van van women voor aan- van en Het ijdel hart verbrijzeld de uitverkoop lawaai bedrijven De „katoentjes" geboren in een baaierd i itJ Gunstige credietregeling bouw en inrichting •tl tEk de Koop Nederlandse waar Alle Prinsessen Het verhaal van en van Franse gevangenen levende geraamten gingen over, „schering en inslag smaak van het publiek BS?.#. door FOfcA VAN LOON Lening van Den Haag geeft een Bijbel cadeau ’s-GRAVENHAGE, 16 Juli. De ge meente Den Haag heeft de stad Uiten- hage in Zuld-Afrika een in perkament gebonden Bijbel gezonden. Deze Bijbel is bedoeld als een geschenk ter gelegen heid van de viering van het 150-jarlg bestaan van die stad. en crediet ‘r iÉÈti ten hoogste f 40.000, van 85 pCt. van bouwkosten ZEEUWSCH DAGBLAD 'Saterdag *7 Juli 1954 FEUILLETON De Vietminh-kampen lijken op Buchenwald Organisatie statistiek en voorlichting} Garantie Waarborgfonds slechts 1/3 pagina 4 n al?” gillen we luidkeels. i. 2. sane- 3. 4. 5. HOOFDSTUK XII. ze met Rectificatie. De heer G. J. Broekhoven is niet in tijdelijke dienst benoemd aan de Burg, van Dusseldorpschool te Goes, maar in vaste dienst. P.B.O. warm een met en Een zes weken, als het proces een vlot verloop heeft, zullen de oortjes he it korenblauw In de appreteerderij krijgt het doek zijn laatste bewerkingen. Kreukher- stellend maken van katoen en rayon behoort tot de belangrijkste eind bewerkingen. Het gaat er langzamer hand naar toe, dat door chemische eindbewerkingen katoen een zijde achtig voorkomen krijgt en rayon ’n bewerking ondergaat, die het op ka toen doet lijken. HANOI, 16 Juli. De Franse ondercom- mandant René Bardet, die Donderdag Franse krijgsgevangenen terugbracht uit kampen, ongeveer veertig km ten Noord westen van Than Hoa, heeft in een rap port aan de Franse opperbevelhebber in de Delta, René Cogny, gemeld, dat er on geveer „twee duizend levende geraam ten” in de kampen zijn. De kampen leken op Buchenwald, het beruchte nazi concentratiekamp. De ge vangenen, die er nog het beste aan toe zijn, waren door de Vietminh terugge zonden, aldus het rapport. Van honderden klossen wordt het garen op een grote trommel gewonden, „gescheerd” heet dat. Dit meisje ziet toch elke oneffenheid in al die draden. Straks wordt het garen van de trommel op de scheerboom gewonden en is klaar voor de weverij. de weefmachines, die hier mannen bedienen elk soms I voor Nederland. Ze worden herzien en aangepast aan de Nederlandse smaak. Tientallen ontwerpen moch ten we in tekening bekijken. Er wa ren mooie bij en el smakeloze en dat hebben we luidop gezegd ook. „Wij vinden ze ook lelijk”, zeiden de heren van Rigtersbleek, „maar wat wilt u. We behoeven alleen maar te kijken naar de japonnen van de vrouwen, die hier in grote groepen op excursie komen. Zij dra gen doorgaans uitgerekend de ake ligste patronen, die we hebben kun nen bedenken.” RANDBEDRIJF. In de Memorie wordt elders gezegd, dat het beleid van de Overheid ten aanzien van het randbedrijf er op ge richt moet zijn de kleine ondernemin gen te laten uitgroeien tot volwaar dige ondernemingen. De middenstan der die zijn onderneming levensvat baar wil maken moet de helpende hand toe worden gestoken. De Mid- denstandsnota, zo wordt met klem be toogd, vestigt niet de indruk, dat alle kleine bedrijven tot de ondergang zijn gedoemd. Opgemerkt wordt dat de activi teiten van de middenstandsorgani saties in menig opzicht niet demoei lijkheden van de randbedrijven be treffen. In vele bedrijven wordt een gering aantal vestingen geconstateerd. Da volledige werkgelegenheid is mede hier de oorzaak van. Volgens de mi nister en de