Super-Connie „Triton” bij Shannon neergestort
e
en
om!
Drie leden der bemanning
25 passagiers kwamen
QvAnöAaqJ)
Heldhaftige bemanning kon
niet voorkomen
ramp
Voor de tweede maal in veertien dagen treft de K.L.M.
een
zware
ZIJ DIE OMKWAMEN
Geredden vertellen hun
droevige ervaringen
te redden
en
Uren temidden van water en modder
Eerste melding
eerste hulp
28 inzittenden, waaronder de cockpitbemanning,
wisten zich
Gezagvoerder
Viruly in leven
j
s
I
w i
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
DE BILT ZEGT:
Opklaringen
en de stewardes, er niet meer in geslaagd zijn
de machine te verlaten en aldus de dood heb
ben gevonden. In de loop van gisteravond is
een der geredden, die zwaar gewond was,
overleden.
Voor de tweede maal binnen veertien da
gen tijd is een K.L.M.-toestel neergestort;
toestellen, die vlogen op de lijn New York
Amsterdam. Nog is de oorzaak van de ramp
met de „Willem Bontekoe” niet vastgesteld,
nu een nieuwe ramp plaats vindt. Technisch
was alles in orde, zo verklaarde de heer I. A.
Aler, president-directeur van de K.L.M. De
gezagvoerder, A. Viruly, wiens wieg in
Westkapelle stond, was een der bekwaamste
piloten. Opnieuw stelt een vliegramp de tech
nici voor een raadsel.
De toedracht
Volkomen verrast
Bedwelmd?
V erschrikkelijk
Omgekomen
SCHIPHOL, 6 September. Binnen veer
tien dagen is de K.L.M. getroffen door een
nieuwe zware slag, waardoor een groot aan
tal families in rouw zijn gedompeld. Gister
morgen tussen vier uur en kwart over vier
Nederlandse tijd is de K.L.M. Super Constel
lation „Triton” nauwelijks twee minuten na
het opstijgen van de Ierse luchthaven Shan
non, neergestort. Het toestel, dat 46 passa
giers en een bemanning van tien koppen aan
boord had, kwam terecht op een modderbank
in de rivier de Shannon. Hoewel aanvanke
lijk werd aangenomen, dat allen het toestel
hadden kunnen verlaten, kwam in de loop
van Zondag het bericht, dat aangenomen
moest worden, dat 24 passagiers, waaronder
liegen van de tien Nederlanders, alsmede drie
leden der bemanning n.l. de beide stewards
«Mi!
Ifc-y
ZEEUWSCH DAGBLAD
10e JAARGANG No. 2878
hr.
N
Ü-
3
niet alleen zij, de beide stewards
zijn gebleven
Abonnementsprijs ƒ0.47 per week,
ƒ2.p. maand, ƒ5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 22 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 et. per woord
men
derde
telden
en
MAANDAG 6 SEPT. 1954
Directeur: JACQ DE SMIT
d”
ile
ID
rd
;n
ft,
te
Hoofdredacteur: J. D. TROOSTHEIDE
t”
in de Ierse hoofdstad Dublin vertoefde
en onmiddellijk naar de vlieghaven
Shannon is gegaan, een en ander over
het verloop van deze tragische gebeur
tenis verteld.
De machine steeg volgens de be
manningsleden op volkomen normale
wijze Zondagmorgen om 3.38 u. in de
nachtelijke duisternis in Zuid-Ooste-
lijke richting op. De heer Viruly en
de overige leden van de bemanning
zeggen, dat er geen enkele afwijking
van de normale gang van zaken is
geconstateerd. Het weer was vrij
holder en zeker beter dan in de mid
dag het geval was. De snelheid van
het toestel wordt door de leden der
bemanning unaniem geschat op cir
ca 320 km per uur. Deze snelheid is
normaal voor een machine, die na
een tussenlanding weer is opgeste
gen. Geen zekerheid heb ik over de
bereikte hoogte van het toestel, want
daarover kunnen de bemanningsle
den geen goede inlichtingen geven.
Hun meningen wijken uiteen.
Na circa één of hoogstens twee mi
nuten raakte het toestel voor leder
waren
soms
gebracht.
DE BILT, 5 Sept. Opklaringen en
nog maar hier en daar een bui. Zwakke
tot matige wind uit uiteenlopende
richtingen. Vrijwel overal iets warmer.
