Tienduizenden Kikcejoes legden eed van
trouw aan Mau Mau af
Een weerzinwekkende ceremonie in een
geheimzinnige sfeer.
In een enorme badkuip wordt
de Velsener tunnel gebouwd
Ontdekkingstocht door Afrika (XI)
Mau Mau*
zJ
Van de financiën zal het afhangen, of het werk
in 1958 zal zijn voltooid
FEUILLETON.
Se gAcrte. ubeAwLCuAtitig,.
Woensdag 19 Augustus 1953
Pagina 4
(Van onze correspondent Alfred van Sprang)
HET cén-ogige stamhoofd met de revolver schietklaar in een leren
draagstel over de linkerschouder roert bedachtzaam in zijn koffie op
de vestingachtige politiepost ergens in het binnenland.
«Veel Mau Mau hier
„Ja...." geeft hij direct toe.
En hij kan het weten want hij leeft midden tussen hen in en de
Mau Mau heeft al verscheidene malen geprobeerd hem te vermoorden.
«Hebben veel mensen de eed afgelegd.1"
«O, jaheel veel zelfs."
Van de meer dan een millioen Kikoejoes in Kenya heeft de meer
derheid de Mau Mau eed afgelegd. In het begin was het vrijwillig.
De laatste tijd dwingt men de mensen er toe, om een sterkere greep
op hen te hebben. Van degenen die gedwongen zijn, grepen velen
echter de gelegenheid aan om zich weer van die eed te ontlasten.
Een van hen is Moekoendi: een oude Kikoejoe, die al heel lang op
een Britse boerderij in deze streek werkt en niets van de Mau Mau
wil weten. Nu de» eed ongedaan gemaakt is wil hij wel iets over de
ceremonie vertellen. Uit angst dat de Mau Mau hem wegens zijn on
trouw zal vermoorden durft hij echter niet zijn ware naam te geven.
Het was avond.
Moekoendi was aan het eten in
zijn kleine hut van bruine aarde
met een puntdak van stroo. Plot
seling ging de deur open en drie
mannen uit zijn buurt stapten
binnen.
„Jambogroetten ze.
Moekoendi beantwoordde de
groet.
„Kom meebevalen ze
kortaf.
Moekoendi keek hen verbaasd
aan.
„Waarom
„Dat zul je wel zien
Op dat ogenblik voelde hij al dat het
lets met de Mau Mau te maken moest
hebben. Hij durfde echter verder niets
te vragen. Gedwee sloot hij zich bij de
drie mannen aan. Zij leidden hem diep
het bamboebos in. Op een open plek
was een primitieve hut gebouwd. Daar
duwden ze hem in. Eerst kon hij niets
zien. De enige verlichting bestond uit
een walmend oliepitje. Toen zijn ogen
een beetje aan de duisternis gewend wa
ren zag hij dat er zeker dertig mannen
in dekens gehuld langs de wanden ge
hurkt zaten. In het midden van de hut
was een soort erepoort opgericht van
takken met schapenogen erop geprikt
en bananenbladeren. Ervoor stond een
uitgeholde bananenstam tot de rand
toe gevuld met bloed. In een hoek zat
een man met een baard in een militair
uniform. Moekoendi begreep direct dat
het een bijeenkomst was voor het afne
men van de Mau Mau eed. In angsti
ge spanning hurkte hij bij de andere
mannen neer.
Aframmeling.
De man met de baard stond op.
Hij begon een toespraak in het Kikoe
joes te houden. Daarin wees hij op de
plicht van iedere Kikoejoe om zich aan
te sluiten bij de Mau Mau teneinde op
die manier mee te helpen de verderfe
lijke Westerse invloed tot staan te bren
gen en de Westerlingen uit Kenya te
verdrijven.
„Is er iemand onder jullie die geen
lid van de Mau Mau wil worden....?"
vroeg hij.
Het bleef stil.
„Zeg het maar gerust...." drong hij
aan.
„Ja ikzei Moekoendi schuchter.
De drie mannen die hem van huis ge
haald hadden grepen hem ruw beet en
sleepten hem naar voren. Daar begon
nen ze hem uit volle macht met hun
vuisten te bewerken. Toen Moekoendi
in elkaar zakte schopten ze hem in zijn
buik en zijn gezicht.
