„Als Simson in Dagons Tempel" RICHMOND DEZE WERELD v&n ö&q tot ö&q Artikelenreeks in ons blad deed principiële strijd ontbranden Ds. H. Veldkamp schreef een artikel in de „Neutrale" Friese Koerier en hoofdredacteur Fedde Schurer gaf commentaar Ds, H. Veldkamp Fedde Schurer Helicopterdiensten nog niet lonend* U Dec. '53 '53 oe took jjj, hoort erbij SCHRALE HUSt>l\Z7Tn KLÖÖSTERBMSEM Zet Rusland voor voldongen feiten l Schreef Zweedse bisschop anonieme brieven? "jaswarJirare' sa e nss Portugal, land zonder (officiële) oppositie Zaterdag 7 November 1953 ZEEUWS""I DAGBLAD Pagina S in het eerste van de serie artikelen, waarin ds H. Veldkamp voor-ons blad de betekenis van de christelijke pers heeft belicht, heeft deze bekende schrijver zich gewaagd aan een uitspraak, die in de ge hele Nederlandse pers nogal opzien heeft gebaard. Ds Veldkamp te kende de strijd om het bestaan, die de christelijke kranten hebben te voeren en letterlijk schreef hij: „Het is een strijd die soms lijkt op een gevecht tegen de bierkaai. Want deze lieden bereik ik nu juist weer niet met dit artikel. Wij staan hier feitelijk op de verkeerde tribune. Ik zou voor één keer de microfoon van de „neutrale pers" willen lenen. Ik zou voor één maal Simson willen wezen. Het werde mij vergund de Dagonstempel van de ik zeg niet onchristelijke maar de niet- christelijke pers binnen te treden, om de beide pilaren, die de christen mensen (door hun abonnement op en hun advertenties in deze pers) hebben opgebouwd, met daverend geweld te doen instorten. U begrijpt wel, daar krijg ik de kans niet voor". Deze uitspraak heeft de heer Fedde Schurer, hoofdredacteur van de Friese Koerier en een bekend „doorbraak-socialist", aangegrepen en in een hoofdartikel heeft hij Ds Veldkamp uitgedaagd „als Simson in zijn Dagonstempel" te komen staan en aan die pilaren te schudden. Deze is vanzelfsprekend het antwoord hierop niet schuldig gebleven en zo is op Zaterdag 24 October in de Friese Koerier een artikel van ds Veldkamp verschenen. Een week later gevolgd door het commentaar van de heer Schurer. Het eigenaardige is echter, dat hij Christus in dezelfde adem Zijn man daatgebieden todWijst: de pers, de christelijke organisatie, de politiek en de school. En verder enz. Dat enz. in teresseert mij bovenmate. Als ik eens mag doorgaan Het Rode en Groene Kruis, De Bataafse Petroleummaat- schappij, het Amsterdams Conservato rium, de Unilever, het Nederlandse le ger (niet het Leger des Heils, maar het „gewone"), de Technische Hoge school, en dan pas enz. Wil ds Veld kamp dat oplossen door voor de na-_ men van al deze instellingen het pre- dicaat chr. te plaatsen? Het leek ons toe dat wij, die zo nauw bij deze principiële strijd betrokken zijn, onze lezers deze beide artikelen niet mochten onthouden. U vindt hier onder allereerst het artikel van ds Veldkamp (de inleiding hiervan heb ben we weggelaten, omdat hierin nog slechts even een resumé gegeven wordt van de gang van zaken) en daaronder het commei),'"r van Fedde Schurer. INTUSSEN zitten die pilaren me dwars, en als ik zo doorga, krijg ik niet eens de kans ze aan te raken. Het is een raar geval dat je bij een ander thuis pardoes gaat zeggen wat je op je gastheer tegen hebt. Maar ik word er toe uitgenodigd, en dus moet het maar. Het eerste wat ik op de, laat me dan maar zeggen „onafhankelijke" pers tegen heb, is dat schrijvers en lezers de Zondagsontheiliging met huid en haar slikken. Het nummer waarin de hoofdredacteur een pole miekje met mij begint, is toevallig een Maandagnummer. Dit nummer is voor een aanzienlijk deel gevuld met de verslagen van de sport die op Zondag bedreven is. Nu verzekert de hoofdredacteur mij, dat vele lezers van de F.K. horen bij wat ik „onze mensen" noem. Alala! Dus Zondag eerbiedig luisteren naar: ge denk de Sabbath, dat'ge die heiligt, en