staatssecretaris werkt dit verschijnsel een automatische ring in de hand. PLEIDOOI VOOR In de Memorie wordt een pleidooi gevoerd voor de Publiekrech telijke Bedrijfsorganisatie. Door da P.B.O. kan de middenstand komen tot opvoering van de bedrijfsuitoefening. De voor het onderzoek ën vakoplei ding benodigde gelden kunnen het best in publiekrechtelijk verband bijeen worden gebracht. Het beleid van de Overheid zal zijn dat men handelt volgens het principe van globaal ingrijpen of met andere woorden volgens het subsidiariteit beginsel. De Overheid zal er voor wa ken de middenstand publiekrechtelij ke organen op te dringen. Met vol doening wordt geconstateerd dat da instelling van de P.B.O. in de midden- standssector goede voortgang maakt. Het Bedrijfschap voor het slagersbe- drijf is reeds ingesteld, terwijl de in stelling van andere bedrijfschappen binnenkort tegemoet kan worden ge zien. In de M. v. A. wordt uitdrukkelijk gezegd, dat een afzonderlijke fiscala behandeling van de middenstand ón mogelijk is en niet wenselijk. De be lastingdruk is wel zwaar maar dat is niet de voornaamste problematiek, die zich voordoet in deze sector. Een van de kernproblemen van de mid denstand is immers, dat een omvang rijke groep van ondernemers, die nauwelijks aan een redelijk inkomen uit hun onderneming toekomen in verband met de samenstelling van hun gezin. De taak van de middenstandscon- sulenten zal zijn de betrokken onder nemers inzicht te verschaffen in aa verschillende bedrijfs-economische problemen. De reorganisatie van het Directoraat voor de Middenstand is vooral gericht op een goede ontwik keling van het middenstandsconsu- lentschap. Later zal de voorlichting in het kader van de P. B. O. plaats moeten hebben. ’s-GRAVENHAGE, 16 Juli. Aan het einde van de zojuist afgelopen schoolcursus zijn Prinses Beatrix tot de 5e klasse Gymnasium (Alpha), en Prinses Irene tot de 3e klasse M.M.S. (Middelbare Meisjesschool), van het incrementum, afdeling van het Baarns Lyceum, bevorderd. Prinses Margriet en Prinses Marijke werden bevorderd tot respectievelijk de 6e en 2e klasse van de nieuwe Baarnse school. wonder heten al een uur lang een drachtig bij elkaar. Ze tasten het gevallen fruit op in een grote krui wagen. Gees heeft ze daartoe elk een mandje gegeven, precies gelijk van vorm en grootte om toch maar geen onderscheid te maken. Hilbert is een half jaar ouder dan Roelie, maar dit leeftijdsverschil is te gering dan dat het meerdere wijsheid zou waarbor gen. Wel heeft hij op zijn vriendin netje voor, dat hij al z’n zintuigen tot zijn beschikking heeft, maar verstan delijk is hij haar ver ten achter. Ook van karakter verschillen ze veel, Hil berts humeur is grillig als het weer in April en hij plaagt graag, terwijl Roelie doorgaans goedgemutst is en alles wat kleiner en zwakker is dan zij zelf is onder haar bescherming neemt. Alleen één eigenschap hebben ze gemeen. Hilbert hangt nu al de heersende man uit en Roelie vertoont geenszins de eigenschappen van een onderhorige vrouw. Dit geeft heel wat aanleiding tot gekrakeel. Gees wil echter niet ontkennen, dat ze bij de berechting van de diverse twistgedin gen niet altijd onpartijdig is in haar oordeel. Ze kan dit voor zichzelf aar dig goedpraten. Het zou toch onna tuurlijk zijn, als ze haar eigen kind afviel, dat bovendien ook nog zo zwaar gehandicapt wordt door haar gebrek. Het is toch logisch, dat Roelie voortrekt! Dat onbenullige, maar lichamelijk normale Hilbert je neemt zijn eigen verdediging wel op zich, is het niet met het woord, dan wel met de daad. Roelie heeft «1 meer dan eens kennis