„VREDERUST" - 50 |AAR CHR1STEL1|KE BARMHARIGHEID
Oord van beproeving, maar ook
van herwonnen levensmoed
Inrichting, te Bergen op Zoom
werd op 5 Mei 1909 geopend
Tekort aan personeel
werkt remmend
Met veel liefde en veel kennis worden
vele patiënten genezen
Een jubileum staat voor de deur
Het dertiende
paviljoen
KERKJE
Broeders uit verschillende kerken
sloegen de handen ineen
HOUTMAN
PIANO'S
ORGELS
„Goeie ouwe tijd" is gelukkig voorbij!
De meesten werken in de inrichting
en zij varen er wel bij
Heus... Uw steun
blijft broodnodig I
Zaterdag 1 Mei 1954
ZEELTVSCH DAGBLAD
pagina 3
VREDERUST" een naam, die in Zeeland een begrip is geworden. Een begrip, dat
een wereld van zorgen en van verdriet in zich bergt. Maar toch ook een begrip, dat
herstel en nieuwe perspectieven aanduidt. ..Vrederust is het oord van de beproeving,
van de loutering, maar voor goddank! velen ook het oord van herwonnen levensmoed en
geestelijke genezing geworden. Hoevelen zijn er niet geweest, die na weinige of vele jaren hier
te hebben vertoefd, de weg naar de maatschappij hebben teruggevonden en daarmede hun
geestelijk evenwicht? Wat op Vrederust" geschiedt laat zich in één uitdrukking samenvatten:
dienst aan de geestelijk zieke naaste om Christus' wil. Wie het laatste losmaakt van het
eerste, doet ..Vrederust" groot onrecht en peilt niet de diepte van de roeping, die hier wordt
vervuld. Want het gaat om de opdracht van de Grote Hogepriester, Jezus Christus, Die kwam
om het verlorene te zoeken en Die dit verwacht van allen, die zich naar Hem noemen. „Vre
derust" staat daar als een monument niet van menselijk kunnen en van menselijke prestatie,
maar als een blijk van goddelijk mededogen (met gebruikmaking van mensen!) in een wereld,
die als één der ontzettende gevolgen van de zonde mensen voortbrengt, welke in hun geest
zijn gekrenkt. Maar die een ziel hebben en die het ook alleen van genade moeten hebben! Dat
is ook nu nog de boodschap van en in „Vrederust". Dit jaar bestaat de vereniging 50 jaar,
terwijl de inrichting te Bergen op Zoom haar 45-jarig bestaan zal vieren. Deze jubilea waren
voor ons aanleiding iets te vertellen van de geschiedenis en van hetgeen er op „Vrederust"
gebeurt.
rj-> oen de vereniging werd opgericht werd al spoedig uitgekeken naar een
geschikt terrein voor het stichten van een inrichting. Men dacht aller
eerst aan Walcheren. Het oog viel op „Der Boede", maar grondboringen we
ien uit, dat er wei goed, niaar te weinig water was. „Vrederust" te Seroos-
berke, waar nu „Itinderzorg" zetelt, was te klein. Toen vestigde de Heide
maatschappij de aandacht op een terrein in de buurt van Bergen op Zoom,
bestaande uit twee aan elkaar grenzende landgoederen: „Klein Loo" en „Bui
tenkist" samen beslaande 44 ha bouw- en weiland, 57 ha dennebos en 3 ha
bewerkte en onbewerkte grond. Dit terrein werd aangekocht, alsmede een
strook van ongeveer 5 ha, nodig om de verbinding met de straatweg tot stand
to kunnen brengen.
Dit terrein goedkoop verkregen
had vele voordelen. Allereerst vanwege
het water, dat In onbeperkte hoeveelhe
den kon worden oinhooggehaald uit de
bodem. „Vrederust" kreeg een geheel
eigen watervoorziening, met een wa
tertoren.
Per jaar wordt meer dan 11.000 m3
water geleverd, terwijl er binnenkort
drie flinke beregeningstnstallaties per
manent aan het werk kunnen zijn om
bij droogte de terreinen te besproeien.
