ZEELAND RICHTTE ZICH
NA OORLOG EN RAMP
ver
Verrassende uitslag bij
Zierikzeese raadsverkiezing
NOORDOOSTEN VAN ONS LAND
NIET TE VERDEDIGEN
STAD IN HONDURAS
GEBOMBARDEERD
I?:
J
„Gevaar van karakterloze
dorpen is niet denkbeeldig"
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD-VOOR.ZEELAND
ter gelegenheid van
donderdag «4 juni 1954 W alcherens herstel
extra bijlage van
12 pagina's
Gesprek met Commissaris der Kóningin
Zeelands belangen
passeerden de revue
Verlies voor C.H., V.V.D. en Middenstand;
winst voor ,Het Roer Om' en K.V.P.
Zeeuwse kinderen
bij Mevr. Coty
Zolang er geen buitenlandse troepen zijn
Duits-Benelux-leger afgewezen
G SNIPPER
NIEUWS
jjJ
A m
•Ui'sravs:
rht.ng „Zeruwsch Dagblad"
jfdkcntoor: Goes, L. Vorststr.
B.i, Tol. 2 '.33 bij geen gehoor voor
r --rtonLes 2970. voor redactie
'li-o 271209 Kantoren:
V tigcn- Lammensstraat 17,
"'clcf Vö4; Middelburg: Korte
No:-ds:r 35- Tel. administratie
2003. Tel. redactie 2347; Ter
neuzen: Dykstraat 26-28
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre NV..
Goes
IEEUWSCH DAGBLAD
10e JAARGANG No. 2815
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 22 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
Hoofdredacteur: J. D. ÏROOSTHEIDE
Directeur: JACQ DE SMIT
van Spronsen, Goes; R. Zuldema, Goes.
Wie wil herdenken zal in de eerste plaats terug
zien. Maar het is onvruchtbaar daarin het
herdenken te doen opgaan. Herdenken
vraagt bezinning op het heden en vooruitzien naar
de toekomst, voorzover een mens dat kan. Wanneer
men bij het herdenken van het gereedkomen van de
wederopbouw en het herstel zich voor de geest haalt
hoe het in Zeeland was gesteld in 1944 en 1945, dan
ïiet men slechts sombere beelden: vernielde dorpen,
ondermijnde en door het zeewater bedekte akkers,
kapotte wegen en stukgeschoten bunkers. Het was
alles zo triest en het leek zo uitzichtloos. Maar de
tijd heeft vele wonden geheeld. Wie Zeeland nu ziet,
kan zich moeilijk meer een voorstelling maken van
hoe het toen was. De dorpen en de steden zijn her
bouwd, het land geeft weer vrucht. God zegende het
werk van de mens. Zo werd deze provincie weer een
oord, waar het goed wonen en leven is. Er kwam op
I Februari 1953 een nieuwe en grote beproeving,
toen het water zich Zeelands onverwachte vijand
toonde. Maar ook deze ramp vermocht niet de geest
kracht te breken. Het herstel is nog volop aan de
gang en zal over luttele jaren zijn beslag hebben
„Elke oorlog en elke ramp heeft
materiële en morele gevolgen", zo for
muleert de Commissaris zijn mening,
„materieel zijn de verliezen altijd zeer
groot. Vaak zijn die blijvend. Maar wij
mogen toch ook de ogen niet sluiten
voor de verbeteringen, die tot stand
kunnen worden gebracht. Het is naar
mijn mening zeker zo, dat een streek
in sommige opzichten beter uit de
ramp te voorschijn komt na verloop
van een aantal jaren. Het verlies aan
mensenlevens is het allerergste. Nie
mand kan dat ooit meer goedmaken.
Moreel kan een ramp de menselijke
geest stalen en prikkelen tot grotere
inspanning. Maar er is, behalve ver
dieping, ook een mogelijkheid van ont
worteling. Wij zien dat altijd na elke
ramp."
Het gesprek komt als vanzelf op
de herbouw der verwoeste dorpen.
