BOUW EN INRICHTING
KERNREACTOR
ver
Bijdrage in de kosten tot een maximum
van f 8.500.000 gevraagd
Nachtelijke corpsteamrit K.L-officieren
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
L=V8,nÖdó,Q=J
Ontwerp van wet tot financiering
Fictieve diensttijd
voor bezitters
onderwijzersacte
Individueel klachtrecht
niet aanvaard
Strenge straf tegen
Nederlander geëist
Binnenkort verschijnt de nieuwe concordantie.
Straaljager verongelukt,
twee doden
Ontploffing in
electrische centrale
REGERING PROTESTEERT
IN DUITSLAND
Exportbeperking van eieren zal gevolgen
hebben
De conferentie
van Geneve*
Uitgave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 2438 bij geen gehoor voor
advertenties 2970, voor redactie
2435. Giro 274289. Kantoren:
Vlissingen: Lammensstraat 17,
Telef. 2754; Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Ter-
neuzen: Dijkstraat 26-28
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
ZEEUWSCH DAGBLAD
9e JAARGANG No. 2724
Abonnementsprijs 0.4'; per week,
2.p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 20 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
VRIJDAG 5 MAART 1954
Hoofdredacteur: J. D. TROOSTHEIDE Directeur: JACQ DE SMIT
Medewerkers: Ds W. C. v. Burgeier, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg; Mr W. F. E. Baron v. d. Feltz, Mid
delburg; Ds A. Gruppen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes, Vlissingen; .1. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp;
J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; J. Laport, Goes; K. C. van Spronsen, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel, Tholen;
R. Zuidema, Goes.
laat een onzer redacteuren, ter
gelegenheid van de jubilerende
N.C.L.B., de oude garde en het
jonge geslacht aan het woord
om hun bevindingen te vertel
len over de sociale toestanden
van toen en nu. De verschillen
zijn groot, maar de dank aan
God voor de ontzettend vele
verbeteringen is nog groter.
(Zie pag. 3.)
's-GRAVENHAGE, 4 Maart. Bij de Tweede Kamer is ingediend
een ontwerp van wet tot financiering van de bouw en inrichting van
een kernreactor in Nederland. Gevraagd wordt de ministers van O., K.
en W„ van Economische Zaken en van Financiën te machtigen in het
jaar 1954, onder door hen te stellen voorwaarden, ten laste van het rijk
een bijdrage te verlenen in de kosten van de bouw en inrichting van een
kernreactor tot een maximum van f 8.500.000, zijnde de helft van het
voor het eerste jaar van de bouw, voor de investeringen in het kern
reactor-project benodigde bedrag van 17 millioen gulden.
De achterstand, die na de oorlog in
ons land op het gebied der weten
schap bleek te bestaan, zo ontlenen
we aan de Memorie van Toelichting,
leidde op verschillende gebieden der
wetenschap tot een bundeling van alle
beschikbare krachten. Op deze wijze
kwam in het voorjaar van 1946 de
Stichting voor Fundamenteel Onder
zoek van de Materie tot stand
(F.O.M.). De minister heeft boven
dien in Maart 1953 de advies-commis
sie kernpsychisch onderzoek (de z.g.n.
commissie Kluyver) in het leven ge
roepen. Deze commissie heeft zich in
het bijzonder beziggehouden met het
organisatorische probleem en daar
over onlangs aan de ministers van
O., K. en W., Economische Zaken en
Financiën een rapport uitgebracht.
Dit rapport wordt thans bestudeerd.
VERGEVORDERD STADIUM.
Inmiddels moet het werk van de
Stichting voor Fundamenteel Onder
zoek van de Materie doorgang kunnen
vinden. De door haar verrichtte on
derzoeken zijn in een zodanig stadium
van ontwikkeling gekomen, dat de
vraag aan de orde werd gesteld of
niet moest worden overgegaan tot de
bouw van een proefreator in Neder
land.
Hoewel met deze reactor kleine hoe
veelheden electriciteit geproduceerd
zullen kunnen worden, beoogt men
met de bouw allereerst het leren ken
nen en oplossen van de problemen,
waarvoor men bij de economisch ver
antwoorde omzetting van de atoom
energie wordt gesteld.