gemaakt met zijn stevige boerenknuistjes. geen woorden van haar dochter ge had, maar Albert ziet de tijd nabij, waarin ze haar scha dubbel en dwars inhaalt. Dan zal er wat loskomen! „Ik help het je hopen, maar geloven doe ik het niet!” is het deprimerend antwoord van Gees. Hij neemt haar dit zeer kwalijk en wreekt zich door het kind zonder nachtzoen naar bed te laten gaan, ter wijl hij verder de avond vergalt door een verongelijkt stilzwijgen. Het is herfst, al eind October, maar het kon lente zijn, zo zacht is het weer. Gees heeft zich een beschut plekje gezocht tegen de baanderdeu- ren. Daar zit ze, uit de wind en in de zon, met het gezicht op de moes tuin, die tevens appelhof is, althans het achterste gedeelte. Ze breit om het leven aan een jurkje voor haar zesjarige dochter, wit. ’t Zal goed staan bij haar goud blond haar en blozende toet. Het is zo’n lekker ding, die Roelie van haar. Haar blikken zoeken de tuin. Daar speelt Roelie met Hilbert, tret buur jongetje. Ze zijn en dat mag een ginnen te lopen en is het leed gele den. Met dit heuglijke nieuws kan ze haar man namens hem gaan ver blijden. En inderdaad, Albert wordt zo vro lijk als een hoentje, als Gees hem dit optimistisch bericht thuis brengt. Na tuurlijk begint hij van de weerom stuit ook een beetje te blaaskaken. Toch maar goed, hé, dat hij doorgezet heeft en eerst zijn oor ergens anders te luister heeft gelegd, voor hij er toe overging het kind voor altijd te brand merken als doofstom. Hij is zo gek nog niet als hij lijkt. Gees zal eens wat beleven. Ze heeft tot nu toe nog Langs fotografische weg wordt het patroon overgebracht op een scha- bloon: voor elke kleur één. Deze schablonen worden gebruikt voor de vlakdrukkerij. De stad Uitenhage is (in de Kaappro vincie, dicht bij Port Elisabeth) in 1804 gesticht door commissaris-generaal J. A. Uitenhage de Mist, Nederlands gou verneur van Kaap de Goede Hoop. Commissaris-generaal Uitenhage de Mist was Hagenaar van geboorte. Toen hij weer in Den Haag was teruggekeerd stuurde hij in 1819 een grote Bijbel aan de Nederduits-Gereformeerde Kerk van de stad, die ook naar hem genoemd is. De Bijbel behoort nog tot de bezittin gen van die kerk. De Bijbel, die de gemeente Den Haag gezonden heeft is er een in de Nieuwe Vertaling. Hij zal haar kruiden voorschrijven en bij getrouw innemen zal er spoedig beterschap zijn te bespeuren. „Een abces? Maar ik heb nog nooit gemerkt, dat ze pijn heeft!” Nee, dat is heel best mogelijk, maar toch, mevrouwtje kan hem gerust ge loven, er zit iets in haar oortjes, dat naar buiten gewerkt moet worden en dat zal hij met zijn wereldvermaarde geneesmiddelen bewerkstelligen. Over zes maanden wat zegt hij? over ons die baaierd van kabaal bij. Bij elk kledingstuk, dat we aantrokken, gin gen onze gedachten terug naar de enerverende omstandigheden, waaron der die stoffen geweven waren. Men mag zelfs van een zeker schuldgevoel spreken. Het enige weefgetouw, dat we voor onze bezoeken aan verschil lende textielfabrieken hadden gezien, was het weefgetouw van een meisje in Hemrik. Het stond in de woonkamer en met nijvere handen en een aange boren zin voor goede verhoudingen weefde een vriendelijk meisje er de mooiste stoffen op. De zon keek toe en de stilte zweefde om het nobele hand werk van het meisje. Hoe ver heeft de machine de wever weggehaald van de stilte en de zon, om hem in enorme hallen neer te zetten, waar uur na uur, soms veertig, vijftig jaren aaneen de wilde dans van de spoelen zijn oor ver dooft. Aan de machines en de fabrieksar beider danken wij onze goedkope, re gelmatig geweven