Jhr de Casembroot zegt daarvan: „Ik
ben wel eens bang, dat de herbouw
na de stormramp minder mooi is dan
die na de oorlog. Wij lopen het grote
risico, dat er cliché-dorpen ontstaan.
Van de herbouwde gemeenten na de
oorlog kan men dat bepaald niet zeg
gen. Ik kan het wel begrijpen: de
mensen moeten nu zo snel mogelijk
<S&$><S£ë> <a#è>
er naar gestreefd de verkeersopstop
pingen bij de verschillende veren tot
het verleden te doen behoren. Daar
voor zijn meer schepen nodig. „Maar",
zo voegt de Commissaris hier aan toe,
„niemand zal ooit een vervoersbedrijf
zó kunnen maken, dat ook de aller
hoogste „toppen" verwerkt kunnen
worden. Wij streven daar wel naar,
maar wij zijn ons ervan bewust, dat
het onmogelijk is het ideale punt te
bereiken".
In de hélicopterverbinding met Zee
land ziet jhr de Casembroot mogelijk
heden, al ligt de zaak technisch nog
gekregen. Verleden heden toekomst: binnen
deze tijdsbegrippen speelt zich het leven van de mens
en van de gemeenschap af. Wij hebben de hoogste
gezagsdrager in onze provincie, de Commissaris der
Koningin, jhr mr A. F. C. de Casembroot, gevraagd
over die drie begrippen met betrekking tot Zeeland
enkele gedachten uit te spreken. De Commissaris was
daartoe gaarne bereid. Hij houdt niet van beschou
wingen. Hij is altijd concreet in woorden en daden.
Maar wat hij zegt en doet is gemeend. Het is bij
hem een kwestie van het hart. En dat maakt een
officieel interview tot een prettig gesprek, waarvan
men rijker wordt. Er is gesproken over het materiële,
veel zelfs. Over de wederopbouw van dorpen, over
de verbindingen, over subsidies. Maar steeds was er
een diepe ondertoon van de niet in materiële be
grippen uit te drukken bedoelingen, die de talloze
activiteiten van Zeelands eerste burger kenmerken:
het waarachtige levensgeluk van de inwoners dezer
provincie, een geluk, dat van een andere orde is dan
het materiële gewin, al heeft het één zeker met het
ander te maken.
heel moeilijk. Behalve op Schouwen-
Duiveland is er weinig kans op vlieg
velden in deze provincie. Het vliegveld
Haamstede is onmisbaar. Dat is in de
afgelopen winter met de ijsgang dui
delijk gebleken. Voor de Zeeuwse
jeugd is het jammer, dat er verder
geen vliegvelden zijn. Het is voor haar
daardoor wel heel erg moeilijk met de
luchtvaart vertrouwd te geraken.
Een keerpunt
Het is allerminst eenvoudig op de
weg naar het herstel, die de Zeeuwen
hebben afgelegd, mijlpalen neer te zet
ten. Dat komt, doordat dit herstel nim
mer schoksgewijze is gegaan, maar ge
leidelijk, stap voor stap. Soms veel te
langzaam naar het oordeel van som
migen. De Commissaris der Koningin
ziet in het provinciale leven van de
(Zie vervolg pag. 7)
<9s*6><2s=ë> <2#S>
terug naar hun dorpen, ook al, om
dat er een groot gevaar bestaat, dat
zij anders voorgoed wegblijven.
Maar dit betekent helaas, dat aan de
aesthetica minder aandacht kan wor
den besteed en dat wij karakterloze
dorpen krijgen".
De verbindingen.