's-GRAVENHAGS, 4 Maart. Op
de onlangs door het Ministerie van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen gedane oproep tot de bezitters
van de onderwijzersacte, die thans
niet bij het onderwijs werkzaam zijn,
doch die in beginsel bereid zijn als
nog een betrekking bij het l.o. te aan
vaarden, hebben zich voor 1 Maart
1400 aktebezitters aangemeld. Dage
lijks komen nog nieuwe aanmeldingen
binnen, zo deelt het ministerie mede.
De regering heeft besloten aan hen,
die naar 't lager onderwijs overgaan,
fictieve diensttijd toe te kennen en
wel van de tijd, die zij na het be
reiken van de 21-jarige leeftijd bui
ten het onderwijs bobbon af
gebracht.
Deze toekenning van nctieve
diensttijd zal ook gelden voor hen,
die reeds bij het onderwijs werk
zaam zijn, doch thans geen aan
spraak op fictieve diensttijd kun
nen maken.
Het Ministerie van O., K. en W.
vestigt er echter nog de aandacht op,
dat uit het feit, dat zich meer dan
1400 aktebezitters hebben aangemeld,
niet mag worden afgeleid, dat deze
allen naar het onderwijs zullen over
gaan. Teneinde hierover meer zeker
heid te krijgen, heeft de minister aan
degenen, die zich hebben aangemeld,
een uitvoerig schrijven gericht met
gegevens omtrent benoeming, salarië
ring, diensttijd en pensioenaanspraken
van het l.o.-personeel.
Daar de benoeming van onderwij
zend personeel geschiedt door de ge
meente- en schoolbesturen, is de mi
nister voornemens bij de plaatsing van
leerkrachten bemiddeling te verlenen.
Na bestudering van verschillende
bij dit project optredende problemen
is de F.O.M. tot de conclusie gekomen,
dat mits wetenschap en bedrijfs
leven samenwerken Nederland
technisch in staat is een proefreactor
te bouwen.
COMMISSIE KLUYVER.
De commissie Kluyver is unaniem
van oordeel, dat Nederland dit werk
ter hand moet nemen. Met het be<
drijfsleveli zal overleg gepleegd wor
den om te komen tot een financiering
op paritaire basis bij de uitvoering van
het kernreactor-plan.
De kosten voor de eventuele bouw
en inrichting van een reactor, die
naar zich laat aanzien drie jaar zal
vorderen, worden momenteel geschat
op ca 28 millioen gulden, waarvan
een groot deel nodig is voor de aan
schaf van zwaar water. Voor het
eerste jaar zal naar schatting een be
drag van 17 millioen gulden en voor
de twee volgende jaren van 11 milli
oen gulden nodig zijn. Bij een parti-
aire verdeling der kosten zal dus van
het rijk het eerste jaar een bijdrage
worden gevraagd van 8,5 millioen
gulden.
Conventie voor de rechten van de mens
Amendement Oud V. V.D.) met 32-37 stemmen verworpen
(Van onze parlementaire redacteur.)
Het is een dubbeltje op zijn kant geweest, maar bet amendement-Oud om
het Individuele klachtrecht te aanvaarden, is tenslotte verworpen met 3237
stemmen. Minister Beyen heeft zich tegen dit voorstel met een zekere fel
heid verzet. Hij vreesde, dat dit klachtrecht de weg naar misbruik wagen
wijd zou openzetten. Op dit ogenblik wil de Regering dit recht dus niet
aanvaarden. Dat hoeft ook niet, aldus de Minister, want het individuele
klachtrecht is niet een essentiëel element in de conventie van de rechten
van de mens. Dit recht is niet meer dan een additionele waarborg en aan
zo'n waarborg hebben wij in ons land geen behoefte. Er is geen sprake van
dat bij ons de rechten van de mens niet worden geëerbiedigd.
