Botje Bekker trouwde met Ds Wolff voordien was er al heel wat geroddeld lg maar het provinciestadje Vlissingen. in het proces-Schmidt Supra-nationale Middelbare School in Luxemburg w De hoofdpersonen uit „Dapper Vrouwenleven” (I) Zonder beroep? in "Roomboter op het brood AHDERE BLAOEH Enorme haringvangsten 's-GRAVENHAGE, 13 Nov. De vangsten, die de haringloggers giste ren boven water hebben gehaald wa ren evenals Maandagmorgen enorm. De vangsten zijn zo groot, dat de ha ring in sommige gevallen niet gebor gen kon worden. De Sch. 314 deed zo’n groot schot, dat zij de haring niet alleen kon scheep halen. Andere sche pen, die wat minder vingen, schoten te hulp en hielpen de buit binnen boord halen. Op enkele uitzonderin gen na vingen alle schepen grote hoe veelheden. i Regering vraagt advies over „vergeten groepen* Het aftreden van dr G. P. van Itterzon* ’s-GRAVENHAGE, 12 October Zoals wij vorige week al hebben ge meld is dr G. P. van Itterzon afgetre den als voorzitter van het C.J.M.V. illli lg ft wi pagina 5 ZEEUWSCH DAGBLAD Donderdag 14 October 1954 Wie hard Zilveren jubileum Unilever. werkt verdient Naar het hart Het C.J.M.V. zonder voorzitter. Gelezen in - In de keel Volgens de Burgerlijke Stand heeft een huisvrouw geen beroep. Hoe komen ze erbijZij heeft één der zwaarste en moeilijkste beroepen! Ga alleen maar eens na hoeveel uren zij elke dag in touw is! Ook zij verdient roomboter op het brood. Dubbel en dwars. Onthulling plaquette Anton Jurgens* S.E.R. zal rapporteren. Openbare aanklager arrangeerde zelf publieke zitting Wonderlijke gang van zaken Nederlandse verdediger protesteert bij de Indonesische minister van Justitie Een nieuwe Europese primeur Onderwijs in vier talen Radioberichtgeving getij-afwijkmgen Haar jeugd in Vlissingen. Met vaandrig Gargon op stap. Zeeuwse Wandelingen jrlaar Huwelijk met Ds Wolff. Spaar de Rjksbotermerken (op elk pakje Roomboter staat er één) en doe mee aan de 4e Grote Roomboter Prijsvraag, wederom metf. 10.000.- aan geldprijzen. De inzending!- termijn sluit op 25 October a.s. Vraag inlichtingen aan Uw roomboter-leverancier Hit het oog F Bb - Mededeling (Adv.). Ingezo- ze over mevrouw voor 1 kind geboren: zwak nakomertje, dacht dat het een Door de goede oppas ’t Komt niet zo vaak voor, dat er in de Ver. Naties dingen gebeuren, dat men kan zeggen, dat daar iets is ge sproken of gedaan, dat naar het hart is. Toch is er deze week iets dergelijks gebeurd. Er heerste zelfs eenstemmig heid! Hoe dat mogelijk was leest U in het volgende stukje, dat v.'ij ontleenden aan „De Volkskrant”: De New Yorkse bladen hebben nauwelijks aandacht besteed aan het U.N.O.-concert van het Concert gebouworkest. Zij houden kennelijk hun kruit droog voor de uitvoering Woensdagavond in het Carnegiehal, om zo deze muzikale hoofdschotel alle recht te doen wedervaren. Als sociale gebeurtenis was het U.N.O.- concert voor ruim 1800 genodigden echter onvergefelijk, daar nog nooit een dergelijk internationaal gezel schap zo broederlijk heeft geapplau disseerd. Visjinski en Christjna Mennon uit India gaven hierbij de toon aan. Toch had Visjinski het eerste num mer gemist. Sommigen zeiden dat hij om zoals gebruikelijk de voet lichten op zichzelf te richten, zelf een concert had gegeven door een tamelijk verzoenende rede op de zelfde dag over de bewapening. Na het concert gingen president Van Klef fens, zijn echtgenote en de secretaris-generaal Dag Hammars kjöld het podium op en schudden Van Beinum hartelijk de hand, ter wijl de gehele zaal bleef applaudis seren. Alleen in het