De Commissaris der Koningin heeft
een bijzondere belangstelling voor de
verbindingen in onze provincie. Hij
herinnert aan de toestand direct na de
bevrijding, toen de provinciale vloot
niet meer bestond, de treinen niet kon
den rijden en er van busverbindingen
geen sprake was. Daartegenover stelt
hij de situatie van vandaag. De ingrij
pende verbeteringen over de gehele
linie zijn geleidelijk tot stand geko
men. Er was een blijvend verlies: de
Stoomvaartmaatschappij „Zeeland". En
voor een verbetering als de koplading
tussen Zijpe en Anna Jacoba was een
ramp nodig. Maar, zo is het oordeel
van jhr de Casembroot, wie een ver
gelijking maakt tussen de verbindin
gen van voor en na de oorlog, die zal
constateren, dat er een enorme voor
uitgang is.
Vlootvernieuwing.
Een zeer urgent probleem is de ver
nieuwing van de provinciale vloot. Die
is broodnodig. Met alle kracht wordt
Persoonlijke motieven speelden een rol
ZIERIKZEE, 23 Juni. De bevolking van Zierikzee heeft vandaag ge
stemd voor een nieuwe gemeenteraad. De uitslag is een grote verrassing
geworden. Daaruit blijkt, dat hier niet uitsluitend de principes een rol
hebben gespeeld, maar dat een persoonlijke voorkeur voor bepaalde can-
didaten een belangrijk woordje heeft meegesproken. De grootste verrassing
was ongetwijfeld het feit, dat de splinterpartij, die optrad onder de naam
„Het Roer Om" twee zetels heeft weten te veroveren. Dat ging ten koste
van de C.H.U., van de V.V.D. en de Middenstandspartij. Al deze partijen
verloren een zetel. De K.V.P. profiteerde er ondanks een geringe stijging
in het aantal stemmen, ook van mee en kwam van één op twee zetels in
de nieuwe raad. De P. v. d. A. boekte stemmenverlies, doch behield 4
zetels. Opmerkelijk is, dat de A.R. en S.G.P., die samen deden, ondanks
de grote critiek, die destijds is geuit op het beleid van wethouder den Boer,
die in de moeilijke dagen evacuatiecommissaris was, stemmen heeft ge
wonnen en zodoende de drie zetels heeft behouden. Hier heeft dus het
principe het gewonnen van persoonlijke motieven!
Er werden vandaag 3046 stemmen
uitgebracht, waarvan er 39 blanco of
van onwaarde waren. Het aantal gel
dige stemmen bedroeg dus 3807.
Daarvan gingen er 1011 naar de
P. v. d. A. (in 1949 1124); naar de
A.R. en S.G.P. 875 (843); V.V.D. 360
(436); C.H.U. 391 (439); K.V.P. 422
(418); Middenstandspartij 102 (236);
Algemeen Belang 210 159); Het Roer
Om 420 (was er in 1949 nog niet).
ZETELVERDELING.
Door deze uitslag behoudt de P. v.
d. A. de vier zetels in de raad. De
A.R. en S.G.P. behouden de drie ze
tels. De V.V.D. valt terug van 2 op
1 evenals de C.H.U. De K.V.P. won
een zetel en kwam van 1 op 2. De
Middenstandspartij verloor de enige
zetel en Algemeen Belang kon even
als in 1949 geen zetel veroveren.
Het Roer Om tenslotte veroverde
twee zetels.
DE NIEUWE RAAD.
De nieuwe raad zal nu als volgt zijn
samengesteld;
R. Gerritsen, C. Hoek, J. Catshoek,
M. de Moor (allen P. v. d. A.), A. M.
den Boer, S. J. bij de Vaate, J. W.
van den Doel (A.R./S.G.P.), A. Groe
nendijk (C.H.), mr C. J. B. du Croo
(V.V.D.), J. G. L. Simmers en B.
Leijdekker (beiden K.V.P.), mr K. A.
Keuning en S. A. van Gastel (beiden
van Het Roer Om).
Voor het eerst nemen daarvan in
de raad zitting de heren C. Hoek
(P. v. d. A.), B. Leijdekker (K.V.P.),
alsmede de beide gekozenen van Het
Roer Om.
