FRIES ALS VOERTAAL OP
DE FRIESE SCHOOL
Herverkaveling in Zeeland
kost 194 millioen
ADENAUER SPRAK MET
EISENHOWER
Na het derde leerjaar zal het
echter weer ’t Nederlands zijn
f m
r b3
Tweede Kamer besloot met grote meerderheid:
500 slachtoffers
Italië
Perzische Prins
vermist
Duurdere en
betere melk
is dicht
Vredesaanbod” van
Britse werkgevers
riSRNDEN, 28 Oct. De leiders van
doro klR stakende Britse havenarbei-
„vs hebben Donderdag van de werk-
da/L5 een vredesaanbod” gekregen,
si(4 ?aar Yerluidt. belangrijke conces-
inhondi" uR ZiJde van de werkgevers
bii v?' Ret aanbod, dat werd ged'aan
hat ®.spraklngen onder auspiciën van
dom Ttene Yan Arbeid, wordt thans
Dinir tj stakingsJeiders bestudeerd.
lannrn?1?6^’ de secretaris van de be-
Driemaal 5, driemaal 0
voor de vluchtelingen
J
in
I
Gegadigden voor de Noord-Oost-Polder
krijgen nog een laatste kans
Standaardmelk van
2,5 pCt vet blijft
Eenmaking van Duitsland mag slechts op
vreedzame wijze geschieden
SI
■■■1 B|i|i
SB
fill - sj
féÉ* JJ’
Belanghebbenden moeten ook bijdragen
DE BILT ZEGT:
Zacht
In enkele regels melden wij nog
Onderhoud op het Witte Huis
Omgekomen bij vliegtuig
ongeluk?
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
N.O.P.
Berekening.
Nieuw gemaal.
-
.vW'
10e JAARGANG No. 2924
besloten zijn verwondingen in
VRIJDAG 29 OCTOBER 1964
Directeur: JACQ DE SMIT
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 22 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
DAT de heer A. Remijnse
te Goes gisteren zijn 25-ja-
rig jubileum heeft gevierd
als broodbezorger bij de fa.
A. L. van Melle. Hij mocht
verscheidene geschenken in
ontvangst namen.
DE BILT, 28 October. Aanvanke
lijk zwaar bewolkt, maar later opkla
ringen. Overwegend droog weer. Ma
tige wind tussen Zuid en Zuidwest.
Aanhoudend zacht.
verbindinc
I
SALERNO, 28 Oct. Vandaag zijn
in Salerno de eerste slachtoffers van
de overstromingsramp ter aarde be
steld.
Nog steeds worden lijken gevonden.
Het totale aantal slachtoffers zal zeer
waarschijnlijk de 500 bereiken.
Nog steeds worden lijken gevonden.
Het totale aantal slachtoffers zal zeer
waarschijnlijk de 500 bereiken.
De bewoners van de kustplaats
Minori hebben hun leven te danken
aan hun burgemeester Luigi de Lie-
>to, die, toen de regen Maandag
avond begon, huis aan huis de men
sen de raad gaf hogergelegen terrein
op te zoeken. „Ik had een voorge
voel, ik wist dat er iets ging ge
beuren”, verklaarde hij Donderdag.
Hoewel er ogenschijnlijk geen ge
vaar was, volgden alle dorpsbewo
ners zijn raad op, met uitzondering
van een weduwe en haar twee doch
ters. Deze drie personen waren de
enige slachtoffers in het dorp, dat
voor de helft werd weggevaagd.
is het precies tien jaar geleden,
dat Goes werd bevrijd. U hebt
hierover in ons extra nummer
van gisteren kunnen lezen. Laat
er daarom ook vandaag vreugde
zijn. Moge dit blijken uit de vele
vlaggen, die op deze bevrijdings
dag worden uitgestoken.
houdt hij graag deze stok achter
deur. De heer Ritmeester vond
goed dat de reserve-officieren mo<
studeren. Dit is echter geen ger:
zaak. Er moet voor gewerkt wor
En daarom moet de regering daar
tegenover stellen. Plannen in die r
ting wérden evenwel noch door
nister Staf, noch door staatssecrel
Moorman onthuld.
dat
om de
in
TEHERAN, 28 Oct. Sinds Woens
dagmiddag is niets meer vernomen van
een vliegtuig, aan boord waarvan zich
Prins Ali Reza, een broer van de Sjah
van Perzië, bevindt. Het vliegtuig was
opgestegen te Gombat Gavoes, bij de
Kaspische Zee en was op weg naar
Teheran.
