Aan hel front vallen alle kerk
weg.
grenzen
Wegschap Walcheren.
men óver, in Korea
In Nederland theoretiseert
staat men concreet vóór de vragen
van leven en dood.
Morele steun*
Oost-Duitse boeren laten hun grond
in de steek voor de vrijheid*
Een veldprediker keerde terug
Ds Couvée was vóór hij het zelf wist
frontdominee.
Lof voor Nederland»
FEUILLETON
tand,
dat 9& U ut-ifyen yat
®ie ïladia
-
Dinsdag 6 Januari 1953
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
i.
LIET EILAND WALCHEREN staat
A 1 de laatste jaren wel in het mid
delpunt van veler belangstelling.
De inundatie er van noodzakelijk
geworden in het grote geallieerde aan
valsplan bracht overal in het land
een warm gevoel van meeleven en boe
volgde men tot in zelfs de kleinste dor
pen in geheel ons vaderland de pogin
gen om tot dichting van de dijkgaten
te geraken.
Daarna was .het op hoog niveau in
beide Kamers der Staten-Generaal
de Herverkavelingswet Walcheren,
welke Walcheren voor het voetlicht
haalde.
Het daarop volgende Streekplan
bracht opnieuw veler tongen en pen
nen in beweging.
En nauwelijks was de rust daarover
hersteld of toen kwam het voorstel van
Ged. Staten tot oprichting van het
Wegschap Walcheren, waarbij ook
practise^ een groot gedeelte van het
gehele eiland betrokken is.
Was het wonder, dat met name de
gemeenteraden van Walcheren het
voor en het tegen er van wel eens op
hun gemak hadden willen overwegen?
Die tijd is hun echter niet gegund
geworden; er was zelfs nauwelijks ge
legenheid om de bezwaren ertegen te
formuleren en in te dienen.
Bij meerderen heeft dit wel enige
ontstemming gewekt en bij veler hun
ner kwam de vraag op: Waarom toch
zo'n haast? De werkzaamheden van de
herverkaveling zijn immers toch nog
niet afgelopen? Waarom nog niet wat
gewacht en rustig de gelegenheid ge
schonken tot studie en beraad?
Ook in de Statenzitting, waarin het
Wegschap Walcheren breedvoerig be
handeld is, kwamen deze vragen naar
voren.
Ged. Staten heooen aaar nog eens
herhaald, dat de tijd van voorbereiding
en van indiening van bezwaren niet
ruim was toegemeten, doch dat van de
zijde van de Herverkavelingscommis
sie Walcheren grote aandrang op hen
werd uitgeoefend om zoveel mogelijk
spoed te betrachten. Want, zolang het
Wegschap niet is vastgesteld, kan de
vaststelling van het plan van wegen,
waterlopen en kaden niet worden ver
wezenlijkt. En hierop moet, op haar
beurt, de officiële verdeling der kavels
weer wachten.
En daarom moest met oprichting van
het Wegschap wel spoed worden be
tracht, aldus Ged. Staten verder in him
verweer.
In de Statenzitting werd dit verweer
en daarmee ook de haast, waarmee ge
werkt moest worden, door de Staten
leden dan ook ten volle geaccepteerd.
Men was er ten volle van overtuigd,
dat Ged. Staten in dezen practisch niet
anders hadden kunnen handelen.
EEN ANDERE VRAAG was intus
sen bij velen of voor dit alles een
Wegschap nodig was.
Burgemeester en Wethouders van
Middelburg hebben in een brief aan
de Provinciale Staten zich niet uitge
laten over de vraag, of een Wegschap
voor de plattelandsgemeenten van
Walcheren de meest gewenste vorm is
om het onderhoud en beheer der ter
tiaire en quartaire wegen op te van
gen, maar Middelburg zelf, met zijn
eigen dienst voor onderhoud der we
gen, hadden ze er in elk geval buiten
willen laten. Ze verwierpen het opne
men van hun gemeente in het Weg
schap zelfs principieel.
Geheel anders klonk het geluid van
Vlissingen.