Maandag smullen van een smerig verhaal hoe die dag ontheiligd is en wat voor kranige lui dat waren. Dat rammelt, is 't niet? Nee, u moet niet zeggen: dat lees ik niet! Die krant is een huisvriend, die voor ieder lid van 't gezin een woordje heeft, en wat u niet leest interesseert een ander wel! Daar hebt u verantwoordelijkheid voor of niet? U moet dus zeggen tegen uw krant: je komt hier elke dag thuis, maar deze praat neem ik niet. Je brengt een vreemde sfeet in m'n huis, en als je daar niet mee ophoudt, kom je eenvoudig niet meer binnen. U nodigt toch ook niet iemand uit om eens per week eens gezellig te ko men vloeken? Of is het 4e gebod van minder waarde dan het 3e? De „Friese Koerier" wil persé niet „neutraal" heten maar „onafhankelijk" en geeft even beslist de voorkeur aan „wonen temidden zijns volks" boven het „blijven binnen de palen van het beschermde domein der zich christe lijk noemende groepen." De angeltjes in deze laatste zin laat ik nu maar zitten. Ik wijs er alleen op met verwijzing naar het boven staande, dat er ook palen zijn die God zelf heeft gezet, en dat alles fout loopt als je daar niet binnen blijft. Ik vind het prachtig „te wonen te midden mijns volks", maar dan heeft speciaal de krant voor dat volk ook een roeping. De Krant vervult die roe ping niet, als ze dat volk stijft in de waan, dat het wel en wee van ons vaderland zowat afhangt van voetbal lers, wielrenners en flimsterren. Ik laat de F.K. graag de fiere naam van „onafhankelijk", maar in een opzicht is hy zeer afhankelijk: van de slechte smaak van het publiek voor de sport sensatie op Zondag. Gooi die er uit, en een van de pila ren gaat wankelen! Mijn tweede bezwaar gaat tegen het dualistisch standpunt, dat o.a. de F.K. inneemt dat „christelijke pers" (ik kan er bij voegen christelijke organisatie, politiek, school, enz., want dit ligt alles in één vlak) feitelijk beschouwd wordt als een hobby, een paradepaard, een luxe-artikel van enkele principiële de bielen of iets dergelijks. Hiertegen verzet zich mijn belijdenis van het Koningschap van Christus op elk levensterrein. Naar mijn overtui ging aanvaardt Christus geen man daatgebieden, maar is zijn souvereini- teit op elk terrein absoluut. Hij is het op het ene terrein niet een beetje min der dan op het andere. En wij zijn christen of we zijn het niet. Zijn we 't wel, dan ook in alle details, tot het lezen en schrijven van de krant toe... hetzij ge eet of drinkt of iets anders doet, doet bet ter ere Gods. Het gaat dus niet om een methode, maar om een beginsel. Het wereldnieuws is geen „neutraal" nieuws, maar de marsroute van Chris tus door deze wereld, en het hindert mij dat de lezers van de F.K. wel alles vernemen van alle mogelijke mense lijke prestaties, maar weinig of niets van Hem, Die alle ding regeert. Ik heb nog veel meer op mijn hart, en ik mocht alles zeggen, doch na 1000 woorden moest ik stoppen, 'k Ben er Ulang over heen, vrees ik. Dus.... opl HET IS NU precies een week gele den dat ds Veldkamp, die graag Sim son in de Dagonstempel wilde zijn, een artikel in ons blad publiceerde. Wij hébben hem niet in de rede gevallen, en onze christelijke lezers rustig de ge legenheid gegeven- zijn woorden te verwerken en te laten bezinken. Vóór wij met dit antwoord begonnen, heb ben wij eerst bij de administratie ge ïnformeerd, hoe groot de schade was, hoeveel lezers hun abonnement had den opgezegd. Het antwoord was: niet één. Dat viel dus mee. En wij schrijven dit negatieve resultaat toe aan de wijze, waarop ds Veldkamp zijn aan val heeft gedaan. Hij heeft wit gezet, in de veronderstelling dat wij zwart zouden spelen. Hjj heeft de dingen vereenvoudigd, om ze overzichtelijk te maken, en daardoor sloeg hij er pre cies naast. Ten eerste in de wijze waarin hij ons wil helpen om ons standpunt te formuleren. De Koerier neemt volgens