Watervoorziening in Zuid-Beveland hing enkele malen aan een zijden draad. RANG Strijd om het water tégen het water. ,Een waterleiding in de branding.' Eerst water, dan gas! Ir Stoel Feuerstein schreef geschiedenis. M os Cliihif /tuili *Óe pezsmpeiüif. Pm EBC5 „Intellectueel moet een sociale levenshouding hervinden/' Scheveninger sticht visserijbedrijf op Curasao. ingenieur der jckheed-fabrieken in ons land» De gemeenteraadsverkiezin gen in officiële cijfers. Auto's op propaangas? Ook Utrecht in het helicopter-net 1 McCarthy was maar alleen Woensdag 15 Juli 1953 ZEEUWSCH DAGBLAD Pagina 'i Duiker {brug) in Oude Grindwegzoals men deze kan zien in de richting van de Veerhaven van Kruiningen. GOES, 14 Juli, „Op grond van onze ervaringen tot op heden mogen wij een gerechtvaardigde hoop koesteren, dat wij het drink watertransport door de geïnundeerde polder van Kruiningen meester zullen blijven." Deze simpele woorden staan in een even merkwaardig als belangrijk boekwerkje, dat onder de titel „Een waterleiding in de branding" een overzicht geeft van de moeilijkheden, waarmee de Waterleiding Mij „Zuid-Beveland" van 1 Februari tot 1 Juli j.L te kampen had en die door stug doorwerken en een steeds weer opdui kende gevaren overwinnend personeel, zodanig konden worden be perkt, dat bovenstaande woorden konden worden neergeschreven. Het is de directeur der Maatschappij, ir M. J. Stoel Feuerstein, die het boekje, dat verlucht is met tal van interessante, maar ook zeer goed genomen foto's, heeft geschreven. Op 7 April waren alle werkzaam heden, die voor de montage van de buisleiding op de Baileybrug moes ten worden uitgevoerd, gereed. Op 7 Mei tenslotte, dus 50 dagen na de vernieling, werd de gerepareerde leiding in gebruik genomen. Aan medewerking om de wa tervoorziening van Zuid-Beve land veilig te stellen heeft het ir. Stoel Feuerstein niet ontbroken. Van alle zijden werd op zijn ver zoek snel en doeltreffend hulp geboden. Zo was het met het be schikbaar stellen van de Bailey brug, zo was het ook met nieu we buizen. Buizen voor de wa terleiding lagen nu eenmaal niet onmiddellijk voor het grijpen en aanvoer zou enige tijd duren. Maar.Zeeland zou immers binnen niet al te lange tijd lange- afstandsgas krijgen, waarvoor men bezig was een buisleiding aan te leggen en daartoe waren buizen in Zeeland aanwezig. Geen wonder, dat ir Stoel met voldoening melding maakt van de grote hulp, die werd ondervon den van het directoraat-generaal van de Energievoorziening te 's-Gravenhage, dat de reeds in bewerking zijnde 250 m. gelaste stalen buisleiding, bestemd voor de afstandsgasvoorziening aan bood om snel te kunnen werken. Van dit aanbod: eerst water en dan gas, is natuurlijk dankbaar gebruik gemaakt. J) Ir Stoel noemt zelf „Waterleiding in de branding" een verhaal in chro nologische volgorde van de gebeurte nissen, die zich sinds de rampnacht hebben afgespeeld. Vier hoofdpunten. Vier hoofdpunten noemt ir Stoel. Het zijn allereerst de beperking van de gevolgen van de aangebrachte schade en de maatregelen, die moes ten worden genomen om verdere be schadiging van het leidingnet door de getijdestroom te voorkomen. Vervolgens moesten maatregelen worden genomen om voldoende aan voer van water van het pompstation te verzekeren, ook indien alsnog ernstige vernieling van de trans portleidingen zou optreden. Tenslot te moest ook hulp worden verleend aan naburige in nood verkerende ge bieden. De strijd begint. Deze vier hoofdpunten zijn achteraf gezien zo heel eenvoudig neergeschre ven, doch uit hetgeen Ir Stoel schrijft over