OODS WERELDREGERING
EN DE KRANT
De Luxemburger leeft er goed van.
DEZE WERELD
von ö&q tot öoq
„Vakbeweging mag geen middel
zijn tot massificatie".
Ds H. VELDKAMP
Een land zonder armoede.
Industrie, toerisme en landbouw zijn
de pijlers van 's lands economie.
C.N.V.-voorzitter Ruppert op P.C.A.I.'Connret:
Dusseldorf ontving vertegenwoordigers van
de Prot. Chr. arbeiders.
LANIEL
in de knel.
v
Zaterdag 3 October 1953
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 5
door
BIJ DIT OPSCHRIFT denkt
ieder als vanzelf aan het ge
vleugelde woord van New
ton: „Ik lees de krant, om te zien,
hoe God de wereld regeert". Van
uit dit gezichtspunt bezien wordt de
lectuur van het dagblad inderdaad
een zeer spannende en boeiende
lectuur. Wie de krant niet leest om
de sensatie, maar met een oog,
dat door de religie gescherpt is,
wordt telkens op de Bijbel terug
geworpen. De jongste aardbevin-
Sen (om maar iets te noemen) doen
em terstond aan Jezus' eschatolo
gische rede uit Mattheus 24 denken,
en geen dag gaat er voorbij, of uit
de kolommen van de krant komt
met grote majesteit naar voren, dat
niet de kleine mens, maar God de
wereld regeert.
Dit wil niet zeggen, dat het de
roeping van het christelijk dagblad is,
om bjj de vermelding van het wereld
nieuws dit er telkens opzettelijk bjj te
«eggen.
Dit is een kwestie van onze christe
lijke zelfwerkzaamheid.
Sommigen (en men vindt ze in aller
lei kringen) schijnen de mening te zijn
toegedaan, dat alleen dan het dagblad
recht heeft op de naam „christelijk", en
«lleen dan z'n fatsoen bewaart, als tus
sen de regels door telkens aan de le
zers een preekje wordt meegegeven
over de Voorzienigheid Gods.
Dit is natuurlijk nonsens.
Het is het hele klimaat, dat het doet,
•n de toon, die de muziek maakt.
Het is er enigermate mee als met het
gezin.
Wat aan net gezm ..jristelijk
stempel geeft is niet, dat er van tijd tot
tjjd enige stichtelijke volzinnen ten bes
te worden gegeven, maar dat er een
chri.telijke geest heerst. Een gezin,
waar enige malen per dag nit de Bijbel
wordt gelezen, kan een zeer onchriste
lijk gezin zijn, als de geest van Christus
er niet woont, en ieder zijn eigen gang
gaat. Elk gezin heeft z'n sfeer, en ieder
dagblad z'n klimaat
Als ik speciaal het Maandagse num-
mer van een „neutrale" krant opsla,
dan bevalt mij het klimaat niet. Ik kan
er moeilijk in ademhalen. Een walm van
Zondagsontheiliging en mensenverheer
lijking komt mij er uit tegemoet. Als
dit de huisvriend moet zijn van het
christelijk gezin, dan valt hij wei heel
•rg uit de toon, of (wat ook een mo
gelijkheid is), het gezin is dermate ver
wereldlijkt, dat men het niet eens meer
merkt. In ieder geval wordt het in dit
ongeestelijk klimaat erg moeilijk om
met Newton de krant te lezen, om te
zien hoe God oe wereld regeert. Even
als het erg moeilijk wordt, in de kerk
je aandacht er by te houden, als ja
voortdurend gestoord wordt door aller
lei hinderlijke geluiden. Als men my
vraagt, welke de roeping is van de
christelijke pers, dan antwoord ik, dat
deze voor een niet gering deel daarin
gelegen is, dat ze een geluiddempende
functie moet bekleden. Zij moet er mee
voor zorgen, dat de storende bijgeluiden
verdwijnen, en dat er temidden van de
warreling en de onrust van het wereld
gebeuren een zodanige sfeer geschapen
wordt, dat de lezer niet door schreeu
wende „headlines" wordt afgeleid, maar
zich er ernstig op kan bezinnen dèt en
hoé God de wereld regeert.
