WAT WIL RUSLAND?
staopsrmm.'
JDe qAote, u-eMtuicPiluig,.
SCHAKEL Om
De vraag van vandaag»
D
A:
Herstel der Roomse hiërarchie riep
verzet op in ons land*
Kon, Bond van Chr, Zang- en Oratoriumvereni
gingen hield bondsdagen te Amsterdam.
Donderdag 9 April 1953
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina J
Vietminh-offensicf
tegen Laos op komst?
FEUILLETON.
>31
DE WERELD houdt welhaast de
adem in van verbazing over de
zo plotseling veranderde hou
ding van Rusland. Stalin, de man die
tientallen jaren de Sowjet-politiek be
paald heeft, is nog maar enkele weken
dood er er schijnt zich een verande
ring te voltrekken, die men een maand
geleden nog voor volslagen onmogelijk
had gehouden.
Veranderingen in politieke gedrags
lijn en veranderingen ook in de Russen
zelf. Dat laatste is misschien nog merk
waardiger dan het eerste. Velen van
hen die in de oorlogsjaren in Duitsland
hebben moeten werken, hebben daar
de Russen leren kennen ik zelf heb
ze toen leren zien als prettige, zacht
moedige, soms wat melancholieke men
sen. Ze sloten zich meestal af van de
andere dwangarbeiders en gingen him
eigen gang, maar tot helpen waren ze
altijd bereid. En voor die allen is de
houding der Russische diplomaten na
de oorlog een ontgoocheling geweest:
keiharde dwarsdrijvers, wier „njet" de
hoogste wijsheid leek en die wel het
lachen verleerd leken te zijn. En nu,
plotseling, lijkt het alsof die Russen uit
de oorlog weer teruggekomen zijn, als
of die marionetten van het Kremlin
weer mensen geworden zijn: ze gaan
naar recepties, toasten met mensen die
ze een maand geleden nog geen hand
wilden geven en ze schijnen zelfs van
plan te zijn de kroningsfeesten in En
geland te gaan bijwonen. Ze doen alsof
er plotseling een druk van hen is af
gevallen.
Met die veranderde persoonlijke
houding is hun politieke gedragslijn in
overeenstemming. Een maand geleden
had niemand meer een sou gegeven
voor het leven van die negen artsen,
die beschuldigd waren van moord op
Zjdanof en van poging tot moord op
andere hooggeplaatsten. De wereld ver
wachtte in de komende maanden een
van die grote „zuiveringsprocessen
zo berucht uit de dagen van Stalin en
aan welke de naam van Wyshinsky als
openbaar aanklager onlosmakelijk ver
bonden is. En zie, in plaats daarvan
worden deze negen niet alleen vrijge
laten, maar zelfs volkomen gerehabili
teerd. De mensen die hun arrestatie
hebben bewerkstelligd, de beruchte
staatspolitie, worden nu openlijk in
gebreke gesteld en het afpersen van
bekentenissen, zo berucht door de
jongste processen, wordt in flagrante
strijd genoemd met de Sowjet-wetten,
En het ongelooflijkste van al: aan het
volk wordt openlijk toegegeven, dat in
het verleden, in het Stalinistische tijd
perk, fouten zijn gemaakt. Eigenlijk
wordt de politiek van Stalin, tot dus
verre als een godheid vereerd, openlijk
gedesavoueerd.
E VOLGENDE VRAAG is dan
WAT BETEKENT DIT ALLES?
Die vraag houdt de wereld be
zig. Begrijpelijk, want de wereldvrede
de toekomst van ons en onze kinderen
is er mee gemoeid. Als Malenkof, Sta-
lins opvolger, inderdaad een koers van
toenadering tot het Westen gaat varen,
dan heeft het er naar de mens ge
sproken nog nooit zo goed voor de
geplaagde na-oorlogse wereld uitgezien
als nu.
De wereld heeft op die vraag nog
geen antwoord gevonden, kan ook nog
geen antwoord gevonden hebben, want
de meest verwonderlijke gebeurtenissen
volgen elkaar zo snel op, dat men nau
welijks tijd heeft om zich te realiseren,
wat er eigenlijk gebeurt.
