Walcheren gunde 't water slechts 'n kleine buit.
Nationaal Rampenfonds
Goese beurtvaart bracht het
vervoer direct op gang
Onze correspondenten
schreven geschiedenis
Er bestaat slechts een relatieve
veiligheid van de dijken*
PLEEGZUSTER BIOEDWIJN
3 Amerikaanse straaljagers
tegelijk verongelukt.
Giro 9575
of Giro 274289
(Zeeuwsch Dagblad)
Koningin en Prins
naar Londen*
Angstige uren in OostkapelleVrouwenpolder en Ritthem
Oostkapelle
Vrouwenpolder
Ritthem
Inhuldiging monument te Eede
uitgesteld.
DEN HAAG
Evacueetjes uit Schouwen op Soestdijk te gast.
Dinsdag 24 Maart 1953
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 4
Steeds dreigend gevaar*
In „De Ingenieur", orgaan van het
Koninklijk Instituut van Ingenieurs en
van <le vereniging van Delftse Inge
nieurs, heeft <lr ir V. J. P. de Blocq
van Kuffeler enkele beschouwingen ge
geven naar aanleiding van de waters
nood 1953.
Aan deze beschouwingen is het vol
gende ontleend:
Ir R. ver Loren van Themaat wees
er reeds op, dat absolute veiligheid te
gen dijksdoorbraak niet te verkrijgen
is en dit feit hebben wij helaas te aan
vaarden. Men kan nagaan de ongun
stige toestanden, die zijn waargenomen
en die gelijktijdig kunnen optreden, om
daaruit dus, op grond van waarnemin
gen, de meest ongunstige toestand af te
leiden. Op die wijze wordt de illusie
van absolute veiligheid gewekt.
De periode, waarover onze waarne
mingen zich uitstrekt is echter, spe
ciaal wat de extreme gevallen betreft,
beperkt. Wat weten wij van de depres
sie, die de Sint-Elizabeth's-vloed van
1421 .wellicht de enige vloed verge
lijkbaar met die van 1953 veroor
zaakte en van de toen langs onze kust
en in onze zeegaten* opgetreden water
standen
Volgens geruchten heelt de jongste,
sterke depressie zich anders uitgestrekt
en zich langzamer verplaatst dan ge
bruikelijk is en beide factoren hadden
een verhogende invloed op de water
standen in het Z.W. des lands. Boven
dien was er op korte afstand een rug
van hoge druk, waardoor grote lucht-
drukverschillen en bijgevolg grote wind
snelheden ontstonden. Volkomen uit
zonderlijke hoge waterstanden waren
hiervan het gevolg, maximaal werd de
hoogst bekende waterstand met niet
minder dan 75 cm. overschreden. Hier
kan men naar de mening van de schrij
ver moeilijk zeggen, dat onze water
bouwkundigen wisten, dat deze na
tuurramp zou optreden. Men zou
voortaan met deze nieuwe ervaring
rekening kunne'- houden. Maar wie
garandeert, dat een der volgende de
pressies zich niet nog langzamer zal
bewegen, misschien enige tijd vrij sta-
tionnair zal blijven en de gevolgen
daax'van op de waterstanden zijn on
berekenbaar. Wij zijn niet in staat de
voor de toekomst ongunstige toestand
te voorspellen en onze waterkeringen
absoluut veilig te maken.
Dit heeft de Rijkswaterstaat er in
de laatste tijd toe geleid om het stel
sel van het opeenstapelen van de be
kende, ongunstigste toestanden bjj het
bepalen van djjkshoogten te verlaten
en in plaats van de illusie van absolute
veiligheid een indruk van de relatieve
veiligheid te geven.
Brand veroorzaakte in ons land ge
durende de laatste vijf jaar gemiddeld
ruim 35 millioen gulden per jaar scha
de, waaruit blijkt, dat brand in het
algemeen belangrijk meer schade geeft
dan overstromingen. Wij trachten door
passende maatregelen verkeersongeval
len en brandschade zo veel mogelijk te
'beperken, maar niemand koestert de
illusie deze uit te sluiten. Wij aanvaar-
Ingezonden Mededeling (Adv.)
