Zuid-Vietnam wordt
PETRUS HONDIUS,
van
Debat
beeldenstorm in
over
de Delftse raad
Neurotonic
D. LIEVEHSE
Leger
kleiner doch doeltreffender
GESLOTEN
predikant te Terneuzen werd bekend door zijn
„Moffenschans”
Leerling-verzorgsters
Oostermn Le Cointre N.V., Goes
III
i"
S. Huel
1
Auyuslinusf
Verlovings-
ringen
prima Kleiboerderij
DE NUTSSPAARBANKEN
Kantoorbediende
kantoorbediende (vr.)
910
MUH
N.V. HAVEN VAN VLISSINGEN
van
een
1
Zeeuwse W andeiingen f
DIENS! VOOR GEZINSVERZORGING
Polderbenoemingen
geboren 13 November 354!.
AUGUSTINUS
Over een beroemde tuin en
dominee-plantkundige
Basisstrijdmacht
90.000 man
Driehonderd en vijftig jaar geleden
Blikman Sartorius
op
van 14.00 tot
I 23.00 uur in
■I
(NAAST ELECTRA)
A
s
Komt Hugo de Groot niet terug?
UIT HET LEVEN VAN DE
PREDIKANT.DICHTER
Radio-luisterwedstrijd voor de
kinderpostzegelactie.
am
zich
de 40
gewe:
Suur
tot <3
Twe(
nan
F
Lange Vorststraat 87
Goes Telef. 3280
Hei Juliana Ziekenhuis te Terneuzen
-
I
„Zeeuwsch Dagblad’
Met hulp van Amerika
I. J. WILLEMSEN.
L. WILLEMSEN-
BAKER.
In October zijn in Zeeland 248
woningen gebouwd.
co
Oosterbaan Le Cointre N.V. te Goes
1'.
pond
ZEEUWSCH DAGBLAD
Donderdag 16 December 1954
Voor Uw
j
praeparaat
Giro Nr 36000.
Adv.)
Ingezonden Mededehr
Zonder PRIJSVERHOGING kunt U door bemiddeling
van onze Administratie, Uw advertentiën in alle bladen
laten plaatsen.
en
Lange Noordstraat 4,
Telefoon 2994
ge-
een
en
onze
en Moeder.
Familie SCHOUT.
Baarland, 15 December 1954
WILLEMSE’S LANDBOUW- EN WONINGKANTOOR,
Noordsingel 40 Telefoon 3294 Middelburg.
Eerst een beknopte geschiedenis ervan
maar in 1621 een groot werk, wel tien
maal zo uitvoerig: een dik boek van ruim
500 bladzijden met ongeveer 20.000 vers
regels. Dit boek ligt hier voor me en ik
lees als titel;
AMSTERDAM, 16 Dec. In verband
met de kinderpostzegelactie wordt Dins
dag 21 December om kwart over acht
over de zender Hilversum I een herhaling
van de radioluisterwedstrijd uitgezonden.
Het is een prijsvraag zonder prijzen -
toch is er een hoofdprijs van f 10.000.
De deelnemers ontvangen n.l. zelf geen
beloning, maar krijgen de kans om bedra
gen van f 10.000, f 4.000, f 2.000, f 1.000,
en f 500 toe te kennen aan kindertehui
zen die ze zelf uitkiezen. Ditmaal eens
geen uitzicht op een landhuis, auto of
een jaar gratis leven, maar de kans op
een prachtig geschenk: een huis vol blij
de kindergezichten.
Uit aller naam:
Wed. P. BOONE-
CONTANT.
Serooskerke (W.),
December 1954.
TE KOOP AANGEBODEN:
gelegen op het eiland Schouwen, groot c.a. 33 H.A.
Zij, die c.a. 3 a 4 H.A. grond met huis op Walcheren
of Zuid-Beveland kunnen aanbieden, kunnen zich ver
voegen aan
DICHTER.
We zouden van deze beroemde tuin niet
veel weten, als Ds Hondius er niet zelf
een dichtwerk over geschreven had.
