PROT. CHR. LANDBOUWONDERWIJS
IN N.O.P. KRIJGT SUBSIDIE
Publiek verontwaardigd over
„circus" van Versailles
Zeeland mag 900 woningen
meer bouwen
A
PROTESTANTS CHRISTELIJK!BLAD VOOR ZEELAND
Rechts-links stemming
Minister Mansholt stelt gemengde vleugelschool voor
Rusland na jaren
bereid te praten
Na 10 vergeefse stemmingen
Eerste staking reeds uitgebroken
Het Zuidslavische
leger
Zeeuwse belangen
in Tweede Kamer
Overwegbomen niet gesloten
TREIN GRIJPT BROMFIETSER
EN AUTO
Klas schoolkinderen nog op tijd gewaarschuwd
Extra-contingent voor herbouw in de
komende drie jaren
Oostenrijk wil ook
confereren te Berlijn
1 SNIPPER
NIEUWS
In enkele regels melden wij nog
Zweedse
Bisschop lasterde
mede-candidaat
Schuldig aan schrijven
van anonieme brieven
DE BILT ZEGT:
Uitgave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 2438 bij geen gehoor voor
advertenties 2970, voor redactie
2435. Giro 274289. Kantoren:
Vlissingen: Lammensstraat 17,
Telef. 2754; Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Ter-
neuzen: Dijkstraat 26-28
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
ZEEUWSCH DAGBLAD
9e JAARGANG No. 2666
Abonnementsprijs f 0,44 per week,
1.85 p. maand, 5.45 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 29 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
WOENSDAG 23 DEC. 1953
Hoofdredacteur: J. D. TROOSTHE1DE V Directeur: JACQ DE SMIT
Medewerkers: Ds W. C. v. Burgeier, Kruidingen; A. I. Catsman, Aardenburg; Mr W. F. E. Baron v. d. Feltz, Mid
delburg; Ds A. Gruppen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes, Vlissingen; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp;
J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; J. Laport, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel, Tholen; R. Zuidema, Goes.
Op- en ondergang van
Zon en Maan.
Donderdag: Zon op 8.47 u., onder
16.32 u. Maan op 21.22 u., onder
11.02 u.
Hoogwater Donderdag 24 Dec.:
Vlissingen: 4.11 u. 1.98 m., 16.39
u. 2.06 m. Terneuzen: 4.42 u. 2.14
m., 17.10 u. 2.22 m. Wemeldinge:
6.02 u. 1.65 m., 18.24 u. 1.78 m.
Zierikzee: 5.43 u. 1.40 m., 18.11
u. 1.54 m.
"7
3pf
(Van onze parlementaire redacteur).
DEN HAAG, 22 December „Er is plaats en ruimte voor het bijzonder
landbouwonderwijs, want de schoolstrijd is gestreden. De moeilijkheid is ech
ter om dit onderwijs op de beste wijze te spreiden. Aan het bijzonder land
bouwonderwijs is voldoende ruimte gegeven, al kunnen er fouten gemaakt
zijn en al is men het niet altijd eens met de genomen beslissing", zo zeide
gistermorgen minister Mansholt in de Tweede Kamer.
Tot dusver werd het aantal lagere landbouwscholen verdeeld volgens een
schema: 4 katholieken, 3 protestanten en 3 neutralen. Maar het verzadigings
punt is bereikt. Nu is het de grote vraag: waar bestaat de meeste behoefte
aan landbouwscholen? Dat de R.K.-organisaties ten achter worden gesteld
ontkende minister Mansholt met klem. En bij het Prot. Christelijk onderwijs
is het een moeilijkheid, dat men het niet eens is over het karakter van dit
onderwijs. De ene Prot. Christelijke school is de ander nog niet. Men wil b.v.
C.B.T.B.-scholen, maar de voorstanders van de neutrale boerenorganisaties
stellen zich op het standpunt, dat zij ook christelijke scholen kunnen besturen.
Zo had men het in de N.O.P. eens
kunnen worden over een school met
een christelijk karakter, maar een be
paalde groep wenste een school met
een karakter dat in overeenstemming
was met haar opvattingen. Daarom is
voorlopig een Rijksschool opgericht.