DUIZELIG DOOR ZORGEN
drink nieuwe kracht uit
Drie Amerikaanse straaljagers van
het type „Thunderjet" zijn Zaterdag in
de omgeving van het vliegveld Goose
Bay in Labrador gelijktijdig neerge
stort. Een piloot kwam om het leven.
Een andere „Thunderjet" die even
als de drie bovengenoemde, deel uit
maakte van een formatie van zestien
vliegtuig en twee andere keerden
Groenland vermist.
Een van de vliegtuigen van uc 101-
matie, die op weg was van Goose Bay
naar Europa via Groenland, kreeg een
storing aan de brandstoftoevoer. Dit
vliegtuigen en twee andere keerden
naar Goose Bay terug. Op een afstand
van vijf kilometer van het vliegveld
raakte de brandstof van het eerstge
noemde toestel op, waarna alle drie
neerstortten.
Wie zorgt voor verzending
Het vorige jaar deed een ze
kere Mrs. Boogaard-Riet, woon
achtig in Amerika, 2840 Porter
Avenue, Ogden Utah, een be
roep op verschillende mensen in
Tholén in verband met de na
latenschap der Boogaard-fami
lie. Op deze wijze kreeg zij heel
wat „kennissen" op het eiland,
want verscheidenen traden met
haar in correspondentie.
Direct toen de ramp in Ame
rika bekend werd aldus blijkt
thans uit een brief van Mrs.
Boogaard begon zij een hulp
actie en het resultaat was ver
bluffend haar telefoon stond
niet stil en in een minimum van
tijd had zij vele vrachten kle
ding bij elkaar.
Nu zit zij echter met de ver
zending. Voldoende middelen
om alles naar New York of San
Fransisco te doen transporteren,
van waar het wel kosteloos door
een Nederlandse Maatschappij
naar Nederland zou worden
vervoerd, heeft zij niet. En haar
beroep op het Amerikaanse
Roode Kruis baatte niet, daar
deze instantie alleen maar geld-
schenkingen in ontvangst neemt.
Nu zit ze daar met de goede
ren en haar verzuchting is: „We
hopen dat men er in Nederland
een oplossing voor kan vinden
(het Nederlandse Roode Kruis
b.v.), zodat de bewoners van
Utah alles kunnen brengen wat
ze willen schenken nü durf
ik n.l. geen goederen meer te
accepteren, voordat ik weet, dat
er ook transport komt. Als U
ons daaraan kunt helpen, hel
pen wij U
den hier gelaten het onvermijdelijke.
Zullen wij er dan ook niet toe kunnen
komen het onvermijdelijke risico van
dijkdoorbraken te leren aanvaarden.
In elk geval is het beter zich bewust
te zjjn van een steeds dreigend gevaar,
dan zich te koesteren in de illusie van
absolute veiligheid.
Is men zich eenmaal bewust van de
realiteit, dat steeds gevaar dreigt, dan
zal men zich ook terdege moeten be
raden op de maatregelen, die onmid
dellijk in geval van een ramp getrof
fen moeten worden. Heeft men direct
na de ramp geen gebrek aan vaartui
gen, geschikt om in geïnundeerd terrein
te opereren en aan hefschroefvliegtui-
gen gevoeld? Die vereiste maatregelen
moeten worden voorbereid en gecoör
dineerd en men moet ter zake steeds
paraat blijven. Blijven rampen lang uit,
dan dreigt wat dit laatste betreft ge
vaar. Daarom moet het in onze ge
dachten worden ingehamerd, dat, al
houdt de vijand zich ook nog lang ver
borgen, hij toch op elk ogenblik kan
toeslaan.
Verjaardag van Sowjet-vloot en
-leger.