ER ZIJN met name in het laatste
tiental jaren tal van gebeurtenis
sen opgedoken, die overduidelijk de
waarheid accentueren, dat niet de mens
maar God de geschiedenis schrijft.
Wij kunnen dit het best duideiyk ma
ken met te herinneren aan een tweetal
feiten die beide betrekking hebben op
de vestiging van de staat Israël, het
ene van wat oudere, het andere van
meer reoente datum.
Het zal bekend zyn, dat de vorming
van een eigen Staat in het land der
vaderen al heel lang op het verlang
lijstje stond van het Zionisme. Het we
reld-Jodendom, met name in Amerika,
heeft er echter nooit ve.el voor gevoeld.
De reactie bleef steeds beneden de ver
wachting.
Wat echter het vurigst Zionisme
nooit gedaan heeft kunnen krygen, wat
alle liefhebbers van Jeruzalem met el
kaar niet konden bereiken, dat is tot
stand gebracht doorAdolf Hitler.
Men zal Hitler niet kunnen verden
ken van sympathie voor de Joden. Van
enige liefde voor Jeruzalem is by hem
nooit sprake geweest. Hy was integen
deel de meest felle Jodenhater die er
ooit geleefd heeft.
Niettemin is volkomen terecht opge
merkt, dat het volstrekt enige positieve
resultaat van Hitler's levenswerk is
geweestde Staat Israël'.
Zonder Hitier zou de Staat Israël er
-si et, of zeker niet binnen de eerste de
cenniën gekomen zyn.
Het is juist de radicale vernietlgings-
poging van Hitier geweest, die het Jo
dendom heeft opgeschrikt, en zydelings
de stoot heeft gegeven tot de vorming
en de snelle erkenning van de Staat
Israël. Dat heeft Hitier niet gewild. Hy
heeft juist het tegenovergestelde ge
wild. Maar wat Jozef zeide tot zijn
broeders, kan nu de Jood zeggen van
Hitier: „Gy hebt wel kwaad tegen my
bedacht, maar God heeft het ten goede
gedacht, om een groot volk in het leven
te behouden".
EEN TWEEDE GEBEURTENIS van
meer recente datum is niet minder
merkwaardig.
Het is duidelijk dat toen de Joden
uit 15, 20 verschillende landen Palestina
binnenstroomden, dit de regering van
deze jonge Staat voor grote en bijna
onoverkomelijke moeilijkheden plaatste.
Die moeiiykheden bestonden voor een
liet gering deel in de onderlinge ver-
ichlllen. Een Jood en een Jood is twee.
Het maakt nogal enig verschil of u met
ten Israëliet uit Jemen of uit Nederland
te maken krijgt, en of u een Portugese
of een Poolse Jood voorhebt. By de
grote verschillen van afkomst en land
aard kwam ook dat van de taal. Het
was niet één gelijkgezinde en gelykge-
richte natie, maar een heterogene mas
sa, met allerlei diepgaande onderschei
dingen.
Een van de eerste zorgen van de
regering is daarom geweest de een
making van het ene volk Israël. En
onder de vele middelen, daartoe aange
wend, greep men ook natuurlijk
naar het onderwys van de Israëlitische
jeugd op de scholen, en werd bepaald
dat „Tehach", d.i. het onderwys in het
Oude Testament hoofdvak bjj het on
derwijs moest zyn. Dit is verplicht.
Er liggen aan deze maatregel van de
regering geen religieuze, maar alleen
politieke factoren ten grondslag. De re
gering ziet het als een politieke nood
zakelijkheid, omdat een volk dat be
staat uit allerlei heterogene bestand
delen is als een schip zonder stuur. Het
kan niet geregeerd worden. Er wordt
dus alles op gezet, om dit volk samen
te bundelen, ook in één taal, en dat is
de taal van het Oude Testament.