ds Veldkamp het stand punt in, „dat „christelijke pers" (ik kan er bijvoegen „christelijke organi satie, politiek, school, enz.", want dit ligt alles in één vlak) feitelijk be schouwd Wordt als een hobby, een pa radepaard, een luxe-artikel van en kele principiële debielen of iets der gelijks." DEZE KARAKTERISTIEK, hoe bruikbaar zij in het schema moge zijn, nemen wij zeer beslist niet voor onze verantwoording. Al onze lezers weten, dat wij iets dergelijks nimmer hebben gezegd en nimmer zullen zeggen. Wij kunnen niet van ds Veldkamp ver wachten dat hij ons blad geregeld leest, maar hij heeft wel het nummer van 7 September gelezen, waarin wij schreven: „Nu zullen wij de laatsten zijn om te beweren, dat in bepaalde omstandigheden en onder bepaalde verhoudingen de op de eigen groep af gestemde pers niet nuttig en zelfs noodzakelijk kan zijn. Ook dan echter blijft het voor ons besef een zaak van methode en niet van beginsel in de zin van een tegenstelling tussen Jhave en Dagon". Op zulk een uitspraak past deze aan val kwalijk. Deze dingen zijn van een veel te gecompliceerd karakter om ze in de stijl ener slechte conversatie af te doen. Wanneer ds Veldkamp daarna het koningschap van Christus proclameert op elk levensterrein, begrijpt hij na tuurlijk dat ik dit hartelijk met hem eens ben. Hij vervolgt echter: „Chris tus aanvaardt geen mandaatgebieden". DEZE DINGEN zijn niet zo eenvou dig. Wanneer ds Veldkamp het apho- risme neerschrijft, dat het wereld nieuws geen neutraal nieuws is, maar de marsroute van Christus door de we reld, zulks met toepassing op de dag bladpers, dan is dat mooi, maar wat bedoelt hij er practisch mee? De voor pagina's van christelijke en andere bladen worden gevuld met hetzelfde nieuws, dat het A.N.P. over de telex aanvoert. Ieder is voor zijn keuze ver antwoordelijk, maar het is lichtvaar dig te suggereren, dat de voorpagina van het „Zeeuwsch Dagblad" de mars route van Christus van dag tot dag bepaalt, terwijl de „Friese Koerier" het volk „stijft in de waan, dat het wel en wee van ons vaderland zo ongeveer afhangt van voetballers, wielrenners en filmsterren". De commentaren op het nieuws in de hoofdartikelen zijn hiervoor beslissend, en ik wil in dit opzicht geen hoge borst opzetten, maar toch treft het mij pijnlijk, dat ds Veld kamp ons hier zo vlot en onverhoord meent te mogen oordelen en te helpen ve'rdoemen. Ik zou niet graag willen beweren dat alle Zondagssport tegelijk Zondagsont heiliging is. Ds Veldkamp heeft volko men recht, de voorkeur te geven aan de christelijke pers, mits die voorkeur gepaard gaat met eerbied voor anderen die menen dat de pers zich tot het volk als eenheid moet richten, en in die veel moeilijker positie trachten hun plicht te doen; eerbied zelfs voor degenen die menen soms in Else- viers weekblad te moeten schrijven. Wanneer ieder op de hem aange wezen plaats zjjn plicht doet, dan voelt men de eigen betrekkelijkheid naast de waarde van de ander, en besterft het geroep van „Des Heren tempel, des Heren tempel zjjn deze" vanzelf op de lippen. Wentelwieken voor 40 passagiers op komst. BRUSSEL, 6 Nov. De heer A. Vernieu wen, vice-voorzitter van de Belgische Luchtvaartmg SABENA, heeft ter gelegenheid van een bezoek van een aan tal Amerikaanse luchtvaartjournalisten, op een persconferentie verklaard, dat de exploitatiekosten van de helicopterdien sten van de SABENA op het ogenblik twee keer groter zijn dan de ontvang sten. Hij wees erop dat de exploitatie van de helicopterdiensfc waarschijnlijk eerst lonend zal worden wanneer de twee-motorige helicopters, die 40 passa giers kunnen vervoeren, beschikbaar ko men. De SABENA verwacht deze grote helicopters echter pas over drie jaar in bedrijf te kunnen nemen. Intussen zal SABENA voortgaan met de Sikorsky's, waarover zij thans be schikt, de bestaande diensten te