de strijd, die de maatschappij had te voeren tegen het water en te gen het verzakken van wegen en dij ken, blijkt, dat uitvoering van deze hoofdpunten helemaal niet eenvoudig is geweest. Nu men de gehele situatie eens rus tig kan nalezen komt men opnieuw tot de conclusie, dat de watervoorziening van Zuid-Beveland aan een zijden draad heeft gehangen. De strijd begon met opsporen van lekverliezen, die op 1 Februari reeds 150 tot 200 kub. m. per uur beliepen. Allerlei maatregelen dienden te worden genomen om het verlies tot een minimum te gaan beperken en vooral het afsluiten van de toevoerlei ding naar Waarde, waardoor circa 100 kub. m. water per uur wegvloeide heeft zeer veel moeite gekost. Een duiker werd te hulp geroepen en niet dan met de grootste moeite is deze er in ge slaagd de afsluiters dicht te draaien. De tweede stap. De tweede stap was de bescherming van de leidingen in het overstroomde gebied. Door de gaten in de dijken dreigden de leidingen te breken. Lang zamerhand werd de situatie duidelij ker en konden maatregelen worden genomen en voorbereid om gevaren tijdig te bezweren. Het was op' tien Maart, dat ontdekt werd, dat de schijn baar stabiele toestand van de duiker in de Oude Grindweg te Kruiningen zorgen gaf. Twee dagen tevoren kon men de duiker nog te voet passeren, op 10 Maart was dit niet meer moge lijk. Critiek. Dan begint een episode in de ge schiedenis van t de waterleiding voorziening, die als de meest span nende te boek zal blijven staan. Een poging om de duiker door middel van stortsteen te redden, mislukte. Op 15 Maart bleek boven dien, dat een dergelijke maatregel niet meer zou helpen. De enige manier om de buisleiding te red den, zo schrijft ir Stoel, achtte ik het plaatsen van een smalle Bailey brug over de bedreigde duiker, aar welke Baileybrug de pijpleiding- zou kunnen worden opgehangen, Deze Baileybrug zou op twee pij lers moeten steunen, die op vol doende afstand van de duiker zou den moeten worden geplaatst. Wel nu, achteraf bleek, dat deze Bailey brug voor de watervoorziening van Zuid-Beveland het ei van Columbus is geweest. De geschiedenis van de plaatsing van de Baileybrug met medewerking van Genietroepen is bekend. Alles ge beurde op het laatste nippertje en men herinnert zich de waarschuwing op 17 Maart omgeroepen om zoveel mogelijk water in voorraad te nemen. Men vreesde, dat het wel eens geheel, spaak zou kunnen lopen en had bo vendien maatregelen genomen om bij een algeheel uitvallen van de toevoer leidingen toch voor drinkwater te zor gen. Op 23 Maart arriveerde de troe pen met de brug en op 26 Maart was het werk voltooid. In de middag van 27 Maart spoelde de duiker in de Oude Grintweg door de stroom geheel weg. De avond te voren was het ophangen van de oude pijpleiding in houten jukken, die waren ge plaatst, juist voltooid, zodat men opnieuw aan een onheil ontsnapte Ingezonden Mededeling (adv.) in diverse fijne smaken, 32 cent per 100 gram. Let op de naam Rang op het beschermend omhulsel van ieder „Rangetje" Dr B.C.J. Lievegoed voor Nijverheid en Handel: Het creatieve denken is veel te veel uitgeschakeld» MIDDELBURG, 13 Juli. Het bestuur van het Departement Zeeland van de Ned. Maatschappij voor Nijverheid en Handel was van oordeel, dat het wel gewenst zou zijn de positie van het intellect en de toekomst daarvan in onze moderne maatschappij aan de orde te stellen, nu het steeds meer zo wordt, dat dit intel- lect door de veranderde structuur der maatschappij een volkomen andere functie krijgt en misschien zelfs wordt uitgeschakeld. Over de vraag, of