Inziende het belang van een goed
onderhouden, duurzaam wegennet op
Walcheren en met begrip voor de ge
dachte, om het beheer en onderhoud
daarvan op te dragen aan één lichaam,
alsmede gezien de bijzondere aanlei
ding, in de vorm van de overstroming
van 1944, voor de totstandkoming van
het nieuwe Wegschap op Walcheren,
waren B. en W. en ook de Gemeente
raad van Vlissingen bereid geen be
zwaar te maken tegen het oprichten
van het Wegschap als 'zodanig.
Ged. Staten zelf hadden de Staten
leden over de noodzakelijkheid van
een Wegschap duidelijk ingelicht.
In hun mededelingen daarover stel
den ze voorop, dat een billijke verde
ling van de kosten van het nieuwe we
gennet op Walcheren, met als uit
gangspunt het historisch geword°ne,
richtsnoer bij het plan van toedeling
van de wegen zou moeten zijn. Het
bleek zeer bezwaarlijk deze gedachte
te verwezenlijken door toewijzing van
de wegen aan bestaande publiekrech
telijke lichamen, te weten de provin
cie, de gemeenten en de polder Wal
cheren.
Gedacht werd daarom aan samen
werking in publiekrechtelijk verband
tussen de gemeenten en de Polder
Walcheren.
De wet kent echter een gemeen
schappelijke regeling tussen water-
schaps- en gemeentebesturen niet en
dus was deze oplossing niet mogelijk.
Wel mogelijk was de oplossing en
dit leek r'ed. Staten de meest aan
vaardbare de oprichting van een
Waterschap (Wegschap), dat met het
beheer en onderhoud van de nieuwe
wegen zou worden belast.
De Staten konden zich ten spijt
van de Middelburgse brief aan hen
met deze oplossing ten volle verenigen.
Dat enkelen hunner tenslotte aan
het Wegschap toch hun stem niet kon
den geven, lag aan de verdeling der
kosten tussen de verschillende partici
panten.
Doch daarover nader in een volgend
artikel.
N. J. Hs.
(Van één onzer redacteuren).
„Het merkwaardige in Korea is juist", zo vertelt ds J. Couvée,
Geref. predikant te Roodeschool, ons als we hem in de drukte van de
cantine van de Engelbrecht van Was sa u kazerne te Roosendaal, waar
het begroetingsfeest van de Korea-vrijwilligers, die juist in het vader
land zijn teruggekeerd, wordt gevierd, even aan zijn battle-dress heb
ben getrokken, „het merkwaardige juist is, dat daar in Korea, of je het
gelooft of niet gelooft, alle kerkelijke grenzen plotseling wegvallen.
Leden van de Gereformeerde Kerk (onderhoudende art. 31), Hervorm
de Kerk, Gereformeerde Kerk, Chr. Gereformeerde Kerk, Lutherse Kerk,
Darbisten, noem de kerkelijke groeperingen maar op, die er zo zijn,
voelen zich plotseling één. Samen hebben we aan het front de kerk
diensten gehouden, samen hebben we in de noodkerk het Heilig Avond
maal gevierd."
Engels vaartuig op zoek naar
verzonken schatten.
Eén van de nieuwste en grootste
Engelse diepzee-bergingsvaartuigen, de
„twyford", is in Zuid-Afrika aangeko
men, vermoedelijk om schatten van
het 100 jaar geleden bij Kaap Agulhas
gezonken transportschip „Birkenhead"
te bergen.
De „Birkenhead" verging op 25 Ja
nuari 1852 bij Danger Point, nabij
Agulhas. In de branding kwamen 357
soldaten en 87 matrozen om het leven.
Slechts vrouwen en kinderen konden
met de twee beschikbare reddingbo
ten aan wal worden gebracht. Aan
boord bevond zich 240.000 pond ster
ling in goud, waarvan tot dusverre
niets is teruggevonden. Nabij Danger
Point liggen nog drie rijke wrakken,
het Britse vrachtschip „Queen Anne",
het Amerikaanse vrachtschip „Agwi-
monte" en een Noors tankschip, welke
alle in 1943 door Duitse onderzeeërs
tot zinken zijn gebracht.
Moeilijke beslissing..
