JAN SLUI|TERS,
Felle levensmiddelen-slag
in Berlijn
Ckefarine ,4
Spel, ernst en dichterschap.
Wie nemen deel aan
politieke conferentie
Opstandige wijnboeren
In de mobilisatie-opslagplaatsen
loopt alles op rolletjes*
Internationale conferentie
over Calvinistisch Jeugdwerk op
„De Witte Hei"
Viervoudige werking
Veiligheid in Indonesië
WEERGALOOS
PORTRETTIST.
Prins Bernhard naar de Ned* Antillen*
Behekst geld
Gedupeerde arbeiders gaan in staking
prot. chr. streekzieken
huis zonder rijksgelden.
.Woensdag 5 Augustus 1953
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 4
MIDDELBURG, Aug. „Ik begreep, dat schoon
heid niet te ontleden of te beschrijven is en dat de
kunst in wezen niets anders is om nader tot dat begrip
schoonheid te komen", zo schrijft schilder Jan Sluijters
in de fraaie catajogus van de tentoonstelling van zijn
werken, die op het ogenblik in het kunstmuseum te
Middelburg wordt gehouden. En even later schrijft
deze schilder heel eenvoudig: „Een schilder beoefent
de schilderkunst, omdat hij door middel van deze kunst
'egging of verklaring daar iets aan toe te voegen lijkt
zich op zijn best kan uiten. Een poging om door uit-
me een zeer slechte copie naast het origineel te zetten".
Wie in het Kunstmuseum te Middelburg het werk be-,
kijkt van de ruim 70-jarige Jan Sluijters, wordt over
weldigd door alles wat hier geëxposeerd wordt. Laten we
het maar onmiddellijk zeggen: Jan Sluijters is een van
Nederlands beroemdste schilders en het zou inderdaad het
reproduceren zijn van een zeer slechte copie van deze
expositie, als we de kunst van deze schilder zouden gaan
verklaren (het resultaat zou alleen maar verwarrend zijn)
of een gebruiksaanwijzing voor deze tentoonstelling zou
den schrijven.
Het is zelfs moeilijk een algemene karakteristiek van
Jan Sluijters te geven. Wat is het elkeen opvallende van
het werk, dat Jan Sluijters in 50 jaar wrocht, welke 50
jaar de schilder zelf in drie perioden verdeelt?
Het werk van Jan Sluijters draagt een eigen signatuur,
en het is moeilijk te benaderen volgens de normen, die hel
impressionisme, het expressionisme, het cnbisme en wat al
niet voor -ismen plegen aan te leggen. Sluijters laat zicli
door geen enkel -isme vangen. De veelzijdigheid en ver
scheidenheid van zijn werk en vooral de vitaliteit in zijn
oeuvre laten dat niet toe. Om zich te uiten, om door te
geven aan anderen wat hjj ziet, schildert Sluijters eenvoudig
zijn vitale scheppingsdrang volgend, terwijl hjj geleerd heeft
van zjjn voorgangers en tijdgenoten en voortbouwt op de
verschillende richtingen in de schilderkunst.
van de baby met de wieg of van het
MONTGOMERY PLOTSELING
IN NEDERLAND.
DEN HAAG, 4 Aug. Veldmaar
schalk Montgomery is vanmorgen ge
heel onverwacht voor een kort bezoek
aan Nederland op het vliegveld Val
kenburg aangekomen. Hij werd ver
welkomd door de Britse ambassadeur
in Nederland, Sir Nevile M. Butlg]",
de Britse marineattaché, de kapitein
ter zee W. E. J. Eames en enige Ne
derlandse officieren.
Na inspectie van de erewacht ver
liet Montgomery het vliegveld. Het
ligt in zijn voornemen de minister van
Ooi-log en de chefs, van staven te ont
moeten.
Morgen vertrekt hij weer naar Pa
rijs.
Portret van Wibaut
Afaar hiermee is nog maar weinig
van Sluijters gezegd. Wie Jan Sluijters
zegt, zegt vermaard portrettist. Wat
deze schilder ons in zijn portretten
biedt, grenst aan het volmaakte en
benadert de absolute schilderkunst.
