over
van
Centrum
voor
van
Kosteloos verplicht onderwijs
haalt de eindstreep
het gebrüik
luchtverdediging
de NAVO te Den Haag
Regeringen beslissen
de atoomwapens
NAVO-Raad:
over
Maandag debat in Parijs
W.-Europese Unie
Eenstemmig oordeel van
Tel de
zegeningen
Onassis betaalt zijn boete
Duikboot uit
droogdok gesleurd
Kerstboodschap
van Eisenhower
Russische nota's
aan Westelijke
landen
Voor wetenschappelijk onderzoek
Socialisten in de Tweede Kamer laten
liberalen in de steek
Saaraccoord een
struikelblok
Moskou veranderde
slechts van methode
Moeilijkheden over
de honorering van
apothekers
Eisenhower i
Wet Kleuteronderwijs begin 1955
De
Vier doden
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Hammarskjoeld mag naar
Peking komen
7^^ -
«ifeTï—
Keus viel op Nederland.
DE BILT ZEGT:
Zelfde weertype
vestiging
Nat. Vergadering wenste geen uitstel
Amerika betaalt de
kosten van de
■I
10e JAARGANG, No. 2967
j
RUSSISCH GEVAAR
ONVERMINDERD
heeft gelegd,
ZATERDAG 18 DECEMBER 1954
Directeur: JACQ DE SMIT
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.— p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 22 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
Op- en ondergang van Zon en Maan:
Zondag: Zon op 8.46 u., onder 16.27 u.
Maan op 2.59 u., onder 12.55 u.
een protest tegenover de Duitse hou
ding ten aanzien van het Saaraccoord.
De Franse Raadgevende Vergade
ring, een lichaam met een adviserende
functie, heeft zich met 100 tegen 65
stemmen uitgesproken voor de Parijse
Verdragen.
Tenslotte wordt uit Parijs gemeld
dat de Franse Assemblée de begroting
van de Regering voor Indo-China heeft
verworpen. De Regering was niet bij
machte geweest haar beleid ten aan
zien van dit land duidelijk uiteen te
zetten.
ZEEUWSuH DAGBLAD
■i
■■j
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 17 December Minister Beel heeft gistermiddag in de Tweede
Kamer medegedeeld dat het wetsontwerp tot afschaffing en verlaging van
schoolgeld zal worden ingetrokken als de Kamer het amendement-Fortanier-
De Wit (V.V.D.) aanneemt. Door dit amendement zou niet alleen het ver
plicht onderwijs kosteloos worden, maar ook het uitgebreid lager onderwijs,
het voorbereidend hoger- en middelbaar onderwijs en het onderwijs op
kweekscholen en lagere land- en tuinbouwscholen. Deze houding was te
verwachten. En hoewel socialisten en liberalen nu hand in hand gaan als
het de afschaffing van schoolgeld betreft, de heer Burger (P.v.d.A.) ver
klaarde tegen het amendement te zullen stemmen. Hij wil zelfs geen enkel
risico nemen dat het ontwerp er niet door komt. Met deze verklaring ver
dween de eenheid in de linkse gelederen en werd het amendement volmaakt
kansloos, zoals we Maandag zullen merken.
Kabinet. Aanneming van het amende
ment betekent het terugnemen van het
gehele wetsontwerp. En na de woorden
van de heer Romme was het voor hem
niet moeilijk te verklaren dat hij er
aan twijfelde dat er in het Kabinet
overeenstemming is te bereiken over
een verdere uitbreiding van het koste
loos onderwijs.
Aanneming van het amendement zou
dus de schoolgeld-verlaging aanmerke
lijk vertraagd hebben, of zelfs geheel
in gevaar hebben gebracht. Maar toch
hield mevrouw Fortanier-De Wit vol.
