RUSLAND WIL NIET PRATEN OVER
VREDESVERDRAG MET OOSTENRIJK
„Zuid-Slavië wil Triëst
annexeren", roept Italië
Prov. Waterstaat gereed met ontwaterings
plan van Schouwen
MOSSADEQ MOET VOOR DE
RECHTER VERSCHIJNEN
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Nota aan de Westelijke Grote Drie overhandigd
Zal de kwestie aangesneden worden op de
viermogendhedenconferentie over Duitsland
31 Augustus
Communisten willen
Westduitse ver
kiezingen verstoren
Noodrem
bracht uitkomst
In strijd met grondwet
gehandeld
Demonstratie bij parlements-
zitting te Djakarta
Er moei 200 millioen kubieke meter water worden geloosd
Zonder tegenslagen kan na 37 dagen pompen
de grond droogvallen
Sprekende cijfers
Uitgave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
80, Tel. 2430, bij geen gehoor voor
advertenties 2970, voor redactie
2435. Giro 274289. Kantoren:
Vlissingen: Lammensstraat 17,
Telef. 2754, Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 7347; Ter-
neuzen: Dijkstraat 26—28
Expl- itatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
ZEEUWSCH DAGBLAD
9e JAARGANG, No. 2568
Abonnementsprijs j 0.44 per week,
1.85 p. maand, 5.45 p. kwartaal
Losse nummers 13 cent
Advertentieprijs 20 cent per m.m,
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
MAANDAG 31 AUG. 1953
Hoofdredacteur: J. D. TROOSTHEIDE Directeur: JACQ DE SMI1
Medewerkers: Ds W. C. v. Burgeier, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg; Mr W. F. E. Baron v. d. Feltz, Mid
delburg; Ds A. Gruppen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes, Vlissingen; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp;
J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; Drs J. Kwekkeboom, Goes; J. Laport, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel,
Tholen; R. Zuioema, Goes.
Op- en ondergang van
Zon en Maan:
Dinsdag: Zon op 5.50 u., onder
19.20 u. Maan op 23.08 u., onder
16.08 u.
Hoogwater Dinsdag 1 Sept.:
Vlissingen: 7.27 u. 1.56 m., 20.02
u. 1.44 m. Terneuzen: 7.55 u. 1.77
m., 20.26 u. 1.64 m. Wemeldinge:
8.56 u. 1.47 m., 21.22 u. 1.39 m.
Zierikzee: 8.36 u. 1.30 m., 21.05
u. 1.23 m.
DIJ HET OUDER WORDEN welt
wel eens de weemoed op in het
hart. Weemoed om wat achter
ligt en dat nooit weerom komt. Wee
moed omdat we niet meer dat alles
kunnen doen, waarop we toen zo trots
waren. Want ouder worden, oud wor
den is moeilijk, omdat het zo moeilijk
is los te laten
Vandaag is het 31 Augustus, voor de
meesten van ons vanouds de Konin
ginnedag. De dag waarop we als kin
deren met een sjerp omliepen of met
een oranje strik in het haar en waarop
we naar een fe;stterrein gingen om
vlaggetjes te steken, te gillen van de
lach bij het zaklopen en waarop we
ranja kregen. De dag waarop we als
grote mensen ons blij en trots voelden
omdat de jarige Koningin onze Konin
gin was. Een vrouw immers waarop
we altijd trots hebben kunnen zijn,
van het moment dat zjj aan de rege
ring kwam tot het ogenblik waarop zij
de regeermacht aan haar dochter over'
droeg. Heel die lange periode met zijn
donkerten, zijn oorlogen en zijn crises
Vandaag is het geen Koninginne
dag vandaag is het „slechts" de
verjaardag van Hare Koninklijke
Hoogheid Prinses Wilhelmina, een oud
geworden vrouw, die zich vrijwel te
ruggetrokken heeft uit het openbare
leven. Een vrouw die ongetwijfeld ook
wel eens de weemoed in haar hart
moet voelen opwellen; weemoed om
die heel mooie periode die onherroe
pelijk voorbij is! Een vrouw die met
al die energie, die haar altijd geken
merkt heeft, heeft losgelaten, volko
men en radicaal.maar die ook nog
wel eens de pijn hiervan zal voelen,
want zij is ook maar een mens!