Dit Oude Testament, dat dus op alle
staatsscholen is ingevoerd, en nog wel
als hoofdvak, is echter niet een boek
onder de vele boeken, maar het is..,
het Woord van God.
Dit Woord van God is levend en
krachtig en scherpsnydender dan enig
zwaard. Niemand die er mee in aan
raking komt, en nog wel in dageUjkse
aanraking, kan zich aan de Invloed er
van onttrekken. En zo wordt in de te
genwoordige Staat Israël het oude
Bondsvolk weer met de oude Bgbel ge
confronteerd, en worden de jonge Is
raeli met de neus op het Woord van
God gedrukt. „Dit is", zegt Ds Grolle
in zgn boek „Een volk op weg naar
huis", „in mijn ogen het allergrootste
wonder van onze moderne tijd".
Het zgn wgze en vooruitziende po
litici, die daar momenteel in de Staat
Israël het bewind in handen hebben, en
men heeft van al deze maatregelen in
de krant kunnen lezen, maar wie (nog
eens) met Newton de krant leest, om
te zien hoe God de wereld regeert, die
ziet tegelgk al deze wgze politici op de
achtergrond verdwijnen, of liever, die
ziet hoe God ook deze „wereldgroten"
als instrumenten In Zgn hand gebruikt,
om opnieuw tot de „beminden om der
vaderen -wil" Zijn gezaghebbend woord
te spreken
Het is in deze voorbeelden duide
lijk uitgekomen hoe God Zijn plan
volvoert, ook al zijn de mensen die
er voor gebruikt worden, zich daar
in het geheel niet van bewust.
Het Is natuurlijk veel rijker, om
bewust medearbeider Gods te zijn,
en enthousiast ons aan Hem dienst
baar te stellen. Wij kunnen dit op
vele manieren doen, en een daarvan
is de warme, propagandistische lief
de voor onze christelijke pers.
Omstreeks het jaar 1900 kende men in de
U.SJI. koningen van een bijzondere soort.
Er waren spoorwegkoningen, petroleumkoningen enz.
Het middelpunt van de financiële wereld was Wall
Street in New York, en de grote vermogens The
Big Money regeerde langzamerhand de U.S.A. en
was op weg de gehele wereld te gaan regeren.
Amerika was het land, waar een kranten
jongen millionaïr kon worden, als hij maar
van doorzetten wist. Dat het in de U.SJI. mogelijk
■was vermogens te verdienen was te danken aan de
onuitputtelijke voorraad aan grondstoffen, de goed
kope werkkrachten en het stichten van de grote trust,
die het politieke leven beheersten.
Veertien doden bij autobusongeluk
in Paraguay.
ASUNCION, 2 Oct. Veertien personen
zijn om het leven gekomen en acht ge
wond toen Donderdag een volle autobus
tengevolge van een defect aan de remmen
in Asuncion, de hoofdstad van Paraguay,
een ongeluk kreeg.
Onder de omgekomenen waren drie
studenten. De studenten te Asuncion zul
len drie dagen rouw in acht nemen, waar
op zij niet zullen werken.
(Van één onzer redacteuren.)
ECHTERNACH, Vacantie 1953. De Luxemburger leeft er goed van.
Dat is de conclusie na een bezoek aan het Groothertogdom. Armoede ont
dekt men nergens. Op vele boerderijen, die de bezoeker op zijn tochten
passeert, is het leven wel heel eenvoudig, soms op het primitieve af, maar
armoede mag men dat beslist niet noemen. Opvallend is het grote aantal
Luxemburgse auto's op de straten en de wegen. Er wordt gezegd, dat één
van de vier Luxemburgse mannen over een wagen beschikt en dat is dus
wel een zeer hoge „autodichtheid". Iedereen is goed gekleed, de winkels
liggen vol met artikelen van de meest uiteenlopende aard en aangezien de
spanning tussen lonen en prijzen practisch niet bestaat, hebben de winke
liers ook flink wat te doen. Ieder kan kopen wat hij nodig heeft en de
meeste Luxemburgers zijn in staat goederen, die een luxe karakter hebben,
aan te schaffen. En dan schiet er altijd nog wel wat over voor een pilsje
of een café-filtre in één van de honderden cafeetjes of restaurants, die
men in alle steden en dorpen van het land vindt.