Hoogwater Dinsdag 7 Sept.:
Vlissingen: 8.38 u. 1.15 m., 21.28. u. 1.16
m. Terneuzen: 9.02 u. 1.34 m., 21.49 u.
l. 36 m. Wemeldinge: 9.58 u. 1.15 m.,
22.46 u. 1.19 m. Zierikzee: 9.40 u. 1.00
m. , 22.28 u. 1.04 m.
Tegenover een speciale verslaggever
n het A.N.P. heeft de president-di-
‘«teur der K.L.M. de heer I. A. Aler,
op het moment van de ramp juist
een totaal onverwacht het was
nog duister met de staart in het
water. De machine stampte, gleed
door op het water, met vier motoren
voluit draaiende en zakte toen, sterk
remmend af, tot zij stilstond in de
modder. Het punt waar dit geschied
de ligt ongeveer twee mijl van het
eind van de startbaan.
Volgens de heer Aler kan de „Tri
ton” onmogelijk veel hoogte bereikt
hebben. Het is dus vrijwel onmiddel
lijk na het verlaten van de start
baan zonder hoogte te bereiken neer
gekomen op het water. Dus op dat
moment bevond de rivier zich bij op-
komend tij, doch het water stond nog
niet hoog op de zandbank. Zo on
verwachts geschiedde het ongeluk,
dat bijvoorbeeld de boordwerktuig
kundige Rademaker reeds bezig was
met het noteren van normale admi-
nistratiegegevens.
„Ik meende, dat ik droomde”, heeft
de heer Rademaker tot zijn president-
directeur gezegd. „Ik kon het haast
niet geloven. Wij stonden plotseling
met een schok stil, terwijl ik meende,
dat wij vrij hoog in de lucht zaten.
Zelfs op dat moment wist de beman
ning in de cockpit nog niet, dat de ma
chine in de rivier stond. Eerst toen een
van de vliegers haastig de deur naar de
cabine opende en daar het water naar
binnen zag dringen, begreep hij wat er
aan de hand was. In de cockpit werd
volgens de instructie onmiddelijk de
handle overgehaald, waardoor twee
rubberboten z.g. dinghies uit de vleu
gels op het water vielen. Hierin kon
den de meeste passagiers worden ge
red.
gaat onze deelneming uit naar de
nabestaanden van de slachtof
fers, die bij de ramp met de
K.L.M.-machine „Triton” op zo
onverwachte en vreselijke wijze
uit het leven zijn weggerukt.
Daarnaast brengen wij hulde
aan de dappere leden der beman
ning, aan wier optreden het me
de te danken is geweest, dat een
groot aantal inzittenden het toe
stel nog konden verlaten.
WAT ZIJ ZEIDEN.
Hans Solden, kledingfabrikant uit
Johannesburg (Zuid-Afrika), vertel
de: „Ik wist, dat er iets niet in orde
was, want bij de start had ik het
vreemde gevoel, dat niet alles was,
zoals het wezen - moest. Toen, binnen
enkele minuten, kwamen we met een
grote smak op het water terecht. We
kropen allemaal, zo goed als we kon
den, naar buiten. Het toestel zonk
snel. Ik kwam er uit, in een van de
twee rubberboten”.
Dr Charles Farrington uit St. Pe
tersburg in Florida, die met zijn
vrouw en twee kinderen, een jongen
van twaalf en een meisje van zestien
jaar, terugkeerde van een internatio
nale chirurgenconferentie te Bern,
zei, dat hij zijn vrouw en twee kinde
ren in de eerste rubberboot had we
ten te krijgen. Zelf nam hij in de twee
de boot plaats. „We maken het alle
maal goed, de schrik daargelaten. Het
toestel was juist gestart en kwam*
Medewerkers: J. A. van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeler, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg;
Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; Ds A. Gruppen, Biezelinge; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp;
J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; P. Kuijt, Kral bendijke; J. Laport, Goes; J. Moll, Vlissingen; K. C.
van Spronsen, Goes; R. Zuidema, Goes.