In de raad keren niet terug de
heren P. D. Verstrate (P. v. d. A.),
A. J. Steutel (Middenstandsparty), H.
Uijl (C.H.) en A. J. van Leeuwen
(V.V.D.).
Een groep van honderd jonge Ne
derlanders waaronder zich ook 'n
aantal Zeeuwen bevinden brengt
momenteel een bezoek aan Parijs. Zij
werden ontvangen door mevr. Coty,
de echtgenote van de Franse presi
dent. Zij stelde de jeugdige bezoekers,
die zich aanvankelijk nogal hadden
laten imponeren door de pracht van
het Paleis Elysee, de ambtswoning
van de president, dadelijk op hun ge
mak. Het werd zodoende een gemoe
delijk een gezellige bijeenkomst, waar
aan de jongeren nog lang zullen
terugdenken.
De hiernaast afgedrukte foto toont
mevr. Coty temidden van de jongens
en meisjes. Op de voorgrond een
jeugdige Zeeuwse.
De Italiaanse Senaat heeft gisteren
met 121 stemmen tegen 85, bij 12 ont
houdingen zijn vertrouwen uitgespro
ken in het buitenlandse beleid van
premier Scelba.
(Van onze parlementaire redacteur.)
„Het is voor de Nederlandse legergroep niet mogelijk om het gehele
land te dekken. Het is te betreuren, maar de verdediging van ons totale
grondgebied zal slechts kunnen geschieden als Duitse troepen ingeschakeld
worden. Het weerstand bieden in onze Noordoostelijke provincies kan slechts
een zeer tijdelijk karakter hebben. Het ligt niet in de bedoeling van de
regering om de bewoners van deze provincies in geval van oorlog te eva
cueren. Dit moet zelfs worden tegengegaan. Een incidentele bezetting is
nog geen blijvende bezetting. Wij zullen er altijd rekening mee moeten hou
den, dat de krijgskans kan keren." Deze openhartige mededelingen deed
minister Staf vanmiddag in de Tweede Kamer in antwoord op de beschou
wingen over de Defensienota. Het was de eerste keer dat de bewindsman
zo duidelijk uitsprak, wat voor iedereen langzamerhand eigenlijk geen
nieuws meer was. Uit de vorige defensiedebatten had men deze indruk al
lang kunnen opdoen.
De noordelijke flank zal gedekt
worden door Marine en Luchtmacht.
Het verdedigingssysteem langs de
IJssel is niet te vergelijken met 'n
Maginotlinie. Onze divisies zullen
zoveel weerstand kunnen bieden,
dat de IJssel waarlijk niet de
zwakste plek in ons verdedigings
stelsel zal zijn. Voor de verdediging
van geheel Nederland is dus het
wachten op de Duitse troepen. „We
kunnen thans werkelijk niet meer
vragen", zo zeide de bewindsman,
die er verder op wees, dat onze
officier steeds bij het maken van
de plannen worden betrokken.
GEEN DUITS-BENELUXLEGER.
Volgens minister Staf moeten we
nog aan het E.D.G.-verdrag vasthou
den. Het is nog niet de tijd om te
zoeken naar andere oplossingen. Wel
is er reeds overleg gepleegd met de
Beneluxpartners. Dit is Dinsdagavond
geschied. Het verloop daarvan is zeer
bevredigend en het is duidelijk, dat
de Benelux een gemeenschappelijk
standpunt inneemt. De combinatie-
BeneluxWest-Duitsland kan, aldus
de bewindsman, niet in overweging
worden genomen. Naar zijn mening
is het niet de bedoeling van het
amendement-Richard om de Benelux
en West-Duitsland voor te schrijven,
dat deze landen tot nieuwe organen
moeten komen. De Beneluxlanden
worden door dit amendement niet ge
troffen. Als het E.D.G.-verdrag niet
wordt goedgekeurd, dan zal in Navo-
verband een andere oplossing gezocht
moeten worden.
DIENSTTIJDVERKORTING.