I_r ET LEVEN VAN KONINGIN
WILHELMINA, is te allen tijde
een voorbeeld geweest voor ons allen,
haar onderdanen. En voor zovele an
deren die in hoogheid gezeten zijn. We
mogen dankbaar constateren dat het
leven van Prinses Wilhelmina niet
minder een voorbeeld is. Want dit
kunnen wij van haar leren: dat ouder
worden, oud worden niet gepaard
hoeft te gaan met verbittering omdat
men los moet laten; en met nauw ver
holen afgunst op de jongeren die het
anders doen dan wij het misschien ge
daan zouden hebben. Wat Prinses Wil
helmina ons leert is dat ook de'ouder
dom een eigen taak heeft: het doorge
ven aan de jongeren van de wijsheid,
de levenservaring en de soms na een
leven van harde strijd veroverde le
vensrust; het door eigen voorbeeld
doen zien dat het ouder worden ook
levensverdieping betekent.
Toen op 1 Februari de ramp ons volk
trof, was Prinses Wilhelmina op 3 Fe
bruari bij ons. En ze kwam niet met
lege handen: handen vol troost en be
moediging deelde zij uit aan hen die
juist dat op dat ogenblik het meest
nodig hadden. Want wat maalde men
op dat ogenblik om het materiële, nu
er zoveel rouw en droefheid was! Juist
toen leerde deze vrouw ons de taak èn
de schoonheid van de ouderdom: zij
kon die troost geven. Uit de diepte van
haar levenservaring, maar bovenal uit
de diepte van haar innig Godsvertrou
wen.
Want ook daarin is Prinses Wilhel
mina ons ten voorbeeld. In een lang
en moeilijk leven als regerend vorstin
heeft zij. steeds op God vertrouwd. En
zij heeft ervaren dat dat vertrouwen
nooit en nooit beschaamd wordt! Dat
aan ons allen door te geven ziet zij
thans als haar taak. „Leven met Chris
tus!" dat is het waartoe zij ons op
roept. En dan ook: leven als christe
nen. Niet als de priester of de Leviet
maar als de Samaritaan! Christus die
nen door de medemens te dienen. Zo
als zijzelf altijd haar volk gediend
heeft met voorbijgaan van zichzelf.
DIJ HET OUDER WORDEN welt
wel eens de weemoed op. Maar bij
weemoed alleen mag het niet blijven:
de nieuwe taak, de taak van de ouder
dom wacht en moet evengoed vervuld
worden als al dat werk dat men in de
kracht van zijn leven gepresteerd
heeft. Onze Prinses Wilhelmina gaat
ons in deze voor. Late God haar nog
vele jaren in ons midden opdat wij al
len die roepstem mogen horen en ver
staan en opdat wij allen nog uit haar
voorbeeld kunnen leren. Tr.
LONDEN, 30 Augustus De Sowjet-Unie heeft een Westelijke uitnodiging
om Maandag a.s. besprekingen te Londen te voeren over de kwestie van een
staatsverdrag met Oostenrijk verworpen.
In een nota, die Vrijdag te Moskou werd overhandigd aan de Amerikaanse,
Britse en Franse ambassadeurs, werd verklaard, dat de jongste Westelijke
nota over Oostenrijk, niet bevredigend was voor de Sowjet-Unie. In deze
Westelijke nota werd opnieuw niet verklaard, dat de Westelijken bereid zijn
terug te keren tot bespreking van het ontwerpverdrag met Oostenrijk, waar
over in 1949 reeds in grote trekken overeenstemming was bereikt, aldus het
Sowjet-antwoord.
Tevens werd niet het verkorte Westelijke ontwerpverdrag teruggenomen,
zo voegde de nota hieraan toe. (Dit verkorte verdrag werd door Amerika,
Engeland en Frankrijk voorgesteld als een poging om de impasse te door
breken, waarin de besprekingen over het oorspronkelijke ontwerp (van 1949)
waren geraakt.