eerste nummer kon men vaag bespeuren dat het or kest pas na enkele uren van de boot was, maar al heel snel bereik ten zij zulks een eenheid en gaaf heid van toon, vooral in de tweede helft van het programma, dat men er niet aan kon twijfelen of Van Beinum en de zijnen waren in top vorm. De mens blijft vindingrijk en de tech niek staat tegenwoordig nergens meer voor, zo overpeinst men tegenwoordig dikwijls. Welnu, wellicht wilt U deze overpeinzing nog even voortzetten bij het verhaaltje, dat we vonden in „De Nieuwe Haagse” over de uitvinding van de keelmicrofoon: De Haagse brandweer heeft sinds kort de beschikking over een keel- microfon, een vinding van de hoofdbrandwacht J. C. van Dashorst. De nieuwe vinding van deze keel microfoon bestaat hieruit, dat het instrument eigen spanning opwekt en dat het zonder een versterker is te gebruiken. De brandwacht, die b.v. in een met rook gevulde kelder ruimte moet werken, krijgt behalve een rookmasker ook een keelmicro foon om. Hij staat dan in verbinding met een collega buiten, welke laatste is voorzien van een koptelefoon en microfoon en die in staat is alle mo gelijke inlichtingen en aanwijzingen te geven aan de spuitgast, die de ro de haan in zijn hol opzoekt. Tot nu toe heeft men slechts één zo’n appa raat, maar er worden er meer ge maakt in de werkplaatsen van de Haagse brandweer. LUXEMBURG, 13 Oct. De stad Luxemburg, waar de zetel van de Eu ropese gemeenschap voor kolen en staal is geves tigd, heeft een nieuwe Europese primeur gekre gen. Op de bureaux van de K.S.G. zijn uiteraard ambtenaren uit diverse Europese landen werk zaam. Zij hebben zich meestal met hun gezin nen in de hoofdstad van het Groothertogdom of even daarbuiten geves tigd. Een probleem was echter hoe men de kin deren van de ambtenaren onderwijs zou geven. Daartoe werd een jaar geleden de eerste supra- ROTTERDAM, 11 October Van daag werd in het gebouw van Uni lever N.V. te Rotterdam door dr Paul Rijkens, voorzitter van de Raad van Bestuur van Unilever N.V., een pla quette onthuld ter nagedachtenis van wijlen Anton Jurgens, een van de stichters van het Unileverconcern. De plaquette is ontworpen door Pol Dom en vervaardigd door N.V. Ko ninklijke Begeer; het tijdstip van de onthulling is gekozen in verband met het 25-jarig bestaan van Unilever. Dr Rijkens wees er op, dat tot 1933, toen Anton Jurgens aftrad, de Neder landse groep onder diens leiding stond. „Anton Jurgens is zonder twijfel de man geweest, die eerst Jurgens, toen Margarine Unie en tenslotte Unilever heeft opgebouwd”, aldus spr., waarna hij overging tot de onthulling van de bronzen plaat. Namens de familie heeft de heer F. Jurgens dank gebracht voor deze eer, aan de nagedachtenis van Anton Jur gens bewezen. wordt er de aandacht op gevestigd, dat deze Tomasoa nog enige jaren ge vangenisstraf heeft uit te zitten op grond van drie recente veroordelingen wegens verduistering en oplichting. Mr Bouman herinnert er voorts aan, dat op de laatstgehouden zit ting in de zaak-Schmidt het verhoor van deze getuige is geëindigd. Mr Bouman heeft bij het verhoor van Tomasoa diens vervolging wegens een eenvoudig bewijsbare ernstige meineed gevraagd. Aan dit verzoek is echter nog steeds geen gevolg ge geven. MAATREGELEN GEVRAAGD. Mr Bouman spreekt er zyn veront- ontwaardiging over uit, dat hjj nat de dagbladen heeft moeten vernemen, dat de openbare aanklager een zogenaamde publieke zitting heeft gearrangeerd, zelfs buiten de rechter om. Er wordt op gewezen, dat de pers zelfs de rol van verdediger heeft moeten spelen en de