de loupe
VEGRUVTER VERLAAG
TVExorm
'PRUZENl
1 VERLAAG
KOFFIEPRUZEN
MET BOVENDIEN
BANDEN
Factoren-commissie volgt de
verkeerde methode.
2)e gAote ifjeAJu
Prof. dr W. Rip aanvaardt zijn ambt.
Kilometers]
Beter!
m GOUDMERK O I
KI van 230 ct wordl 225 ct.
llll per 250 gram
ROODMERK KOH-I* i BLAUWMERK Komt
van 218 ct. wordt 210 ct. k yan 205 ct. wordt 200 ct.
per 250 gram H er 250 gram
ORANJEMERK KUFNt
van 195 ct. wordt 190 ct.
per 250 gram j|||
Onder
Wapens zwijgen,
maar geen vrede*
Bijz. hoogleraar der Landbouwhogeschool.
Het Zuidkoreaanse leger
LICHT VLOPEND
Geen dwingend systeem van regels en normen
als voorwaarde voor het zelfbestuur van
minder ontwikkelde gebieden.
FEUILLETON.
Woensdag 10 Juni 1953
-LiVVSCH DAGBLAD
Pagina 3
.„VXVVWWWNKSSSSi»
HET IS DAN BIJNA ZO VER: in
de „vredestent" van Panmoend-
jon is het accoord getekend over de
uitwisseling van krijgsgevangenen in
Korea. Daarmede is de laatste en
voornaamste belemmering voor het
sluiten van een bestand weggenomen.
Nog enkele détails moeten worden
geregeld en dan zullen de wapens
zwijgen. Bijna drie jaar lang hebben
ze hun vernietigende taal gesproken.
Duizenden en nog eens duizenden jon
ge levens hebben op de bergen en in
de vlakten, in de steden en in de dor
pen een verschrikkelijk einde gevon
den. Terwijl de laatste twee jaar in
Panmoendjon de besprekingen zich
voortsleepten, ging de oorlog door.
Weinig kilometers van de conferentie
tafel sneuvelden jonge mannen uit
vele landen. Ver van hun huis en van
hun geliefden. Het ontzettende leed,
dat over duizenden is gekomen, wie
kan het beschrijven? De hel, waarin
vrije mensen èn communisten hier
hebben geleefd, wie kan er ook maar
een fractie van weergeven.
Er is reden tot grote
VREUGDE, dat nu aan deze ver
schrikking een einde gaat komen. Dat
het bloedvergieten zal worden ge
staakt en dat misschien voor het
leven getekend of verminkt de
soldaten naar hun huizen zullen
terugkeren. Dit is het allerbelang
rijkste van het accoord, dat aan het
doden van mensen een halt wordt
toegeroepen. Er is reden om God te
danken, dat Hij de dingen zó leidt.
Maar de vreugde is niet volledig en
niet onvermengd. Want de verade
ming betekent geen vrede. Het be
stand, dat straks een feit zal worden,
is geen oplossing. En er is ook geen
reden om te geloven, dat de politieke
conferentie, die zal volgen, onze we
reld een tijd van ongestoorde vrede
zal brengen. Daarvoor zijn de ideolo
gische tegenstellingen te groot.
IS, WANNEER WIJ HET ZO STEL
LEN, pessimisme onze raadsman?
zo zullen sommigen misschien vragen.
Waarom mogen wij nu niet, zonder
weer direct aan donkere dingen en
nieuwe problemen te denken, blij zijn?
Is dat geen bewijs van grote ondank
baarheid? Zeker niet! Dat het zwaard
in de schede terugkeert wie zal
niet juichen? Maar daartegenover
wie durft te beweren, dat daarmede
de vrede en het geluk onder de vol
keren automatisch terugkeert? Wie
gelooft werkelijk, diep in zijn hart,
dat nu de dreigingen ophouden? Dat
zou toch wel heel naïef zijn! Want
er is niet zo erg veel denkkracht voor
nodig om tot de conclusie te komen,
dat een vrede in Korea alles zal heb
ben van een compromis en dat de
vraagstukken, die niet alleen in het
Verre Oosten om een oplossing roe
pen, maar ook in ons eigen wereld
deel, dan pas met onweerstaanbare
kracht naar voren treden.