Intrekking van het verkorte verdrag
werd in de jongste Westelijke nota af
hankelijk gesteld van bepaalde voor
waarden, hetgeen volgens de Sowj et-
nota slechts kan leiden tot nieuwe
verwikkelingen en uitstel. De Sowjet-
Unie verklaarde dan ook daarmee niet
te kunnen instemmen.
Voorts werd in de Sowjet-nota ver
klaard, dat de plaatsvervangers van de
ministers van Buitenlandse Zaken van
Amerika, Engeland, Frankrijk en de
Sowjet-Unie, die zijn belast met het
opstellen van een staatsverdrag, geen
permanent orgaan vormen en dat bij
eenroeping van een conferentie van
deze plaatsvervangers tot de bevoegd
heden van de ministers van Buiten
landse Zaken van de vier mogendhe
den behoort. De voor Maandag voor
gestelde conferentie was echter niet
van de vier ministers uitgegaan.
De Sowjet-Unie herhaalde voorts
haar verklaring dat mogelijke succes
sen bij pogingen om het Duitse vraag
stuk te regelen oplossing van de kwes
tie-Oostenrijk zouden kunnen verge
makkelijken.
Vrijdag werd tevens in Moskou de
Oostenrijkse ambassadeur een Russi
sche nota overhandigd. Hierin vroeg
de Sowjet-Unie om een definitief ant
woord op de vraag, of de Oostenrijkse
regering het verkorte verdrag blijft
steunen of niet en of zij terugkeer tot
het oorspronkelijke ontwerpverdrag
onmogelijk acht, zoals zij in 1952 ver
klaarde.
REACTIE
De drie Westelijke mogendheden zul
len opnieuw trachten de instemming
van de Sowjet-Unie te verkrijgen met
een Oostenrijks onafhanlcelijkiieidsver-
drag wanneer de ministers van Bui
tenlandse Zaken van de Grote Vier in
October bijeenkomen, zo wordt in amb
telijke kringen te Washington ver
klaard.
Ambtenaren van het departement
van Buitenlandse Zaken zijn van
mening, dat het Russische excuus
voor het niet-bijwonen van de bij
eenkomst der plaatsvervangersc te
Londen een duidelijke aanwijzing is
voor het feit, dat de Russen thans
niet bereid zijn him positie in Oos
tenrijk op te geven en hun bezet
tingstroepen terug te trekken.
De Russische besehuldiging dat
Amerika niet bereid zou zijn van het
verkorte verdrag met Oostenrijk af te
stappen, heeft te Washington verba
zing gewekt. Een woordvoerder van
het State Department zei, dat de drie
Westelijke mogendheden reeds beslo
ten hadden het verkorte verdrag in te
trekken als de Sowjet-Unie bereid was
de Londense vergadering van -plaats
vervangers bij te wonen en geen kwes
ties te berde bracht, die de zaak niet
raakten.
De Russische uitspraak dat een
regeling van het Duitse vraagstuk
de oplossing van de Oostenrijkse
kwestie zou vergemakkelijken, wordt
te Washington uitgelegd als te be
tekenen, dat de Russen een vredes-
's-GRAVENHAGE, 29 Augustus, -r-
Gedeputeerde Staten van Zeeland
hebben per 1 Januari 1954 benoemd
tot hoofdingenieur van de Provinciale
Waterstaat van Zeeland ir J. A. Hof
wegen, thans districtsingenieur te Ter-
neuzen.
In massa naar het Westen.
ZE WAREN GESTUURD
HAMBURG, 30 Augustas. De
afgelopen drie dagen zijn in de
Westduitse Bondsrepubliek meer
dan 2000 leden van de communis
tische jeugd- en vakbond uit Oost-
Duitsland gearresteerd, toen zij pro
beerden op illegale wijze West-
Duitsland binnen te komen. Zij had
den valse verblijfsvergunningen en
communistisch propagandamateriaal
bij zich en waren naar het Westen
gestuurd om daar als agitators en
propagandisten aan de verkiezings
strijd deel te nemen.