Nu moet men één ding voorop stel
len: dat het communisme een levens-
en wereldbeschouwing is, met een be
paald einddoel voor ogen. Dat einddoel
is het stichten van de communistische
heilsstaat over de gehele wereld. Men
kan dit zonder oneerbiedig te wil
len zijn vergelijken met de christe
lijke wereldbeschouwing, het streven
naar een christelijke wereld, waarin
God de eer wordt gegeven en Zijn
Naam wordt verheerlijkt. Laat nu nie
mand geloven, dat de Russische leiders
ontrouw geworden zijn aan dit „ge
loof"; dat zij hun einddoel, de commu
nistische heilstaat in geheel de wereld,
niet meer voor ogen hebben. Er is
niets dat daarop wijst. Er is zelfs niets
dat er op wijst, dat men de dictatuur
wil afschaffen hoogstens is er een
kleine zwenking in democratische
geest.
ER IS EEN ANDERE MOGELIJK
HEIDdat men heeft ingezien,
dat het einddoel in de komende tijd
toch niet te verwezenlijken zal zijn en
dat men daarom van koers gaat veran
deren. Het is mogelijk, dat men het op
dit ogenblik nuttiger oordeelt vrede
met het Westen te sluiten. Ja zelfs dat
men een hartelijke samenwerking op
prijs stelt, omdat men van oordeel is,
dat men op de Stalinistische manier
toch niet tot het einddoel komt. Een
volkomen breken met Stalin dus en
opbouw van een geheel nieuwe strate
gie en tactiek. Stalins politiek was er
een van geweld, van machtsuitbreiding
hetzij door een „koude oorlog", hetzij
door ondergronds gewroet en onbloe
dige staatsgrepen. Wordt Malenkof's
politiek er een van vriendelijkheid,
van op recepties toastende Russische
diplomaten en van conferenties waar
op men tot constructief overleg bereid
blijkt?
Ingezonden Mededeling (Adv.)
vraag die niemand, ook Malenkof zelf
waarschijnlijk niet, kan beantwoorden.
Streeft het Kremlin bepaalde doelen-
van-het-ogenblik na of is het een
structurele verandering? Sommigen zijn
van oordeel, dat de snelheid, waarmee
de wijziging wordt doorgezet, er op
wijst, dat men iets zeer bepaalds op
het oog heeft en dat zeer bepaalde zou
dan zijn het waardeloos maken van
het Atlantisch Pact en het doen mis
lukken van de Europese Defensie Ge
meenschap. Deze twee doelen kan men
in één keer bereikendoor Duitsland
te neutraliseren.
Malenkof zal niet zo naïef zijn om
te menen dat een glimlach van zijn
diplomaten voldoende is om de defen
sie-inspanningen, die de vrije wereld
zich op het ogenblik getroost, plotse
ling te doen verslappen. Rusland wordt
te zeer gewantrouwd, dan dat men in
het Westen ook maar één ogenblik zijn
waakzaamheid zou durven verliezen.
Maar met Duitsland is het een ander
geval: de Duitsers, ook de meest ver
stokte aanhangers van het Westen,
dromen nog altijd van een herenigi-
ning en zij zullen zeker bereid zijn wat
water in de wijn te doen als zij dit
ideaal kunnen verwezenlijken. Zij zul
len waarschijnlijk niet zover durven
gaan, dat zij een „neutraal Duitsland"
willen propageren, maar een Duits
land met een sterke communistische
invloed zullen zij waarschijnlijk toch
wel willen riskeren. En de vraag is of
bepaalde Westelijke staatslieden, met
name Franse, ook niet een eindje in
die richting willen meedoen. Dat is een
perspectief, dat door de verandering
van tactiek binnen het Russische be
reik lijkt te komen liggen. En dat Rus
land hierdoor aanzienlijk aan macht
zou winnen, is buiten kijf!