Er wordt in Luxemburg veel gespaard.
De Spaarkas, die in de stad Luxemburg
haar grote kantoren heeft, moet soms
moeite doen om al de spaargelden te be
ieggen. En wat de publieke financiën be
treft: vorig jaar was er een overschot
van twee millioen francs, hetgeen de
klacht van de Luxemburgers over de
veel te hoge belastingen nog dringerder
maakte. Er bestaat groot bezwaar tegen
de handhaving van de elementen uit de
door de Duitsers ingevoerde belastingbe
palingen, de z.g. Gewerbesteuer, die men
zo vlug mogelijk afgeschaft wil zien.
De industrie.
De eerste bron van inkomsten voor
Luxemburgs economie wordt gevormd
door de opbrengsten der industrie, die in
bet Zuiden van het land is geconcen
treerd en die tot de modernste van Euro
pa kan worden gerekend. Een grote me
taalindustrie levert pantserplaten voor al
le geallieerde strijdkraehten in Europa.
Vele buitenlanders (Belgen, Fransen,
Italianen) werken hier. Door zijn mijn
bouw en metallurgische industrie is Lu
xemburg een industriële mogendheid. De
32 hoogovens hebben een productiecapa
citeit van meer dan 3 millioen ton giet
ijzer per jaar, terwijl die van de 5 staal
fabrieken eveneens 3 millioen ton be
draagt. De uitvoer van staal, ruw ijzer en
alles wat daarmede verband houdt ge
schiedt naar alle landen van de wereld.
Het toerisme.
Na de industrie brengt het toerisme
het meeste geld in het Luxemburgse laat
je. Het is, zoals overal bijna, een sei-
zoenbedrijf, maar dan wordt er ook zo
veel verdiend, dat men de winter zon
der moeite kan doorkomen.
Wij spraken een pensionhouder, die
zo eind October begin November zijn
huis afsluit en met zijn vrouw naar
de Rivièra vertrekt om in April terug
te keren. In het hoogseizoen slapen in
zijn pension de gasten soms zij aan
zij op de vloer van de eetzaal! Daar
is dus wel wat te verdienen om er 's
winters goed van te kunnen leven!
De landbouw.
Op het toerisme volgt de landbouw
(met de wijnbouw). Wat opvalt is de
grote tegenstelling tussen het bgkans
primitieve en het hypermoderne. Op
vele --n zi8t men nng ossen voor
eenvoudige houten ploegen staan, maar
elders ronken de tractors en de mo
dernste landbouwmachines.
De grónd geeft in 't algemeen een
goede productie, maar het is toch zo,
dat de regering op diverse producten
premies moet geven om de boeren een
bestaan te waarborgen. Evenals in ons
land heeft men ook in Luxemburg te
kampen met het probleem van de ont
volking van het platteland. Jonge mensen
gaan liever naar de grotere centra, waar
zij meer denken te kunnen verdienen,
dan wanneer zü op het land blijven wer
ken. Daar is nu eenmaal weinig tegen te
doen.
Koeien bedienden zichzelf.
De veeteelt is in het Groothertog
dom niet erg uitgebreid. Iedere boer
heeft natuurlijk wel wat koeien en hij
levert uiteraard ook zijn melk aan de
consumenten in dorp en stad, maar
echte weideboeren zal men in het land
niet veel vinden.
Typerend voor Luxemburg is, dat bijna
overal, ook des zomers, de koeien 's-
avonds worden binnengehaald. Sommige
boeren zijn erg Vindingrijk. Op een mid
dag wandelden wij over een landweg,
waarlangs een beekje stroomde. Meer
dan een meter hoger lag een wei, waarop
koeien graasden. De beesten bleken zelf
het water op te pompen! Op vernuftige
wijze was een pomp geconstrueerd, waar
van de zwengel bestond uit een rechte,
holle ijzeren staaf, aan het and waarvan
zich een bakje voor het opvangen van het
drinkwater bevond. Had de koe dorst,
dan drukte hij dat met zijn kop naar be
neden en kon drinken. Liet hij het los,
dan werd de watertoevoer weer afge
sloten. In Nederland zagen wij nog nooit
zo'n apparaat. Een zelfbedieningswinkel
voor koeien.