Even hebben we kans gezien ds
Couvée af te troggelen van de hoofd-
legerpredikant ds. A. T. C. de Kluis en
ds D. J. Couvée te Axel. Van alle kan
ten wordt ds Couvée aangesproken,
want in deze sfeer van afscheid, die er
heerst in de cantine, wil bijna iedereen
de „doom", de veldprediker die terug
gekeerd is uit Korea, nog even spreken.
In een afgeschoten hoekje, temidden van
het drukke geroezemoes, hebben we nog
even een ernstig gesprek over het leven
en het werk van een veldprediker aan het
front.
Ds Couvée vertelt, hoe hij een jaar
geleden binnen vier dagen moest be
slissen, afscheid moest nemen van zijn
gemeente te Roodeschool en alles voor
zijn vertrek naar Korea moest regelen.
Ds Meerburg uit Maastricht was ruim
een jaar geleden teruggekeerd uit Korea
en de jongens dreigden zonder „doom" te
komen zitten. Dat mocht in geen geval
Moeilijk is de beslissing geweest voor ds
Couvée. Toen begreep de Gereformeerde
predikant van Roodeschool, dat zijn ge-
meente het een jaar ionder hem moest
stellenen dat hij geroepen werd in Korea
in Korea waar de jongens een veldprediker
moésten hebben.
Vlug was dat alles in zijn werk gegaan.
Zö stond ds Couvée nog op de kansel van
de Gereformeerde Kerk van Roodeschool,
waar de gemeente in rust en vrede leefde
en niet lang daarna was hij frontdominee
midden in het uitgestrekte barre Koreaanse
land.
Leven en dood.
,Wat een overgang is dat", zegt ds
Couvée. „Hier in Nederland theoretiseren
en debatteren we graag over ernstige
kwesties, maar daar in Korea stonden we
plotseling concreet voor diepe vragen,
concreet voor de vragen van leven en
dood. Vragen, die in al hun geweldigheid
plotseling wreed op je afstormen".
Maar juist dat directe leven, dat aan
het front wordt geleefd, dat oog in oog
staan met de dood, maakte het arbeids
veld van de legerpredikant zo rijk en dat
maakte zijn werk zo dankbaar. De con
frontatie met de dood, de eenzaamheid in
het verre vreemde land maakten het open
gesprek met de jongens, die om zoveel
verschillende vreemde redenen naar Korea
trokken, vaak mogelijk, maakten hen toe-
ikelijk voor de Boodschap van het Heil.
We lezen de vreugde op het bruin-
verweerde gezicht van de predikant,
als hy vertelt hoe sommigen Belijde
nis des Geloofs aflegden, van welke
Belijdenis kerkelijk meelevende offi
cieren als ouderlingen van de nood
kerk officieel getuigen waren.
De Lua-marinen aan hat {tont hadden het
ook niet altijd even gemakkelijk. Dagen
lang stonden ze met het luchtdoelkanon in
stelling. Maat van de bezoeken van de
veldptediket, ds Couvée. konden ze
zeket zijn en naat dit bezoek zagen ze uit,
want dat betekende een moedgevend, op
wekkend wootd, dat zij zo nodig hadden.
benadering meeleven met alles wat
ds Couvée in ons gesprek weer be
leefde. Maar toen ds Couvée zei:
„Ik voelde me als Paulus, die langs
de „heidenen" trok om het Evan
gelie te brengen", toen begrepen we,
dat daar aan het front in Korea heel
gewoon de Blijde Boodschap was
gebraeht, de Blijde Boodschap, die
niet te stuiten is, hoe ontzettend de
omstandigheden ook kunnen zijn.
Omstandigheden. Ais de jongens in
de frontlijn lagen, waren 7 of 8 kerk
diensten in het open veld of in een
bunker niets. Soms woonden 20 man
nen de dienst bij, soms waren het nog
minder die onder de verkondiging van
het Woord zaten. Ds Couvée moest de
jongens opzoeken, hoe gevaarlijk het
„Als de Chinezen een paar hon
derd meter verderop zitten en de
dominee verschijnt aan het front,
dan geeft dat vertrouwen en dan
geeft je dat weer nieuwe moed",
vertelt sergeant F. v. d. Meyden
uit Goes ons. „Moeilijk kan ik V
vertellen hoe groot de morele
steun van een veldprediker kan
zijn. Dat moet U zelf meegemaakt
hebben".
