Vijf lange jaren in een barak....
VELEN VOELEN ZICH BEDROGEN
NON AGRESSIE PACT MET RUSLAND
IN BELANG VAN DE WERELDVREDE
v&nöA&q^J
van
Mohammedaanse
voor:
-I
1
Britse stakers
voorlopig
weer aan ’t werk
Ziekenhuistarieven
gaan omhoog
Maar Nw Guinea moet het
land van de Papoea blijven
Adenauer stelt in Washington
Uliii Uj dat
straaljager
ontploft
Maar eerst dient het Westen een hechte
gemeenschap te zijn
1
In enkele regels melden wij nog
Indische Nederlanders
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
DE BILT ZEGT:
Lagere middagtemperaturen
Slechte behuizing
Radio-actieve stofdeeltjes
boven Denemarken
Politiek
Met ingang van Maandag
helpen bij het laden van
een kustvaarder op één
van de eilanden
Vlieger gewond
L
I
-*
w
ZEEUWSCH DAGBLAD
10e JAARGANG No. 2925
3009,
DE INDISCHE
VERBITTERING ONDER
NEDERLANDERS
vernin
u.
ZATERDAG 30 OCTOBER 1954
Directeur: JACQ DE SMIT
Hoofdredacteur: J. D. TROOSTHEIDE
Abonnementsprijs ƒ0.47 per week,
ƒ2.p. maand, ƒ5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 22 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
DAT burgemeester Bolke
stein Donderdagavond 4 No
vember a.s. om 8 uur in het
Kunstmuseum een tentoon
stelling zal openen van wer
ken van jonge Nederlandse
schilders „Start”. De heer J.
L. Mulder zal daarna het ge
ëxposeerde werk toelichten.
DAT gistermorgen in de
DAT gisteravond te Ka-
pelle ds Jebbink voor de le-
schade, doch niemand werd
gekwetst.
DE BILT, 29 Oct. Veranderlijke
bewolking met verspeid optredende
buien. Matige tot krachtige wind tus
sen Zuidwest en West. Lagere middag
temperaturen.
3*
Nieuw-Guiuea is het land van de Pa
poea en Nederland wil het dat laten. Dat
blijkt uit alles. Daar kan men het mee
eens of oneens zijn, maar dat doet aan
het feit niets af. En uit dit (ethische)
standpunt vloeit vanzelf voort, dat men
geen ongelimiteerde aantallen Indische-
Nederlanders wil toelaten.
Dat neemt echter allemaal niet weg,
dat Nederland ernstig tekort geschoten is
jegens deze pioniers. Iedereen zal toege-
(Zie vervolg op pag 3).
twee aanrijdingen voorkwa
men. De eerste geschiedde
tussen een vrachtauto, be
stuurd door I. Z. uit Vlis-
KOPENHAGEN, 29 Oct. De Deen
se generale staf heeft Vrijdag bekend
gemaakt, dat boven het grootste deel
van het Deense grondgebied stofdeel
tjes afkomstig van een atoom- of wa
terstof wapen zijn geconstateerd door
verschillende laboratoria.
De hoeveelheid radio-actieve stof is
echter zo gering dat er geen gevaar
voor de bevolking bestaat.
met aan het stuur A. C. P.
uit Nieuwland. De vracht-
wagen moest plotseling stop- fend man” heeft uitgereikt.
DAT te Nieuwdorp op de
vragen wij Uw bijzondere aan
dacht voor hetgeen onze reizen
de verslaggever Alfred van
Sprang schrijft over de toestand,
waarin de Indische Nederlanders
op Nieuw-Guinea verkeren. Hij
laat hierin een protestkreet ho
ren, die in ons land zeker niet
misverstaan behoort te worden.
Het is moeilijk om er achter te komen
wat er precies toegezegd is. In het bij
zonder echter datgene wat mondeling
door de een of ander ambtenaar beloofd
zou zijn.
Er zijn ook verscheidene oorzaken
waarom op dit ogenblik de overkomst
van Indische Nederlanders uit Indonesië
moeilijk en in sommige gevallen zelfs on
mogelijk is. Er bestaat echter ongetwij
feld een tendens (al wil niemand dat
ronduit erkennen), dat men het aantal
Indische Nederlanders in Nieuw-Guinea
zo klein mogelijk wil houden, omdat er
voor hen in het kader van de ontwikke
ling van dit gebied geen plaats is.