het intellect in de leiding of in de verdediging is, heeft vanmiddag tijdens een lunchbijeenkomst in Hotel „De Nieuwe Doelen" dr B. C. J. Lievegoed, psychiater te Zeist, het woord gevoerd. Zjjn conclusie was, dat, wil het intellect zijn cultuurpositie behouden of terugkrijgen, het een sociale levenshouding zal moeten vinden en weer creatief zal moeten Ieren denken. De Arabisch-Aziatisch-Afrikaanse groep in de V.N. heeft verzocht, de kwesties Tunesië en Marokko op de voorlopige agenda van de volgende al gemene vergadering, die 15 September begint, te plaatsen. Met glundere gezichten ontvingen de huisvrouwen van Kortgene het eerste leidingwater, dat naar Noord-Beveland werd gebracht door de plasticbuis- leiding, waardoor de waterleiding maatschappij Zuid-Bevelandhet eiland van water voorziet. Dr Lievegoed, die werd ingeleid door de voorzitter van het Departement, de heer D. F. P. Hoegen, gaf eerst een his torisch overzicht van de functie en de ontwikkeling van het intellect in de loop der eeuwen. In feite kwam pas in de vo rige eeuw door een veranderde maat schappelijke en sociale structuur het in tellect aan bod. De spreker onderscheid de creatief en methodisch denken. Dat laatste maakt gebruik van „onfeilbare" denkmethoden en is in feite het resultaat van een vraag- en antwoordspel. Bij de opvoeding en opleiding komt dat duide lijk naar voren. Het is eigenlijk het dres seren van het geestesleven, al mag het dan practisch vele voordelen bieden (ef ficiency, enorme verhoging der produc tie enz). Maar door het gebruiken van deze methodes ontstond ook een massa intellect, waarvan de meest vérgaande consequentie de machine is. In Amerika is dit proces het verst voortgeschreden. Daar is het hoogste le vensdevies: wees een goede kerel en val vooral niet op, wees vooral niet origi neel! CULTUURMENS, Dr Lievegoed stelde de vraag, hoe een bepaalde groep nu weer de leiding kan nemen. En zijn antwoord was: door weer cultuurmens te worden en weer creatief te gaan denken, hetgeen ook betekent een zeker risico nemen. Het gaat hierbij om de levenshouding, om het sociale bewust zijn, waarbij het weten tot wijsheid wordt en het organiseren tot leiding geven, d.i. het creatief vinden van oplossingen, niet in het minst door goed te luisteren. Niet de intellectueel als intellectueel, maar als cultuurdrager kan hier een oplossing geven. Dat creativiteit niet aan te leren is ont kende dr Lievegoed met stelligheid. Voor het onderwijs zag hij hier een be- Ingezonden Mededeling (adv.) Durf en ondernemingsgeest beloond. 's-GRAVENHAGE, 13 Juli. Augustus 1951 vertrok de heer T. Blok uit Scheveningen met zes man op de Sch 177 naar Curasao, om te trachten daar een visserijbedrijf op te bouwen. De mogelijkheden waren daar zeer ze ker aanwezig, want Curasao heeft slechts zeer weinig visserij, terwijl er rijke visgronden te vinden zijn op niet te verre afstand. Dat de lieer Blok deze mogelijkheden heeft weten uit te buiten, blijkt wel uit het feit, dat hij zijn bedrijf nu gaat uitbreiden met een tweede schip. Daartoe lieoft hij de kot ter Sch 178 gekocht en laten verbouwen Met vijf man bemanning hoopt hjj de zer dagen met dit schip van Scheve ningen uit opnieuw de verre reis naar Curasao te ondernemen, ditmaal recht streeks, op ongeveer 309 mijl ten Zui den van de Azoren. Het scheepje is met de modernste middelen ingericht en o.a. voorzien van een radiotelefoniezender, een peil- •JÖl De op pijlers opgelegde Baileybrug met de daarop gemonteerde pijpleiding. In inrichting en een echolood, dat nu nog tot 300 m. diepte gaat, maar