De arrestaties begonnen Vrijdag toen
douaniers bij de grens te Helmstedt
ontdekten, dat zich Oostduitsers in de
trein bevonden, die vervalste papieren
bij zich hadden. Trein na trein werd
daarop grondig uitgekamd met het re
sultaat dat steeds meer communisten
die met grote plannen de reis hadden
aanvaard, met al hun leuzen en pam
fletten konden-inpakken. Een aantal
van hen is al teruggezonden, doch alle
gevallen worden nauwkeurig onder
zocht. Bovendien zijn bü het doorzoe
ken van de treinen diverse malen gro
te geldsbedragen gevonden.
Enkele communisten verklaarden
onder dwang te hebben gehandeld....
verdrag met Duitsland als voor
waarde stellen voor een verdrag
met Oostenrijk. De Amerikanen
hebben steeds op het standpunt ge
staan, dat beide problemen afzon
derlijk behandeld dienen te worden.
BERGEN OP ZOOM, 29 Augustus. -
Een moeder uit Kruiningen ging gis
teren met haar vier spruiten met de
dieseltrein op reis. Nu is het zo, dat
men in een coupé van een stoomtrein
gemakkelijk een oogje op zijn. spruit
kan houden. In een dieseltrein, waar
de veelal beweeglijke wezentjes van
achter naar voren kunnen lopen, gaat
dat niet zo eenvoudig.
Toen de trein, waarin zich de Krui-
ningse familie bevond, in Bergen op
Zoom stopte, icas een lid van het
kroost, een meisje van een jaar of vier,
de coupé kwijt geraakt en met enkele
andere passagiers het perron opge
stapt. Moeder en de rest van het kla
vertje vier waren daar echter niet.
Bet schreeuwen stond het meisje na
der dan het lachen. Dit werd nog
erger toen de trein zich in beioeging
zette en zij alleen op het perron ach
ter moest blijven. Ze begreep, dat haar
moeder nog in de trein moest zijn en
rende de rijdende trein achterna. Het
gevolg was, dat ze onder de aoielen
zou zijn geraakt als een reiziger, die
de klein dame had gadegeslagen, niet
aan de noodrem had getrokken. Toen
de trein tot stilstand kwam kon de
kleine weer onder moeders hoede wor
den gesteld. De trein had een minuut
of tien vertraging.
NOG EENMAAL IN HET OPENBAAR
TEHERAN, 30 Augustus. De
oud-premier van Perzië, Mossadeq,
zal nog eenmaal gelegenheid krij
gen in het openbaar te verschijnen.
Hij kan dan Vermoedelijk zijn tra
nen weer vrij laten vloeien en zal
op de hem eigen manier wel probe
ren te redden, wat er nog te redden
valt. Mossadeq, zo is vandaag in
Teheran verklaard, zal krachtens de
wet op de staat van beleg door een
militaire rechtbank worden berecht.
Hij zal voor dit college verantwoor
ding moeten afleggen van zijn d|-
den, daar hem ten laste wordt ge
legd, dat hij activiteiten heeft ont
plooid, die in strijd zijn met de
grondwet.
De regering' Mossadeq, zo is verder
bekend gemaakt, was sedert 13 Augus
tus j.l. onwettig. Op die dag is bij de
creet van de Sjah generaal Zahedi tot
eerste minister benoemd. Toen Mos
sadeq ondanks het decreet de macht
bleef uitoefenen, was hij niet meer dan
een burger, die zich tegen de wettige
regering verzette.
ARRESTATIE.
In Perzië duren de arrestaties van
aanhangers van Mossadeq voort. Vol
gens geruchten zou de oud-minister
DJAKARTA, 29 Aug. De Vrij
dagavond gehouden zitting van het
Indonesische parlement werd, na aan
vankelijk eerst te zijn geschorst, later
door de-voorzitter, mr Sartono, geslo
ten, toen sympatliiserenden van de
Masjumi, die in grote getale de publie
ke tribune bezetten, herhaaldelijk luid
applaudlseerden, als sprekers van hun
party aan het woord waren. Mr Sar
tono had eerst het publiek verzocht,
zich van applaus te onthouden. Toen
daarna weer werd geapplaudiseerd,
schorste hy de vergadering, en tenslot
te sloot hy de vergadering, toen het
publiek inplaats van het parlementsge
bouw te verlaten, zich rond de verga
derzaal bleef ophouden.