Of om het kort en krachtig te zeggen:
men wil van Nieuw-Guinea geen tweede
vaderland voor de Indische Nederlanders
maken. Dat is een kwestie van beleid.
LONDEN, 20 October. Naar
vernomen wordt, hebben de leiders
van de 44.000 stakende Engelse
havenarbeiders besloten, dat het
werk in de acht havens, waar wordt
gestaakt, Maandag zal worden her
vat. Afgesproken is, dat deze her
vatting voorwaardelijk is, waarbij
als belangrijkste voorwaarde gesteld
is, dat de staking weer van kracht
wordt, indien zich gevallen voor
doen, waarin werknemers „slacht
offers” worden van de werkgevers.
Het Concertgebouworkest, dat op 19
October jl. in Toronto ’n concert heeft
gegeven, dat ook per radio werd uit
gezonden heeft het voor deze radio-
uitzending ontvangen honorarium be
schikbaar gesteld voor 45 Nederlandse
gezinnen in Toronto, die door de or
kaan en de hiervan het gevolg zijnde
overstroming zijn getroffen.
De Britse opvatting is het met Ade
nauer eens, dat een stap voor collec-
agressieverdrag met Rusland moet
wachten, tot de Westelijke defensie
plannen finale vorm hebben aangeno
men. De door de Sowjet-Unie voor No
vember voorgestelde viermogendhe-
denbespreking zou moeten wachten op
bekrachtiging van de Londense en
Parijse overeenkomsten over West-
Duitse herbewapening door de betrok
ken landen, aldus deze kringen.
In officiële Amerikaanse kringen te
Washington is het voorstel van kanse
lier Adenauer met instemming ontvan-
®P- en
Zond;
Maan
Hoogwater Zondag
Aliasing
*08 r
'i 17.52 u. 1,42 m.
regering heeft de fanatieke, politiek-
religieuze Mohammedaanse Broeder
schap ontbonden, zo deelt het minis
terie van Binnenlandse Zaken mede.
In het gehele land zijn de partijgebou
wen verzegeld. In totaal zijn een 500
leden van de Broederschap gearres
teerd. Een en ander is het gevolg van
de Dinsdag gepleegde aanslag op kolo
nel Nasser, de premier.
Volgens Egyptische kranten verluidt
van politiezijde, dat de pleger van de
aanslag heeft bekend, dat een geheime
cel van de Broederschap hem bevel
heeft gegeven de premier te vermoor
den.
De regering heeft alle activa van de
Broederschap, die op verscheidene mil-
lioenen Egyptische ponden worden ge
schat, in beslag genomen. Haar medi
sche en sociale centra zijn overgedra
gen aan de door de regering gesteunde
bevrij dingsconcentratie.
De pleger van de aanslag zou ver
klaard hebben, dat de Broederschap
hem een maand tijd gegeven heeft om
zich voor de aanslag te oefenen.
Een Amerikaans heïschroefvliegtuig
heeft Vrijdag op de hellingen van de
Col de Fenestre, ten Noorden van Ni
ce, wrakstukken waargenomen, die
mogelijk afkomstig zijn van het sedert
Zondag vermiste Amerikaanse trans
portvliegtuig van het type C-47.
Het toestel verdween, met 21 man
aan boord, op een vlucht van Rome
naar Lyon.
Medewerkers: J. A. van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeler, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg;
Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; Ds A. Gruppen, Biezelinge; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp;
J. Huijsscn, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; J. Laport, Goes; J. Moll, Vlissingen; K. C. van Spronsen, Goes;
R. Zuidema, Goes.
ondergang van Zon en Maan:
lag: Zon op 7.33 u„ onder 17.15
°P 12.22 u., onder 19.54 u.
31 October:
'gen: 4.13 u. 1.88 m„ 16.26 u. 1.91
•"ouzen: 4.42 u. 2.02 m., 16.51 u.
Wemeldinge: 6.00 u. 1.61 m.,
u- 1.65 m. Zierikzee: 5.43 u. 1.38
VERDRAG.
De Verenigde Staten en West-Duits-
land hebben Vrijdag een vriendschaps-
handels- en scheepvaartverdrag geslo
ten ter regeling van hun economische
betrekkingen.