Het Perzische Hof heeft alle hoop
reeds opgegeven en rouw aangenomen.
De feestelijkheden ter viering van de
verjaardag van de Sjah zijn af gelast.
De Prins, die samen met een piloot
in een vier-persoons vliegtuig reisde,
was voor het bijwonen van de viering
op weg naar de Perzische hoofdstad.
ZEEUWSCH DAGBLAD
Hoofdredacteur: J. D. TROOSTHEIDE
Brouwershaven
heeft een Zweeds gebouw te
aanvaarden, dat is geschon
ken door de Stichting
Oecumenische hulp aan ker
ken en vluchtelingen. Het
zal vermoedelijk tot vereni
gingsgebouw bestemd wor
den.
DAT de Nederlandse oud-
wielrenner Chr. van de
Voorde uit Hulst gisteren in
zijn taxi op weg van Hulst
naar KemsekeWaes in
België in volle vaart tegen
een boom is gereden en aan
De voorzitter, mr A. J. v. d. Weel,
kon meedelen dat vijf gegadigden voor
het hen aangeboden bedrijf in de
N.O.P. hadden bedankt. Voor de aldus
opengevallen bedrijven werden ande
re gegadigden voorgedragen. Aan vijf
hunner kon een bedrijf worden aange
boden. De directie van de N.O.P. wees
nog op het feit, dat degenen die hun
bedrijf niet aanvaarden hiermee de
mogelijkheid om nog eens als gegadig
de op te treden hebben verloren. Ver
der was van belang, dat het thans vrij
wel vaststaat dat de boeren uit het
Herverkavelingsgebied alleen nog
maar bij de uitgifte ’55’56 mee zul
len kunnen dingen naar een bedrijf in
de N.O.P.
Vervolgens kwamen de kostenbe-
grotingen aan de orde. Hierover wer
den uitvoerige beraadslagingen gehou
den. Dit was niet te verwonderen om
dat de bijdragen die straks in de vorm
van Herverkavelingsrente van de be
langhebbenden zullen worden gevor
derd nauw hiermee verbonden zijn.
Er werd opgemerkt dat bij de gewo
ne ruilverkavelingen alvorens de be
langhebbenden tot het werk besluiten
de volledige kostenbegroting en de
lastenverdeling ter tafel gebracht zijn.
De gang van zaken bij een Herverka
veling is zoals bekend anders. De Wet
heeft bepaald dat tot Herverkaveling
zou worden overgegaan.
Adenauer en Eisenhower hebben
ook gesproken over de jongste Russi
sche nota, waarin voorstellen worden
gedaan, die volgens de Russen moeten
leiden tot een conferentie tussen de
grote mogendheden over het Duitse
probleem. Zij meenden echter, dat de
nota in hoofdzaak een herhaling in
houdt van hetgeen indertijd door de
Sowjetrussische minister van Buiten
landse Zaken, Molotof, op de Berlijn-
se viermogendheden-besprekingen is
aangevoerd. „Ongetwijfeld zal de ver
sterking van de vrije Europese landen,
die uit de overeenkomsten van Londen
en Parijs zal voortvloeien, het streven
om het gehele Duitse volk vrijheid en
DAT gistermiddag te Vlis-
singen de eerste paal is ge
slagen voor het zusterhuis
van het St Josephzieken-
huis. Namens de gemeente
Vlissingen bracht de heer J.
Moll een gelukwens over.
toegeven. De heer Roosjen (A.R.)
klaagde daarover. En hij klaagde ook
over de subjectiviteit, waarmede ont
slagen verleend kunnen worden. De
langzame bevordering van de zgn.
