o denken er in over UIT MIJN KLAS Off ons tliiiis Jhe geH6.>-<§Ufk twee stRijöeRs ONDERWIJS OPVOEDING CULTUUR lll- wam Toekomstmuziek of toekomsttragedie? Nu het er voor vandaag weer opzit, moet ik ineens weer denken aan gis termiddag. Ik reikte toen even een blaadje sommen aan bij Adri's moeder, omdat de jonge man vergeten was, dit zelve mee te nemen. Adri „werkt" thuis ook nog wat, om hem na zijn ziekte weer bij te krijgen, zodat hij naar klas twee bevorderd kan worden. We doen dit werkelijk mei vereende krachten, maar het schijnt moeder Geerse heel wat te kosten, want ze zei zo uit de grond van haar hart: „Mens, mens, wat ben ik toch blie, dat ik geen schooljuffer hoef te weze, zo ieleke dag hetzelfde. Ik zou d'r wat van krie- ge. Je het dan maar een moelijk baen- tjeIk heb de goedmoedige moe der Geerse maar eens toegeknikt en gezegd, dat die eentonigheid alles mee viel. Eigenlijk moest ik weer eens naar haar toe gaan en vertellen, dat we vandaag een „opoedag" hebben gehad. Nog nooit gebeurd in mijn hele schooi- jufferbestaan. En dan spreken ze nog van eentonigheid. Het mooist is nog dat het zo maar geschiedt. Het begon met opa. We hadden lezen. Een harten- veroverende les, waarin opa een hel denrol speelde. Die oude baas kwam precies op tijd om het dikke varken, dat finaal uitgebroken was en nu de wijde wereld in wilde, beet te pakken en weer tot orde te roepen. Het ver haal was met gloed en verve geschre ven. Natuurlijk wordt zo'n lesje en kele malen gelezen in zo'n grote klas als ik heb. Er blijft dit keer zoveel aandacht, dat ik niemand tot orde moet roepen. Na de leesles schakelen we ongemerkt over op „taal". Vergeet niet, dat we al groot zijn, zo tegen April. Doch het leesboek heeft onze „taalstof" gegeven. Het boek moet echter dicht. Opa's heldendaad moet worden naver teld. Ik geef Rinus een beurt, anders een nogal eenzelvig manneke, waaruit je meestal niet veel woorden krijgt. Laat me nou die Rinus zonder' aarze len een boeiende speech leveren. We zijn er allemaal voldaan over. Ik piek met mijn vinger de klas in om die en gene nog, naar in het boek vermelde bijzonderheden te vragen. Alles lukt. Maar hoe het zo opeens gekomen is, ik weet het werkelijk niet meer, maar we zitten midden in een conversatie over opoe's. Opa wijkt helemaal naar de achtergrond. Er zitten echter eigen aardige moeilijkheden aan opoe vast. We komen tot de ontdekking dat er opoe's en oma's zijn en dat het toch hetzelfde is. Lineke heeft een opoe, maar Jannie een oma. De meningen raken verdeeld, wat beter is. Omdat ik net zo hard voor de opoe's als voor de oma's ben, wordt de zaak in der minne geschikt. Wij aanvaarden bei den, met evenveel liefde. Er zijn ge lukkigen, die wel twee opoe's of oma's hebben, met nog de opa's er bij. De getallen worden uitgewisseld met vele ervaringen er bij. Opoe's of oma's zijn kostelijke mensen. Dat zijn haast altijd leveranciersters van allerlei heerlijk heden. Chocolade, snoepjes, peper muntjes enz. Hiermede is de deugden- lijst niet aan het eind. Opoe's oma's zijn meestal meesteres op het wapen der breinaald. Ik heb er meer dan tien in mijn klas, die lekkere warme wan ten hebben, door een opoe-oma ge breid. O en er is nog veel-en-veel meer goeds, dat ik van die oude schat ten vertellen kan. Alleen bij Leen is opoe in discrediet. Hij stort zijn hart uit en zegt, dat hij altijd zo stil mot weze als-tie bij zijn opoe komt, want die is al zooooo oud, en die wordt ziek als er leven gemaakt wordt. Leefi pau- seert enkele seconden en