Het is alsof men daar in het Kunst
museum te Middelburg, als men voor
deze portretten staat, te doen heeft
met goede bekenden, het is alsof deze
uitgebeelde personen hun eigen zorgen
en moeilijkheden vertellen en het ge
heim van hun leven in directe ver
trouwelijkheid verhalen.
De portretten, geschilderd in de
eerste periode, zijn reeds wondermooi.
Met een beminnelijke speelsheid, die
tot uiting komt in de fijne kleuren
combinaties, accentueert de schilder
het karakter van de gezichten. Het is
vooral deze periode, dat Sluijters zijn
spel met de kleuren speelt. Nu eens
schept hij met Rubensiaanse uitbun
digheid zijn Spaanse danseres, dan
leeft hij zich weer uit in Bal Tabarin,
de bewonderaar plotseling confronte
rend met Parijs met al zijn exotische
vrolijkheid op zijn best.
In deze periode lijkt het of van
Gogh een stempel op zijn werk heeft
gezet of ook is het soms het cubisme
(het schilderen volgens de grondmo
tieven van de geometrie) waaraan hij
zich te buiten gaat.
In de tweede periode treffen we
hiervan weinig meer aan. Nu is de
toets in zijn werken zwaarder en zijn
schilderijen zjjn veelal somberder van
toon. Zijn werk heeft meer aan ex
pressie gewonnen en is bezadigder.
Weer zijn het de weergaloze portret
ten die vanzelf de aandacht trekken.
Het spel met de kleuren is ernst ge
worden en het resultaat is een wonder
schone harmonie van lijn en kleur, van
vorm en inhoud.
De laatste periode laat Sluijters
haast elke soberheid varen. Opvallend
is hoe zijn werken van de laatste ja
ren niets onder doen voor de werken
van de vorige. Met niet te blussen
vuur werkt de 70 jarige door.
Neem nu dat grote schilderij (dit
jaar voltooid), dat een ontroerend ta
fereel in een huiskamer uitbeeldt.
Weer een nieuw element schijnt zich
te openbaren in zijn kunst.
Nu is de dichter aan het woord. De
dichter van het penseel en palet, voor
al bv. in het licht gehouden schilderij
baduurtje.
We noemden enkele voorbeelden,
terwijl we onrecht deden aan andere
werken uit deze periode, die zich toch
in zo weinig onderscheidt van de vo
rige.
Steeds is Sluijters dezelfde schepper
gebleven met een subtiele ontwikke
ling: het spel werd ernst en in deze
ernst werd in de schilder ook de dichter
geboren.
Middelburg kan er trots op zjjn haar
bewoners en bezoekers deze tentoon
stelling van werken van een van Neder
lands bekendste schilders te kunnen
bieden. De expositie, die Zaterdag 25
Juli officieel door ir H. de Lassanet
de la Sablonière werd geopend, sluit
28 Augustus. de J.
V.S, en Engeland zijn het niet eens.
PARIJS, 4 Aug. Vernomen wordt,
dat Groot-Brittannië de volgende sta
ten aan de te houden politieke confe
rentie over Korea zou willen zien deel
nemen: Noord- en Zuid-Korea, de
Verenigde Staten, Groot-Brittannië,
Frankrijk, Communistisch China, de
Sowjet-Unie, Voor-Indië en Australië.
De Verenigde Staten zouden als
deelnemers willen zien: Noord- en
Zuid-Korea, de Verenigde Staten,
Groot-Brittani, Frankrijk, Communis
tisch China, Thailand en Columbia.
De Amerikaanse regering is van me
ning dat de Sowjet-Unie en India in
beginsel buiten de strijd in Korea zijn
gebleven. Thailand zou de Aziatische
staten en het eveneens aan de Grote
Oceaan gelegen Australië moeten ver.
tegenwoordigen, terwijl Columbia na
mens de Zuid-Amerikaanse republie
ken zou deelnemen.