„lange-verbanders” kon hij allerminst
waarderen. Waarom moet een bekwa
me reserve-officier wachten tot zijn
beroepscollega in gelijke omstandighe
den promotie heeft gemaakt? Dit is
naar zijn mening een soort inhaalver-
bod, dat hij allerminst kan waarderen.
De heer Visch (K.V.P.) en de heer
Tilanus (C.H.) gaven de voorkeur aan
dit ontwerp met zijn vele détails bo
ven één raamwet en vele Alg. Maat
regelen van Bestuur. De rechtszeker
heid is nu beter gewaarborgd. De keu
ze bevordering had de speciale aan
dacht van de eerstgenoemde. Waarom
mag niet meer dan een zesde van het
totaal aantal bevordering promotie bij
keuze gemaakt worden? Dit is toch
niet vol te houden in deze tijd van
specialisatie. De heer Ritmeester (V.
V.D.) vond dit juist een wijze maatre
gel. Anders krijgen we het systeem
van „haasje over”. Met de heer Visch
sprak hij over de wintercursussen voor
de reserve-officieren. Deze zijn schrif
telijk, omdat het aantal instructeurs
voor mondelinge cursussen te gering
is. Men kan de reserve-officier echter
niet dwingen om deze cursus te vol
gen. Doet hij dit niet dan moet hij per
drie jaar zes dagen opkomen. De oud-
kolonel Visch meende, dat de bewinds
man deze zes dagen kan laten verval
len, omdat de schriftelijke cursus toch
wel een succes zal zijn. Maar minister
Staf gelooft daar niet zo in. Nu hij de
reserve-officier niet kan verplichten,
DAT te Westkapelle de
heer P. H. tijdens werk
zaamheden op een bieten
wagen omlaag is getuimeld
waarbij hij een inwendige
bloeding in het bovenbeen
opliep.
school- en gemeentebesturen.
BEVORDERING OFFICIEREN.
In deze vergadering zijn nog vele
wetsontwerpen behandeld. Nog gerui
me tijd is er o.a. gesproken over het
voorstel, dat het ontslag en de bevor
dering van beroeps- en reserve-offi
cieren regelt. Een zeer technisch wets
ontwerp, zoals de minister zelf moest
Medewerkers: J. A. van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeler, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg;
Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; Ds A. Gruppen, Biezelinge; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp;
J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; J. Laport, Goes; J. Moll, Vlissingen; K. C. van Spronsen, Goes;
R. Zuidema, Goes.
GOES, 28 October. De totale kosten van de herverkaveling in
Zeeland met daarbij inbegrepen het herstel van de grond en de aanleg
van noodzakelijke electriciteits- en waterleidingwerken zullen 194 mil-
lioengulden bedragen. Schouwen vraagt hiervan als zwaarst getroffen
en als grootste gebied uiteraard het leeuwendeel n.l. 116 millioen;
Tholen vergt 50 millioen, de Zak van Zuid-Beveland 25 millioen en
de polder Waarde ruim drie millioen. De posten voor electriciteit en
waterleiding zijn hierbij buiten beschouwing gelaten, omdat daarvoor
een afzonderlijke regeling zal worden ontworpen. Deze mededeling
heeft de Herverkavelingscommissie Zeeland vandaag verstrekt, aange
zien men op het standpunt staat, dat de belanghebbenden in de her-
verkavelingsgebieden er zo langzamerhand recht op hebben te weten
wat het werk straks zal gaan kosten.
Welke lasten zullen nu straks op
de eigenaren komen te drukken? Het
werd eenstemmig redelijk geacht dat
de belanghebbenden een bijdrage
leveren in de kosten naar verhou
ding van de verbeteringen die aan
de gronden en het landbouwbedrijf
worden aangebracht. Uiteraard zal
dit bedrag van perceel tot perceel
uiteenlopen doch de schatters heb
ben zoals bekend in de afgelopen
maanden de grondslag voor het be
palen van de bijdrage gelegd.
Houdt men er rekening mee, dat de
gegeven cijfers gemiddelden zijn, dan
blijkt dat op Schouwen 650.per
ha moet worden bijgedragen, d.i.