Volgens de heer Aler is de dood
van passagiers en bemanningsleden
vermoedelijk te wijten aan het feit,
dat zij bedwelmd zijn geworden door
de bijzonder sterke benzinelucht, die
onmiddelijk na het ongeluk de ca
bine geheel vulde. Alle geredden
hebben na afloop verteld, dat zij zich
goed voelden, zelfs nog toen zij het
vliegtuig hadden verlaten.
De in de cabine achtergebleven
passagiers hebben waarschijnlijk
Omgekomen zijn de volgende drie leden der bemanning:
WILLEM VAN BUUREN, eerste steward. Hij werd 1 September 1919 te
Rotterdam geboren, is gehuwd en woont in Amsterdam. Hij laat een
vrouw en twee kinderen na. Hij kwam op 11 Nov. 1946 in dienst van
de K.L.M.
BOB WESTERGAARD, 2e steward, werd op 18 October 1928 te
Rotterdam geboren en is ongehuwd. Hij trad op 1 Mei 1954 in dienst
van de K.L.M.
HELGA INGE LOEWENSTEIN, stewardes, geboren op 16 Augustus
1930 te Keulen, trad op 26 Mei 1951 als stewardes le klasse in dienst
van de K.L.M.
geen kans meer gezien ue oj-
dig te verlaten. Zij zijn bewusteloos
geraakt en na korte tijd vulde de
cabine zich bijna tot aan het dak toe
met water, waardoor zij allen in be
wusteloze toestand zijn verdronken.
Twee mannelijke passagiers
klommen door ramen naar buiten en
aangezien zij slecht zwemmen kon
den, waadden zij zich door het tot
aan de borst toe staande, nog steeds
stijgende water, een weg naar de
staart, waar zij zich vastklemden
aan de radio-antenne. Wel pro
beerde Viruly, die in een der rub
berbootjes had plaats genomen,
het tweetal bij de staart te bevrij
den, maar de stroom was zo sterk,
dat dit niet lukte en zij afdreven.
Eén van deze passagiers hield zich
bijna vier uur bij de staart boven
water en werd toen door een red
dingboot alsnog gered. De ander
verdronk op het moment, dat de
reddingboot nog slechts drie meter
van hem verwijderd was
SHANNON, 6 Sept. De man, die
het eerste bericht van het ongeval met
de „Triton” op de Ierse ulchtbasis
bracht, was de derde piloot Johan
Tieman.
Een uurlang worstelde hij zich door
de modder, totdat hij tenslotte geheel
uitgeput de vaste wal bereikte. Daarna
moest hij nog enige kilometers naar
het vliegveld lopen, waar hij ineen
zakte, na de fatale boodschap te heb
ben overgebracht.
De man kon nog aan de brandweer
ploeg vertellen, dat het vliegtuig ge
deeltelijk onder water lag en dat de
passagiers In de modder zaten.
Een Auster-vliegtuig, dat direct
van een naburig particulier vliegveld
opsteeg om naar overlevenden te
zoeken, stortte in de start neer. De
twee inzittenden konden gelukkig
worden gered.
Politiemannen hebben de oevers
afgezocht naar overlevenden die mo
gelijkerwijze de vaste wal zouden
hebben bereikt. De modder bemoei
lijkte de reddingspogingen ten zeerste
en zeer velen verloren daarbij schoe
nen en kousen, die in de modder
verdwenen.
Ook een Dukw van de brandweer,
die aan het reddingswerk deelnam,
zakte diep in de modder en zonk la
ter. De inzittenden konden slechts
met grote moeite worden gered.
SHANNON, 6 Sept. - De
meeste passagiers, die aan de wal
kwamen, bleken een zenuwschok
te hebben gehad. Zij waren bedekt
met zwarte, kleverige modder.
Slechts aan hun stemgeluid waren
zij als mannen of vrouwen te her
kennen.