openbare aanklager heeft moeten duidelijk maken, dat Tomasoa bjj zyn verhoor op de onderneming andermaal onwaarheden heeft verteld. Ondanks deze verklaringen, die in strjjd waren met hetgeen de getuige ter zitting had gezegd, heeft de openbare aanklager aan het eind van de publieke zitting opgemerkt, dat hy tevreden was. Mr Bouman dringt er dan ook tenslotte bij de minister op aan, dat de nodige maatregelen zullen wor den genomen om te voorkomen dat het openbaar ministerie zich op nieuw schuldig maakt aan een in een rechtstaat niet te aanvaarden ingrijpen in een bij de rechter aan hangige procedure. ’s-GRAVENHAGE, 12 Oct. Aan knopende aan bij de S.E.R. bestaande voornemens om het vraagstuk der „vergeten groepen” in studie te nemen, heeft de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid in een brief aan le Sociaal Economische Raad verzocht leln advies uit te brengen over dit /raagstuk. Afgezien van een zeer globale cijfer matige benadering, opgesteld door het centraal planbureau, is niet bekend hoeveel personen tot de z.g. „vergeten groepen” moeten worden gerekend, noch in welke omstandigheden zij ver keren. Zelfs bestaat geen algemeen aanvaard criterium voor de beantwoor ding van de vraag welke categoriën van onze bevolking »tot de vergeten groepen gerekend zouden moeten wor den. Eerst wanneer over deze vraag een zekere mate van overeenstemming bestaat, kan worden overwogen of het nodig en mogelijk is bepaalde maatre gelen ten behoeve van de „vergeten groepen” te nemen. De minister heeft aan de S.E.R. verzocht deze vraagstuk ken in het door de raad in te stellen onderzoek te betrekken en hem ter zake van advies te dienen. DJAKARTA, 13 October Mr H. Bouman, de verdediger van de Neder lander Schmidt, die thans in Djakarta terecht staat, heeft in een brief aan de Indonesische minister van Justitie zyn ontsteltenis en verontwaardiging uit gesproken over de wonderlijke gang van zaken bjj dit proces. Toen de rechter Dinsdag door ziekte verhinderd was een zitting te houden, heeft de openbare aanklager van de gelegenheid gebruik gemaakt om buiten de rechter om en terwjjl noch de beklaagde noch de verdediger van het feit in kennis waren gesteld, op de onderneming „Darmaga” bjj Bogor een soort publieke zitting te arrangeren in verband met de zaak tegen de heer Schmidt. Zoals bekend werd de heer Schmidt begin van dit jaar gearresteerd op grond van het feit, dat hij wordt ver dacht van activiteiten wapensmok kel e.d. die tegen de Indonesische regering waren gericht. In dit proces treedt o.m. als getuige op een zekere Tomasoa, die verklaringen heeft af afgelegd, die voor de openbare aan klager aanleiding vormden op de on derneming een onderzoek in te stellen naar de waarheid van de beweringen van deze getuige. Dinsdag is de openbare aanklager met getuige Tomasoa op de onderne ming geweest in het bijzijn van tal rijke persvertegenwoordigers. VREEMD GEDOE. Mr Bouman heeft er de minister van Justitie op gewezen, dat bij het bezoek aan de onderneming de getuige zelfs door vertegenwoordigers van de pers kon worden ondervraagd. Tevens ■ge net Hij heeft deze wens te kennen gege ven tijdens de vergadering van Bondsbestuur, die begin deze maand werd gehouden. Bij ingewijden was het reeds enige pelijke taalstudie bevor derd en een Europese geestesgesteldheid ge kweekt. Het onderwijs zal in de vier officiële talen van de gemeenschap Frans, Duits, Italiaans en Ne derlands worden ge geven. Iedere leerling leert minstens één vreem de taal. De lessen in sport, zingen en handen arbeid, worden gemeen schappelijk gevolgd. De leraren voor deze school worden door de verschil lende regeringen, die eveneens lesmateriaal ter beschikxing stellen, aan gewezen. Wie zou mij nog bekoren?’ Of Thijs het ook zo echt meende, daar zou ik niet graag mijn hoofd op geven! Maar als een jong meisje uit die tijd een avond en een nacht niet thuis komt, is dat natuurlijk in een ulein provincie stadje als Vlissingen het gesprek van de dag. Een leuk schandaaltje om over te roddelen. Betje wordt met de vinger na gewezen! Ook haar broer Laurens, „een huichelachtige femelaar”, met wie ze slecht kan opschieten, doet dapper mee aan de wauwelpraatjes. Beide komen onder de kerkelijke cen suur, Betje „wegens ongehoorzaamheid Het naars gebeurde echter met ouw Bingham, die steeds maar het boze oog bleef betalen tot zij ten slotte 905 pond sterling op tafel had gelegd. Ten slotte klaagde zij de zigeu nerin wegens oplichting aan. DE BILT, 13 Oct. Op 15 October wordt de radioberichtgeving omtrent de getijafwijkingen gewijzigd. Met ingang van die datum worden de afwijkingen van de hoogwaterstanden opgenomen in de radiouitzendingen van 6.40, 8.00 en 19.00 uur (Zondags 19.45 uur). Deze verwachtingen zullen niet alleen betrekking hebben op de afwijkingen langs de kust van Holland en Zeeland maar ook op de afwijkingen van de hoogwaterstanden langs de kust van Groningen en Friesland en langs de Af sluitdijk. De verwachting van de getij afwijking in de radiouitzending van 9.35 uur komt te vervallen. (Nadere inlichtingen omtrent 3eze be richtgeving worden op aanvraag ver strekt door het K.N.M.I. in De Bilt). In de visafslag te Den Helder kwamen Maandagavond de vissers van Urk en Texel bijeen voor een laatste bespreking van de maat regelen, die genomen worden om te trachten wrakstukken te vin den van de tijdens de storm van vorige week vergane vissers schepen, de U.K. 174 en de H.D. 8 (foto boven). De onderste foto toont Hessel Snoek, die de expeditie leidt, ter wijl hij instructie geeft hoe met netten zal worden getracht de op de bodem liggende wrakken te bergen. Naast hem de Urker visser Albert Post, die mede verantwoordelijk is voor de leiding. t nkele maanden geleden heeft I—Mej. Dr Ghijsen uit Domburg J—l een boek geschreven over Betje Wolff en Aagje Deken. „Dap per vrouwenleven"’ noemde ze het. In ons blad van 18 Aug. heeft één van de redacteuren over dit boek lijn bijzondere waardering uitge sproken en terecht. Over de „dappere vrouwen” zelf heeft hij niet veel verteld en ook op de her denking in Vlissingen is er niet veel over gezegd. Daarom een paar artikelen over deze bekende figuren uit de 18e eeuw. Temeer daar het de volgende maand herdacht wordt, dat ze 150 jaar geleden gestorven zijn. Op de Nieuwendijk woonde de voor name koopman Jan Bekker, in 1724 ge trouwd met Johanna Boudrie. ’s Zomers vertoefden ze dikwijls op hun buiten- Altijd wel” te West-Souburg (in de Franse tijd afgebroken). Op 24 Juli plaats 1738 werd in "dit koopmansgezin het zesde Elisabeth. Ze was een waarvan niemand blijvertje zou zijn. s van haar moeder heeft ze het er echter doorgehaald. Zwak Betje heeft met kleine kracht boor ’s moeders zorg het ver gebracht”. Ze is haar hele leven een klein, teer schepseltje gebleven, maar haar gezond heid was aardig goed. Heel huiselijk en gewoon werd ze Betje genoemd. Een naam waarvoor de jonge meisjes van tegenwoordig grondig de neus zouden ophalen. Maar twee eeu wen geleden kende met de „mooie” na men Betsie of Betty nog niet! Betje Bekker had een helder verstand: als jong meisje leerde ze