Doorbraak en het Roomse machtsstreven
moeten beide worden bestreden.
Oplossing
van
m
Nederland zal niet op te grote
televisie-voet leven
DE LOONPOLITIEK IN DE
TOEKOMST
os
Saarprobleem ligt
het verschiet
CZv&nödAqZ)
in
Is desondanks samenwerking
met Rome mogelijk?
Dreigende chaos
Z>-Vietnam
C*a> 20 millioen
extra voor
de B-B*
Wervelstorm
treft Guatemala
Agressie van de
V* S> op Formosa
Reeds f 81*000 voor de
vluchtelingen*
’s-GRAVENHAGE, 14 Oct.
f 32.000.geen onaardig bedrag
hebben de mensen van het comi
té vluchtelingenhulp Woensdag
in Den Haag tegen elkaar gezegd,
toen de girodienst de strookjes
had bezorgd. De actie loopt en
er komt zelfs enige vaart in. Be
paald verbaasd stonden diezelfde
mensen vanmorgen, toen de post
niet met de overbekende groene
enveloppen van de girodienst,
maar met een schoenendoos kwa
men aandragen. Wat dat wel te
betekenen had? Dit: in de loop
van Woensdag kwamen op het
centrale girokantoor te Den Haag
niet minder dan 3000 overschrij
vingen binnen met een totaal be
drag yan rond f49.000.—! 3000
strookjes in enveloppen te ver
pakken zou een heel karwei zijn
geweest en daarom greep men
naar de schoenendoos Voor het
comité maakt het niets uit of
de giften worden doorgegeven in
enveloppen of schoenendozen.
Eerlijk gezegd: het comité hoopt,
dat men iedere dag met een
schoenendoos komt aandragen.
Wie weet worden die schoenen
dozen ook nog eens te klein
- J
Nog geen militaire hulp
voor de oogst
Eenstemmig oordeel op A.-R.-partijconferentie:
van
in
Mendès-France
is op mars
Adenauer zal weinig
Regering wil reclame in uitzendingen
toestaan
Onderhoud met
moeilijkheden opleveren
Haile Selassie met
gejuich in Londen
begroet
Instelling van LOONRAAD bepleit
Verschil van mening:
Kansen voor nieuwe omroepverenigingen
De Regering trekt uit:
Finse premier treedt af
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
In enkele regels melden wij nog
Onenigheid over de loonsver
hoging in de textielindustrie
DE BILT ZEGT:
Vrij zacht
Stichting van den Arbeid brengt rapport uit over
Peking telegrafeert de
Ver. Naties
Bruins Slot—Diepenhorst
tegen Schipper-
Gerbrandy
ZEEUWSCH DAGBLAD
(Vervolg op pagina 7)
3
bedroeg maar eventjes f 38.
VRIJDAG 15 OCTOBER 1954
Directeur: JACQ DE SMIT
HELSINKI, 14 October De Finse
premier, Ralf Toerngren, is vandaag
afgetreden. Hij had onenigheid met
zijn regering over zijn plan om de kos
ten van het levensonderhoud te ver
lagen. President Paasiviki heeft het
ontslag aanvaard en het Kabinet ver-
Hoofdredacteur: J. D. TROOSTHEIDE
DAT op Zaterdag 23 Octo
ber a.s. de Belgische dam-
kampioen Oscar Verpoest
naar Kapelle komt om si-
multaanwedstrijden te spe
len tegen de leden van de
Kapelse damclub. (Zie in
verband hiermee ook het
sportplakkebord op pag. 2).
DAT de frambozenkwe
kers een verrassing te wach
ten staat. Het Centraal Bu
reau van de Tuinbouwvei
lingen heeft namelijk beslo
ten van de in 1952 op de ge
leverde frambozen twee cent
per kg opslagheffing aan de
kwekers terug te betalen.
ver Dm
DAT de aanvoer op de
Zeeuwse fruitveilingen
thans gering is omdat men
met man en macht bezig is
met de pluk. De grootste
aanvoer van de Cox Orange
Pippin is voorbij en thans
komen de Goudreinetten in
zeer grote hoeveelheden los.
