Democratie van de kleine man heeft afgedaan
de loupe
Niet langer wensen de volkeren verantwoor
delijkheid te dragen zij willen een „sterke
man" volgen en vereren.
Een nieuwe koers in deze wereld.
Eenheid en eendracht zijn twee
verschillende zaken l
Uw krant*
Het jaar dat voorbij
ging.
Het jaar dat komt.
[Belgische minister van Land-
bouw in Nederland.
Wij verwachten
van U
Woensdag 31 December 1952
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
3.
Onder
Alle mensen, die op enigerlei wijze
r aan medewerken, dat IJ iedere dag
nstreeks dezelfde tijd Uw krant in
iw brievenbus vindt, wensen U in
iet nieuwe jaar veel heil en zegen!
Is dit een holle frase? Nu wij dit
neerschrijven weten wij, dat het niet
zo is. En wij hopen dat U evenmin
deze gedachte bent toegedaan. Want
een krant, die gevuld wordt met holle
frasen kan en mag niet Uw krant
zijn. Waarom leest U ons Zeeuwsch
Dagblad? Om het nieuws, het nieuws
lit de wereld en ons land, uit onze
provincie en uit Zeelands steden en
dorpen. Maar U verwacht meer. U
verwacht niet alleen 'n weergave van
wat anderen zeggen, maar U verwacht
ook een eigen geluid. En dat geluid
wordt bepaald door wat er aan de kop
van ons blad staat: protestants christe
lijk blad voor Zeeland. U verwacht van
ons blad, dat het geredigeerd wordt
in protestants christelijke zin en dat
de redactie en allen, die in ons blad
hun stem laten horen, de beginselen
van het protestantisme zijn toege
daan. Daarom is het Zeeuwsch Dag
blad Uw dagblad! Omdat U meent,
dat dit geluid in Uw gezin gehoord
moet worden en omdat U Uw kin
deren volgens diezelfde beginselen
wilt opvoeden.
En daarom: als wij U veel heil en
zegen toewensen, dan doen wij dat
met geheel ons hart en onder biddend
opzien tot God. Want de zegen kan
alleen van God komen!
Wij willen in deze rubriek voor
ditmaal verder bij ons blad stilstaan.
En dan eerst iets over het jaar dat
voorbij ging. Op deze dag hebben wij
reden tot dankbaarheid. Dankbaar
heid jegens God omdat Hij ons de
gelegenheid gaf, dit krantenwerk, dat
toch ook een belangrijke plant is in
Zijn wijngaard, voort te zetten en uit
te bouwen. En dankbaarheid daar
naast jegens al onze abonnee's. Wij
weten het: niemand leest een krant
om daarmee een „goed doel" te steu
nen. Een krant behoort zijn geld
waard te zijn. Wij spannen ons daar
toe tot het uiterste in dat U dit
blijkt te waarderen betekent voor ons
een steun!
En een speciaal woord mag hier ge
richt worden tot de adverteerders.
Ook hier geldt, dat niemand dit doet
om „die krantenmensen eens een ple
zier te doen". De zakenman wil pro
fijt zien van zijn advertenties. Dat zij
in steeds groter getale onze kolommen
vullen, is eveneens een reden tot
dankbaarheid. Er blijkt uit, dat onze
abonnee's niet alleen de redactionele
inhoud tot zich nemen, maar ook de
advertenties en de adverteerders niet
vergeten. Zo is en blijft de gang van
zaken gezond.
Voor het komende jaar hebben we
een paar prettige mededelingen. Aller
eerst dat besloten is dagelijks met
tenminste zes pagina's te verschijnen.
Een uitzondering hierop vormt de
Maandagmorgen, omdat wij onze zet
ters en drukkers graag een vrije Za
terdagmiddag gunnen en het werken
in de nacht van Zondag op Maandag
tot het uiterste willen beperken.
Want daardoor komt de Zondagsheili
ging in het gedrang. Wij zijn ervan
overtuigd, dat wij hiermee handelen
in de geest van al onze lezers!
