REDEN
RUSSISCHE TANKS
MENIGTE IN
OP
Staat van beleg
Opstand werd in bloed gesmoord
GEALLIEERDE TROEPEN
GECONSIGNEERD
Terechtstelling echtpaar Rosenberg
uitgesteld
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Rode vlag werd
neergehaald
Sowjet-tanks openden
het
Overeenstemming
over bestandslijn
Brits vliegtuig verongelukt
bij Eindhoven
Leden van groep
Naumann vrijgelaten»
vuur
Bonn (in opschudding) gist
naar de gevolgen
De slachtoffers
N.C.V»B»-landdag
te Domburg
Val van Grotewohl
aanstaande?
Nieuwe bewijzen
van onschuld?
Uitgave;
Stichting „Zeeuwsch
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
SO, Tel. 2438, bij geen gehoor voor
advertenties 2970, voor redactie
2435. Giro 274289. Kantoren:
Vtissingen: Lammensstraat 17,
Telef. 2754, Middelburg: Korte
Noordstraat 35. TeL administratie
2009, Tel. redactie 2347; Ter-
neuzen: Dijkstraat 2628
Exploitante:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
ZEEUWSCH DAGBLAD
Se JAARGANG No. 2505
Abonnementsprijs j 0.44 per week,
ƒ1.85 p. maand, ƒ5.45 p. kwartaal
Losse nummers 13 cent
Advertentieprijs 20 cent per mm
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
DONDERDAG 18 JUNI 1953.
Hoofdredacteur: 3. D. TROOSTHEIDE Directeur: JACQ DE SMIT
Medewerkers: Ds W. C. v. Burgeier, Krulnlngen; A. I. Catsman, Aardenburg; Mr W. F. E. Baron v. d. Feltz, Mid
delburg; Ds A. Gruppen, Biezellnge; Ds 3. S. Hartjes, Vllssingen; J. S. Hoek, Middelburg;J. Hommes, Nieuwdorp;
3. Huljssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; Drs J. Kwekkeboom, Goes; 3. Laport, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel,
Tholen; R. Zuiaema, Goes.
Op- en ondergang van
Zon en Maan.
Vrijdag: Zon op 4.19 u., onder
21.03 u. Maan op 12.53 u., onder
0.15 u.
Hoogwater Vrijdag 19 Juni:
Vlissingen: 7.13 u. 1.60 m., 19.25
u. 1.37 m. Terneuzen: 7.39 u. 1.83
m., 19.53 u. 1.61 m. Wemeldinge:
8.44 u. 1.51 m., 20.58 u. 1.21 m.
Zierikzee: 8.27 u. 1.31 m., 20.36
u. 1.02 m.
BERLIJN, 18 Juni De Oostberlijnse bevolking ia wild gewor
den. De betoging tegen het gehate regiem is uitgegroeid tot een opstand,
waarbij doden zijn gevallen.
Gisteravond om elf uur werd gemeld, dat zeven personen om het
leven zijn gekomen en dat er meer dan honderd zijn gewond.
Bij gevechten zijn 's morgens mensen overreden door auto's van de
volkspolitie, en later door Russische tanks, die zonder scrupules met
grote snelheid op de betogers inreden en er het vuur op openden.
De Sowjet-bevelhebber in Oost-Berlijn heeft de staat van beleg af
gekondigd. Demonstraties, bijeenkomsten en samenscholingen van meer
dan drie personen zijn verboden en een uitgaansverbod van 9 uur des
avonds tot de volgende ochtend is ingesteld.
Alle belangrijke wegen die van West-Berlijn naar de Sowjet-sector
voeren zijn afgezet door Russische tanks, met de vuurmonden naar de
kant van West-Berlijn gericht.
De geallieerde troepen in West-Berlijn zijn in de kazernes geconsig
neerd en worden in staat van paraatheid gehouden.
Woensdagavond laat bereikten ons de eerste berichten, dat ook el
ders in Oost-Duitsland stakingen zijn uitgebroken en demonstraties
worden gehouden. Volgens Oost-Berlijnse vluchtelingen verzamelden
zich grote menigten voor de gevangenissen in Waldheim, Torgau, Halle
Bautzen om de vrijlating van politieke gevangenen te eisen,
Sowjet-autoritei ten hebben tank» en troepenversterkingen uit leger»
garnizoenen in Oost-Duitsland naar Berlijn ontboden.