Reeds in December 1953 heeft het
kabinet in beginsel de beslissing ge
nomen om de termijn van de eerste
oefening te verkorten. De ministers
willen echter niet tot deze maatregel
overgaan, zonder de Navo-instanties
te hebben geraadpleegd. Het is dus
niet juist te beweren, dat dit besluit
tot stand gekomen is onder druk van
de gebeurtenissen in België of van
plichtigen zullen na 18 maanden zelf
moeten verzoeken om met klein ver
lof te kunnen gaan. Dit in verbar«3^
met verschillende financiële bepalin
gen. Dit klein verlof zal altijd wor
den verleend. De troepencommandan
ten zullen de ^dienstplichtigen niet
willekeurig kunnen terugroepen. Ge
neraal Hasselman zal dit zelf niet
kunnen doen, zonder het advies van
de minister te hebben gevraagd.
Wat de specialisten betreft, voor
hen zal nog worden nagegaan wan
neer de verkorting van de duurder
eerste oefening moet worden aan
gebracht; bij de opleiding of daar
na. De verkorting van de dienst
tijd staat los van de verlenging van
de herhalingsoefeningen, aldus mi
nister Staf. Ook zonder de verkor
ting zou de verlenging noodzakelijk
zijn, want anders boeten de be
staande mobilisabele divisies teveel
aan kracht in.
MATERIËEL VOORZIENING.
De Ver. Staten hebben ons die toe
zeggingen gedaan, die de uitvoering
van het vijf divisiënplan mogelijk
maken. De Nederlandse industrie zal
belangrijke orders krijgen. De heer
Korthals (V.V.D.) had de klacht ge
uit, dat Polynorm rollend materiaal
gaat vervaardigen. Er moeten 1010
aanhangwagens van 14 tem en 2154
van 1 tem gemaakt worden. Het to
taal bedrag beloopt f4 millioen. Poly
norm was de laagste inschrijver. Daat»
om is aan deze firma deze order g*e-
gund. By de keuring zal grote zorg
vuldigheid betracht worden. Tech
nisch is Polynorm zeker in staat om
da aanhangwagens te maken.
De Russen hebben toegezegd een
onderzoek in te zullen stellen naqy
de beschieting van het toestel van dé
Sabena, dat op z'n reis naar Joego
slavië een Mig-straaljager ontmoet
te. Dit heeft de Belgische minister
van Buitenlandse Zaken meegedeeld.
Het Amerikaanse leger in Europa
zal een aantal atoomkanonnen uit
lenen aan het Britse Rijnleger en de
Noordelijke legergroep tijdens de
binnenkort te houden manoeuvres.
By Leuven (België) zijn twee auto
bussen met elkaar in botsing geko
men. Vier personen werden gedood,
twaalf gewond, van wie twee zwaar.
In Naarden is plotseling overleden
de 46-jarige bekende organist, va-
lentijn Schoonderbeek. By de Dra-
ka te Amsterdam zijn 700 arbeiders
in staking gegaan, omdat ze ontevre
den zijn over te verlenen toeslagen.
-■ In Roosendaal is het feest. De stad
viert de dag, dat 100 jaar geleden de
eerste trein binnenreed.
Nog een klacht bij de Veiligheidsraad
NEW VORK, 23 Juni. Zowel
Honduras als Nicaraqua, de buursta
ten van Guatemala hebben zich thans
ook tot de Veiligheidsraad gewend.
Er is namelijk vandaag een Hondurese
stad vanuit de lucht aangevallen. Men
verwacht, dat de Veiligheidsraad
Vrijdag bijeen zal komen om de toe
stand, die in en om Guatemala is ge
schapen, te bespreken.
Over de strijd in de Midden-Ame
rikaanse staat doen nog altijd de
de vragen van prof. Romme. De dienst- wildste geruchten de ronde. Volgens
In enkele regels melden wij nog
1
-lil
DAT gisteravond op de
Rijksweg te Kapelle ter
hoogte van de Daniëlsweg
een A.M.Z.-bus met arbei
ders in botsing is gekomen
met een bespannen wagen.