Zij argumenteerde de ommezwaai. In
1951 en 1952 wisten we niet wat we
nu weten. Nu is bekend dat met het
innen van het schoolgeld f 5 millioen
is gemoeid, dat is 20 pCt van de gehele
opbrengst van het schoolgeld. En deze
verhouding vond zij dermate belache
lijk, dat alleen om die reden van stand
punt veranderd kan worden. De heer
Van Sleen (P.v.d.A.) had wel bewon
dering voor de reactie van mevrouw
Fortanier-De Wit. Hij vond haar zelfs
„heel handig”. Maar hij kon haar niet
vergeven in ’51 tegen zijn motie te heb
ben gestemd en daarom hield hij vast
LONDEN, 17 Dec. De premier en
minister van Buitenlandse Zaken van
Rood-China, Tjoe en Lai, heeft de se-
cretaris-generaal der Ver. Naties, Dag
Hammarskjoeld geantwoord op diens
aanbod om na Kerstmis in Peking te
komen onderhandelen over de veroor
deelde elf Amerikaanse vliegers.
De vliegers werden onlangs „wegens
spionnage” tot zware gevangenisstraf
fen veroordeeld.
Minister Tsjoe en Lai heeft geant
woord, dat hij bereid is Hammarskjoeld
te ontvangen om over deze zaak te
spreken. Hij beschouwde de veroorde
ling der Amerikanen als een binnen
landse aangelegenheid.
De Griekse reder Onassis, die enkele weken geleden een gedeelte van zijn
walvisvloot, welke in de wateren ten Westen van Zuid-Amerika op jacht
was in beslag zag nemen door de Peruaanse autoriteiten, heeft de boete van
3.000.000 dollar, hem opgelegd als losgeld voor de geconfiskeerde schepen,
door een vertegenwoordiger van Lloyds doen betalen. De Panamese advocaat
Robert Aleman (rechts) en de vertegenwoordiger van Lloyds, Charles Dixon
(links) bij het overhandigen van de boete.
zeker Maandag
wacht wordt dat
heid voor
zijn.
De verheugende beslissing viel
kort nadat de Commissie van Defen
sie had aanbevolen het debat uit te
stellen. Gestemd werd over de con
clusies van de rapporteur van de
Commissie, de Radicale afgevaardig
de, Vincent Badie, die vijandig staat
tegenover de accoorden.
Voor uitstel stemden de communis
ten, de Gaullisten, de twee Radicalen
en enige anderen. In deze Commissie
hebben enkele personen zitting die
zeer fel gekant zijn tegen iedere vorm
van Duitse bewapening.
Rapporteur Badie had gezegd, dat
speciaal om het Saaraccoord het debat
uitgesteld moest worden.
Eerder op de dag had de Financiële
Commissie zich uitgesproken tegen de
ratificatie van de Parijse Verdragen.
Deze commissie had zich reeds uitge
sproken voor het herstel van de West-
duitse souvereiniteit. De uitslag van
de stemming wordt dan ook gezien als
digingsorganisatie TNO als een on
afhankelijk, niet op winst ingestelde
organisatie, die al zeer goed „re-
search”-werk op dit terrein had ver
richt in het psychisch laboratorium
in Delft. De Amerikaanse Regering
heeft daarop een civielrechtelijke
overeenkomst gesloten met de TNO,
waarbij aan dit lichaam opgedragen
wordt een „research”-instituut, dat
zal heten „Shape Air Defense Tech
nical Center” op te richten en te
beheren. De bedoeling is, dat in dit
instituut 20 a 25 academici te werk
zullen worden gesteld, die zoveel
mogelijk betrokken zullen worden
uit de NAVO-landen.
Met dit amendement was 1,6 millioen
gulden gemoeid. Hoe kan men nu in
deze tijd van hoogcorijunctuur zo’n ge
ring bedrag weigeren?, zo vroegen
mevrouw Fortanier-De Wit en de heer
Oud (beiden V.V.D.)Zij plaatsten dit
amendement in het kader van de be
lastingverlaging. En de heer Oud
meende zelfs dat door de weigering
van minister Beel de goede verhouding
tussen Regering en Parlement verbro
ken wordt. Prof. Romme (K.V.P.) vond
de redenering van de heer Oud logisch.
Alleen is zijn uitgangspunt fout. Het
gaat, zo zei de katholieke fractievoor
zitter, niet om een zaak van 1,6 mil
lioen, maar over de vraag of ook kos
teloos onderwijs gegeven moet worden
aan de niet-leerplichtige jeugd. Zo ge
zien wordt dit amendement niet een
financiële kwestie, maar een princi
piële aangelegenheid.
