LANDSVROUWE KNIPTE LINT VOOR
„DER BOEDE" DOOR
Vol belangstelling voor de noden
van de bevolking
LEIDERS VAN DE N.E.S.B.
STAAN TERECHT
AANVAL OP VLISSINGEN
BEGONNEN
„Neen, Duiveland zal niet versagen'
Verpleeginrichting voor chronische
patiënten officieel geopend
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Geen infiltraties op
Halmaheira.
„De democratie moet front maken tegen
deze lieden"
Herverkaveliogscommissie
Zeeland wordt geïnstalleerd
Uitgave:
„Seeuwsch Dagblad"
ntoor: Goes, L. Vorststr.
2486, bij geen gehoor voor
ertentiea 2970, voor redactie
Giro 274289. Kantoren:
hissingen: Lammensstraat 17,
tóef. 2754, Middelburg: Korte
ïoordstr. S3. Tel. administratie
1009, Tel. redactie 7S47; Ter-
neuzen: Dljkstraat 26—28
Expl'itatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
ZEEUWSCH DAGBLAD
Se JAARGANG No. 2695
Abonnementsprijs 0.44 per week,
1.85 p. maand, ƒ5.45 p. kwartaal
Losse nummers 13 cent
Advertentieprijs 20 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
DONDERDAG 1 OCT. 1953
Hootdredacteur: J. D. TROOSTHEÏDE Directeur: JACQ DE SMIT
Medewerkers: Ds W. C. v. Burgeier, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg; Mr IV. F. E. Baron v. d. Feltz, Mid
delburg; Ds A. Gruppen, Biezelinge; Ds 3. S. Hartjes, Vlissingen; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp;
J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; Drs J. Kwekkeboom, Goes; Laport, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel,
Tholen; R. Zuiuema, Goes.
Op- en ondergang van
Zon en Maan.
Vrijdag: Zon op 6.41 u., onder
18.17 u. Maan op 0.32 u., onder
16.17 u.
Hoogwater Vrijdag 2 Oct.:
Vlissingen: 9.53 u. 1.16 m., 22.40
u. 1.37 m. Terneuzen: 10.20 u. 1.34
m., 23.05 u. 1.56 m. Wemeldinge:
11.16 u. 1.10 m., 23.56 u. 1.36 m.
Zierikzee: 10.55 u. 0.95 m., 23.41
u. 1.21 m.
KONINGIN TROK DOOR HET
RAMPGERIED
Wat was er een vreugde in de geteisterde dorpen, waar de Konin
gin de jeugd verrastte met konijntjes, die zij speciaal van Soestdijk
had meegebracht. Vreugde, zoals hier op de foto in Oosterland
genomen. Naast de Koningin staat jhr mr A. F. C. de Casembroot,
Hare Majesteits Commissaris.
GOES, 30 September De bevolking van Duiveland heeft van
daag haar Koningin ingehaald. Vol dankbaarheid; liefdevol informeer
de de Vorstin naar de noden en verlangens. Zij wilde weten, hoe de
bevolking van dit zwaar getroffen eiland de komende winter tegemoet
ziet. En zij is niet teleurgesteld. De mensen toonden zich dapper. Dui
veland zal niet versagen.
En dit zei een vrouw in Oosterland tot ons: „Wat is het toch een
schat mijnheer
Het water, dat de Polder Vierbannen nog gevangen houdt in zijn kille
greep, had bij de Rampaartse dijk nog net een klein stukje weg opengelaten.
Daar landde de Sikorsky S 55, de helicopter van de Marine Luchtvaartdienst
waarmee de Koningin en haar gevolg arriveerde. Het was een stukje vlieg
kunst, dat zijn weerga niet had. Een daverend hoera schalde door de morgen
lucht toen de Koningin uitsteeg en de Commissaris der Koningin, jhr mr A.
F. C. de Casembroot haar begroette en de diverse autoriteiten, leden van
G.S. en waterstaats-ingenieurs aan haar voorstelde. Vol belangstelling keken
de inwoners van Bruinisse en Oosterland, hier samengestroomd, toe, hoe het
gezelschap in een motorsloep plaats nam om naar Nieuwerkerk te varen.
