WAAR LIGT HET
EVENWICHT
w:
DEZE
WERELD
van öaq tot öaq
r
Televisie-programma's worden
uitgebreid*
N* C* R* V* heeft aantrekkelijk
winterprogramma*
v
©,e Radio Ooietiqi U
tussen het economisch mogelijke
en het sociaal wenselijke?
Aanmaak van NAVO-
ammunitie in Europa»
Coventry wordt opgebouwd.
Kruitvat Atjeh
op springen
N. C. R.V» heeft
Sweelinck-orgel.
Zaterdag 26 September 1953
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
Het was te verwachten dat
het laatste woord niet was ge-
tussen ons -en U, de abonnee's,
sproken over de moeilijkheden bij het
vaststellen van het percentage der op
1 Januari a.s. noodzakelijke loonsver
hogingen. Na het openbaar worden
van het conflict hebben wij onomwon
den onze mening hierover gegeven en
het was te verwachten dat dit com
mentaar zou uitlokken. Zo ligt voor
ons een lange brief van een inwoner
uit Biggekerke, lid van de Ned. Chris
telijke Landarbeiders Bond. Een zeer
sympathieke brief omdat de schrijver
blijk geeft mee te leven en ook inder
daad zijn christelijk geloof op dit ter
rein der levens wil beleven.
Behalve de meer persoonlijke op
merkingen is er een tweetal passages
dat zich zeer leent voor een nadere be
schouwing en waarin men zelfs de op
lossing van dit conflict kan zien dagen.
Allereerst het „zakelijke" deel. Hij
schrijft:
„Als U handelt over de kern van
het conflict, belicht U slechts de
economische zijde welke in hoofd
zaak aan de werkgeverskant ligt.
Dit vind ik wel juist, maar het wil
mij voorkomen, dat dit wel zeer
eenzijdig is. Voor mij heeft dit con
flict niet één maar twee kernen: de
economische aan werkgeverszijde en
de sociale aan werknemerszijde.
Naar mijn mening was het dan ook
zeer op zijn plaats geweest als U
beide recht had laten wedervaren.
Dan was U ongetwijfeld terecht ge
komen bij het feit, dat het voorge
stane percentage loonsverhoging
door de Raad van Vakcentralen zeer
noodzakelijk is. Het is bij de organi
satie van werknemers zeer goed be
kend hoe de situatie met betrekking
tot het loon in onze arbeidersge
zinnen is. Had U hieraan ook vol
doende aandacht geschonken, dan
heb ik zo het vermoeden dat U zich
wel gewacht had woorden neer te
schrijven, die de indruk wekken
alsof deze loonsverhoging in zekere
mate het karakter draagt van een
gunst. Met betrekking tot de be
drijven welke bij een loonsverhoging
van 4 pet moeite hebben het hoofd
boven water te houden ik wil
aannemen dat dit verschijnsel reali
teit is, maar mijns inziens hebben
wij over heel de linie te waken, dat
de beloning van de werknemers niet
gaat verworden tot de sluitpost van
de bedrijfsboekhouding."
ALLEREERST een antwoord op
die opmerkingen, die een verwijt
aan ons adres bevatten. Vele malen en
ook in het aangevochten stuk hebben
wij al voor loonsverhoging gepleit,
omdat wij en nu herhalen wij wat
wij schreven „als iedere andere ar
beider de noodzaak van een redelijke
verhoging terdege voelen". De sociale
noodzaak is aanwezig wij weten het
zo goed als ieder ander. En ook de
werkgevers zijn daarvan terdege door
drongen. Zij willen er immers aan
meewerken om niet alleen de gevol
gen van de huurverhoging ongedaan
te maken, maar zij willen ook het res
tant van de consumptiebeperking uit
de wereld helpen. Zij willen mee
helpen aan een hoger welvaartspeil.
Wie dat in twijfel trekt doet onrecht
aan de werkgevers.
Maarde werknemers in de
Stichting van de Arbeid wilden meer:
zij vragen een stuk van de koek die uit
de oven komt als gevolg van de ver
betering van Nederlands economische
positie. En daarachter nu plaatsen de
werkgevers een vraagteken. Zij zijn er
niet zeker van of dit sociaal wenselijk
ook economisch mogelijk is.