De ondertekening geschiedde doos
Foster Dulles, minister van Buiten
landse Zaken en Bondskanselier
Adenauer.
Het verdrag dient ter vervanging
van een in 1923 gesloten verdrag.
’s-GRAVENHAGE, 29 October.
Ingevolge een in de Staatscourant van
heden opgenomen prijzenbeschikking
mogen de tarieven van de ziekenhui
zen worden verhoogd. De toegestane
verhogingen bedragen voor de laagste
klasse 40 ct per verpleegdag, indien de
medisch-specialistische behandeling
niet in het tarief is inbegrepen en met
45 ct per verpleegdag als dit wel het
geval is. De tarieven voor de hogere
klassen mogen met 45 ct per verpleeg
dag worden verhoogd.
Zoom als opvolger van
Overste J. A. de Witte die
de dienst met pensioen ver
laat.
DAT de auto- en motor
club „Inter Scaldes” gister
avond te Goes in het „Slot
Ostende” een bazar heeft ge
opend, die ook vandaag nog
bezocht kan worden. De op
brengst zal worden aange
wend om de tekorten die de
onlangs gehouden Bloesem-
rit heeft opgeleverd te dek
ken. Over het bezoek was
men op deze eerste avond
niet ontevreden.
DAT het Britse schip
„Kirkwood” Vrijdagavond
DAT m.i.v. 1 Januari a.s. nabij de Konijnenschor, in
de Schelde, in botsing is ge-
1--x-„-1.xj:?
Veldartillerie Van Essen te thans zinkende is. De Belgi-
DAT te Nieuwdorp op de Overste Hussem, thans com-
kruising bij het gemeentelijk mandant van het Regiment komen met een lichter, die
-- J: Veldartillerie Van Essen te thans zinkende is. De Belgi-
bak schoof. De personenauto bouwer S. ~in zijn auto in Breda, is benoemd tot com- sche sleepboot „Adrion Let-
- *-• - een
was
tein L. Stoorvogel uit Hulst
in de raadszaal van het stad-
singen, en een personenauto huis te Axel aan een acht- christelijke politieke partijen
(Van onze correspondent Alfred van Sprang).
HOLLANDIA, October 1954
Op de wand van een oude loods in de buurt van de haven prijkt
een groot hakenkruis met er onder de woorden „Deutschland iiber
Alles”. Dat opschrift is geen overblijfsel uit de oorlogsdagen. Het stamt
zelfs niet uit de tijd dat Nieuw-Guinea een rehabilitatie-oord voor
berouwvolle N.S.B.-ers was. Het is er nog niet zo lang geleden met
houtskool op aangebracht. Degene die mij de loods laat zien wijst er
met opzet op. En op de andere opschriften, die zich er echter niet
voor lenen op deze plaats overgenomen te worden. Het zijn in letter
lijke zin tekenen aan de wand. Zij zijn een uiting van blinde verbit
tering. En een protestkreet aan het adres van Nederland.
In deze loods (en enkele andere loodsen) leven de zogenaamde DETA-jongens.
Dat z(jn jonge Indische-Nederlanders, die in 1949 gevolg gegeven hebben aan de
lokstem van de Dienst Energie Technische Aangelegenheden (vandaar de bijnaam
DETA-jongens) en Indonesië verlaten hebben om in Nieuw-Guinea deel te nemen
aan de ontwikkeling van het land.
De voorwaarden waren zeer bescheiden; vrije voeding en ligging en één gulden
vijftig zakgeld per dag. Daarvoor hebben de achthonderd jongelui het dan ook
zeker niet gedaan. Voor sommigen was het een avontuur. De meesten zagen er
echter geen kans in om een nieuw leven te beginnen. Het Indonesië van 1949 bood
immers weinig toekomst meer voor een Nederlands-voelende Indische Nederlander.
Maar Nieuw-Guinea was er nog. Misschien zouden ze zich daar kunnen ve L'^en
en in vrede kunnen leven. Dat is echter volkomen mislukt. Daarom _rsi cr .er
deze mensen teleurstelling en verbittering. En zelfs haat jegens axies wat Neder
lands is.
In de eindelijk opgeknapte cantine van
het trieste kamp zit een groep van deze
jongens te lezen. Ik ga bij hen zitten en
tracht een gesprek te beginnen.