Wild buisden de golven tegen het een groot offer moeten brengen. Haar
nietige scheepje als wilden zij zeggen:
„Wij geven onze prooi, dit kostbare
land niet terugMaar het scheep
je ploegde door tot achter café „De
Meebaal" in Nieuwerkerk. Hier drukte
de Koningin de hand van Mevrouw
Van Eeten-de Vries met haar echt
genoot, de burgemeester van deze ge
meente, had zij al kennis gemaakt
en vervolgens begaf zij zich het dorp
in. Het dorp, één straat slechts is er
droog en dat is de Stekelstraat. De
Koningin wandelde hier door, sprak
met de Wed. De Bil-Hoogerland en met
Mevrouw Westerhof-Sjoerdsma, de
vrouw van de Ned. Herv. predikant
die met haar vierjarig dochtertje aan
de hand stond te wachten. Op de hoek
Stekelstraat-Molenstraat toonde burge
meester Van Eeten haar de vernieling
van de nieuwe woonwijk. In de „Mee
baal" dronk men tenslotte een kopje
koffie en werden de raadsleden en het
polderbestuur aan H.M. voorgesteld,
NAAR OOSTERLAND.
Hartelijk toegewuifd door de bevol
king van dit zwaar getroffen dorp voer
het gezelschap vervolgens met een om
weg terug naar de Rampaartse dijk om
vandaar naar Oosterland te gaan. Het
water was inmiddels wat gezakt en
daardoor kwam het dat de boot met
het vorstelijk gezelschap plotseling
vastliep onder Ouwerkerk. H.M. stapte
echter over in een politievlet. Buis
water of geen buiswater....
Vanaf de dijk reed men naar Ooster
land, waar vóór het Dorpshuis een en
thousiaste menigte de stoet opwachtte.
Het gemeentebestuur en de leden van
het polderbestuur schudden haar de
hand. Bij gemeentesecretaris C. J. Zoe
ter, informeerde de Koningin vol be
langstelling naar Mevrouw Aalbertse,
die tijdens de rampnacht haar man en
haar kind heeft verloren en die thans
in Dordrecht woont.
De heer Zoeter had n.l. de Koningin
tijdens zfjn evacuatie in Amersfoort
ontmoet en haar over dit tragische ge
val verteld. En de Koningin had het
ver8eten. „Doet U haar mijn har-
teltfke groeten" zei zij tot de heer Zoe
ter. Toen werd de vierjarige Piet Rotte
naar voren gedragen. De Koningin had
konijntjes meegebracht en Piet kreeg
er éen. Hij bloosde ervan net als zijn
dorpsgenoot je Piet van Westen
Voort ging de tocht. Naar Sirjans-
land waar de Koni-ig sprak met Mej.
Amesfoort de schooljuffrouw, met
meester Heule en met de leden van de
C.C.H., de christelijke internationale
hulpactie. En vol mededogen luisterde
de Vorstin naar hetgeen Rina Heyboer
haar vertelde. Dit meisje immers heeft
ouders en een zuster en een broertje
zijn verdronken tijdens de rampnacht.
Ook hier deelde de Vorstin konijntjes
uit.
Toen de auto's weer vertrokken, kon
een man zich niet langer beheersen.
„Leve de Koningin" riep hij en toen
klonk daar ineens het Wilhelmus. Ik
geloof niet, dat een volkslied ooit met
meer ontroering is gezongen.
BRUINISSE.
Bruinisse; honderden juichende men
sen langs de weg. Voor het Hervormd
verenigingsgebouw de raad en het
polderbestuur. De mensen klommen op
de auto's om toch maar niets te mis
sen. Dan de Koningin.
Vol belangstelling informeerde zij
naar de versterking aan de dijken.
Toen wendde zij zich tot een vrouw":
„Woont U hier ook? U hebt allen toch
wel veel mensen in huis hè?" „Ja, Ma
jesteit, maar we zijn toch weer blij, dat
we terug konden komen
TerugTerug naar het eigen dorp.
Zo was het ook in Ouwerkerk waar
de Koningin met de boot van de Rijks
politie, de R.P.-IV vanaf Zijpe door het
dijkgat heen voer. De ongeveer twintig
gezinnen van Ouwerkerk stonden en
wachtten. Zü juichten en vergaten de
ellende.
