Vandaag Victoriedag
LAATSTE GAT BIJ OUWERKERK
OM 23.56 GEBLOKKEERD
MASSABETOGINGEN IN TRIEST
EN ROME
„Landgenoten, ik wens U
geluk met dit grote moment
Begin van historisch
gebeuren
De laatste phase
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Glorieuze overwinning na negen
maanden harde strijd
Spannende
laatste minuten
k SNIPPER
NIEUWS
Engelsen hebben het verkorven
Italiaanse politieke groeperingen stoken
de menigte op
Diepe dank jegens God, Die dit
werk deed gelukken
EXTRA NUMMER
VREUGDEKLOKKEN
DE BILT ZEGT:
Uitgave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
#0, Tel. 2430, bij geen gel-oor voor
.vertenties 2970, voor redactie
;435. Giro 274289. Kantoren:
lissingen: Lammenss'raat 17,
Telef. 2764, Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie "347; Ter-
neuzen: Djjkstraat 26- 28
Expl- 'tatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
ZEEUWSCH DAGBLAD
8e JAARGANG No. 2627
Abonnementsprijs 0.44 per week,
1.85 p. maand, 5.45 p. kwartaal
Losse nummers 13 cent
Advertentieprijs 20 cent per man.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
ZATERDAG 7 NOV. 1953
Hoofdredacteur: J. D. TROOSTHEIDE Directeur: JACQ DE SMIT
Medewerkers: Ds W. C. v. Burgeier, Kruinlngen; A. 1. Catsman, Aardenburg; Mr W. F. E. Baron v. d. Feltz, Mid
delburg; Ds A. Grappen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes, Vlissingen; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp;
J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; J. Laport, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel, Tholen; R. Zuiuema, Goes.
Op- en ondergang van
2on en Maan.
Maandag: Zon op 7.48 u., onder
16.59 u. Maan op 11.07 u., onder
18.09 u.
Hoogwater Maandag 9 Nov.:
Vlissingen: 3.06 u., 2.04 m., 15.23
u. 2.03 m. Terneuzen: 3.34 u. 2.19
m., 15.48 u. 2.18 m. Wemeldinge:
4.56 u. 1.73 m., 17.09 u. 1.73 m.
Zierikzee: 4.41 u. 1.47 m., 16.55
u. 1.47 m.
NEERLANDS DIJKEN WEER DICHT
Ouwerkerk, Victoriedag. Vlag Nederland! Vannacht precies om vier minuten voor twaalf
schoof de laatste caisson uit deze dramatische periode van Nederlands waterstaatkundige
geschiedenis op haar plaats. 67 grote en 450 kleine gaten zijn gedicht, nadat de zee op die
vreselijke 1 Februari-nacht Nederland had besprongen.
Temidden van alle prominente figuren die deze dichting gadesloegen
bevond zich een stille persoon. Hij, noch de vrouw naast hem vielen op
temidden van de vele autoriteiten en het drukke gewoel van honderden
belangstellenden die vol spanning de dichting bijwoonden. Hij bewoog
zich nauwelijks maar zijn ogen lieten de stenen kolos; die langzaam,
tergend langzaam op zijn plaats schoof, niet los. Het was burgemeester
Romeyn van Ouwerkerk. Uiterlijk onbewogen stond hij. Eerst toen de
rauwe triomfkreten van de stoomfluiten deze bewogen dijkdichtings-
historie afsloten en alle belangrijke figuren elkaar met onverholen
vreugde de hand schudden, toen pas scheen bij hem de spanning te
breken.
Optimistisch kan burgemeester Romeyn en ook zijn collega burgemeester
van Eeten van Nieuwerkerk nog niet zijn. Hun gemeenten zijn immers zo
ontzaglijk zwaar getroffen. Het water zal binnenkort verdwenen zijn, maar
daarmee zullen ook in hun vreselijke naaktheid pas goed de gevolgen van do
ramp zichtbaar worden. Daarnaast is er de herinnering aan de doden. Immers
een op de zes Inwoners moest hier het leven verliezen.
Reeds 's morgens vroeg, toen de
derde caisson moest worden geplaatst,
heerste rond het stroomgat een grote
activiteit. Toen men aan deze derde
phase begon, was het weer uitermate
slecht. Het onweerde en de regen viel
bij stromen.