Naar ons gevoelen liggen hier dus
drie zaken: er is een sociaal-noodza
kelijk deel (compensatie van de huur
verhoging en wegwerken van de con
sumptiebeperking) en dat deel moet
economisch mogelijk gemaakt worden,
Het economische stelsel dat geen
menswaardig bestaan kan garanderen
is een onding. Daarnaast is er dan een1
sociaal-wenselijk deel, zeer wenselijk
zelfs, maar dit moet eerst getoetst
worden aan het economisch mogelijke
En hierover bestaat naar mijn gevoe
len het verschil van mening: U wilt
het sociaal-wenselijke ook als sociaal-
nrodzakelijk zien en U veroordeelt de
werkgevers-economen als zij zeggen
hiertoe niet in staat te zijn. Of liever:
zij willen dat eerst grondig bestudeerd
hebben. En nu nogmaals: hoezeer ik
ook verlang naar een loonsverhoging
van 8 pet of liever nog meer ik ben
mij er terdege van bewust dit ik aan
die loonsverhoging niets heb, als mijn
baas failliet gaat ten gevolge van die
verhoging. Dan krijg ik wachtgeld en
werklozensteun en die is lager dan
myn loon van nu plus 4 pet!
EEN TWEEDE PASSAGE vraagt de
aandacht. Hierin staat o.a.:
„Ik heb het hele verloop van pu
blicaties over dit conflict in de chris
telijke pers tot heden gevolgd en ik
heb er maar één woord voor: be
treurenswaardig! In deze tijd (van
samenwerking en een trachten los
te komen van de al te stringente
loonpolitiek) hebben voor het forum
van ons hele volk de kopstukken de
degens gekruist cn staan zij na af
loop fel tegenover elkaar zonder el
kaar gevonden te hebben. Terwijl
hier toch wel een unieke kans ge-
Ingezonden Mededeling (adv.)
boden was om door overleg en sa
menwerking aan ons volk met de
daad te tonen, dat men medezeggen
schap ook reëel kan maken. Of
hdeft men van"beide zijden de kracht
niet kunnen opbrengen om de geest
van wantrouwen terzijde te stellen?
Zijn wij dan nu, na zoveel jaren
protestants-christelijke arbeid, aan
beide zijden nog niet zover, dat wij
de een den ander en de ander den
een met vertrouwen tegemoet kun
nen treden?"
En dan aan het slot: „Wel ben ik
van gedachten dat in de werk
nemersorganisaties hierover het
laatste woord nog niet is gevallen en
dan heus niet in de trant van „die
werkgevers dit en dat!"
Zie, hier gaat het dagen, hier gloort
het licht dat de enige juiste oplossing
in dit conflict en in alle andere con
flicten brengen kan: het wantrouwen
over en weer, de klassestrijdgedachte
dient opzij gezet te worden. De werk
gevers dienen te vertrouwen dat, als
de vakcentralen iets als sociaal-nood
zakelijk aanmerken, dit ook inderdaad
noodzakelyk is. Want de vakbonden
weten inderdaad beter wat er in de
arbeidersgezinnen te koop is (of niet
te koop is), dan welke werkgever ook.
En omgekeerd: als de werkgevers zeg
gen, dat het met de beste wil van de
wereld niet kan, dan moeten de vak
bonden geloven dat het ook inderdaad
niet kan. Want de werkgevers weten
inderdaad beter hoe het met de eco
nomische positie der bedrijven gesteld
is, dan welke vakbondsleider ook.
Dat vertrouwen bestaat op het ogen
blik niet het doet pijn om dat te
moeten constateren, maar tot een an
dere conclusie kan men niet komen
na wat de laatste dagen geschreven en
gesproken is. Toen de eerste publica
ties over het lopende conflict los kwa
men hebben wij gewaarschuwd tegen
het gevaar dat men dit alles in de
prestigesfeer zou trekken het is
helaas gebeurd en het zal de grootste
moeite kosten de breuk weer te helen.
legt dit alles op ons, christenen.