NDERE WAARNEMERS, met
name Joegoslavische, zijn van
mening, dat de koersverandering ver
oorzaakt wordt door krachten van
binnen uit. Dat binnenlandse moeilijk
heden dus Malenkof tot zijn opzien
barende stappen zouden drijven. Men
mag aannemen dat de Joegoslaven, die
langer dan het Westen vriendschappe
lijke betrekkingen met Moskou hebben
onderhouden en die ook het systeem
beter kennen, op deze dingen geen
slechte kijk hebben. De vrijlating van
de artsen en de daarop gevolgde uit
eenzetting plus de beschuldiging van
de staatspolitie, wijzen trouwens in die
richting. Want weliswaar was dit ten
opzichte van het buitenland een op
zienbarende stap voor de Russen
zelf moet dit alles wel als een donder
slag bij heldere hemel geklonken heb
ben!
Al eerder, bij het overlijden van
Stalin, hebben we er op gewezen, dat
een dictatoriale positie niet geërfd kan
worden een dergelijke leidersplaats
dient te worden veroverd. Kennelijk
is Malenkof daarop uit: hij gaat een
eigen politiek voeren, die hem naar
hij hoopt een naam zal verschaffen
naast die van Stalin en Lenin. Niet
minder dan Stalin zal hij een „wel
doener van het Russische volk" willen
zijn. Slaafs de Stalinistische politiek
navolgend zou hij nooit die faam ver
overen nu heeft hij die kans wel.
Want en nu grijpen we weer terug
naar het begin het Russische volk
is een goedmoedig volk en als Malen
kof erin zou slagen die volksaard in
zijn politiek tot uiting te brengen zon
der de communistische wereldbeschou-
op STERLING SHAG! U merkt het meteen:
wat een verschil met gewone shag.
Dank zij het speciale Niemeijer's Positief-Mild
procédé komen geur en smaak van de beste
Virginia tabakken ten volle tot hun recht.
STERLING: de ideale shag Dus:
Prof. Scholten sprak op Unie-vergadering.
„Wij wensen geen staatsdwang, maar vrijheid."
(Van een speciale verslaggever).
Op de 74e jaarvergadering van de Unie „Een school met de Bijbel" Dinsdag
te IJtreeht gehouden, heeft prof. dr E. W. G. Scholten te Utrecht een boeiende
rede gehouden over de betekenis van het herstel van de hiërarchie in de
R.K.-kerk. Hij trad op in de plaats van ds B. Nederlof, Chr. Geref. predikant
te Dokkum, die door ziekte verhinderd was. Daarvoor werden de huishoude
lijke zaken afgedaan zoals wijziging statuten, verkiezing van drie nieuwe
bestuursleden en behandeling van het rapport over de geslaagde propaganda-
actie door de propagandist der Unie, de heer N. Heukels te Ouderkerk aan
de Amstel.
De Uniecollecte 1952 is zeer goed ge
slaagd, aldus de heer Heukels. Bedroeg
de opbrengst in het jaar daarvoor
f 227.691,10, in 1952 werd f271.736,24
voor het Chr. onderwijs bijeen gebracht,
waarvan f 27.401,26 aan de Unie werd
afgedragen. Friesland spande de kroon,
daar organiseerde 91 pCt van de eo-
mité's de collecte. In Groningen be
droeg dit percentage 80, in Drenthe 70
en in Zeeland 50 pCt. De opbrengst
bedroeg in deze provincies resp.
f 45.227.40, f 31.297.83, f 14.712,97 en
f8.032.09. De heer Heukels bracht een
speciaal woord van dank aan het
Friesch Dagblad, dat veel aan het sla
gen van de collecte in Friesland heeft
bijgedragen.
NIEUWE BESTUURSLEDEN.
Aan de beurt van aftreden waren de
heren D. A. v. d. Schans te Eethen
(N.B.) en dr J. Bax te Veenendaal, ter
wijl verder voorzien moest worden in
de vacature And. Jonkhof f te Gro
ningen. Gekozen werden de heren P.
W, J. A. H. v. d. Schans te Andel
(N.B.), prof dr L. W. G. Scholten te
Utrecht en dr P. A. Jongsma te Gro
ningen.
Daar het statuut van de Unie, vast
gesteld bij de oprichting in 1879, in
verschillende opzichten verouderd ,is
Mogelijke Franse terugtocht uit de
Tonkindelta.