Het bouwen van meer scholen is in de
ze polder op dit moment bezwaarlijk,
daar de helft van het aantal pachters
er nog maar woont.
Minister Mansholt deed een nieuw
voorstel: laten wij in de N.O.P. een
vleugelschool maken waar men een ge
meenschappelijk gebruik van kan ma
ken wat de technische outillage be
treft. Daarnaast kan men het meer le
vensbeschouwelijk onderwijs op eigen
leest schoeien. De school wordt dus
een technisch centrum en drie school
besturen zullen in aparte vleugels hun
eigen onderwijs kunnen verzorgen.
Over de omzetting van de landbouw
school te Sneek kon de bewindsman
nog geen mededelingen doen. Daarover
moeten eerst de organisaties nog ge
hoord worden.
Minister Mansholt was het eens met
de heer v. d. Heuvel (P.v.d.A.), dat
men geen bewondering behoeft te heb
ben voor het compromis dat in Leeu
warden is gesloten.
De heer v. d. Heuvel (A.R.) was ver
heugd dat het standpunt van de be
windsman tijdens zjjn rede heel wat
tegemoetkomender was dan in zijn Me
morie van Antwoord. Hij wilde zich
niet uitspreken over de „vleugel
school". Maar één ding wist hij zeker:
de Prot. Chr. Landbouwschool moet er
komen in de N.O.P. Daarom had hij
een amendement ingediend om de gel
den die uitgetrokken waren voor de
landbouwwinterschool te bestemmen
voor de bijzondere landbouwwinter
school. Minister Mansholt wierp tegen,
dat daardoor zijn plan niet uitgevoerd
kon worden. In ieder geval zou er op
de beslissing over de vleugelschool
vooruit gelopen worden. Wel was hij
bereid om nader te bekijken of het mo
gelijk is subsidie te geven aan de bij
zondere scholen, die zouden aansluiten
op het centrale gedeelte. Het was dui
delijk, dat het technisch centrum van
deze vleugelschool in Rijkshanden zou
zijn. En zelfs sprak de minister van
technische leerkrachten ,die niet meer
aangesteld kunnen worden, als de Ka
mer de gelden die aangevraagd wor
den voor een neutrale school niet vo
teert. Het technisch centrum en zelfs
het aanstellen van bepaalde leerkrach
ten in deze vleugelschool zou dus een
Rijkszaak zijn.
Geen wonder, dat de heer v. d. Heu
vel zijn amendement handhaafde. Hij
had nog een ander sterk argument: de
Prot. Chr. school is er reeds, terwijl
de neutrale school nog opgericht moet
worden. Er is een school met statuten
en grondslag. Wat zal e verder nog
overlegd moeten worden?
Het was duidelijk, dat de stemming
zou uitlopen op een zuiver rechts te
gen links. Het amendement v. d. Heu
vel (A.R.) het was in tweeën ver
deeld werd aangenomen met 35
29 stemmen. De stemming werd met
spanning gevolgd, want er waren nog
wel enkele lege plekken, zodat het een
dubbeltje op zijn kant werd. „Rechts"
gaf echter geer krimp.
Minister Mansholt was met deze be
slissing kennelijk niet ingenomen.
Dat was te begrijpen, want in 1954 zal
de rijksschool er niet komen. Nu kan
hij natuurlijk zijn idee over de vleugel
school nog doorzetten, maar dan is er
het fundamentele verschil, dat er reeds
een geoutilleerd Prot. Chr. school be
staat. En dat betekent, dat het tech
nisch centrum in ieder geval geen
rijkszaak zal worden.
Het amendement was in een interes
sante vorm gegoten. De post voor de
subsidie voor de rijksscholen werd
met een gulden verlaagd, die voor de
bijzondere landbouwscholen met een
gulden verhoogd. Het overhevelen van
gelden in deze vorm komt overigens
niet veel voor, maar schijnt wel pre
cedenten te hebben.