Kleine vierjarige Bertje Hendrikse, de
jongste inwoner en kleinzoon van loco
burgemeester Kuyper bracht Hare Ma
jesteit onbevangen een bloemenhulde.
Typisch symbool. Voor tweede maal
bloeiende kastanjetakken en Afrikaan-
tjes. Een belofte voor dit geteisterde
dorp. De Koningin bekeek vol ontzet
ting de verwoesting, samen met bur
gemeester Romijn en bracht toen een
bezoek aan de 81-jarige Mevrouw Sla
ger, die sinds 30 April ziek ligt en die
niet meer weg wil. Dan traden de wer
kers aan. De mensen die vanaf het be
gin in het dorp zijn gebleven en de
werktuigen hebben schoongemaakt. Na
een bezoek aan de school vertrok de
Koningin tenslotte.
Maar het dijkgat voer men nog niet
uit. Nee, eerst werden aan de Weste
lijke zijde van het gat de herstelwerk
zaamheden bekeken. Uitvoerig liet de
Koningin zich door de heer Zanen, ir
M. Klazema en ir D. v. d. Bout voor
lichten over de tegenslag die men had
beleefd. En op een zinkstuk stonden de
dijkwerkers. En hieven de mutsen.
Een zwijgende, dankbare groet aan de
landsvorstin.
Voor het gat lag de provinciale boot,
de „Oosterschelde", die het gezelschap
naar Katseveer bracht, waar men om
streeks vier uur arriveerde. En waar,
temidden van honderden belangstel
lenden, de burgemeester en raadsle
den van Kattendijke-Wilhelminadorp
Hare Majesteit opwachtten. Toen ver
trok men in snelle vaart naar Koude-
kerke.
Indonesische ontkenning.
DJAKARTA, 30 Sept. Een woordvoer
der van het militaire commando van het
7e territorium (O. Indonesië) heeft op
een persconferentie de krantenberichten
over infiltraties aan de Kaubaai op Hal
maheira door infiltranten, afkomstig uit
West-Irian tegengesproken.
Hij zei, dat officieren, die in opdracht
van het commando een onderzoek hebben
ingesteld, in een rapport mededelingen
hierover hebben gedaan. Behoudens, dat
ontkend wordt, dat uit Nieuw-Guinea in
filtraties in Halmaheira zijn gepleegd, is
het bericht, dat uniformen of een Neder
landse vlag in beslag zijn genomen, ook
onjuist.
Vermoedelijk is het gerucht ontstaan,
toen onlangs bij twee verdachte ingeze
tenen op Halmaheira huiszoeking werd
gedaan, waarbij oude Japanse uniformen
en een vlag waren gevonden.
Over veertien dagen weer vrij?
AMSTERDAM, 30 September De Officier van Justitie van de
Amsterdamse Rechtbank heeft vanmorgen tegen de landelijke leider
van de Nationaal-Europese beweging, de 51-jarige mr J. A. Wolthuis
uit Groningen en tegen de algemeen leider, de 31-jarige Paul van Tie
nen, die de vorige maand zijn gearresteerd, een jaar met aftrek van
voorarrest, waarvan tien maanden voorwaardelijk, geëist, wegens deel
neming aan de bij de wet verboden vereniging. Dit betekent, dat de
twee verdachten spoedig na de uitspraak over veertien dagen, als de
Rechtbank conform de eis vonnis wijst, hun vrijheid zullen herkrijgen.
De verdachte, mr Wolthuis opperde
aan het begin van de rechtzitting be
zwaar tegen de dagvaardiging en
vroeg vernietiging ervan. Het antwoord
van de Officier van Justitie, mr den
Hollander, was: „Ik zou wel een kind
in juridische zaken zijn, als ik dit be
zwaar niet van tevoren had zien aan
komen. Maar de verdachte leest de
dagvaardiging verkeerd. Het gaat er
om wat de Vereniging nastreeft".
Na het verhoor van de verdachte
door de president traden twee getui
gen a decharge op. Het waren prof.