„Stopbeval de man in uniform.
Het drietal hees Moekoendi tussen hen
In overeind. Hij zag er verschrikkelijk
toegetakeld uit.
„Wil je lid worden....?" vroeg de lei
der.
„Ja...." stamelde Moekoendi nauwe
lijks hoorbaar.
„Dat is goed
Toen de man met de baard zich daar
na tot de anderen in de hut richtte om
te vragen of er nog meer waren die be
zwaar hadden om zich bij de Mau Mau
aan te sluiten, gaf niemand antwoord.
Aarde en bloed.
De ceremonie begon nu.
De man in de militaire uniform ver
dween achter een afscherming in de hut
en de toekomstige leden van de Mau
Mau werden twee aan twee door bewa
kers met scherpe pangas naar binnen
geleid. Moekoendi en een oude man wa
ren het laatst aan de beurt. Het was
practisch donker binnen. Een stem be-
In de hal van het Outspan Hotel
zitten twee Engelsen aan de five
o'clock tea met elkaar te praten.
Een derde komt van buiten en
buigt zich naar hen over.
„Heb je 't slechte nieuws al ge
hoordvraagt hij.
„Nee....", schrikken de twee.
Ook ik spits mijn oren. Een paar
dagen geleden is er in deze buurt
een oude planter op beestachtige
wijze vermoord door een Mau Mau
bende. Misschien is er wel weer
Iets dergelijks gebeurd.
„Het is 119 voor 6onthult
de nieuwkomer.
„Wat....!" reageren beiden.
„Verschrikkelijk hè
„Ontzettend
Het duurt even voor ik realiseer,
dat het slechte nieuws niets te ma
ken heeft met de activiteit van de
Mau Mau, maar betrekking heeft
op de cricketwedstrijd tussen Enge
land en Australië, waarin de Engel
sen zes wickets voor slechts hon
derd en negentien runs verloren
hebben. Niets karakteriseert de
mentaliteit van de Britten hier
scherper dan een dergelijke con
versatie.
In een politiepost in de buurt van
Nyeri bestudeert het één-ogige stam
hoofd Elided (derde van links) met
officieren van leger en politie een
Afrikaanse bestuursambtenaar de si
tuatie in zijn district, waarin de Mau
Mau nog geregeld eedsafleggingen or
ganiseert.
val hen alles van hun lichaam te ver
wijderen wat uit het Westen afkomstig
was. Moekoendi trok zijn schoenen uit
en legde zijn broekriem, horloge en me
talen muntstukken op de vloer. Daarna
moest hij knielen voor de oude medi
cijnman. Een van diens assistenten gaf
hem een schepje aarde in zijn linker
hand en een bananenblad met een meng
sel van aarde en geitenbloed in de rech
terhand. Een krans van bananenblade
ren werd boven zijn hoofd gehouden.
„Ben je bereid de eed af te leggen?"
vroeg de medicijnman.
„Jaantwoordde Moekoendi.
„Herhaal dan wat ik zeg
De medicijnman las daarna langzaam
de zeven delen van de eed voor. En
Moekoendi herhaalde ze woord voor
woord:
Ik zal geen land aan Europeanen
verkopen. Ik zal geen zendingsscholen
bezoeken. Ik zal niet tot het Christen
dom toetreden. Ik zal niet weigeren
om Europeanen te vermoorden als mij
dat opgedragen wordt. Ik zal vuur
wapenen van de Europeanen stelen.
Ik zal de Europeanen uit Kenya drij
ven. Ik zal de geheimen van de Mau
Mau niet aan Europeanen onthullen.
Zeven sneden.
De medicijnman gat een bevel. Een
van de assistenten bracht hem een
scherpe priem. Daarmee prikte hij ze
ven keer in de duimen van de twee
mannen voor hem.
„Zuig eikaars bloed en beloof trouw
aan elkaar en aan ons allemaal...."
Ze gehoorzaamden.