in Cura sao zal worden voorzien van een spe ciale apparatuur, waardoor de zeebo dem tot 1320 m. kan worden bereikt De kotter, die 18 m. lang is en 40 brt meet, heeft een motor van 80 p.k., waarmee een snelheid van 8 knopen kan worden bereikt. Voorts heeft de heer Blok een compleet zeiltuig aan boord. Bij gunstige wind zal het zeil worden gehesen, waardoor de motor slechts op halve kracht zal behoeven te draaien. Bovendien vormt de aan wezigheid van het zeiltuig een hele geruststelling voor het geval dat de motor eens mocht uitvallen. Het is de bedoeling van de heer Blok, zoveel mogelijk met de Sch 177 te blijven vissen en het nieuwe schip voornamelijk voor het jagen te ge bruiken, opdat hij vaker met verse vis op de markt kan komen. Er be staat een vrij grote behoefte aan vis op Curasao, zo vertelde hij ons. Een typische bijzonderheid is, dat de vis daar aan de kade regelrecht van de schuit af wordt verkocht. De bevol king wil namelijk niet erg aan vis die in koelhuizen is opgeslagen ge weest. De heer Blok heeft een eigen methode om de bevolking te gewen nen aan vissoorten die zij nog niet kent. Als hij namelijk een nieuwe soort vangt, probeert hij die eerst zelf. Wanneer deze goed is bevallen, geeft hij de eerste maal aan ieder die vis bij hem koopt een exemplaar van de nieuwe soort cadeau. De volgende maal kan hij ze dan verkopen, zo is zijn ervaring. Voor deze vrijwel onbekende vis soorten blijkt ook van andere zijde be langstelling te bestaan: het zoölogisch laboratorium te Leiden heeft de heer Blok namelijk gevraagd, van alle vis soorten die hij aantreft, enkele exem plaren voor het laboratorium te ver zamelen. Op zeventienjarige leeftijd vloog hij al. Van „Constellation" tot „Super Connie"» 's-GRAVENHAGE, 13 Juli. Op het ogenblik verblijft in ons land de heer R. L. Thoren, „chief flight test engineer" van de Lockheed vliegtuigenfabrie- ken in Californië, de man zonder wiens goedkeuring geen enkel nieuw Lock- heedvliegtuig de fabriek verlaat. De heer Thoren is een jonge Amerikaan, die voor de tweede keer in Nederland is. Hjj is met de eerste „Super Constellation" van de K.L.M. als een der acht en zestig passagiers meegekomen en heeft op Schiphol aan K.L.M.-technici voorlichting gegeven over de behandeling van het nieuwe materieel. Hij heeft het afgelopen weekeinde ook de deskundigen van de Franse luchtvaartmaat schappij „Air France" wegwjjs gemaakt en hij gaat volgende week naar zijn woonplaats North Hollywood terug om verder te gaan met het in de vlucht beproeven van nieuwe toesteiien. In een kort onderhoud dat wij met deze bij uitstek deskundige en uiterst bescheiden werktuigkundige hebben gehad, heeft hij verteld dat hij in 1929 als zeventienjarige jongen zelf een vliegtuig heeft gebouwd. Hij had er ook zelf een motor voor gevonden: na melijk een van een motorrijwiel. Toen hij het geheel had samengevoegd is hij er natuurlijk ook mee gaan vliegen, want je bouwt toch niet zulk een in strument om het op je boekenkast te zetten.... en het apparaat vloog ook nog, wel niet feilloos, maar het ging toch. Op een kwade dag kwam de jon geman met het vliegtuig naar beneden, maar niet op de manier zoals het moest: het toestel stortte neer en Tho ren kon heelhuids naar de brokken van zijn schepping kijkeft. Na dit ongeluk nam hij het besluit zijn geboorteplaats Negaunee in Mi chigan te verlaten om aan de uni versiteit te gaan bestuderen hoe men nu vliegtuigen behoorde te bou wen. Na afloop van zijn studie kwam hij bij de Curtiss propellerfabriek en in 1938 trad hij als boordwerktuig kundige in