Hoever zijn wij nog van een christe
lijke samenleving verwijderd en toch:
hoe noodzakelijk is het dat wij, ieder
mens afzonderlijk, alle krachten in
spannen om dat ideaal zo dicht moge
lijk te bereiken. Hoe groot is de ver
antwoordelijkheid die op de werkge
ver rust: elk teken van egoïsme is een
smet op de naam van Christus! En hoe
veelomvattend is de taak die op de
schouders ligt der christelijke arbei
ders: de geest in het bedrijf wordt
mede door hen bepaald. Is dat een
geest van bereidheid tot samenwerken
met „de baas" of is en blijft die baas
„de uitzuiger"? Triomfeert de geest
van Christus of de geest van Marx?
Voor een milliard.
PARIJS, 25 September. Lord Ismay,
secretaris-generaal der N.A.V.O., heeft
Vrijdag op een persconferentie te Parijs
medegedeeld dat de N.A.V.O.-raad voor
stellen voor de vervaardiging van am
munitie in Europese fabrieken tot een
bedrag van ruim een milliard dollar,
heeft goedgekeurd.
De ammunitie zal in alle N.A.V.O.-
landen, met uitzondering van Luxem
burg, worden vervaardigd. De productie
kosten .zullen worden gedekt door bij
dragen van de landen, waar de ammu
nitie wordt vervaardigd en door het
plaatsen van z.g. „offshore"-orders door
de Verenigde Staten.
Indien men de aanbouw van vlieg
tuigen en schepen voor N.A.V.O.-reke-
?rlnAgTr "^rekent, blijkt het, dat de
N.A.V.O. in Europese fabrieken voor
ruim twee milliard dollars orders heeft
geplaatst.
Voorzitter der N. C. R. V. deelde mee
Voorbereiding voor 30-jarig bestaan der omroep
vereniging en uitbreiding der studio.
HILVERSUM, 24 September. De voorzitter van de N.C.R.V», mr. A. B.
Roosjen, heeft vanmorgen meegedeeld, dat het bestuur van de Nederlandse Te
levisiestichting van het departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
het besluit heeft ontvangen, dat de regering het wenselijk acht de televisie
uitzendingen op den duur in grotere omvang voort te zetten. Ter voorbereiding
daarvan is een overgangsperiode van drie maanden bepaald, waarin de televisie
op dezelfde voet als thans voortgaat en waarbij de verzorging van de programma's
is toevertrouwd aan de Nederlandse Televisiestichting. Met de industrie is over
eengekomen, dat zenders en studio voor deze periode van drie maanden in huur
worden overgenomen. Het Ryk zal de kosten van huur en programma's dragen.
Dit komt er dus op neer, dat de ver-
I leende machtiging thans officieel met
drie maanden is verlengd, waarbij dooi
de minister is bepaald, dat het woord
Jubo in Arnhem - uitbouw der studio.
Met de K. R. O» wordt gesproken over meer
zendtijd op Zondag.
HILVERSUM, 25 September. „De N.CJt.V. gaat rijn uiterste best doen
om meer zendtjjd op Zondag te krijgen. Er bestaat onder de leden een groeien
de ontstemming over de weinige zendtijd, die de N.C.R.V. op Zondagen ter
beschikking heett en daarom zal deze kwestie in het raam van het nieuwe
radiobestel besproken dienen te worden." Deze mededeling heeft de voorzitter
van de N.C.R.V., mr A. B. Roosjen, gisteren gedaan tydens een persconfe
rentie, waarin het nieuwe winterprogramma van de omroepvereniging werd
ontvouwd. Hjj voegde er aan toe, dat met de K.R.O. over een logischer zend
tijdverdeling op Zondag wel valt te praten. Door overleg met het IKOR zal
getracht worden aan voorkomende doublures een einde te maken.
De directeur van de N.C.R.V., de
heer v. d. Veen gaf toe, dat de huidige
verdeling van de zendtijd op Zondag
de schuld van de omroepvereniging
zelf is. Toen in 1930 een verdeling van
de zendtijd is gemaakt, heeft de N.C.