Er wordt tussen de hoofditederi der
betrokken landen over dit onderwerp
nog van mening gewisseld. Het zal of
ficieel aan de orde komen in de 17
Augustus a.s. te New York beginnende
buitengewone bijeenkomst van de Al
gemene Vergadering der Verenigde
Naties.
Prins Bernhard is in zijn kwaliteit van inspecteur-generaal van de
Koninklijke Nederlandse Marine naar de Nederl. Antillen vertrokken.
Alvorens naar de West te gaan zal de Prins eerst in de Verenigde
Staten een bezoek brengen aan de twee prinsessen, die daar op het ogen
blik met vacantie zijn.
Prins Bernhard wuift naar de achterblijvenden op het ogenblik, waarop
hij het vliegtuig binnengaat.
Ingezonden Mededeling (adv.)
Twee vliegen in één klap
Fluweelzachte handen en
flonkerende vaat.
Er zal wel geen huisvrouw te vinden
zijn, die niet- een hartgrondige hekel
heeft aan dat „eeuwige" vatenwassen
en het is dan ook geen wonder, dat
de nieuwe vinding van Castella, de
Castella Vaatwas, overal met gejuich
wordt begroet. Eindelijk is er een
einde gekomen aan alle moeite en
getob. Een lepel Castella Vaatwas en
in het actieve, blijvende schuim van
dit wondermiddel is de vuilste en
vetste afwas in een handomdraai ge
daan. Met Castella Vaatwas is afwas
sen een pleziertje en het is heus niet
te veel gezegd, dat de huisvrouw het
nu zingend zal doen. Immers, ook aan
die andere ergernis, de ruwe, pijnlijke
„afwashanden" maakt dit middel voor
goed een einde. Zacht als fluweel ko
men nu iedere keer opnieuw Uw han
den uit dit toverschuim te voorschijn,
zonder enig spoor van het huishoude
lijke werk, dat werd verricht. Dank
zij Castella Vaatwas (25 ct. per pak)
voor iedere huisvrouw thans zachte
handen en flonkerend schone vaat!
Zigeunerin voorspelde de
toekomst en deed nog meer,
ARNHEM, 4 Aug. De Arnhemse
rechtbank heeft vanmorgen de 32-ja-
rige in Engeland geboren zigeunerin
Stefany Corvers veroordeeld tot een
gevangenisstraf van acht maanden met
aftrek, wegens diefstal van gelden uit
geldkisten van boeren uit de omgeving
van Ede. De Officier van Justitie had
tien maanden geëist. Deze woonwa
genbewoonster ging volgens de d:
vaarding langs de boerenhofsteden van
de Veluwe aanbieden de toekomst te
voorspellen uit de lijnen van de hand.
Het toekomstbeeld, dat zich uit de
boerenhanden aan de zigeunerin zou
openbaren gaf haar aanleiding tot de
krasse veronderstelling, dat een vloek
op het in huis aanwezige geld voor
spoed en vreugde tegenhield. Dat geld
moest van de vloek worden 'gezui
verd. De zigeunerin zeide over myste
rieuze krachten te beschikken om de
zuivering te bewerkstelligen. De ont
hutste boeren kwamen met het geld
kistje aandragen en de zigeunerin
„kruiste" het geld, nadat zij de aan
wezigen had verzocht zich even om te
draaien. Of de vloek inderdaad ver
dwenen was, kon moeilijk worden na
gegaan, want de bijgelovige eigenaren
kwamen later tot de ontdekking dat
de toekomstvoorspelster zich over een
belangrijk deel van het behekste geld
had ontfermd. Er waren adressen waar
men 600 en 200 gulden miste.
Ingezonden Mededeling (adv.)
Vrouwen en kinderen worden aangevallen
BERLIJN, 4 Augustus. Volgens de Westberlijnse dagbladen zijn de arbeiders
van de Leunafabrieken in Merseburg, de optische fabrieken van Zeiss te Jena en
een electro-chemische combinatie te Bitterfeld in staking gegaan uit protest tegen
de maatregelen van de Oostduitse regering om de Westelijke levensmiddelenactie
te belemmeren.