Maar plotseling als een gunstig voor
teken, klaarde de hemel op. En om
half elf brak zelfs de zon door en zette
alles In een milde glans.
Om 10.10 was de verbinding met de
Phoenix aan het Westelijk Iandhoofd
verkregen. Toen kon men met de
draaimanoeuvre beginnen. Terwijl het
water met een snelheid van 5 meter
per seconde door het stroomgat zee
waarts stuwde, begonnen zeeboten het
machtige gevaarte op te trekken.
Om 10.17 lag ze op zijn plaats en
werden de afsluiters opengedraaid.
Langzaam zakte het enorme blok op
zijn plaats. De bakken met stortsteen
werden gelost en de grote en kleine
baasjes konden elkaar voor de eerste
keer op deze merkwaardige dag geluk
wensen.
STILTE
Hierna heerste rond het stroomgat
de stilte. In de vriendelijke zonne
schijn lagen daar de reeds drie ge
plaatste caissons en inmiddels was ook
de sluitcaisson naar binnengevaren en
gereed gelegd tegen het Westelijke
Iandhoofd.
Toch was al die stilte maar schijn,
want in het 60 m. brede sluitgat tussen
de twee caissons raasde het water nu
met een snelheid van 60 m. per secon
de landinwaarts. Snelle motorbootjes
koersten heen en weer metend en pei
lend. Pas 's middags om half vijf kwam
er leven in de brouwerij. De „Brazilië",
de „Chili", de „Zweden" en de „Ame
rika", de sleepboten van P. Smit jr
met hun gezamenlijke 3000 p.k., voe
ren het Brokkegat binnen en vlijden
zich neer naast de sluitcaisson. Vlugge
slepertjes trokken bakken met stenen
en klei en ook een zuiger kwam het
500 bij 300 m. grote „werkterrein" op
drijven. Buitengaats lag de sleepboot
„Zwarte Zee" gereed voor assistentie.
Bij het Westelijke Iandhoofd heerste
een grote drukte. Achter de lands-
hoofdphoenix had men een zwakke
plaats ontdekt, die in allerijl versterkt
moest worden. Ijlings werd er een
f
1 i
i
i i
zinkstuk ingebracht. Deze zwakke stee
was een van de redenen dat het gat
niet eerder werd afgesloten, hoewel dit
mogelijk was geweest. Het getuigde
echter van Hollandse degelijkheid en'
nuchterheid dat men dit niet deed,
Safity first ook bij Waterstaat.
LUGUBER SCHOUWSPEL
Toen het donker was geworden en
de gele natriumlampen begonnen te
branden, veranderde het zonnige to
neel van de middag in een luguber
schouwspel. Met loeiende kracht
sloeg het water uit de polder.
Deze stroom vormde een ernstige
bedreiging. Doch gelukkig zo bleek uit
de peilingen had zich geen noemens
waardige verdieping voorgedaan. Niet
temin kostte het de A.B.C. zeesleep
boten behoorlijk moeite de kolos op
zijn plaats te houden. Om ongeveer
8 uur arriveerde de Breezand met aan
boord H.M. de Koningin, de ministers
Drees en Algera, die bij Anna Jacoba-
polder door de Commissaris der Ko
ningin Jhr A. F. C. de Casembroot
welkom waren geheten.
Om 10 uur had ik geluk een walki
talki te pakken te krijgen waarmee
ik in onmiddellijke verbinding kwam
met een man op de phoenix, die van
minuut tot minuut nauwkeurig de
stand van zaken bijhield. Zo hoorden
we het gesprek dat prof. Thijsse van
het Waterstaatkundig laboratorium
met een van de leidinggevende in
genieurs voerde.
STIJGENDE SPANNING
Inmiddels was het 10.10. De caisson
was met staaldraden vastgemaakt aan
het draaipunt en de grootste manoeu
vre kon beginnen. Pas om 10.45 kon
den de sleepboten met het opdrukken
beginnen. Fkof. Thijsse werd gevraagd
of hij ongeveer kon opgeven wanneer
de kentering zou intreden, maar hij
antwoordde „Ik kan het niet schatten".
De toestand veranderde met de mi
nuut.