De Sowjet-minister van oorlog en de
minister van Marine, respectievelijk
maarschalk Wassiljefsky en admiraal
Koeznetsof, hebben dagorders uitgege
ven ter gelegenheid van de 35ste ver
jaardag van Sowjet-vloot en -leger. Zij
manen aan tot grotere waakzaamheid
en stellen voor, dat in de hoofdsteden
der republieken alsmede in de „helden
steden" Stalingrad. Leningrad, Sebas-
topol en Odessa saluutschoten gelost
zullen worden.
Er zijn gelukwensen gekomen uit
China en de Oosteuropese landen.
Doe het vandaag nog!
lillllillli!III!ll!!IllinillU!llllllllll[llllljl!lllllll!IlllllHliBIIRIj!!Illj|||l!illl!ll
EENDAAGS BEZOEK.
H. M. de Koningin en Z. K. H. de Prins
der Nederlanden zullen op 26 Februari
een bezoek aan Londen brengen. Oor
spronkelijk lag een tweedaags bezoek
in de bedoeling, tijdens hetwelk aller
eerst de tentoonstelling van oude Hol
landse schilderijen uit particulier En
gels bezit in Burlington House zou wor
den bezocht. Ook zou aan de Koningin
tijdens een plechtigheid in de city de
„Freedom" van de „Carpenters' Com
pany" worden aangeboden, waarna de
Koningin en de Prins zouden aanzitten
aan een door de „Carpenters' Com
pany" in de Drapers' Hall aan te bie
den lunch.
Tjjdens het ééndaagse programma,
waartoe thans is besloten, zullen de
Koningin en de Prins een bezoek bren
gen aan Koningin Elisabeth en de Her
tog van Edinburgh, aan wie Hare Ma
jesteit de dank van het Nederlandse
volk zal oveirbrengen voor de hulp van
het zelf zo zwaar getroffen Engeland.
Hare Majesteit zal voorts de tentoon
stelling in Burlington House bezoeken
en op de Nederlandse ambassade de
„Master" en de „Clerk" van de Car
penters' Company ontvangen.
Geen vrachtje blijft er staan
„Ja, met expeditie Roose. Jawel meneer, we worden wel overvoerd en ik durf
U geen regelmaat te garanderen. Nee, nee, we hebben nog geen enkele zending
behoeven terug te sturen".
De heer J. H. Roose legt bijna peinzend de telefoon op de haak en zegt: „Zo
gaat het de hele dag maar door. Daarnet belde een firma uit Rotterdam. Mijnheer,
we hebben een vrachtje voor Kortgene, wilt U het vervoeren en zoekt U meteen
dan eens uit of de winkel in Kortgene het goed al kan gebruiken
Vanuit zijn kantoor zien we de drukte
op de kade waar de goederen hoog
staan opgestapeld en waar gesjouwd
wordt met vaten, balen, balken, zakken,
kortom met alles wat er maar te ver
voeren is.
Nu het meeste vervoer lam is gelegd
is het zeker tweemaal to druk op de
Goese Albert Joachimkade. „Vorige
week hebben we hier anderhalf millioen
kilogram verwerkt" zegt de heer Roose.
En met „wij" bedoelt hij de Verenigde
Beurtdiensten: Ossewaarde Dekker,
Van der Schuyt en Roose en De Munck,
die de diensten onderhouden op Dor
drecht, Rotterdam, Amsterdam en de
Zaanstreek. Zondags na de ramp heeft
heeft de heer Roose namens de Verenig
de beurtdiensten andere vervoerders, en
ook de spoorwegen en de posterijen
gastvrijheid verleend, d.w.z. zij kon
den vrachten, die niet langs de normale
Geen strategische goederen naar
communistisch China.
De Canadese minister van Buiten
landse Zaken, Pearson, die voorzitter
is van de Algemene Vergadering der
Verenigde Naties, heeft Zaterdagavond
in een radiogesprek de mening naar
voren gebracht, dat de vergadering
mogelijk, als volgende stap om een
einde te maken aan de communistische
agressie in Korea, een verbod op de
uitvoer van goederen van strategisch
belang naar communistisch China zal
instellen.
weg, dus per spoor of per as, vervoerd
konden worden via de beurtdiensten
versturen.