Tengevolge van de hagel is
er een zeer hoog percentage
fabriekskwaliteit.
wordt in Parijs meegedeeld.
zegen heeft gegeven aan het huidige
Kabinet en het algemene streven van
de Regering om de Franse defensie te
versterken en de productie te verhogen
is een nieuw winstpunt voor de pre
mier.
Verwacht wordt dan, gezien deze
gang van zaken, dat Adenauer en Men-
dès-France bij hun onderhandelingen
over de Saarkwestie in de Franse
hoofdstad geen grote moeilijkheden
zullen hebben om tot een overeen
komst te komen.
Ook heeft Mendès-France alles in het
werk gesteld om zijn binnenlandse po
sitie te verstevigen. Belangrijk was zo
het onderhoud, dat hij gisteren had
met Generaal de Gaulle. Nu de gene
raal de ambitie om een eigen partij te
hebben, heeft opgegeven, verkeert hij
in een positie, dat hij de politiek kan
beïnvloeden, niet als mededinger, doch
als een ouder staatsman, die boven de
partijen staat. Vooral de laatste maan
den is de populariteit van de generaal
gestegen.
Het feit dan, dat hij blijkbaar zijn
ENCHEDE, 14 October In de
textielindustrie is nog geen overeen
stemming bereikt over de zes procent
loonsverhoging. Tussen de werkgevers
en de werknemers stond verschil van
mening over de basis van de loonsver
hoging. De kwestie zal worden voor
gelegd aan de Stichting van de Arbeid.
Hoogwater Zaterdag 16 October:
Vlissingen: 4.21 u. 2.40 m., 16.41 u. 2.38
m. Terneuzen: 4.54 u. 2.54 m., 17.12 u.
2.52 m. Wemeldinge: 6.17 u. 1.99 m.,
-8.33 u. 1.97 m. Zierikzee: 6.00 u. 1.74
m., 18.18 u. 1.74 m.
vindt het mandement allerverschrik
kelijkst slecht U waarschuwt dat
wij moeten oppassen om van de A.R.-
Partij een zuil te maken en dan
vertelt U ook nog even dat U tegen
de doorbraak bent!” De heer Bruins
Slot toonde uitvoerig aan met citaten
van Groen van Prinsterer in de hand,
dat de tekening van prof. Schippers
van de R.K. kerk maar een halve te
kening is. De R.K. kerk is totalitair
gelijkertijd echter wordt in deze
kerk toch ook de Christus verkondigd,
zij het onder een deksel!
Daarom concludeerde deze spreker
dat het centrum van de politieke ac
tiviteit op dit ogenblik moet'liggen in
DAT - en dit is een voor
beeld ter navolging - op de
gouden bruiloft van het
echtpaar P. BoonM. P.
Boon-de Vos gecollecteerd
werd voor de Actie Vluch-o
telingenhulp. De opbrengst den, aangezien alles was ai
de strijd tegen de door braak. „Ver
geet niet zo riep hij uit dat we
wel een tachtigjarige oorlog hebben
gevoerd tegen de roomsen maar ook
een tachtigjarige schoolstrijd samen
met de roomsen. Niet het minst door
de coalitie is de A.R. partij geworden
tot wat zij is!”
Tegenover dit betoog stond lijn
recht de rede van prof, mr P. S.
Gerbrandy. Hij noemde het mande
ment „kerklatijn in het Nederlands”
en heftig bestreed hij dat er ook zo
iets uit het protestantse kamp moest
komen - zij het dan zonder sancties.
„Dit is levensgevaarlijk!” zo riep hij
uit. „Wij hebben ’n reformatorische
boodschap voor heel ons volk. Op
die boodschap komt het aan en die is
geheel anders dan die van het man
dement!”
Prof, mr I. A. Diepenhorst sloot zich
geheel aan bij het betoog van de heer
Bruins Slot. „We verliezen mensen aan
de doorbraak en daarom ligt daar onze
strijd. Wie leert dat er een scheiding
bestaat tussen geloof en politiek vindt
ons tegenover zich. En als we in de
politieke realiteit die strijd samen met
de roomsen kunnen voeren is daar
niets tegen!” aldus de mening van prof.