WASHINGTON, 22 December
Naar aanleiding van het Sowjet- ant
woord op president Eisenhowers voor
stel tot bespreking van een „atoom
bank" heeft Dulles gezegd, dat de
Sowjet-Unie thans, na jaren, te ver
staan heeft gegeven bereid te zijn ver
trouwelijke en naar wij hopen ernstige
besprekingen over dit vraagstuk te
houden.
Op de vraag of het Sowjet-antwoord
geen val inhield antwoordde Dulles
niet van mening te zijn, dat er iets in
de Sowjet-nota was, dat, bij aanvaar
ding door Amerika, een gevaar voor
Eisenhowers plan zou inhouden.
Uiteraard poogde de Sowjet-Unie
reeds vóór een conferentie een voor
haar gunstige toestand te scheppen.
De Sowjet-Unie is van mening, zo
vervolgde hij, dat wij gaarne een con
ferentie willen hebben, dat wij bereid
zijn de prijs te betalen van het geven
van voordelen aan de Sowjet-Unie,
welke groter zijn dan die, welke zij
op de conferentie (zelf) zou kunnen
behalen.
Wij zullen echter niet van te voren
de dingen weggeven welke wij op de
conferentie hopen te bereiken.
Omtrent de voorgestelde besprekin
gen in Berlijn zei de minister nog in
zijn rede, die hij hield voor de Ame
rikaanse pers, dat het er thans naar
uitzag, dat de Sowjet-Unie bereid was
onderhandelingen te voeren over de
hereniging van Duitsland en Oosten
rijk. Er was nog geen officieel ant
woord gekomen op het voorstel, om
4 Januari te Berlijn bijeen te komen.
In de Maandag ontvangen Söwjet-ver-
klaring werd echter gesproken over de
komende conferentie te Berlijn.
VERSAILLES, 22 December Het Franse Parlement heeft zijn elfde stem
ming yoor een nieuwe president uitgesteld tot Woensdagmorgen. Intussen zal
men trachten een „nationale" eandidaat te vinden.
In de afgelopen zes dagen is tienmaal gestemd zonder dat men tot een
resultaat kwam. Al die tijd waren de ministers en het gehele Parlement aan
Versailles gebonden en moesten de bestuurstaken door de vaste ambtenaren
worden afgedaan.
Minister van Buitenlandse Zaken, Bidault, kon gisteren ternauwernood een
paar uur vrijmaken om een nota van de Russische ambassadeur in ontvangst
te nemen. Ambtenaren van het Kabinet bewegen zich de gehele dag in ijl
tempo per auto tussen Parijs en Versailles om de ministers dringende stuk
ken te laten tekenen.
In regeringskringen vreest men een
of andere ernstige uitbarsting van de
verontwaardiging bij het publiek. In
de nabijheid van het paleis te Versail
les worden troepen in reserve gehou
den. Deze vrees van de overheid bleek
vandaag hieruit, dat het televiseren
van de rumoerige congresvergadering
van vanmiddag, waarop werd besloten
de volgende stemming tot morgenoch
tend uit te stellen, werd verboden
In een kring rond de obilisk in het
centrum van het St Pietersplein
wacht een gedeelte van de tachtig
zware vrachtwagens op de Pause
lijke zegen, vóór het begin van de
reis door Italië. De vrachtwagens
zijn n.I. geladen met Kerstpaket-
ten van het Vaticaan, die in het
gehele land zullen worden uitge
reikt.
BELGRADO, 22 December Het
Zuidslavische leger van thans is sterk
en goed uitgerust als nimmer tevoren,
aldus heeft Ivan Gosnjak, de Zuidsla
vische staatssecretaris voor de Natio
nale Verdediging, verklaard. Het be
waren van de vrede kost Zuid-Slavië
zeer veel, aldus Gosnjak, die verder
nog zeide, dat zijn land een krachtige
factor van de vrede betekende.
Zuidslavië heeft een krachtige be
wapeningsindustrie opgebouwd en een
gedeelte van de capaciteit daarvan
wordt gebruikt voor economische on
dernemingen. In 1953 bouwden de
Zuidslavische werven 30.000 ton
scheepsruimte tegen slechts 5.000 ton
in de twintig jaren voor de oorlog.