R.V. welbewust niet meer willen heb
ben, omdat langere uitzendingen Zon-
dagsarbeid voor het personeel noodza
kelijk maakte, waartegen men bezwa
ren had. De technische ontwikkeling
is echter nu zover gevormd, dat zon
der bezwaar meer zendtijd kan wor
den gevuld, zonder dat daarbij sprake
behoeft te zijn van extra arbeid op
Zondag.
ZESDE LUSTRUM.
Het komende winterseizoen gaat me
de in het teken staan van het 80-jarig
bestaan, dat de N.C.R.V. op 7 Juni 1954
hoopt te vierey. In Arnhem zal weer
een grootse Jubó worden georganiseerd.
De 'aandrang van vele leden, die reeds
in 1949 bij het 25-jarig bestaan in de
richting van een blijvend en tastbaar
symbool gingen, zal nu kunnen worden
gehonoreerd, wanneer de plannen van
het bestuur tot uitbouw van de studio
te Hilversum tot uitvoering komen.
Onder het motto „Elke steen is er
één" zullen de N.C.R.V.-leden een
jubileum-bijdrage kunnen zenden
voor deze hoogst noodzakelijke uit
breiding. Op aantrekkelijke wijze
zal de thermometerstand der offer
vaardigheid door Johan Bodegraven
in het programma worden bekend
gemaakt.
Het uitbouwprogramma omvat ook
de bouw van een nieuwe zaal met on
geveer 700 zitplaatsen, waardoor in
de toekomst veel meer leden dan tot
nu toe in de studio hoogtepunten in
het programma kunnen mee beleven
STERAVONDEN,
De steravonden vormen een onder
deel van het programma, waarnaar
velen weer met belangstelling zullen
uitzien. Deze steravonden krijgen een
nieuw gewaad en een uitwat andere
opzet. De legendarische figuur van
Heer Jurriaan, die verre reizen doet,
is in moderne vorm ingevoerd in het
„Reisbureau Jurriaan". Radio-omroe
pen van 20 landen zijn uitgenodigd om
in humor en muziek aan dit aetherreis-
bureau hun medewerking te verlenen.
Het „mastklimmen" zal tijdens de
Een van de zwaarst door de vijand getroffen steden tydens de oorlog was in
Engeland de industriestad Coventry. Thans, acht jaar na de oorlog, is deze,
bijna geheel platgegooide stad, weer zo goed als herbouwd, 'n Kijkje op Broad-
gate, in het centrum van de stad. Rechts staat het Broadgate House, dat zo
goed als gereed is. Het gebouw is eigendom van de gemeente, en men is van
plan het te verhuren aan kantoren. In het plantsoentje is het standbeeld van
Lady Godiva te paard, opgesteld, dat werd vervaardigd door Sir W. Reid Diek.
DE INDONESISCHE REGE
RING ziet zich door de op
stand in Atjeh voor een van
de grootste problemen geplaatst,
die zij tot nog toe op te lossen heeft
gehad.
Hoewel is meegedeeld, dat de
regering de toestand in de hand
heeft, mag men aannemen, dat hier
sprake is van een ernstige gebeur
tenis, die voor het voortbestaan
van de Indonesische republiek nog
niet te overziene gevolgen kan heb
ben. De Atjehers zijn geen volk,
dat zich door fraaie leuzen laat
lijmen en vooral nu blijkt, dat de
strijd een godsdienstig tintje heeft
gekregen, omdat men een Islamiti
sche zelfstandige republiek wil uit
roepen, waarbij de fanatieke „Da
roel Islam" een grote rol speelt,
moet dit alles ernstige consequen
ties hebben.
ring in Djakarta in dit gebied nog niet
overal heer en meester is. Het nieuwe
Kabinet had zich dan ook voorgenomen
om koste wat het kost de Daroel Islam
uit te roeien.