Laat ons eerst naar korea
zelf kijken. Toen wij in 1945
werden bevrijd, kwam ook Korea on
der de knoet van de Jap vandaan.
Maar het Koreaanse volk was niet
vrij. Het land werd in twee delen ge
splitst en er kwam een bezetting.
Deze toestand bleef zo tot in 1950
de oorlog begon. U moet zich dit
voorstellen in ons eigen land: een
boven- en een beneden-Moerdijks
gedeelte met vijandelijk tegenover el
kaar staande bezetters. Wat zou onze
reactie zijn en waarvoor zouden wij
zo lang mogelijk blijven vechten?
Voor een eenwording en een vrede
in vrijheid, met een eigen regering
voor het hele land. Welnu: Syngman
Rhee, de president van Zuid-Korea,
mogen wij niet al te lastig vallen om
hetgeen hij nu doet. Zijn optreden is
niet goed te keuren, maar met alle
zeer gerechtvaardigde critiek op zijn
sterk autocratisch régiem te begrij
pen, omdat hij zijn levenswerk dreigt
te zien mislukken.
De CONFERENTIETAFEL zal het
werk van de waf ens moeten
overnemen. Zuid-Korea's president
heeft daarin geen vertrouwen. Hij
redeneert: als wij met de wapens de
communisten niet tot een bevredigen
de regeling kunnen dwingen, zouden
wij dat dan wel met woorden kun
nen? Er is aan de kant van beide
partijen een groot verlangen naar vre
de, maar zal die niet ten koste gaan
van Zuid-Korea, zoals in de loop der
geschiedenis wel eens meer de belan
gen en de toekomst van een klein
land zijn opgeofferd aan het politieke
spel der grootmachten? En de oude
Inaugurele rede te Wageningen.
(Van onze speciale verslaggever).
WAGENINGEN, 9 Juni. Prof. dr W. Rip heeft hedenmiddag
zijn ambt van bijzonder hoogleraar aan de Landbouwhogeschool te
Wageningen aanvaard met een inaugurele rede over „Beginselen van
het economisch handelen voor de ondernemer in de landbouw". Een
groot aantal belangstellenden uit allerlei kring was bij deze plechtigheid
aanwezig en na afloop van de inauguratie had de nieuwe hoogleraar
op de receptie vele handen te drukken. Zoals bekend zal prof. Rip de
Chr. maatschappijleer doceren en werd de door hem bezette bijzondere
leerstoel in het leven geroepen door een stichting, waarin zowel de
Chr. Boeren- en Tuindersbond als de Chr. Landarbeidersbond ver
tegenwoordigd zijn.
In zijn rede verklaarde hij de keuze
van zijn onderwerp uit het feit, dat
zijn leeropdracht betrekking heeft op
de sociale en economische agrarische
politiek. De ondernemer is in dit ge
heel de centrale figuur. Veel aandacht
wordt de laatste jaren in de economi
sche literatuur besteed aan de onder
nemer, maar meestal gaat het daarbij
om de figuren, die aan het hoofd van
grote bedrijven staan, van N.V.'s of
semi-overheidsbedrijven. Staat de the
orie in het laatste geval voor de moei
lijkheden om uit te maken, wie in
deze organismen eigenlijk de onder
nemer is, in de landbow bestaat hier
over geen twijfel. Hier beheert de on
dernemer, de boer, de productiemidde
len nog zelfstandig en hier exploiteert
hij de onderneming voor eigen risico.
De economische handelingen van de
ondernemer in de landbouw kunnen
in drie rubrieken worden verdeeld,
aldus prof. Rip. Te onderscheiden zijn
de handelingen, die betrekking heb
ben op de commerciële en financiële
leiding, op de organisatie van het pro
ductieproces en op de regeling van de
arbeidsverhoudingen.
NORMEN.
De economisch gerichte handelingen
moeten worden beheerst door het eco
nomisch beginsel van de doelmatigheid.
Het economische toch heeft een eigen
zin en structuur en een niet tot andere
aspecten te herleiden kern, zoals ook de
gedachte van de sonvereiniteit in eigen
kring leert. Toch is het economische
niet te isoleren van het volle leven,
waarin de mens een Goddelijke op
dracht te vervullen heeft.