„Tot mijn spijt hebben we van de
spoorwegen hierop geen enkele reac
tie gekregen", aldus de heer Roose. Dit
valt me ontzettend tegen."
„En ik kan u wel zeggen, al die volle
boten die men nu ziet varen, al de par
ticuliere schepen, die we hebben moe
ten inlassen inplaats van drie sche
pen voeren er nu vijftien per week
daar moet dik geld bij.
Ondanks dit alles schijnt men de
beurtvaartdiensten nog steeds als een
trekschuit te beschouwen. En men ver
geet, dat het reeds is voorgekomen, tij
dens deze drukke dagen, dat goed, dat
's morgens uit Deventer werd verzon
den dezelfde avond nog in Goes werd
besteld."
Dat het vervoer naar en van Goes
door de Verenigde beurtvaartdiensten
op gang is gebracht staat wel als een
paal boven water.
En er zijn behoorlijke prestaties ver
richt. Zo was daar onder meer Schip
per Berrevoets van de „Labor Cine it"
uit Numansdorp. Hij lag in Dordrecht.
Van zijn eigen familie, die ook in het
rampgebied zat wist hij nog niets. Hij
voer naar Burghsluis om daar te gaan
helpen en keerde vandaar met eva-
cuatiegoed terug naar Bergen op Zoom.
In Bergen op Zoom pikte hij vracht
goed op voor Goes en nam meteen ook
passagiers mee. Dat leverde hem f 66
Geëvacueerde kinderen van de
eilanden Schouwen en Duiveland,
Goeree en Overflakkee, die zijn
ondergebracht in Baarn en Soest
waren vorige week te gast op het
paleis Soestdijk. In de filmzaal
woonden zij een poppenkastvoor
stelling bij.
Het koninklijk gezin zorgde er
zelf voor, dat de kinderen niets
tekort kwamen en de kleintjes,
zo onverwacht in een geheel an
dere omgeving, voelden zich spoe
dig op hun gemak.
Zowel de Koningin als de prin
sessen reikten allerlei versnape
ringen uit.
Op de boveiiste foto:
H.M. de Koningin gaat met een
schaal rond.
Op de foto hiernaast:
Prinses Margriet laat zich, evenals
de andere kindereneen glas
limonade goed smaken.
op. Hij gaf er uit eigen zak f34 bij en
stortte dat in het Rampenfonds. Toen
tufte hij er weer vandoor met zakken
naar Burghsluis.
De telefoon rinkelt opnieuw. „Wat
zegt U, vaten olie voor de pompen in
die en die polder? Ja mijnheer, ze zitten
aan boord. Maar U moet nog even wach
ten, eerst het andere goed er af laden."
Op de kade tuft een volgeladen bestel
wagen voorbij, op weg naar de klanten,
die tevreden hun vracht in ontvangst
Dc Schevcningsc kustvloot
uitgebreid met evacuees.
De kustvloot die te Scheveningen is
gestationneerd, is aanmerkelijk uitge
breid doordat van Stellendam een aan
tal garnalenvissers is toegevoegd. Ook
van Oudorp zijn er enkele schepen bij
gekomen. Deze vissers zouden zich
gaarne voorgoed te Scheveningen wil
len vestigen, mits er woonruimte wordt
gevonden voor hen en hun gezinnen.
Het stormt nog steeds uit het Noordwesten. Er
is gevaar. Om half acht Zondag raast de brand
weerauto naar de duinen. Maar de wagen loopt
vast. Bij de z.g. Rode Weg staat op sommige plaat
sen een halve meter water. De mannen springen
van de wagen af. Er moeten geulen worden ge
graven om het water weg te laten lopen. Zullen
de duinen de stortvloeden kunnen houden? Het
ergste gevaar lijkt voorlopig te zijn geweken.
