Statuut
H
E
Drie minister-presidenten uiten hun
voldoening over de rechtsorde
z
i
EEN KONINKRIJK MET
DRIE VRIJE LANDEN
Lange evolutie vindt
bekroning
c
in
8
I
I D
een
De afkondiging
Onze gebiedsdelen
in de West
Aan een koloniale verhouding
is voorgoed een eind gekomen
HL: t
4- -fj
ZEEUWSCH DAGBLAD
pagina 3
i
1
Hulde en trouw aan het Huis
van
jere
e
A. Currie
Het laatste detachement.
‘kJ
3
1T
Gesprek
van de dag
„Geest is belangrijk”
Korea-vrijwilligers in
ons land
E. Jonckheer:
„Hulde
aan Nederland'
i
Het kolonialisme heeft afgedaan
Dr Drees;
„Vooruitziend”
Mevrouw
en mijne heren
gedelegeerden
f
STATUUT MET DE WEST THANS BEVESTIGD
DE KONINGIN
begonnen heden
S een overeenkomst als deze, anders dan
afzonderlijke landen: het enkelvoud.
i
SURINAME EN NEDERLANDSE ANTILLEN
HET STATUUT V H. KOMXkR'JK
n
igheid
n &e'
kerke,
ingen>
isioerl’ I
i.Cl'6 J-
KROON
HEDERL
SURINAME
N AH TULEN
n zul-
innige
critiek
i kaart,
waar-
niet
n over
n deel
hische
n vol
gelijks
s een regeling eenmaal definitief ge
drukt, ondertekend en afgekondigd.
e drie landen mogen met vol
doening de wereld in dat Sta-
«I Verkeer
I
graag
s voor
ruimte
.gen en
zen.
.die van een gewas, welks samenge
stelde levensbehoeften voeding van
een gezonde kwaliteit vereisen, want
anders zou het niet kunnen groeien en
bloeien, maar zou het verworden. Dui
delijk is de levensvatbaarheid van de
ze plant gebleken bij het voortdurend
samenwerken van de wederzijdse zorg
er voor.
's-Heer
ir het
ken en
5 Dec.
onimis-
r is in
lagere
ig, t«-
school
die elk
Sunnimp en de Ned.
Antillen nemen in
Rijkswerf» en ala maal
regelen wnRijkstieshjur
zonder
veranderingen
geschieden.
De gouverneur zal
in naam van H. M.
De heer Jonckheer sprak de hoop
uit, dat de gebeurtenis van heden,
welke in de politieke en staatsrech
telijke ontwikkeling van het Ko
ninkrijk der Nederlanden als een
mijlpaal kan worden beschouwd, ’n
blijvend symbool moge zijn van sa
menwerking in koninkrijksverband
onder de bezielende leiding van het
Huis van Oranje”.
„Wij mogen vaststellen, zo ver
volgde hij, dat de deur thans ge
opend is voör een politieke evolu
tie op gelijkwaardige basis van de
drie landen, die voortaan in het
verband van een nieuw Koninkrijk
zullen samengaan.”
Hij noemde de bevestiging van
het Statuut de bekroning van een
staatkundige ontwikkeling die Ne
derland in de beide Amerikaanse
landen van het Koninkrijk heeft tot
stand gebracht. Nederland heeft
hiermee in de moderne wereld een
plaats ingenomen in de voorhoede
der volkeren, die niet aarzelen, te
handelen overeenkomstig de hoge
beginselen van vrijheidsliefde en
zelfbeschikkingsrecht.
Na te hebben herinnerd aan de
rede van H. M. Koningin Wilhel
mina op 7 December 1942 zei de
heer Jonckheer: „Door haar daad
werd het mogelijk, dat door overleg,
na voorzichtig afwegen der belan
gen, de nieuwe rechtsorde thans
kan worden verwezenlijkt.”
„Moge het gegeven zijn, dat tot
heil van de volkeren van het Ko
ninkrijk, dit Statuut uitgroeit tot
levend recht. Slechts dan zal het
zijn waarde voor het Koninkrijk der
Nederlanden in het algemeen en
voor de Ned. Antillen in het bijzon
der kunnen opbrengen. Moge Gods
zegen rusten op het werk van de in
het Koninkrijk participerende lan
den.”