Dat God in deze Conventie niet
wordt erkend als de brond van alle
recht is een gevolg van het feit, al
dus de Minister van Buitenlandse
Zaken, dat er op dit punt geen over
eenstemming te bereiken was. Overi
gens is dit een kwestie van het vori
ge Kabinet geweest. Dit heeft op het
standpunt gestaan, dat het belang van
het bestaan van deze beginselen over
de rechten van de mens, belangrijker
geacht moet worden dan de verkla
ring over de oorsprong van dit be
ginsel.
Voor ds Zandt (S.G.P.) was het
feit zo'n groot mankement in deze
Conventie hij noemde haar Huma
nistisch dat hij tegen dit verdrag
stemde. Prof. Oud (V.V.D.) heeft zijn
amendement nog eens uitvoerig ver-
Vijf rivieren in Zuid-Engeland zijn
buiten haar oevers getreden als ge
volg van een nacht zware regenval.
Vele wegen zijn onbegaanbaar gewor
den en huizen door water omsloten.
In Kent is ontruiming gelast van hui
zen aan rivieren.
Interpellatie over pachten en
koopprijs landbouwgrond.
DEN HAAG, 4 Maart. De heer
Engelbertink (K.V.P.) heeft een inter
pellatie aangevraagd over de toepas
sing van de in Augustus 1953 in wer
king getreden wet Koop- en Pacht
prijzen van Landbouwgronden.
Je arrestaties in Indonesië.
DJAKARTA, 4 Maart. Tegen de
Nederlander V. Barkey, die voor het
landgereeht te Djakarta heeft terecht
gestaan op beschuldiging van het zon
der vergunning in bewaring hebben
van patronen voor vuurwapens is he
den een gevangenisstraf geëist van drie
jaar.
De Djaksa van het Landgereeht,
Siahaan, voerde als bezwarende om
standigheden aan, ten eerste dat be
klaagde de patronen zonder vergun
ning bewaard had in een tijd van on
rust en in een tijd, waarin de staat van
oorlog en beleg nog van kracht is. Ten
tweede dat beklaagde bij het gerech
telijk verhoor eerst heeft getracht de
zaak te verdraaien. Tén derde dat hij
na enige waarschuwingen te hebben
ontvangen, heeft toegegeven dat zijn
bij het verhoor door de politie afge
legde verklaringen juist waren. Ten
vierde dat hij geen afgifte bij de po
litie heeft gedaan, wetende dat het in
bewaring hebben van patronen onge
oorloofd is. De hoge leeftijd van be
klaagde in aanmerking nemend, eiste
hij drie jaar met aftrek.
Trommius heeft afgedaan.
KAMPEN, 3 Maart. Na
twee en een halve eeuw
zal er wederom een nieu
we concordantie verschij
nen.
Een uitgever in Kam
pen (J. H. Kok), zal deze
uitgave, die het gevolg is
van de nieuwe bijbelver
taling, verzorgen.
De heer AV. van der
Kamp te Kampen, ambte
naar op het gewestelijke
arbeidsbureau aldaar
heeft, met behulp van en
kele medewerkers, een
ïieuwe concordantie sa
mengesteld. Prof. dr W.
H. Gispen te Amsterdam
en prof. dr H. N. Ridder
bos te Kampen hebben
wetenschappelijk toezicht
op dit werk gehouden.
Prof. Gispen heeft zich
vooral bezig gehouden
met het Oude Testament,
het Hebreeuws en het
Aramees. Prof. Ridder
bos heeft voornamelijk op
de samenstelling van het
Nieuwe Testament en het
Grieks toezicht gehouden.
Toen in 1637 de nieuwe
Statenbijbel verscheen en
in het jaar 1660 algemeen
ingang had gevonden,
maakte Abraham van
Trommen, beter bekend
'als Trommius een. concor
dantie op deze bijbelver
taling.
Hij deed twintig jaar
over dit werk, dat ver
scheen in drie delen die
kwamen resp. in 1672,
1685 en 1691 in de handel.