onder houden en zal zij deze zo mogelijk nog uitbreiden. De heer Vernieuwen verklaar de verder, dat de SABENA grote belang stelling heelt voor de tweemotorige he licopters, die Sikorsky en Piasecki gaan bouwen en voor een aantal Engelse pro totypes, zoals de Bristol 173 en de Fairey Rotodyne 9. De ondervoorzitter van de SABENA deelde mede, dat alle grote luchtvaartmaatschappijen het experiment van de SABENA aandachtig volgen. De KLI^ heeft een exploitatieberekening ge maakt op grond van gegevens, die dooi de SABENA werden verstrekt en de Ne-, derlandse maatschappij is tot de slotsom gekomen, aldus de heer Vernieuwen, dat indien zij op dezelfde basis helicopter diensten explodeerde, het verlies 100.000 dollar per jaar zou bedragen. De heer Vernieuwen vertelde nog, dat van de 3.000 passagiers, die sedert 3 September met de Belgische helicopters werden ver- voei i, 39 procent nog nooit eerder in een vliegtuig had gezeten en 16 procent der reizigers hun reis met een gewoon lijn- vliegtuig hadden voortgezet. De heer Vernieuwen noemde Brussel het beste centrum ter wereld voor een net van helicopterverbinding binnen een straal van 320 km. Rondom Brussel, wonen, n.l. 74 millioen mensen. Ingezonden Mededeling (adv.) en g ""jM, ,A4«UCEN o, - ulltl *oij„ van Sensbelasting. 'ayslag Totaal te fcetaJeo 8 van dg 'oonbelajtj, Ingezonden Mededeling (adv.) daarvoor is Akker's Klooster balsem het middel, dat Uw huid weer gaaf en glad maakt. Ook als wrijfmiddel bij rheumatiek: Prijsvraag van het Neder- landsch Bijbelgenootschap. 's-GRAVENHAGE, 6 Nov. Het hoofd bestuur van het Ned. Bijbelgenootschap heeft besloten, ter gelegenheid van het in Juni 1954 te vieren 150-jarig jubileum van de Bijbelvoorziening in de wereld door de Bijbelgenootschappen, een prijsvraag uit te schrijven voor het dich ten van een lied. Hierin kan bezongen worden de zegen, die de Bijbel in de we reld verspreidt, de betekenis van dat boek in het persoonlijk leven en voor het samenleven en de taak van de gelovi gen om dat boek in alle talen te doen vertalen en verspreiden. Het Bijbelgenootschap stelt drie prij zen van f 100.beschikbaar voor de drie beste inzendingen. Het ligt in de bedoeling, ongeveer 1 Ja nuari 1954 een prijsvraag uit te schrijven voor het componeren van een zangwijs op de drie bekroonde dichtwerken. Voor de voorwaarden tot deelneming aan de prijsvraag wende men zich tot het Ned. Bijbelgenootschap, Herengracht 366, Amsterdam. Mijnontploffing in Utah. VERNAL (Utah), 6 Nov. Acht personen zijn Donderdag opgesloten in de Bonanza- mijn bij Vernal in de Amerikaanse Staat Utah als gevolg van een ontploffing, die werd gevolgd door een hevige brand. Drie personen zijn met verwondingen naar een ziekenhuis vervoerd. Men vreest, dat de ingesloten mijnwer kers om het leven zijn gekomen. Het werk in de mijn was Donderdag hervat na een staking, die drie maanden had ge duurd. Westdaitse regeringskringen menens Met ratificatie der E. V. G. mag niet langer meer geaarzeld worden. (Van de A.N.P.-correspondent.) BONN, 6 November. Nu de antwoordnota uit Moskou de in Bonn reeds lang bestaande indruk heeft bevestigd, dat de Sowjet-llnie op het ogenblik nog geen belangstelling heeft voor het aansnijden van de Duitse kwestie, richten de blikken in Bonn zich nog scherper naar Parijs. Naar de in regerings kringen in Bonn heersende opvatting zou de onmogelijkheid om met de Russen in gesprek te komen, de laatste Franse hindernissen voor de ratificatie het Europese legerverdrag moeten wegnemen. In alle commentaren, die in de laatste dagen door politici van het regeringsfront-zijn opgesteld, heet het, dat nu niet langer geaarzeld mag worden met de E.V.G. Men ziet in het tot stand komen van de Europese Gemeenschap de enige mogelijkheid om de Russen tot ernstig overleg te dwingen. Voor voldongen feiten zullen de Russen