Van groot belang is
vooral de gang van
zaken bij het nemen
van die besluiten,
die de drie Rijksde-
len gezamenlijk ra-
Hieronder worden
o.m. gerekend: de
handhaving van de
onafhankelijkheid en
de verdediging van
het Koninkrijk, de
buitenlandse betrek-
„Belangrijker dan de tekst van
het Statuut zal zijn de geest, waarin
zij de beginselen, waarvan het uit
gaat, worden beleefd. In het bijzon
der de wijze, waarop de partners
elkaar zullen weten bij te staan en
te steunen zal de koninkrijksge-
gedachte kunnen verdiepen. Indien
de drie Rijksdelen hun betrekkin
gen onderhouden in de geest, die
aan het Statuut ten grondslag ligt,
dan zal het Koninkrijk een hecht
verband blijken, dat recht doet aan
de verscheidenheid en dat de een
heid van de landen en van het Ko
ninkrijk in zijn geheel versterkt.”
„Moge deze nieuwe rechtsorde
strekken tot heil van alle volkeren
van het Koninkrijk”, zo besloot dr
Drees.
[Een onfwerpRijkswef wordt gelijk -
tijdig aan de Staf. Generaal, Suriname
Lagere!
bedrag!
if van I
'o’gens
n ver-
in de
behan-
Iviezen
PARAMARIBO, 15 Dec. Te Parama
ribo is het programma bekend gemaakt
voor de festiviteiten op 29 December, ter
gelegenheid van de afkondiging van het
Statuut in Suriname. Hiervoor heeft de
Surinaamse regering een bedrag van
f 24.000 beschikbaar gesteld.
Het programma omvat o.a. de plechtige
afkondiging van het Statuut in de Suri
naamse Staten, een défilé van de ver
schillende bevolkingsgroepen, een para
de van het garnizoen, een receptie bij
gouverneur Klaasesz en volksvermake-
lijkheden. Verder wordt een gondelvaart
gehouden en zijn prijzen beschikbaar ge
steld voor de illuminatie van huizen.
landerschap, de re
geling der ridderor-
den, alsmede de vlag
en het wapen van ’t
Koninkrijk e.a.
(Een schematische
voorstelling van dit
alles vindt men in
de plaat op deze pa
gina.)
’s-GRAVENHAGE, 15 Dec. Tijden»
de plechtigheden in de Ridderzaal ia
voorlezing gedaan van de „Acte van Be
vestiging”.
In deze acte wordt gezegd, dat het Sta
tuut voor het Koninkrijk der Nederlan
den zal worden afgekondigd op 29 De
cember a.s.
Voor Nederland geschiedt dit door
plaatsing van de acte en het Statuut bij
proclamatie in het Staatsblad en in een
buitengewoon nummer van de Ned.
Staatscourant, die die dag zullen ver
schijnen.
In Suriname geschiedt de afkondiging
door voorlezing van de acte in een plech
tige buitengewone openbare vergadering
van de Staten en opneming daarvan en
van het Statuut bij proclamatie in het
Gouvernementsblad.
In de Ned. Antillen vindt de afkondi
ging eveneens plaats door voorlezing van
de acte in een buitengewone vergadering
van de Staten.
In Nieuw-Guinea tenslotte zal de acte
en het Statuut worden gepubliceerd in
het Gouvernementsblad.
Vessel
functie
i.
eft
lat
op
if-
en
te
de
üs-
re-
irt,
be-
er-
jks
en
de
ing
Re,
ian
:m-
het
lit...
üge
mg
eta-
ide-
>eë-
Lian
aan
irift
i’or-
Na zijn vreugde te hebben uitge
sproken over de tot stand koming
van het Statuut, zei de heer Currie
namens de regering van Suriname:
„Niettemin acht ik het niet on
dienstig te constateren, dat door de
nieuwe rechtsorde Nederland, Suri
name en de Ned. Antillen binnen
het Koninkrijk zelfstandig eigen be
langen zullen behartigen en op voet
van gelijkwaardigheid verbonden
zullen zijn tot het verzorgen van
de gemeenschappelijke belangen en
tot wederkerige bijstand.” Verder
uitte hij zijn voldoening over het
feit, dat van 29 December a.s. af
de dag waarop het Statuut in
Suriname wordt afgekondigd aan
elke koloniale verhouding tussen
Nederland enerzijds en Suriname
en de Ned. Antillen anderzijds, vol
ledig een einde zal zijn gekomen.
