Wij vrouwen van vandaag.
De strijd
tegen de mot
onverminderd
woedt
voort
B
Een echt jongenspak.
JWteAl&i
op e£& qM&d
AlteJitü
o-p elk yeftied
Eén mot met haar nakomelingschap kan per
jaar 40 tot 50 kilogram wol grondig bederven
- en het hinderlijke is, dat die wollen stoffen niet
worden opgevreten, maar worden aangevreten
=Een bloemlezing van wetenswaardigheden op voedingsgebiecL
Een nieuw middel
op de markt.
Van de uitgeverij La Rivière
Voorhoeve te Zwolle een boek ont
vangen, dat we een echt vrouwenboek
kunnen noemen. Zo komt het, dat ik
in onze vrouwenrubriek iets ga ver
tellen over „Wij Vrouwen van van
daag", vierde, herziene en uitgebreide
uitgave, door L. A. LeverBrouwer.
De schrijfster heeft de bijzondere
gave, om wat zij ons te zeggen heeft,
dit te doen op zulk een wijze, alsof
wij bij haar te gast zijn en zij ons al
causerend met ons spreekt over al die
aspecten, welke er zijn aan ons vrou
wenleven. En wel het meest over ons
leven als vrouw en moeder, al krijgt
ook de ongehuwde vrouw in een af
zonderlijk hoofdstuk de volle aandacht.
Er is veel in dit boek, dat we met
grote interesse en instemming gelezen
hebben. Mevrouw Lever spreekt met
ons over de gewone kleine dingen en
moeiten van elke dag, do.ch ze weet
zelf, dat er niets klein en gewoon is,
omdat alles dienstbaar is aan dit grote
doel, zelf dienstbaar te zijn en de kin
deren dienstbaar te maken in Gods
Koninkrijk. Vrouwen in een gezin
worden wel eerys beklaagd, omdat er
zoveel alle dagen eender is in ons le
ven, waardoor het haast vanzelfspre
kend is dat er een zekere sleur komt.
De schrijfster zegt dan eerst nuchter,
dat ditzelfde geldt voor de onderwij
zeres, de verpleegster, de kantoorjuf
frouw. Daar behoeft echter helemaal
geen eentonigheid te zijn, onderwijst
ze ons verder, want niet de dagelijks
terugkerende plichten maken het leven
eentonig en grauw, maar de manier,
waarop die plichten worden gehan
teerd. „We moeten proberen", zegt de
schrijfster, „onze dagelijkse dingen te
verwarmen en te doen leven, door er
onze ziel in te leggen, dat heftig le
vende deel van ons bestaan". De vrij
buiters onder ons vrouwen, worden
evenwel een rem opgelegd, door te
leren, dat sleur en gewoonte niet het
zelfde is. „Goede gewoonten hoe
kunnen zij ons helpen, hoe kunnen zij
ons, huisvrouwen, helpen! Zij zijn het
geraamte, dat ons werk draagt, steunt,
ordent". Van deze gewoonte in ons
dagelijks leven, maakt mevrouw Lever
de stap naar de gewoonte in het
geestelijk leven. Natuurlijk heb je
kans, door zo iets te zeggen, dat er een
stormpje van verontwaardiging op
steekt. Gewoonte zou immers de dood
betekenen voor het geestelijk leven.
Nog eens wordt gezegd, dat sleur en
gewoonte twee zeer verschillende din
gen zijn en dan wordt uit de Bijbel
aangetoond dat God Zelf gewoonten
'nstelt. De feestdagen op gezette tijden,
de diensten in de tempel alles minu
tieus op de tijd. En Daniël had ook
zo'n vaste gewoonte. Hij bad „drie
maal daags op hetzelfde uur, op de
zelfde plaats, in dezelfde houding".