Later bereikte men het strand. Het was daar
een en al woestenij. De duinen waren soms 25
tot 30 meter afgebrokkeld en het strand lag
bezaaid met strandstoelen, deuren en ander
wrakhout.
Onder leiding van de Polder Walcheren slaagde
men er in bij de Vierhoogten een dijkje te leg
gen. In korte tijd werd een kranig stukje werk
geleverd.
Op het gemeentehuis ging voortdurend de tele
foon. Ploegen werden uitgestuurd naar de ver
schillende bedreigde plaatsen op Walcheren.
Brandweerlieden vertrokken met een zeewaardige
boot naar Baarland. Ongeveer 60 man meldde zich
op verzoek vrijwillig om bij Veere ingezet te
worden.
Het waterleidingkanaal stond geheel vol met
zout water, maar Maandag kwam een pompinstal-
latie uit Holte, die na een halve dag werken het
water 63 cm deed zakken.
Oostkapelle had de ramp goed doorleefd en
verstond zijn taak, n.l. helpen, waar het moest.
31 Januari Zaterdag. Een sterke wind giert
over het land, die steeds in hevigheid toeneemt.
Het wordt een vliegende storm. In Vrouwen
polder gaan de bewoners ter ruste. Veler ge
dachten gaan uit naar de mensen op zee. Men
vermoedt niet wat boven eigen hoofd hangt.
1 Februari Zondagmorgen. Het dorp wordt op
geschrikt door onheilstijdingen. De dijk is door-
gebroken. Even buiten de kom in de richting
Veere staat alles blank. Water en nog eens water.
Er komt een paard aanzwemmen. Het dier wordt
gered. Gauw naar een droge stal in de buurt. Een
landbouwer weigert echter het dier op te nemen.
Hij had geen plaats. Niemand heeft tijd om hier
over na te denken. Er moet aangepakt worden.
Het gat in de dijk van de Kattepolder moet dicht.
2 Februari Maandag. Aan het strand spoelen
paarden, koeien, varkens en kippen aan. Ook
wordt het stoffelijk overschot van een vrouw
gevonden.
De week gaat voorbij. Langzaam gaat het leven
weer normaal door. Er doen soms sombere ge
ruchten de ronde. Uit aangespoelde varkens zijn
door onverlaten hammen gesneden. En zjj, die
familieleden hebben in de getroffen gebieden zit
ten voortdurend in spanning.
Soldaten houden de wacht op het strand om
verdere misdrijven te voorkomen. Er is veel
gebeurd deze week. Veel leed is geleden en veel
hulpvaardigheid is betoond. Zaterdagavond kun
nen velen eindelijk weer eens rusten. Velen
^zullen bij het ter ruste gaan gedacht hebben
®an de vorige Zaterdag. Morgen is het Zondag.
Dan gaat men naar de Kerk om God te bidden
en te danken.
Zondag 1 Februari. Half vijf. De dijk is door
gebroken. De brandweersirene loeit. Huis aan
huis wordt het meegedeeld: De dijk is door: Breng
alles wat van waarde is naar boven.
Op 7 plaatsen zijn gaten ontstaan in de dijk:
Drie bij Fort Rammekens, drie tussen de Schone
Waardin en ,,'t Vlaggetje" (hier wordt het water
nog tegengehouden door de „Boomdijk") en een
bij Fort de Ruyter.
Dra staat het water in de Zuidwateringstraat al
in de huizen. Ook het laagste gedeelte van Wel-
zinge is er slecht afgekomen.
De zieken en ouden van dagen worden geëvacu
eerd. Ook het vee moet gered worden.
Aan de dijken wordt hard gewerkt. Bij „Ram
mekens" en „de Ruyter" moet het gat gestopt
worden, voordat het water weer hoog wordt. Het
lukt gedeeltelijk en 's middags stroomt het water
niet weer het dorp in.