De medicijnman overhandigde hun nu
een kom met geitenbloed en beval hen
er zeven slokken van te nemen. Moe
koendi walgde ervan. Daarna moest hij
zeven happen uit een rauw schapenhart
nemen. Uit angst voor een nieuwe af
rammeling deed hij ook dat.
maar dat maakte voor de Mau Mau wei
nig uit. Tenslotte had hij de eed afgelegd
en daarmee had hij zich verbonden de
bevelen van de organisatie te gehoorza
men. En evenals de andere Kikoejoes
was Moekoendi er heilig van overtuigd,
dat dood en verderf zijn lot zouden zijn
als hij zich niet aan deze eed zou hou
den. Daarom leefde hij voortdurend in
angst dat de Mau Mau hem opdracht
zou geven het Britse echtpaar van de
boerderij waar hij werkte te vermoor
den.
Uit zichzelf zou hij er niet aan denken
hun iets in de weg te leggen. Hij was al
twintig jaar in hun dienst en zij waren
altijd goed voor hem geweest. Maar als
de Mau Mau het van hem eiste was er
geen ontkomen aan. En in stilte hoopte
hij, dat de baas geen van de revolvers
of geweren op de boerderij zou laten
slingeren als de dag daar was dat de
Mau Mau hem zou bevelen de vuurwa
penen van zijn werkgever te stelen. Het
was een moeilijke tijd voor Moekoendi.
maar hij durfde er vanwege de eed en
de strenge straffen welke op een over
treding gesteld waren niet met zijn baas
over te spreken.
Tot hij er achter kwam dat er een mo
gelijkheid was om weer van die ver
schrikkelijke eed ontlast te worden. Hij
greep die gelegenheid onmiddellijk aan.
Schapenpolen
De ceremonie leek veel op de eerste.
Het was ook in een hut op een open
plek in het bos. Er was ook een medi
cijnman. En een ietwat geheimzinnige
sfeer. Maar de organisatie ging nu van
de overheid uit. En inplaats van de
ruwe bewakers met pangas en simis
was er nu leger en politie om de Mau
Mau op een afstand te houden. Moe
koendi moest voor de medicijnman knie
len.
„Wil je ontlast worden van de Mau
Mau eedvroeg die.
„Jaantwoordde Moekoendi.
De medicijnman doopte een bosje
twijgen in een pot water en sprenkelde
dat drie keer over zijn hoofd. Daarna
nam hij de twee gekruiste voorpoten
van een schaap en stak die eveneens in
het water. Moekoendi moest er het wa
ter van aflikken, terwijl hij viermaal
achter elkaar zei: Deze medicijnman zal
mij verlossen van de boze geesten. De
medicijnman hield ondertussen de maag
van een gewurgd offerschaap boven zijn
hoofd. Tenslotte moest hij onder een
boog van bananenbladeren doorkruipen
en hardop zeggen: Ik ben nu bevrijd
van de Mau Mau eed en heb er geen
angst meer voor. Daarmee was de
plechtige ceremonie voorbij.
Vrij, tot....
Moekoendi is weer vrij.
De druk van de dreigende eed
is van hein afgenomen. Hij hoeft
nu niet meer bang te zijn voor de
opdrachten van de Mau Mau. Er
kan hem niets gebeuren als hij ze
niet ten uitvoer brengt. Tot de Mau
Mau er echter komt dat hij zich van
de eed heeft laten ontlasten. Dan
kunnen ze hem vermoorden. Of ze
zullen hem dwingen opnieuw de
eed af te leggen.
Moekoendi zal dat ook doen.
Maar bij de eerste de beste gelegen
heid zal hij er zich ook weer van
laten bevrijden. Net zolang tot de
Mau Mau uitgeroeid is. Of hijzelf
als een van de vele slachtoffers er
van door zijn eigen stamgenoten
afgeslacht is
De politie inspecteert regelmatig de
Afrikaanse dorpen om te kijken of er
zich geen Mau Mauers verschuilen en
of de bevolking geen voedsel aan de
benden verstrekt.
op..
zei de
„Licht je rechterarm
medicijnman.
Met een scheermes gaf hij zeven diepe
sneden in het vlees onder de okstel. En
daarmee was Moekoendi officeel en voor
eeuwig opgenomen in de Mau Mau. De
man met de baard wees hem vervolgens
op de plichten van een Mau Mau-er. En
hij waarschuwde hem ervoor dat elke
overtreding streng gestraft zou worden,
in de meeste gevallen met de dood.