Hij bezag de vraag, of de wijze,
waarop de economisch handelende
landbouwer zijn doeleinden tracht te
bereiken ook onderworpen is aan be
paalde normen en onderscheidde ver
volgens drie normen, die een eenheid
moeten vormen, nl. het grote gebod
der liefde, Gods ordeningen in schep
ping en onderhouding 'en de op deze
uitgangspunten steunende beginselen.
Vervolgens ging prof. Rip na, welke
betekenis deze beginselen hebben voor
de drieërlei functie van de agrarische
ondernemer en voor de collectieve be
langenbehartiging in de landbouw.
Onder deze gezichtspunten wenste hfj
ook zijn leeropdracht te vervullen.
Tenslotte werden zeer in het kort
enkele bedenkingen weerlegd, die
door verschillende prominenten tegen
bovenstaande beschouwingen zijn in
gebracht. De gebruikelijke toespraken
besloten de rede.
GELUKWENSEN.
Onder hen, die prof. Rip tijdens en
na de inauguratie gehouden receptie
gelukwensten, merkten we op de 'mi
nisters Algera, van der Kieft, Mans-
holt en Staf. Voorts mr J. A. Jonkman,
voorzitter van de Tweede Kamer, een
dertiental Kamerleden en vele colle
ga's van prof. Rip.
MOLOTOF HOOPVOL OVER
WAPENSTILSTAND.
MOSKOU, 9 Juni. De vrouwe
lijke Indische minister van Volks
gezondheid, Radjkoemari Amrit Ka-
oer, heeft gisteren te Moskou ver
klaard, dat Molotof, de Sowjet-minis-
ter van Buitenlandse Zaken, haar in
de afgelopen week had medegedeeld,
dat hij zeer hoopvol gestemd was
over het sluiten van vrede in Korea
en de wereld.
De Indische minister zeide een
onderhoud van een uur met Molotof
gehad te hebben.
Minister dr Kaoer is voor een be
zoek van twee weken te Moskou als
gast van de Indische ambassadeur.
SEOEL, 9 Juni. Het Zuidkoreaanse le
ger telt op het ogenblik 400.000 man ge
vechtstroepen en 600.000 man ondersteu-
ningstroepen. Elke dag komen er onge
veer 700 goedgeoefende soldaten bij.
Toen de Noordelijken op 25 Juni 1950
over de 38ste breedtegraad trokken, tel
de het Zuidkoreaanse leger slechts 25.000
man, slecht uitgerust en ongeorganiseerd.
De opbouw van het Zuidelijke leger is
voor het overgrote deel aan de Ameri
kanen te danken. Het is - ook thans nog -
bijna geheel afhankelijk van Amerikaan
se steun. In de strijd zijn meer dan 100.000
Zuidkoreanen gesneuveld. Honderduizen
den anderen bevinden zich in Noordelijke
krijgsgevangenschap.
Militaire deskundigen zijn van mening
dat binnen twee jaar een Zuidkoreaanse
strijdmacht van een millioen man zou
kunnen worden opgebouwd. Of het land
dit economisch zou kunnen dragen, is de
vraag. Men zegt dat voor iedere jongeman
die onder de wapenen wordt geroepen,
een gezin van vier personen ten laste van
de Verenigde Naties komt.
Zuid-Korea heeft met een tekort aan
officieren te kampen. In elke Zuidkore
aanse divisie dienen thans een 12-tal
Amerikaanse officieren. Als de V.N.-troe-
pen geheel worden teruggetrokken, zal
er een moeilijk op te vullen leegte ont
staan.
Rhee weet ook wel, dat er met be
trekking tot het probleem van het
Verre Oosten een verschil in ziens
wijze tussen Amerika en het Britse
Rijk bestaat om het maar niet
straffer te zeggen! En dan is er nog
een heus niet denkbeeldig gevaar, als
straks de Chinese communisten In
Korea niet meer nodig zullen zijn.
Het gevaar n.l., dat zij zullen worden
gezet op andere fronten. Uit Siam
en Birma komen al berichten, dat de
bevolking zich helemaal niet prettig
voelt.