ƒ32.50 per ha per jaar gedurende 30
jaar. Op Tholen zijn deze bedragen
ƒ640.— per ha en ƒ32.— per ha per
jaar. In de Zak van Zuid-Beveland zal
800.per ha moeten worden bijge
dragen of ƒ40.per jaar, terwijl in
Waarde gerekend wordt op 570.p.
ha, d.i. 28.50 per jaar. Deze voorstel
len zullen, aldus besloot men, aan de
Minister van Landbouw ter goedkeu
ring worden voorgelegd.
Er werd voorts besloten er naar te
streven het tempo van de uitvoering
der werken in de komende maanden
niet te verminderen. Daartoe zal een
beroep op de Regering moeten worden
gedaan voor het verstrekken van aan
vullende credieten.
Uitdrukkelijk stelde de staatssecre
taris nog in haar korte rede, dat het
Nederlands van de eerste klas af zal
worden onderwezen. En deze taal zal
na het derde leerjaar de enige voer
taal mogen zijn. Gedurende de eerste
drie jaren wordt dus bewust gestreefd
naar tweetalig onderwijs. Voorop moet
staan, dat ook al is het Fries de voer
taal, het Nederlands daaronder niet zal
mogen lijden. Het resultaat van het
invoeren van het Fries moet zodanig
zijn, dat aan het einde van het zesde
leerjaar blijkt dat het onderwijs in de
Nederlandse taal met vrucht gevolgd
is. De methodiek zal daaraan aange
past moeten worden. Dwingende be
palingen kan men, wat dit betreft, aan
het bijzonder onderwijs niet voor
voorschrijven. Maar wel kunnen de
rijksinspecties voorlichting geven.
Moeten er bijzondere maatregelen
worden getroffen voor het kind dat
uitsluitend Nederlands spreekt? Dit zal
niet nodig zijn, zo meende mej. de
Waal. In de practijk zullen de moei
lijkheden wel meevallen. Het is beter
dat de inspecties voor ieder geval een
redelijke oplossing zoeken. Zo zal er
aandacht besteed moeten worden aan
persoonlijk onderwijs. Maar bovendien
moet men rekening houden met de
mogelijkheid dat niet alle scholen in
een bepaalde gemeente het Fries als
voertaal zullen invoeren. Eventueel
kan in overweging worden genomen
om de vervoerkosten van het „Neder
landse” kind, dat genoodzaakt wordt
een school in een andere plaats te be
zoeken, te vergoeden. Alle scholen
zullen een aanschrijving krijgen, waar
in er op wordt gewezen, dat zij speci
aal rekening moeten houden met het
„Nederlandse” kind, dat op een Friese
school is geweest en dat een school
buiten de provincie gaat bezoeken. De
ouders zullen gekend worden cis het
gaat om de vraag of Fries als voertaal
zal worden ingevoerd. Dit geldt ook
voor het openbaar onderwijs. Zij zul
len deskundige voorlichting krijgen.
Op welke wijze dit moet geschieden
wordt overgelaten aan de zorg van
DAT gisteravond ter ge
legenheid van de winkel
week te ’s-Heer Arendsker-
ke de muziekvereniging
„Excelsior” een muzikale
wandeling heeft gemaakt.
DAT de Kerkvoogdij van
de Herv. Gemeente van
De werkgroep die een onderzoek in
stelt naar de financiering van de aan
leg van electriciteit en waterleiding in
de Herverkavelingsgebieden bracht ’n
interim-rapport uit. Dit werd met veel
voorbehoud door de vergadering aan
vaard. Er werd nl. in voorgesteld om
voor nieuwe waterleidingaansluitingen
door de belanghebbenden 500.per
pand plus 50.voor elke ha van het
bedrijf te laten bijdragen. Voor elec
triciteit zal dit ƒ400.per pand plus
ƒ40.voor elke ha zijn. Deze bedra
gen kunnen in de vorm van herver
kavelingsrente in een termijn van 30
jaar worden voldaan, d.w.z. dat een
bedrijf van 10 ha voor electriciteit-
aansluiting 400.-F 10 X 10 f 800
betaalt of ƒ40.per jaar, d.i. nog geen
gulden per week.