dienst bij Lockheed. Sindsdien heeft hij alle proefvluch ten van nieuwe Lockheed-vliegtuig- typen meegemaakt. Hij heeft daardoor geleidelijk aan de omschakeling van vliegtuigen met zuigermotoren op vliegmachines met straalmotoren be leefd. Hij heeft de tijd gekend, in 1944, dat er niet minder dan negentigdui zend mensen bij Lockheed werkzaam waren en dat de jachtvliegtuigen, bommenwerpers en transporttoestel len aan de lopende band uit de fa brieken rolden. DE „SUPER CONNIE". In 1943 ontstond ook de eerste „Con stellation", het viermotorige verkeers vliegtuig dat na de tweede wereld oorlog door zeer vele luchtvaartmaat schappijen in gebruik werd genomen en nog veelvuldig in gebruik is. Met die allereerste „Constellation", die nu dus tien jaar oud is, is de eerste proef van de verlengde „Super Constella tion" genomen. Men heeft nl. die oude „Connie" verlengd, de kielvlakken vergroot en de vleugeloppervlakte en staartvlak ongewijzigd gelaten. Zo is de „Super Connie" ontstaan. Er zijn uitgebreide proeven mee gedaan cn niets is aan het toeval overgelaten. NIEUW STRAALVLIEGTUIG. Op onze vraag naar de vorderingen van Lockheed op het gebied der ver keersvliegtuigen met straalmotoren kon de heer Thoren alleen antwoorden dat er de laatste drie jaar is gewerkt aan een nieuw ontwerp dat vier straal motoren zal krijgen en pijlvleugels zal hebben. Dit vliegtuig zal in de orde van grootte van een „Constellation" kunnen worden ondergebracht. Het is een „Brnd New"-ontwerp, dat was al les wat onze zegsman er van kon zeggen. De heer Thoren heeft ontelbare proefvluchten meegemaakt, met ver- keers- en militaire vliegtuigen, zowel bij dag als bij nacht en onder elke weersomstandigheid. Bij de een-per- soons-jachtvliegtuigen was voor hem een plaatsje achter de vlieger inge ruimd, waar hij, bijna met het hoofd op de knieën, zijn instrumenten in de gaten kon houden. Bij een horizontale vlucht gaat dat nog, zo gaf hij toe, maar aan het menselijk lichaam wor den wel hoge eisen gesteld als de vlieger dan duikvluchten, loopings enz. moet uitvoeren om de deugdelijkheid van de machine en motor te testen. De heer Thoren mag zijn werk echter graag, „anders was ik er natuurlijk al lang mee opgehouden". langrijke opdracht om te geraken tot een sociale levenshouding. In de praktijk van het bedrijfsleven betekent het o.m., dat jonge mensen worden uitgehaald uit de organisatorische en expansieve sfeer en dat zij gesteld worden voor taken, die van hen creatief denken eisen. „Vinden wij geen oplossing, dan dansen wij op ons eigen ondergangsfeest rond en dan wordt de wereld steeds meer tot een geruisloos lopende machine", zo be sloot dr Lievegoed. DISCUSSIE. Een geanimeerde bespreking volgde op deze boeiende causerie, waarbij het spreekt welhaast vanzelf de technicus een lans brak voor de machine als onmis baar onderdeel van onze moderne cul tuur. Dr Lievegoed ontkende dit niet, maar wees op de betrekkelijke en nade lige waarde daarvan als sociaal verschijn sel. Het Centraal Bureau voor de Statis tiek heeft thans de cijfers gepubliceerd over de gehouden gemeenteraadsver kiezingen. Hieruit blijkt dat in totaal 5.223.657 geldige stemmen zijn uitge bracht en deze stemmen waren als volgt verdeeld: P.v.d.A. 28,1 pCt (1949: 25,2 pCt) K.V.P. 20,4 pCt (1949: 21,3 pCt) V.V.D. 8,1 pCt (1949: 7,6 pCt A.R. 7,4 pCt (1949: 8,1 pCt) C.H.U. 6,7 pCt (1949: 6,6 pCt C.P.N. 5,3 pCt (1949: 6,9 pCt) S.G.P. 1,4 pCt (1949: 1,4 pCt) Blijft een restant van 22,6 pCt (in 1949 22,9 pCt) dat als volgt verdeeld is (over de verdeling van 1949 staan geen gegevens ter beschikking): K.N.P. (Weiter) 0,6 pCt, Geref. Po litiek Verbond 0,6 pCt, afzonderlijk in gediende R.K.