Eerst zijn ze erg stug. Ze vertrouwen
niemand meer. Maar als ze er achter ko-
DAT vanmiddag om drie
uur de drumband van de
Nationale Reserve een mars
zal maken door ’s Heer
Arendskerke. Des avonds
volgt aan de Ring een open
luchtfilmvoorstelling.
gen. President Eisenhower had in de
beginmaanden van zijn regering, in
April 1953, gepleit voor het vormen
van een gemeenschap van Europese
landen, groter dan een zuiver West-
Europese gemeenschap, met vrije be
weging van personen, handel en
ideeën.
Adenauer had, aldus de Amerikaan.^
se functionarissen reeds eerder in Juli
1953 en in September 1953 dergelijke
ideeën ontvouwd. Men nam aan, dat
hij nu een verdragsbetrekking tussen
de nieuwe Westeuropese Unie en het
Sowjet-blok in gedachten had.
Een woordvoerder van de Westduit-
se regering deelde te Bonn mede, dat
dr Adenauer zijn bezoek aan Amerika
zal bekorten om Dinsdag de rouw-
plechtigheid voor wijlen dr Hermann
Ehlers, de voorzitter van de Westduit-
se Bondsdag, die Donderdag stierf bij
te wonen.
Oorspronkelijk werd Adenauer pas
ongeveer Donderdag te Bonn terug
verwacht.
WASHINGTON 29 Oct. Kanselier Adenauer van West-Duitsland heeft
vandaag een verdrag tussen de Westelijke naties en de Sowjet-groep voorge
steld om Europa te beveiligen tegen agressie. Op een lunch van de Nationale
Persclub te Washington verklaarde hij, dat dit de laatste stap moest zijn
bij het verzekeren van de veiligheid van Europa.
De ondervinding had hem geleerd, dat de volken van het Westen eerst
hun vrede en vrijheid moesten verzekeren door een gezamenlijk verdedi-
gingsapparaat, het scheppen van economisch gezonde verhoudingen en het
garanderen der individuele vrijheid en sociale zekerheid voor iedereen.
Daarna moesten zij als regionale groep zoals in het Handvest van de V.N.
is voorzien tot een vorm van samenwerking, bij verdrag te regelen, met
het Sowjetblok komen, die alle deelgenoten zekerheid tegen agressie zou
bieden.
Volgens diplomatieke kringen te
Londen kan de toespraak van Ade
nauer te Washington rekenen op
Britse instemming. Zij wezen erop,
dat Eden Maandag in het Lagerhuis
heeft gezegd, dat de tijd is gekomen
om te denken over „de oplossing van
algemenere problemen” dan de op
bouw van een Westelijk beveili
gingssysteem. Deze uitlating van
Eden werd uitgelegd als een aanwij
zing, dat ook Engeland in zijn ge
dachten uitgaat van het uiteindelijk
bereiken van een schikking tussen
het Westen en Rusland.
Uitgave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad”
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 2438. Giro 274289.
Kantoren: Vlissingen: Nieuwstr.