Sprekers van de Masjumi waren de
heren Moh. Natslr en Zalnal Abldin.
Natsir zei in zijn rede, dat de rege
ringsverklaring geen enkel perspectlei
biedt, doch slechts schone beloften
doet. Hij vroeg, hoe nu het standpunt
van de regering ls ten aanzien van de
opening van een ambassade in Moskon,
aangezien geen duidelijke riohtdatum
door de regering is gesteld. Ook noem
de hij de voorgestelde afwikkeling van
de grondenkwestie in Noord-Sumatra
vaag. Hij gaf uiting aan zijn teleur
stelling over wat genoemd wordt het
„laatste commando" en over de uitla
ting van de president, dat „Indien no
dig, de wapens zullen spreken." „Heeft
men dan sedert 1950 de wapens niet la
ten spreken?" zo vroeg Natslr. „Zelfs
bommen en mortieren heeft men lgten
spreken, echter zonder herstel van ae
veiligheid als resultaat. Daarom die
nen wij de zaken dieper te bezien", al
dus spreker.
Verklaring van generaal Gruenther
KOPENHAGEN, 29 AUG. Generaal Al
fred Gruenther, opperbevelhebber der
NAVO-strijdkrachten in Europa, die
thans een bezoek aan Denemarken
brengt, verklaarde Vrijdag te Kopenha
gen onder meer: „De in de afgelopen drie
jaar in Europa opgebouwde NAVO-strijd-
macht is nu zo sterk, dat zij niet meer
door de Sowjet-Rüssische strijdkrachten
in Oost-Europa verslagen zou kunnen
worden. Indien de Russen thans zouden
pogen het Westen aan te vallen, zouden
zij eerst versterkingen uit andere dan
Oosteuropese gebieden moeten aanvoe
ren".
Generaal Gruenther zal Dinsdag a.s.
weer naar arijs vertrekken.
TITO WEET ER NIETS VAN
Steen des aanstoots op de Balkan brengt gemoederen weer in opstand.
BELGRADO-ROME, 36 Augustus Een storm van verontwaardiging is
dit weekeinde door Zuid-Slavië en Italië gegaan. In Italië werd de storm ver
oorzaakt door berichten, als zou Zuid-Slavië de kwestie-Triëst moe zijn en
overgaan tot het inlijven van de zóne B van het omstreden gebied, dat door
de Zuidslaven mede wordt bestuurd. In het land van maarschalk Tito evenwel
is men verontwaardigd over het feit, dat er niets van waar zou zijn. Als
men de officiële Zuidslavische woordvoerder mag geloven, dan weet de re
gering niets van de plannen om een deel van Triëst te annexeren.
Het gerucht is de wereld ingestuurd
door Italiaanse kranten, die met het
bericht kwamen, dat het semi-officiële
Zuid-Slavische persbureau „Joego
van Buitenlandse Zaken, Fatemi, van
wie destijds werd gezegd, dat hij door
het publiek was vermoord, Zaterdag
zijn vrouw hebben opgebeld en haar
meegedeeld, dat hij zich ^schuil houdt
op een plaats waar men hem toch niet
kon vinden.
De Sjah zal Zaterdag op verzoek van
de godsdienstige leiders een politieke
amnestie afkondigen, die voor velen
zal gelden.
press" Vrijdag zou hebben verklaard,
„dat Zuid-Slavië zijn geduld had ver
loren en zou kunnen overgaan tot an
nexatie van de zóne B, het door dit
land bestuurde gebied van Triëst. Deze
annexatie zou een antwoord beteke
nen op de inlijving van de zóne A door
de Italianen".
Zoals bekend is al jaren lang de ha
venstad Triëst een steen des aanstoots
tussen beide landen. Na de oorlog
werd het gebied bezet gehouden door
Amerikaanse en Britse troepen, doch
vorig jaar werd zóne A aan Italië en
zóne B aan Zuid-Slavië toegewezen,
waardoor beide landen zeggenschap
kregen in het bestuur van hun zóne.
TROEPEN ER HEEN?