zegt dan nog eens zoooo oud, wel duizend jaar. Nu goed, er zijn zoveel nullen in het le ven, dat wij niet kwaad worden als Leen er zo gul mee is. Je moet nooit kleinzielig zijn. In ieder gevalzijn opoe is oud. Dirk, die anders zo zwijg zaam niet is, doet geen mond open. Als hij merkt, dat ik zijn kant uitkijk, voelt hij, dat hij daarvoor toch een re den moet opgeven, daarom zegt hij kleintjes: „Ik heb niks". Hier kan ik geen hulp bieden, daarom wil ik de aandacht afleiden, we moeten toch weer aan het werk ook, maar Marjan- neke móét ons toch nog wat meedelen. Geen wonder, want het is een raar geval. Zij heeft n.b. één opoe en één oma. Zoek dat nou maar eens uit! Wij wagen ons daar niet aan, maar aan vaarden 't feit, zo maar eenvoudigjes weg. Doch Marjanneke vindt, dat na zo'n mededeling zij toch ook recht heeft om eens iets aan de weet te komen. Of de juffrouw ook een opoe heeft. „Ja hoor", zeg ik blijmoedig. „In wel ke straat woont die dan?" wil ze ver der weten. Daarop vertel ik, dat die opoe niet in ons dorp woont, maar heel ver weg. Dat ik lang in de trein moet zitten, als ik naar haar toe wil. Ineens zie ik, dat Dirk's aandacht heel ge spannen is. Hij gaat er voor verzitten. Direct, als ik uitgesproken ben, zegt hij: „Ooooo, mijn opoe is in de hemel". Hij knikt nog eens vol overtuiging en zegt dan weer: „Dat zegt moeder altijd". Hij dacht zeker, „als juffrouws opoe zover weg woont en je rekent die er nog bij, welnuZijn con clusie is juist-gelukkig. Helaas, de plicht gebiedt me de opoe-oma-con versatie te sluiten en ik pik er hier en daar een uit, die een moeilijk woord uit de opa-les op het bord mag schrij ven, zonder eerst in het boekje te heb ben gekeken. Alles loopt weer zo prachtig, dat ik zielstevreden ben met mijn span vanmiddag. Geer. wonder, want zelfs Miesje, anders geen studie hoofd, schrijft zonder fouten een kei van een woord op het bord. Ik ben zo vergenoegd, dat ik mijn span beloon, door de volgende tekenles tot een feest te maken. Ze mogen tekenen wat ze willen op een blanco blaadje en de mooiste prent zal ik op het bord pin nen tot de hele volgende dag toe. De in spiratie is er. Ze werpen zich eenvou dig op het blanke blad. Had ik nog plaatsruimte, ik gaf u een lange lijst van de diverse onderwerpen, die in beeld zijn gebracht. Voor éen maak ik een uitzondering. Als ik d; blaadjes weer ophaal, vertrouwt Marjanneke me toe, dat-dat nou opoe is en dat „de juffrouw het plaatje helemaal zelf mag houwe, omdat d'r opoe zo ver weg woont". Zo vindt onze opoe-oma-mid dag een artistiek einde in een prachtig conterfeitsel, wat niet sprekend gelijkt, doch niettemin met blijdschap wordt aanvaard. Dit is echter, zoals ik in het begin zei, de eerste middag in mijn school- juffersbestaan, dat we een middag hadden aan opoe-oma gewijd. Ter af wisseling aardig. Van eentonigheid geen sprake nog in mijn baantje. Wie weet wat de dag van morgen brengt. Aardige ooms maken veel kans. LIEFDE Ze is gelijk aan kostbaar zilverkwik: Warmte drijft haar omhoog; ze is: ge- Ismolten IK. Ze hadden dikwijls kif, en voerden beiden strijd. Ze hadden al zo vaak het onderspit gedolven. Ze waren tuk op buit, tot handelen bereid. Ze jaagden om wat Eer, als hongerige wolven. Toen sprak de een: „Hoe komt het dat wij lijden als 't kleed der Eere van de schouders valt. Hoe komt het dat w'elkander gaan bestrijden dat om een kleinigheid de vuisten zijn gebald." En 't antwoord was: „Gij beiden moet eens leren, in 't kleed der ootmoed biddend om gena te dienen tot verheerlijking des Heeren. En wat U winst toeleek, dat wordt dan enkel scha." ,JVu wil de een de ander graag bevechten. Je wilt bestrijden wat je zelf bezit. Dezelfde vijand moet je saam bevechten Dat is het punt waar heel de oorzaak zit." A. DE VECHTER ^&«b!E>^©«s=5><&s=ë><a5=6><fe5ë><a#&<3s:e><&2©'<ass®'<as=e><&ss><fc?e><a£5><ass&«s5ê><2s56> Der komt nog al is 'n ouwe kaerel bie me buurten van ons op 't durp, waerdat ik somtieds wel is een aerig gesprek mee ken kriegen. 