WIJ ZOUDEN NOG MEER oor
zaken kunnen noemen van de
niet onverdeelde vreugde bij het
strekken der wapens. De moeilijk
heid b.v. van de toelating van com
munistisch China tot de Ver. Naties
want de beschuldiging van Chinese
agressie gaat straks niet meer op,
als het bestand is getekend! En dan
de vrees van een verslapping der
krachtsinspanning door de vrije we
reld. Een mogelijkheid ook van het
ontstaan van principiële meningsver
schillen tussen de Westelijke gealli
eerden omtrent de vraag, welke weg
voor de toekomst moet worden be
wandeld. Men ziet: het zyn allemaal
problemen, die straks pas goed gaan
leven. Daarom hebben wij ook hier
boven gezet: wapens zwijgen, maar
geen vrede. T.
Wervelwinden in de V.S.
CHICAGO, 9 Juni. Men vreest, dat
meer dan zeventig personen om het le
ven zijn gekomen als gevolg van wervel
winden, die Maandagavond in Michigan
en Noordwest-Ohio (V.S.) woedden. Ver
scheidene honderden personen .werden
gewond. De schade is groot. Vooral Mi
chigan werd getroffen.
Acht Rooms-Katholieke missionarissen,
onder wie een bisschop, die uit China
waren gestuurd, zijn te Hongkong aange
komen. Zeven van hen waren in October
1951 in Tsingtao gevangen gezet op be
schuldiging van contra-revolutionnaire
activiteit. Zij hadden allen meer dan
twintig jaar in Noord-China gewoond.
Ruim honderd personen zijn tot nog toe
dit ja&r in Noord- en Midden-India ge
storven als gevolg van zonnesteek.
In het district Kabyliê in Algerië is
voor het eerst in Juni sneeuw gevallen.
Dikke rookwolken stijgen op
uit de tankers „Phoenix" (voor
grond) en „Pan-Massachusetts",
die .na een 'aanvaring in brand
zijn gevlogen. Door de wind en
de stroom werden de schepen na
de aanvaring opnieuw naar el
kaar toegedreven. Twee personen
werden bij dit ongeval gedood
één wordt vermist.
De „Pan-Massachusetts" was ge
laden met 160.000 vaten gasolie,
de andere boot was leeg. Onge
veer 83 mannen moesten voor
hun veiligheid vechten om de
schepen te kunnen verlaten, voor
dat een tweede serie ontploffin
gen welke dreigde, omdat de
gloeiende gassen in de lege
„Phoenix" de gasoline in de „Pan
Massachusetts" kon doen ont
branden. zou plaats vinden....
Minister Cals stelt twee beurzen
beschikbaar.
DEN HAAG, 9 Juni. Door de minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen worden een tweetal beurzen ter be
schikking gesteld ten behoeve van jonge
schilders, beeldhouwers en grafici, die na
een degelijke studie van enkele jaren aan
een instelling in Nederland door een ver
blijf in België hun opleiding zouden wil
len voltooien. Nadere inlichtingen worden
verstrekt door de afdeling buitenlandse
betrekkingen van het ministerie van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen.
Maandag hebben 3232 Oost-Duitsers
asyl in West-Berlijn gevraagd. Zondag
waren het er 1400. Op deze beide da
gen zijn 1700 vluchtelingen uit West-
Berlijn naar West-Duitsland gevlogen.
Ingezonden Mededeling (adv.)
RIJWIEL MOTOR
j
Nederlandse nota aan de VN.
DEN HAAG, 9 Juni. De Nederlandse
regering heeft bij de Verenigde Naties te
New York een nota ingediend, waarin
zü haar zienswijze uiteenzet ten aanzien
van de taak en het werk van de z.g.
„factorencommissie", wier taak bestaat
in het opstellen van een lijst van criteria
voor zelfbestuur. De reden, waarom deze
commissie indertijd door de algemene
vergadering der V.N. werd ingesteld, is
oa. gelegen in het feit, dat een aantal
regeringen zich niet langer verplicht
achtten, voort te gaan met het indienen
van de jaarlijkse rapporten van de V.N.
Over de economische en sociale toestand
in onder hun beheer staande gebieden,
sinds deze gebieden zelfstandigheid in
het beheer hunner inwendige aangelegen
heden hebben verkregen.