Als de schrijfster even de critiek aan
het woord laat, zegt ze verder enkel
maar: „Nu, Daniels, die rustig tussen
leeuwen staan, zijn er dan ook niet
veel meer". In het hoofdstuk„De
liefde weg", heeft de schrijfster het
over huwelijken, waar de liefde uit
weg is en wat dan? De wereld heeft
vlug 't antwoord klaar. Dan maar schei
den. De schrijfster waagt het echter,
zich vast te houden aan Gods Woord,
dat alleen scheiding toelaat in geval
van overspel. Maar ieder weet wel, dat
er toch tal van huwelijken zijn, waarin
het leven een hel is doordat de beide
huwelijkspartners niet bij elkaar pas
sen. En het antwoord wat mevrouw
Lever daarop geeft zou ik wel hele
maal willen overnemen, indien de
plaatsruimte het maar toeliet. Een
klein fragment laat ik toch volgen.
„Maar als nu in een huwelijk de
liefde weg is en wij, behoudens een en
kele uitzondering, het antwoord: „dén
maar scheiden afwijzen, wat dan?"
Wanneer God dan een scheiding ver
biedt?
Wanneer bij elkaar blijven zonder
liefde immoreel is? Dan blijft maar
één antwoord over.
Dan moeten we liefde kweken en
we moeten het doen met al wat in
ons is.
Ik weet, dat een koor van stemmen
nu opklinkt: verontwaardigd, spottend,
minachtend.
„Dat is onzin, dat is een dwaze on
mogelijkheid, liefde is geen ding, dat
je kopen kunt; of je liefhebt of niet,
dat hangt toch niet van jezelf af, daar
kun je toch niets aan doen"
Ondanks dit hele koor zou ik toch
willen volhouden: „Daar kun je wél
wat aan doenliefde kan gekweekt,
evenzo goed als ze vermoord kan wor
den".
Liefde in een huwelijk is een eis
van God en God eist niet het onmoge
lijke.
God eist zelfs, dat we onze vijanden
liefhebben.
Kan dat.of kan dat niet?"
Ik schreef al, daar is veel wat we
met instemming lazen, maar er zijn
enkele hoofdstukken, waarmee we niet
geheel accoord kunnen gaan. En wel
als het gaat over de grootte van het
gezin. O, ook daarin is nog veel, wat
we geheel kunnen beamen, maar als
tenslotte de schrijfster, hoewel na ern
stig op de verantwoordelijkheid te
hebben gewezen, toelaat dat „midde
len worden gebruikt, die in de loop
der jaren zijn uitgedacht", om gezins
uitbreiding te voorkomen, dan zijn we
het vierkant met haar oneens
Ditzelfde geldt het hoofdstuk: „De
plaats van de vrouw in de kerk". Wij
voor onszelf houden nog ouderwets
vast aan de opvatting, die „eeuwen
lang" als de juiste gold.
Ook het hoofdstuk over „Wat „mag"
en „niet mag" zal niet aller instem
ming hebben. Volgens velen zal de
schrijfster veel te bekrompen zijn en
weer anderen zullen oordelen, dat de
grenzen niet nauw genoeg getrokken
zijn. Wij voor ons kunnen het vinden
met hen, die het bezwaar naar voren
brengen, maar als we de kinderen naar
een goede film laten gaan, (stel dat er
goede films zijn, Maja) leren we zo
doende de kinderen niet de weg naar
de bioscoop te gaan. En wie waarborgt
ons dan, dat ze niet buiten medeweten
der ouders om, ook niet naar de niet-
goede films gaan? Rekenen zij, die de
kinderen naar de zgn. „goede films"
wel laten gaan, wel voldoende met de
demonische aantrekkingskracht van
al wat film is?
Toch, ondanks de bezwaren, die we
tegen enkele opvattingen van de
schrijfster hebben, raden we onze
vrouwen en moeders aan dit boek te
lezen. Stel eens voor, dat we alleen
maar lazen, waarmee we het zo roe
rend eens zijn. Dan kwam :n we in een
ingebeeld wereldje te leven. Er is ver
der in dit boek veel, dat ons kan hel
pen een beter en hoger inzicht te krij
gen, jui:t in de kleine dingen in het
leven van alledag, waardoor we gaan
zien, dat alle werk, ook in de keuken
of kamer, goed en groot is, mits we
het doen ter ere Gods. Daarom lees
dit boek eens, maar gebruik ook gij
de toetssteen hiervoor van Gods
Woord. Dan kan het gelezene ons rij
ker maken. Maja.