In
wore
door
zulks
het
zoek
zoek
delli
tena
bemi
seen
Daai
schi<
Suui
dan
lijk
geve
lege
voor
leze
•jd.
i
I
t
t
S
I
r
a
v
2
11
t
c
1
c
I
1
1
t
De Here schonk ons een
zoontje en broertje
ABRAHAM PIETER.
J. GIDEONSE.
W. GIDEONSE-BOONE.
DAVID.
KEES.
ADRI.
Kleverskerke, 14 Dec. 1954.
A 14.
N:
van
wor
Gen
is,
Soci
zijn
arbe
waa
die
V
in
bela
van
ond<
ten
het
Er
lane
geti
uit
ken
wer
Ook begrijpen we, dat voor deze in
richting een uitgebreide correspondentie
nodig was; ook was er veel bezoek.
„Dag op dag komt mij ter hand
Groot bezoek van binnenland,
En van buiten t’ allerwegen,
Die met brieven mij bejegen:
D’ een beantwoordt mijne vragen,
D’ ander stelt een vrage voort.”
In een volgend artikel wil ik iets ver
tellen over de Moffenschans: het dicht
werk en de tuin. L. v. W.
Neem
het
doeltreffend
zenuwkalmerend
„DE RINGENSMID”
milieleden,
geplaatst worden.
Sollicitanten moeten minstens 18 jaar oud
zijn en genegen de halfjaarlijkse opleiding
voor gedipl. gezinsverzorgster te volgen.
Aanvangssalaris 120.per maand.
Sollicitaties te richten aan of zich persoonlijk te mel
den bij:
Mevr. A. SOETEKOUW, Seissingel 56, Tel. 3523, Mid
delburg en Mevr. H. BLEIJENBERG, Zuidsingel 84,
Tel. 3208, Middelburg.
schans zijn betekenis verloren. De burge
meester van Terneuzen kocht dit bol
werk en de omliggende gronden en maak
te er een prachtig buitenverblijf van.
Hier was het dus dat Ds Hondius terecht
kwam.
Voor al Uw familieberich
ten het aangewe: i adres:
Het „Zeeuwsch Dagblad”
Met nog 3 andere candidaten werd Pe
trus Hondius in April aan de Terneuzense
kerkeraad voorgesteld en de keus viel op
hem. Hij werd beroepen en deed er een
paar maanden later zijn intrede.
Hij was niet getrouwd en kwam met
een nicht in de pastorie wonen. Weldra
maakte hij kennis met burgemeester Jo
han Serlippens en diens vrouw Johanna
de Burchgrave, die op een mooie, uit ge
strekte buitenplaats woonden, die de
vreemde naam „Moffenschans” droeg. Ds
Hondius ging bij hen inwonen, of het al
leen ’s zomers was, terwijl hij ’t winters
in de pastorie woonde, is niet bekend.
MIDDELBURG en VLISSINGEN
Coosje Buskenstraat 61,
Telefoon 2591
t
2
s-h
Voc
een waardige plaats krijgen als de nieuwe
vraagt voor spoedige indiensttreding:
Daarom een
Petrus
een vergeten predi-
klein achteraf-stadje
geworden zijn, als hij niet zijn groot
dichtwerk de „Moffenschans”
schreven had. Daardoor is hij
beroemd man geworden.
Door de geloofsvervolgingen in Vlaan
deren moest Cornells Hondius Beveren bij
Kortrijk verlaten. Evenals zijn vrouw,
die uit Deurne kwam, was hij dus een
echte Vlaming, die de heel gewone naam
De Hond droeg.
Maar naar de gewoonte van die tijd
werd door geleerde mensen hun naam
in het Latijn omgezet: de Hond werd
Hondius. En Cornells Hondius behoorde
tot de gestudeerde wereld: hij was pre
dikant.