Naar een Franse militaire woord
voerder te Hanoi heeft meegedeeld,
hebben de Vietminh-opstandelingen
rondom Moe Tsjau, 120 kilometer
ten Westen van Hanoi, een strijd
macht van 40.000 man samenge
trokken, die, naar men vermoedt,
gebruikt zal worden voor een offen
sief tegen Laos, de Noordwestelijke
staat van Indo-China. Gezien het
feit, dat over ongeveer zes weken
de natte moeson begint, neemt men
aan dat de opstandelingen binnen
een week hun aanval moeten begin
nen, willen zij hun doelen bereiken.
Een groot offensief tegen Laos, waar
de communisten tot dusverre een ge
ringe activiteit hebben ontplooid, zou
vrijwel automatisch een grootscheepse
terugtocht der Franse-Uniestrijdkrach
ten uit de Tonkinese delta met zich
mede brengen. In Laos wordt veel
opium gewonnen, die een rijke bron
van inkomsten voor de communisten
zou betekenen.
Een grote aanval zou echter voor de
opstandelingen ook grote moeilijkhe
den opleveren wegens de lange af
standen tot hun bevoorradingsbases en
het slechte wegennet. Moe Tsjau ligt
50 kilometer ten noorden van de grens
van Laos.
Tengevolge van slechte weersom
standigheden hebben de Fransen de
afgelopen twee dagen de bewegingen
van de communisten van de lucht uit
niet kunnen volgen.
wing te verloochenen, dan zal het volk
hem daar ongetwijfeld dankbaar voor
zijn. Daarom ligt er nu een kans voor
het Westen, die men niet mag nalaten
te grijpen zij het dat men altijd in
het oog zal moeten houden, dat men
met mensen te doen heeft, die van een
andere wereldbeschouwing uitgaan
dan wij!
915 verenigingen aangesloten.
Christen moet niet alleen kruisdrager zijn,
maar ook cultuurdrager,
(Van onz? speciale verslaggever).
„De stelling, dat de Christen in deze wereld alleen kruisdrager behoort te
zijn en geen cultuurdrager wordt door ons niet aanvaard. Wij weten, dat ook
de cultuur door de zonde werd aangetast en dat soms zelfs van cultuur-
ontaarding gesproken moet worden. We weten echter ook, dat het allesom
vattends verlossingswerk van Christus zich uitstrekt over het terrein der
cultuur en dat wij ook daar een roeping hebben". Aldus sprak ds B. Timmer
van Den Haag in de rede, waarmee hij als voorzitter van de Kon. Bond van
Chr. Zang- en Oratoriumverenigingen de jaarvergadering van deze organisatie
opende. Bondsdag en jaarvergadering werden Maandag en Dinsdag te Am
sterdam gehouden in verband met het 35-jarig bestaan van de Bing Amster
dam.
Ds Timmer herdacht de bij de ramp
omgekomen bondsleden, daarbij de bede
uitsprekende dat zij de hier zo plotse
ling afgebroken koorzang in volmaakt
heid en heerlijkheid mogen voortzetten.
Ook memoreerde -hij het overlijden van
de heer H. Wolzak te Goes, die een
grote plaats innam in het Zeeuwse
zangersleven en die 20 jaar voor de
Ring Zeeland zitting had in het hoofd
bestuur.
Naar de mening van de voorzitter
maken te weinig jonge mensen thans
deel uit van de aangesloten koren. De
reden hiervoor en de remedie hiertegen
zullen onder het oog gezien moeten
worden. De Federatie van Ned. Zan
gersbonden wist een Rijkssubsidie te
verwerven. Dank zij het feit, dat de
Chr. organisatie de grootste is in deze
Federatie komt een aanzienlijk deel
hiervan ten goede aan de aangesloten
koren, die steun behoeven.
Met dankbaarheid sprak ds Timmer
over de medewerking, die van de N.C.
R.V. werd en wordt ondervonden. Thans
is overeengekomen, dat In het komende
najaar de beste koren gelegenheid zul
len krijgen om zich voor de microfoon
te laten horen.
915 KOREN.
Uit het jaarverslag van de secretaris,
de heer H. J. van der Munnlk, bleek
dat thans 915 zang- en oratorlumver-
enigingen hij de Bond zijn aangesloten,
verdeeld over 3 gewestelijke afdelingen
en 16 ringen. Ook enkele verenigingen
in Canada, Indonesië en Zuid-Afrika
behoren tot de organisatie.