Menige moeder heeft al menige
zucht geslaakt over de kle
ding van het lieve zoontje.
En voor die zuchten was meestal
alle reden, of die nu geslaakt wer
den op 't ogenblik dat zoonlief zijn
eerste schreden buiten het hek zette
en prompt aan het prikkeldraad van
buurmans hek bleef hangen of zo 'n
tien jaar later toen een botsing met
de fiets schaafwonden aan arm (en
mouw!) opleverde!
Dat alles is vervelend voor moeder
en voor het zoontje en daarom is het
zaak voor een jongen sterke, degelijke
kleding te maken. En dat onder die
degelijkheid de fleurigheid toch niet
behoeft te lijden, willen we bewijzen
met het hierbij afgedrukt patroon: een
stevige blouse met borstzakjes en een
stevige broek. De blouse is hier van
geruite stof getekend en wij kunnen
U dat aanrad n want het staat leuk.
Voor kleinere jongens kan men er
een vestje of bolero bijmaken, voor
grotere is een colbertjasje het aar
digst.
P: -onen voor dit jongenspak zijn
verkrijgbaar voor leeftijden van 23
jaar, 45 jaar, 67 jaar, 89 jaar,
1011 jaar en 1213 jaar. Het pa
troon is niet duur: slechts 65 cent.
Morgen viert H.M. Koningin Juliana haar 45-ste verjaardag en vyij
geloven wel dat wij namens alle Zeeuwse vrouwen spreken wanneer
wij Haar op deze plaats hiermee van ganser harte gelukwensen en
Haar ook voor de komende jaren in Godes hoede aanbevelen.
Waarschijnlijk is geen provincie in het afgelopen jaar door onze
Vorstin zo veelvuldig bezocht als juist Zeeland. Direct na de ramp was
Zij al in ons midden en ook in de meest rampzalige plaatsen, hoe moei
lijk bereikbaar ook, kwam Zij; niet slechts om haar belangstelling te
tonen of om zich op de hoogte te stellen van de moeilijkheden, maar ook
en vooral om de zwaargetroffenen te bemoedigen. Waarbij Zij nooit
naliet de mensen te wijzen op de enige ware troost en kracht, die al
leen komen kan van God! Op onze fote ziet men Haar, met laarzen
aan en een doek om het hoofd, in gesprek met de burgemeester van
St. Philipsland; dat was nog geen 14 dagen na de ramp.
De banden die Zeeland verbinden mét het Huis van Oranje zijn
hecht maar sterker nog is de liefde die in de vele Zeeuwse harten
woont juist voor deze telg van het Oranjehuis. Omdat Zij in de moei
lijkste ogenblikken bij ons was, als een gewoon mens in ons midden.
Omdat Zij velen van ons persoonlijk tot steun is geweest. Omdat Zij
zich in de ware zin des woords een moeder heeft betoond voor het
Zeeuwse volk. Dat vergeten wij niet.
Van alles en nog wat worden
statistieken aangelegd jam
mer genoeg bestaat er geen
statistiek over de schade die de mot,
die wolvreter, ieder jaar aanricht in
de klerenkasten van de Nederland
se huisvrouwen. Dat is ook vrijwel
ondoenlijk, want och, iedere huis
vrouw probeert zo'n mottengat dan
een beetje bij te stoppen maar
het mooie van zo n wollen vest, van
zo'n slipover, van het winterjurkje
is er af!