Hij vervolgde: „De te dezen aan
zien in het Nederlandse parlement
naar voren gekomen mening bij de
behandeling van het ontwerp van
wet tot aanvaarding van het Sta
tuut, t.w. dat om een koloniale ver
houding te beëindigen een onafhan-
kelijkheids-statuut zonder binding
aan anderen niet altijd nodig is,
doch dat de eenzijdige oppermacht
van het moederland dient te worden
16.390
land-
Zee-
jol 'n
linger
prach-
e ver-
jeulcRi
1 over
werk-
Defensie EconomUV«kt
"foggn 'yrekkingen financiën
ONDERLINGE 8.USTAND OVERLEG
EN SAMENWERKING
eer C.
en sa-
eproe-
>ed dit
tel de
t over
jbouw-
hij de
•wijs in
angrijk
:n z0
willen
»d be-
beroep
■en z0
leren,
de be
schoot
ii van
's GRAVENHAGE, 15 Dec. het laat
ste detachement Korea-vrijwilligers
onder commando van Kapitein A.
Wanningen uit Weert is gisteren in
Marseille aangekomen. Op het ogen
blik is het detachement per trein on
derweg naar Roosendaal, waar het
vanavond om 18.32 uur wordt ver
wacht. Om 19.30 uur worden de vrij
willigers door de Staatssecretaris van
Oorlog mr F. J. Kranenburg in de En
gelbrecht van Nassaukazerne te Roo
sendaal officieel begroet.
In verband met het late tijdstip
van aankomst verzoeken de leger-
autoriteiten aan familie en kennis
sen ter bevordering van een vlotte
afwikkeling, de repatriërende Ko
rea-vrijwilligers niet in Roosendaal
af te halen.
jf ming. Zij is er pas, als zij er in wezen
is, als zij leeft. De letter is de neerslag
y van de geest, en de groeikracht van
U de geest van onze nieuwe verhouding
B moge het huidige geslacht en de daar-
B op volgende ten zegen zijn.
De groei van onze verhouding i&als
ken. Daarvoor is een
Rijksregering’ inge
steld, samengesteld
uit de Nederlandse
riname als de Ned. ministerraad, uitge-
Antillen een gouver
neur hadden, die
was belast met de
uitvoerende macht.
Hij regeerde namens
H. M. de Koningin.
Er was een regering
en men had er de
Staten. Van binnen
lands zelfbestuur,
zoals dit thans is ge
regeld, was nog geen
sprake. De laatste ja-
ren was er wel in
deze richting ge
werkt en gedacht,
zodat een aanpassing
aan de nieuwe toe
stand, die door het
Statuut is ontstaan,
ingrijpende
kan
de Koningin, dus na
mens de Kroon, het
hoogste gezag blij -
ven uitoefenen. Zo
wel Suriname als de
Antillen krijgen een
eigen ministerraad
en een parlement.
De verhouding van
de regering tot de
Kroon enerzijds en
tot het parlement
anderzijds wordt nu
dezelfde, zoals wij
die in ons eigen land
kennen.
“r
Nu het overleg tus
sen de Rijksdelen
heeft geleid tot het
Rijksstatuut, is een
gelukwens op zijn
plaats. Een geluk
wens vooral aan het
adres van onze mi
nister van Overzeese
Rijksdelen, prof.
Kernkamp, die sinds
hij in de regering
kwam, enorm veel
heeft gedaan om een
Statuut op te stellen,
dat voor alle drie
partners aanvaard
baar is. Het feit, dat
zowel de Tweede als
de Eerste Kamer met
ruim tweederde
meerderheid het ge
hele Statuut hebben
goedgekeurd, terwijl
ook de Staten van
Suriname en de An
tillen zich er achter
hebben gesteld, toont
dat het bij allen, die
verantwoordelijkheid
dragen, ernst is ge
weest om waar te
maken, hetgeen door
Koningin Wilhelmi
na in 1942 werd toe- i
gezegd. Maar en
dit stemt mede tot
blijdschap ook bij
hen, die tegen heb
ben gestemd was de
ze ernst en goede wil
zeker aanwezig.
Moge deze ernst in
de loop der jaren
steeds aanwezig blij
ven, de wil tot sa
menwerking nimmer
verflauwen, tot heil
van Nederland, Suri
name gn de Neder-
kingen, het Neder- landse Antillen.
bezwa-
'nieuwe
ïvrouw
en aan
te ne-
■n zijn.
:de dat
idenng
aatver-
aangelegenheden. Het Statuut is op
deze evolutionnaire ontwikkelings
gang het sluitstuk”, aldus dr Drees.