Alsr gevolg van de nieu
we Bijbelvertaling is de
concordantie van Trom
mius onbruikbaar gewor
den.
dedigd. En de heer Schmal (C.H.)
meende, dat de Minister na deze uit
eenzetting nog moeilijk, overtuigende
tegenargumenten zou kunnen leveren.
Toen het tien minuten later op stem
ming aankwam, was de heer Schmal
echter nergens meer te bekennen. Er
waren nog drie C.H. fractieleden over,
t.w. de heren Tilanus, Beernink en de
Ruiter en deze drie stemden allen
tegen het amendement. De andere
tegenstemmers waren: de K.V.P., A.R.,
C.P.N. en S.G.P.
VERHOGING PENSIOENEN.
De Tweede Kamer heeft ook enkele
wetsontwerpen aanvaard om de pen
sioenen te verhogen met 5
in verband met de huurverhoging en
de opheffing van de consumptiebeper
king. De heer Beernink (C.H.) drong
er bij Minister Beel op aan om spoe
dig te komen met het beloofde ont
werp om de pensioenen te verhogen
van hen, die voor 1 Januari 1948 zijn
gepensionneerd, „Wie spoedig geeft,
geeft dubbel", zo zeide hij. De Minis
ter heeft op deze vraag medegedeeld
dat het wetsontwerp zeer spoedig bij
de Kamer zal worden ingediend.
MAU MAU GENERAAL
GEDOOD
NAIROBI, 4 Maart. Britse troe
pen hebben Donderdag de Mau Mau
„generaal Gicoema" in het gebied van
de berg Kenia gedood. Zij doodde
voorts in een hevig gevecht ten Zui
den van Nyeri zeven Mau Mau leden.
Woensdagavond werd bij de Koning
Willem III-kazerne te Apeldoorn de
start gehouden van de Nachtelijke
Corpsteamrit voor Officieren van de
Koninklijke Landmacht door Gelder
land, welke rit was georganiseerd
door de Militaire Commissie voor
Automobiel- en Motor-, Oefen- en
Betrouwbaarheidsritten (M.C.A.M.
Aan deze rit namen 79 groepen, be
staande uit telkens drie jeeps, bemand
met twee officieren, dus in totaal
ruim vierhonderd officieren deel. De
finish van de wedstrijd, welke zich
voor het grootste gedeelte op de Ve-
luwe afspeelde, was op de legerplaats
Ermelo. Het best geplaatste team
kwam in het bezit van de wissel
plaquette van de M.C.A.M., terwijl
ook door de commandant van het
eerste legercorps en diverse wapen
inspecteurs prijzen waren beschik
baar gesteld. In een dergelijke rit
hangt van goed kaartlezen vrijwel
alles af. We zien hier een groep rij
ders bij een ernstige studie van een
stafkaart.
OLDENZAAL, 4 Maart. Heden
morgen omstreeks half tien is een
Gloster „Meteor 7" straaljager van de
vliebasis Twenthe van de Koninklijke
luchtmacht in Noord Lutte (gemeen
te'Losser) verongelukt. Het vliegtuig
een z.g.n. „Dual-meteor", met twee
vliegers aan boord, is neergekomen
op een weiland nabij de boerderij van
de familie Kuipers. Nadat het toestel
op de grond was gekomen is het in
brand gevlogen. De inzittenden, de
26-jarige gehuwde eerste luitenant
vlieger Sleper te Almelo, instructeur
van de jachtvliegschool en de 21-ja-
rige ongehuwde sergeant-vlieger Van
der Laag te Breda kwamen om het
leven.
DEN HAAG, 4 Maart. Tengevolge
van een ontploffing in een onder
station van de electriciteitsmaatschap-
pij Zuidholland aan de hoek Water
straat, die vanmorgen om kwart over
zeven plaatsvond, is de electriciteits-
voorziening van Den Haag en enkele
omliggende gemeenten o.m. Delft, ge
ruime tijd in ernstige mate verstoord
geweest. Ook de spoorwegen hebben
de nodige last ondervonden. Het trein
verkeer naar Delft en Leiden was
enige tijd gestagneerd, maar de N.S.
kon vrij spoedig op een ander net
overschakelen. Bij de ontploffing de
den zich geen persoonlijke ongeluk
ken voor, wel ontstond er brand, maar
deze kon spoedig door de brandweer
bedwongen worden.