Toen moest hij een som van vijf-en-der-
tig gulden aan lidmaatschapskosten be
talen. Natuurlijk had hij zoveel geld
niet bij zich. De man met de baard nam
hem alles af wat hij in zijn zak had en
droeg hem op de rest binnen een week
bij hem te brengen. Daarna mocht hij
tenslotte vertrekken
Angstige tijd.
Moekoendi was nu een Mau Mau-er.
Weliswaar was hij het tegen zijn zin
„ALARM"-COLPORTEURS
AANGEHOUDEN.
HAARLEM, 17 Aug. Zaterdag
middag zijn zes Amsterdammers aan
gekomen, die begonnen te colporteren
met het blad „Alarm", orgaan van de
nieuwe Europese Sociale Beweging.
50 exemplaren werden in beslag ge
nomen en de zes kregen een proces
verbaal. r
CAMBODJA KRIJGT GROTERE
ONAFHANKELIJKHEID.
PNOM PENH, 17 Aug. Frankrijk
heeft ermede ingestemd onmiddellijk
alle bevoegdheden op het gebied van
het leger, de politie en de rechtsspraak
aan Cambodja over te dragen. Dit is
medegedeeld in het Franse antwoord
op de nota van de Cambodjaanse re
gering van 22 Juli, waarin grotere on
afhankelijkheid werd geëist.
Ook is het voorstel aanvaard om een
gemengde Frans-Cambodjaanse com
missie, in te stellen, die de overdracht
van andere bevoegdheden zal be
spreken.
De ponten kannen nog niet verdwijnen
(Van één onzer redacteuren).
VELSEN, Augustus. Vier ponten slepen onafgebroken fietsen,
personenauto's, vrachtwagens en bussen over het Noordzeekanaal bij
Velsen. En altijd staat er een file auto's te wachten, vijf, zes rijen dik
soms. Het kan al lang niet meer, dit vervoer per pont. Maar het gebeurt
elke dag nog, dat politieagenten het verkeer in goede banen houden en
dat automobilisten zitten te mopperen over het tijdverlies. Automobilisten
niet alleen uit Noord-Holland, maar uit vele delen van het land.
De eerste jaren zal het verkeer zich nog moeten behelpen met de ponten, die
al sinds jaren ontoereikend zijn.
Maar het eind van het gemopper is in
zicht. Als alles goed gaat vooral finan
cieel goed gaat zal 't in 1958 gebeurd
zijn. Dan stuift het wegverkeer onder het
Noordzeekanaal door, evenals de treinen.
Alleen de fietsers zullen de pont nog no
dig hebben. Die zal echter wat verlegd
worden, dichter naar de spoorbrug toe.
Aan de Velsener tunnel wordt nu ruim
een jaar gewerkt. Het is een gigantische
onderneming, die zich geheel in een open
bouwput afspeelt. Die bouwput is 25 me
ter diep. Een kraan met een arm van 43
meter lang, laat materiaal in de put zak
ken. Het werkvolk neemt het aan, maar
de buizen zijn dan maar heel dunne
streepjes meer en de arbeiders een ver
zameling mieren. De kuip heeft een mid
dellijn van 63 meter.
ANDEKS DAN IN ROTTERDAM.
Nederland heeft al eerder een tunnel
van grote lengte gebouwd in Rotetrdam.
De methode was toen heel anders. De
Maas was wel zo breed, dat men gebruik
kon maken van zinkstukken. Op gezette
tijden werd er een stuk tunnel neerge
laten in een sleuf, die door de Maasbo
dem was getrokken. De stukken tunnel
hadden waterdichte schotten. Toen het
geheel klaar was, werden de schotten
verwijderd en was doorgang mogelijk.
In Velsen moet het anders. Het Noord
zeekanaal is daar vrij smal. Met opzet
heeft men het daar destijds niet verbreed.
De tunnelbouw hing toen al in de lucht.
Het recept voor Velsen lijkt ook al een
voudig. Eerst wordt in de bouwput een
stuk tunnel geheel gereed gemaakt. Dan
wordt het Noordzeekanaal daarover
heengelegd. Het water krijgt dus een
nieuwe bedding. De oude bedding zal
worden drooggelegd. En dan komt het
tweede stuk tunnel aan de beurt. Op den
duur wordt ook het oude Noordzeekanaal
in gebruik genomen. Dan heeft het ka
naal dus zijn gewenste breedte Maar dan
ligt er ook een tunnel onderdoor.