Maurice Bardeche uit Parijs en dr Pe-
rengdahl uit Zweden, leden van het
hoofdbestuur van de Europese sociale
beweging.
REQUISITOIR.
In zijn requisitoir zei de Officier van
Justitie mr den Hollander: Hier staan
twee verdachten, die beiden na de oor
log terecht hebben moeten staan voor
hun aandeel in het leed, dat ons volk
KOUDEKERKS, 30 September „Wat is dat vreselijk leuk. Mag ik dat
hebben?" Koningin Juliana was eigenlijk een beetje overrompeld, toen van
middag in één der zalen van „Der Boede" voor haar op een tafel fraaie
pitriet-mandjes en dienblaadjes waren uitgestald. De maker, de heer W. Lente
uit Middelburg, al vanaf 1951 chronisch patiënt, keek glunder naar de Ko
ningin. Een paar weken lang had hij hele dagen gewerkt om gereed te zijn
voor het grote ogenblik. En nu was het dan zover. Hij knikte maar eens ten
teken, dat alles voor de Koningin var,. Die dankte hem daar hartelijk voor
en keek eens op de papiertjes, die in de drie mandjes en de twee blaadjes
waren geelgd, briefjes, die haar naam en die van haar dochters droegen. En
dat was voor Lente het hoogtepunt van deze dag, waarop het herboren „Der
Boede" symbolisch door onze Vorstin werd geopend.
Koningin Juliana had, na de officiële
toespraken in de grote tent op het ter
rein van „Moesbos", het witte lint tus
sen de hekpilaren doorgeknipt, onder
geestdriftige toejuichingen van jong en
oud, die zich bij duizenden hadden op
gesteld. In één der vleugels onthulde
H.M. daarna 'n eenvoudige, maar fraaie
gedenksteen, die de plechtigheid van
deze dag in herinnering houdt.
Daarna maakte zij een wandeling
door het gebouw, na een „erehaag'
van verpleegsters te zijn gepasseerd.
In de lighal onderhield zij zich met
enkele patiënten en vroeg allerlei in
lichtingen aan de voorzitter der Stich
ting „Verpleeg- en Rusthuizen Wal
cheren", burgemeester A. H. S. Ste-
merding, en aan dokter L. Sloos. De
Koningin was opgetogen over de keu
rige inrichting.
DE DAG VAN HUN LEVEN.
De patiënten, alle op hun Zondags
en getooid met oranje, beleefden de
dag van hun leven. Stel je voor: de
Koningin, vriendelijk een praatje
makend, aan je bed! De oude Me
vrouw Jonkman uit Vlissingen had
waarschijnlijk al heel wat keertjes
gerepeteerd wat zij doen en zeggen
zou. Honderduit vertelde zij Konin
gin Juliana van haar kinderen en
van haar leven. En de Koningin
moest natuurlijk al die foto's van het
Koninklijk Huis zien, die zij in de
loop der jaren uit alle mogelijke
kranten en tijdschriften had geknipt.
Maar lang kon het bezoek niet du
ren. H.M. had op Schouwen en Duive
land al langer vertoefd dan het plan
was geweest en zodoende was de
plechtigheid precies een uur te Iaat be
gonnen, n.l. om half vijf. De trein, die
in Vlissingen voor het Koninklijk ge
zelschap gereed stond, zou om één mi
nuut over vijf vertrekken, maar het
is tenslotte drie minuten over zes ge
worden!
Honderden genodigden uit burger
lijke en kerkelijke kringen vulden de
De vlootoejening „Mariner"
VLISSINGEN, 30 September Vanavond om zeven uur is door een
„special boat section" een aanval begonnen op de Marinehaven Vlissingen.