Sergeant v. d. Meyden is juist
thuis gekomen en zijn dochtertjes
Guusje, Hanne en Anjes, die zeven,
vier en drie jaar oud zijn, zijn niet
bij vader weg te slaan. Twee zitten
op zijn knie en een derde weet ook
nog een plaatsje bij hem te vinden.
Sergeant v. d. Meyden, die de
hele strijd in Indonesië in K.N.I.L.-
verband heeft meegemaakt en thans
als beroeps-sergeant bij het Neder
landse leger is ingedeeld, vertelt dat
hij zuiver uit idealisme naar Korea
is gegaan. Hij is blij zoveel gevechts
ervaring opgedaan te hebben. „Maar
voor geen geld van de wereld wil ik
er weer heen!", voegt hij er aan toe.
Waarom vertelt hij niet. Er zijn din
gen, die je mee hebt gemaakt, die Je
niet aan een ieder vertelt.
Vol lof is hi] over de Franse en
Amerikaanse soldaten, die kort ge
leden nog zo verbeten om de „Oude
Kale Heuvel" hebben gevochten, die
drie keer van bezetting wisselde.
„Wij lagen op een afstand", zegt hij
nog, „en we voelden ons supporters
van een volleyballmatch. Alleen ging
het er wel wat bloedig en heet toe!"
ook was. Verzuim zou een soort de
sertie betekenen. Juist aan het front
was de dominee nodig. Juist aan het
front kon van hart tot hart gesproken
worden.
Is het wonder, dat onder deze omstan
digheden de Nederlandse kerkelijke grenzen
niet meer bestonden en moeilijk meer wa
ren voor te stellen. Protestanten in de
breedste zin van het woord moesten zich
daar wel één voelen in een ware oecume
nische gemeenschap.
Ds Couvée is niet alleen herder en
leraar geweest in Korea. Zijn werk om
vatte een breed terrein. Zo had hij een
groot aandeel in de lectuurvoorziening,
zo moest hij Kodakfilmpjes leveren, zo
was hij postbode, soms advocaat, jour
nalist, bokspromotor, tolk, ja wat al niet.
Overal was de dominee goed voor en
hij deed alles met plezier en liefde.
Plotseling wotdt ons gesprek afge
broken. We hadden nog veel langer kun
nen praten. Maar de [amilie wacht en de
auto naar Axel, waar een rustige Neder
landse Zondag in familiekring wordt door
gebracht en dan wacht de gemeente in
Roodeschool haar herder en leraar weer.
Een heilzaam intermezzo in het ambtetijk
leven'is voorbij
Ingezonden Mededeling (Ad*^
N.V. Koninklijk» Pharmaceutlsche Fabrieken v/h
Brocades - Stheeiaaa& PJbarmacI*
Dagelijks loopt een dorp leeg.
„Nimmer is het hier zo druk geweest I"
(Van onze correspondent)
Bonn. Volgens de officiële gegevens is het aantal vluchtelingen uit Oost-
Duitsland nimmer zo groot geweest als dit jaareinde. Tijdens de Kerstnacht
zijn er honderden en honderden de zönegrens overgekomen en de stroom
hield ook de volgende dagen onafgebroken aan. De laatste dagen van 1952
waren de vluchtelingenbureaux volkomen overbelast en heeft het personeel
moeten overwerken om de stroom te kunnen verwerken. Alleen daags na
Kerstdag meldden zich in West-Berlijn meer dan 300 vluchtelingen, waar
onder 120 boeren.
Uittocht der boeren.
Volgens nauwkeurige gegevens hebben
zich in het afgelopen jaar dagelijks 66
boerenfamilies uit Oost-Duitsland in W.