Nu uit de berichten blijkt, dat deze
De Daroel Islam, zo werd tot voor kort
aangenomen, vormt een opstandige be
weging, die overvallen op Java organi
seerde en daarmee bewees, dat de rege-
Islamitische bende de hand in het spel
heeft bij de opstand in Atjeh, kan wor
den aangenomen, dat de Daroel Islam
niet langer, van locale betekenis is, doch
vertakkingen heeft door geheel Indone
sië. De „grote man", Kartosoerwirjo, is er
blijkbaar in geslaagd de lont, die altijd
in het Atjehse kruitvat ligt, tot ontbran
ding te brengen. Dat dit lukte is mede
te wijten aan de weinige aandacht, die
Soekarno c.s. aan het Noord-Sumatraan-
se gebied, hebben geschonken. Hoewel
in een uithoek van Indonesië gelegen,
heeft men in Atjeh de politiek van de
regering door en zag men een mogelijk
heid om onder het gezag van Djakarta
uit te komen en een zelfstandige staat te
vormen In hoeverre men daarin ook zal
slagen moet worden afgewacht.
De Indonesische regering ziet zich thans
voor dezelfde moeilijkheden geplaatst als
onze eigen regering, toen Nederland het
gezag in dit gebied moest vestigen.
Slechts met uiterste krachtsinspanning
is men erin geslaagd de Atjehers te win
nen voor het Nederlandse gezag. Een
rechtvaardig en toegewijd bestuur heb
ben daartoe aanmerkelijk bijgedragen.
Eenmaal op de hand van Nederland heb
ben de Atjehers bij de Japanse inval ge
toond, dat het hun ernst was en zij ons
land goed gezind waren.
Militair kan de Indonesische regering
proberen dit zelfbewuste volk onder de
duim te houden, doch wanneer het hun
niet iukt ook de gunst van de Atjehers
te winnen zal dit alles slechts schijn kun
nen zyn. De vrijheidslievende bevolking
zal zich met alle kracht verzetten tegen
een militaire overheersing en wanneer
het verzet er eenmaal is, zoals thans
openlijk is gebleken, is men met dit volk
nog niet uitgepraat.
Hoe de regering in Djakarta denkt de
ernstige situatie het hoofd te bieden is
nog een open vraag. Men schijnt de toe
stand niet ernstig in te zien of verbloemt
dit voor de buitenwereld. Voorshands wil
men het laten bij het herstellen van rust
en orde enhet zenden van een par
lementaire missie, die de achtergrond van
de opstand moet bestuderen, zoals door
de voorzitter van het parlement werd ge
opperd.
steravonden ook weer worden be
oefend. Ter afwisseling zal er een
programma van een half uur worden
ingelast met populaire plaatjes door
de luisteraars zelf te kiezen.
NOG MEER NIEUWS.
Op Donderdagavonden komen er nog
twee nieuwe rubrieken by. Het eerste
is „rondom de twintig", waarby twee
bekende jeugdleiders, Ad Kuiper en ds
Nico Steenbeek, samen aan de hand van
brieven van jonge luisteraars met el
kaar en met deze jongeren een gesprek
zullen voeren. Later op de avond, na de
uitzending van de steravonden, komt
Gerard Hoek met een nieuw rubriekje
„Ik denk er zo over".
Het schema voor de ernstige muziek
is weer uitgebreid, gevarieerd en wel
verzorgd. Er komen oratoria, acht con
certen van moderne Nederlandse mu
ziek en een serie Nederlandse orkest
werken uit vroeger eeuwen.
Ook aan de liche muziek is goede
aandacht besteed.
„experimenteel" in de aankondiging der
uitzendingen moet vervallen. Tevens is
in deze mededeling aan het bestuur van
de Nederlandse Televisiestichting het be
sluit opgenomen van de regering om de
Televisieraad met ingang van 1 Januari
op te heffen.
De N.C.R.V., die op 7 Juni van het vol
gend jaar haar 30-jarig bestaan met een
„Jubo II" hoopt te vieren, treft de voor
bereidingen om op deze grootse jubi
leumdag op aandrang van de leden een
blijvend en tastbaar symbool van haar
luisterschare te ontvangen. Men hoopt
de bestuursplannen tot uitbreiding van
de bestaande studio te kunnen verwezen
lijken, waartoe onder het motto „elke
steen is er één" een jubiieuminzamelings-
actie zal worden gevoerd. Johan Bode
graven zal deze actie op zijn wijze, met
een thermometerstand der offervaardig
heid, leiden.