Minister Beel was verwonderd dat de
liberale afgevaardigden deze zaak zo
simplistisch stellen. De Regering heeft
in dit ontwerp grenzen getrokken. De
voornaamste pijler daarvan is: koste
loos verplicht onderwijs. Op dit punt
is er een compromis gesloten in het
De Nederlandse Regering heeft
op zich genomen voor de nodige
faciliteiten te zorgen, waardoor het
centrum in Nederland, en wel in
’s-Gravenhage, gevestigd zal kun
nen worden. De kosten van de ves
tiging zullen worden gedragen door
de Verenigde Staten, die dit op zich
hebben genomen om een zo spoedig
liteit van de verdediging der N.A.V.O.-
landen in 1954 verbeterd is, dat de
voorraad munitie minder gevaarlijk
klein is dan een jaar geleden en dat
de aanwezigheid van Amerikaanse
atoomartillerie de defensieve sterkte
van West-Europa beslist heeft ver
groot. Maar er wordt ook een achter
stand op sommige gebieden geconsta
teerd, b.v. bij de luchtmacht, die nu
meriek slechts met 20 pCt in plaats
van de gewenste 25 pCt is toegenomen.
Voor 1955 wordt nu naar een verdere
numerieke toeneming met 8 pCt ge
streefd. Ook op het gebied van de or
ganisatie en van het aantal vlieguren
zal in 1955 een achterstand, die in 1954
is ontstaan, moeten worden ingehaald.
BELANGRIJKE BESLISSING.
Wat betreft het rekening houden met
atoomwapens bij de defensievoorberei-
dingen besloot de N.A.V.O.-Raad, dat
de politici moeten uitmaken of bij een
conflict atoomwapens zullen worden
gebruikt of niet. Het besluit is in mi
litaire kringen te Parijs met veel ge
noegen ontvangen. De snelheid waar
mee de Raad tot zijn conclusie geko
men is, heeft zowel bij militairen als
diplomaten verrassing gewekt.
mogelijke oprichting van het cen
trum tot stand te brengen.
De Nederlands-Amerikaanse
overeenkomst zal aan de Staten-
Generaal worden voorgelegd met
verwijzing naar artikel 62 van de
Grondwet, waardoor het mogelijk
zal zijn de oprichting van het cen
trum voortgang te doen vinden,
zonder dat daarbij vertraging be
hoeft te ontstaan. De Nederlandse
Regering heeft haar medewerking
toegezegd op het gebied van belas
tingvrijheid en vrijheid van natio
nale rechtspraak voor het personeel
van het centrum, dat daardoor een
soort van semi-diplomatieke status
zou krijgen.
Enige tijd geleden heeft „Shape”
de wens te kennen gegeven te kun
nen beschikken over een eigen
research-instituut om in eerste aan
leg onderzoekingen te verrichten
op het gebied van de luchtverdedi
ging en te komen tot de ontwikke
ling van het te standaardiseren ap
paratuur. De Amerikaanse Regering
heeft „Shape” hierbij willen helpen
en een missie door de NAVO-lan-
den gezonden om naar de beste
aanknopingspunten voor zulk een
instituut te zoeken. Deze missie
heeft tenslotte haar keus laten val
len op de Nederlandse Rijksverde-
Dte achtergrond van de verklaring
van generaal Gruenther is geweest
de aandacht van de ministers van
Defensie der NAVO-landen op dit
instituut te vestigen en bovendien
hun medewerking te verkrijgen
voor detachering van prominente
geleerden aan dit instituut. De Ne
derlandse Regering heeft dit initia
tief bijzonder toegejuicht en tot het
tot stand komen ervan alle mede
werking verleend.
De laatste jaren zijn in Neder
land op electronisch gebied (radar)
uitvindingen van zeer grote bete
kenis gedaan, die zeker een belang
rijk onderwerp van studie in het
nieuwe instituut zullen worden.