De voerman, de heer P. C.
D. te Kloetinge, liep enke
le verwondingen op, even
als een der paarden. Zowel
aan de bus als aan de wa
gen was er materiële
schade.
DAT gistermiddag Mej.
V. H. uit St. Maartensdijk,
die te Bergen op Zoom op
weg was naar het zieken
huis op de Noordsingel is
komen te vallen en door 'n
juist passerende bus is aan
gereden. Zij werd vrij ern
stig aan het hoofd gewond
en liep een hersenschudding
op. Per auto werd zij naar
het Algemeen Burger Gast
huis vervoerd.
DAT gisteravond de heer
J. Joossen te Krabbendijke
door onoplettendheid op 'n
auto is ingereden, waar
door hij enkele schrammen
opliep en zijn fiets werd be
schadigd.
DAT Zaterdag 10 Juli a.s.
om vier uur de klok, die
door de gemeente Kruinin-
gen aan Yerseke is geschon
ken, aldaar zal worden aan
geboden. Men is reeds te
Yerseke bezig met het
plaatsen van een klokke-
toren.
DAT de raad van Krab
bendijke Dinsdagavond a.s.
het herbouwplan van het
buurtschap Oostdijk zal be
spreken. Voorts staan er op
de agenda nog 13 punten
ter behandeling.
DAT de gemeenteraad
van Bruinisse alsmede de
leden van het Actiecomité
vandaag en morgen op uit
nodiging een bezoek zullen
brengen aan de adoptie
gemeente Gorssel.
DAT aan de R.H.B.S. en
M.S.v.M. te t Middelburg
zijn geslaagd voor het eind
examen Huig Bode, Annie
Cornelisse, Tony Pluijmers,
Maria Rijkaard en Sonja
Vatteroth te Middelburg,
alsmede Tannie van Doorn
te St. Laurens, Frans Min-
neboo te Veere, Maria
Schelling te Domburg en
Jacques Schippers te Kam
perland.
DAT voor het eindexa
men gymnasium slaagde te
Bergen op Zoom A. de Win
ter te Heinkenszand.
„radio bevrijding" zouden de troepen
van kolonel Armas, die zich nu tot
president van het land heeft laten
uitroepen, van drie kanten oprukken
naar dè hoofdstad. Van de zijde def
regering wordt gemeld, dat men er
in geslaagd is op verschillende plaat
sen de opstandelingen op de vlucht
te jagen.
In diverse Zuid-Amerikaanse sta
ten werden pro-Guatemalaanse én
en anti-Amerikaanse betogingen ge
houden.
BRUSSEL, 23 Juni. Uit gezag
hebbende kringen wordt vernomen,
dat ook België van de Amerikaanse
regering twee nota's heeft ontvangen
in verband met het zenden van wapens
naar Guatemala.
In de eerste nota werd de Belgische
regering verzocht medewerking te ver
lenen aan maatregelen om te verhin
deren dat wapens in Guatemala aan
komen. De Belgische regering zegde
Washington haar volledige samenwer
king toe wat betreft de uitvoer van
wapens.
DE BILT ZEGT:
Droog weer
DE BILDT, 23 Juni. Half tot
zwaar bewolkt maar droog weer. Ma
tige, langs de Waddenkust tijdelijk
krachtige Westelijke wind. Tamelijk
koel.
Op- en ondergang van Zon en Maan:
Vrijdag: Zon op 4.18 u., onder 21.07 u.
Maan op 0.26 u., onder 15.22 u.
Hoogwate rVrijdag 25 Juni:
Vlissjngen; 8.33 u. 1.77 m., 20.52 u. 1.62
m. Terneuzen: 8.58 u. 1.98 m., 21.19 u.
1.84 m. Wemeldinge: 9.58 u. 1.67 m.,
22.21 u. 1.41 m. Zierikzee: 9.42 u. 1.48
m., 22.00 u. 1.22 m.