Berlijn gemeld. Dit hoge gemiddelde is
ontstaan onder de druk der laatste maan
den. Het leed en de lasten werden namelijk
ondraagbaar. Maarhet wil wat zeg
gen, als de boeren hun hofsteden van
twintig tot zestig ha, hun vee, hun huls
en meubelen in de steek laten om te pogen
in het Westen, waar de vrijheid roept een
nieuw bestaan op te bouwen. Er is mo
menteel sprake van een ware uittocht der
boeren. Honderden boerderijen in Oost-
Duitsland staan leeg. Aangezien in een
gemiddeld Russisch dorp ongeveer zestig
boerenfamilies wonen, kan men zeggen, dat
dagelijks een heel dorp ontvolkt wordt
Zonder moeilijkheden kunnen de boeren-
vluchtelingen de zónegrenzen passeren,
waaruit onder meer kan blijken, dat de
Sowjets hen gaarne laten gaan. Hun be
drijven worden na hun vertrek genationa
liseerd of worden collectief bewerkt in het
kader van een rode landbouwexploitatie.
Landarbeiders, die bewezen hebben trouw
te zijn aan het regiem krijgen vaak het
huis als woonplaats aangewezen en wor
den niet zelden als voorman op het vrij
gekomen erf geplaatit.
Hoge lasten.
Het is duidelijk, dat de autoriteiten de
anti-communistische Oostdultse boeren in
direct aansporen de vlucht te nemen en
hun bezittingen in de steek te laten. Men
behoeft daartoe de schroef slechts wat
vaster aan te draaien. De leveringsver
plichtingen zijn n.1. zo talrijk.en zo hoog,
dat iedere vrije boer bij de autoriteiten in
het krijt staat, omdat hij zijn leveranties
over 1952 nog niet geheel heeft verricht.
Zelfs zijn er velen, die nog tekorten over
1951 en 1950 moeten aanvullen. Op een
kwade dag ontvangt het slachtoffer dan
een schrijven, dat hij voor een bepaalde
datum aan zijn verplichtingen moet hebben
soldaan, daar anders gerechtelijke maat
regelen zullen worden genomen. Beroep op
onmacht bestaat hier niet Meedogenloos
wordt dan bij vonnis yan de administratie
het meubilair of het vee als onderpand in
beslag genomen. De boer kan zijn eigen-
Naar aanleiding van de berichten,
vermeld in de „New York Times" over
de Amerikaanse suggestie, volgens
welke Nederland op eigen initiatief
zou afzien van Amerikaanse dollar
hulp, schrijft het blad thans, dat het
een treffend feit is, dat een klein land
uit de Noord-Atlantische gemeenschap
ijverig voortgaat op de weg naar onaf
hankelijkheid van directe Amerikaanse
hulp. Het blad noemt dit een geluk
kig voorteken voor het nieuwe jaar
en zegt, dat het hier geen kwestie van
toeval of geluk is. De Nederlanders
verdienen de hoogste waardering voor
hun aanpassing aan nieuwe toestanden
en hun roeien met de riemen die ze
hebben. Thans winnen zij een nieuwe
slag tegen de harde omstandigheden
door hun vlijt, vindingrijkheid, stand
vastigheid, goed bestuur plus vastbe
raden wil, om te blijven leven als een
volk, dat waardig is aan zijn grote tra
ditie in de kunst, zeevaart, ontdekking
en handel.
Regering en volk hebben samenge
werkt bij iedere poging tot samengaan
van de Europese naties.
N.V. M. Nijhoff's boekhandel en
uitgeversmaatschappij 100 jaar
Mr H. J. Reinink secretaris-generaal
van het ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, heeft tij
dens een intieme herdenking van het
honderdjarig bestaan van de N.V.
Martinus Nijhoff's boekhandel en uit
geversmaatschappij de president-di
recteur dezer vennootschap, de heer
Wouter Nijhoff Pzn, medegedeeld, dat
het H. M. de Koningin behaagd had
hem te benoemen tot officier in de Or
de van Oranje-Nassau.
71
Evangelie*
In de kerktent, die opgetrokken was
wanneer het detachement in reserve lag,
werden de oecumenische kerkdiensten ge
houden. Men zong daar de Psalmen en
Gezangen en dan, in die rustperiode, kon
de catechisatie normaal doorgang vinden.
Moeilijk kan men zich het herderlijk
werk in deze omstandigheden indenken,
moeilijk kunnen we ons voorstellen hoe
daar achter en aan het front een predikant
heeft gezwoegd en geploeterd om zijn "wa
re roeping te vervullen.