Het uitbouwprogramma omvat o.m. «de
bouw van een nieuwe zaal met 700 zit
plaatsen, geschikt voor concerten en ster
avonden.
Een nieuwe trots van de N.C.KA*, zal
op 2 October in gebruik worden genomen
en op menig programma van deze om
roepvereniging in het a.s. winterseizoen
zijn stempel drukken: het nieuwe
Sweelinck-orgel, dat in de grote zaai van
j de studio een plaats heeft gevonden.
ZONDAG 27 SEPTEMBER 1953.
HILVERSUM I, (402 m.) KRO: 8.00
Nws. 8.15 Gram. 8.25 Hoogmis. NCRV:
9.30 Nws. en waterst. 9.45 Gram. IKOR:
10.00 „In de open deur". 10.30 Kerk
dienst NCRV: 12.00 Vocaal kwart. KRO:
12.15 Apologie. 12.35 Gram. 12.50 Nws.
en Katholiek nieuws. 13.00 Rep. v.d. voet-
balwedstr. NoorwegenNederland. 15.20
Gram- 15.35 Boekbespr. 15.50 Kamerork.
en soliste. 16.30 Vespers. NCRV: 17.00
Gereformeerde kerkd. 18.30 Gram. 19.00
Koor en soliste. 19.30 „Elia, mijn God is
de Heere", caus. KRO: 19.45 Nws. 20.00
Gram. 20.25 De gewone man. 20.30 Mu-
sette-ork. 20.45 „Een Profeet in Heerlen",
hoorsp. 21.45 Omr. ork., koor en sol. 22.35
Act. 22.45 Avondgebed en lit. kal. 23.00
Nws. 23.1524.00 Gram.
HILVERSUM II (298 m.) VARA: 8.00
Nws., weerber. en postduivenber. 8.20
Gram. 8.30 Orgel, harp, viool en zang. 8.55
Postduivenber. 9.00 Gram. 9.10 Muz. caus.
(Met illustraties). 9.45 „Geestelijk leven".
10.00 Lichte muz. 10.30 Met en zonder
omslag. 11.00 Cabaret. 11.30 Mariniers-
kapel. AVRO: 12.00 Sportber. 12.05 Gevar.
muz. 12.35 Lichte muz. 13.00 Nws. 13.05
Meded. of gram. 13.10 De Spoorwegen
spreken. 13.20 Gram. 13.30 Lichte 'muz.
14.00 Boekbespr. 14.20 Radio Philh. ork.
en solist. (In de pauze plm. 14.45 Film
praatje). 15.45 Orgel en piano. 16.00 Dans-
muz. 16.30 Sportrevue. VARA: 17.00 Gr.
17.30 V. d. jeugd. 17.50 Sportjournaal.
18.15 Nws. en sportuitsl. VPRO: 18.30
Ned. Herv. Kerkdienst. IKOR: 19.00 V.
d. jeugd. 19.35 „Gesprekken om de Bij
bel", caus. AVRO: 20.00 Nws. 20.05 Gram.
20.40 Meded. 20.45 Surinaamse volksmuz.
21.00 Voordr. 21.15 Gevar. muz. 21.55 „Be
roemde Engelse Rechtszaken", hoorspel.
22.30 Rhythm, muz. 23.00 Nws. 23.15 Rep.
of gram. 23.25 Rhythm, muz. 23.50—24.00
Gram.
MAANDAG 28 SEPTEMBER 1953.
HILVERSUM I (402 m.) NCRV: 7.00
Nws. 7.10 Gram. 7.15 Gym. 7.30 Gram.
7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nws. en
weerber. 8.10 Sportuitsl. 8.20 Gram. 8.23
Gewijde muz. 8.45 Gram. 9.00 V. d. zie
ken. 9.30 V. d. huisvrouw. 9.35 Gram.