tenslotte wel bakzeil moeten halen, aldus kan men de in de Bondskanselarij heersende mening samenvatten. De perscommentaren gaan over het tonen meer tot gelding komen dan in algemeen in dezelfde richting, doch op- de officiële waardering van de toestand, merkelijk is, dat hier de pessimistische Vrouwe Justitia voor een moeilijke taak Eigenaardige affaire met vreemde achtergrond STOCKHOLM, 6 November. De rechtbank in Uppsala begint vandaag met de behandeling van een zaak, die in Zweden groot °P2|®n heeft gebaard en reeds een half jaar lang onderwerp is van uitgebreide discussies. Het betreft het proces tegen de bisschop van Strangnas, Dick Heiander, die anonieme brieven zou hebben geschreven en ver spreid, waarvan de inhoud krenkend wordt geacht voor een tweetal kerkelijke figuren. Mocht hij inderdaad schuldig worden bevonden dan zal hij, zo is van de zijde van het Openbaar Ministerie geëist, uit zijn ambt moeten worden ontzet. zelf. DIEPGAAND ONDERZOEK. van Koning, nadat de geestelijken in het betrokken bisdom door middel van ver kiezingen een voordracht hebben opge maakt. In October van het vorige jaar is Heiander in het bisdom Strangnas voor gedragen en benoemd. Voordat de ver kiezingen werden gehouden hebben ver schillende geestelijken in het bisdom anonieme brieven ontvangen, waarin de kwaliteiten van Heiander toen nog hoogleraar aan de theologische faculteit te Uppsala werden genoemd en waar in een medecandldaat, eveneens theolo gisch hoogleraar te Uppsala, en een jong geestelijke uit die stad werden aangevallen. Laatstgenoemde heeft al in Decem ber aangifte gedaan bij de politie, maar eigenlijk pas in de lente van dit jaar is aan de zaak grote ruchtbaarheid ge geven. Politie en justitie hebben een uitgebreid onderzoek ingesteld, maar PORTUGAL krijgt een nieuw parlement. Morgen worden in het land algemene verkiezin gen gehouden, waarvan het moge gek klinken de uitslag al bij voorbaat vaststaat. De rege ringspartij heeft 120 candidaten gesteld voor het even groot aantal zetels in het parlement en de oppo sitie is met 28 candidaten gekomen. Het eigenaardige van het poli tieke stelsel van het land is, dat oppositiepartijen officieel niet zijn toegestaan, hoewel krachtens de grondwet iedere burger van Portu gal tot parlementslid kan worden gekozen. Dit feit is lang een onderwerp van verschil van mening geweest tussen de aanhangers en tegenstan ders van het tegenwoordige regiem en pas sinds 1945 heeft de rege ring water in de wijn gedaan en de oppositie de kans gegeven zetels in het parlement te verwerven. Maar toen werden de verkiezingen door de regeringstegenstanders geboy cot, omdat de eisen, die zij hadden gesteld, niet waren ingewilligd. Sedert het huidige regiem in 1926 in het zadel kwam door een militaire staatsgreep, kwam de oppositie er niet meer aan te pas. Generaal Antonio Oscar Carmona, die toen president van t deze eisen spoedig zullen worden in de republiek werd, bleef zijn functie I gewilligd. In het regeringsprogram is vervullen tot hij in 1951 stierf. 1 daarvan tenminste geen sprake, want Waarom laat de regering geen oppo-1 men wil de politiek, die sinds 1926 sitiepartij toe? Dr Salazar, die al 25 jaar de regering leidt, heeft dit in Juli van dit jaar trachten duidelijk te ma ken. „De regering, aldus dr Salazar, heeft getracht een stelsel in te voeren zonder partijen, omdat de vorming er van naar haar inzicht slechts kan lei den tot verlamming van de staat en wisselvalligheid van regering". „Het kon aanleiding geven tot burgeroor log", zo meende hij. Voor democratische begrippen is dit wel een heel eigenaardig standpunt. Inderdaad, wanneer er een oppositie bestaat tegen de regering, kan dit remmend werken, maar waar legaal verzet tegen het beleid van een kabi net ontbreekt, omdat men het voeren van oppositie eenvoudig verbiedt of