Ik wens niet te wachten
op het radio-nteuwi. 'k Wil kennis
nemen ven het nieuws op hel ogenblik!
dat het me schikt.
zijn, in verband met de rente-berekening i
sluiting der boeken,
van 20 t.m. 31 December 1954.
krant. Daarom een abonnement op
nieuwe leger van Vktnam is gevormd,
De Verenigde Staten zullen in 1955
ongeveer 100.000.000 dollar bijdragen
voor handhaving van de Franse troe
pen in Indo-China. In 1954 droegen
WASHINGTON, 15 Dec. De Ver. zij iets minder dan 400.000.000 dollar
bij.
Toen een paar jaar later de soldaten
van Prins Maurits Prins Willem was
vermoord steeds verder doordrongen
en een groot deel van deze streek op de
Spanjaarden veroverden had de Moffen-
DOMÏNEE-PLANTKUNDE.
Toen hij 5 jaar als predikant in Ter
neuzen stond, werd het 12-jarig Bestand
gesloten (1609). Daardoor kreeg Ds Hon-
dius de inkomsten terug van de uitge
strekte landerijen van zijn moeder in de
omgeving van Veurne.
Hjj werd nu een welgesteld man en
heeft zijn geld gestoken in de inrichting
van de Moffenschans, natuurlijk met
goedvinden van zijn gastheer. Alle moge-
lijke kruiden en bomen kocht hij aan,
waardoor de tuin zijn weerga nauwelijks
vond in Nederland, zeker niet in Zeeland.
Hij verdeelde zijn tijd tussen de bezig
heden in de tuin en zijn werk als predi
kant.
Of die verdeling evenredig is geweest,
weten we niet. Had hij als predikant wei
nig werk of heeft hij er misschien met
zijn pet naar gegooid?
Yerseke:
P. C. WILLEMSEN.
N. S. WILLEMSEN.
A. C. WILLEMSEN.
J. PH. WILLEMSEN-
VETTEN.
S. WILLEMSEN.
Rotterdam:
NILY MEYER.
Klein- en Achter
kleinkinderen.
Yerseke, 15 Dec. 1954.
Vierstraat 28.
De begrafenis zal plaats
vinden op Zaterdag 18
December a.s., om 1.30
uur.
Liever geen bezoek.
Even buiten de stad richtten ze ter
verdediging van Terneuzen en van
zichzelf een groot en sterk bolwerk op.
Naar de Duitse bewoners werd deze
schans al spoedig de Moffenschans ge
noemd.
Bij de
uitgaande van de Diaconie der Ned. Herv.
Kerk, kunnen wegens uitbreiding van de
dienst nog enige
vraagt voor zo spoedig mogelijk een
Diploma Mulo en t. t.en vereist. Zij, die in het
bezit zijn van praktijk diploma boekhouden ge-
nieten de voorkeur.
Sollicitaties te richten aan de Administrateur.
1
Pijl
luit
baa
V
p'-u
23.
DE MOFFENSCHANS
Om deze eigenaardige naam te kunnen
begrijpen, moeten we even een duik in
de geschiedenis maken.
In 1583 was geheel Oost Zeeuwsch-
Vlaanderen in de macht van Spanje ge
komen. Maar de Watergeuzen en de troe
pen van Prins Willem zaten ook niet stil
en trachtten Parma te verjagen. Onver
wachts zonder dat de Spaanse soldaten
het konden beletten zette Graaf Philips
van Hohenloke, een schoonzoon van Prins
Willem, bij Terneuzen een legertje aan
land, meest Duitse soldaten „Holack’s
moffen”.
Heden overleed, zacht
en kalm, in de ouder
dom van 86 jaar en 6
maanden, onze gelief
de Vader, Behuwd-,
Groot- en Overgroot
vader, de heer
IZAK WILLEMSEN,
Weduwnaar van
Cornil Molhoek.
Grand Rapids:
Hierbij betuig ik aan fa-
vrienden en
kennissen mijn hartelijke
dank voor ie vele blijken
van belangstelling, onder
vonden na het overlijden
van mijn geliefde Vrouw.
H. MEENG.
Kloetinge, 16 Dec. 1954.
en de af-
Nederland.