't Is al 'n oudje 'oor en ie eit nog al een paer centen uutstaen. Vroeger was ie land bouwer, mae noe zit z'n zeun op de steê en ie weunt in 't durp en kujert zo is wat rond en mag graeg met die en gene is een praetje maeken. Zo komt ie ook nog al is bie mien op de wurft en in de winter en zo om deuze tied van 't jaer ei je dan wel is d'n tied om een praetje te maeken. Noe was ie verleje weke ook weer is bie mien en omdat 't net de tied was om een bakkie koffie te doeë, vroog mien vrouwe an z'n of ie geen trek 'ad om mee nae binnen te gaen om een bak kie leut. Noe dat sloog ie nie af en zo raekende ons an de praet en kwam 't van 't een op 't aere. Endelinge kwam 't ook over de leeftied te praeten en toen zuchtte ie is diep en zee: ik bin al in m'n zes en zeuventigste, dus 't gaet al aerig op 't einde an. Noe wist ik dat ie mae zelden in de kerke kwam en vroger in z'n leven bekant niks an de godsdienst gedaen 'ad. Zo eit ie ook z'n zeun groot gebrocht, die ook op Zundag liever met z'n auto nae Bergen of nae Antwerpen riedt dan dat ie in de kerke komt. Noe ik docht toen, ik mot toch is 'n bietje dieper met 'm zien deur te praeten en toen ie zee: 't gaet aerig op 't einde an, zee ik zo teugen z'n: jie ken ook zeggen dat 't aerig op 't begin an gaet. Want bie de eeuwigheid vergeleken is die zeu- ventig jaere van joe zo goed as niks. Noe toen keek ie me is an en haelde z'n pupe uut z'n mond en zee weer: krek lieken jie dat zeit en as 't dan mae een goed begin mocht komme te wezen. Ik zee toen weer: dat zal 'ier een uutgemaekte zaek motte weze, buur. Zo de boom valt zal die bluve leggen, zeit de Schrift. Bin jie zo zeker van joe zaek? vroeg ie toen an mien? Ik zee toen weer: ik bin nie zeker van mien zaek, want dan zag 't slecht met mien uut, mae ik bin zeker van de zaek van Christus en wat dat Hie vo' mien gedaen eit en dat bluuft tot mien leste snik mien pleitgrond en ik ge- love asdat 't dan vo' eeuwig 'wel zal wezen. Toen schodde ie z'n 'oot en zee: jonge, maekt ter geen valse grond van. Zundag las ik nog in d'n biebel dat zelfs Mozes, die man Gods, Kanaan nie kon binnen kommen vanwege z'n zonde en wat zal ons dan? Ik keek em verbaesd an en vroog em: lees jie in d'n biebel? Ieleke Zundag zee ie. Noe, ik gong daer mae nie verder on in, al vond ik dat weinig genocht, in ielik geval viel 't mien nog mee dat d'n biebel bie z'n op taefel kwam. Mae om 't gesprek gaende te houwe, zee ik: Jie heit 't mis, Mozes eit wel in Ka naan ewist. Toen schodde ie z'n oöt en zee: dan ken jie je biebel nie, buur, want 't staet ter dudelik, dat ie van wege z'n slaen op de rots in plekke van der teuge te spreke, in de woes tijn zou sterven en dat is gebeurd ook. Kiek 't mae is nae. Noe toen zee ik weer: toch 'ou ik vol asdat Mozes wél in Kanaan ewèst heit. Hoe wou jie dat noe vo mekaere bringen? zee ie. Jie wil toch nie wiesder wezen as d'n biebel? Toen zee ik: neent, mae mien biebel zeit 't ommers zeivers. Kiek mae is in 't nieuwe testament, dae vind je 't verhael van de verheerlijking van d'n Heiland