De Italiaanse pers schijnt nog hefti
ger te keer te gaan dan de politici.
Zondag kwamen zij tenminste met be
richten, dat Italië grote troepenver
sterkingen naar het gebied bij Triëst
zal dirigeren.
Ambtenaren van het ministerie van
Defensie wilden dit bericht niet be
vestigen, doch verklaarden, dat de
troepenbewegingen deel uitmaken van
de oefeningen, die momenteel gehou
den worden. Verder wordt de zaak in
diplomatieke kringen druk besproken
en ook de Britse ambassadeur en de
zaakgelastigden van Amerika en
Frankrijk kwamen voor eén bespre
king met de Italiaanse premier Pella
bijeen.
HOOFDEN KOEL.
Het enige, dat er aan de hand is,
blijkt een aantal hervormingen op fi
nancieel en economisch gebied te zijn,
die voor de zóne B van Triëst door de
Zuid-Slavische regering van kracht zijn
verklaard.
In Amerikaanse diplomatieke krin
gen had men weinig commentaar. Men
sprak de hoop uit, dat men de hoofden
in beide landen koel zou houden. In
Londen was men dezelfde mening toe
gedaan en verwachtte men, dat de
zaak met een sisser zou aflopen.
De Duitse krijgsgevangenen en
burgers in de Sowjet-Unie
BONN, 29 AUG. Een Duitse delegatie
heeft Vrijdag bij de speciale commissie
der Verenigde Naties te Genève, die zich
bezig houdt met uit de tweede wereld
oorlog stammende vraagstukken betref
fende krijgsgevangenen, een rapport in
gediend.
Hierbij' hoort een lijst met de namen
van 117.529 Duitse krijgsgevangenen, die
nog niet naar hun land zijn teruggezon
den. Vermeld wordt, dat zich hiervan
102.958 in de Sowjet-Unie bevinden.
Op de tweede lijst zijn de namen van
1.272.896 in de tweede wereldoorlog ver
miste krijgsgevangenen vermeld. Een
groot gedeelte hiervan zou zich nog in
krijgsgevangenschap bevinden.
Tenslotte wordt in het rapport mede
gedeeld dat tenminste 750.000 Duitse bur
gers naar de Sowjet-Unie zijn overge
bracht. Hiervan zouden er 134.000 nog in
leven zijn.
MIDDELBURG, 29 Augustus De Provinciale Waterstaat van Zeeland zal,
zodra de dijk bij Schelphoek waterdicht is, beginnen met het droogpompen
van het Waterschap Schouwen, een oppervlakte van globaal 9.000 ha. De
voorbereidingen tot de uitvoering van dit immense werk zijn al vele weken
aan de gang en het plan ligt kant en klaar gereed. Gemalen en pompen wor
den in hoog tempo in orde gebracht om de naar globale schatting 200 millioen
kubieke meter zeewater zo vlug mogelijk van het eiland weg te pompen. Naar
een eveneens globale schatting kan dit werk na 37 dagen gereed zijn. Niet
minder dan 32 pompen, met een capaciteit variërend van 50 tot 400 kubieke
meter water per minuut, zullen worden ingeschakeld, samen met drie sluizen,
die elk 1000 kubieke meter per minuut kunnen verwerken. Ook het plan voor
de droogmaling van de Vierbannenpolder is gereed. Hier komen 10 pompen,
terwijl gerekend mag worden, dat 42 dagen na de definitieve dichting van
het gat bij Ouwerkerk dit gebied droog kan vallen.
50 m3 per minuut elk.
„DEN OSSE".
Bij Den Osse, aan het uiterste punt
je in het Noorden van Schouwen, is
Werkspoor al enige tijd aan de gang
met het plaatsen van twee zeer grote
pompen, die elk 400 m3 water per mi
nuut kunnen lozen. De buizen hebben
een doorsnee van 1.85 meter en elke
pomp, waarvoor een betonplaat van
1 meter dik wordt gelegd en stalen
damwanden worden neergezet, weegt
niet minder dan 30 ton. Deze kolossen
zijn o.m. gebruikt bij de droogmaling
van de Wieringermeer en zij zijn door
de Directie Bruggen van Rijkswater
staat in gereedheid gehouden voor
Schouwen.