DEN HAAG, 22 December Tijdens
de debatten over de begroting van
Verkeer en Waterstaat in de Tweede
Kamer heeft mr W. F. E. Baron van
der Feltz (C.H.) gezegd van oordeel te
zijn dat de waterschappen in Zeeland
tegemoet gekomen moet worden in
financieel opzicht. De plannen voor de
nieuwe veerhavens te Breskens bespre
kend bepleitte hij de noodzakelijkheid
dat er meer rekening gehouden wordt
met de belangen van Breskens. Deze
gemeente is destijds een binnenhaven
toegezegd welke belofte niet is nage
komen. Informeel is daarna te kennen
gegeven, dat een grote verkeersweg
zou worden aangelegd. De heer Feltz
verzocht de minister zich nader te be
raden alvorens Vlissingen wordt be
roofd van de Mij. Zeeland.
De heer Engelbertink (K.V.P.) vroeg
aandacht voor de gedachte van een
Waterschapsfonds en voor het winnen
van terrein in het Zuiden van het land.
ONRUST.
In verschillende takken van be
drijf is al onrust aan de dag getre
den. Er zijn stakingen bij de poste
rijen, het vliegwezen en ook de wijn
boeren worden weer opstandig,
evenals van de zomer. Het publiek
steekt zijn verontwaardiging over
„het circus" van Versailles niet on
der stoelen of banken. Een assura
deur te Lyon wekte zijn stadgenoten
op de vlag halfstok te hijsen.
Ook onder de parlementsleden zelf
is de sfeer geladen. Over en weer wor
den felle beschuldigingen geuit. De ra
dicalen en linksgeoriënteerden zeggen
dat premier Laniel koppig is en niet
wil toegeven dat hij ongewenst is als
president. De conservatieven, M.R.P.
en de Gaullisten beschuldigen de radi
calen van obstructie met het doel een
partijgenoot op de presidentsplaats te
krijgen. In de wandelgangen hoort men
de namen Herriot en Auriol vaak noe
men. Velen hopen dat een van beiden
zich beschikbaar zal stellen als men
het over geen andere eandidaat eens
kan worden.
Zojuist wordt vernomen, dat het
(communistische) algemene vakver
bond en de onafhankelijke vakver
enigingen de postbeambten hebben
opgeroepen onmiddellijk het werk
neer te leggen en dit niet te hervat
ten vóór eerste Kerstdag om 20 uur.
ROTTERDAM, 22 December Vanmorgen is op de bewaakte maar niet
gesloten overweg aan de Kleiweg in voormalig Schiebroek een trein in bot
sing gekomen met een auto en een bromfietser. De trein sleepte de auto en
bromfietser ongeveer 50 a 60 meter mee. De auto kwam onder aan de dijk
terecht en de bestuurder, die in de auto zat ,werd er uit geslingerd. De man
was vrijwel op slag dood. De auto geraakte in brand. De bromfietser moest
ernstig gewond in het ziekenhuis worden opgenomen. Toen het tragisch on
geval gebeurde was er zware mist.
Herbouw over 4 jaar voltooid
Doordat de trein in het station Ro
denrijs door een onveilig uitrijsignaal
was gereden, was de overweg terecht
niet gesloten. Hierbij kwam nog, dat er
een zware mist hing zodat de slacht
offers de trein nauwelijks hadden kun
nen zien aankomen.
"Wel waren de bomen gesloten ge
weest voor een andere passerende
trein. Toen de bomen weer open gin
gen kwam juist de tweede trein aan
gereden, die de bromfietser en de auto
greep.
Door 'n gelukkige omstandigheid zijn
overgang, n.I. die aan de Erasmus-
singel te Schiebroek zijn op hetzelf
de ogenblik gesloten en geopend als
de bomen van de Kleiweg. De bo
men aan de Erasmussingel gingen
dus ook juist op een zeer ongelegen
ogenblik open. Bij deze overgang
stond 'n tramconducteur en een klas
schoolkinderen. Gelukkig hoorde de
tramconducteur de trein in de mist
aankomen en was hij in staat de kin
deren tegen te houden.