Kort daarop bleek, dat was om on
geveer vijf minuten voor elf dat de
peilschaal in de polder was droogge
vallen. Het water was dus zeer laag'
gekomen. Men verwachtte de kente
ring om tien minuten over elf. Lang
zaam draaide nog steeds de caisson
door. Om elf uur precies bedroeg de
val in het sluisgat 4,5 cm. en de snel
heid 33 cm. per seconde. In het Brok
kegat bleek toen reeds de kentering te
zijn ingetreden.
11.10 bedroeg de ruimte tussen de
twee caissons nog 25 meter. Op de
Phoenix bevond zich een rekenstaf die
razende snelle berekeningen moest
maken aan de hand van hetgeen
verschillende peilschalen aangaven.
Voeg daarbij de tientallen schepen
die voor de caissons rondwemelden,
de honderden belangstellenden, die
op de onmogelijkste plaatsen waren
doorgedrongen dan kan men onge
veer bevroeden hoe moeilijk het was
voor de leidinggevende personen om
een overzicht te behouden.
DE LAATSTE MINUTEN
Kwart over elf. Nog tien meter is de
ruimte.
De „Kabbelaar" van Rijkswaterstaat
bevindt zich nog aan landzijde. Het
schip kan niet meer naar buiten. De
spanning stijgt.
11.17 nog drie meter.
Dan om 11.18 is de vierde verbinding
gelegd. De caissons sluiten aan elkaar.
Op de cm. af. Met een dreun bonzen de
gevaarten aan elkaar. Nog steeds stond
er een ebstroom, dat onder de caisson
doorvloeide.
Nog meer steeg de spanning. De
vloedstroom moest komen en die
kwam.
Om 11.56 raakte dc caisson de bo-
open.
„We moeten in een ruk naar bene
den", zei prof. Thijsse. En langzaam
zakte de caisson. De snelheid was 1 m.
per 3 minuten.
Om 11.40 begon het water van zee
zijde uit tegen de caisson aan te druk
ken, maar ze sloot en bleef gesloten.
Om 11.54 raakte de caisson de bo
dem.
Ouwerkerk en Nieuwerkerk, die
door deze bittere ironie van het lot
in het middelpunt van de wereldbe
langstelling zijn komen te staan,
gaan bouwen. Mogen de inwoners
van de zwaar geteisterde dorpen er
de kracht voor vinden.
Het begin van het iiis'orisch ge
beuren. Om elf uur gistermorgen
werd het derde en voorlaatste cais
son in het sluitgat te Ouwerkerk
ij'gevaren. Er heerste een enorme
bedrijvigheid. Onze foto (boven)
laat de caisson (derde van links)
zien, die juist in het gat is gevaren.
De eerste caisson van links is gis
teravond om vier minuten voor
twaalf vastgezet en hiermee was de
definitieve dichting van alle gaten,
die in de dijken l Februari zijn ge
slagen een feit.
Spectaculair is het invaren en
plaatsen van caissons maar niet min
der belangrijk is het werk van de
duizenden naamlozen van het dijk'
leger. Hier ziet men de mannen be
zig met het storten van steen zodat
de caisson wat steviger komt te
liggen en het water er geen vat op
zal krijgen.
28 doden bij vliegtuigongeluk
boven Bolivia.
LA PAZ, 6 Nov. In de omgeving van de
Boliviaanse stad Sucre zijn de wrakstuk
ken gevonden van het vliegtuig van de
Boliviaanse luchtvaartmaatschappij dat,
als gemeld, sinds Dinsdag j.l. werd ver
mist. De inzittenden, 25 passagiers en een
bemanning van drie koppen, zijn allen
om het leven gekomen. Dit is de grootste
ramp, die de Boliviaanse luchtvaart ooit
heeft getroffen.
TRIEST, 6 November. Vanavond was het aantal doden ten
gevolge van de ongeregeldheden tot 5 gestegen. De burgemeester
ran Triest hee r bij generaal Winterton een protest ingediend tegen
het optreden van de Britse politietroepen. Verder heeft de burge
meester telegrammen verzonden naar Churchill, Eisenhower, de Ame
rikaanse ambasidrice in Italië, mevrouw Clare Luce een aan de Franse
gezant in Rome, de la Genest.
en de Amerikaanse zaakgelastigde,
Wallner, een concreet voorstel van de
Zuidslavische regering om verergering
van de toestand te voorkomen en de
kwestie Triëst geleidelijk tot een op
lossing te brengen.