Ben ander voordeel was, dat er door
landontginning veel werk voor de pa
tiënten zou zijn. Door aankoop groeide
het terrein later tot ongeveer 200 ha.
Waar vroeger bos en hei was ligt
nu een complex gronden, dat goed
deels door eigen arbeidskrachten m
cultuur is gebracht. De laatste stuk
ken woeste grond zijn ai geruime tijd
verdwenen. Hetgeen volstrekt niet wil
zeggen, dat men nu dus overal ak
kers en tuingronden vindt. Integen
deel". er zijn nog voldoende terreinen
overgebleven, die in natuurschoon met
de Veluwe of Zuid-Limburg kunnen
wedijveren! En wie het hele terrein
wil rondwandelen, mag daar enkele
uren voor uittrekken! a
De opening
Op 5 Mei 1909 werd de inrichting ge
opend. Vier paviljoens werden in ge
bruik genomen. De eerste patiënten
kwamen uit andere inrichtingen. Aan
het eind van 1909 waren er 150 patiën
ten en nu zjjn er 930. Het laatste van
de twaalf paviljoens werd in 1925 ge
bouwd en nu zijn er plannen voor een
dertiende paviljoen.
Vier paviljoens werden in 1933 ver
bouwd en gemoderniseerd. Een mooie
hoofdlaan, waaraan de woningen van
het hogere personeel staan, en die 1075
meter lang is, voert de bezoeker de
terreinen op. Halverwege de laan staat
het hoofdgebouw met een forse toren.
Bijna midden op het terrein staat de
mooie kerk. Van vijf of zes kanten lo
pen de wegen er op uit. Naast het
hoofdgebouw ligt het ontspanningslo-
kaal en tussen deze belde in staat de
muziektent.
Twaalf paviljoens heeft
„Vrederust" en de architect is
bezig met het maken van plan
nen voor het dertiende paviljoen. Dat
zal een zeer bijzonder karakter dra
gen. Er komen n.l. chronische zieken
in en ouden van dagen, die geestelijk
zijn gestoord. Allereerst zal er plaats
zijn voor de t.b.c.-patiënten, die nu
in verschillende paviljoens worden
verpleegd. Dit geldt ook voor de sui
kerzieken. Dan komt er een speciale
afdeling voor petiënten, die behande
ling van internisten nodig hebben,
terwijl een geheel geïsoleerde vleugel
voor lijders aan besmettelijke ziekten
niet zal ontbreken. Deze vleugel
wordt zó geconstrueerd, dat zij klei
ner of groter kan worden gemaakt
naar gelang van het aantal zieken.
Twee aparte vleugels voor oude man
nen en voor oude vrouwen zullen
eveneens tot het paviljoen behoren.
Hierin zullen een plaats vinden ouden
van dagen, die verpleging in de eigen
lijke inrichting nog niet behoeven,
maar wier verblijf in een gewoon be
jaardenhuls moeilijkheden oplevert.
Tenslotte zal het paviljoen een me
disch centrum herbergen, met de
röntgeninstallatle, hét laboratorium,
een gelegénheid voor de tandarts,
enz. Momenteel zijn deze onderdelen
over diverse gebouwen verspreid. Men
begrijpt, dat het een millioenenzaak
wordt. Er zal veel geld moeten wor
den geleend, maar het bestuur en di
rectie van „Vrederust" willen niets
nalaten om de verpleging en de ver
zorging van alle categorieën zo goed
mogelijk te maken. Een terrein voor
het nieuwe paviljoen is reeds aange
wezen. Op het ogenblik staat er de
rogge ln bloei.
Er gaat heel wat om
„Vrederust" is voor 'n deel selfsuppor
ting. Momenteel zijn er niet minder
dan 45 melkkoeien, die voldoende
melk leveren voor de gehele „Vrede-
rust"-gemeenschap. Er is ook een
flinke varkensstapel en er behoeft
zodoende maar zeer weinig .varkens
vlees te worden aangevoerd. Aard
appelen komen van buiten, maar de
groenten worden zelf geleverd. Soms
is er zoveel, dat een deel naar de
veiling gaat.