onmogelijk maakt, dan staat men ge lijk met dictatuur. De oppositie eist thans het herstel van zekere vrijheden, zoals üe vrijheid van vorming van politieke partijen, vrijheid van vergadering en persvrij heid. Er is echter weinig kans op, dat wordt gevoerd op de oude voet voort zetten Een feit is, dat alleen de politieke figuren in Portugal zich druk maken om deze dingen. Aan de gewone man gaat dit alles voorbij. Portugal is niet alleen een staat, die doet denken aan de diverse regeringen in de Zuid- Amerikaanse landen, of om dichter bij huis te blijven, aan Spanje, want bo vendien staat de ontwikkeling van de bevolking nog niet op een peil als in andere Westeuropese landen. Dat blijkt uit de regeling voor de samen stelling van het kiezerscorps. Alle mannelijke personen ouder dan 21 jaar, die kunnen lezen en schrijven, mogen kiezen. Er is een aantal analfa beten in Portugal, dat ook mag stem men, maar dan moet men tenminste per jaar 100 Escudos belasting betalen. Voor de vrouwen is de situatie nog vreemder. Van hen mogen naar de stembus zij die ouder zijn dan 21 jaar' en een zekere opleiding hebben geno ten. Voor de analfabeten onder de vrouwen geldt, dat ook zij 100 Escudos belasting moeten betalen en aan het hoofd van een "huishouding moeten staan om te kunnen deelnemen aan de verkiezingen. Zolang het ontwikkelingspeil der be volking zo is, dat zelfs in de kieswet verschil wordt gemaakt tussen analfa beten en niet-analfabeten zal het hui dige dictatoriale stelsel geen moeite heoben zich voorlopig nog te handha ven. Bij een wetenschappelijke analyse is geconcludeerd, dat de brieven moe ten zijn geschreven op schrijfmachi nes, die de bisschop geleend had van de theologische faculteit. Naar hij zelf zegt, hebben ze gedurende die tijd in de universiteitsbibliotheek ge staan, waar ook anderen gelegen heid hadden ze te gebruiken. Als een ernstige aanwijzing tegen de bisschop worden beschouwd zijn manipulaties met één van die machines, waarop bovendien ook al in 1951, tijdens de verkiezingscampagne in een ander bisdom, anonieme brieven schijnen te zijn geschreven. De letters van deze machine zijn met één of ander werk tuig zwaar beschadigd door wie weet men niet. Heiander heeft deze machine, toen hij haar in het voor jaar van dit jaar aan de faculteit moest teruggeven, willen vervangen door een andere van hetzelfde type en met een fabrieksnummer, dat slechts weinig van dat van de oude verschilde. Deze „vervangingsmachi ne" heeft hij onder een valse naam gekocht, volgens een van zijn uitla tingen omdat het hem ergerde, bij een contante aankoop zijn naam te moe ten opgeven. Toen men bij de facul teit de verwisseling van de machines ontdekte, heeft hij de letters van de beschadigde machine door nieuwe la ten vervangen. Als motief voor zijn handelwijze geeft de bisschop op zijn angst om moeilijkheden te krijgen met de prefect van de faculteit, te genover wie hij voor de machine ver antwoordelijk was. Deze prefect was de medecandidaat bij de verkiezingen, over wie in anonieme brieven ge schreven is. VREEMDE ACHTERGROND? Heiander, die het laatste halfjaar bij na voortdurend met verlof is geweest, blijft bij zijn schriftelijk naar eer en geweten afgelegde verklaring, dat hij met de brieven niets te maken heeft gehad. Hij en zijn verdediger hehben, onafhankelijk van dat van de justitie, een eigen onderzoek Ingesteld. Op de achtergrond van deze af faire schijnen de tegenstellingen te spelen tussen twee richtingen in de Zweedse Lutherse kerk, een „hoog kerkelijke", katholiserende en een „laagkerkelijke". De jonge geestelijke uit Uppsala, die bij de politie aangifte heeft ge daan, wordt beschouwd als een ex ponent van de „hoogkerkelijke" rich ting en naar men meent is het bis dom Strangnas een bolwerk van deze vooral door jonge priesters voorge stane richting. Van