De hongerige Oostduitsers zijn niet te houden en ook vandaag waren, ondanks de
strenge maatregelen, velen weer op weg naar Westberiijn. Toch schijnt de tegen
actie van de Communisten gunstig te verlopen. Want honderden Westberlijnse
werklozen gingen vandaag weer naar Oost-Berlijn, waar de voedselpakketten wer
den uitgereikt, die de Volkspolitie in beslag had genomen van de Oost-Berlijners,
die uit West-Berlijn terugkeerden.
Het ergste hongeropstootje heeft zich
voorgedaan op het station van Leipzig,
waar honderden arbeiders, die met
pakketten uit West- Berlijn terugkeer
den en werden opgewacht door de po
litie en partijfunctionarissen. Na vecht
partijen werden de arbeiders met re
volvers gedwongen hun levensmiddelen
op grote stapels op het perron te wer
pen. Deze arbeiders waren afkomstig
van de ijzer- en staalfabriek te Leip
zig, de Schumann machinefabriek en
fabrieken van auto-onderdelen.
Duizenden arbeiders van de Leuna-
BEZIERS, 4 Aug. Sterke afde
lingen van de Franse speciale politie
zijn vandaag naar Zuid-Frankrijk ge
zonden om te voorkomen, dat de Fran
se wijnboeren opnieuw de wegen zul
len versperren.
Gisteren werd op een bijeenkomst
van ongeveer 400 wijnboeren te Nar-
bonne unaniem besloten Donderdag
a.s. de wegen in Zuid-West Frankrijk
van vijf tot elf uur 's morgens te ver
sperren, daar de Franse regering wei
gerde de eisen van de boeren in te
willigen.
Zoals gemeld, hadden de wijnboe
ren vorige week het verkeer in vier
departementen in Zuid-West Frank
rijk ontwricht door het opwerpen van
versperringen, als protest tegen de
weigering van de regering om uit wijn
gedistilleerde, zuivere alcohol aan te
kopen. Na een dag besloten de boeien
hun actie te staken, en zij zonden een
delegatie naar de ministeries van Fi
nanciën en Landbouw om hun eisen
te bespreken. Op de gisteren gehou
den bijeenkomst verklaarde een aer
gedelegeerden, dat de regering geen
toezegging had gedaan voor directe
hij stand.
Oefening „Drietand" in volle gang.
Buitenlandse belangstelling voor de proefmobilisatie*
DEN HAAG, 3 Augustus. De twee wachten van het bewakings
korps Koninklijke Landmacht het B.K.L, met de haan als teken
van waakzaamheid als embleem op hun schouderpatjes en uitgerust met
de Amerikaanse zwarte helm met gele band draaien de hekken van
de mobilisatie-opslagplaats nabij Den Haag eerst open, als zij onze
passen op hun deugdelijkheid hebben onderzocht.
„Jezus Christus Koning der jeugd"
Doel t Sterkere samenwerking
AMSTERDAM, 4 Augustus, Als centraal thema van de „Inter
national Conference on Reformed Youth-Work 1953", dat zoals gemeld
van 17 tot 22 Augustus a.s. wordt gehouden in het Gereformeerd Jeugd
centrum „de Witte Hei" te Huis ter Heide (Utr.), is gekozen „Jezus
Christus Koning der jeugd".
Het plan tot het houden van deze conferentie is opgezet door het
Gereformeerd jeugdcentrum. Het resultaat van de uitnodigingen tot het
bijwonen van deze conferentie, gezonden aan Calvinistische jeugdorga
nisaties over de gehele wereld, is dat uit vele dezer organisaties het
zenden van delegaties werd toegezegd.
Het doel van de conferentie, waar
van president is prof. mr P. J. Verdam
en secretaris de heer Ad. Kuiper, is
inzicht te verkrijgen in de betekenis
van het Calvinistische jeugdwerk voor
de verschillende levensterreinen; ver
sterking van dit jeugdwerk in alle
landen; te komeri tot een sterke sa
menwerking tussen de Calvinistische
jeugdbewegingen over de gehele we
reld, en het vaststellen van de datum
en het thema voor de volgende confe
rentie.