Diepenhorst
DAT gistermiddag voor de
eerste maal na de officiële
ingebruikname consult is ge
houden voor zuigelingen in
het nieuwe wjjkgebouw aan
de Oosterstraat te Axel.
Dokter C. A. Schiltman stak
begrijpelijk zijn vreugde
niet onder stoelen of ban
ken.
DE BILT, 14 Oct. In het Noorden
zwaar bewolkt met langs de Wadden-
kust enige lichte regen of motregen.
In het Zuiden opklaringen. Matige tot
zwakke wind tussen Zuidoost en Zuid.
Weinig verandering in temperatuur.
PARIJS, 14 October. Een voorwaarde voor het aanvaarden van de
Westduitse herbewapening door de Franse Nationale Vergadering is
een accoord met West-Duitsland over het Saargebied. De Franse pre
mier heeft nu alvorens hij naar Marseille vertrok, voor een congres van
zijn eigen partij, een onderhoud gehad met de Saarlandse premier Hoff
man. In dit onderhoud heeft hij een basis gelegd voor een oplossing van
het vraagstuk, zo 1
Het lijkt er thans op dat West-
Duitsland en Frankrijk inderdaad
iets dichter bij elkaar zijn gekomen.
De Fransen hebben er immers steeds
op gehamerd om een „pool” voor de
wapenproductie in te stellen. Het
hoofd van de toekomstige Westduitse
defensie, Thedor Blank, heeft dan
ook in Parijs een gunstige indruk ge
maakt door dit Franse voorstel te
steunen.
Medewerkers: J. A. van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeler, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg;
Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; Ds A. Gruppen, Biezelinge; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp;
J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; J. Laport, Goes; J. Moll, Vlissingen; K. C. van Spronsen, Goes;
R. Zuidema, Goes.
10e JAARGANG No. 2912
Abonnementsprijs 0.47 per week,
ƒ2.— p. maand, ƒ5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 22 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
WASHINGTON, 14 Oct. In een rap
port van de Amerikaanse Senaatscom
missie voor buitenlandse betrekkingen
wordt gezegd, dat de toestand in Indo-
China in ernstige mate slechter gewor
den is en dat Zuid-Vietnam met chaos
bedreigd wordt.
Het rapport is geschreven door sena
tor Mike Mansfield, die kort geleden
een tocht van twee maanden in Indo-
China heeft gemaakt. Hij adviseerde
de Amerikaanse economische hulp te
staken.
DEN HAAG, 14 October. De Regering overweegt de reclame in de toe
komstige televisieuitzendingen mogelijk te maken. Ze ziet in de reclame een
indirect middel om de televisie voor de mensen bereikbaar te maken, indien
de opbrengst ervan aan de verwachtingen beantwoordt, ’n Verdere zorg van
de Regering is dat de kosten voor de toestelbezitters niet te hoog oplopen.
Daarom wordt er ernstig naar gestreefd het kijkgeld op het huidige peil
te houden.
Eventuele nieuwe omroeporganisaties, zo deelt de minister verder mee aan
de Tweede Kamer in antwoord op het Voorlopige Verslag van de Televisie-
nota, kunnen ook bij de televisieuitzendingen worden betrokken. Een stro
ming als het humanisme zal in het kader van de omroeporganisaties dezelfde
kansen hebben om voor de zendtijd in aanmerking te komen als andere gees
telijke of maatschappelijke stromingen.
Na aftrek van de tijd voor kerkge
nootschappen en voor het algemeen
programma zal de zendtijd naar billijk
heid onder de omroepverenigingen
worden verdeeld.
De door de N.V. Nozema ontwikkel
de plannen voor de bouw van een zen-
dersysteem, dat de televisieontvangst
in heel Nederland mogelijk moet ma
ken, kunnen voltooid zijn drie jaar na
dat hiervoor is opdracht gegeven. Deze
plannen zijn reeds door de Regering
aanvaard en in Juni 1953 is opdracht
gegeven alle noodzakelijke voorberei
dingen voor de uitvoering daarvan te
treffen.