stoffen van allerlei vezel. Het kan goedkoop, want een we ver in een fabriek maakt in enkele mi nuten, wat de weefster thuis in geen dag gereed krijgt. Een tegenargument is, dat wij niet meer, zoals vroeger, naar onze persoonlijke behoefte en smaak geweven stoffen kunnen kopen, maar genoegen moeten nemen met een stof, die duizenden anderen ook dra gen. Het voordeel, dat iedereen, ook de minst bedeelde, niet meer in vodden en lorren behoeft te lopen, weegt daar ruimschoots tegen op, als wij de so ciale kant van de machine bekijken. Van het begin tot het eind, van de ruwe vezel tot de al of niet bedrukte Stof, hebben we in twee fabrieken in het Nederlandse centrum van katoen en rayonfabrieken, Twente, de fabri cage kunnen volgen. VAN BAAL KATOEN TOT DRAAD. Twente, dat oorspronkelijk in het begin van de vorige eeuw zijn op komst te danken had aan de export van katoentjes naar Nederlands In- dië, heeft de bakens verzet, toen het na de oorlog nieuwe markten voor zijn producten moest vinden. Welis waar leveren de Twentse fabrieken nog altijd fijne, witte katoen aan de kunstzinnige Indonesische batiksters, maar de Nederlandse markt is aan zienlijk in om vang gestegen en bui tenlanders voelen zich ook prettig gekleed in Twentse stoffen. Twee derde van de katoenen stoffen gaat het land uit. Katoen wordt in forse balen aange voerd uit alle katoenlanden, en in de Twentse fabrieken tot draad gespon nen. Kunstzijde of liever en beter ge zegd, rayon, betrekken de fabrieken van de NIJMA en de AKU. Acetaat- zijde levert België, nylon komt meestal uit Emmen. i balen katoen worden uitgezocht I eö verschillende soorten katoen ge-144 mengd. De stijf in elkaar gedrukte katoen wordt losgeplukt en opnieuw gemengd en behoort dan geruime tijd te bekomen, zo vertelde ons onze ge leider in de fabriek van de N.V. Rig tersbleek v.h. C. J. van Heek en Zoon, ,a i de rand van Enschedé. Opnieuw wordt de katoen geplukt en tegelijk van onreinheden ontdaan. Een egaliseermachine, toegerust met rollen voorzien van tienduizenden haarfijne naaldjes rukken de katoen zo duchtig uiteen, dat er lappen, dun als vitrage, te voorschijn komen. Die dunne lappen worden door een ring geleid, die er een dikke lont van vormt. Hier ligt het begin van de draad, hoewel de vezels nog schotsen scheef dooreen liggen. Dat mag niet in een draad, waarmee men deugde lijk materiaal wil weven. Op rek- en verdeelstoelen wordt die lont 216-vou- dig gerekt en dan hebben de vezels zich netjes in het gelid geschaard in de lengte van de draad. Rekken en opdraaien, rekken en opdraaien, vol gen telkens opnieuw, tot twee of drie dikke katoenlonten tenslotte samen een enkele, fijne, sterke en gladde katoendraad vormen. De fijne draden worden op klossen gewonden, waar van er hele batterijen in de fabriek staan opgesteld. Na een intense con trole kan het garen gereed gemaakt worden voor de weverij. De spinnerij heeft haar taak volbracht. Een aardappelmeelapprêt versterkt de draad voor het veel van de draad eisende weefproces. Een handig meis je is bezig een ketting klaar te maken voor een weefmachine. Vliegensvlug trekt ze met een haaknaald de draden „U is nu al onderweg, anders zou ik zeggen: weggegooid reisgeld!” is zijn antwoord. Dan stapt hij op een ander onderwerp over, dat minder pijnlijk is voor dat dorpse vrouwtje met haar prettig gezichthet weer Daar kunnen alle passagiers over mee spreken. Een jonge kerel die zich ontpopt als reiziger in textiel, doet een humoristisch verslag van de wijze waarop hij gister van winkel tot winkel waadde in een geweldige stortbui en overal bot ving. De