Maandag 2 Februari. Het water is een heel eind
gezakt, doordat het electrisch gemaal van de Pol
der Walcheren in tact was gebleven. Bij het gat
in de dijk bij Fort Rammekens wordt de D.U.W.
ingezet.
Dinsdag 3 Februari. Het gevaar voor overstro
mingen is geweken. De evacué's kunnen terug
keren.
Bij de dijkgaten worden zandzakken gedropt.
Woensdag 4 Februari. Er heerst ontevredenheid
over de prestaties van de D.U.W.-arbeiders. Ze
werken veel té traag.
Donderdag 5 Februari. Men maakt zich ernstig
ongerust over de volgende springvloed op 16 Fe
bruari. De dijken zullen dan nog niet dicht zijn.
Er moet harder gewerkt worden. De bewoners
van het dorp willen immers niet met de D.U.W.
samenwerken. Er is nog niets gedaan aan de dijk
tussen de Schone Waardin en het Vlaggetje. Én
zal de slaperdijk het houden bij de hoge vloed
en een storm?
Vrijdag 6 Februari. Er wordt bij de burgemees
ter geklaagd, die een onderzoek instelt.
Zaterdag 7 Februari. De toestand is ongewijzigd.
Zondag 8 Februari. Eindelijk begint men aan
het herstel van de dijk tussen de Schone Waardin
en Het Vlaggetje. Ongeveer 250 militairen zijn
ingezet, die al het gevaar hebben gekeerd.
Thans op 31 Augustus a.s.
Wegens de watersnoodramp is
de plechtige inhuldiging van het
monument ter nagedachtenis aan de
terugkeer naar het vaderland na de
oorlog van H. M. Koningin Wil-
helmina te Eede (West-Zeeuwsch-
Viaanderen) uitgesteld.
De inhuldiging, die zou geschie
den op 13 Maart, de dag waarop
acht jaar geleden de Koningin
terugkeerde, is thans verschoven
naar 31 Augustus van dit jaar.
Ook de officiële opening van het
herbouwde lyceum voor West-
Zeeuwsch-Vlaanderen te Oostburg,
die op dezelfde dag zou geschieden,
is tot later uitgesteld.
WAT ISRAEL GAF.
In Israël zijn door particulieren meer
dan 12.000 Israëlische ponden bijeen
gebracht voor het Nederlandse Ram
penfonds. Per vliegtuig werd door het
Joods agentschap 2782 kg. kleren naar
Nederland gezonden, 617 kg. door het
Israëlische Roode Kruis en 55 kg.
kleren en 2 kg. pharmaceutische
producten via het Nederlandse gezant
schap te Jeruzalem. Voorts heeft het
Joodse agentschap nog 12 ton kleding
per schip verzonden. Zoals bekend heb
ben het gouvernement van Israël en
de handelscommissie voor zuidvruchten
6000 kisten sinaasappelen beschikbaar
gesteld.
Poolse oud-strijders verklaren zich
één met het Nederlandse volk.
Naar wij eerst thans vernemen,
heeft de Vereniging van Poolse Oud
strijders in Nederland tot Z. K. H.
Prins Bernhard, het volgende schrij
ven gericht:
„Het Bestuur van de Vereniging van
Poolse Oudstrijders in Nederland
wenst Uwe Koninklijke Hoogheid, als
Voorzitter van het Nationaal Rampen
fonds, te verzekeren, dat alle Poolse
oudstrijders lijden met het moedige
Nederlandse volk, dat nauwelijks zich
herstellend van de enorme verliezen
van de tweede wereldoorlog, thans ge
troffen wordt door deze ontzettende
overstromingsramp.
Namens alle vrije Polen, die na de
oorlog in Nederland zoveel gastvrij
heid en vriendschap hebben mogen
ondervinden, verklaren wij ons één
met het Nederlandse volk. Wij zullen
alles doen wat in ons vermogen ligt
om de rampenactie te steunen.
Nu voelen wij eerst recht, hoezeer
Nederland voor ons een tweede
Vaderland is geworden
Een les van de watersdood.