De keuken is een apart bedrijf. Die
heeft een capaciteit voor 1500 perso
nen. Wanneer men weet, dat er dage
lijks voor 12 tot 1300 mensen moet wor
den gekookt, dan ziet men, dat er zelfs
nog een reserve is. De wasserij verzet
Iedere dag zo'n 1000 kg wasgoed. De
modernste machines zijn hier opgesteld.
Als het er aan het begin van de mid
dag vuil aankomt, dan kan het op het
eind van de middag weer kant en klaar
en gestreken naar de paviljoens wor
den gebracht.
Geen aparte munten meer.
'Er is ook een winkel met magazijn,
een slagerij met koelcel, er zijn kolen-
loodsen, er is een brandspuithuisje, een
ketelhuis met machinegebouw om in
geval van nood zelf electriclteit te kun
nen opwekken; kortom: er ls alles wat
men ook in een dorp vindt!
En hl die winkel mogen de patiënten
elke week wat voor zichzelf kopen. Tot
voor kort geschiedde dat met speciaal
voor de inrichting gemaakte munten,
maar ongeveer een half jaar geleden Is
dat afgeschaft: de patiënten kopen nu
(T
Het
hart van
Vrederust
Op 20 Mei 1904 werd de vereniging gesticht
Ii het oude Middelburgse Schuttershof waren op 20 Mei 1904 enkele mannen
bijeen onder leiding van ds J. Donner. Hij had hun, toen hij predikanit was
in Nieuwdorp, een brief geschreven en gevraagd hoe zij dachten over da
mogelijkheden tot het oprichten van een vereniging, die zich ten doel zou
stellen de christelijke verzorging van geesteszieken. Nu waren zij gekomen
om met ds Donner van gedachten te wisselen. Allen wisten, dat het moest
gebeuren. En dat gezocht moest worden naar een weg om hetgeen zij zagen
als een opdracht van God te verwezenlijken. Die weg is gevonden God
wees hem aan, maar deed dat door de inschakeling van mensen, die nimmer
hebben kunnen vermoeden, dat wat zij in alle eenvoudigheid in die Schutters
hofkamer begonnen, zó zou uitgroeien en zóvelen tot zegen zou zijn.
Op 20 Mei 1904 werd overgegaan tot
oprichting van een vereniging, nadat
reeds op 15 April 1904 een voorlopig
comité, bestaande uit enkele Hervorm
de en Gereformeerde broeders, bij el
kaar was gewe.est. De grondslag der
vereniging zou zijn: de Heilige Schrift
naar de verklaring der Gereformeerde
Kerken vervat in haar Belijdenisschrif
ten en het bestuur zou bestaan uit 20
leden.
Het is gebleken, dat deze basis de
kracht der vereniging was. Zij kon de
ze kracht ontplooien, omdat broeders,
helaas nog steeds over verschillende
kerkgenootschappen verdeeld, elkaar
vonden in dit werk der christelijke
barmhartigheid.
Waar blijven de Zeeuwen
PIONIERS VIELEN WEG
Ds Donner werd voorzitter en ds N.
M. de Ligt, predikant van 1904 tot 1912
te Middelburg, tweede voorzitter. Zij
bleven het, tot God hen opriep, in trou
we samenwerking. Het was 10 Decem
ber 1927: de De Ligt werd te Middel
burg ter aarde besteld. Zijn vriend ds
Donner sprak als laatste aan het graf.
Hij eindigde met de woorden: „Wie den
Zoon heeft, heeft het leven".
Met rijtuigen keerde men terug
naar het sterfhuis. In de laatste
koets zat ds Donner. Voordat de kor
te afstand van kerkhof tot station
was afgelegd, had God ook hem tot
Zich genomen. Enkele dagen later
werd hij op „Vrederust" begraven,
En op de eenvoudige grafsteen staan
deze woorden gebeiteld: „Wie den
Zoon heeft, heeft het leven" 1 Joh.