FELICITATIE VAN KONINGIN JULIANA
ft
Een serenade, die Tsjaikowski in
1872 componeerde ter gelegenheid van
de verjaardag van de Russische musi
cus Nikolai Rubinstein, is Donderdag
avond voor de eerste maal in Moskou
uitgevoerd. Bij een brand in een wo
ning in een dichtbevolkte wijk van
Boston in de Verenigde Staten zijn
vier personen om het leven gekomen
en twaalf gewond. De Genuees Ste-
fano Varni heeft sedert 1940 voor de
670e maal bloed gegeven voor de
bloedtransfusiedienst van het Italiaan
se Rode Kruis. In dertien jaar tijds
heeft hij ruim 180 liter bloed gegeven.
Wladimir Bakaleinikoff, een inter
nationaal bekende dirigent, sinds 1939
voor het Pittsburgse symphonie-orkest
werkzaam, is te Pittsburgh op 69 ja
rige leeftijd gestorven. Hjj was geboor
tig uit Moskou. Vrijgelaten Oosten
rijkse krijgsgevangenen hebben ver
klaard dat een geheel Oosentrijks ge
zin naar Rusland is gedeporteerd en
tot 25 jaar dwangarbeid is veroordeeld,
louter omdat deze mensen verre fami
lie van Hitier zijn.
De Engelsen hebben het helemaal
verkorven in de stad. Een deputatie
van het comité voor een Italiaans
Triëst heeft een bezoek gebracht aan
de commandant van de Amerikaanse
troepen in de zóne „A". De deputatie
vroeg de commandant zijn regering te
verzoeken de verantwoordelijkheid
voor de veiligheid in de zóne over te
willen nemen, aangezien de Britten de
situatie niet meer in handen hadden.
Amerikaanse troepen werden door
de menigte toegejuicht, maar de En
gelse soldaten werden met honende
leuzen ontvangen: „Daar komen de
kolonialisten", zo werd in de opge
wonden menigte geroepen.
Inmiddels zijn tussen Engeland en
de Ver. Staten drukke besprekingen
geopend over de toestand in Triëst.
In Londen staat het vermoeden,
dat de betogingen zijn georganiseerd
door Italiaanse politieke groeperin
gen buiten Triëst. Zij zijn veroor
zaakt om de geallieerden te dwingen
hun beloften na 8 October na te ko
men.
Ook in Rome hadden betogingen
plaats. Scholieren verlieten hun klas
sen en trokken schreeuwend door de
straten. Duizenden demonstranten bra
ken door het politiecordon rond het
Britse consulaat heen en wierpen de
ruiten in. Na een charge verspreidde
de menigte zich. Slachtoffers vielen er
niet.
Voor de Amerikaanse ambassade
werd in koor geroepen: „Moordenaars,
moordenaars". Ook hier trad de politie
krachtig op en werden betogers gear
resteerd.
De politie schatte dat ongeveer 13.000
Romeinse studenten hebben deelgeno
men aan de betogingen. Zij hadden het
vooral voorzien op de Engelsen, die
volgens hen sympathiek staan tegen
over' Zuidslavië.
ZUID-SLA VIE DOET VOORSTEL
Zuidslavië heeft de Verenigde Staten
en Engeland medegedeeld te verwach
ten, dat alle pogingen van Italië om In
Triëst door terreur een onrechtvaardig
doel te bereiken zullen worden onder
drukt. De minister- van Buitenlandse
Zaken, Popovitsj overhandigde van
avond de Britse Ambassadeur, Mallet,
EERSTE BEWONERS IN
NOORD WELLE TERUG
ZIERIKZEE, 6 November. De
eerste bewoners zijn na het droogval
len van de dorpskom in Noordwelle
teruggekeerd. Ook de weg van het
dorp naar Renesse zal, nu het water
blijft zakken, spoedig droogvallen. Al
leen op de laagste gedeelten van de
weg staat nog enkele centimeters
w^ter. De weg is tengevolge van het
wa'ter niet erg beschadigd. Wel zullen
hele trajecten opnieuw bestraat moe
ten worden.