Maar waarom moet er nu zo'n enorme
bouwput komen? Voor de hele tunnel is
dat ook niet nodig. Een gedeelte is al ge
reed. Men kan er doorheen wandelen.
Het is gewoon in de diepte gemaakt, zon
der het lawaai van een bouwput.
Maar de fantastische kuip van 63 meter
middellijn was ergens anders voor nodig.
Tussen de kuip en het Noordzeekanaal
is maar een wal van twaalf meter breed
te. En daarom moet er een extra-beveili
ging komen om de druk van het kanaal
water te weerstaan. Dat kan alleen met
een gigantische badkuip. Over enkele
jaren zal het Noordzeekanaal ten Zuiden
van de bouwput stromen. Dan wordt dit
stuk tunnel een eiland in het kanaal. En
van daaruit zal naar het Noorden ge
werkt moeten worden.
VOOR TREINEN EN AUTO'S,
Er komt een spoorweg- en een auto
tunnel. De treinen krijgen een enkele ko
ker, waarin dubbel spoor komt te liggen.
De helling is 1 op 60. Dat betekent dus
dat de tunnel op elke zestig meter een
meter stijgt of daalt. Het gesloten gedeel
te spoorwegtunnel wordt meer dan twee
kilometer lang. Met de open stukken mee
wordt die 3200 meter.
Het wegverkeer zal zich van vijf ko
kers bedienen. Twee daarvan zijn recht
streeks voor het verkeer: tweemaal een
eenrichtingsweg van zeven meter breed.
Tussen de twee kokers in en aan weers
zijden komen smalle kokers voor ven
tilatie, dienstleidingen en voor controle.
Het gesloten deel van de autotunnel
wordt 768 meter lang. Wanneer men op
en afrit meerekent, wordt het totaal van
deze tunnel 1.644. De helling is 1 op 281A
meter.
Toch is de Velser tunnel geen snufje
van de laatste paar jaar. In 1941 was men
er al mee bezig. Een jaar later werden
verdere werkzaamheden door de bezet
ters verboden. Na de bevrijding bleken
de gereedgekomen fragmenten al verou
derd te zijn. Men is vorig jaar opnieuw
begonnen. Over de totale onkosten wordt
alleen maar binnenskamers gepraat. Het
zal trouwens van de financiering afhan
gen, of het werk op de gestelde tijd vol
tooid zal zijn.
„SPELEND" NAAR HET
NIEUWE VADERLAND.
's-GRAVENHAGE, 17 Aug. In de
komende veertien dagen zullen Neder
landse muzikanten zich naar een
nieuw vaderland kunnen „spelen".
Zestig musici uit ons land zullen plaat
sen kunnen vinden bij Canadese mili
taire muziekcorpsen. Het aantal sol
licitanten bedraagt thans 300.
Van deze driehonderd hebben ne
gentig reeds een oproep voor een
audiëntie ontvangen in 't gebouw van
de Haagse dierentuin. De anderen
zullen in de komende twee weken in
de gelegenheid worden gesteld hun
muzikaliteit en vaardigheid te demon
streren voor het hoofd van de afdeling
muziek van het Canadese leger, ma
joor M. M. Scott.
door J. BRANDENBURG.
140,
Zo redeneren de mensen, die de Wet kennen. Zo praten vooral de
Farizeërs, die druk bezig zijn1 om de lichte indrukken, die al de ge
ruchten om het Kind van Josef en Maria hebben veroorzaakt, weg te
vagen met de schare te verwijzen naar de Wet van de Profeten.
Maar in het huis van Isboseth wordt andere taal gesproken. Wanneer
Jacob verslag gedaan heeft van zijn wonderlijke ervaringen met het
Kind, zegt Anna, de profetes:
Simeon is gestorven, kort nadat hij de Christus gezien heeft. Zijn
gebed was, thans heen te mogen gaan in vrede, nadat zijn ogen de
Zaligheid aanschouwd hadden. Dat gebed is verhoord. Mijn gebed is
om eveneens thans te mogen heengaan. De Schriften zijn vervuld. De
Koning, Die beloofd was, is geboren. Hij is de Christus, de Zaligmaker,
waarvan de Profeten gesproken hebben. Wie in Hem gelooft, zal zalig
worden
Ze zegt het met diepe overtuiging en er is niemand, die haar weer
spreekt. Ook Ozias niet, die het heel moeilijk heeft gehad om zijn geloof
aan wat zijn gestorven meester beleed, los te laten. Hij kan niet meer
twijfelen, na alles wat zijn zwager Jacob heeft verteld, al zijn er dan
nog heel veel vragen.