op de berg en daer: ont moette de Heiland Mozes en Elia. Was dat in Kanaan, of nie? Noe, toen was ie 'n tiedje stil en bleef mien ankie- ken met z'n pupe tussen z'n bevende vingers geklemd. Endelinge zee ik: ik mot je geliek geve, buur, Mozes eit in Kanaan ewèst, al is 't dan op een aere meniere asdat ie zeivers wel gedocht zal 'ebbe. Toen zee ik: mae daeruut bliekt dus dat die redenering van joe nie opgaet. Mozes was noe zó'n god zalig man en ie kwam zelfs niet in Kanaan, zee je der net. Dat is een valse redenering, die niet deur de Hei lige Geest mae deur de duvel je wordt ingegeven. As jie bezig wil wezen met wat van 't hoagste belang is, dan mot je trouwens nie naer Mozes en nae geen ander sterveling kieken mae al- lenig nae het kruus van Christus en wat deze Zoon van God vo' ons gedaen eit. En dat mot genocht wezen. As dat je op je knieën bringt, dan is ook nog 'ope vo' joe, buur. Mae dan zal je is motte beginnen met de biebel nie al- lenig vo' de Zundag te 'ouwè, ihae die is ieleke dag gaen lezen en goed lezen en dan mot je ook is wat meer nae de kerke komme. Hie slobberde z'n koffie uut en knip perde met z'n ogen. Toen zee ie: kwa, we zalle is op motte stappe, 't wordt al weer is tied. Bedankt vrouwe, vo' je bakkie. Ik liep met z'n mee de wurft af en bie de dam gaf ie mien de hand en zee: as ie oud wordt, dan zou ie toch wel wille asdat je veul dinge aeres gedaen 'adde in 't leven. As je een keer oud bin, dan valt 't bekant onmeugelik om nog verandering te bringen in je leven. Begriep je mien buur? Ik knikte. Ik begreep em best. Ie gong met een 'zucht de dam over en ik gong an 't werk. FLIP BRAMSE. Wat zoudt U zeggen van een tarwe- ras dat 8000 kg of meer per ha op bracht? U schudt het hoofd en acht zulks zeer onwaarschijnlijk. Toch geeft Dr Ir W. Feekes in zijn artikel: „Kunnen granen hoger op brengsten geven?" in de Plattelands Post van 4 Febr. j.l. als zijn mening weer, dat dergelijke hoge opbrengsten voor tarwe binnen het bereik der kwe kers liggen, al zullen zich hierbij vele moeilijkheden voordoen en nog vele vragen moeten worden beantwoord. Dr Ir Feekes illustreert zijn ver wachting met de volgende berekening: „Aannemende, dat er per m2 tarwe- gewas 300 halmen groeien, dat per aar 40 korrels voorkomen en dat 1000 van deze korrels 50 gram wegen, dan komt men tot een opbrengst van 6000 kg per ha. Een gewas met 303 halmen per m'- en 41 korrels per aar, welke 51 gram wegen, brengt 5 of wel 300 kg meer op per ha." Terecht merkt Dr Ir Fee kes hierbij op, dat een dergelijk kleine meeropbrengst absoluut niet aan het gewas te zien is, noch te schatten. „Moei lijk is het daarom in te zien", aldus de schrijver, „waarom een gewas met 330 halmen per m2, 44 korrels per aar en 55 gram als 1000 korrelgewicht, dan iets wonderbaarlijks zou zijn. Laatst genoemd gewas vertegenwoordigt reeds een opbrengst van 7800 kg per ha". Dr Feekes is een zeer bekend tarwe- specialist en begiftigd met het befaam de „kwekersoog", een man van wie we een voldoend nuchtere kijk op de dingen mogen verwachten, om zich niet aan fantasieën te buiten te gaan. Gezien het zeer aannemelijk opge zette rekensommetje, durven we der gelijke hoge tarwe opbrengsten voor o mogelijk houden en we hebben een on beperkt vertrouwen in het kwekers- enthousiasme, maar toch 8000 kg tarwe per ha is veel, zeer veel. En als dit bij tarwe opgaat, dan ook bij haver en gerst, rogge en mais, erwten en bonen, enz. en niet alleen in Nederland, maar ook in België, Frankrijk, Canada, Amerika enz. Maar