In die drukke soldatencantine in
Roosendaal konden we slechts bij
Het werk in Grand Rapids beviel
Anton in het geheel niet. Hij werd
misselijk van de lucht in het looierijtje
waar hij een baan gevonden had. Hij
maakte lange dagen: van half zeven
's morgens tot zes uur 's avonds. Dat
zou nog wel te dragen zijn geweest als
zijn baas in ieder geval normaal vrien
delijk was geweest. Maar hij had blijk
baar geen geduld met Nederlanders,
voor wie hij zijn opdrachten moest her
halen.
Een deel van Antons loon zes
tien dollar per maand plus kost en in
woning moest hij opnemen in krui
denierswaren. Die stuurde hij met ple
zier naar huis en hij keerde iedere
cent om, eer hij hem uitgaf.
Wat zijn kosthuis betreft: hij at nog
liever thuis alle dagen maisbrood en
maiskoeken, dan het waterige voed
sel, dat hij daar opgedist kreeg. En
zijn bed: het bovenste van een dub
bel bed, was nog erger dan de strozak
op de vloer thuis op zolder. En bo
vendien moest hij de kamer delen met
drie andere werklieden, immigranten
als hij zelf, maar Ieren. Zij sloegen
een kruis voor de maaltijden en kniel
den neer met hun rozenkrans voor
het slapen gaan. En dat maakte, dat
Anton zich niet bij hen thuisvoelde.
Een voordeel was, dat ze het niet
vreemd vonden, wanneer hij voor het
naar bed gaan neerknielde.
En daar kwam nog bij de onzeker
heid omtrent Anna. Hij had geen brief
gekregen. Hij maakte zichzelf wijs,
dat er dikwijls post verloren ging: vele
schepen leden schipbreuk. Maar hij
werd verdrietig van het lange wach
ten. En dan kon hij zich nog steeds
niet heenzetten over de teleurstelling
van de verpletterde molen, het onher
stelbare verlies en de tevergeefse ar
beid. Zeker, Rabbers geestdrift was
niet tegelijk met de molen kapot ge
slagen. Hij bad meteen na de ramp
gezegd, dat hij opnieuw een molen
wilde bouwen en dan een betere. Toen
iemand probeerde te zeggen, dat dit
ongeluk wel eens een vingerwijzing
van God kon zijn, dat hij niet een
molen mocht bouwen, was hij opge
stoven: „Man, God belooft ons niet
door Marian Schoolland
voorspoed in alles wat wij onderne
men! Hij geeft ons geloof en roept ons
tot onze taak, en verwacht, dat we
vol vertrouwen voortgaan, ondanks
tegenslagen!"
Maar Anton was mismoedig weg
gelopen, blij, dat zijn plan om naar
Grand Rapids te gaan, vaststond.
Nu had hij vier maanden van wer
ken met tegenzin achter de rug. Hij
had weer een klein spaarpotje. En hij
wilde wel graag naar huis. Hij ver
langde naar zijn vrienden en naar een
kerk waar hij zich thuis voelde.
Hij was van plan naar huis te lo
pen, toen hem onverwacht een ritje
werd aangeboden. Op een avond zag
hij, dat er een wagen met een span
ossen ervoor stond te wachten voor
zjjn kosthuis, en Huisman zat in de
sombere huiskamer.
„Zo, Anton!" Huisman stond op om
hem een hand te geven. „Be» je klaar
om morgen mee naar huis te gaan?"
„Klaar? Ja, zeker!"
Z» gingen '«morgens vroeg op pad.
Huisman had de dag tevoren al zijn
wagen beladen met de goederen, die de
kolonieten hem besteld hadden. Een
weg was er nauwelijks, en het ging
niet veel vlugger als lopen, maar hij
kon tenminste rijden en hoefde geen
bagage te dragen. Anton was volmaakt
tevreden. Hij ging naar huis!
Huismans vingers waren druk aan
het breien en zijn tong was al even
druk in de weer om Anton het laatste
nieuws te vertellen: dat de stad ge
groeid was door een voortdurende
stroom immigranten, dat Grotenhuis
een winkel was begonnen, waar van
alles te koop was, die overigens niet
bijster floreerde, en dat de plannen om
het kanaal uit te diepen zouden uitge
voerd worden zodra het zomers weer
wilde worden.