Als de Staten-Generaal het ontwerp
van wet op het kijkgeld heeft aan
vaard zal men aan de uitvoering van
deze plannen begonnen worden.
De zendmasten en gebouwen kun
nen ook dienst doen als de uitzendin
gen in kleuren zullen worden gebracht.
De minister acht het noodzakelijk
de mogelijkheid open te laten, dat
besluiten door het algemeen bestuur,
die in strijd zijn met het algemeen
belang of met de wet nietig te ver
klaren. De vernietigingskracht zal
vanzelfsprekend in het uiterste ge
val worden toegepast.
Het zgn. vetorecht van de omroepor
ganisaties betreffende het algemene
programma behoeft geen belemmering
te zijn voor de totstandkoming van
een goed programma.
Wat de bouw van een viertal steun-
zenders betreft wordt meegedeeld, dat
de N.V. Nozema deze kosten groot
3.600.000 voor haar rekening zal ne
men. De N.V. zal deze zenders aan de
Nederlandse Televisie Stichting ver
huren.
Het is zeker niet de bedoeling van
de Nederlandse Televisie Stichting ons
land op televisiegebied op te grote
voet en boven zijn stand te doen le
ven. De thans voorgestelde opzet is zo
gekozen, dat zij geleidelijk voert tot
de opbouw van een redelijke televisie-
dienst, die Nederland in staat zal stel
len een verantwoorde plaats op dit ge
bied in te nemen. De minister ver
wacht dat meer televisietoestellen zul
len worden aangeschaft dan in 1951
werd verwacht. Dit op grond van de
cijfers van het aantal radiotoestellen,
dat de laatste jaren is aangeschaft.
gesloten. Uiteindelijk heeft
men de deur geforceerd en
slaagde men er weldra in de
vrouw te helpen. Al gauw
bleek, dat men met kolen
damp te doen had. Toen alle
deuren en ramen waren
opengezet, kwam de vrouw
spoedig weer bij.
LONDEN, 14 October Keizer Hai
le Selassi van Ethiopië is vandaag in
Londen aangekomen. De Britse krui
ser „Gambia” had de keizer naar
Portsmouth gebracht, vanwaar hij per
trein naar Londen reisde. Koningin
Elizabeth en de Hertog van Edinburgh
begroetten de hoge gast aan het Vic
toriastation. Op de tocht van het Vic-
tion naar het Buckinghampalace is het
vorstelijk gezelschap hartelijk toege
juicht door de duizenden, die zich
langs de weg hadden geschaard.
herdenken we de grote Engelse
vrouw, Florence Nigthingale, de
dame met de lamp, die 100 jaar
geleden het besluit nam om
naar de Krim te gaan. Een arti
kel over haar, waarvoor we de
gegevens aan een boekje uit de
A.O.-reeks ontleenden, publice
ren we op pagina 5.
s-GRAVENHAGE, 14 October. De tegenwoordige loon
politiek moet worden gewijzigd in die zin, dat het bedrijfsleven
meer medezeggenschap krijgt en dat de taak van de overheid
wordt beperkt tot het optreden als hoedster van het algemeen
belang. Voor de uitvoering van deze nieuwe loonpolitiek is het
nodig, dat in het leven wordt geroepen een LOONRAAD. Deze
raad dient op te treden als vaste commissie van de Sociaal Econo
mische Raad. In deze loonraad dienen vertegenwoordigers te
zitten van werkgevers- en werknemersorganisaties, alsmede en
kele kroonleden (deskundigen).
Deze loonraad zal bovendien de taken, die tot nu toe waren opge
dragen aan het college van Rijksbemiddelaars dienen over te nemen.
De loonraad dient in de toekomst zowel het toezicht als de controle
op de vastgestelde lonen en andere arbeidsvoorwaarden te gaan uit
oefenen.
Om practische redenen zal in ieder geval in het begin deze loon-
contróle moeten worden gedelegeerd aan de bestaande controledienst
van de Arbeidsinspectie.
Instelling van de loonraad zal gepaard moeten gaan met de nodige
wetswijzigingen, alsmede met het totstandbrengen van een afzonder
lijke LOONWET.