Het koorleidersexamen bestaat thans
een kwart eeuw. In het afgelopen jaar
werden 31 candidaten geëxamineerd,
waarvan er 19 het diploma behaalden.
De van de Bond uitgaande directeuren
cursussen in Dordrecht, Heerlen en
Amsterdam verheugen zich in een toe
nemende belangstelling.
Blijkens de financiële stukken vol
doen vele koren niet aan hun verplich
tingen tegenover de Bond, zodat deze
thans niet minder dan f 12.000 van
de aangesloten verenigingen te vorde
ren heeft.
BONDSDAG.
Op de tweede Paasdag werd een be
groetingssamenkomst gehouden, ge
volgd door een rondvaart door de ha
vens. In de Westerkerk was daarna
het Bondsappèl. De koorzang o.l.v.
Meindert Boekei met Frits Mehrtens
aan het orgel werd door de N.C.R.V.
uitgezonden. Een bonte avond in „Bel-
levue" besloot deze prettige toogdag.
door J. BRANDENBURG.
Het „Divide et impera", verdeel en heers. Er ligt brandstof vol
doende in de Joodse natie om de partijen tegen elkander op te zetten.
Breng de Sadduceërs in het harnas tegen de Farizeërs, de Herodianen
tegen beide partijen, sticht als 't mogelijk is er nog een paar groepen bij
en wacht dan maar eens af. Wanneer gij ze niet vermoordt, zullen ze
best beginnen met elkander te vermoorden.
Nicolaüs heeft zacht en zonder nadruk gesproken. Maar er ligt in
zijn metalen stem een cynische klank, waarin de diepste verachting voor
het Joodse volk zich manifesteert.
Herodes is weer gaan zitten en verzinkt in gepeins. Zijn gelaat heeft
opnieuw de sombere, broeiende uitdrukking aangenomen. Eindelijk, als
kwam hij tot een besluit, wenkt hij met de rechterhand.
In ieder geval moet die jonge dwaas, Aristobulus, geliquideerd
worden, want in dat kind zou het Joodse volk tenslotte zijn eenheid weer
terug vinden en hem tegen mij gaan uitspelen.
Nicolaüs knikt.
Die mening deel ik, o koning, alleen neem deze liquidatie niet voor
uw persoonlijke rekening.
Dat kunt ge aan mij overlaten, zegt Herodes grimmig.
Hij staat op en wenkt naar de deur. Nicolaüs kan gaan.
Er volgen onbarmhartig hete dagen en in Jeruzalem brandt de zon.
In de dalen aan de voet van de bergen is het niet te houden. De stad
lijkt een oververhitte oven.
De lucht trilt en doodse dorheid hangt er over de plantsoenen en par
ken. Alles wat kan, ontvlucht de heilige stad en gaat naar koelere streken.
De gespannen verhouding tussen Alexandra en Herodes is, door de
fijn gesponnen intriges van deze vrouw, geweken en zij biedt de koning
een verzoeningsfeest aan in haar paleis te Jericho. Haar zoon, de jeug
dige Hogepriester Aristobulus, is bij het feest tegenwoordig. Herodes
heeft enkele, ook nog jeugdige hofdignitarissen bij zich.
Na de weelderige maaltijd, begeeft het gezelschap zich naar de speel
tuinen, waar de jongelui zich vermaken met de Griekse spelen. Aristo
bulus is een geoefend worstelaar en zijn speelgenoten willen zich gaarne
met hem meten.
Wanneer de hitte, welke speciaal in het Jordaandal ondragelijk kan
zijn, haar hoogtepunt bereikt heeft, begeeft het gezelschap zich naar de
badplaats, die overschaduwd is door de brede kruinen van hoge cypres-
sen. Het bad is ingelegd met marmer-mozaiëk, dat het water koel houdt.
Herodes houdt zich op in de schaduw van een boom én beschouwt op
enige afstand het worstelspel, dat in het water door de jongelui wordt
voortgezet. Twee dienaren van Herodes houden daarbij de Hogepriester
zolang onder water, tot de wanhopige weerstand, van de voor zijn leven
vechtende Aristobulus, verslapt en hij op de marmeren bodem van het
bad blijft liggen. Wanneer hij uit het water wordt opgehaald blijkt het
leven reeds te zijn geweken.