5 12a. Zó waren de twee pioniers
weggevallen. Maar het werk ging
door en het groeide!
TWEE VOORZITTERS.
Dr J. J. C. van Dijk te 's-Gravenhage
werd voorzitter en ds J. de Vries t®
Goes tweede voorzitter. Dr Van Dijk
bleef dit tot 1948. Toen werd zijn taak
overgenomen door ds De Vries. Mogen
wij over hem schrijven? Hij zal het
ons misschien kwalijk nemen, maar
wij kunnen het niet laten. Want win
ds De Vries kent, houdt van hem. Niet
allereerst om zijn onbegrijpelijke vita
liteit, ondanks zijn 79 jaren. Ook niet
om zijn geestdrift of zijn geestigheid,
maar voor alles om zijn zich in daden
uitend geloof, dat jaloers maakt. En
dan niet zó, dat dit geloof de werkelijk
heid niet ziet. Integendeel: ds De Vries
is óók zakenman en naar ons besef
komt dat alleen hierdoor, dat hij ook
dat zakelijke, dat bedrijf, dat „Vrede
rust" is geworden, slechts kan zien en
beoordelen vanuit het geloof.
Hij heeft gemeend zijn taak aan een
jongere te moeten overlaten. Tijdens
de jubileumjaarvergadering op 8 Juli
a.s. zal hij afscheid nemen van „Vre
derust". Hij zal een lege en niet ge
makkelijk te vallen plaats achterlaten!
Momenteel hebben zitting in het be
stuur, naast ds De Vries, de heren J.J,
Duvekot te Goes, tweede voorzitter;
drs J. J. Knibbe te Goes, secretaris; A.
de Lange te Goes, tweede Secretaris;
J. W. van 'tHoff te St. Laurens, pen
ningmeester; J. L. Dregmans te Kou-
dekerke, tweede penningmeester.
Ook „Vrederust" heeft nog altijd met
een tekort aan personeel te kam
pen. Wat er ook gebeurt om vooral de
meisjes te trekken, het wil niet lukken.
Voor kapitalen wordt geadverteerd, in
alle dorpen en steden worden spreek
beurten vervuld, maar de resultaten zjjn
niet zodanig, dat er zich voldoende ad-
spirant-verpieegsters meiden. Waaraan
dat ligt? Het is een complex van oor
zaken: tal van meisjes verkiezen nu
eenmaal een veel gemakkelijker en be
ter betaalde kantoorbaan, terwijl onge
twijfeld ook zal meespreken een bepaal
de vrees om zich te geven aan de ver
pleging van geesteszieken. Maar die
vrees is volkomen ongegrond. Spreek
maar eens met degenen, die al langer
in de verpleging in een psychiatrische
Inrichting zijn en men lioort, dat het
mooi werk is, waarvan de verpleegster
en de verpleger zelf enorm veel rijker
worden. Och, laten wij dit werk heus
niet idealiseren of romantiseren. Maar
alleen vaststellen, dat hier een prachti
ge taak ligt om licht te brengen in de
duisternis, die over vele levens ligt.
Ieder meisje uit protestants-christelijk
Zeeland van 18 jaar en ouder moet er
eens over denken, of „Vrederust" nu
juist niet hóór nodig heeft.
Op het ogenblik zijn alle paviljoens
in gebruik. Het zijn er twaalf. Maar
vraag niet, hoeveel moeite het kost die
alle en doorlopend van voldoende per
soneel te voorzien. Met de verplegers,
de broeders, gaat het wel. Die zijn er
practisch wei voldoende, maar met de
verpleegsters is het anders gesteld. Di
rect zouden er zeker 12 tot 15 meisjes
geplaatst kunnen worden en als binnen
afzienbare tijd de dertiende vleugel ge
reed zal zijn gekomen, dan zullen ruim
20 personeelsleden nodig zijn, voorna
melijk vrouwelijke krachten.