-lijsten 11,5 pCt, com binaties van A.R. en/of C.H. en/of S.G.P. 6,3 pCt, afzonderlijk ingedien de prot. chr. lijsten 0,5 pCt, allerlei combinaties 0,6 pCt, plaatselijke groe peringen of zelfstandige lijsten 2,5 pCt. Belangrijke vinding van Haags ingenieursbureau» DEN HAAG, 14 Juli. - Een eenvoudige installatie, die het mo gelijk maakt propaangas met lucht in zo gunstige verhouding te men gen, dat lichtgas kan worden ver vangen of aangevuld, is door een Haags ingenieursbureau geconstru eerd. Propaangas (kraakgas)dat' in grote hoe veelheden kan worden geleverd door de raf finaderijen van de petroleumindustrie, kon tot nu toe slechts drie percent worden bijge mengd. Dit hangt samen met de chemische structuur van dit gas, dat een laag kook punt heeft. Indien men het giftvrije propaan gas eerst met lucht mengt (1 op 4,5) en na dien aan lichtgas toevoegt, dan kan tot 30 percent bijmenging komen. Het ingenieursbureau is er in geslaagd een zodanig veilige automaat te construeren, dat dit mengsel inderdaad te verwezenlijken is. Op deze manier kan het lichtgas van dé bestaande productieapparaturen worden „ge- vitaminiseerd". Aangezien echter deze automatische lucht-propaanmenger 55 percent pro-, paan en 45 percent lucht aflevert, kan dit product ook lichtgas en aardgas vervangen of aanvullen. Deze tweeledige aanvullingsmogelijkheid en vervangingsmogelijkheid- opent ook een breed perspectief voor die gemeenten, waar men aardgas levert of gaat leveren. Immers, is de aardgasaanvoer onvoldoende of zou deze ophouden, dan kan deze installatie da delijk bijspringen. De eerste automatische lucht- en propaan- gasmenger wordt voor plaatsing te Elburg geleverd aan het Zwolse gasbedrijf. Prpeven worden genomen om ook auto motoren in het verkeer op propaangas te laten lopen. Het vraagstuk is hier om het vloeibare propaanin gasvormige toestand onder het goede luchtmengsel in de cylin ders te krijgen. In de Ver. Staten neemt men proeven met het inspuiten in de motoren met vloeibaar propaan. Het vraagstuk van de temperatuur werpt daar echter tamelijk grote moeilijkheden op. Een oplossing met propaan in gasvorm lijkt gunstiger. UTRECHT, 14 Juli. B. en W. van Utrecht hebben met de Belgische N.V. tot exploitatie van het luchtverkeer „Sabena" overleg doen plegen over de mogelijkheid de helicopterlijn Brussel Rotterdam door te trekken naar Utrecht. De Sabena deelde mee, dat liet wegens het intensieve gebruik van het materieel onmogelijk is nog in het jaar 1953 de luchtlijn door te trekken, maar dat in 1954 een uitbreiding van liet net tot Utrecht in overweging zal worden genomen. Het overleg met de Jaarbeurs en de Hamer van Koophan del heeft inmiddels voortgang. WASHINGTON, 14 Juli. Op de eerste bijeenkomst van de subcommis sie van onderzoek uit de Amerikaanse senaat, welke voorzitter McCarthy heeft belegd sinds Vrijdag de demo cratische leden aftraden, is alleen voorzitter McCarthy verschenen! De drie andere republikeinse leden zou den ander commissiewerk te doen hebben gehad Desalniettemin liet de senator uit Wisconsin de zitting doorgaan. Achter gesloten deuren ondervroeg hij een getuige, wiens naam hij weigerde -be kend te maken. Na afloop verklaarde hij bewijzen te hebben gekregen, dat enige functionarissen van „het oude State Department van Acheson" een bevriende mogendheid voor een be drag van 150.000 dollar zouden heb- -J) ben opgelicht.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1953 | | pagina 4