Hiermede is de Scheldestad thans rechtstreeks betrokken bij de grote vloot-
oefening „Mariner", want hoewel de gisteravond begonnen actie hiervan een
afzonderlijk deel vormt vloeide het een toch uit het ander voort. Deze actie
heeft ten doel de maritieme havenverdediging van Vlissingen in het geweer
te brengen. De verdedigers zullen geen gemakkelijke taak hebben, gezien
de middelen, waarmede de aanvallers de strijd zullen voeren. Zo zullen onder
meer kikvorsmannen van een speciaal opgeleide Engelse eenheid aan de
oefening deelnemen. Deze zowel te land als te water strijdende mannen ge
nieten de reputatie ware vechtjassen te zijn. Ook het onderzeebootwapen zal
door de aanvallers gebruikt worden. De verdedigers staan tal van moderne
strijdmiddelen ten dienste. Zo zullen zij gebruik kunnen maken van radar en
uiteraard van sterke zoeklichten. Voorts zullen patrouillevaarten worden
gemaakt, terwijl kleine schepen, speciaal ter bestrijding van het onderzee-
bootwapen, zullen worden ingezet.
tent, toen de Koningin, Duiten welkom
geheten door het bestuur der Stich
ting, ariveerde. Zij ontving een bou
quet bloemen van één der weinige
ambulante damespatiënten en daarna
opende burgemeester Stemerding de
samenkomst met Schriftlezing uit
Matth. 25 en gebed. Hij gaf een korte
uiteenzetting van het werk der Stich
ting en bracht dank aan God, Die het
werk zo voorspoedig maakte. Oor
spronkelijk ging het alleen om be
jaardenzorg, maar al spoedig bleek de
noodzaak tot differentiatie.
Vier verpleeghuizen met samen circa
350 bedden ontstonden, terwijl de
bouw van een vijfde huis (voor de ver
pleging van 50 imbeciele kinderen)
juist vorige week is aanbesteed.
NOG LANG NIET
VOLDOENDE.
Burgemeester Stemerding schetste
de nood, tevens het maatschappelijke
probleem, dat de verpleging van chro
nische zieken noodzakelijk maakt. Al
leen een charitatief verpleeghuis kan
hier uitkomst bieden. 140 bedden is nog
lang niet voldoende, als men weet, dat
op elke 1.000 inwoners 2 bejaarden
chronisch ziek zijn. In Zeeland met
zijn 270.000 inwoners zijn voorts al
leen al circa 1.500 rheuma-patiënten.
Een bed in „Der Boede" vraagt f7.500
aan kapitaalsinvestering, een gewoon
ziekenhuisbed door de kostbare appa
ratuur meer dan het drievoudige.
Daarna -wees de voorzitter erop, dat
niet alleen de verpleging in materiële
zin, maar vooral de geestelijke sfeer,
waarin de patiënt leeft, van invloed
is op zijn of haar gesteldheid.
„Moge deze arbeid ertoe bijdragen,
dat de patiënten ervaren, dat in alle
lijden en druk God de bron is der ver
troosting opdat ook In hun harten mo
ge opgaan het licht, dat de Vader der
Barmhartigen in Jezus Christus doet
schijnen in de duisternis dezer wereld",
aldus eindigde de heer Stemerding zijn
rede.
DR BANNING.
Direct daarna sprak dr C. Banning,
de Geneeskundige Hoofdinspecteur van
de Volksgezondheid, die vaststelde, dat
het er bij chronische patiënten niet om
gaat hen maar onderdak te brengen,
maar dat hun levensgeluk het richt
snoer moet zijn. De daad der Stichting
achtte hij boven alle lof verheven. Zij
is zeker ook doordrongen van de me
ning: gezondheid door bezigheid, en
dan liefst arbeid, die productief is, zo
dat de patiënt zich een lid der ge
meenschap voelt.
Dit is helaas nog niet tot ieder in
Nederland doorgedrongen. Ook de art
sen zijn er nog lang niet allen van
overtuigd. Dr Banning gaf enkele
voorbeelden van de wijze, waarop in
Engeland dit probleem wordt aange
pakt.
Daar hebben op sommige plaatsen de
chronische patiënten geschikt en hun
bevredigend, ook goed betaald, werk
gevonden, thuis of in een speciale fa
briekshal, door de samenwerking van
industrieel, arts en wijkverpleegster.
„Met een gerust hart vertrouwt dej
Volksgezondheid de patiënten toe aan
„Der Boede", wetend, dat ook wordt
getracht hen geestelijk zo fit mogelijk
te houden", aldus dr Banning.
OORLOGSVERKLARING.