Wachtlijst
De geneesheer-directeur, dr M. v. d.
Beek, heeft een grote Ijjst in zijn bureau
liggen. Daarop staan de namen van
hen, die in aanmerking komen voor
verpleging in „Vrederust", maar die een
briefje thuis hebben gekregen, dat er
geen plaats voor hen is. Geen plaats,
omdat er niet voldoende verplegend
personeel is
Ingezonden Mededeling (adv.)
Singel 114-116
SCHIEDAM
Sedert jaren vertrouwd adres
En dus moeten deze mensen blijven
waar zij zijn, waar zij niet die verple
ging en verzorging kunnen ontvangen
als op „Vrederust" het geval ls, omdat
nu eenmaal verpleging en verzorging
van geesteszieken moet gebeuren door
mensen, die daarvoor een opleiding heb
ben ontvangen. De lijst groeit met de
dag. En de genezing van de voor op>
name in aanmerking komende patiënten
wordt iedere dag uitgesteld. Dit mag
niet zo blijven. En het kan spoedig ver
anderen. Wanneer zeg maar 20 Zeeuw
se meiSjes zich opgeven en aan „Vrede
rust" schrijven: „Ik kom en wil eraan
meehelpen, dat de nood in het leven
van mijn naaste wordt gelenigd en de
pijn wordt gestild!"
4/lie leest of hoort vertellen hoe Zo'n honderd jaar geleden de krank-
zinnigen werden behandeld, die lopen de rillingen over de rug.
Verpleging? Het woord kende men niet: er waren bewakers en
bewaaksters; er waren dwangbuizen en dwangjakken; er waren kettingen
en dikke celmuren met een gat erin om het eten door te geven; er waren
vieze hopen stro en op de grond vastgespijkerde tafels en stoelen. Er ma
ren ijzeren kooien, waarin de geesteszieken werden rondgereden van
kermis naar kermis en toaar het „eerzame" publiek de vertoning voor en
kele eenten kon bijwonenEen krankzinnige (liet woord geesteszieke
kende men nog niet) was immers iemand, die van de duivel bezeten was
en op wie Gods toorn in bijzondere mate rustte, omdat hij of zijn ouders
zwaar gezondigd hadden. Vat dacht men in een christelijk Nederland, waar
de Verlichting er tienduizenden versloeg.
Maar genoeg over dit afschuwelijke wereld uit, dat iemand, die eenmaal in
verleden. Wie meent te moeten spreken
van „die goeie ouwe tijd" bedenke, dat
ook dit ertoe behoorde. En beter is het
zich te verheugen in de enorme veran
deringen ten goede, dan af te geven op
onze voorouders, die kinderen waren
van hun tijd.
Veranderingen ten goede: inder
daad. Wie vandaag een inrichting ais
„Vrederust" bezoekt staat zonder
meer versteld. Van de sfeer, waarin
onze geesteszieken daar verblijven.
Van de mooie omgeving, waarin zij
vertoeven. Van de liefde en van de
zorgen, waarmede zij worden om
ringd. Van de betrekkelijke vrijheid,
die zij genieten. Van het werk, dat
zij mogen en ook kunnen verrichten.
Dwangmiddelen en dwangmaatrege
len? Men zoekt ze tevergeefs. En
ze blijken ook niet nodig of het
moest zijn bij zeer hoge uitzondering.
Velen herstellen
De werk- en slaapvertrekken in de
zalen en in de paviljoens zijn licht en
gezellig. Ook die elementen zjjn bevor
derlijk voor de genezing. Want het fa
beltje moet nu maar eens voorgoed de
een inrichting als „Vrederust" is te
rechtgekomen, daar .meestal zjjn gehele
leven zal slijten. (Vergeef ons dit
woord, maar het drukt het beste uit
wat ermee wordt bedoeld). Met enkele
simpele cijfers mag het tegendeel wor
den bewezen: zo'n 25 jaar geleden was
het percentage geesteszieken, dat her
steld of nagenoeg hersteld de inrich
tingen verliet, niet veel meer dan 25.