Toch kan men ongeveer uitrekenen
wat de wolveelvraat per jaar ver
slindt. Gaan we uit van één motten-
vlinderwijfje. Zij kan circa 100 eitjes
leggen en als de omstandigheden gun
stig zijn komen uit die eitjes na twee
maanden weer omstreeks 50 vrouwe
lijke vlindertjes. Reken nu maar uit,
hoeveel mottenlarven dat jaarlijks
zijn. Als U goed rekent komt U in één
zomerseizoen op een aantal van rond
30.000 mottenlarven. Nu dient hier bij
gezegd te worden dat dan ook inder
daad alle omstandigheden moeten
meewerken: voldoende voedsel,
warmte, duisternis, enz. Dat is na
tuurlijk niet altijd het geval, maar
zelfs al komen vele eitjes nooit tot
ontwikkeling dan blijven er toch nog
genoeg over.
En als men nu weet, dat iedere
mottenlarf zo ongeveer het 300-vou-
dige van haar geboortegewicht aan
wol kan opeten, dan komt men tot
de slotsom dat jaarlijks vele dui
zenden kilogrammen wol door de
motten worden opgegeten. Waarbij
het hinderlijke dan nog is dat de
wollen stoffen niet van het begin
t A het eind worden opgegeten, maar
dat overal verschillende plekken
worden aangevreten....
Waardeloze middeltjes.
Het „mottenvraagstuk" is niet van
de laatste tijd. Door de eeuwen heen
voedingswaarde van de hierin bereide spij-
Wijze van bestellen, woorden.
Kippen-, eenden- en ganzeneieren ontlo
pen elkaar in'voedingswaarde niets. De eie-
ren van eenden en ganzen mogen echter
van bepaalde producten. \Vij zullen zal in het algemeen niet groter zijn door de niet zacht of halfzacht gegeten worden of in
enkele veel voorkomende vragen beant- korte verhitting bij hoge temperatuur dan -1" a n
ij vele huisvrouwen rijzen af en toe Ret verJies aan vitamines en voedings.
vragen over de voedingswaarde zouten, zoals kalk- en ijzerzouten,
Plak aan de adreszijde van een
briefkaart, naast en buiten het fran
keerzegel, het verschuldigde bedrag
arn geldige postzegels en zend deze
naar het Zeeuwsch Dagblad, afdeling
Knippatronen, Lange Vorststraat 90 te
Goes. Aan de andere zijde vermeldt
U Uw naam, adres en woonplaats en
maat en nummer (C 805) van het ge
wenste model. Plak nooit voor meer
dan 1,extra aan postzegels op een
briefkaart, want wat meer geplakt
wordt is waardeloos. Bestellingen on
der rembours worden niet uitgevoerd,
patronen worden niet geruild.
Groenten en aardappelen verliezen bij het
bewaren vitamine C; dit gaat vooral snel,
wanneer zij gesneden zijn. Wie de groenten
gesneden kan kopen, moet er daarom op toe
zien, dat zij fris en stevig zijn. De vitamine-
waarde van blikgroenten en bevroren
groenten behoeft, indien zij op de juiste wij
ze zijn geconserveerd, niet of niet veel on
der te doen voor die van verse groenten. Het
mag echter als bekend worden veronder
steld, dat gezouten groenten, met uitzonde
ring van zuurkool, in dit opzicht geen waar
de hebben.
Degenen, die de beschikking hebben over
een hogedrukpan kunnen gerust zijn over de
door een langere kooktijd bij 100 graden C.
Schapen- en paardenvet. De samenstelling
van deze vetsoorten wijst niet op een bij
zondere waarde voor de gezondheid.
Yoghurt. De z.g. Bulgaarse yoghurt wordt
in tegenstelling tot de dunnere melkyoghurt
bereid uit ingedampte melk. In het alge
meen is de voedingswaarde van dikke yog
hurt anderhalf maal zo hoog als die van
een even grote hoe e°lheid dunne yoghurt.
Wie yoghurt in de winter te koud vindt, kan
de fles gerust enige uren bij de kachel zet
ten, zonder gevaar dat de yoghurt daardoor
in kwaliteit achteruit gaat. Dit geldt even
eens voor karnemelk, vla en pudding.
de huishouding in gebak, puddingen e.d.
worden verwerkt, omdat er dan gevaar voor
infectie met paratyphusbacteriën dreigt. De
enige bereidingswijzen, die we mogen toepas
sen, zijn hard koken en bakken met door
geprikte dooier, totdat de gehele massa ge
stold is. Het bakken dient dan bovendien
aan twee kanten te geschieden.