EEN BAILEYBRUG.
Het gevolg van de plaatsing van de
ze pompen zou zijn de aansluiting van
de enige verbindingsweg met Weste
lijk Schouwen. Al enige maanden ge
leden is dit probleem bekeken en dank
zij de bemiddeling van de Commissa
ris der Koningin is Oorlog bereid ge
vonden bier de pontoniers een Bailey
brug van 110 meter lengte te laten leg
gen. Over een goede week moet de
brug er liggen. Die zal lopen over het
buitendijkse gedeelte bij het gemaal
Den Osse, krijgt een landhoofd van
zand aan de Westelijke kant en een op
rit aan de Baileybrug aan de Oostzijde
Aan de andere kant van het eiland,
bij de Burghsluis, verrijzen op de dijk
12 pompen met een capaciteit van 50
m3 per minuut elk. Bij Flauwers ko
men er zelfs 14 van dezelfde capaci
teit. Hierbij stond men voor een
eigenaardige moeilijkheid. Het was n.l.
uitgesloten deze pompen op de dijk te
plaatsen, omdat die slecht was. Aan
gezien hier het allerlaagste gedeelte
van Schouwen ligt, moest er wat op
vonden worden. Men heeft daarom,
toen Schelphoek nog open was, vier
oude bootjes naar binnen gelegd, zo
dat straks de pompen op de scheepjes
in werking kunnen worden gesteld. De
kans is groot, dat, wanneer het eerste
water zal zijn weggepompt, de pompen
nog te hoog zullen blijken te staan.
Het is de bedoeling, dat dan verderop
in het land andere pompen zullen wor
den geplaatst, welke via een vaart het
water over de zeedijk kunnen afvoe
ren.
Hevelen van het water over de
zeedijken bleek op Schouwen niet
mogelijk te zijn .Daarvoor ligt het
eiland te laag en bovendien was het
ondoenlijk het vele materieel hier
voor naar allerlei plaatsen aan te
voeren.
De droogmaking van Schouwen ver
eist een fantastische organisatie. De
gemiddelde waterstand op het eiland
ligt op 80 cm boven N.A.P. Schouwen
zelf ligt gemiddeld 1.20 meter beneden
dit peil en dat wil dus zeggen, dat er
een „schijf" water van niet minder
dan twee meter moet worden wegge
pompt. Een hoeveelheid van 200 mil
lioen kubieke meter moet worden ver
werkt en wanneer men weet dat er in
1 m3 zeewater 25 gram zout zit, dan
leert een kleine berekening dat er in
totaal 5 millioen kg zout van het eiland
moet verdwijnen.
Van meet af heeft men op het stand
punt gestaan, dat het eiland zo snel
mogelijk na het dichten der dijken
moest worden drooggemaakt. Dat heeft
dit grote voordeel, dat de winterregens
dan op de grond hun ontziltende in
vloed kunnen uitoefenen en dat er het
volgende jaar nog een oogst mag wor
den verwacht ,een oogst, die naar ruwe
schattingen van landbouwdeskundigen
een opbrengst van vijf millioen gulden
kan opleveren. Iedere dag betekent dus
winst.
DRIE GEMALEN.
Een groot nadeel is, dat alle gemalen
van Schouwen zijn uitgevallen, door
dat zij óf onder water of buitendijks
(b.v. het gemaal Schelphoek) zijn ko
men te liggen. Drie bestaande sluizen
konden in orde wo.n gemaakt en
daarmede is men dan ook al ver ge
vorderd. In de eerste plaats betreft dit
de Westhavensluis van Zierikzee, die
al ongeveer 20 jaar niet meer is ge
bruikt, maar nu weer open wordt ge
maakt, en verder zijn het de Jonge-
sluis en de Prummelsluis, tussen Zie
rikzee en Flauwers, waarvan de be
schadiging zover is hersteld, dat zij in
gebruik kunnen worden gesteld. In to
taal kunnen deze drie sluizen 3000 m3
per minuut naar buiten gooien.
DE „NEPTUNUS".