Dit zijn de hoofdpunten uit een rapport, dat door de Stichting van
de Arbeid is uitgebracht aan de minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid inzake het vraagstuk van de toekomstige loonpolitiek.
Voor wat betreft de gedachten van de Stichting van de Arbeid over
deze nieuwe politiek zie men ons „Gesprek van de dag” op pag. 3.
Op dezelfde pagina vindt men ook een uiteenzetting over hetgeen de
Stichting zegt over de instelling van de Loonraad.
- - -- - -
DAT mevr. wed. Slager te
St Annaland op het nipper
tje van een wisse dood is ge
red. Toen ze haar woning
had gesloten en naar bed
ging voelde ze dat ze onwel
werd. Ze wilde hulp gaan
halen, maar was niet meer
in staat om haar bed te ver
laten. Gelukkig bezat ze nog
de tegenwoordigheid van
geest om op de wand van de
slaapkamer te kloppen, zo
dat de buren weldra be
merkten, dat er iets niet in
orde was. Ze konden echter
de woning niet binnentre-
GUATEMALA STAD, 14 Oct. Het
Zuidelijke en het Westelijke deel van
Guatemala zijn gisteren getroffen door
een wervelstorm, waardoor aanzienlij
ke schade werd aangericht. Volgens de
eerste schaarse berichten is in de ha
venstad Chamxrico aan de Stille Oce
aan, ongeveer 40 km ten Zuiden van
de Mexicaanse grens, het merendeel
van de huizen verwoest. De telefoon-
en telegraafverbindingen met deze stad
zijn verbroken.
De havenstad San José, ongeveer 100
km van Guatemala Stad gelegen, zou
door de hoog opgejaagde zee zijn over
stroomd.
NEW YORK, 14 October Rood
China heeft de algemene vergadering
van de Verenigde Naties gevraagd
aandacht te besteden aan de gewapen
de agressie van de regering van de
Verenigde Staten tegen het Chinese
grondgebied Taiwan (Formosa). De
Chinezen beschuldigen Amerika er
van de Nationalisten te gebruiken voor
het voeren van een oorlog van afmat
tingen en vernietiging en voor het
voeren van zeeroverovervallen op
schepen, die met Rood China handel
drijven.
In een aan de secretaris Dag Ham-
marskjoeld verzonden telegram wordt
gevraagd een einde te maken aan de
Amerikaanse agressie en er voor te
zorgen dat de Amerikaanse troepen
zich van Formosa terugtrekken.
DEN HAAG, 14 October Van
Rijkswege zal thans voor de aanvul
lende voorzieningen voor de Bescher
ming Bevolking voor de opbouwperio-
de 19511954 een bedrag beschikbaar
worden gesteld van 11.967.000,Om
dit mogeiijk te maken is bij de Tweede
Kamer een wetsontwerp ingediend tot
wijziging van de Rijksbegroting 1954.
De Regering overweegt verder gel
den beschikbaar te stellen voor het
plaatsen van een aanlooporder voor
een eenvoudig volksgasmasker, ter
wijl bovendien een aanvullende
voorziening ter zake van de aan
schaffing van helmen noodzakelijk is
gebleken.
Tenslotte moet een bedrag van
8.031.500 beschikbaar worden gesteld
voor de aanschaf van speciale brand-
weerkleding, bluswatervoorziening,
werkvoorraden, uitrusting bomdemon-
teerploegen etc.
Het bedrag van 11.967.00,zal
als volgt worden verdeeld: f 5.000.000
voor de verhoging van de normen uit
keringen voor de gemeenten en krin
gen over de jaren 1951-1954 4.680.000
voor de blokploeguitrustingen
4.677.000 voor de persoonlijke uit
rustingen en 620.000 voor de oplei
ding van de blokploegen in het B-
gebied.
Uitgave:
ing „Zeeuwsch Dagblad”
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 2438. Giro 274289.
Kantoren: Vlissingen: Nieuwstr.
68 Telef 326; Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
2009 Tel. redactie 2347; Ter
neuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
Een vraag tot slot: „Wat 'deed
u voor de mensen, die in vluch
telingenkampen hunkeren naar
een nieuwe toekomst?" U weet
wel, die mensen, waarover wij in
enkele artikelen hebben geschre
ven.