Voor vrachtauto's is het nog vrij
moeilijk om naar Noordwelle te rijden.
INTERKERKELIJKE
DANKDIENST
ZIERIKZEE, 7 November. Van
avond zal, nu het laatste gat bij Ou
werkerk is gedicht, in de Grote Kerk
te Zierikzee een interkerkelijke dank
dienst worden gehouden, waaraan he-
halve de plaatselijke predikanten en
een officier van het Leger des Heils
ook een R.K. priester zal medewerken.
Naar aanleiding van woorden uit
Psalm 103 zullen de toespraken wor
den gehouden.
Deze Interkerkelijke dienst, die van
avond om half acht aanvangt zal Zon
dagmorgen door de N.C.R.V. worden
uitgezonden.
OUWERKERK, 7 November. -
Kort na het vastzetten van de
laatste caisson heeft Koningin Ju
liana de volgende woorden gespro
ken:
„Landgenoten, ik zal morgen nog
wat zeggen, maar ik wens U nu
vast allen van harte geluk met dit
grote moment".
De minister van verkeer en wa
terstaat mr J. Algera dankte daar
op Hare Majesteit hartelijk voor de
woorden die zij zojuist had gespro
ken.
„De regering stelt het op hoge prijs
dat U hier vanavond, ik mag wel zeg
gen vannacht, aanwezig hebt willen
zijn.
Het is voor Nederland een historisch
ogenblik, nu de dijken zijn gedicht, na
een natuurramp, zoals gedurende eeu
wen niet heeft plaats gevonden. Dat
U dit grootse moment heeft willen
meemaken stemt ons volk tot grote
vreugde en geeft een nieuw bewijs van
de innige verbondenheid van Vorst en
Vaderland. „Landgenoten, op dit ogen
blik zijn wij allen trots en dankbaar.
Wij zijn trots op al die werkers van
hoog tot laag, die gedurende zovele
maanden hebben medegewerkt om dit
resultaat te bereiken, die bij dag en
bij nacht hebben gearbeid. Aan al die
werkers betuig ik mijn hartelijk en
diepgevoelde bewondering.
Wij zfjn dankbaar jegens God die
ons dit werk deed gelukken.
Wij hebben in de laatste maanden
dikwijls onze diepe afhankelijkheid ge
voeld. Het is geweest een strijd, een
nederlaag en overwinning en nu zijn
wij zo gelukkig te mogen constateren,
dat voorlopig alle dijken zijn gedicht
en naar wij hopen zal dit gat, dat nu
voorlopig is gedicht, ook definitief ge
dicht blijven".
Spr. besloot in dit gevoel van dank
baarheid dit korte woord met het uit
spreken van de wens, dat ook het ver
dere herstel spoedig zal tot stand ko
men.
23.18 Laatste caisson tussen de reeds
gezonken caissons gevaren.
23.20 Caisson ligt op zijn plaats.
23.25 Caisson begint te zinken.
23.35 Caisson twee en een halve me
ter gezakt.
23.40 Moeilijker phase. Staat nog vrij
sterke ebstroom.
23.47 Sleepboten duwen op halve
kracht, behalve de „Amerika".
23.55 Kentering ingetreden.
23.56 Caisson ligt op zijn plaats.
De dichting van het gat bij
Ouwerkerk, de laatste bres,
die nog open was .sedert de
ramp van 1 Februari is voor
ons aanleiding gewerden aan
dit blad een
toe te voegen. Hiern vindt
U een summiere fan-envatting
van hetgeen in Je afgelop :n
negen maanden is gepresteerd
en van de mogelijkheden d-e
thans voor Zeeland open lig-c
gen.
Om drie minuten voor twaalf pre
cies op het ogenblik, dat het fluitcon
cert door de jadio klonk begon de klok
van Goes te tuiden als vreugdebetoon
voor de dichting van het laatste gat.
MEER WIND
DE BILT, 6 Nov. - Geleide
lijk toenemende bewolking maar
waarschijnlijk tot de avond droog
weer. Matige tot krachtige en langs
de kust later tot hard toenemende
wind tussen Zuidwest en Zuid.
Ongeveer dezelfde temperaturen
als gisteren.