In het erecomité hebben zitting per
sonen uit het kerkelijke, economische
politieke en paedagogische leven in dé
volgende landen: Schotland, Duitsland
Frankrijk, Zuid-Afrika, de Vereniedé
Staten en Nederland.
De voornaamste referaten zijn:
„De betekenis van de Calvinistische
reformatie-voor het jeugdwerk", door
Ad. Kuiper; „Jeugdwerk en Kerk",
door de co-referenten Pastor Tien uit
Bunde en dr P. J. Coetzee uit Bloem
fontein; „Jeugdwerk en overheid"
„Internationale samenwerking", door
Richard Postma uit Grand Rapids.
Vrijdagavond 21 Aug. zal een ge
bedssamenkomst worden gehouden in
de Gereformeerde Kerk te Bilthoven.
Afgevaardigden uit de vijf wereldde
len zullen aan deze samenkomst mee
werken. De N.C.R.V. zal gedeelten van
de conferentie en de kerkdienst uit
zenden.
RENKUM, 4 Augustus. De Raad
van Toezicht van de stichting Protes
tants .Christelijk Streekziekenhuis te
Bennekom heeft in zijn vandaag ge
houden bijeenkomst besloten aan de
minister van Sociale Zaken te Den
Haag mede te delen, dat met de bouw
van het ziekenhuis zal worden begon-
.nen, nu dit thans mogelijk is geworden
door de heer I. Stap te Amersfoort; zonder Rijksfinanciering.
nan dit corps is de bewaking toe
vertrouwd van de vele millioenen gul
dens aan materiaal, dat hier ligt opge
slagen en dat zal worden gebruikt bij
de oefening „Drietand", die thans is
begonnen. Ruwweg gezegd zijn er vijf
drietons vrachtwagens nodig voor een
compagnie van ongeveer 220 man, en
er zijn vele compagnieën bij deze oefe
ning betrokken
In de tientallen loodsen van deze
opslagplaats liggen de voorraden zo
opgestapeld, dat het niet langer dan
een uur hoeft te duren om de uitrus
ting voor een compagnie in de vracht
auto's te laden. Behalve de transport
middelen en de munitie, die een
aparte plaats in deze geweldige leger-
voorraden hebben gekregen, staat in
de loodsen alles bataljons- en com-
pagniesgewijs klaar. Van noodrant
soenen en geweren, met bont gevoerde
battledresses en schrijfmachines, tot
kompassen en alle denkbare verbin
dingsmateriaal toe, ja zelfs de zorg
vuldig in een papieren zak verpakte
trompet ontbreekt niet. Alles wat een
modern leger nodig heeft, is hier in
ruime mate aanwezig, niet in de laat
ste plaats een kist, voorzien van het
opschrift „U.S.A. for mutual defence".
TEMPO, TEMPO!
De bedrijvigheid bij de loods, waar
bij enkele staan te kijken, hoe in snel
tempo goederen in de vrachtauto's
verdwijnen, blijkt niet overal even
groot te zijn. Hier en daar loopt nog
niet alles geheel naar wens en een ko
lonel richt zijn schreden naar het ge
bouw, waarin de administratie is on
dergebracht, om te informeren, waar
de stukken blijven, waarmede zijn re
giment het materiaal in ontvangst kan
nemen.
De gevatheid van de soldaten, die
in afwachting van de verdere ontwik
keling zich een makkelijke plaats in
het gras hebben gezocht, blijkt in het
jaar, dat zij burger zijn geweest, niet
te hebben geleden, de goedaardigste
opmerking is nog wel, dat „het nog
hetzelfde ouwe leger van ome Jan van
vroeger is". Maar ook deze critiek
blijkt niet van eenzijdigheid ontbloot:
en Buna-fabrieken begonnen een hon-
germars naar West-Berlijn. Maar zij
werden na 30 km in Bitterfeld uit el
kaar gedreven.
Aan de rand van Berlijn zijn de meest
fanatieke leden van de Vrije Duitse
Jeugdbeweging opgesteld om de men
sen, die levensmiddelen hebben gehaald
aan te vallen. Vrouwen en kinderen
waren de voornaamste slachtoffers van
deze lieden. De Volkspolitie liet alles
oogluikend toe.