En er zijn er meer, die geloven, maar het zijn er weinigen. Benaja
blijft prediken op en om het Tempelplein, maar er is meer spot en hoon
dan een heilbegerig vragen.
Hij staat op een morgen, terwijl heel Jeruzalem Paasfeest viert, in een
grote kring van toehoorders te prediken.
Jacob is onder zijn gehoor.
Er zijn ook Rabijnen, die luisteren, want zij hebben opdracht van de
Farizeërs op de woorden van Benaja te letten. Hij moet opnieuw ge
vangen worden genomen en voorgoed worden belet zijn dwaze stellin
gen onder het volk te verbreiden. Hij brengt onrust onder de schare.
Eén van de Rabijnen schreeuwt hem toe:
Jouw Messias is een zwak kind van een weggelopen timmerman
uit Galilea. Bewijs eens, dat de Schriften ons zulk een Messias geprofe
teerd hebben?,
Er valt een stilte onder de menigte, want ieder wil graag een duidelijk
antwoord op deze stellige vraag.
Benaja kijkt de vrager een ogenblik scherp aan en dan steekt hij de
wijsvinger omhoog en zegt:
Kent gij de Schriften niet? Weet gij niet, wat de profeet Jesaja ons
zegt?
En wat zegt de profeet Jesaja dan wel, bedrieger? zegt de Rabbi
en zich tot de schare wendend, die al meer opdringt rondom Benaja:
Luister jullie goed, wat antwoord hij hierop te geven heeft.
Hij heeft de strikvraag goed gesteld.
Jesaja profeteert ons: Wie heeft onze prediking geloofd en aan
wie is de arm des Heren geopenbaard Want hij is als een rijsje voor
zijn aangezicht opgeschoten en als een wortel uit een dorre aarde: Hij
had geen gedaante noch heerlijkheid: als wij Hem aanzagen, zo was er
geen gestalte, dat wij Hem zouden begeerd hebben
Er 'is een ogenblik stilte op het Tempelplein. Benaja heeft met dit
antwoord indruk gemaakt.
De Rabbi grijnst en stelt de volgende vraag:
En geloof jij, dat Jesjaja dat allemaal zegt met het oog op het
Kind van die Jozef en Maria, waar jij het altijd over hebt?
Dat geloof ik! Jesaja leert ons, dat we geen grote verwachting
mogen koesteren van een Messias, die als een groot aards koning in
Jeruzalem zal heersen: Hij zal ook niet uit voorname ouders geboren
worden. Het staat duidelijk in de Schriften, als gij maar geloven yjjj'
De Rabbi heeft genoeg gehoord. Er zijn getuigen voldoende. Dit
woord zal beslissen over Benaja voor het Sanhedrin, zo gauw de
feesten zijn afgelopen. De schare verspreidt zich. Slechts weinigen
blijven verder luisteren naar het woord van Benaja.
Bovendien wordt de aandacht afgeleid door iets anders. De menigte
wijst naar de tinne des Tempels, boven de tempelpoort, waar enkele
jongelieden iets aan het uitvoeren zijn.
De schare verstomt voor een ogenblik, want daar gaat iets onge
hoords gebeuren. Met zware bijlen hakken zij op de gouden arend, die
koning Herodes boven de Tempelpoort heeft laten aanbrengen. Nu de
schare stil geworden is, zijn de bijlslagen goed te horen.
Nog eer de Romeinse wacht in de gelegenheid is de jongelui in
hechtenis te nemen is het werk al gebeurd. Met een doffe slag valt
het zware beeldhouwwerk op de stenen vloer.
Er stijgt dan een oorverdovend gejuich op onder de opeengehoopte
massa. De gouden arend was reeds jaren een gruwel in de ogen van
het Joodse volk, omdat het een schending van de Tempel betekende.
Immers verbood de Wet een gelijkenis te maken van mens of dier
aan de Tempel?