Dit gold om. Nederland voor zoveel
het betreft de rapportage over Suriname
en de Nederlandse Antillen.
De verplichting tot het uitbrengen van
deze jaarlijkse rapporten over Suriname
en de Ned. Antillen (en Nieuw Guinea)
heeft de Nederlandse regering indertijd
vrijwillig op zich genomen ingevolge art.
73e van het Handvest der V.N. Gezien
echter de gewijzigde verhouding tussen
Nederland enerzijds en Suriname en de
Ned. Antillen anderzijds, heeft de Neder
landse regering, in overeenstemming met
de landsregeringen van de Antillen en
Suriname, deze rapportering gestaakt.
Hiertegen is, zoals bekend, in de V.N.
verzet gerezen. De V.N. hebben daarom
deze commissie ingesteld, die tot taak
heeft te onderzoeken, aan welke criteria
een gebied zal moeten voldoen om als
„zelfbesturend" te kunnen worden aan
gemerkt. De commissie komt in Juli te
New York bijeen.
De Nederlandse regering concludeert
in de nota, dat de commissie zich dient
te bepalen tot een antwoord op de vol-
gende vraag: In welke mate heeft de be
volking van een gebied, dat de status vat»
zelfbestuur heeft verkregen, de gelegen*
heid gehad, haar wil op vrije wijze tot
uitdrukking te brengen? Het enige crite
rium, dat voor de V.N. van belang is, is,
of de nieuwe staatkundige positie van het
betrokken gebied aan de bevolking werd
opgelegd, dan wel, of de bevolking, of
de door haar verkozen organen, deze wij
ziging in de status uit eigen vrije wij
hebben aanvaard.
De Nederlandse regering is van mening,
dat een omschrijving van de begrippen
„zelfbestuur" en „zelfbeschikkingsrecht"
alsmede die van de „vrijelijk uitgedrukte
wil van de bevolking" uiterst moeilijk ia
te geven en dat de door de factoren-com
missie in deze gevolgde methode in een
verkeerde richting leidt, de methode na
melijk die er van uitgaat, dat een bij
voorbaat geconcipieerd systeem van re
gels en normen dwingend zou kunnen
worden voorgeschreven voor alle moge
lijkheden van politieke ontwikkeling.
Diaconale conferentie Vrijgemaakte
Geref. Kerken.
DEN HAAG, 9 Juni In het ge
bouw St. Bavo te Haarlem zal op 23
Juni een centrale diaconale conferen
tie worden gehouden van de vrijge
maakte Geref. Kerken. De bijeenkomst
staat onder leiding van de heer J. H.
Veenkamp uit Amersfoort en begint
om 10 uur. Prof. C. Veenhof uit Kam
pen zal mededeling doen over de
Stichting voor Geref. Kinderbescher
ming. De heer Rosebrand uit Utrecht
zal spreken over „De verhouding van
Kerk en Overheid ten aanzien van de
verzorging der armen.
door J. BRANDENBURG.
81
Selene luistert gespannen naar het opwindend verhaal en zegt:
Stel je voorl En is het nog uit gekomen?
Jawel, Mundus was zo dom om tegen Paulina, een paar dagen
later, toen hij haar tegen kwam, de opmerking te maken: „O, wat ben
ik toch dankbaar schone Paulina, dat gij mij die twee honderd duizend
drachmen hebt willen besparen en toch ter wille zijt geweest. Want
heus, Paulina, het is mij totaal onverschillig, dat gij mij als Mundus
versmaad hebt, daar gij mij als Anubis mijn begeerte hebt willen schen
ken". En toen heeft de kuise Paulina alles aan haar man verteld en die
was zo vertoornd, dat hij het de Koning heeft gezegd en toen zijn de
priesters van de Isis-tempel, voor zover zij er mede van doen hadden,
gedood en over Mundus is de verbanning uitgesproken.
Slechts verbanning? Had hij dan de doodstraf niet verdiend?
vraagt £enele.
De Koning meende, dat zijn snood bedrijf gevolg was geweest
van zijn onmatige liefde tot Paulina, zodat zijn daad, hoewel te veroor
delen, te begrijpen was geweest
Selene heeft het verhaal goed in de oren geknoopt. Het is een prach
tige historie om de volgende week haar vriendinnen te vertellen.