In de kleine wachtkamer van het
vliegveld markeren modderbeekjes
de plaatsen waar de geredden heb
ben gestaan. Een stapel doorweek
te enveloppen van een meter hoog,
vormt de resten van de post, die
heeft kunnen ophalen. Bemod-
en vermoeide passagiers ver-
er hun wederwaardigheden
zij konden niet goed begrijpen,
dat ze gezond en veilig aan de wal
gekomen. Uren hebben ze
in modder en water door-
Alle hoop werd evenwel de bodem
kgeslagen. Toen bij eb reddingsploe
gen een onderzoek gingen instellen,
yond men de stoffelijke resten van 25
'nzittenden. Dit gebeurde gisteravond
01n ongeveer half zeven. De stoffelijke
resten, die met speciale boten aan wal
werden gebracht, werden naar het
’hegveld overgebracht. Naar de licha
men van de overige twee vermisten
*erd op dat moment nog gezocht. Men
eemt aan, dat zij uit het toestel zijn
gekomen en bij hun poging zwemmend
e rivieroever te bereiken, zijn ver-
jonken. Later is een hunner gevon-
Uitgave:
achting „Zeeuwsch Dagblad”
Sdkantoor; Goes, L. Vorststr.
Tel 2438 bij geen gehoor voor
7vertenties 2970, voor redactie
®435 Giro 274289. Kantoren:
ffliwingen: Lammensstraat 17,
rilef 2754; Middelburg: Korte
Mnordstr. 35. Tel. administratie
,n0o Tel. redactie 2347; Ter-
2 neuzen: Dijkstraat 26-28
Exploitatie:
Dosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
Uit berichten, die ons in de loop van de dag bereikten over deze
nieuwe ramp, blijkt wel, dat de zeven bemanningsleden, die er in
waren geslaagd de cockpit van het toestel te verlaten, zich bij het
reddingswerk voorbeeldig, ja zelfs heldhaftig hebben gedragen. Maar
niet alleen zij, de beide stewards en de stewardes, die in het toestel
zijn gebleven en eerst de passagiers voor zover dit in de paniekstem
ming mogelijk was, uit de machine hebben geholpen, hebben, tot zij
zelf de dood vonden, zich voorbeeldig gedragen.
Viruly, die onmiddellijk de leiding van het reddingswerk nam, moest
later volkomen uitgeput aan de wal worden gehaald. Met telegrafist
Oudshoorn had hij o.a, een een rubberboot met overlevenden over
de modderbanken naar de wal gesleept.
Het was derde piloot Tieman, die twee uur na de ramp als eerste,
wadend door de modder, daarna nog een eind lopend naar het vlieg
veld, de brandweer van het vliegveld op de hoogte kon stellen van
hetgeen was gebeurd. Pas daarop is vanaf de luchthaven het reddings
werk aangevat!
De „Triton” was Zaterdagavond om
23.21 uur anderhalf uur later dan de
dienstregeling aangaf, omdat op aan
fluiting gewacht moest worden van
Schiphol vertrokken met 42 passagiers
aan boord en een bemanning van 10
koppen. Het toestel maakte in de
nachtelijke uren de gebruikelijke tus
senlanding op de route naar New
York, n.l. op het Ierse vliegveld Shan
non. Hier stapten nog vier passagiers
in de machine, zodat men met totaal
56 mensen aan boord van Shannon de
sprong over de Atlantische Oceaan
ging maken. Nauwelijks twee minuten
na de start gebeurde op onverklaar
bare wijze het ongeluk: de Super Con
nie stortte neer en kwam op de mod
derbank terecht. De rivier de Shannon
is op de plaats van het ongeluk vier en
breed.
.uop van Zondagmorgen kon
reeds worden meegedeeld, dat 29 in
zittenden, w.o. zeven leden der be
manning, waren gered. Over de an
deren verkeerde men nog in onze
kerheid. Later werd verklaard, dat
zij als vermist moesten worden be
schouwd en tegen het middaguur
werd van de zijde der K.L.M. meege
deeld, dat deze 27 yermisten vermoe
delijk waren omgekomen. Men had
eerst nog hoop gekoesterd, dat een
aantal hunner de andere oever had
den weten te bereiken en bij boeren
en in de omgeving terecht waren ge
komen, zodat men op het vliegveld
nog niet op de hoogte was van hun
redding.
De namen van de omgekomen Nederlandse passagiers zijn:
A. J. L. GRONDHOUT, Hengelo, in dienst van de fa. Stork als export
manager. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. Hij is 33 jaar
oud.
Prof, dr W. KOUWENAAR en echtgenote uit A’dam. Prof. Kouwenaar,
63 jaar, was buitengewoon hoogleraar in de tropische hygiëne aan
de Gem. Universiteit te Amsterdam.