Die dagelijkse zes pagina's geven
ons, als redactie, grotere mogelijk'
heden en wij zullen trachten die zo
veel als mogelijk is uit te buiten. Van
een Deense firma kochten wij een
beeldverhaal, dat op het ogenblik in
de pers van de gehele wereld circu
leert en dat U op boeiende wijze de
geschiedenis van de Ver. Staten van
Amerika vertelt. Ook ligt het in onze
bedoeling regelmatig puzzles mee te
nemen, omdat wij weten hoeveel lezers
deze vorm van ontspanning op prijs
stellen.
Dat zijn de vaste rubrieken. Daar
naast staan Zeeuwse, binnenlandse
en buitenlandse reportages op het pro
gramma, waarmee wij zullen trachten
U, in gemakkelijker te lezen vorm
dan het nieuws, een beeld te geven,
van wat leeft in onze provincie, in
ons land, in de wereld.
TOEN DIT JAAR, dit aan gebeurtenissen zo rijke jaar, begon, woonde
er in Saint-Chamond, een klein stadje ergens in Zuid-Frankrijk, een
fabrieksdirecteur, een zekere Monsieur Pinay. Helemaal geen beroemd
man, ook al was hij dan burgemeester van zijn dorp en al was hij in
die dagen zelfs minister, een van de veertig ministers en staatssecre
tarissen uit het kabinet-Faure.
Minister zijn in Frankrijk is geen reden om naar Parijs te verhuizen;
het kan een paar maanden duren, maar langer toch niet. Trouwens,
niemand in de Parijse „haute cercle" zag in die Monsieur Pinay een
hoogvlieger in de politiek: wat zou ook zo'n bourgeois uit een van die
groezelige Franse dorpen, waar men nog zo hopeloos ouderwets is,
waar men zuinig leeft en zelfs spaart, waar men nog in God gelooft
en in de kracht van Frankrijk en waar de gedachte aan een Europese
eenheid eigenlijk nog maar nauwelijks is doorgedrongen wat zou
zo'n conservatief mens in de Franse politiek kunnen betekenen!
In de omgeving van Parijs woonde in die dagen een andere man:
generaal Eisenhower, door millioenen bewierookt als de overwinnaar
in de jongste oorlog en thans opperbevelhebber van het Noord-
Atlantisch leger. Een soldaat jamaar als hij uit Parijs vertrok
voor een bezoek aan een of ander Europees land, dan gingen alle
deuren wijd open: van de stafkwartieren maar ook van de werkkamers
der ministers van Defensie en van de premiers; ja zelfs de deuren van
vorstenhoven bleven voor hem niet gesloten. Een machtig man, deze
generaal!
Toen is de tijd gaan draaien: die kleine burgemeester uit de
Franse campagne is geroepen tot de hoogste post in zijn land: premier
van Frankrijk. Toen premier Auriol hem de opdracht gaf, geloofde
niemand dat hij zou slagen maar hij slaagde! Toen hij zijn regerings
program bekend maakte: geen belastingontduiking meer, geen eindeloos
geklets meer over bezuinigingen en dwingerig gepraat over opslag van
lonen, geen politiek steekspel meer over allerlei onbenulligheden, maar
regeren volgens de eenvoudige wetten van het nuchtere verstand, waar
mee een zakenman zijn zaak opbouwt toen geloofde niemand dat
zijn regering een lang leven zou hebben. Hij heeft het langer volgehou
den dan de meesten van zijn voorgangers!
In datzelfde jaar legde de generaal zijn functie neer om naar de
hoogste post, die zijn land kent, te kunnen dingen: president der Ver.
Staten. De met oorlogsroem overladen generaal stortte zich in het
roezemoezige politieke leven van zijn land. En toen de tijd vorderde
daalden zijn kansen, want soms leek het immers of zijn gezonde, nuch
tere verstand hem in de steek liet.
Nu is het jaar ten einde. Monsieur Pinay is teruggekeerd naar Saint-
Chamond en over enkele weken zal Eisenhower het Witte Huis gaan
bewonen als de machtigste man van de vrije wereld.
En wilt U de conclusie van deze vergelijking? In deze wereld heeft
de democratie van de kleine man voorlopig afgedaan. Het volk, dat
de drager moet zijn van de „democratie", wat immers „volks-regering"
betekent, wenst die verantwoordelijkheid niet langer. Het wil een
sterke man, die alle verantwoordelijkheid op zich neemt. Een man,
die men vereren kan en die men door dik en dun wil volgen. De
democratische dictatuur doet in deze wereld opnieuw haar intrede!