Via de ondergrondse gelukte het ve
len veilig thuis te komen met hun zo
begeerde levensmiddelen. In de treinen
van de luchtspoorweg werden evenwel
razzia's gehouden.
Ingezonden Mededeling (adv.)
De vier beroemde geneesmiddelen
in één labiet Chelarine „4" werken
beier dan één middel afzonderlijk.
Ha een enkel labletje bij pijn of
griep - voelt U zich een ander mens I
'n 4'j' doet wonderen!
Eerste punt op de agenda.
DJAKARTA, 4 Aug. Vice-premier
Wongsonegoro heeft gisteren aan de
monstranten medegedeeld, dat op de
eerste vergadering van het Indone
sische kabinet (waarschijnlijk Vrijdag)
het eerste punt van de agenda de vei
ligheid zal zijn. Men zal alles doen om
benden als Darul Islam, Tentara Islam
Indonesia, Bambu Rintjing e.d. te ver
delgen. Daartoe zal een laatste bevel
worden uitgegeven.
De nieuwe premier, Ali Sastroamid-
jojo, wordt aan het eind van deze
week in Djakarta verwacht.
De chef van de mobiele brigade in
Celebes, Tenku a Sari, heeft aan P. I.-
Aneta medegedeeld, dat de veiligheid
in de Minahassa thans goed is. Er zijn
weliswaar nog kleine benden in de
bergen, maar deze mogen geen naam
hebben. Zij zullen vanzelf tot een ge
ordend bestaan terugkeren, zo zei hij.
In Juni meldden er zich 29.
Adenauer en Westduits Verbond
van Vakverenigingen.
DUSSERDORP, 4 Augustus. De
voorzitter van het Westduitse Verbond
van Vakverenigingen heeft vandaag
de beschuldiging van Adenauer ver
worpen, dat de leiders van de vakver
enigingen niet meer neutraal zouden
zijn.
De voorzitter, Freitag, verklaarde,
dat het vakverbond een vrij en onaf
hankelijk verbond is, dat neutraal blijft
in de partijpolitiek, zelfs wanneer het
niet eens is met alle maatregelen van
de Bondsregering en van de Bonds
dag.
Adenauer beschuldigde de leiders
van de vakverenigingen er vorige
week van, dat zij zich in de verkie
zingsstrijd voor de nieuwe Bondsdag
aan de zijde van de sociaal-democraten
hadden geschaard.
in een mobilisatiecentrum in Leiden
blijkt een bataljon al het grootste ge
deelte van zijn uitrusting uit de op
slagplaats te hebben ontvangen.
OOK IN LEIDEN.
Ook in Leiden was het hetzelfde
beeld als vanochtend in Den Haag:
commandanten met hun staf, admini
stratief personeel, koks, chauffeurs,
kortom de kwartiermakers, die scho
len tot geïmproviseerde kazernes ma
ken, in afwachting van de totale mobi
lisatie van de derde divisie. De mees
ten voelen zich nog, zoals de compag
niescommandant zeide, „als een ver
klede burger". Geen wonder, van
ochtend waren zij nog vreedzame bur
gers, die zich opmaakten om naar het
werk te gaan of al aan de arbeid wa
ren, en nu zijn zij militairen, die over
enkele dagen gevechtsklare stellingen
hebben betrokken. Voordat zij over 'n
kleine twee weken naar huis zullen
terugkeren zullen zij er wel weer aan
gewend zijn en meerderen met de han
den in de zakken aanspreken en
voor zover dat in overeenstemming is
met de Nederlandse geaardheid mi
litair zijn, die zich de eerste dagen na
de demobilisatie weer wat onwennig
gevoelen in het „burger klofje".
De buitenlandse belangstelling voor
de oefening bleek vanmiddag ook in de
mobilisatie-opslagplaats, die werd be
zocht door de militaire attaché's van de
Nato-landen, van Indonesia en van Pa
kistan.