Telef 326; Middelburg: Korte
Mnnrdstr 35. Tel. administratie
X Tel- redactie 2347; Ter
neuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
I .er in Nieuw-Guinea een mas-
sa ongewone dingen gebeuren,
waaruit dit slechts een kleine
bloemlezing is;
....de mariniers er bijvoorbeeld
geen enkel bruikbaar vaartuig heb
ben om een landing uit te voeren
en geen enkel doosje zwarte
schoensmeer om hun schoenen te
poetsen;
....het postkantoor in Biak nog
steeds ondergebracht is in de voor
malige keuken van het voormalige
N.S.B.-kamp, omdat er geen meu
bilair voor het nieuwe postkantoor
is;
dat sommige clubs van de Pa-
poease Voetbalbond bij gebrek aan
geld hun contributie in groenten,
atap en zoutevis betalen;
.het Gouvernements Hotel in
Hollandia na drie jaar zo door de
witte mieren is weggevreten, dat de
gasten hun vinger op vele plaatsen
dwars door het houtwerk kunnen
steken;
.dat er tijdens een bezoek van
de gouverneur aan Biak in de enige
straat van het plaatsje met allemaal
eendere, stijlloze woonhuizen plot
seling bordjes bleken te staan met
Pakhuissteeg er op,
dat luchtreizigers hun foto
toestellen aan de bemanning van de
vliegtuigen moeten afgeven, omdat
fo.cgraferen boven Nieuw-Guinea
om onbegrijpelijke redenen streng
verboden is, maar dat niemand zich
om de fototoestellen van de beman
ning bekommert;
dat eén Nederlander, die tot
enige maanden gevangenisstraf ver
oordeeld was, een lakoniek briefje
kreeg met de vraag, of hij bereid
was zeif de luchtpassage van Biak
fnn de Sevangenis in Hollandia a
J U0.te. betalen, daar het gouver
nement hiervoor geen fondsen be
schikbaar had;
-.-..een gast in het voor Nieuw-
Guinea luxueuze K.L.M.-hotel in
mak op zijn verzoek om nog wat
soep van de Papoea-bediende in on
vervalst Nederlands ten antwoord
kreeg: „Hij wel
-inen in Hollandia algemeen
over De Goef spreekt, als men de
gouverneur bedoelt;
'y,de directeur van een buiten-
ands handelslichaam na zijn bezoek
an Nieuw-Guinea in een geheim
rapport geschreven heeft Zaken
mensen worden in Nieuw- Guinea
als gespuis beschouwd;
.men zich hier enerzijds koste-
JK vermaakt en anderzijds ver
min--eft °ver de vraag van het
ministerie van overzeese rijksdelen
en Haag, waarom de ambte-
Gni? x(U1Aet trein-loze Nieuw
en altiid p.er vliegtuig reizen
niet eenvoudig de trein nemen?
mandant van het R. V. A. zer” is uitgevaren om hulp
Prins Frederik te Bergen op te verlenen.
plaats op de hoek Stations
straatBlauwedijk. Hier
kwamen in botsing een
vrachtwagen, bestuurd door
J. W. uit Oostkapelle, en een
bestelauto, bestuurd door I.
R. uit Kloetinge. De bestuur
der der bestelauto verzuim
de voorrang te verlenen. Hij
verklaarde de vrachtauto te
olaat te hebben gezien. Er
Stationsstraat te Middelburg ontstond materiële schade.
DAT gisteravond de Kapi- den van „De Jonge Kerk”
gesproken heeft over „Ge
loof en politiek”, waarbij de
tal reservisten van de Rijks- onder de loupe werden ge-
politie het diploma „geoe- nomen.
SITTARD, 29 Oct. Hedenmiddag
om half drie is even ten Zuiden van de
gemeente Sittard een straaljager van
de R.A.F., afkomstig van een vliegbasis
in Duitsland, in de lucht ontploft. Het
vliegtuig is na de ontploffing in vele
delen neergevallen, doch daarbij zijn
geen persoonlijke ongelukken gebeurd.
De Engelse piloot heeft kans ge
zien met de schietstoel op het laatste
nippertje het toestel een Sabre
te verlaten. De parachute kon zich
daardoor pas vlak boven de grond
openen. De man kwam met aen
smak neer en werd bewusteloos. Hij
brak een arm en liep verwondingen
aan het hoofd op. Hij is in het zie
kenhuis te Sittard opgenomen.
men, dat ik niets anders wil dan hun er
varingen horen, komen ze los. En ze ha
len er enkele van hun leiders bij om het
woord te doen.
„We zijn bedrogen.zegt één van
hen ronduit.
„Waarmee....?”
„Toen we uit Indonesië vertrokken,
hebben ze ons beloofd, dat we na een
jaar onze familie zouden mogen laten
.overkomen.”
„Stond dat in het contract....?”
„Nee, maar dat is mondeling be
loofd.
„En....?”
„Nu zitten we hier al vijf jaar en er
is nog niemand....”
„En ze komen nooit....” valt een
ander hem bij.
„Omdat ze ons hier niet willen heb
ben”, voegt er een derde aan toe. En
zo gaat het een tijdje door. Ze spuien
al hun teleurstelling en woede. En van
hun standpunt bekeken hebben ze daar
alle reden toe.
pen voor uit de andere rich
ting naderend verkeer, het
geen tot gevolg had, dat de
personenauto onder de laad- verenigingsgebouw de land-
moest worden weggesleept, botsing is gekomen met
Het tweede ongeluk vond auto uit Borssele. Er