Prof, dr G. O. E. LIGNAC en echtgenote uit Oegstgeest. Deze hoog
leraar, die op 30 Augustus 63 jaar is geworden, doceerde aan de
Leidse Universiteit sinds 1934 ziektekundige ontleedkunde, algemene
ziektekunde en gerechtelijke geneeskunde.
J. BAKKER en echtgenote, woonachtig in Newhampton in de Staat
New York. De heer Bakker werd in 1909 te Uithuizen (Gr.) ge
boren. In 1947 emigreerde hij met zijn vrouw naar Amerika,
waar hij aanvankelijk als landarbeider werkte. Enkele jaren later
vertrok het echtpaar naar de huidige woonplaats, waar het een
grote boerderij ging bewonen. Men was sinds enkele maanden met
verlof in Nederland en keerde nu terug.
J. A. BRONGERS is het 47-jarige hoofd van de persdienst van de
B.P.M.
Wed. A. SCHAAP-VENEMA uit Grand Rapids, 64 jaar oud. Zij
is jaren geleden naar Amerika geëmigreerd en had 4 maanden va-
cantie in ons land doorgebracht. Zij logeerde in Groningen.
De volgende buitenlandse passagiers zijn omgekomen:
De heer en mevrouw Habig uit Duitsland.
De heren H. K. A. Schulz, E. Cooper, W. Hodson, W. H. Coultas, F. J.
Polak, W. G. Tulles, mevr. E. Ellis, mevr. L. Griffith, mevr. H. Hyde,
mevr. Platz en mej. G. D. S. Thompson, allen afkomstig uit de Ver.
Staten.
Voorts de heren Bahan en U Tin Pee uit Birma en de heer G. Ibrahim
uit Egypte.
binnen twee minuten tijds, zonder
aanwijsbare oorzaak op het water te
recht”, zo vertelde hij.
Dr Ernest H. Bettman, chirurg in
een ziekenhuis te New York, die ook
de conferentie in Bern bezocht had,
zat op de rand van een ledikant in
het ziekenhuis van Shannon. In dekens
gehuld vertelde hij„Het gebeurde
allemaal zo snel en zonder waarschu
wing. Ik weet niet of er nog mensen
in het vliegtuig waren, toen ik er
uit kwam”.
De 24-jarige Albert Reinfeld, stu
dent in Harvard, die uit Parijs kwam,
zei: „We stortten neer.... dat is alles
wat ik zeggen kan. We schenen wel
voldoende hoogte te hebben, maar ik
kan het niet met- zekerheid zeggen.
Twee minuten later was ik in het
water”.
Mej. E. Snyder van een advertentie
bureau in New York had een zenuw
schok opgelopen en had er geen idee
van het alles was gebeurd.
Mevr. E. Carlin uit San Francisco
had het volgende beleefd: „Ik zat
helemaal vooraan. Er deed zich een
grote klap voor en voordat ik wist,
waar ik was, kwam het water tegen
mijn benen. Ik ben door de nood-
deur naar buiten gekomen”. Zij was
juist op Shannon in het toesteld ge
stapt.
Tenslotte verhaalde de heer Haver
uit Elde bij Bielefeld (Duitsland)
„Ik deed er meer dan twee uur
over om de vaste wal te bereiken.
Ik zag een rubberboot vlakbij het
het vliegtuig drijven gn duwde een
vrouw, die bij mij in de buurt stond,
erin. Daarna klom ik zelf in de
boot. Op een gegeven moment wa
ren we met nemen mannen en drie
vrouwen - in de rubberboot, waar
onder een lid van de bemanning.
Deze hees het zeil, dat op de bo
dem lag en we zeilden zo dicht bij
de wal tot we aan de grond liepen.
We zijn toen door de modder ge
ploeterd en bereikten om ongeveer
zes uur de vaste wal.”
De bemanning van het verongelukte toestel: v.l.n.r. bovenste
rij: Com. A. Viruly, le vlieger Edwart Parfitt, 2e vlieger Evert
Webbink, 3e vlieger J. Tieman en radiotelegrafist H. Ouds
hoorn. Onder v.l.n.r.: 2e boordwerktuigkundige C. Kievits, le
boordwerktuigkundige H. Rademaker, stewardess H. Loewen
stein, steward W, van Buren en steward B. Westergaard. De
laatste drie kwamen bij de ramp om.
-