Dat het van Nederlandse zijde
beoogde en door Suriname en de
Ned. Antillen begeerde doel heeft
geleid tot zelfstandigheid binnen
één koninkrijk, onder het constitu
tionele bewind van het Oranjehuis,
waarmede de drie rijksdelen zich zo
sterk verbonden gevoelen, schenkt
grote voldoening.”
„Misschien is er grond voor kri
tiek op de juridische vormgeving en
systematiek. Daar moge ik tegen
over stellen,” zo zei de minister-
president, ,,dat een wet in technisch
opzicht gebreken kan vertonen, en
desondanks goed kan zijn, omdat z.j
van wijs beleid getuigt. Wijs zal het
Statuut blijken te zijn, als het vol
doet aan de verwachtingen die de
Rijksdelen er aan stellen.”
samen
zegen waardig
het gehele document, dat officieel Statuut met de West heet.
Wanneer wij tot
de hoofdpunten wil
len komen, die in de
inleiding zijn vervat,
dan noemen we drie
dingen:
1. Ieder der Rijks
delen behartigt zelf
standig zijn eigen
belangen.
2. De gemeenschap
pelijke belangen
worden op voet van
gelijkwaardigheid
verzorgd.
3. De drie Rijks
delen zuilen elkaar
wederkerig bijstand
verlenen.
Bij dit alles staat
voorop en dit is
ook art. 1 van het
Statuut dat de
Kroon is en blijft op
gedragen aan H. M.
Koningin Juliana,
Prinses van Oranje-
Nassau, om door
Haar en Haar wetti
ge opvolgers te wor
den bezeten.
ik.
Tot op beden was
het zo, dat zowel Su-
doorbroken, en dat dit in het Sta
tuut op overtuigende wijze ge
schiedt, is ongetwijfeld volkomen
juist.”
„Moge echter aan ons en aan hen,
die na ons zullen komen, de
wijsheid worden gegeven om het
naar de geest, die bij het tot stand
brengen daarvan voorgezeten heeft,
te hanteren, opdat het, onder de be
zielende leiding van het Huis van
Oranje, waaraan ook de Surinamers
zo zijn verknocht, de gehele bevol
king van het Koninkrijk ten zegen
zijn”, aldus besloot de heer Currie.
zij elkander geven, en
hunner ten goede komt.
Moge onze nieuwe
werking Gods
kunnen zijn.”
REDE VAN H.M.
Onze gebiedsdelen in Z.-Amerika
bestaan uit twee zeer verschillende
delen, n.l. Suriname en Ned. Antillen.
Deze gebieden liggen even ver van
elkaar als de afstand Den Haag
Madrid. Suriname is ca. 5 x zo groot
als Nederland maar heeft slechts een
bevolking jan ca. 200.000 zielen. Deze
bevolking woont voor het grootste
deel in de kuststrook. De rest van het
land is bedekt met oerwoud. De hoofd
stad is Paramaribo en .hier woont
liefst een derde van de gehele bevol
king. In 1499 werd Suriname door de
Spanjaard Ojeda ontdekt. Afwisse
lend was het land in de loop der jaren
onder beheer van Spanje, Engeland,
Frankrijk en Nederland. In 1677 werd
Suriname Nederlands en dit is het,
net een korte onderbreking, nog. Een
van de grootste rijkdommen van Su
riname is de aanwezigheid van bau
xiet.
Van de andere delen, de Ned. An
tillen, is Curasao wel de bekendste,
uragao en Aruba bezitten een rijke
Aieindustrie. Deze behoort tot de be
langrijkste ter wereld.
Wat belangrijkheid betreft kunnen
de Bovenwindse eilanden (St. Maar
ten, Saba, St. Eustatius) niet worden
vergeleken met de Benedenwindse
(Aruba, Curasao en Bonaire).
De Ned. Antillen, die dus uit twee
Sroepen van ieder 3 eilanden bestaan,
"■9gen even ver van elkaar als Rotter
damMarseille. Hun totale opper
vlakte is ong. gelijk aan Zeeuwsch-
v wander en. De totale bevolking om
vat ca. 134.000 zielen. De Bovenwind
se eilanden zijn arm en vele mannen
berken dan ook op de andere eilan
den. Er is op onze wereld wel geen
waar men op een klein gebied
paveel verschillende volken aan kan
jeffen als op de Ned. Antillen. Indo
nesiërs, Engelsen, Nederlanders, Co-
Wbianen, negers, Polen, Roemenen,
breid met een ge
volmachtigd minis
ter van Suriname en
de Nederlandse An
tillen. In feite zijn er
dus straks vier mi
nisterraden. Een
voor elk der drie
partners en ’n Rijks
regering. De minis
terraden behartigen
de belangen, die
ieder deel van het
Rijk afzonderlijk ra
ken, de Rijksregering
bemoeit zich met de
zaken van het gehele
Koninkrijk.