MIDDELBURG, 22 Dec. -
Naar wij vernemen heeft de minis
ter van Wederopbouw en Volks
huis- zsting goedgevonden, dat aan
de Provincie Zeeland voor de ko
mende drie jaren bouwvolume voor
900 woningen extra wordt toege
wezen. Het is de bedoeling, dat in
elk der jaren 1954, 1955 en 1956
steeds 300 woningen van dit extra
contingent zullen worden gebouwd.
De uitdrukkelijke voorwaarde, wel
ke de minister stelde, is, dat al dit
extra zal worden gebruikt voor de
realisering van herbouwgevallen.
Zoals men weet bestond het oor
spronkelijke contingent uit bouw
volume voor 1500 woningen voor de
komende drie jaren of 500 woningen
per jaar. Daarin was alles begrepen,
ook de herbouw. Bepaald was, dat
telkenjare uit dit contingent 300
herbouwgevallen moesten worden
verwezenlijkt. Gedeputeerde Staten
van Zeeland is thans medegedeeld,
dat dit aantal niet 300, maar slechts
200 behoeft te bedragen. Dit bete
kent, dat met de jaarlijkse 300
extra in de volgende jaren per
jaar 500 door de oorlog verwoeste
huizen zullen kunnen worden her
bouwd. Er zijn in onze provincie
nog rond 2000 herbouwgevallen,
zodat, wanneer zich geen moeilijk
heden voordoen, de herbouw over
vier jaar zal zijn voltooid.
Het komt er dus op neer, dat het
totale bouwvolume voor Zeeland
is opgevoerd van 1500 tot 2400
woningen of 800 per jaar. Voor
andere doeleinden (dus niet de
herbouw) kunnen als gevolg van
de beslissing van minister Witte
per jaar niet 200, maar 300 wonin
gen worden toegewezen aan de
Zeeuwse gemeenten.
WENEN, 22 December Oostenrijk
is van plan een delegatie naar de vier-
mogendhedenconferentie te Berlijn te
zenden, aldus heeft kanselier Raab ge
zegd. Hij wil zijn land aan de bespre
kingen zien deelnemen en zijn stand
punt uiteenzetten. Het probleem van
het verdrag met Oostenrijk mag vol
gens de kanselier niet aan andere
kwesties gekoppeld worden.
i
k k
Kikoejoes hebben gisteren de Mau
Mau generaal Matanjago gedood. Zijn
vrouw is gevangen genomen. Door
vermindering van productie in vele
takken van de industrie is het aantal
arbeiders in de Amerikaanse fabrieken
sedert het begin van de zomer met
700.000 of 4 pCt verminderd. Het
Brits Koninklijk paar is gisteravond in
Nieuw Zeeland aangekomen. Het
hospitaal-kerkschip „De Hoop" is gis
teren de haven van Scheveningen bin
nengelopen. In de Haagse dierentuin
zal Donderdag 7 Januari een protest
bijeenkomst worden gehouden wegens
de noodtoestand, waarin meer dan
130.000 Indische Nederlanders in Indo
nesië verkeren en de houding der Ne
derlandse regering tegenover deze
landgenoten.
DAT de Goese bakkers
eendrachtig hebben besloten
op tweede Kerstdag niet te
bakken. Vroeger wilde dit
nog wel eens mislukken
DAT vanavond te Terneu
zen met een Kerstwijding 't
nieuwe Hervormde jeugdge-
bouw aan de Kerkhoflaan is
geopend. Het is een mooi ge
bouw, dat met weinig kosten
door veel arbeid tot stand is
gekomen.
DAT in Ellewoutsdijk gis
teren op 78-jarige leeftijd is
overleden de heer I. Nortier,
die gedurende 20 jaar nota
bel is geweest in de Ned.
Herv. kerk.
DAT gisteren de adoptie
commissie uit Leeuwarden
Kerkwerve heeft bezocht en
vol ontzetting de schade
heeft geconstateerd door het
water ontstaan. Ook bezocht
men onder leiding van de
burgemeester van Kerkwer
ve en diens echtgenote de
herstelwerkzaamheden aan
de dijken. In de Herenkeet
bij Flaauwers dronk men
een kopje koffie.