UTRECHT, 17 December Het
spoorwegpersoneel zal ook dit jaar een
Kerstgratificatie ontvangen. De direc
tie van de N.S. heeft het personeel me
degedeeld, dat de bedrijfsresultaten
over 1954, hoewel minder bevredigend
dan die over 1953, haar nochtans in
staat stellen tot het verlenen van een
extra uitkering.
De Nederlandse Spoorwegen willen
hiermede uiting geven aan haar waar
dering voor de inspanning, die haar
personeel ook dit jaar aan den dag
en voor de wijze, waarop
het zich heeft weten aan te passen aan
de steeds wijzigende omstandigheden,
welke een gevolg zijn van de verder
gaande modernisering van het bedrijf.
De uitkering bedraagt voor gehuw
den en daarmee gelijkgestelden 50,
en voor ongehuwden 25,
aan de algemene gedachtengang dat de
V.V.D. gezwenkt is
Ook de heer Peters (K.V.P.) bleef
volhouden dat de V.V.D. een reuze
zwaai heeft gemaakt. Maar er waren
nog andere bezwaren tegen het amen
dement. Zowel de K.V.P;-afgevaardig-
de, als de heer Lemaire (K.N.P.) en
Van Sleen (P.v.d.A.) waren van me
ning dat dit amendement zo verstrek
kend is, dat het nauwelijks meer een
amendement genoemd kan worden.
Het lijkt wel een geheel nieuw wets
ontwerp, zo zeiden zij.
MINISTER BEEL.
Minister Beel ontkende nadrukkelijk
dat dit ontwerp een eerste stap is op
weg naar het studieloon of naar de
selectie. Dit voorstel zag hij in geen
geval als een belastingmaatregel, al
brengt het verlichting van lasten. Vol
gens hem is het de vraag of het school
geld de dupe moet worden als een be
lastingverhoging weer eens noodzake
lijk zal zijn. Er is nog maar één land
dat geen kosteloos verplicht onderwijs
heeft.
Hij hoopte dat het nieuwe ontwerp
kleuter wet nog dit jaar de minister
raad zal passeren ën dat het in het
eerste kwartaal van 1955 bij de Ka
mer zal worden ingediend.
De compensatiewet voor de bijzon
dere scholen zal spoedig in het
Staatsblad worden gebracht.
Maandag wordt gestemd over het
wetsontwerp en het liberale amende
ment. De heren Roosjen (A.R.), Tila-
nus (C.H.), Van Dis (S.G.P.) en Le
maire (K.N.P.) hebben te kennen ge
geven tegen te zullen stemmen. Zij
hebben principiële bezwaren tegen de
afschaffing van het schoolgeld. Daar
door wordt de band tussen ouders en
school te los gemaakt. Het amende
ment zal dus worden verworpen of in
getrokken, terwijl het wetsontwerp
stellig de eindstreep zal halen.
DE BILT, 17 December Zwaar
bewolkt met op vele plaatsen mist.
Overwegend droog. Zwakke tot matige
Westelijke wind. Weinig verandering
in temperatuur.
Hoofdredacteur: J. D. TROOSTHEIDE
Medewerkers- J A van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeler, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg;
Ds D J van Dijk, St. Annaland; Ds A. Gruppen, Biezelinge; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp;
J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; J. Laport, Goes; J. Lodder, Vlissingen; J. Moll, Vlissingen; K. C. van
Spronsen, Goes; A. H. S. Stemerding, Souburg; R. Zuidema, Goes.
Hoogwater Zondag 19 Dec. 1954
Vlissingen: 9.10 u. 1.34 m., 21.57 u.
1.55 m.; Terneuzen: 9.37 u. 1.54 m.,
22.22 u. 1.76 m.; Wemeldinge: 10.36
U. 1.20 m, 23.18 u. 1.48 m.; Zierik-
zee: 10.14 u. 1.01 m„ 23.03 u. 1.29 m.
Uitgave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad”
jjoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 2438. Giro 274289.
Kantoren: Vlissingen: Nieuwstr.