behoorlijk Frans en Engels. Ook wat Latijn, doordat ze deze lessen van haar broer en-passant meemaakte. Bovendien groeide haar be langstelling voor theologische en filoso fische vraagstukken met d? jaren. Een zware slag trof haar in 1751, toen haar moeder stierf, een hartelijke ruim denkende vrouw. „Mijn moeder stierf te vroeg voor mij". Vader Bekker was een goedhartig man die weinig tijd had om zich veel met de opvoeding van zijn kinderen te bemoeien. Bovendien waren er dikwijls gasten, zo dat de 13-jarige moederloze Betje wel wat verwaarloosd werd en tegelijk verwend. Zou dat misschien een verklaring kun nen zijn voor die donkere bladzijde in haar levensboek, toen ze nauwelijks 17 jaar was? Er is nog veel onverklaarbaars in haar verhouding met Matthijs Gargon, met wie ze eens „uit” ging. Was het enkel maar een bakvissengril, zoals de meeste jonge meisjes die wel eens ondervinden? Of was het de prille ontluiking van een eerste, serieuze liefde? Het schijnt wel zo, want jaren later ze is al getrouwd met Ds Wolff horen we haar zeggen: „’k Heb David Gargon) teer bemind, aan haar vader”. Haar censuur wordt na I Ds Wolff liet zijn jonge vrouw veel enkele maanden opgeheven, maar die vrijheid: om uit te gaan, pret te ma ven schuldbelijdenis. Was die kerel soms niet helemaal brandschoon en had hij nog meer op zijn bezoedeld geweten? In ieder geval: Betje trekt het zich erg aan en wordt er zelfs zenuwziek van. Ze gaat een poosje naar Amsterdam en keert dan weer terug naar Vlissingen, waar de geschiedenis natuurlek niet ver geten is, maar af en toe weer lekker opgerakeld wordt. Waarom trouwen de jongelui niet? De zoon van een dominee en de dochter van een vermogend koopman, dat voegde aardig bij elkaar. tijd bekend, dat dr Van Itterzon het plan had binnenkort af te treden. Hij heeft echter niet willen wachten tot de Nationale Bondsdag, die op Hemel vaartsdag 1955 in Middelburg wordt gehouden, omdat ook de vice-voorzit- ter, ds H. J. van Heerden, aan de beurt is om af te treden, daar zijn zittings periode dan afloopt. Indien dr Van Itterzon op de Bondsdag zijn besluit had bekend gemaakt, zou dit hebber betekend, dat het Verbond plotseling zonder voorzitter en zonder vice-voor- zitter komt te zitten. Hij is daarom thans afgetreden,, opdat het Bonds bestuur in de komende maanden ge legenheid zal hebben zich over ee opvolger, die op de Nationale Bonds dag in Middelburg zal worden geko zen, te beraden. Dr Van Itterzon, die Herv. predikant van Den Haag is, heeft zestien jaar lang het voorzitterschap van het Ver bond bekleed. Hij sluit een periode van 38 jaar af, waarin hij in diverse functies een leidende rol in C.J.M.V.- knngen heeft gespeeld. De Haagse Predikant volgde in 1938 ds P. Veen, hans emeritus-predikant van Utrecht, P. Gargon pas 1% jaar later na gedane ken, omgang te zoeken met geleerden ’tien te dichten en schrijven. Ieder een maakte gedichten in die tijd, waarom zou deze ontwikkelde vrouw het niet doen? Er was veel rijmelarij bij en als dichteres is Betje Wolff (zo als we haar nu kunnen noemen) maar heel middelmatig gebleven. Na een fa miliebezoek aan Zeeland (1769) heeft ze haar gedicht „Walcheren” geschre ven. Later werd de verhouding in de pas torie wel wat beter. Ds Wolff had zijn klein, kwikzilverachtig vrouwtje oprecht lief en ook zij begon meer achting en vriendschap voor haar man te gevoelen. In 1777 maakte de dood van Ds Wolff een eind aan het huwelijks„geluk”. Een weduwe van 38 ;aar bleef achter. L. v. W. nationale lagere school gesticht. Deze eerste stap is thans gevolgd