(Van onze parlementaire redacteur.)
DEN HAAG, 4 Maart. Op mondelinge vragen van de heer Den Hartog
(V.V.D.) heeft Minister Mansholt vanmiddag in de Tweede Kamer mede
gedeeld, dat het hem bekend is dat het bedrijfsleven in Duitsland voor
stellen heeft gedaan om een verandering te brengen in de invoerrechten
op eieren. In Duitsland streeft men naar een landbouwpolitiek met vaste
prijzen en met een geleidend invoerrecht. Het voorstel kan voor onze uit
voer zeer ernstig zijn, aldus de Minister.
Hoewel er nog geen voorstel bij de
Bundestag is ingediend heeft de Re
gering reeds een memorandum naar
Bonn gestuurd, waarin gezegd wordt,
dat een wijziging van het invoerrecht
ernstig betreurd zal worden. De ex
port van eieren naar Duitsland omvat
niet minder dan 20 van onze ge
hele uitvoer naar dit land.
In dit memorandum is er dan ook
op gewezen, dat de voorgenomen
exportbelemmering stellig conse
quenties zal hebben voor de Duitse
producten, die ons land binnen ko
men. De Regering overweegt nog,
aldus Minister Mansholt, om een
protest in te dienen bij de O.E.E.C.
en de E.B.U.
Het schijnt de bedoeling te zijn om
op de hoogte van het invoerrecht af
hankelijk te stellen van de prijs der
eieren. Bij een lage prijs zal het in
voerrecht hoog zijn, bij een hoge prijs
laag.
Zo zal bij een uitvoerprijs van 10 ct
een invoerrecht van 5.2 ct. betaald
moeten worden volgens het nieuwe
In enkele regels melden wij nog
DAT het 4712 ton meten
de schip „Carthage" de
laatste reis tot een goed
einde heeft gebracht. Het
vaartuig is gisteren in Ter-
neuzen aangekomen, om
daar door de Vlissingse fir
ma V. Cracau Zonen ge
sloopt te worden. Het is het
eerste zeeschip, dat na de
oorlog in onze provincie on
der de slopershamer komt.
DAT de leden van de
Vereniging van Leerling-
Scheepswerktuigkundigen
in de Technische school te
Middelburg hebben genoten
van een aantal door de
Kon. Shell beschikbaar ge
stelde films. De voorzitter
van de vereniging, de heer
E. Visscher, directeur der
Technische en Machinisten-
school, sprak een openings-
en slotwoord.
DAT de burgemeester van
Vlissingen, mr B. Kolff, gis
teravond de bazar heeft ge
opend in de Margrietschool
aan de Minister Lelystraat,
Deze bazar wordt gehouden
om aan geldmiddelen te ko
men voor de zo noodzake
lijke verbeteringen aan de
inventaris van de Vlissingse
Chr. Kleuterscholen. De ba
zar is ook heden- en mor
genavond geopend.
DAT tot geestelijk verzor
ger van de arbeiderskam
pen in Wester Schouwen,
tijdelijk is aangesteld vic.
Cupedo. Deze functionaris
is genegen om naast zijn
eigenlijke taak bij het ge
meentewerk te Burgh te
helpen.
DAT bij de verkiezing van
ambtsdragers in de Ned.
Herv. Kerk te Oosterland
tot ouderling is herkozen de
heer L. Stoutjesdijk en tot
diakenen de heren M.
Steenpoorte en M. de Vis
ser. In de vacature voor
ouderling werd gekozen de
heer W. v. d. Maas.
DAT de gecombineerde
Geref. Jeugdverenigingen te
Krabbendjjke gisteravond
onder leiding van de heer gelegen werkterrein de eer-
A. A. Allaart hun jaarlijkse ste van een serie van 84
feestavond hebben gehou- palen in de grond is gesla
den. De M.C. en J.C. voer
den samen een schets op ge
titeld: „Sebastiaan de spin",
waarna een spreekwoorden-
strijd werd gehouden.