nu reeds vrezen we voor de enorme tarwevoorraden in de U.S.A., kan de Nederlandse mais niet concur reren tegen de buitenlandse. Nu is de export door de grote concurrentie van onze nabuurlanden, al moeilijk. Hoe zal dit alles worden als de productie der landbouwgewassen zo ongekend hoog zal worden opgevoerd? Een goede tarwe-oogst haalt ten minste 85 kg stikstof, 45 kg fosforzuur, 75 kg kali en 15 kg kalk uit de grond. Al deze stoffen kunnen we in de vorm van stalmest of kunstmest toe dienen en ook nog wel meer dan we nu gewend zijn. De plant vraagt ech ter meer, zij heeft ook nodig natrium, magnesium, ijzer, silicium, koper, mangaan, zink mi borium en nog vele andere elementen. Is „moeder aarde" in staat dit alles in nog grotere mate te geven? Forceren we niet een totale bodemuitputting, als we bovengenoem de ideaalrassen zullen uitzaaien? We kunnen er toch geen volkomen tech nische aangelegenheid van maken. De laatste berichten uit Rusland wijzen ook reeds in deze richting. Er is daar namelijk een proeffabriek gaan draai en, met als fabricaat een bacterie meststof, welke beoogt, na toediening aan de grond, de scheikundige omzet tingen te versnellen. Zeker, een uit komst voor gronden met een over maat aan onoplosbare, en een tekort aan beschikbare elementen. Dergelijke meststof kan dus eveneens een uit komst zijn als onze toekomstrassen meer vragen dan de natuur hun kan geven. Maar wat zal dan het einde zijn? Het kwekersideaal is nog geen wer kelijkheid geworden, maar er wordt hard gewerkt aan het bereiken er van. Moet het ons verheugen, of niet? Is het toekomstmuziek, wat door de kwe kers wordt gecomponeerd, ofis 't een begin van een tragedie? W. J. L. HERSENS. Een dezer dagen verschenen artikel van de correspondent uit Washington voor het grote Engelse blad „Manches ter Guardian" begon aldus: „De sena tor McCarthy, wiens hersens een van de grootste onontwikkelde gebieden van de Verenigde Staten vormen....". BUITENWERK. Uit de nota van een schilder die een huis, bewoond door een medicus, heeft opgeknapt: Buitenwerk van de weledelgeleerde Heer Dr afbranden, gronden, stoppen en plamuren. „Hoe krijg jij dat nou in je her sens om ons vlot doormidden te za- „Die kerel stoort me met z'n ge snork veel te veel in m'n nachtrust." poetsers binnen komen, die onze schoe nen willen poetsen. Onze ober staat glimlachend toe te kijken, blijkbaar is hij gewend aan dergelijke invasies. Maar als we hem er vriendelijk op wijzen, dat we hier gekomen zijn om te eten, drijft hij de talrijke kooplui en schoenpoetsers de deur uit. Merkbaar opgelucht beginnen we te eten, maar zodra onze ober even verdwenen is, herhaalt ziöh het spel letje. Ze drommen weer naar binnen, beginnen hun artikelen weer uit te stallen, tot onze ober er weer een eind aan maakt door ze naar buiten te jagen. We vragen hem dan enkele bijzon derheden over Nazareth. Hij vertelt ons dat Nazareth een Arabische stad is, met ruim 20.000 inwoners. De in woners zijn voor het grootste gedeel te christenen (75 pet), dat wil zeggen: Rooms-Katholiek, afgezien van enkele uitzonderingen. Terwijl we zo wat spreken over de stad en haar bewo ners, heeft zich buiten een legertje verzameld van kooplui, schoenpoetsers en gidsen, de laatsten dragen indruk wekkende petten, waarop met grote letters staat „Gids". Onze ober raadt ons aan een gids te nemen en belooft ons de beste gids van de hele stad te zullen bezorgen. We stemmen maar toe, en hopen dat we met onze gids zonder gevolg door de stad kunnen wandelen. Even