door een tweede, want deze week is ook een supra-nationa le middelbare school ge opend. Zoals bekend telt de K.S.G. zes leden-staten België, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Nederland en West-Duitsland. De kinderen der ambtenaren en van de bij de hoge autoriteit geaccrediteerde vertegenwoordigers, zul len hier onderwijs kun nen ontvangen, dat is aangepast aan het onder wijssysteem in hun va derland. Tegelijkertijd wordt de gemeenschap- „Eén ding is jammer, dat ik mijn wens niet heb, de geleerde wereld zou dan nooit met mijn poëtische fratsen zijn opgescheept geworden”, zegt ze zelf. Ze voelde er dus wel voor huisvrouw te worden en een gezin te stichten. Wilde hij niet? Veel vragen rijzen hier op, een ant woord is moeilijk te geven. Toch is ze getrouwd, vier jaar na haar avontuurtje in Vlissingen. Met Ds Adri- aan Wolff, predikant in de Beemster, een weduwnaar met een dochter bijna even oud als Betje, die omstreeks de zelfde tijd trouwde als haar vader. Het kwam razend vlug voor mekaar. Ze hadden wel eens briefwisseling ge had over letterkunde en poëzie, later sturen ze elkaar foto’s (silhouetten). Op 9 October 1759 komt Ds Wolff naar Vlis singen om haar foto te vergelijken met het origineel. Diezelfde avond verloven ze, acht dagen later doen ze ondertrouw en en paar weken daarna worden ze man en vrouw. Dit huwelijk is een verlossing voor Betje uit haar vervelende toestand in Vlissingen. We zouden het ook kunnen noemen een vlucht uit haar geboorte plaats. Maar een huwelijk uit liefde was het niet. Daarvoor was het verschil in leeftijd ook nogal groot: zij 21, hij 52 jaar. Vooral de eerste jaren heeft Ds Wolff heel wat te stellen met zijn jonge, le venslustige vrouw. Ze heeft veel omgang met jonge vrienden, Betje houdt van gezelligheid en vrolijkheid en de be zadigde dorpspredikant voelt zich in zulk gezelschap niet altijd thuis, is ook wel eens een tikje jaloers. Toch heeft „nimmer de wetten der Deugd treden”, zoals ze zelf zegt. Ook spot ze nogal eens met het werk van „de ouwe boerendominee”. Toch was Ds Wolff een veelzijdig ontwikkeld man van grote belezenheid en goede smaak, algemeen geacht en een bekend schrijver. In één opzicht pasten ze goed bij el kaar; ze waren beide vrijzinnig van op vatting en dweepten met de Franse ideeën van verlichting en verdraagzaam heid. Een afbeelding van „de goede uit muntende” Rousseau hing in de pastorie tussen de „twee grootste vaderlanders” Erasmus en De Groot. Een rechter kan voor eigenaardige gevallen worden geplaatst. De magi straat in de Engelse stad Ipswich kreeg deze week, naar „Het Vrije Volk” meldt, zo’n wonderlijk geval te behandelen, toen een zigeunerin in het beklaagden bankje verscheen. Zy had van een En gelse winkelierster, die een hekel had aan de vroegere eigenaresse van de zaak, een bedrag van byna tienduizend gulden weten los te krygen. De zigeu nerin had daarvoor een behandeling van de vroegere eigenaresse met „het boze oog’’ gewaarborgd. „Het Vrije Volk schrijft: De zigeunerin, de 38-jarige Rose May, was in de winkel gekomen en had gezegd: „Ik kan zien dat u iets hindert. Er is iemand die niet goed voor u is”. „Dat klopt”, antwoordde de win kelierster, mevrouw Bingham (51 jaar oud). „Kunt u er iets aan doen?” Dat kon de zigeunerin wel, maar dan moest er geld op tafel komen. Het begon met vijftig gulden, waar voor Rose May haar slachtoffer diep in de ogen keek en zei: „Er zal iets naars met u gebeuren als u niet weggaat”. ’tfTx ’’F

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1954 | | pagina 5