«8 Telef. 326; Middelburg: Korte
Moordstr. 35. Tel. administratie
9009 Tel. redactie 2347; Ter
neuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
PARIJS, 17 Dec. Nederland en
de Verenigde Staten hebben van
daag, bij de Noord Atlantische Mi
nisterraad mededeling gedaan van
het sluiten van een overeenkomst,
die de vestiging in Nederland mo
gelijk zal maken van een technisch
luchtverdedigingscentrum, dat on
dergeschikt zal zijn aan „Shape”,
het hoofdkwartier van de NAVO.
Dit feit werd tijdens de zitting van
de Noordatlantische Raad bekend
gemaakt door generaal Gruenther,
de opperbevelhebber in Europa.
Het centrum zal zijn werkzaamhe
den uitvoeren op het gebied van
wetenschappelijk onderzoek met
betrekking tot de luchtverdediging
van de NAVO-landen.
PARIJS, 17 December
Franse Nationale Vergadering heeft
vanavond met 469 tegen 102 stem
men een voorstel afgewezen om het
debat over de ratificatie van de
Parijse Verdragen voor onbepaalde
tijd uit te stellen. Het debat zal nu
a.s. beginnen. Ver-
er een meerder
de Parijse accoorden zal
De ministers Dulles, Mendès-France
en Eden toonden zich volkomen eens
gezind in hun commentaar op deze
analyse van het secretariaat-generaal.
Mendès-France zei, dat de Sowjet-Unie
Frankrijk niet kent als zij meent, dat
zij door het gebruik van dreigementen
kan bereiken, dat Frankrijk zijn poli
tiek wijzigt. Hij verklaarde met de
meeste nadruk, dat de nieuwe Russi
sche nota niets zou veranderen aan het
vaste besluit van de Franse regering
om te streven naar de zo snel moge
lijke ratificatie van de Parijse accoor
den door het Franse Parlement.
Anthony Eden wees er op, dat al
leen West-Europa’s eenheid en kracht
de Sowjet-Unie tot matiging van haar
politieke tactiek zou kunnen brengen.
Wel zou West-Europa, als de Parijse
accoorden eenmaal door allen geratifi
ceerd zijn, bereid moeten zijn om te
allen tijde met de Russen te onder
handelen.
De Noordatlantische Raad heeft
ook ten aanzien van andere punten
grote voortvarendheid en eensgezind
heid aan de dag gelegd. Dit was o.a.
het geval met de behandeling van het
jaaroverzicht, welks conclusies en
aanbevelingen door de ministers in re
cordtijd werden aanvaard.
Het overzicht stelt vast, dat de kwa-
PARIJS, 17 December De Noordatlantische Raad heeft vandaag op on
dubbelzinnige wijze getoond, dat er in de Westelijke wereld geen verschil
van mening tussen de regeringen bestaat omtrent de uitleg, die moet worden
gegeven aan de jongste uitingen van de Sowjet-Russische politiek. Zoals
elk jaar bij de Decemberzitting van de raad was er ook nu weer een analyse
van de militaire capaciteit en van de vermoedelijke politieke bedoelingen
van de Sowjet-Unie door het secretariaat-generaal van de N.A.V.O. voor
bereid. Volgens dit document is de grotere soepelheid, welke de Sowjet-
politiek sinds enige tijd toont, slechts een verandering van methode, maar
niet van inhoud. Er wordt in geconstateerd, dat, ondanks het herhaalde
gebruik van de term „vreedzame coëxistentie” door leidende Sowjet-persoon-
lijkheden, er geen enkel bewijs is, dat men de Leninistische theorie van de
principiële onverzoenlijkheid van de communisten en de vrije wereld heeft
verworpen.
De tegenwoordige politiek van de
Sowjet-Unie is er op gericht, be
paalde sectoren van de openbare
mening te beïnvloeden, maar er is
geen enkele reden om aan te nemen,
dat de bedreiging van de Westelijke
wereld is verminderd. Bovendien
blijkt uit de beschikbare gegevens,
dat de militaire sterkte van de Sow
jet-Unie in „indrukwekkende mate”
blijft groeien.