Aardig (maar soms ook gevaarlijk)
is, wanneer men de-koeien op de weg
tegenkomt. Ze lopen meestal los en het
kost de automobilisten vaak heel wat
gemanoeuvreer om een aanrijding te
voorkomen, ook al zijn de beesten van
een belletje uooTzien.
(Van onze speciale verslaggever.)
DUSSELDORF, 1 October. Het congres van de Prot. Chr. Ar»
beidersinternationale, waarbij tevens het 25-jarig bestaan van deze
organisatie wordt herdacht, is vandaag begonnen. Vanmorgen kwamen
de afgevaardigden uit verschillende landen bijeen in de Neanderkirche,
waar een liturgische wijdingsdienst werd gehouden. Ds D. Held van
Dusseldorf bepaalde hier zijn internationaal gehoor bij de grondwet
van de Chr. sociale beweging: het streven naar gerechtigheid. Hij
sprak over Micha 6 vers 8: „Hij heeft u bekend gemaakt, o mens, wat
goed is en wat eist de Here van u dan recht te doen en weldadigheid
lief te hebben en ootmoedig te wandelen met uwen God". Vanmiddag
werd een feestelijke herdenkingssamenkomst gehouden in het gebouw
van de Landdag. De voorzitter van de P.C.A.L, de heer M. Ruppert te
Utrecht, hield hier de herdenkingsrede onder de titel: „Christelijk
Sociaal".
De heer Ruppert blikte eerst terug
in het verleden van de P.C.A.Ï. om
daarna de blik te richten op de taak,
die wacht ia het heden. Hij herinner
de er aan, dat de oprichting van de
P.C.A.I. onverbrekelijk verbonden is
met het Wereldcor "res van Kerken,
dat in 1925 te Stockholm gehouden
werd onder presidium van de (Lu
therse) aartsbisschop Nathan Söder-
blom. Op dat congres werd gesproken
over de toepassing v n de Christelijke
leer in leven en arbeid en over het
practisch Christendom. Deze gedach
ten werkten ioor en duidelijk bleek
de invloed van dit congres op de 10e
April 1928, de dag dat, ook hier in
Düsséldorf, de P.C.A.I. werd gesticht.
Het bleek vooral uit de rede over:
„Noodzaak en taak van een Evangeli
sche Arbeidersintemationale", die daar
toen gehouden werd door de Neder
landse minister van Arteid, prof. dr
J. R. Slotemaker de Bruine.
Spr. herdacht vervolgens de pio
niers, die destijds de stoot gaven tot
LANIEL, de Franse minister
president gaat weer een moei
lijke periode tegemoet. De afgelo
pen twee maanden heeft hij kun
nen regeren zonder dat het parle
ment, dat op recès was, er aan te
pas kwam, doch de dag, dat de
vacanties van de parlementsleden
ten einde lopen, nadert met rasse
schreden. Dan zal blijken of de
regering-Laniel een langer leven
beschoren is. Ogenschijnlijk is alles
in Frankrijk thans normaal, doch
een kijkje achter de schermen leert,
dat de moeilijkheden zich weer be
ginnen op te stapelen. Indo-China
vraagt de volle aandacht op, maar
ook zijn er nog vele binnenlandse
vraagstukken op te lossen.
.Zoals men weet is het de socia
listen tijdens de grote stakingen
van Augustus niet gelukt het parle
ment van recès terug te roepen om
or deze wijze de regering de voet Of de socialisten dan bereid zullen zijn
kim «lon+cfto in nomnn ie n on
dwars te zetten.