De vergadering keurde het plan van
afwatering voor de Zak van Zuid-
Beveland goed. Dit houdt in dat een
gemaal wordt gesticht te Ellewoutsdijk
naast de zeesluis, die bruikbaar blijft
voor vrije lozing. Daarnaast worden
onderbemalingen gesticht in Baarland
en voor het Coudorpe-complex.
Voorts werd in de vergadering nog
opgem?rkt van hoeveel belang het is,
dat ook tijdens de Herverkavelings-
procedure aflopende pachtcontracten
verlengd moeten worden. Daartoe
dient men tijdig (uiterlijk één jaar
vóór het aflopen van het contract)
verlenging aan te vragen.
(Van onze parlementaire redacteur).
’s-GRAVENHAGE, 28 Oct. De staatssecretaris, mej. de Waal,
heeft niet veel moeite behoeven te doen om het wetsontwerp over het
Fries op de lagere scholen er door te slepen. Alle sprekers op één na
zagen zelfs van repliek af. En die ene was natuurlijk de heer Peters
(K.V.P.), die nogmaals zijn afwijzend standpunt motiveerde. Het
wetsontwerp werd tenslotte aangenomen bij zitten en opstaan. Daaruit
bleek dat de Limburgse afgevaardigde gesteund werd door vier andere
K.V.P.-ers, de heren Droessen, Groen, Fens en v. d. Zanden. Of zij
dit deden uit collegialiteit, of dat zij tegenstemden, omdat zij het eens
waren met de heer Peters, zal wel nimmer blijken.
HARDERWIJK, 20 Oct. Heden
morgen om 11.35 u. gaf de grote grij-
perkraan „Karma” met zijn fluit het
sein, dat door tientallen schepen en
vaartuigen werd overgenomen: de
Knardijk, waardoor Lelystad met het
vasteland wordt verbonden, was ge
sloten. Vele autoriteiten, waaronder de
ingenieurs van de Zuiderwerken, J. F.
R. v. d. Wall, Geers, Bazlen, Klasema
en Middelburg, wier namen ook in
Zeeland een bekende klank hebben,
waren op dit historisch moment ter
plaatse aanwezig.
Jammer, dat over deze blijde dag
in het kader van de uitvoering van
de Zuiderzeewerken een schaduw is
gevallen. Bij werkzaamheden aan de
Knardijk is Woensdagavond de 23-
jarige J. v. d. Brink uit Harderwijk
verdronken. V. d. B. geraakte te wa
ter bij het overstappen tussen twee
bakken. Op vele plaatsen wapper
den daarom de vlaggen vandaag
halfstok.
Bovenstaande foto is een luchtop
name van A.N.P. Foto, gemaakt op het
historische moment, dat de verbinding
tussen Lelystad en het vasteland een
feit wordt.
Uitgave:
tir.g „Zeeuwsch Dagblad”
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
gO, Tel. 2438. Giro 274289.
Kantoren: Vlissingen: Nieuwstr.
«8 Telef 326; Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
,n09 Tel. redactie 2347; Ter
neuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
!,ap
de WprX°Ornaamste geschilpunt tussen
tie 7rKnemers en -gevers is de kwes-
v«PhchtV"6rWerk vrijwillig dan wel
’-avens6 stakinS in de Britse
•ervpn’ ,waar'-)1J 8.000 arbeiders van
•ón hpirWia1ar schepen worden hersteld
ten verandpr-* WaS Ronderdag nog
eht, randermg van de toestand in
DAT de 32-jarige fa
brieksarbeider N. J. uit
Sprundel, die op 25 April
in de voetbalwedstrijd
SprundelOud-V ossemeer
de speler W. Timmermans
van Oud-Vossemeer opzet
telijk had nagetrapt, giste
ren door de Bredase recht
bank is veroordeeld tot zes
weken voorwaardelijk met
een proeftijd van drie jaar
en zestig gulden boete sub
sidiair 15 dagen.