kerkelijke zijde wordt het bestaan van scheurings- tendenzen echter ontkend. De rechtbank, die zich van 6 tot 21 November met de zaak bezig zal hou den en ten minste dertig getuigen zal horen, zal nu moeten uitmaken of de bisschop schuldig is of het slachtoffer van iemand, die niet voor zijn daad wil uitkomen en de schuld op hem wil schuiven. Het pessimisme geldt dan in hoofdzaak de mogelijkheid om nog tot een herstel van de Duitse eenheid te komen. VON r AU LUS' ROL. Sommige Duitse commentators bren gen ook de terugkeer van de vroegere veldmaarschalk Von Paulus uit de Sowjet-Unie naar Oost-Duitsland ln rechtstreeks verband daarmee. Von Fauius zou de opdracht krijgen in het Oosten van Duitsland een op commu nistische leest geschoeid leger te vor men, dat de tegenhanger van de twaalf West-Duitse Europese divisies zou moe ten vormen. Terwijl men aldus hier en daar een nationale traan ziet wegpinken, blijft de officiële lezing, dat de enige kans om uit deze impasse te geraken nu ligt in een versneld voortgaan op de oude weg naar Duitse bewapening in Wes telijk verband. Ook de sociaal-democrati sche oppositie heeft zich ln wezen bfl deze opvatting aangesloten, ook al blijft zij haar eigen mening houden over de vorm, waarin de bewapening zal moe ten worden gegoten. MAAR NU VERDER. Begrijpelijkerwijs wenst men zich in Bonn niet officieel uit te laten over de wijze, waarop dr Adenauer het contact met de Russen wenst te zien voortgezet. De nota is aan de geallieerden gericht, zo zegt men hier, en het staat Bonn dus niet aan het eerst met het antwoord klaar te staan, Dit neemt niet weg, dat men in de omgeving van de bondskanse lier duidelijk laat doorschemeren, dat dr Adenauer niet veel heil meer ziet in voortzetting van de notawisseling. Ook dr Von Brentano, de fractielei der der Christelijke partij, heeft Don derdag te verstaan gegeven, dat nu eerst dient te worden uitgemaakt of het nog zin heeft met de notaschermut seling door te gaan. Mocht het Westen nog willen antwoorden, dan zou dat volgens hem in enkele woorden kunnen geschieden, namelijk met de vraag: „Waar en wanneer kan een bespreking plaats hebben?" Overigens zijn er ln de Christelijke partij ook stemmen, die menen te moe ten waarschuwen tegen een afbreken van de briefwisseling. Volgens het Berljjnsc blad van mi nister Kaiser zou dat „een overijlde en onoverdachte gevolgtrekking" kunnen zijn. DE SAAR. Niets kan volgens de in Bonn be staande opvatting worden bereikt, zo lang de Fransen passen op de nationale plaats blijven maken inplaats van naar de Europese linies op te marcheren. Men hoopt, dat de druk op de Franse politici nu zodanig zal worden, dat de beslissing niet veel langer meer zal worden uitgesteld. Dr Adenauer heeft ten aanzien der Franse ratificatie wei nige dagen geleden weer eens een zeer optimistische toon aangeslagen, doch waarnemers menen te weten, dat h(J er in werkelijkheid niet helemaal ge rust op is, dat Parijs Inderdaad in het begin van het volgende jaar zal ratifi ceren. Waarnemers geloven, dat dr Adenauer gaarne de Fransen tot zulk een besluit zou animeren door een eindweegs tegemoet te komen aan de Franse verlangens inzake de Saar. De besprekingen over dit vraagstuk zullen de volgende week worden voortgezet. De verhitte commentaren, waarmee zij te Bonn geleid worden, geven echter weinig reden om te verwachten, dat de bondskanselier op principiële pun ten afstand zal kunnen nemen van de in Juli door de bondsdag een stemmig aangenomen Saar-beslui- ten. Deze wensen, dat de regering er bij alle overeenkomsten van uit zal gaan, dat de Saar rechtens nog altijd een deel van Duitsland is, zodat slechts een regering voor ge heel Duitsland, met medewerking van de Saarlanders zelf, afstand van het gebied zou kunnen doen.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1953 | | pagina 3