coupé davert van de lach, tot op een gegeven ogenblik: „Stil toch! Het kind!”, waar schuwt het meisje, met iets warms en moederlijks in haar kunstmatig om schaduwde ogen. „Ze kan niet horen. Iedereen kan gerust zijn gang gaan”, licht Gees haar in. „O, pardon!” zegt het meisje, ze bijt zich op 'haar lippen en er spatten tranen in haar ogen. Zonder dat ze het merkt wordt op dit zelfde mo ment een sfeer van sympathie om haar heen geweven, want het blijkt, dat dit wuft omhulsel een gevoelig hartje omsluit. Gees wordt de profetie van dominee Rijkens indachtig. Hij kreeg dubbel en dwars gelijk. Roelie kwam, zag overwon. Ook bij de dokter, bloedeigen grootvader had haar niet met meer consideratie tegemoet kun nen komen. Hij prijst haar als buitengewoon voorlijk kind, welke uitspraak Gees zich wel kan verenigen. Maar verder kan ze niet met hem in. zee gaan. Het kind is vol gens hem niet doofstom, maar heeft een hardnekkig abces in beide oren. De fabrikanten werken ook om te verdienen en dat ze eerlijke pogin gen doen om werkelijk mooie patro nen ingang te doen vinden bij de Nederlandse vrouw, strekt hun tot eer. In de stoffenzaken kunnen we naast smakeloze, gelukkig genoeg smaakvolle bedrukte stoffen vinden. Het bedrukken vindt plaats in twee technieken: vlakdruk met de handen rotatiedruk me een drukpers, die veel lijkt op de krantenpers. De vlakdrukkerij van de firma J. F. Scholten en Zenen N.V. bedrukt 3000 meter stof per uur, de rotatie- drukkerij kan 150 kilometer stof per uur verwerken. Handdruk is dus ex clusiever en duurder. In de tekenkamer worden de pa tronen gereed gemaakt in vele kleu ren. Vijf, zes kleuren in een patroon is geen zeldzaamheid. Langs fotogra fische weg worden schablonen ge maakt van elke kleur afzonderlijk. De vereiste kleur wordt zorgvuldig gemengd en de kleurstof uitgestreken op de schablonen. Met een rubberrol drukt een drukker het schabloon op de stof. Het is een secuur werkje om alle kleuren op de juiste plaats te krijgen, zodat een evenredige Verde ling van het patroon ontstaat en de kleuren niet ineenlopen. Op de rotatiepers wordt het patroon ook weer kleur voor kleur uitgesto ken in metalen rollen, die liefst f 600 per stuk kosten. De gemiddelde „op lage” van eenzelfde bedrukte stof is dan ook 13.000 meter. Met de hand- drukmethode wordt uiteraard een veel geringer aantal meters gemaakt. Het Directoraat-Generaal voor de Middenstand en het Toerisme wordt gereorganiseerd, verbeterd en uitgebreid. De oprichting van een lichaam, belast met research- en planning- werkzaamheden kan binnenkort tegemoet worden gezien. Twee nieuwe financieringsregelingen zijn ontworpen, n.l. één voor de bouw of de eerste aankoop van nieuwe bedrijfspanden en één voor de financiering en inrichting (en tevens voor de voorraad) van nieuwe ondernemingen. Ook wor den maatregelen .overwogen tot stimulering van de totstandkoming van waarborgfondsen. De nieuwe financieringsregelingen orverdovend stort het hels kabaal van de weverij zich op ons, wanneer de deuren van een Enschedese weverij voor ons open zwaaien. Op enkele honderden schatten we dicht bijeen staan opgepakt. Meisjes en tientallen machines. „Hoe kunt u het harden in dit kabaal”, schreeuwen we èèn van de meisjes, een jong ding van een jaar of zeventien, in het oor. „Alles went in dit leven. Dit kabaal ook”, schreeuwt ze terug. Het schijnt zo. De meisjes, die hier elke dag werken, praten gewoon en verstaan elkaar. „Hoe lang weeft u „Ruim een jaar nu.” De dikke scheerboom, waarop honderden draden zijn gewonden, draait loom om zijn as. De draden, allemaal gestoken