Vruchtensap in blik, fles of tube, hetzij
op drinksterkte, hetzij geconcentreerd, geeft
bij de juiste verdunning een drank, die in
vitaminegehalte niet behoeft onder te doen
voor vers verkregen sap. Wordt geconser
veerd sap van citrusvruchten of tomaten als
bron van vitamine C gebruikt, dan is het
raadzaam de inhoud van het geopende blik
of flesje in ten hoogste drie dagen op te
maken. Het vitaminegehalte gaat namelijk
achteruit wanneer het sap met lucht in aan
raking komt. Toevoeging van suiker beïn
vloedt de voedingswaarde van citroen- of
ander sap niet nadelig.
De erwten en bonen kunnen ook zonder
weken gaar worden. Het beste resultaat, de
mooist opgezwollen bonen krijgen we echter
toch, wanneer we de peulvruchten vóór het
koken enige tijd laten weken, b.v. één nacht.
Zijn champignons of andere producten
goed?
Helaas geeft het meekoken van een zil
veren lepel hieromtrent geen uitsluitsel. We
kunnen beter op onze reuk- en tastzintuigen
vertrouwen.
Zowel voor verse producten als voor in
maak geldt altijd: wegdoen bij twijfelgeval
len! Ondeugdelijk voedsel wordt niet deug
delijk door koken of verwerken met spece
rijen of scherpe sausen.
heeft de mensheid tegen deze plaag
gevochten, en allerhande middelen en
middeltjes zijn toegzpast; met kenne
lijk weinig.succcr. In de Middeleeuwen
pakte men kledingstukken in leeu
wenhuiden of men gebruikte dennen
appels. Resultaat nihil. Ook tegen
woordig zijn er - ele middeltjes in ge
bruik (peper, tabak, lavendelbloesem)
di° door deskundigen als waardeloos
worden beschjuwd. Veel gebruik
wordt gemaakt van z.g. mottenballen
van kamfer, naphtaline of paradi-
chloorbenzol. Doeltreffend zijn zij
slechts indien deskundig en in grote
hoeveelheden toegepast. De hoeveel
heden die' de huisvrouw in haar kas
ten enz. pleegt te gebruiken hebben
geen practische betekenis.
Een veel gebruikt middel is de z.g.
mottenzak. Deze is slechts van belang
om nieuwe aantasting van buiten te
weren. Het middel is echter erger dan
de kwaal, wanneer reeds eitjes of lar
ven in de kleding of de zak aanwezig
zijn, want dan kunnen zij zich in de
donkere ruimte vrij" ontwikkelen en
verpoppen.
Een afdoend middel ter verdelging
van motten en hun larven is een be
handeling met blauwzuurgas. Het gro
te nadeel is echter dat het slechts
door deskundigen onder speciale voor
zorg toegepast kan worden wegens de
grote giftigheid. Voor toepassing in 't
klein leent het zich dus niet. Boven
dien doodt blauwzuurgas slechts de op
het ogenblik van toepassing aanwezige
dieren en heeft het geen nawerking.
Binnen korte tijd wordt de wol dus
opnieuw bedreigd.
Hoe leeft de mot?
Tot goed begrip dienen nog de vol
gende bijzonderheden over het leven
van de mot. Het zijn lichtschuwe
diertjes; het vlinderwijfje vliegt wei
nig (wat men in de regel ziet rond
vliegen zijn de op zichzelf onschuldige
mannetjes) en legt successievelijk een
honderdtal eitjes, bij voorkeur in wol,
paardenhaar of bontwerk. Na enige
dagen komen uit die eitjes de larven.
Deze zijn het die de wol aanvreten
met behulp van de bijtwerktuigen van
de onderkaken. In enkele weken is de
larve, al gangen door de wol heen-
vretend, volwassen geworden en spint
zij zich in tot een pop. Twee tot zes
weken later is het ontwikkelingssta
dium voltooid en vliegt het motvlin
dertje uit.