In het havenkanaal van Zierikzee ligt
de grote pompboot „Neptunus", die
gratis beschikbaar is gesteld door de
Provinciale Gelderse Electriciteits Mij.
en die door Wilton Feyenoord in orde
wordt gemaakt. Deze enorme boot, die
in Gelderland werd gebruikt voor wa
tervoorziening bij lage rivierwater
standen, kan 400 m3 water per minuut
verwerken en heeft het voordeel, dat
hij permanent kan doorwerken, aange
zien de buiskoppelingen flexibel zijn
en het schip dus met het tij op en neer
kan gaan.
Verder komen er op de dijk tussen
Zierikzee en de „Neptunus" drie elec-
trische pompen met een capaciteit van
Hier is de berekening van de 37
dagen voor het droogvallen van
Schouwen. Eerst geven wij de ca
paciteit der pompen, Burghsluis:
12 van 50 m3 per minuut of 600
m3, Flauwers 14 van 50 of 700 m3,
Den Osse 2 van 400 of 800 m3, Zie
rikzee 3 van 50 of 150 m3, „Nep
tunus" 1 van 400 is 400 m3. To
taal 2650 m3 per minuut. Daarbij
komen de drie gemalen, die met
elkaar 3000 m3 per minuut kun-
lozen. In totaal wordt het dus
5650 m3 per minuut. Per uur is
dat 339.000 m3. Nazien van pom
pen, tijverschillen enz. maken, dat
niet 24 uur doorgewerkt kan wor
den. Per etmaal mag 16 uur wor
den gerekend. Dat maakt dus ruim
5,'4 millioen kubieke meter. In de
polder is 200 millioen kub. meter
water aanwezig. Na ongeveer 37
agen kan dit deel van het eiland,
wanneer zich geen tegenslagen
(uitvallen van pompen of gema-
Dat er heel wat nodig is om straks
de pompen aan het werk te houden,
ligt voor de hand. Enkele cijfers geven
daarvan een indruk. De pompen bij
de Burghsluis b.v. „drinken" niet min
der dan 4000 liter per etmaal. Bij
Flauwers worden grote tanks voor de
pompen opgesteld. Een speciale leidiny
wordt aangelegd naar tankboten. Die
leiding zal 1200 meter lang zijn en die
bij Burghsluis 1 kilometer. De twee
pompen hij Den Osse verbruiken per
dag 3000 liter dieselolie.
Maatschappijen ais de Esso en de
Shell verlenen haar volle medewer
king van deze aanvoer.
OOSTER- EN SIRJANSLAND.
Al drie weken zijn drie pompen aan
't werk om de Ooster- en Sirjansland-
polder van het water te bevrijden. Zti
produceren elk 50m3 per minuut. Eén
staat aan de Noordkant en twee in het
Zuiden, bij het sluisje van Viane. Deze
polder ligt het hoogst van het hele
eiland. De weg erin ligt droog tot aan
de Rampaartsedijk. Aangezien deze
echter nog erg zwak is en aan de an
dere kant van de dijk de nog ge-
inundeerde Vierbannenpolder ligt, is
het niet verantwoord de Oosterland-
en Sirjanspolder geheel droog te ma
len.
Zoals gezegd kan met het droogma
ken van de Vierbannenpolder pas be
gonnen worden, als Ouwerkerk water
dicht is. De gemalen in deze polder
zijn ook alle uitgevallen. Aan de
Noordkant, links en rechts van het ge
maal van Stevensslnis, komen twee
pompen, de één van 400 m3 per mi
nuut en de ander van 190 m3. Ver
wacht mag worden, dat het gemaal zelf
binnenkort als een hevel kan worden
gebruikt. Aan de Zuidkant van de pol
der komen 8 pompen van 50 m3 per
len b.v.) voordoen, droog vallen.
DE BILT ZEGT:
Perioden met zonneschijn.
Overwegend droog weer met perio
den met zonneschijn, maar later op de
dag in het Westen van het land kans
op lichte reg n. Matige tot krachtige
en aan de Waddenlcust tijdelijk harde
wind tussen West en Zuidwest. Onge
veer dezelfde temperaturen als giste
ren.