olgde de heer A. Currie, die minister-president is van
tenslotte sprak de heer E. Jonckheer als minister-
et Koninkrijk nieuwe stijl is een feit. Een nieuwe toe
stand is geschapen. Nederland, Suriname en de Neder
landse Antillen zijn van nu af drie volkomen gelijkwaar
dige partners binnen het Koninkrijk.
In de verhoudingen tussen de rijksdelen zijn ingrijpende
wijzigingen gebracht. Wijzigingen, die voor Suriname en de
Antillen betekenen, dat zij van nu af volkomen zelfstandig
zijn en dat zij door een vertegenwoordiger in de Rijksrege
ring mee kunnen beslissen over die zaken, die het gehele
Koninkrijk aangaan. Dit is wel het meest belangrijke feit uit
’s-GRAVENHAGE, 15 December. Drie minister-presidenten
hebben vanmiddag in de Ridderzaal hun grote voldoening uitgespro
ken over het tot stand komen van het Statuut voor het Koninkrijk.
Minister-president, dr W. Drees voerde als eerste het woord.
Daarna v<
Suriname en
president van de Ned. Antillen.
Dr Drees zei in zijn toespraak
o.m., dat vooruitziende politiek een
ontwikkeling van koloniale rege
ring in de richting van zelfstandig
heid moet bevorderen. Dit is een
gedachte, die reeds vele jaren gele
den door de Nederlandse regering
is uitgesproken.
„Ten aanzien van Suriname en de
Ned. Antillen heeft zij gelukkige
verwerkeling gevonden. Geleidelijk
aan, etappegewijs, verkregen deze
landen door herzieningen van
grondwet en staatsregelingen meer
zelfstandigheid in eigen en mede-
-""hap in gemeenschappelijke
Samengesteld uil door dr
Krom benoemde minister
ligdemmtsfwd
rx e storm der tijden heeft aange-
LJ toond, dat ze stevig geworteld
was. Graaft men diep, dan zal men zien
hoe, door de veelzijdigheid dier goede
zorgen, de hoofdwortel gestadig wordt
J In het huidige stadium waarin wij
B verkeren, is het onbestaanbaar, dat
B een overeenkomst als deze, anders dan
U op basis van volledige vrijwilligheid
1 gegrond zou zijn.
I.
zo rechtvaardigt dat op zichzelf nog
geen vreugde over haar totstandko-
gevoed en hoe die deze steeds levens
krachtiger verwerkt.
Wat Nederland betreft, het voelt
zich, zowel met Suriname als met de
Antillen ieder afzonderlijk met recht
verbonden in een tweeledige eenheid.
Onze drieledige saamhorigheid te
genover de buitenwereld kan men niet
genoeg als houvast waarderen, voor
wanneer de stormen van buitenaf
soms al te ruw zouden komen opzet
ten.
Wat onze drie landen, gelegen in
hun grillige geografische driehoek,
ook moge scheiden en onderscheiden,
al wat ons verbindt kan voeren tot
een vruchtbaar samenwerken in het g
belang van het samenstel der drie: het g
veelvoud, in het besef dat het heil
daarvan altijd uitgaat boven dat der g
■jl -rederland, Suriname en de
Ned. Antillen mogen zich
gelukkig prijzen, dat een
I lange evolutie ongeveer met
B onze eeuw begonnen heden
1 haar bekroning vindt in de be
ll vestiging van het statuut voor
j het Koninkrijk der Nederlanden,
i Dit is het resultaat van de ont-
wikkeling, die voerde tot het de-
j Enitief opheffen der koloniale
1 verhoudingen.
tuut een monument te aanschouwen
g geven van de macht, die geestkracht,
B zelfbeheersing en wijsheid kunnen op-
g leveren te midden van de woelingen
H van deze critieke tijd.
J In het huidige stadium waarin wij
invol is deze verbondenheid
der drie landen door de B
wederzijdse aanvulling, die 1
Afrika
IRINAME
L.
Aguid Amerika .7
[Bonaii
[Europa.;.
Noord -
Suriname H
VENEZUELA
Donderdag 16 December 1954