Maar zelfs Huisman, die ongewoon
spraakzaam scheen, misschien wel
omdat hij het plan had te hertrouwen
raakte tenslotte uitgepraat. De ossen
zwoegden voort. Anton hield zichzelf
bezig met te beprakiseren wat hij
straks zou gaan doen. De boerderijen
onderweg trokken hem aan. Een eigen
boerderijtje, en dan de dagspanen-
handel erbij, misschien
Ze brachten de nacht door bij gast
vrije Amerikaanse boeren en zodra de
zon opkwam waren ze alweer onder
weg. Daar de winter zacht geweest
was, waren de kreken en rivieren
maar weinig gezwollen. De ossen waad
den er zonder tegenstribbelen door.
En zelfs het moeras was vrij goed be
gaanbaar. Anton had horen zeggen,
dat de brug van boomstammen door
de kolonisten door het moeras gelegd,
in het voorjaar niets anders was dan
een drijvende brug; een moeilijke op
gave voor de reiziger. Hij was nu ook
bij lange na niet vast, maar het was
niet gevaarlijk. Af en toe moesten ze
een omgevallen boom doorkappen en
aan kant leggen, maar er gebeurde
niets opwindends. En eindelijk, toen
de schemer viel onder de bomen, stap
ten de ossen moeizaam door de mod
derige straten van Holland.
dommen terug bekomen, zodra hij de ach
terstallige leveranties heeft verricht, doch
aangezien deze uitverkorenen ten enen male
het slachtoffer moeten worden, wordt de
aanslag voor het volgende jaar dusdanig
hoog gesteld, dat zij nog verder achter
raken. Op deze wijze wordt een bedrijl
weggeorganiseerd, want Moskou kent vele
wegen tot socialisatie. Midden in zo'n
proces, waarin de vrije boer geen enkel
lichtpunt meer ziet en terecht ook bevreesd
wordt voor zijn eigen vrijheid, ziet hij
maar één mogelijkheid meerde vlucht
naar het Westen. De politie laat hem gaan
want als hij weg is blijft zijn hofstede on
beheerd en is de socialisering weer een
stap verder gekomen I
Ingezonden Mededeling fAdvi
De nauwte siqaMtvaK VAN NELLE
Prof. W. A. P. Smit pleit voor
uitwisseling van docenten met
Zuid-Afrika.
Prof. W. A. P. Smit, hoogleraar in
de geschiedenis van de Nederlandse
letterkunde te Leiden, is na een ver
blijf te Pretoria, waar hij aan de uni
versiteit Nederlandse cultuurgeschie-,
denis heeft gedoceerd, naar ons land
teruggekeerd.
Prof. Smit heeft verklaard, goed®
betrekkingen tussen de Zuid-Afrikaan
se en Nederlandse universiteiten van
het grootste belang te achten, Voor dit
doel is een geregelde uitwisseling van
docenten noodzakelijk.
Speculeerde McCarthy met i
anti-communistische gelden
De Amerikaanse senaat heeft in d®
nacht van Vrijdag op Zaterdag kenni»
genomen van een door een subcom
missie opgesteld rapport, over de vraag
of de republikeinse senator McCarthy
gespeculeerd heeft in koopwaar met
gelden die beschikbaar waren gesteld
voor zjjn anti-communistische actie.
In het rapport wordt gezegd, dat
McCarthy in September 1950 cheques
ter waarde van 10.000 dollar ontving.
Hij zette dit geld op een bank en nam
binnen een maand 10.000 dollar van
deze rekening op voor een voordelig®
speculatie in de handel van Sojabonen.
frïenql ont
WOENSDAG 7 JANUARI 1953.