Tenslotte sprak mr L. C. Wesseldijk
van Verpleeginrichtingen voor langdu-
te Utrecht, voorzitter der Federatie
rig zieken, die deze groep „de vergeten
groep" noemde.
Er zijn weinig goede verpleeginrich
tingen voor hen en de Federatie ver
klaart de oorlog aan de particuliere
inrichting, die uit winstbejag van de
chronische lijder een melkkoetje
maakt.
Op het gebied van de bewegings- en
arbeidstherapie moet in Nederland de
ontwikkeling eigenlijk nog beginnen,
zo merkte mr Wesseldijk op. Een finan
ciële basis (b.v. een verzekeringssy
steem) bij de verzorging van chroni
sche zieken ontbreekt. Kan een pa
tiënt zelf niet betalen, dan doet de so
ciale dienst der gemeente dat. „Daar
om verheugt het ons zo, dat uw Stich
ting ondanks al deze moeilijkheden, dit
grote gebouw heeft gesticht", aldus mr
Wesseldijk.
De minister van Economische Zaken
prof dr J. Zijlstra, is heden op uitnodi
ging van het Zweedse bedrijfsleven voor
een bezoek van enkele dagen naar Zwe
den vertrokken.
tijdens de oorlog heeft moeten onder
gaan. Zij beiden hebben het bestaan
om zich weer in de politiek te bege
ven, kort nadat zij hun straf hadden
ondergaan.
Ik ben van mening dat de democra
tie front moet maken tegen hen die
de regels van het spel niet hoog hou
den. De twee buitenlandse getuigen
behoeven ons niet te vertellen hoe wij
het recht moeten hoog houden.
Sprekend over de critiek van Paul
van Tienen op de bijzondere rechts
pleging na de oorlog zei mr den Hol
lander. „Deze verdachte wil vergeten,
wat er tussen 1940 en 1945 is gebeurd.
Toen zijn duizenden onschuldigen om
het leven gebracht. Nu kankert hij
slechts op de rechtspleging na de oor
log".
Sprekend over de figuur van beide
verdachten, zei de Officier: „Mr
Wolthuis is een uitermate brutale en
onbetrouwbare figuur, die in de oor
log vrederechter is geweest. Hij is
bovendien een deserteur. In Sep
tember 1944 moest hij zich melden
bij de S.S. Toen heeft hij zich ont
trokken aan de dienst. Van Tienen
heeft hij in de oorlog in zekere zin
zijn principes uitgedragen.
In Nieuwerkerk begaf de Koningin
zich naar het eind van de Stekel
straat-hoek Molenstraat, waar zij
zich door burgemeester A. A. van
Eeten liet vertellen welk deel van
zijn gemeente was verwoest. Op
deze foto zien we schuin achter de
Koningin mevrouw Van Eeten en
naast haar de Commissaris, jhr de
Casembroot.
GOES, 30 September Naar
wij van welingelichte zijde verne
men zal zeer binnenkort de Her
verkavelingscommissie Zeeland wor
den geïnstalleerd. Men mag aanne
men, dat, evenals dit met de Her
verkavelingscommissie Walcheren
het geval was, de minister van
Landbouw, de heer S. L. Mansholt,
deze commissie zal komen installe
ren. Naar wij verder vernemen kan
eveneens op zeer korte termijn de
officiële benoeming van de leden
dezer Herverkavelingscommissie
worden tegemoet gezien. Voor de
vier gebieden, die voor herverkave
ling in aanmerking komen Schou-
wen-Duiveland, Tholen, Water
schap Waarde en de Zak van Zuid-
Beveland komen aparte agrari
sche commissies, die zijn samenge
steld uit vertegenwoordigers der di
verse belangengroepen in het be
trokken gebied.
DE BILT ZEGT;
Zuidwestelijke wind
DE BILT, 30 September Vrij veel
bewolking met voornamelijk in da
Noordelijke helft van het land in de
ochtend af en toe wat lichte regen of
motregen, maar in de Zuidelijke pro
vincies ook enkele opklaringen. Krach
tige tot matige, maar aanvankelijk
langs de Wadden en de kust van
Noord-Holland nu en dan nog harde
Zuidwestelijke wind. Iets hogere tem
peraturen dan gisteren.