Woensdagmorgen vroeg trokken de
stakers, gevolgd door duizenden Oost-
Berlyners door de straten op weg naar
regeringsgebouwen. In de Leipziger-
strasze, waar de regering zetelt, ont
moetten zij een gesloten cordon Volks
politiemannen, die met gummiknup
pels op hen af stormden. Felle ge
vechten ontstonden. Ook honderden
jonge communisten in blauwe hemden,
leden van de „Frei Deutsche Jugend"
trachtten de stakers aan te vallen toen
deze het ministerie van economische
zaken en wederopbouw naderden. De
stakers wierpen stenen en vernielden
de ruiten van staatswinkels. Talloze
betogers werden gewond. Op de hoek
van de Friedrichstrasze en de Zimmer-
manstrasze vernielden de betogers ro
de vlaggen en staken een houten po-
litiebarak in brand. Voorts vernielden
zij grensaanduidingen. Een function-
naris van de communistische partij
werd in de Westelijke sector gesleept
en daar door de Westberlijnse politie
in bescherming genomen.
Om half negen gebeurde er iets
merkwaardigs. Vele leden van de
volkspolitie wierpen hun gummiknup
pels weg en weken naar West-Berlijn
uit, waar ze zich aan de politie over
gaven. Andere volkspolitiemannen, die
door de stakers in een gebouw in het
nauw gedreven waren, riepen: „We
staan aan jullie zijde" en ze gooiden
hun wapens uit de ramen.
Twee jonge Oostberlijnse arbeiders
beklommen de Brandenburger Poort.
Onder de ogen van bijna honderd Rus
sische soldaten rukten zij de vlag neer.
Toen het tweetal naar beneden klom,
werden zij luide door de betogers toe
gejuicht. Zij kregen sigaretten en
bloemen.
Toen klommen twee andere arbei
ders naar boven. Zy sneden de vlag
los en wierpen haar naar beneden. De
betogers scheurden de rode vlag in
stukken.
De menigte riep: „Wij willen vrijheid,
wü villen brood, wij slaan alle Rus
sen dood".
Tegen de middag overschreed een
groep Westberlijners de grens van
Oost-Berlijn om zich bij de betogers
aan te sluiten.
Volgens een bericht van kwart
over één werd gepoogd een stakings
comité op te richten. Eén der punten
van het door dit comité uitgegeven
manifest was de eis tot onmiddel-
lijk aftreden van. de regering.
In de Friedrichstrasze, bij de Ame
rikaanse sector, probeerden jeugdige
demonstranten op de Sowjet-tanks te
klimmen om.de antenne's te vernielen.
Door één. der tanks werd met de mi
trailleur geschoten. Of er iemand ge
raakt werd is niet bekend.
In de namiddag begonnen de Sow-
jet-Russische infanteristen, volledig
uitgerust de wacht op strategische hoe
ken en sleutelposities over te nemen.
Leiders van de staking hadden de me
nigte aangeraden zich niet met de
Sowjet-troepen te bemoeien en dit ge
beurde ook niet. Doch nadat bekend
was geworden dat twee stakers op de
Karl Marx Platz door Sowjet-tanks
waren doodgereden, begon men een
minder gereserveerde houding aan te
nemen.
Overal in Oost-Berlijn werden auto's
omver gegooid. Ook zou er geplunderd
worden.
WASHINGTON, 17 Juni Naar ge
meld wordt, zijn de onderhandelaars
van beide partijen te Panmoendjon het
eens over de bestandslijn.
Van betrouwbare zijde wordt ver
nomen, dat de bestandslijn is vastge
steld op basis van de huidige frontlijn.
eft* mm
mmmmt
Anti-communistische krijgs
gevangenen in Zuid-Korea vrij
TOKIO, 18 Juni Volgens een in
Tokio opgevangen bericht van Radio
Seoel (Zuid-Korea), zijn anti-commu
nistische krijgsgevangenen in Zuid-
Korea hedenochtend (plaatselijke tijd)
op last van de chef der Zuidkoreaanse
militaire politie, luitenant-generaal
Won Jong Doek, vrijgelaten.