Inderdaad, deze jonge
Hondius zou
kant in een
Hiermede betuigen wij onze
harteljjke dank voor de
zeer vele blijken van be
langstelling en medeleven,
betoond tijdens de ziekte
na het overlijden van
i zeer geliefde Vrouw
MIDDELBURG, 15 Dec. - Benoemd tot:
gezworene van de Melopolder C. A. P.
Boënne te Graauw;
gezworene van de Van-Alsteinpolder P.
C. J. Boënne te Graauw;
gezworene van de Prosperpolder (Ned.
gedeelte) R. J. de Deckere te Clinge;
gezworene van de Hellegatpolder W. RÜ14
te Vogelwaarde;
gezworene van de Koningin-Emmapolder
R. C. M. Verhaegen te Graauw;
voorzitter der waterkering van het cala-
miteuze waterschap Oud-en-Jong-Bres-
kens M. A. Manneke-Barendrecht te
Breskens;
dijkgraaf van het waterschap De-veree-
nigde-polders-van Ossenisse E. G. M. de
Waal te Vogelwaarde;
ontvanger-griffier van de polder Oude-
Eglantier J. J. Dieleman te Axel
„De Moufe-schans, dat is, de soe-
ticheydt des buitenlevens, vergezel-
schapt met de boeken”.
Hij verdeelde zijn dichtwerk in 10 de
len „10 gangen” noemt hij het - en
droeg het op aan zijn gastheer burge
meester Serlippens. Elk van de 10 hoofd
stukken droeg nij op aan een goede
vriend.
Wanneer we in deze „Moffenschans”
lezen, wat er zoal groeide op het land
goed, slaan we van verbazing de handen
ineen. Voor zover ze de Zeeuwse lucht
en klei konden verdragen, kwamen de
planten uit alle delen van de wereld.
„Heel Europa is te cleene om in mij
nen hof te staan”, zegt Ds Hondius zelf.
Het is deze maand 1600 jaar geleden dat deze grote
kerkvader geboren werd.
Wie iets meer wil weten van deze hoogst belangrijke
figuur uit de kerkgeschiedenis, leze het populair ge
schreven werk van J. Geelhoed:
De pers was zeer gunstig in haar oordeel over dit boek.
Geref. Weekblad:
„De auteur heeft een poging ondernomen dit
leven te schetsen. Hierin is hij m.i. wel geslaagd.
Het boek is ook voor eenvoudigen te verteren
Van harte aanbevolen.”
Correspondentieblad:
„Wij mogen wel beginnen met een woord van
bizonder respect voor wat deze collega heeft ge
presteerd. Wie voortaan over Augustinus wil
spreken of schrijven, zal slechts tot schade van
zijn onderwerp deze overzichtelijke studie voorbij
kunnen gaan
De Vaandrager:
„....Echt een boek voor iemand met een onder
zoekende geest.”
De Kandelaar:
„Een uitvoerige en toch populair geschreven studie
over Augustinus, die zijn geld waard is. De figuur
van Augustinus komt levend voor ons te staan....”
Augustiania:
„Over het algemeen kan men zeggen, dat de
schrijver, die ook de Katholieke Augustinus-lite-
ratuur niet verwaarloost, persoon en leer van deze
laatste objectief weergeeft. Zijn belezenheid stelt
hem in staat een genuanceerd oordeel te vellen....”
Année Theol. Aug.:
L’ouvrage est bien informé. Il donne une bonne
analyse de la plupart des grandes oeuvres
d’Augustin, sauf le De Trinitate qui a été oublié...”
Dit kostbaar werk, verlucht met houtsneden van J.
Franken, en fraai gebonden, kost slechts 5.50.
Verkrijgbaar in de boekhandel en rechtstreeks bij de
Uitgeefster:
Krabben en peuteren
UTl *6 *1 O* maakt de kwaal steeds
erger. De helder vloeibare
UltSIDd D.DJ>. dringt diep in de
U1I.LMU1J poriën door, zuivert, ont
smet en geneest de huid.
GENEESMIDDEL TEGEN TB WW TB
HUIDAANDOENINGEN HP. jjg jP- BI BF.