Tegenwoordig ligt het tussen de 65
en 70 pet. Er zijn zelfs psychiatrische
inrichtingen, die meer dan 75 pet. der
patiënten na kortere of langere verple
ging hersteld aan de maatschappij kun
nen afleveren of teruggeven. En daar
mede worden zeer dicht de resultaten
van het gewone ziekenhuis benaderd.
Hoe deze ontwikkeling mogelijk was
Als één der belangrijkste oorzaken mag
worden genoemd de essentiële verande
ring der behandelingsmethoden, die toe
gepast worden door daarvoor speciaal
opgeleid en deskundig personeel. Me
thoden, die vroeger of later ertoe lel
den, dat de ziekelijke stoornissen (de
doktoren en de psychiaters hebben er
allerlei geleerde namen voor) verdwij
nen en de patiënt weer normaal wordt,
zodat hij ln de maatschappij kan terug
keren. Maar men zal zonder meer be
grijpen, dat deze methoden veel perso
neel kosten. Het komt vaak genoeg
voor, dat één patiënt de volle Inspan
ning en kracht van een verpleegster of
een broeder kost; ja, dat soms meer
dan één verpleegster of broeder nodig
ls voor één patiënt.
Een geheel Individuele behandeling
ls vaak volstrekte eis. Bestuur en di
rectie van „Vrederust" verzuchten,
dat allerlei pogingen niet ln het werk
kunnen worden gesteld, omdat er
niet voldoende personeel ls. Er ls nog
zoveel te doen, maar niet genoeg
handen geven zich in liefde
Er wordt gewerkt
Wij zeiden al, dat de patiënten wer
ken. Echt productief werken in de ge
meenschap, die hier op „Vrederust" be
staat. Van de 920 patiënten, die er nu
zijn, zitten er overdag maar heel wei
nig binnen. Of als zij er zitten, dan zijn
zij druk aan het werk. De meeste man
nen werken buiten. Overal komt men
hen tegen. Velen maken graag een
praatje. Wat zjj zo'n hele dag doen?
Zij zijn bezig op de boerderij, op de tuin
derij; zij koken eten voor de varkens en
houden de stallen schoon; zij zorgen
.voor de kippen, houden de terreinen,
de plantsoenen, de lanen en de moes
tuin in orde. Van de week was een
groep mannen een terrein met compost
aan het bewerken.
Dan zijn er de z.g. stille bedrijven,
alle keurig onder gebracht in ruime,
lichte en frisse ruimten, waar vaak de
radio zachte achtergrond-muziek geeft.
Die stille bedrijven omvatten een
kleermakerij, een boekbinderij, een
schoenmakerij, een weverij, een meu
belmakerij. Rustig werken de man
nen voort onder het bijna onmerk
bare toezicht van een baas of voor
man uit het personeel en de resul
taten van hun werk zijn vaak ver
bluffend. De vrouwen vinden werk in
al hetgeen de huishouding vraagt. En
die vraagt heel wat voor een gemeen
schap van 1200 tot 1300 zielen! Zij
werken in de keuken of in de wasserij,
zij strijken of zitten rustig te hand
werken. Dit is steeds weer het opval
lende bij een bezoek aan de zalen en
de werkruimten: de rust, die er be
staat.
Werken is medicijn!
En nu zal het voor ieder vanzelf spre
ken, dat het laten verrichten van al dit
werk met een speciale bedoeling ge
schiedt. De waarde van de arbeid als
therapeutisch hulpmiddel kan niet hoog
genoeg worden aangeslagen, vooral voor
hen, die lange tijd of hun gehele leven
ln een Inrichting moeten verblijven. Als
zij werken hebben zij afleiding, hebben
zij een doel en gaan zij beseffen toch
niet nutteloos te zijn ln het leven. Hun
verkeerde nelgingen kunnen zij afrea
geren op hun werk. Zij krijgen de vol
doening iets te presteren.