EINDHOVEN, 17 Juni Vanmorgen
is op het vliegveld Einhoven een
Vampire"-straalj ager van de R.A.F.
bij een landing van de baan geraakt
en verongelukt. Het vliegtuig explo
deerde en de Britse piloot werd zwaar
gewond uit het wrak gehaald. In het
ziekenhuis is hij kort daarop overle
den. De „Vampire" was afkomstig van
een West-Duitse basis.
Alleen Naumann en Bornemann
nog in hechtenis.
KARLSRUHE, 17 Juni. De Westduitse
autoriteiten hebben gisteren dr Gustave
Scheel en Paul Zimmermann, die in Ja
nuari tezamen met Werner Naumann en
vier anderen door de Britten waren ge
arresteerd, op vrije voeten gesteld, zulks
op grond van een uitspraak van bet
Westduitse Hooggerechtshof.
GEBREK AAN BEWIJS.
Dr Scheel, de voormalige studentenlei
der uit de tijd van Hitier werd vrijge
laten wegens gebrek aan bewijs, terwijl
de voormalige S.S.-functionaris Zimmer
man, die indertijd te maken heeft gehad
met het bestuur over concentratiekam
pen, zijn vrijlating te danken heeft aan
de overweging van het Hof, dat er geen
gevaar bestaat, dat hij zich aan zijn be
rechting zal onttrekken, of met het be
wijsmateriaal zal knoeien.
Van de groep-Naumann bevinden
zich thans nog in hechtenis Naumann
zelf, de voormalige staatssecretaris van
het Ministerie van Propaganda onder
Goebbels, en de later aangehouden
voormalige plaatselijke jeugdleider dr
Bornemann.
Sowjet-tanks openden in de namid
dag het vuur op duizenden Westber
lijners, die stonden samengedrongen in
de straten die naar de Potsdammer -
platz leidden. Tien tot twintig mannen,
vrouwen en kinderen werden getrof
fen, van wie enkelen ernstig.
Men acht het mogelijk, dat het salvo
was bedoeld als waarschuwing voor de
menigte om niet over de grens te ko
men, doch het lag te laag.
Na hat salvo zwermden de West-
Berlijners echter opnieuw het plein
op, ondanks waarschuwingen van po
litie en douane.
NAAR HET POLITIEBUREAU....
Een correspondent van Reuter, die
Woensdagmiddag een autorit door
Oost-Berlijn maakte, seinde, dat des
middags een menigte van naar schat
ting 30.000 betogers over de Alexan-
derplatz trok.
Toen hij één der betogers vroeg, wat
het doel van de mars was, zei de man:
Dat weet ik niet. Misschien het po
litiebureau. Ja, laten we naar_het po
litiebureau trekken" en tegen e'en man,
die naast hem liep, zei hij „laten we
naar het politiebureau marcheren,
waarop deze schreeuwde: „Naar het
politiebureau kameraden".
Deze kreet werd onmiddellijk door
de menigte overgenomen.
De kop van de lange stoet betogers
kwam bij het gebouw van het politie
bureau aan op het ogenblik, dat acht
vrachtauto's met Russische soldaten
daar stopten.
Snel sprongen de soldaten uit de
wagens en formeerden zich in rijen,
de bajonet op het geweer. Zo drongen
zij langzaam de betogers achteruit. En
kele demonstranten trachtten nog in
derhaast een barricade te vormen met
drie vrachtauto's doch zij waren te
laat.
Binnen enkele minuten hadden de
Russen de straten rond het politie
bureau gezuiverd.
Na het ingaan van de avondklok om
21 uur werden vanuit Oost-Berlijn eni
ge schoten afgevuurd op Westberlij
ners, die zich bij de sectorengrens op
het Potsdammerplein en in de Strese-
mannstraat ophielden. Enige personen
werden gewond.
In de omgeving van de Branden
burger Poort, die door Russen wordt
bewaakt, was het rustig. De rode vlag,
des ochtends door de betogers af
gerukt, wapperde weer van het monu
ment.