10.10 Idem. 10.30 Morgendienst. 11.00 „Di-
do and Aeneas", opera. 12.00 Gram. 12.25
Voor boer en tuinder. 12.30 Land- en
tuinb. meded. 12.33 Orgelconc. 12.59 Klok
gelui. 13.00 Nws. 13.15 Metropole ork. en
solist. 13.45 Gram. 14.00 Schoolradio. 14.30
In Juni van dit jaar 1953 werd
in de studio van de N.C.R.V. een
nieuw orgel opgesteld, dat met
ingang van de ingebruikneming
op Vrijdag 2 October 1953, de
naam zal dragen van „Sweelinck-
orgel".
Het karakter van dit orgel sluit
aan bij de tradities van de grote
orgelbouwkunst in de 16e en 17e
eeuw. Wat de orgels in die tijd
hun karakteristieke klank had
verleend, waren in het bijzonder
de vele vulstemmen (ter verster
king van de boventonen)die, ge
mengd met de grondstemmen, de
orgelklank helder en kleurrijk
maakten en daardoor bij uitstek
geschikt voor de uitvoering van
die muzikale vormen, die ook in
onze tijd weer erkend worden als
te behoren tot de goede orgelstijl.
In dit verband moge in zonder
heid gewezen worden op de door
Jan Pieterszoon Sweelinck (1562
1621) ontwikkelde vormen: de
fantasieën (waarin de grondslag
gelegd werd voor de latere
fuga), de toccata's, en de
variaties, waarvan met name de
koraalvariaties het uitgangspunt
zijn geweest voor de gehele ge
schiedenis van deze protestants-
muzikale vorm. Geeft men zich
voorts rekenschap van het feit,
dat Sweelinck (die van 1581 tot
zijn dood organist was van de
Oude Kerk te Amsterdam, waar
hij ook begreven werd) als orgel
leraar en als orgelcomponist de
grondslag gelegd heeft voor de
beroemde Noord-Duitse orgel-
school, die in Johann Sebastian
Bach haar hoogtepunt zou berei
ken, dan zal de naam Sweelinck-
orgel duidelijk zijn als eerbetoon
aan de grootste orgelcomponist
van omstreeks 1600, als symbool
van de goede orgelstijl en als aan
sporing om in de lijn van de
meest waardevolle orgeltradities
voort te varen.
--J
Gram. 14.45 V. d. vrouw. 15.15 Gram.
15.25 Idem. 16.00 Bijbellezing. 16.30 Voc.
ens. 16.50 Gram. 17.00 V. d. kleuters. 17.15
Gram. v. d. jeugd. 17.30 Gram. 17.45 Re-
geringsuitz.: Prof. Dr. E. de Vries: „In
ternationale Bank voor ontwikkeling en
herstel". 18.00 Dubbelmannenkwartet.
18.15 Gram. 18.20 Sport. 18.30 Viool, cla-
vecimbel en viola da gamba. 19.00 Nws.
en weerber. 19.10 Gram. 19.30 Parlemen
tair comm. 19.45 Pianospel. 20.00 Radio
krant. 20.20 Gram. 21.00 „Vlieg er eens
uit met een pan", caus. 21.15 Kamerkoor
en orgel. 21.50 Gram. 21.55 Idem. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nws. 23.15 Het
Evangelie in Esperanto. 23.30—24.00
Gram.
HILVERSUM II (298 m.). VARA: 7.00
Nws. 7.13 Gram. 7.30 Idem. 8.00 Nws.
8.18 Pianoduo. 8.35 Gram. 9.00 Gym. 9.10
Gram. (9.359.40 Waterst.). VPRO: 10.00
„Voor de oude dag", caus. 10.05 Morgen
wijding. VARA: 10.20 Gram. 10.40 Voor
dracht. 11.00 V. d. zieken. 11.40 Piano
recital. 12.00 Orgel en zang. 12.30 Land
en tuinb.meded. 12.33 V. h. platteland.
12.38 Gram. 13.00 Nws. 13.15 V. d. Mid
denstand. 13.20 Mil. kapel. 13.50 Gram.