VLOEISTOF - BALSEM - ZEEP
In stil Geloofsvertrou
wen is ’an ons heen
gegaan, na een smarte
lijk geduldig gedragen
lijden, onze geliefde
Zuster, Behuwdzuster
en Tante,
JANNA PRIESTER,
op de leeftijd van 63
jaar.
Namens de familie:
J. PRIESTER.
Goes, 15 December 1954
Westsingel 86.
Condoleantie-ader s
Nieuwstraat 75.
De begrafenis zal D.V.
plaats hebben op Vrij
dag 17 Dec. 1954, om
2 u., van Westsingel 86
Heden is zacht ontsla
pen in het Rusthuis
Oostwal, onze lieve
Moeder, Behuwd-,
Groot- en Overgroot
moeder, Mej.
Wed. J. MAARTENSE,
geb. Schuite,
in de gezegende ouder
dom van 94 jaar.
Uit aller naam:
C. A. MAARTENSE.
Goes, 15 Dec. 1954.
Condoleantie-adres
Wilhelminastraat 62.
De begrafenis zal plaats
vinden D.V. Zaterdag
18 December a.s., 3
uur, vanaf het Rust
huis.
’s-GRAVENHAGE, 15 Dec. Volgens
de gegevens van het centraal bureau vo
de statistiek zijn in October 6446
gen opgeleverd. In dit aantal zijn 9 Q.
plexwoningen begrepen, zodat in
ber voor 6540 gezinnen nieuwe
ruimte is beschikbaar gekomen,
jaar October bedroeg dit aantal 6183-
In Zeeland zUn in October 248
gen gebouwd. De eerste tien maanden
dit jaar zijn 1427 woningen gereed 8
komen.
Heden overleed, na
een langdurig, gedul
dig gedragen lijden,
onze geliefde en zorg
zame Vader, Behuwd-
en Grootvader
WILLEM
•VERHAGE Wzn,
Weduwnaar van
Willemina Janse,
in de ouderdom van
67 jaar en 6 maanden.
Westkapelle:
W. VERHAGE.
J. VERHAGE-
BROUWER.
Domburg: f
A. VERHAGE.
S. VERHAGE-
v. d. WOESTIJNE. I
Westkapelle:
M. DE VISSER-
VERHAGE.
JAC. DE VISSER.
Domburg:
ADR.a BROUWER-
VERHAGE.
A. G. BROUWER.
Westkapelle:
M. MALJAARS-
VERHAGE.
CHR. MALJAARS.
En Kleinkinderen.
Westkapelle,
14 December 1954.
Voor de vele blijken van
medeleven tijdens de ziek
te en van deelneming ont
vangen na het overlijden
van onze innig geliefde
Man, Vader, Behuwd- en
Grootvader, tie heer
PIETER BOONE,
betuigen wij onze hartelijke
dank.
Staten en Frankrijk hebben er over
eenstemming over bereikt, dat het
Zuidvietnamese leger kleiner maar
doeltreffender moet worden, aldus is
Dinsdagavond door Amerikaanse amb
tenaren te Washington medegedeeld.
Er wordt een inkrimping van het Zuid
vietnamese leger met 90.000 man be
oogd.
De ambtenaren zeiden te vertrou
wen, dat het met Franse hulp moge
lijk zal zijn een effectief kader voor
de strijdkrachten te vormen. Op grond
van de bestandsovereenkomst mag de
Amerikaanse missie van 300 man niet
worden uitgebreid.
Door deze voorgenomen beperking
zullen vermoedelijk de dissidente
groepen, waaronder een aantal van
de plaatselijke secten, ontwapend
worden. Deze organisaties verzetten
zich tegen eerste minister Ngo Dinh
Diem.