Vanuit West-Beriyn kon men Russi
sche soldaten zien zitten by kampvu
ren, die in de verlaten straten van het
Oosteiyke stadsdeel waren ontstoken.
Het Potsdammerplein was helder ver
licht door het brandende café „Vater-
land", een staatsonderneming, die,
naar verluidt, door de demonstranten
in brand was gestoken. Volgens West-
Beriynse brandweerlieden, die het
vuur bestreden, zouden zich nog twee
personen in brandende gebouw bevin
den.
NUSCHKE IN WEST-BERLIJN
BERLIJN, 17 Juni Otto Nuschke,
de 70-jarige Oostduitse vice-premier en
voorzitter van de Oostduitse Christen-
Democratische partij, heeft Woensdag
middag zijn toevlucht gezocht op een
politiebureau in de Amerikaanse sector
van West-Berlijn.
Hij verklaarde, dat hij niet uit vrije
wil over de grens was gekomen, doch
dat betogers zijn auto over de grens
naar de Westelijke sectoren hadden
gedrongen.
Hij zei op weg te zijn geweest naar
Schoenefeld, het Russische vliegveld
buiten Berlijn.
Een woordvoerder van de Westber
lijnse politie verklaarde niet onmid
dellijk te kunnen zeggen, wat met
Nuschke zou geschieden.
Demonstranten in Oost-Beriyn
verwyderden de grensaanduiding
aan de AmerikaansRussische
sector.
Twee Oostberlijnse betogers werden
op het grote Marx Engelsplein door
Russische gevechtswagens verpletterd.
Een derde slachtoffer, een 21-jarige
Oostberlijner, kreeg bij een vechtpartij
voor de Oostduitse regeringsgebouwen
een schot in het hoofd. Hij overleed
korte tijd nadat hij in een Westberlijns
ziekenhuis was opgenomen. Een vier
de man, die werd gedood, was een
Westberlijner, die eveneens overleed
aan de gevolgen van een schot in het
hoofd bij een gevecht in de omgeving
van Potzdammerplatz.
Te Wedding in de Franse sector is
Woensdagavond een 12-jarige jongen
uit West-Berlijn gedood, toen leden
der Oostduitse volkspolitie enige scho
ten losten op een menigte, die vanuit
de Franse sector hen met stenen be
kogelde.
REDDENDE FOTO
BOLOGNA, 17 Juni Mario Pan-
zarini, een voormalig fascistisch sol
daat, is vrijgesproken van deelneming
aan terechtstelling in oorlogstijd van
een partisaan, op grond van een foto
waaruit bleek, dat hij zijn geweer bo
ven het hoofd van de gefusilleerde ge
richt had. De foto was door een on
bekende toeschouwer op het moment
van het vuren genomen.
DOMBURG, 17 Juni Gekomen
met de paraplui op tegen de regen,
tqdens de byeenkomst tegen de ste
kende zon en tenslotte weggegaan met
opnieuw boven vele Zeeuwse mutsen
de paraplui teger de regen, zo zagen
velen vanmiddag van „De Hoge Hil"
te Domburg de meer dan 1.000 vrou
wen, die naar de N.C.V.B.-Ianddag in
Zeeland waren gekomen. De Bonds
presidente, mevrouw dr M. H. Albron-
dav.d. Nagel, heeft daar tot de vrou
wen een woord van hart tot hart ge
sproken.
Zij wees op de hulpverlening na de
ramp en besprak de problemen, die
evacuatie en terugkeer met zich bren
gen, alsmede het feit, dat men zich
opnieuw in moet spannen omdat het
oude vertrouwde verloren is gegaan.
Het lijkt soms, zo zei zij, dat God ons
dwarsboomt op onze weg, maar laat
ons zien op Gods liefde, zoals Hij die
geopenbaard heeft in Jezus Christus
'.an het Kruis. Slechts wie de oplos
sing van de raadsels in haar leven
heeft gevonden in dit Kruis, zo besloot
zij, kan leven onder deze moeilijkhe
den en Let pad gaan, dat God ons aan
wijst. Mevrouw L. A. LeverBrouwer,
de vice-presidente van de Bond, sprak
over „Levensverantwoordelijk". Zij
tekende op duidelijke wijze af, wat de
verantwoordelijke taak is van de
vrouw in gezin, kerk en maatschappij,
staat en wereld. Zij zei, dat men ant
woord moet geven op de vragen, die
gesteld worden, doch dat dit antwoord
allereerst diende te worden geggeven
aan God. Tenslotte merkte zij op, dat
het in alles gaat om Gods vraag aan
Zfjn kinderen: „Hebt gij Mij lief"?