Nu heeft Laniel enige wéken gele
den het bevel gegeven, dat geen loon
mocht worden doorbetaald over de
dagen, dat de arbeiders hebben ge
staakt Dat is hem zeer kwalijk geno
men en het waren natuurlijk de com
munisten, die uit de ontevredenheid
over deze maatregel getracht hebben
munt te slaan. Het is hen maar ten
dele gelukt, want de andere vakbon
den zijn nog niet overgegaan tot
een nieuwe actie. Het zou niet te ver-
Een
ge oted
a \,.j ,..j„n i.et grona-
van Luxembuiy en ae westaunse ztonasi epubliek.
wonderen zijn, wanneer men op een
nieuwe aanleiding zit te wachten om
voor de zoveelste maal een grote sta-
.ingsactie te ontketenen.
Naast deze voortdurende dreiging
/an binnenlandse moeilijkheden in
••erband met de economische en fi-
lanciële toestand van het land, zyn er
ook interne kwesties, die Laniel's ka-
>inet aan het wankelen kunnen bren
gen.
Heeft, tegen alle verwachtingen in,
ie Franse socialist Mollet vorige week
n de raadgevende vergadering van de
laad van Europa niet verklaard, dat
:ijn partij nu bereid is het Europese
zgerverdrag te steunen, wanneer dit
n het Franse parlement zal worden
ehandeld? Deze verklaring heeft niet
Heen buiten, maar ook in Frankrijk
:elf en vooral onder Mollets partij-
jangers grote opschudding veroor-
aakt. De socialisten staan buiten de
egering, maar het is de vraag of La-
iel de E.V.G. in het parlement zal
.engen. Doet hij dit, dan kan hij er
on verzekerd zijn, dat er zich in de
_ing van de ministers spanningen
Alen voordoen, die zullen leiden tot
|..et uittrekken van de Gaullisten en
1 dissidente Gaullisten uit het kabinet..
hun plaatsen in te nemen, is een
vraag die op dit moment nog niet kan
worden beantwoord. Daarby komt nog,
dat de regering vlak voor de onder
handelingen met Bondskanselier Ade
nauer staat om een oplossing te zoe
ken voor de Saarkwestie. Tenslotte is
er de opzienbarende mededeling van
Laniel zelf, die na bovenaangehaalde
uitlating van Mollet ia de raadgeven
de vergadering van de Raad van
Europa, aankondigde, dat hij niet van
plan is het Europese legerverdrag aan
het parlement voor te leggen, voor de
Saarkwestie is opgelost.
Of Laniel deze zienswijze zal kun
nen handhaven staat te betwijfelen.
Het is bekend genoeg, dat de Ver. Sta
ten een zo snel mogelijke goedkeuring
van het verdrag willen. Zullen de V.
S. druk op hem gaan uitoefenen om
zijn tegenwoordige standpunt te her
zien? Frankrijk is de laatste jaren in
steeds grotere mate afhankelijk ge
worden van de V. S. Dit werd deze
week nog eens gedemonstreerd toen
bekend werd, dat Amerika weer an
derhalf milliard beschikbaar heeft ge
steld voor de strijd in Indo-China. Dat
is drie milliard in enkele maanden
tijds! Nu gaan ook Franse troepen, die
momenteel voor de bezetting van
Duitsland worden gebruikt, naar Indo-
China. De oorlog, die daar gevoerd
wordt tegen de Vietmin gaat op een
bodemloze put gelijken, waardoor
Frankrijk voorlopig financieel nog op
de rand van de afgrond moet leven.
In dergelijke omstandigheden te moe
ten regeren is voor Laniel geen pret
je. Men ziet er dan ook met belang
stelling naar uit, hoe deze Franse
staatsman zich in de komende weken
door de moeilijkheden heen zal slaan
Zoon van Mossadeq tegen
waarborgsom in vrijheid gesteld.
TEHERAN, 2 Oct. Dr Ghoelam Hoes
sein Mossadeq, zoon van de Perzische
oud-premier, die Dinsdag in hechtenis
werd genomen, is Donderdag tegen een
waarborgsom op vrye voeten gesteld.