De Engelse duikboot „Talent” welke
te Chatham in droogdok langs de ri
vier de Medway lag, is uit dit dok de
rivier ingedreven en aan de grond ge
lopen, toen de deuren die het water
uit het dok hielden bezweken en een
ware vloedgolf met groot geweld naar
binnen kwam. Voor de boot lossloeg
bevonden zich een dertigtal arbeiders
aan boord, die zich echter vrijwel allen
Mig in veiligheid konden brengen,
“ij het appèl na de ramp bleken drie
arbeiders vermist te zijn, welke later
als verloren moesten worden be
schouwd. Van de arbeiders die bij het
ongeval verwondingen opliepen, over
leed er later nog een in het zieken
huis, waardoor het aantal doden steeg
gezonken duikboot werd eerst vlot
gesleept, maar liep later met de sleep
boot weer vast op een zandbank.
be duikboot op de modderbank naast
Qe gestrande sleepboot.
DEN HAAG, 17 December Een
openlijk conflict tussen de Koninklijke
Nederlandse Maatschappij ter Bevorde
ring der Pharmacie en de Ziekenfonds
organisaties is op het laatste ogenblik
nog bijgelegd. De eerstgenoemde maat
schappij heeft de onderhandelingen
over de honorering der apothekers af
gebroken. Vertegenwoordigers van bei
de partijen zijn er evenwel vandaag
toch in geslaagd na overleg overeen te
komen de onderhandelingen Maandag
a.s. te hervatten.
Op 1 Januari a.s. loopt het bestaan
de contract af, zodat per die datum de
pharmaceutische verzorging der zie
kenfondsverzekerden voor rekening
van de Ziekenfondsen niet langer ge
waarborgd is. Alles wordt op het ogen
blik in het werk gesteld, dat de ver
zekerden van het meningsverschil zo
min mogelijk nadeel zullen ondervin
den, getuige het feit, dat men er in
geslaagd is de onderhandelingen toch
weer te openen.
WASHINGTON, 17 December
President Eisenhower heeft Vrijdag
bij de opening van de eerste grote
„Vredesfeest”-plechtigheid ter gele
genheid van het komende Kerstfeest
in Washington verklaard, dat de
Ver. Staten zullen voortgaan op de
moeilijke weg van geduldig en on
vermoeid zoeken naar vrede.
Doch laat niemand denken, zo
voegde hij hieraan toe, dat wij vrede
willen tegen elke prijs, dat wij be
ginselen zullen verzaken of dat wij
onze eer zullen verpanden voor kort
stondige concessies.
De hoop van de wereld op vrede
brandt nu helderder dan menig jaar
het geval is geweest, aldus de Presi
dent, doch zij wordt nog getemperd
door sommige wrede feiten, zoals on
derdrukking en wreed lijden naar li
chaam en geest, opgelegd door onmen
selijke meesters aan hulpeloze slacht
offers.
Zelfs met Kerstmis mogen wij niet
de misdaden tegen het recht, het ont
houden van mededogen, de schending
van de menselijke waardigheid verge
ten, omdat vergeten is door de vingers
zien, hetgeen nieuwe gewelddaden uit
lokt. Wij mogen echter ook niet onze
zegeningen vergeten. Door deze te tel
len krijgen we nieuwe moed en nieuwe
kracht, een standvastiger geduld onder
beproevingen en een krachtiger ge
loof in het fatsoen van de mensen en
de Goddelijke voorzienigheid.
MOSKOU, 17 December In Mos
kou zijn vandaag nota’s overhandigd
aan de diplomatieke vertegenwoordi
gingen van niet-communistische Euro
pese landen w.o. Nederland, waar
in de Sowjet-Unie antwoordde op de
weigering van deze landen om de in
November gehouden veiligheidsconfe-
rentie in Moskou bij te wonen.
Op 9 December waren reeds derge
lijke nota’s gezonden aan Engeland,
Frankrijk en de Verenigde Staten.
De nota’s werden overhandigd op de
ambassades van België, Denemarken,
Finland, Italië, Luxemburg, Neder
land, Zweden en Zuid-Slavië. Men
verwachtte, dat ook aan de Oostenrijk
se, Griekse, IJslandse, Noorse, Zwit
serse en Turkse ambassades dergelijke
nota’s gezonden zouden worden.