De vice-presidente van het Gewest
Zeeland, mevrouw Boogaard, sprak
een pakkend slotwoord en ging voor
in dankgebed. Mevrouw Kousemaker
uit Goes leidde de samenzang. (Voor
het verslag van de morgenvergadering
verwyzen wy naar pagina 2).
AVONDVIERDAAGSE
GESTART
In Middelburg zijn gisteravond ruim
300 deelnemers gestart voor de Jubi
leum-Avondvierdaagse. Daaronder be
vonden zich 140 junioren en ruim 160
senioren. Onder de individuele deelne
mers was de 64-jarige heer Melis uit
Vlissingen, die voor de eerste maal
meeliep en iemand, die op klompen
deze eerste tocht volbracht. In totaal
namen 15 groepen deel, waaronder de
Nationale Reserve. De junioren lopen
vier keer tien kilometer en de senioren
drie keer 15 kilometer en Zaterdag
twintig kilometer. De deelnemers wor
den Zaterdag omstreeks negen uur aan
de Veerseweg opgewacht door de
drumband van de Nationale Reserve,
die allen samen via Nederstraat, Ver-
werijstraat, Dam, Korte, Lange Delft
en Markt naar het Ned. Kofiehuis
zal brengen. Ook vanuit Goes werd
druk getippeld. De start bevond zich
voor „De Landbouw" op de Grote
Markt. Ook hier liep de Nationale Re
serve mee.
Franse Dakota vermist
SAIGON, 18 Juni Een Franse pas-
sagiersdakota met dertig personen aan
boord wordt vermist. Het toestel vloog
Dinsdag boven een bergachtige streek
tusen twee vliegvelden in Laos (Indo-
China.
MINISTER ALGERA VANDAAG
NAAR SCHOUWEN
DEN HAAG, 18 Juni De minister
van Verkeer en Waterstaat, mr J. Al-
gera, zal vandaag in gezelschap van
hoge waterstaatsautoriteiten een be-
bezoek brengen aan Schouwen en
Duiveland en daarbij verschillende wa
terstaatkundige werken bezichtigen.
Het ligt in het voornemen, een bezoek
te brengen aan de dijkgaten by
Ouwerkerk, Zierikzee (actie Levens
stijl) Stevenssluis en Schelphoek.
Tijdens zyn bezoek zal de minister
besprekingen voeren met hoofduit
voerders en uitvoerders van de aan-
nemingsmaatschappijen die op Schou
wen en Duiveland werkzaam zyn.
(Van de A.N.P.-correspondent).
BONN, 17 Juni De gebeurtenis
sen in Oost-Berlijn hebben het gehele
politieke leven in West-Duitsiand in
opschudding gebracht. Tot voor enkele
dagen had niemand in de Bondsrepu
bliek het uitbreken van een openlijke
revolte tegen bet communistische re
giem voor mogelijk gehouden.
Vele politici in Bonn hadden eerder
van de kant van de Tsjechen een op
stand verwacht dan van de Duitsers
zelf.
In de Bondsdag, waar dr Adenauer
hedenmiddag een rustige en tot kalmte
en overleg aanmanende verklaring af
legde, was alles door het uit Berlijn
binnenstromende nieuws in rep en
roer gebracht. De afgevaardigden ver
drongen zich voor de aan de wand van
het parlement opgehangen bulletins
en trachtten in onderlinge gesprekken
de achtergronden van het gebeuren te
doorgronden en de gevolgen ervan te
voorzien.
Over één ding bestaat in politieke
kringen in Bonn een vrijwel eenslui
dende mening, namelijk over de direc
te aanleiding tot de opstand. Men is
ervan overtuigd, dat deze protestde
monstratie tegen een indirecte loons
verlaging der bouwvakarbeiders, de
communistische leiders uit de hand is
geglipt en tot een politieke demon
stratie tegen het regiem en de bezet
tingsmacht is uitgegroeid.