DAT de Herv. Gemeente
te Hoedekenskerke gister
avond haar Kerstavond
heeft gehouden. Ds Hulsber
gen hield een Kerstmedita
tie, wika Bos vertelde aan
de hand van een filmstrook
een Kerstverhaal en de heer
Allewijn declameerde en
verzorgde eveneens met be
hulp van een filmstrook de
Kerstliturgie. Ook het kerk
koor verleende medewer
king.
DAT de export van ge
slachte konijnen naar België
is opengesteld.
DAT de korfbalvereniging
„Swift" te Middelburg thans
200 leden telt en zij het ko
mende jaar haar 20-jarig be
staan hoopt te vieren.
DAT de weg van Zierikzee
naar Zijpe nu wel Donder
dag a.s. wordt opengesteld,
doch dat de automobilisten
niet moeten vergeten, dat zij
met matige snelheid moeten
rijden, willen zij de weg niet
verknoeien.
DAT de politierechter te
Terneuzen gisteren de land
bouwer J. C. de M. uit St
Jansteen heeft veroordeeld
tot zes weken gevangenis
straf wegens valsheid in ge
schrifte. De man had een
schuld van 8.000,bij een
Oom en toen deze overleed
„wijzigde" hij de schuldbe
kentenis in zijn eigen voor
deel. De man zelf was ont
erfd. De andere erfgenamen
kwamen achter het bedrog,
toen zij de erfenis gingen
verdelen en de schuldbeken
tenis voor de dag kwam.
DAT de Zeeuwse evacué's
die nog in het paleis het Loo
wonen, het Kerstfeest met
Prinses Wilhelrriina hebben
gevierd.
STOCKHOLM, 22 December De
rechtbank te Uppsala heeft vandaag de
Lutherse bisschop van Straengnaes,
Dick Heiander, schuldig bevonden aan
het zenden van anonieme brieven aan
geestelijken uit zijn dioces. De recht
bank bepaalde, dat hij wegens smaad
uit zijn ambt van bisschop van Straen
gnaes wordt gezet.
Aan Heiander was ten laste gelegd
dat hij, voordat hij in de herfst van
1952 tot bisschop van Straengnaes
werd gëkozen, anonieme brieven had
geschreven en verzonden aan de kie
zers, geestelijken in het betrokken bis
dom. In die brieven zou hij zich kren
kend hebben uitgelaten over zijn me-
decandidaat prof. Lindroth, evenals
hijzelf destijds hoogleraar in de theolo
gie te Uppsala, en over ds Segelberg,
eveneens uit Uppsala.
In zijn requisitoir heeft de officier
er de bisschop een verwijt van ge
maakt dat hij niets heeft gedaan om
klaarheid in de zaak te brengen. Nooit
heeft hij iets toegegeven voordat hij
tegenover een onomstotelijk bewijs
werd geplaatst, meende de officier. De
officier achtte de schuld van de bis
schop bewezen.
De verdediger bleef van mening dat
de bisschop de brieven niet heeft ge
schreven: de inhoud zou hem eerder
geschaad dan gebaat hebben. Geen ge
zond mens kan deze brieven hebben
geschreven, meende de advocaat, die
verder betwijfelde of de inhoud wel
werkelijk krenkend kan worden ge
noemd.
De bisschop hield vol, dat hij niets
te maken heeft gehad met de anonieme
brieven.
Dr Mossadeq heeft bij het opperste
gerechthof beroep aangetekend tegen
zijn veroordeling tot drie jaar gevan
genisstraf door het militaire tribunaal,
dat hij onbevoegd en onwettig noemt.
Mist trekt op
DE BILT, 22 December Aanvan
kelijk nog plaatselijk mist, voorname
lijk in het Oosten van het land. Ove
rigens zwaar bewolkt met hier en daar
wat lichte regen of motregen. Zwakke
tot matige wind tussen Zuid en West.
Iets hogere temperaturen.