En op deze volgen er meer. Maia is onuitputtelijk, nu zij merkt, dat
haar nieuws in goede aarde valt.
En Selene heeft veel om over na te denken.
Zij vergelijkt het leven in Bethlehem met dat in een stad als Athene.
Ze begint er toe over te hellen, haar man te vragen, wanneer haar
vader blijft weigeren, zelfstandig in Athene te gaan wonen. De be
krompenheid en boersheid van dit land worden haar te benauwd. Het
leven bruist in Athene. Daar is opwinding, breedheid, vrolijkheid,
verkeer met gelijkdenkenden, beschaving. En dan denkt ze over de
middelen, die haar man haar aan de hand deed tot kinderbeperking.
Ze vindt het attent van hem. Er blijkt zijn zorg uit voor zijn vrouw en
ook, dat hij de harde en conservatieve tradities van het Joodse volk
ontgroeid is, Veel kinderen een zegen van Jahwe, heet het hier. Jawel,
maar de moeder kan er bij ondergaan, oud worden voor haar tijd. Ze
denkt aan haar huwelijk en de idiote zegen, die de Rabbijn hen mee-
Eaf: „Uw zaad zij als dat van vader jacob en uw kinderen als die van
eaDat lijkt de grootste zegen in dit land, maar aan de moeder
wordt niet gedacht.
Ze heeft twee kinderen. De oudste is vier jaar en de jongste nog
maar net één jaar oud. Precies genoeg. Ze verlangt er niet meer. Ze
is het goed met haar moderne man eens.
Wanneer het Sabbat is, gaat het gezin van Jochanan, als naar ge
woonte, naar de Synagoge, het prachtige gebouw, dat op een heuvel
staat en van verre te zien is. Jochanan heeft veel geld aan de versiering
van de Synagoge besteed. Bethlehem is er hem dankbaar voor. Zijn
naam staat in vergulde letters op een marmeren steen uitgebeiteld op een
afzonderlijke zerk naast de Synagoge. Aan de Synagoge zelf zou het
niet kunnen. Dat ware Jahwe vertoornen. Die alleen de ere waardig is.
Maar op deze manier kan er toch iets gedaan worden om ook de ere van
Jochanan aan de vergetelheid te ontrukken.
Het gehele gezin van Jochanan is in de Synagoge aanwezig. Ook
de vrouwen. Het is de uitdrukkelijke wens van Jochanan, van de eerste
dag van zijn huwelijksleven af, dat dit zo zijn zou en er is steeds de
hand aan gehouden. Het bedienend personeel kan thuis blijven en voor
de maaltijden zorgen, voor zover dit noodzakelijk is.
In zijn prachtig purper gewaad gaat Jochanan met zijn vrouw en
kinderen naar de Synagoge. Het is een hele stoet. De mensen maken
het middenvak van de straat voor hen vrij en wanneer voor de Syna
goge de vrouwen door hun eigen ingang het gebouw binnengaan, naar
de galerij, komt Jochanan door de hoofdpoort binnen en begeeft zich
naar de ereplaats, waar hij de vooraanzitting heeft, als president van de
Synagoge, juist onder de bergplaats van de Wetsrollen. Aan zijn zijden
zitten de andere voornamen van de stad, Farizeërs en Schriftgeleerden.
Het gebouw wordt nu snel bezet. De armen blijven op de achtergrond
en de herders, voor zover zij vrij zijn, eveneens dicht bij de poort. Zij
behoren tot de minsten des volks en hebben geen achting.
Ook Jacob-ben-Isboseth staat, geleund tegen een pilaar, bij de ingang
en zijn dochtertje Rachel kijkt van de galerij naar hem en knikt hem
toe. Nadat het gebed is uitgesproken en de Thora door Jochanan uit
de ark boven zijn hoofd is genomen en door de dienstdoende ambts
drager is gelezen, bij het gedeelte, dat aan de orde is, staat Jochanan
opnieuw op en nodigt de Parizeer Happuch uit het Schriftgedeelte te
lezen, dat aan de orde van behandeling is.
(Wordt vervolgd)