Over de vraag welke gevolgen de
gebeurtenissen zouden kunnen hebben
voor de Russische pogingen om het
Duitse probleem met de Westelijke mo
gendheden te behandelen, tast men in
Bonn nog volkomen in het duister.
Sommige speculaties zeggen, dat thans
wellicht de val van de regering Gro-
tewohlUllbricht is ingeleid. (Geruch
ten daarover gingen vandaag reeds
door het Bondshuis). En dat mogelijk
nieuwe mannen aan het roer zullen
komen, wier verleden minder belast
zou zijn en die daardoor eerder het
rechtstreekse contact met de regering
van Bonn zouden kunnen opnemen.
B(j zandafgravingen in de buurtschap
Hanik (gemeente Arcen) is een gebro
ken urn met asresten gevonden. Des
kundigen van het oudheidkundig insti
tuut te Leiden zijn van oordeel, dat de
urn van ongeveer 1000 jaar voor Chris
tus dateert.
RECHTER DOUGLAS NAM MOEDIG BESLUIT
WASHINGTON, 17 Juni - Rech
ter William Douglas heeft de Ro
senbergs uitstel van executie toege
staan.
De minister van justitie heeft ech
ter het Hooggerechtshof verzocht
het besluit van rechter Douglas te
herroepen.
De 55-jarige William Douglas, de
jongste van de negen leden van het
Hooggerechtshof, heeft zyn beslissing
genomen na een langdurige studie die
tot diep in de nacht duurde, van stuk
ken die hem door advocaten waren
overhandigd. Men noemt het verras
send, dat hij zijn besluit nam op grond
van stukken van twee advocaten, die
Maandag door een New Yorkse rechter
„indringers en beunhazen" zyn ge
noemd, en niet op grond van stukken
van de eigen advocaten van het echt
paar Rosenberg.
Twee dagen geleden heeft het Hoog
gerechtshof geweigerd een uitstel van
executie te verlenen en ook om het
proces te herzien.
NIEUWE BEWIJSSTUKKEN
Voordat Douglas zijn besluit bekend
maakte, hadden juridische deskundi
gen verklaard dat het ongebruikelijk
zou zijn als een der rechters een uit
stel zou toestaan nadat het voltallige
Hof dit had geweigerd. Hy zou het
evenwel kunnen doen als hy nieuwe
bewijsstukken had ontvangen.
De democratische afgevaardigde
Wheeler, heeft in het Huis van Afge
vaardigden aangekondigd, dat hij een
wetsontwerp zou indienen om te be
reiken, dat rechter Douglas in staat
Michael Rosenberg, het 10-jarig zoontje van het echtpaar Rosenberg,
troost zyn 6-jarig broertje Robert na een bezoek aan hun ouders in de cel.
Uit alle delen van de wereld stromen protesten tegen de uitvoering van
het vonnis het Witte Huis te Washington binnen.
van beschuldiging wordt gesteld.
Indien het voorstel van Wheeler, dat
inmiddels is ingediend door het Huis
wordt aangenomen, zou rechter Dou
glas voor de Senaat moeten terecht
staan. De Senaat zal dan beslissen of
hij al dan niet van zijn ambt ontheven
zal worden.
De Amerikaanse opperrechter Vin-
ston, heeft een byzondere zitting van
het Hooggerechtshof bijeengeroepen
voor Donderdagmiddag om het besluit
van rechter William Douglas, de te
rechtstelling van de Rosenbergs uit te
stellen, te bespreken.
De Amerikaanse minister van jus
titie, Herbert Brownell, heeft het
Hooggerechtshof officieel verzocht, het
besluit van rechter Douglas te ver
nietigen.
DE BILT ZEGT:
Aanhoudend wisselvallig weer
DE BILT, 17 Juni Veranderlijke
bewolking met plaatselijk regen- of
onweersbuien. Zwakke tot matige
wind, in hoofdzaak tussen Zuid en
Oost. Ongeveer dezelfde temperaturen
als gisteren.