Een door Mossadeq benoemde onder
staatssecretaris Ali Mobatsjer. is Donder
dag gearresteerd. Hij bleef tot de dag
van zyn arrestatie in functie.
de oprichting van de P.C.A.I., waarbij
hij voor ons land de namen noemde
van H. Amelink, C. Smeerde en A.
Brom.
Twee machten zijn door onze voor
mannen steeds bestreden, het libera
lisme en het socialisme, aldus de heer
Ruppert. Het liberalisme bracht de
leus: Vrijheid, gelijkheid en broeder
schap. Maar er is geen wezenlijke vrij
heid dan in gebondenheid aan Gods
wil. Er is geen gelijkheid, dan alleen
voor Gods oog. Er is geen ware broe
derschap dan alleen in Jezus Christus.
Omdat het liberalisme deze begrippen
losmaakte van de enige, ware bron
resulteerde het in het tegendeel van
wat het voorstond, zelfs in de onder
gang van het menselijke in de mens.
Ook tegen de socialistische leer van
de klassenstrijd hébben zij gestreden.
De P.C.A.I. heeft steeds betoogd, dat
er geen onverzoenlijke tegenstelling is
tussen werkgever en werknemer, maar
dat er samenwerking moet zijn. Zij
heeft gestreden voor de bedrijfsge-
meenschap.
WEER IN GEVAAR.
Deze strijd is niet zonder vrucht
gebleven en daarom is er reden tot
dankbaarheid. Maar toch moet die
zelfde strijd worden voortgezet. Want
ook thans wordt weer het menselijke
in de mens bedreig'', als de arbeider
een verlengstuk van zijn machine
wordt. Ook de bedrijfsgemeenschap
is weer in gevaar, want er dreigt een
nieuwe klassenstrijd, ditmaal tussen
een kleine elite en de grote massa.
De massificatie is van een begrip ge
worden tot tastbare werkelijkheid.
Het 19e eeuwse individualisme is om
geslagen in collectivisme en de enke
ling wordt doodgedrukt in de massa.
Menig mens geeft zich over aan
vervlakking en ontkerstening. Hij ar
beidt niet, maar er wordt met hem
gewerkt; hy vermaakt zich niet, maar
wordt vermaakt; hij leeft niet meer,
maar wordt geleefd.
Ook de vakbeweging kan een mid
del zijn tot massificatie en zij zal dit
zijn, als zij n:Gt geworteld Is in het
Evangelie. Niet de persoonlijke mens
alleen, maar ook een gemeenschap van
r ensen, een vakorganisatie staat elk
ogenblik voor de vr-ag: zullen we
doen wat ons menselijk hart ons in
geeft of zullen we vragen naar Gods
wil? Voor een Christen mag het ant
woord niet twijfelachtig zijn. Het moet
zijn: Ook voor de organisatie, waar
van ik iid ben, geldt het Woord Gods
als maatstaf. Als we een valse eenheid
laten prevaleren maken we zelf het
zout smakeloos en wordt onze invloed
op anderen tot nul gereduceerd.
LAND DER REFORMATIE.
„Wij zijn hier bijeen in het land
der Reformatie, ook al herinneren we
ons in dit uur dat duizenden Prote
stanten door een ijzeren gordijn van
ons gescheiden zyn", aldus de heer
Ruppert. „We zyn bijeen in het ge
boorteland van de O. Sociale be
weging ook al realiseren we ons dat
duizenden hun Chr. vakbeweging hier
missen. Wij bidden God, dat Hij ons
wil bekrachtigen tot het verrichten
van waarlijk Christelijk-sociale arbeid
in dit land en in de wereld".
Met een driewerf „Hoch" op de ju
bilerende organisatie werd dit gedeel
te van de herdenkingsplechtigheid be
sloten. Straks komen de afgevaardig
den van verschillende landen en or
ganisaties aan het woord om hun
gelukwensen over te brengen. Dan
zal blijken, wie naar Düsséldorf zijn
gekomen om dit feest mee te vieren,
maar daarover schryven we de vol
gende keer.