Ontsteld komt Herodes toesnellen en wanhopig plukt hij aan zijn
baard. Hij geeft bevel onmiddellijk een geneesheer te halen, maar deze
kan niets meer doen. Het ontzielde lichaam van de zoon van Alexandra
ligt slap op het gras aan de oever van het bad. Wanneer Alexandra, op
het geroep der mannen, uit haar apartement, waarin zij zich, na de maal
tijd had teruggetrokken, te voorschijn komt, werpt zij zich vol wanhoop
op het lijk en kermt van smart.
Herodes slaat de handen voor het gelaat en tranen glijden langs zijn
wangen in zijn baard.
Hij speelt, als geboren dramaturg weer meesterlijk het spel.
Maar Alexandra is niet te misleiden.
Ze doorziet de situatie en ze maakt zich tot levensdoel een geduchte
wraak te oefenen.
Ze stelt zich opnieuw in verbinding met Cleopatra en deze weet de
Romeinse keizer te bewegen Herodes voor zich te dagen wegens „broe
dermoord".
Deze gang van zaken heeft Herodes niet voorzien.
Hij beseft goed de ernst van de toestand. Zijn koningschap, ja zijn
leven hangt aan een draad en daarom maakt hij zijn testament.
Hij wil een hartstochelijk afscheid nemen van Mariamne. Maar, door
haar moeder ingelicht, walgt ze van zijn nabijheid. Ze ontvangt hem
uiterst koel en verwijt hem zijn laffe moord recht in het gelaat. Hij be
zweert haar, dat hij onschuldig is aan het „ongeluk", maar tevergeefs.
Zonder afscheid Iaat ze hem gaan. Wanneer hij haar vertrek verlaat en
een laatste blik op haar trotse gestalte werpt, komt plots de mogelijkheid
hem voor de geest, dat hij van zijn reis naar de keizer niet weer terug
keert en zijn vrouw, na zijn dood een ander kan toe behoren. Dat wordt
hem tot een obsessie. Hij kan de gedachte niet verdragen, zijn vrouw in
de armen van een ander te weten. Zijn oom Jozef, aan wie hij het beheer
over zijn goederen toevertrouwt tijdens zijn afwezigheid, draagt hij. op,
in het geval de keizer hem niet laat terugkeren, Mariamne te doen doden
en Jozef geeft de belofte.
stelde het bestuur voor de statuten te
wijzigen om ze aan te passen bij de in
loop der jaren gewijzigde omstandig
heden. Na enige bespreking werd daar
toe besloten.
REDE PROF. SCHOLTEN.
Meer dan 4 millioen Nederlanders, zo
zei prof. Scholten maken zich op om
dit feit te herdenken onder het motto
100 jaar kromstaf".
Het herstel van de R.K. hiërarchie
in 1853 ging vergezeld met verzet van
het Protestantse deel van Nederland.
L\i grote volksbeweging ontstond, de
zgn. April-beweging. Hierbij kwam ooit
het karakter van de school ter sprake.
Spreker wilde aantonen, dat de vraag
stukken van een eeuw geleden nog niets
aan belangrijkheid hebben ingeboet.
Het gebeuren in 1853 is niet los te
maken van de grondwetswijziging in
1848, toen de vrijheid op het gebied van
de geest grondwettelijk vastgelegd
werd en principieel van dwang afgezien
werd.
De eerste consequentie was: vrijheid
voor de kerkelijke organisaties, dus ook
voor de Rooms Katholieke. Tot 1853
was Nederland missiegebied onder di
rect gezag van Rome.
Gedurende 1848—1853 kwam een gro
te verandering in de R.K.-zienswijze:
voetje voor voetje ging men op de lijn
van de vrijheid voor de kerk, lös van
de staat, over. Onmiddellijk daaraan
verbonden lag het streven naar een
vrije school.
Het herstel van de R.K.-hiërarchie
veroorzaakte een enorme deining in
Nederland. Men zag het gevaar, dat
door het herstel van de kerkelijke hiër
archie het Protestantse karakter van
het volk zou worden aangetast.
INTUÏTIEF AANGEVOELD.