Werken is de beste medicijn voor
geesteszieken! De genoemde werkplaat
sen produceren hoofdzakelijk voor eigen
gebruik.
Deze arbeidstherapie ls dus in feite
een kwestie van heropvoeding. In grote
lijnen wordt zij de laatste jaren aller-
wege toegepast, maar ook hier stuit
men weer op het personeelstekort,
waardoor juist de moeilijkste gevallen
vaak niet die aandacht kan worden ge
geven, die zij moeten hebben.
De laatste tijd is er grote belangstel
ling ook op „Vrederust" voor de
co-educatie, hier: het mannen en vrou
wen samen laten werken. Uiteraard ge
beurt dit met nauwkeurig geselecteer
de patiënten. De resultaten van deze
proef, die in verschillende paviljoens ls
en wordt toegepast, zijn gunstig. De ge
wone omgang van mannen en vrouwen
blijkt van grote invloed te zijn op de
gedragingen van de patiënten, die daar
bij betrokken zijn, ten opzichte van el
kaar.
Ontspanning
Wij zouden wel zeer onvolledig zyn,
wanneer wjj ook niet Iets vertelden van
de ontspanning voor en vooral door de
patiënten. Er is een flinke ontspan
ningszaal vlakbij het hoofdgebouw,
waarin practisch tedere 14 dagen een
ontspanningsavond wordt gegeven. Het
personeel doet daar veel voor, maar nog
meer worden de patiënten zelf ïnge-
DS J. DE VRIES
voor de laatste maal voorzitter
Er blijken nog altijd mensen te
zijn, die denken (en ook zeggen)
dat „Vrederust" hun morele,
maar vooral hun financiële steun
niet meer nodig heeft, omdat er
toch genoeg subsidie wordt ge
geven. Hoe deze leugen in de we
reld komt is moeilijk na te gaan.
Een leugen, inderdaad. Want
„Vrederust" krijgt geen cent sub
sidie. Zij moet leven van de vcr-
pleeggelden, die door de over
heid worden vastgesteld en waar
aan in geen enkel opzicht valt te
ontkomen. Zijn er tekorten op de
exploitatie, dan blijven die voor
eigen rekening. Voor de bereke
ning van de verpleeggelden (dus
bepaald geen subsidie!), die dooi
de gemeenten en door de provin
cies worden betaald voor het al
lergrootste deel der patiënten, die
op „Vrederust" worden ver
pleegd, wordt uitgegaan van het
aantal op 31 October van het
voorafgaande jaar. Daar kan dus,
als de eindrekening teordt opge
steld, heel wat speling in zitten
naar bouen of naaf beneden.
De contributies komen ten goe
de aan de vereniging en worden
gereserveerd voor uitbreidingen
en bijzondere werken. Zo kón
enige tijd geleden b.v. het nieu
we zusterhuis uit de ontvangen
gelden worden bekostigd. Uit dit
alles moge blijken, dat Vrede
rust" de steun van protestants
christeVjk Zeeland niet kan mis
sen. Vooral dank zij de ijuer en
het enthousiasme van de heer F.
Boon, die als propagandist stad
en land afreist, is het aantal con
tribuanten aanmerkelijk gestegen
en ligt nu tegen de 11.000. Maar
dit aantal kan zeker worden ver
dubbeld. Voor de plaatselijke af
delingen en de correspondenten is
er nog voldoende werk!
j- J
sehakeld. Zij studeren zelf toneelstuk
jes in. Op Koninginnedag b.v. werd een
toneelstuk opgevoerd door de pa' 'aten
zelf. En dan ls er een wande een
gymnastiekclub, een voetbaleluo een
mondorgelclub, waarin vaak met groot
enthousiasme wordt gesport.
Zo ziet men: alles is erop gericht
om de activiteit van de patiënten te
stimuleren en te verhogen. Want de
tijd, dat de geesteszieke zijn aagen in
ledigheid doorb iacht en de andere
patiënten tot overlast was, behoort
gelukkig tot he. veneaenl