Uit deze levenswijze blijkt dat in
de praktijk het'meest doeltreffend is,
het de larve onmogelijk te maken haar
vraatzuchtig werk te doen.
Dat kan, want er bestaan middelen,
die de larve doden. Er bestaan zelfs
middelen die blijvend hun motdoden-
de kracht behouden. Er komen dan
ook stoffen in de handel welker wol
vezels een behandeling met deze blij
vend motdodende stoffen hebben on
dergaan: Eulan en Mitin. Zelfs na
wassen enz., behouden deze „motecht"
gemaakte vezels hun werking. Maar.,
lang niet alle stoffen worden zo afge
leverd, want de toepassing van de
kleurstoffen Eulan en Mitin is buiten
het fabricage-prócedé niet mogelijk.
En dus dient er voor het bewaren van
'7 goed in magazijnen en in de
huishouding een andere bestrijdings
wijze gevonden te werden.
D.D.T. het middel.
Iedereen heeft wel eens gehoord
van D.D.T., oftewel dichloordiphenyl
trichlooraethaan. Het wordt voor de
bestrijding van allerlei ongedierte ge
bruikt en 't helpt ook in de strijd te
gen de mot.
jTu is'e. wel verschil tussen de be
strijding door middel van D.D.T. van
vliegen, vlooien e.d. en die van mot
ten. In de eerste plaats al daarom
omdat men in het eerste geval de vol
wassen dieren, en bij de mot de lar
ven wil doden. De meeste poeder- en
vloeistbfverpakkingen met D.D.T. die
in omloop zijn, zijn echter niet erg
geschikt voor de toepassing op wollen
stoffen. Vele vloeistof oplossingen
verspreiden het D.D.T. niet voldoende
over de stof, en wat de poedervormige
betreft, zij zijn in de regel met talk
samengesteld, die wat vettig is en zich
dus moeilijk van costuums, dekens
enz. laat verwijderen.
De pionier der D.D.T.-fabricage,
de Zwitserse fabriek Geigy (het was
de in dienst van deze fabriek staan
de chemicus Müller die de insecti
cide-werking van D.D.T. ontdekte)
heeft echter enkele preparaten, spe
ciaal geschikt voor mottenbestrij-
ding samengesteld. In Nederland
worden deze vervaardigd door de
N.V. Organon te Oss. De handels
naam ervan is TRIX.
Dit middel bestaat al enige tijd in
poedervorm en het is zeer waardevol
gebleken, mits men het op de juiste
wijze gebruikt. Omdat de poeder zich
echter als een laagje op de goederen
legt, is het b.v. voor stoffen, die her
haaldelijk in een winkel getoond moe
ten worden, wat lastig. Daarom is er
ook een Trix-vloeistof in de handel,
die als een onzichtbaar laagje over de
(schone) wol verspreid moet worden
en snel verdampt.
Maar nog niet tevreden is men ver-
de" gaan zoeken, want men wilde een
middel vinden dat als het ware de
wolvezels zelf zou doordrenken met
D.D.T. Dan immers krijgen de larven,
die in het wollen goed terechtkomen
geen kans meer de stoffen aan te vre-
tm. Dit middel is Trix W -en het is
verkrijgbaar in een flesje. De inhoud
van dit flesje giet men in het na-
spoelwater na het wassen van de wol
len stoffen, ee.i kwartiertje daarin la
ten liggen met af en toe roeren en dan
kan men de normale wasbehandeling
voortzetten. Enmen kan het wol
len goed met een gerust hart in de
kast opbergen in de wetenschap dat de
stukken voor het komende seizoen be
schermd zijn tegen de veelvraat die
mot heet!
Een dame consulteerde de beroemde
dokter Bouvart over een nieuw genees
middel dat overal in de mode was.
„Neem 't maar gauw", was zijn raad,
„zolang 't nog wat helpt!"