Voorts werd opgevoerd het
toneelstuk „Naar de nieu
we wereld". Een tableau
werd verzorgd door de
M.V. Het slotwoord sprak
de oud-voorzitter en ere
lid van de J.V., de heer M.
G. Meeuwsen.
DAT de Middelburgse ge
meentepolitie proces-ver
baal heeft opgemaakt tegen
zekere J. A. uit Middelburg,
die er van wordt verdacht
drie weken geleden uit een
pakhuis aan de Kinderdijk
drie hl. witte bonen te heb
ben gestolen. De man be
weert thans, dfit hij de bo
nen heeft gekocht.
DAT gisteren op het tus
sen de Prov. straatweg en
de Vissersdijk te Zierikzee
gen voor de bouw van de
ïieuwe zuivelfabriek. Het
is de eerste fabriek die zal
worden herbouwd in het
rampgebied. De plechtig
heid had eerst eergisteren
moeten plaats hebben, doch
kon toen door het slechte
weer niet doorgaan.
DAT in het Verenigings
gebouw te Hoedekenskerke
onder leiding van ds S. J.
M. Hulsbergen gisteravond
de ouderavond is gehouden
van de Chr. school. Van 9
tot 12 u. was in de laagste
klassen en van 1 tot 3 u. in
de hoogste klassen de les
op een geluidsband opgeno
men, waardoor de ouders
deze avond hun kinderen
bij de les konden volgen.
Het hoofd der school, de
heer M. Allewijn, gaf voor
af een toelichting. Mej.
Bakker droeg nog voor uit
„Herinneringen" van W. G.
v. d. Hulst.
voorstel terwijl momenteel 1.5 ct
"wordt geheven. Is de uitvoerprijs 14
ct. dan blijft het invoerrecht onveran
derd. Het zal dan variëren van 2.1 a
2.3 ct. per ei.
Op een ei van 18 cent wordt mo
menteel een invoerrecht van 7 cent
betaald.
Bij het nieuwe systeem zal het in
voerrecht nul cent bedragen. De con
clusie van de Minister was dan ook,
dat onze pluimveehouders ernstig ge
troffen zullen worden als de voorstel
len van het Duitse bedrijfsleven wer
kelijkheid worden.
Westelijken hebben
administratief gedeelte
geregeld.
LONDEN, 4 Maart. De Westelijke
mogendheden voeren thans besprekin
gen over de organisatie van de komen
de conferentie te Genève. Zij zijn thans
zo ver gevorderd, dat zij de Sowjet-
Unie voorstellen kunnen doen over
het administratieve gedeelte van de
conferentie.
Mogelijk zullen gedelegeerden uit 20
landen de opening van de conferentie
bijwonen. Thans wordt nog het ant
woord ingewacht van 13 landen.
Xn diplomatieke kringen neemt men
aan, dat alle uitgenodigden delegaties
zullen zenden.
Amerikaanse, Franse en Britse des
kundigen zullen nog vóór „Genève" in
Washington bijeenkomen voor bespre
kingen over het Koreaanse vraagstuk.
DE BILT ZEGT:
Iets kouder
DE BILT, 4 Maart. Zwaar be
wolkt met opklaringen en enkele bui
en. Iets kouder dan gisteren. Aanvan
kelijk zwakke tot matige Zuidweste
lijke wind, later matige tot krachtige
Westelijke tot Noordwestelijke wind.
Op- en ondergang van Zon en Maan.
Zaterdag: Zon op 7.18 u., onder 18.27
u. Maan op 7.19 u., onder 20.54 u.
Hoogwater Zaterdag 6 Maart:
Vlissingen: 1.56 u. 2.08 m., 14.23 u. 2.25
m. Terneuzen: 3.02 u. 2.42 m., 15.23 u.
2.58 m. Wemeldinge: 4.26 u. 1.76 m.,
16.49 u. 2.01 m. Zierikzee: 4.11 u. 1.48
m., 16.40 u. 1.72 m.