HILVERSUM I (402 m.) VARA: 7.00
Nieuws; 7.13 Gram-; 8.00 Nieuws en weer-
ber.; 8.18 Gram.; 8.50 Voor de huisvrouw;
9.00 Gram.; 9.35 Waterst.; 9-40 Gram.;
VPRO: 10.00 Schoolradio; VARA: 10-20
Voor de vrouw; 11.00 Gram.; 12.00 Accor-
deonmuziek; 12.30 Land- en tuinbouar-
med-; 12.33 Voor het platteland; 12.38
Lichte muziek; 13.00 Nieuws; 13.15 Com
mentaar; 13.20 Amusementsmuziek; 13.45
Gram.; 14.00 ,,De weg omhoog", causerie;
14.15 Gram.; 15.00 Voor de kinderen; 15-30
Voor de jeugd; 15.50 Pianorecital; 16.10
Voor de jeugd; 16.45 Voor de zieken;
17.20 Gram.; 17.50 Regeringsuitz-: Jeugd-
uitz.: „Wij slaan op de Tong-Tong"; 18.00
Nieuws; 18.15 VARA-Varia; 18.20 Actuali
teiten; 18.30 R.V-U.: Dr H. Groot: „Nieu
we onderzoekingen over het melkweg
stelsel"; 19.00 „Is de doorbraak gelukt?"
discussie; 19.20 Pianospel; VPRO19.30
Voor de jeugd; VARA: 20.00 Nieuws;
20.05 Politiek commentaar; 20.15 „Her
inneringen van een brandweerman",
hoorsp.; 21.15 Strijksextet; 21.40 „De toe
komst van de mens", causerie; 21.55
Zang en gitaar; 22.05 Concertgebouwork.
en solist; 23.00 Nieuws; 23.15 Socialistisch
nieuws in Esperanto; 23.20 Orgelspel;
23.3524.00 Gram.
HILVERSUM U (298 m.) NCRV: 7.00
Nieuws; 7.10 Gram.; 7.15 Ochtendgymn.;
7-30 Gram.; 7.45 Een woord voor de dag;
8.00 Nieuws en weerber.; 8.15 Gram.; 8.18
Gewijde muziek; 8.45 Gram.; 9.00 Voor de
zieken; 9-30 Voor de vrouw; 9.35 Gram.;
10.30 Morgend.; 11.00 „Kruistocht om het
eiland", hoorspel; 12.00 Fluit en piano;
12.30 Land- en tuinbouwmed.; 12.33 Lich
te muziek; 12.59 Klokgelui; 13 00 Nieuws;
13.15 Prot. Interk. Thuisfr.; 13.20 Mando
line-ensemble; 13.50 Cello en piano; 14.20
Omroepork-; 14.45 Voor de meisjes; 15.00
Gram.; 15.30 Viool en clavecimbel; 16.00
Voor de jeugd; 17.20 Orgelspel; 17.50 Mi
litaire causerie; 18.00 Gram.; 18.30 Spec
trum van het Chr. organisatie- en ver
enigingsleven; 18.46 Geestelijke liederen;
19.00 Nieuws en weerber.; 19.10 Boekbe
spreking; 19.25 Gram,; 19.30 Buitenlands
overz.; 19-50 Gram.; 20.00 Radiokr.; 20.20
Omroeporkest; 21.20 „Jezus Christus en
de wereldreligie", causerie; 21.40 Instru
mentaal septet; 22.00 Reportage uit Je
ruzalem; 22.10 Strijkkwartet en solisten;
22.30 Intern. Evang. Commentaar; 2240
Gram.; 22.45 Avondoverd.; 23.00 Nieuws;
23.15—24 00 Gram.
BRUSSEL (Vlaams 324 m.) 12.00 Gram.;
12 30 Weerber.; 12 34 Gram.; 13 00 Nieuws;
13.15 Gev. muziek; 13.45 Liederen en ko
ren; 14.00 Schoolradio; 15-40 Gram.; 16.00
Omroepork.; 16.50 Gram.; 17.00 Nieuws;
17.10 Gram 17.30 Voordracht; 17-45
Gram.; 17.50 Boekbespr.; 18.00 Gitaarreci-
tal; 1820 Gram.; 18.30 Voor de soldaten;
19.00 Nieuws; 19.40 Gram.; 20.00 Hoorsp.;
20.55 Opera-orkest en koor; 22.00 Nieuws;
2215 Litterair-muzikaal progr.; 22.55
23.00 Nieuws.