14.00 V. d. vrouw. 14.15 Bariton en piano.
14.40 Gram. 15.00 Rotterdams Philh. ork.,
koor en sol. 16.15 Gram. 16.45 Vragen-
beantw. 17.15 Gram. 17.30 Gevar. muz.
17.50 Mil. comm. 18.00 Nws. en comm.
18.20 Gram. 18.35 Parlementair overz.
18.45 V. d. jeugd. 19.45 Regeringsuitz.
Dr. E. H. M. Hartmans: „De betekenis
van de recente prijsverlaging van land
bouwproducten voor de bedrijfsvoering".
20.00 Nws. 20.05 Promenade ork. en sol.
20.45 „Slaets laat zijn bier staan", hoor
spel. 21.20 Interv. en gram. 22.00 „Op weg
naar een Nieuw Burgerlijk Wetboek",
caus. 22.15 Radio Philh. ork. 23.00 Nws.
23.15 Orgelsp. 23.40—24.00 Gram.
Gez. progr. AVRO, KRO, VARA en
VPRO: 21.0021.20 Filmreportage voet
balwedstrijd NoorwegenNederland.
BRUSSEL (324 m.). 11.45 Gram. 12.30
Weerber. 12.34 V. d. landbouwers. 12.42
Gram. 13.00 Nws. 13.15 Pianospel. 13.30
Gram. 13.45 Pianospel. 14.00 Schoolradio.
15.00 V. d. zieken. 16.00 Opera-aria's.
16.15 Ork.conc. 17.00 Nws. 17.10 Lichte
muz. 18.00 Franse les. 18.15 Vlaamse lie
deren. 18.25 Gram. 18.30 V. d. sold. 19.00
Nws. 19.40 Gram. 19.50 Voordr. 20.00 Ork.
conc. 21.00 Gram. 21.15 Ork.conc. 22.00
Nws. 22.15 Orgelspel. 22.5523.00 Nws.
Toespraak van Dr Drees.
MONUMENT VOOR
Ir C. LELY.
DEN HAAG, 24 Sept. De minister
president dr. W. Drees, heeft vanavond
in een radiorede aandacht gevraagd voor
het voornemen om ter ere van de in
genieur-staatsman dr ir C. Lely een mo
nument te stichten, dat zal worden ont
huld als het volgend jaar een eeuw ge
leden is dat dr Lely werd geboren. Dr.
Drees sprak deze radiorede uit als ere
voorzitter van het comité, dat de Lely-
herdenking zal voorbereiden. De minis
ter-president hoopte, dat de voor het
monument benodigde geiden bijeen zul
len komen op een wijze, die ervan ge
tuigt, dat in brede lagen van ons volk
begrip bestaat voor de grote en blijvende
betekenis van het werk van Lely.
Poolse functionarissen te New-York
wijken uit naar Zuid-Amerika.
WASHINGTON, 25 September.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft medegedeeld dat Jan
Galewicz, voormalig consul-generaal
van Polen te New York, heeft ge
broken met de Poolse communisti
sche regering. Hij is 19 Juni j.l. uit
New York vertrokken en hij zou zich
thans te Montevideo bevinden.
Voorts wordt te Washington van
welingelichte zijde vernomen dat twee
leden van de staf van de Poolse voor
lichtingsdienst te New York, Michat
Wionczek en Henry Gall, enige maan
den geleden ontslag hebben genomen.
Zij zouden zich thans in Mexico be
vinden.
Myxomatose veroorzaakt stijging
van hoedenprijzen.
AMSTERDAM, 24 Sept. Dat de
haarvilten herenhoed van konijnenhaar
gemaakt is, weten vele heren. Dat in
een hoed ongeveer vier konijnenvellen
zijn verwerkt is minder bekend. Tenge
volge van de myxomatose, de zo ge
vreesde konijnenziekte, zijn honderden
konijnen gestorven, waardoor in de lan
den van de grootste haarleveranciers,
zoals Australië, Frankrijk en België de
prijzen van het haar de laatste maand
met 50 procent zijn gestegen. De hoeden
zijn daardoor schrikbarend veel duurder
geworden, zo deelt men van de zijde der
Nederlandse hoedenfabrikanten mede.