Indien U nog niets deed, laat
m de volgende schoenendoos, die
naar het comité vluchtelingen
hulp gaat, een strookje uit Uw
I giroboek niet ontbreken!
Roteert U even? Giro 5100 van
comité Vluchtelingenhulp 1954
-3 Den Haag."
rPt i8 nu ^-000.binnen, maar
hat is nog lang niet voldoende
(Van één onzer verslaggevers).
DEN HAAG, 14 October Op indrukwekkende wijze heeft Dr J.
Schouten vanmiddag enkele grote lijnen getrokken uit de discussie die
tijdens de A.R.-studieconferentie zijn gevoerd over het mandement, de
verzuiling en de doorbraak. Hij constateerde het algemene gevoelen
dat de A.R.-partij een geestelijke strijd heeft te voeren op twee fronten:
tegen de doorbraak die de totaliteit van de democratie verheerlijkt en
niet minder tegen het rooms-katholicisme, dat de totaliteit van de kerk
vooropstelt. De meningen in de partij botsen echter als het gaat om de
vraag in hoeverre men met het mandement der bisschoppen kan mee
gaan in de strijd tegen de doorbraak. Naar de mening van dr Schouten
zijn er passages waaraan men zeker kan vastknopen.
Over de belangrijke vraag welke politieke consequenties het in de
strijd brengen van dit mandement moet hebben voor de anti-revolution-
naire koers, stelde dr Schouten:
1. Laat niemand denken dat wij het herstel van de oude coalitie
(protestants en rooms) nastreven.
2. Mocht de komende stembusuitslag van dien aard zijn dat herstel
van deze coalitie moet worden overwogen, dan kan dit alleen als men
het eens wordt over een programma voor het dan optredende
kabinet...... en dit is een heel wat moeilijker zaak dan in de dagen
van Kuyper en Colijn. Toen vroegen twee of drie belangrijke vragen
de aandacht, terwijl een kabinet thans tien tot vijftien van zulke
zaken onderhanden heeft. In een dergelijke situatie een programma
op te stellen zal veel moeite kosten.
3. Wie bij voorbaat een dergelijke coalitie met de roomsen verwerpt
houdt geen rekening met de werkelijkheid. Ondanks alle verschillen
zijn er ook nog altijd banden die de beide groepen verbinden. Dr
Schouten waarschuwde in dit verband scherp tegen een „al te anti
thetische instelling naar binnen”.
Deze laatste waarschuwing was niet
geheel en al overbodig, want de me
ningen stonden op deze conferentie
Ifnrecht tegenover elkaar. Prof, dr R.
Schippers, de referent, zette in zijn
inleiding nog eens uiteen dat er op dit
ogenblik naar zijn gevoelen twee to
talitaire ideologieën op elkaar botsen:
het geloof in de democratie dat ken
merkend is voor de doorbraak tegen
het geloof in de kerkelijke onfeilbaar
heid, dat de rooms-katholieke kerk
zijn belijders voorhoudt. Het één noch
het ander kunnen wij accepteren en
onze strijd moet er op gericht zijn dat
zowel het doorbraakstreven als het
bisschoppelijk streven op een misluk
king uitloopt. x
Hiertegen kwam onmiddellijk dr J.
A. H. J, S. Bruins Slot in het geweer.
„Weet U wat ik in Uw brochure lees?”
zo vroeg hij prof. Schippers. „Dit: U
DEN HAAG, 14 October De
Stichting voor de Landbouw heeft be
sloten nog geen beroep te doen op de
regering voor het tewerkstellen van
militairen in de aardappeloogst. Is de
volgende week de situatie niet gunsti
ger geworden, dan zal men niet langer
wachten met het vragen van militaire
hulp. Geeft de regering dan haar toe
stemming, dan kunnen de militairen
25 October aan het werk gaan.
Deze week, zo wordt nog meege
deeld, zijn 2.000 mensen meer dan vo
rige week in dienst van het bureau
oogstvoorziening. Van deze 2.000 zijn
800 vrijwilligers. Amsterdam ligt met
270 vrijwilligers aan de kop.