DAT gisteravond Kapelle
met klokgelui en een muzi
kale rondgang van „Ons
Genoegen” de bevrijding
heeft herdacht. De leden
van de mandolineclub „De
Flierefluiters” collecteerden
ondertussen voor de vluch
telingen en brachten f 300,57
bijeen.
’s-GRAVENHAGE, 28 Oct.
De totaalstand van giro
5100 van het comité Vluchte
lingenhulp 1954 wijst een
merkwaardige stand aan: drie
maal 5 en driemaal 0.
Dat betekent, dat het totale
bedrag, dat sinds het begin der
actie is binnengekomen, van
daag is gestegen tot 555,000
gulden. Er kwam daartoe van
daag weer 32.000 gulden bij.
’s-GRAVENHAGE, 28 Oct. N
het ministerie van Landbouw, Viss
en Voedselvoorziening officieel me
deelt, heeft de regering besloten
vetgehalte van de consumptiemelk
twee en een half procent te hanc
ven. De regering gaat, in overe
stemming met de mening van de
dingsraad, van de overweging uit,
een verhoging van het vetpercent
in het belang van de volksgezondheid
niet noodzakelijk is. Verhoging van
het vetgehalte zou de melk belangrijk
duurder maken, hetgeen juisf in het
belang van de volksgezondheid ver
meden moet worden.
Niettemin is de regering bereid het
publiek, dat melk met hoger vetge
halte wenst, tegemoet te komen en
zij zal toestaan, dat te zijner tijd
men denkt aan het voorjaar van 1955
melk met een vetgehalte van 3%
procent verkrijgbaar wordt.
Inmiddels is de kostprijs van de boe-
renmelk niet Onbelangrijk gestegen,
hetgeen aanleiding kan geven tot een
matige verhoging van de melkprijs
voor de consument.
Intussen behoeft er zeker in de
naaste toekomst geen vrees te bestaan
voor verlaging dan wel afschaffing
van de overheidssubsidie op de con
sumptiemelk, zodat uit dien hoofde
verhoging vr... de melkprijs voor de
standaardmelk met 2Fi procent vet
niet verwacht behoeft te worden.
Hewel er dus het volgend jaar duurde
re melk met 3% procent vet verkrijg
baar zal zijn, zal de regering er naar
streven de prijs van de standaardmelk
met 2% procent vet zo laag mogelijk te
houden.
i het
R.K. ziekenhuis te Hulst is
overleden.
DAT B. en W. van Mid
delburg de raad een aanbe
veling hebben doen toeko
men voor de vervulling von
de vacature van Curator
Gymnasium, waarop de na
men staan van mr dr N.
Bolkestein en mr J. J.
Snoep. In een volgende
raadsvergadering willen zij
de benoeming van een voor
zitter als opvolger van mr
Th. Portheine aan de orde
stellen.
DAT voor de leden van de
N.C.V.B. te Yerseke de le-
gerpredikant ds Van Oyen
van Nisse een interessante
lezing met lichtbeelden
heeft gehouden over emi
gratie naar Canada.
WASHINGTON, 28 October. Bondskanselier Adenauer heeft vandaag te
Washington met president Eisenhower geconfereerd. De twee staatslieden
hebben daarbij van gedachten gewisseld over velerlei problemen. Over het
vraagstuk der Duitse hereniging wordt In een communiqué, dat na afloop
van het onderhoud is uitgegeven, gezegd, dat de eis van het Duitse volk in
zake de totstandkoming van een vrij en verenigd Duitsland, een wettige is.
De staatslieden waren het erover eens, dat verwezenlijking van dit doel
slechts met vreedzame middelen moet worden nagestreefd.
eenheid te brengen, bevorderen”, al
dus het communiqué.
Tenslotte wordt opgemerkt,
Amerika de Duitse pogingen c...
krijgsgevangen Duitsers, die nog
Rusland verblijven, vrij te krijgen, zal
blijven steunen.
Voor het onderhoud met Eisenhower
had Adenauer een gesprek met de
Amerikaanse minister van Buitenland
se Zaken, Foster Dulles.
I?
-:-:X
SSSLS; V\' S