Ook zal volgens de Amerikaanse
ambtenaren een snellere ontruiming
van Zuid-Vietnam door de Franse
troepen worden gelast. Frankrijk zal
tegen het einde van het volgend jaar
nog slechts 70.000 man in Vietnam
hebben in ‘plaats van 150.000, zoals
eerst de bedoeling was. Een datum
voor de uiteindelijke ontruiming kan
niet worden vastgesteld voordat het
te»
1
dre
daarop zal terugkeren. Voorts verzocht hij het borstbeeld van oud-
burgemeester De Vries van Heyst, dat enige jaren geleden uit het
stadhuis werd verwijderd, daarin terug te brengen.
s s Wethouder Lausberg antwoordde, dat omtrent het beeld van Hugo
I de Groot een advies is gevraagd, dat binnenkort aan de raad zal
g worden overgelegd. Het beeld van oud-burgemeester De Vries van
U g| Heyst werd zonder voorkennis van B. en W. uit het stadhuis ver-
wijderd. Het zal opnieuw-J:"~ 7’J
g g indeling van het stadhuis een feit zal zijn geworden.
I Jol
de:
V0(
boi
te
hef
Esj
dir
TE VLISSINGEN.
In 1578 werd hij predikant te Vlissin-
gen, waar z(jn tweede zoon Petrus, de
toekomstige Terneuzense dominee gebo
ren werd. Daar hjj niet dom was, mocht
hij op kosten van Vlissingen studeren,
evenals zijn oudere broer Jacob. Vader
kon het niet betalen, die was door de oor
log en de vervolgingen arm geworden.
THEOLOGIE EN
KRUIDKUNDE.
In Leiden studeerde hij theologie, maar
tegelijk ook kruidkunde, een vak’waar
voor hij veel belangstelling had, zoals we
straks zullen zien. Daarna maakte hij een
reis door Frankrijk. Eveneens een ge
woonte uit die dagen om na het voltooien
van de studie een buitenlandse reis te
maken. In 1604 keerde hij terug naar
Leiden en stelde zich beroepbaar.
SBB DELFT, 15 December. Bij de gisteren begonnen begrotings-
B debatten van de Delftse gemeenteraad heeft een raadslid de aan-
U (f dacht gevraagd voor de „Delftsche beeldenstorm”. Hij vroeg of het
U standbeeld van Hugo de Groot, dat ter gelegenheid van „Taptoe-
Delft” van zijn plaats in het centrum van de markt werd verwijderd,
=.T Haarnrï lorliakornn TT'r.r.r’fc „orTArhl hpf hnrd nilH.
j n 1604, dit jaar dus juist 350 jaar
geleden, kwam er een nieuwe
dominee in Terneuzen. Niets
bijzonders, zult ge zeggen, zoiets
gebeurt iedere week wel ergens in
Hebt gij dit werkje al in Uw bezit? Ds Huet was eens
een bekende figuur in het Zeeuwse leven. De bekende
historicus van Zeeland, A. M. WESSELS t, geeft in dit
boekske een biografie van deze theoloog, die in eigen
persoonlijk leven zoveel heeft doorworsteld.
Dc gehele pers was bij de verschij ing van het boekske
dai. ook unaniem vol lof.
Hier volgen enkele beoordelingen:
DE WAARHEIDSVRIEND.
„Wij bevelen dit mooie boekje gaarne aan...,"
ZEEUWSCH DAG3LAD:
„De heer Wessels, onze Zeeuwse Historieverteller,
ieder welbekend, geeft veel inter' sants in dit
werkje. Het zal met graagte gelezen worden,...”
PNIËL:
„Huet heeft nog niet afgedaan. De nagedachtenis
van deze rechtvaardige blijft m zegening
GELDERSE KERKBODE:
„Dit geschrift levert metterdaad een bijdrage tot
kerkhistorie van ons Vaderland. Gaarne bevelen
wij dit aan....”
HAAGS DAGBLAD:
„De auteur vertelt op aangrijpende en kleurige
wijze.
Het boekske is in de handel met portret van Ds HUET
verkrijgbaar. Prijs slechts 0.65. Vraagt er uw boek
handel naar of bestel het rechtstreeks bij de Uitgevers:
i ul
hj
„Het Nederlands
Koffiehuis”, Markt
49 te Middelburg
■aSfKFS®,’ o
Egfi-< d -
Vrijdag
17 December a.s.