door een oogje van de weefketting, dansen op en neer, op en neer. De spoel met de 'raad schiet als een dolleman heen en weer tussen de schering- onzichtbaar door zijn snelheid, heftig klappend bij elke toer. Die spoelen zijn de voornaamste veroorzakers van het kabaal, dat onze ongewende oren doof maakt en zelfs enkele minuten na het verlaten van de weverij ons half doof houdt. De eerste weken na ons bezoek bleef door de oogjes, ongelooflijk snel wer- ken fraar handen. Toch zit er ander halve dag werk in een ketting van twee meter. Door telkens nieuwe dra den aan de oude te knopen kan ze in enkele uren klaar zijn. Het weven van rayon gaat vrijwel op dezelfde manier als dat van ka toen. De draden worden „gescheerd” op trommels en drama op de scheer boom, die in de weefmachine komt voor de schering. Draden als mane stralen zijn de glanzend witte rayon- draden. En dan davert de weverij op ons af met haar geweld. Hier wordt rayon- ottoman geweven, daar fijne, witte katoen, ginds een rayonstofje met in geweven ruitjes, verderop een deftig, zeer ingewikkeld jaquard patroon, waarvoor de naaldjes van de ketting gedirigeerd worden door een boek, dat er net zo uitziet als de boeken van de draaiorgelman. BIJ DE DRUKKER. En dan heeft de N.V. Rigtersbleek zijn aandeel gedaan. Er zijn zoveel blekerijen en stof drukkerij en in Twente, dat de fabrikant te kust en te keur kan gaan. Zelf zorgt N.V. Rigtersbleek voor de patronen. De mensen, die de collectie patronen samenstellen, zijn kind aan huis bij de ontwerpers in Frankrijk en Italië en kopen hun ontwerpen. Die ontwer pen zijn nietaltijd zomaar geschikt DEN HAAG, 16 Juli Minister Zijlstra en Staatssecretaris Veldkamp hebben de Tweede Kamer een Memorie van Antwoord aangeboden, na het Voorlopig Verslag dat de Tweede Kamer over de Middenstandsnota heeft uitgebracht. In een uitvoerig schrijven wordt ingegaan op de opmerkingen en vragen van de Kamerleden. Aan dit schrijven ontlenen we o.a. het volgende nieuws: Een commissie van deskundigen wordt gevormd, die het probleem van de randbedrijven zal beoordelen. Ook personen uit het bedrijfsleven zul len in deze commissie zitting hebben. De opzet van een statistiek van de middenstand wordt serieus opgezet. Het ligt in de bedoeling de ambachtstelling uit te breiden tot een één malige telling van de middenstand. Er bestaan plannen om tussen de onderdelen van de middenstandsstatistiek, afkomstig uit verschillende bronnen, de nodige coördinatie tot stand te brengen. Aanstelling van middenstandsconsulenten zal op grote schaal plaats heb ben. Op het ministerie van Economische Zaken wordt de opzet van de Middenstandsvoorlichtingsdienst verbeterd. zullen binnenkort van kracht worden. De eerste regeling houdt in dat de middenstanders een lang hypothecair crediet kunnen krijgen voor eigenbouw en aankoop voor de eerste maal tot een maximum van 85 van de bouwkos ten. Hierin is de koopprijs van de grond begrepen. De tweede regeling genoemd onder punt 5 betreft een lang crediet van ten hoogste f 40.000. Een gedeelte van dit bedrag kan gereser veerd worden voor een huurgarantie. Hoewel het initiatief tot het ope nen van de mogelijkheid tot het ver lenen van vestigingscredieten moet uitgaan van het bedrijfsleven zelf, ligt het toch in het voornemen van de Re gering de garantielening zodanig te wijzigen, dat het risico van de Over heid niet meer de helft, maar 2/3 zal bedragen. Het Waarborgfonds blijft dan voor 1/3 garant. Deze regeling zal de oprichting van meer waarborgfondsen bevorderen.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1954 | | pagina 4