Toch heeft het volle, aldus prof. Schol
ten, één ding intuïtief goed aangevoeld.
Het woord godsdienst heeft nameljjk
twee betekenissen: in de eerste plaats
als de inwendige zaak des harten en
in de tweede plaats als de beleving
en doorwerking naar buiten. Dit laatste
wordt op velerlei manier openbaar: in
kerkbouw, zeden en gewoonten, zieken
verpleging enz. Het zet een stempel
op het grote leven en uit zich ook sterlt
op het gebied van het onderwijs. En nu
kreeg de R.K.-kerk in 1853 het appa
raat om zich naar buiten te tonen. Dit
voelde het volk intuïtief aan.
De Aprilbeweging wilde naar de toe
stand van vroeger terug, toen het ge
laat van het Nederlandse volk protes
tants was. Eén der middelen daartoe
was: een staatsschool met de Bijbel.
Met dwang moest dit middel worden
toegepast om zo ook de Rooms Katho
lieken te kunnen bestrijken met als
doel weer te komen tot eenheid van
het volk in geestelijk opzicht.
In de Aprilbeweging leek de houding
van Groen van Prinsterer aarzelend.
Dat kwam emdat hij wel met de school
het Nederlandse volk wilde aangrijpen,
maar omdat hem tegelijk ook de gees*
telijke vrijheid hoog lag.
Met de verkrijging van vrijheid heeft
de R.K.-kerk vat gekregen op het Ne.
derlandse volk. Grote landstreken zijn
R.K. geworden: hun godsdienst werd
geobjectiveerd In het leven.
Vervolgens behandelde prof. Schol
ten de betekenis van dit alles voor
de Chr. scholen. Voorop sta, dat wij
geen staotsdiwanp wensen, maar vrij
heid. Maar nu komt het moeilijke, wij
mogen niet vergeten, dat de gods
dienst ook objectief is. De leuze „de
school aan de ouders" mag niet een
zijdig toegepast worden. Niet met een
boekje in een hoekje kruipen, maar
de beginselen uitdragen onder het
Nederlandse volk.
In alles wat de school betreft moe
ten we contact houden met het brede
Nederlandse leven. Alle groepen, ook
de Rooms Katholieken en de commu
nisten, moeten onder de beademing
daarvan komen. Ook moet het contact
blijven bewaard met de grote goederen
van het Nederlandse volk zoals mo
narchie, staatsinrichting, organisatie
van onderen op enz. Verder dient on
ze principiële instelling gehandhaafd
te worden, b.v. bij de onderwijsver
nieuwing. En zelfs moeten we er niet
tegen op zien, aldus prof. Scholten, on
ze protestantse instelling waar dat
nodig is te demonstreren.
Naar haar negatieve zijde heeft
de Aprilbeweging niets opgeleverd:
geen dwang was het resultaat, maar
naar haar positieve zijde heeft de
beweging van 1853 grote betekenis
gehad. Er ging een schok ten goede
door het Nederlandse volk. Elke
dag moeten we ons er van overtui
gen, dat het niet gaat om onze in
nerlijke overtuiging alleen, maar
ook om het uitdragen daarvan. Zo
kunnen we dankbaar zijn voor het
gebeuren van 1853.
DEINING IN CENTRAAL
AMERIKAANS BLOK.
Guatemala trekt zich terug.
De minister van Buitenlandse Zaken
van Guatemala, dr Paul Osegueda, heeft
gisteren bekendgemaakt dat zijn land
zich uit de organisatie van centraal-
Amerikaanse staten heeft teruggetrok
ken wegens „inmenging in zijn binnen
landse aangelegenheden" door een of
meer der andere leden der organisatie,
Salvador, Costa Rica, Nicaragua en Hon
duras. De regeringen van deze staten zijn
in nota's, welke in krachtige bewoordin
gen waren gesteld, van het besluit op de
hoogte gebracht.
De klacht betreffende inmenging in
binnenlandse aangelegenheden had be
trekking op de gebeurtenissen in het af
gelopen weekeinde, toen de regering van
Guatemala bekendmaakte, dat zij een
complot van de oppositie om in het
Noorden van het land een gewapende re
volutie te beginnen had ontdekt. Meer
dar oppositieleiders werden in hech
te lomen.