later komt de directeur van het officiële gidsenbureau binnen, en stelt zich als zodanig aan ons voor. Hij belooft ons alles in het werk te zullen stellen om ons een goede ge leide te geven, en vertrekt niet eerder, voor hij ons op het hart heeft gedrukt zijn zaak bij onze vrienden in Europa aan te bevelen. Onze gids staat ons buiten op te wachten, en weet op een handige ma nier ons te bevrijden van ons gevolg, waarvoor we hem nog het meest van alles dankbaar zijn. We zullen nu de heilige plaatsen van Nazareth gaan zien, en wel het allereerst de „Kerk van de Aankondiging". „Heilige" plaatsen? Onze gids brengt ons naar een grote Rooms-Katholieke kerk, die we binnen gaan. We gaan enkele gangen door en dalen even later enkele treden, en be vinden ons dan in een grot, waar vol gens een overlevering de engel Gabriël tot Maria zou gezegd hebben: „Wees gegroet, gij begenadigde, de Here is met u". Vanaf deze plaats kunnen we een andere grot zien, die met de eerste door een gang verbonden is en waar volgens de overlevering de keuken is ■geweest van Maria. We gaan de trap pen weer op, en dan brengt de gids ons naar een ander gedeelte van de kerk. We komen nu in de huiskamer van de heilige familie, die eveneens een grot is. Halverwege de trap zien we een zeer oude cisterne (dat is een regenbak). De kerk van St Jozef, die ongeveer 200 meter verwijderd is van de kerk van de Aankondiging, biedt ons de laatste attractie. Onder in de kerk wordt ons de timmerwerkplaats van Jozef getoond. Enkele grote schilde rijen, die aan de muur hangen, dienen om de verbeelding toe te spreken. Volgens deze voorstellingen zouden Jozef en Maria holbewoners geweest zijn, en dit is op zichzelf gezien niet uitgesloten. Want toen we de volgende morgen even buiten Nazareth met de bus naar Haifa reden, zagen we inder daad grotten, die door zeer arme men sen worden bewoond. Dat Jozef en Maria arm geweest zijn is buiten alle twijfel, als we het Evangelie van Lucas lezen. Maar dat we in deze kerken inder daad de keuken en de huiskamer van Maria en de werkplaats van Jozef voor ons hebben, is twijfelachtig. Op de plaats van de kerk van de Aankondi ging heeft keizerin Helena in de vierde eeuw na Christus een kerk laten bou wen, waaruit dus in ieder geval wel blijkt dat deze overlevering oud is. Maar zekerheid heeft men in geen ge val dat men hier werkelijk heilige plaatsen voor zich heeft Salizian-School, één van de vele R.K. inrichtingen in Nazareth, Wij kunnen niet in het minst on der de indruk komen van de heiligheid van deze plaatsen, waar Rome z'n protserige en massale kerken en kloos ters gebouwd heeft. Op het katholieke ge moed, dat er naar jaagt het heilige tast baar te maken, maakt dit alles een gewel dige indruk, en het valt dan ook niet te verwonderen, dat Na zareth jaarlijks hon derden pelgrims trekt, die uit alle delen van de wereld komen. Dat deze naïeve verering van het „heilige" op de bui tenwereld en vooral op de inwoners van Israël een slechte in druk maakt, werd ons onlangs duidelijk ge maakt door een arti kel, dat verscheen in een Israëlisch week blad. Maar in ieder geval profiteert de bevol king van het stadje Nazareth hiervan, en men kan bijna zeggen dat de stad leeft van z'n vele kerken en kloosters. De synagoge, „En Jezus kwam te Nazareth, waar Hij opgevoed was, en Hij ging volgens zijn ge woonte op de Sabbat dag naar de synago ge", zo vertelt ons Lucas in zijn Evange lie (hoofdstuk 414 —30). (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1954 | | pagina 11