Op uitnodiging van minister Mansholt
zal de Belgische minister van landbouw,
de heer C. H. Heger van 2 tot 3 Januari
a.s. in ons land verblijven. Minister Heger,
die per auto aankomt, zal aan de grens
worden begroet door enige vertegenwoor
digers van het ministerie van landbouw,
visserij en voedselvoorziening.
De aandacht van de Belgische minister
gaat voornamelijk uit naar het landbouw
kundige onderzoek en de toepassing van
de resultaten in de practijk, Hij zal een
bezoek brengen aan de instituten voor
plantenkundig onderzoek en voor bewa
ring en verwerking van tuinbouwproduc
ten, belde in Wageningen gevestigd. Aan
een lunch in Wageningen zullen o.a. aan
zitten de president-curator van de land
bouwhogeschool, de heer J. M. van Bom
mel van Vloten te Goes, prof. ir W. J.
Dewez en de directeuren van genoemd#
instituten, dr J. G. den Houten en ir A. K.
Zweede.
IN ONZE AANHEF hebben we de klei
ne Fransman Finay gesteld tegenover de
grote generaal Eisenhower het was zo
maar een greep, want we hadden ook ge
heel andere namen kunnen kiezen. Roep
een ogenblik Uw herinnering terug wat
in het afgelopen jaar in Griekenland is
gebeurd; veel politiek-geharrewar en uit
eindelijk is de oorlogsheld Papagos, de
man die de communisten bedwong, met
overgrote meerderheid tot minister-presi
dent gekozen. Overdenk eens de gebeur
tenissen in de Arabische landen waar een
drietal staatsgrepen evenzovele „sterke
mannen" als democratische dictatoren aan
de macht heeft gebracht. En volg de lijn
der gebeurtenissen in Indonesië, waar de
invloed van regering en volksvertegen
woordiging steeds geringer wordt en waar
de stemmen om alle macht in handen te
leggen van Boeng Soenarno steeds lui
der opklinken.
En nat, is "<>K .1-— —m was in
het afgelopen jaar is gescnied in andere
landen is al veel eerder deze tendenz
merkbaar geweest. Tel eens af hoeveel
werkelijke democratieën de wereld nog
telt en stel daar eens tegenover het aan
tal landen waar een volkomen dictatoriale
of seini-dictatoriale macht wordt uitge
oefend. Het aantal generaals en maar
schalken wordt in de politiek steeds gro
ter,- het aantal „kleine mannen" als Pinay,
als Truman, als Drees ook, daalt voort
durend.
En dan, ga eens na hoe de toestand is
in die lanaen, waar men nog niet zijn
toevlucht tot de „sterke man" heeft ge
zocht. Constateer maar gerust, dat er bij
na geen land meer is, waar werkelijk het
volk, de gewone man nog een redelijke
invloed uitoefent, In de meeste van deze
landen is ,,de partij", soms ook de „vak
beweging" in de plaats gekomen van het
volk. En dan zijn het de „sterke mannen"
in de partij of beweging, die de koers be
palen. Dan zijn zij de mannen die tot de
verbeelding spreken, die door hun ora
torisch talent dikwijls, hun vasthouden
aan het doel van hun groep soms, de mas
sa weten te boeien, zoals in andere landen
de generaal, de oorlogsheld dat weet te
doen.
Neem Nederland maar als voor
beeld: wie leeft er nog intens mee
met de politiek? Welke partij kan
wijzen op bloeiende kiesverenigin
gen? Welke partijleider kan zeggen,
dat hij werkelijk de wensen en ver
langens van zijn partijleden kent en
vertegenwoordigt? Niemand im
mers, want die wensen leven niet
men meent wat de leiding meent,
omdat men niet de interesse kan
opbrengen zelf te denken!
Zie naar België waar een minimale
meerderheid het land kan regeren dank
zij een sterke partijdiscipline. En steunt
Engelands regeermacht eigenlijk niet voor
een groot deel op de enorme populariteit
en, ook dat moet gezegd, de zeer grote
bekwaamheid van de „oorlogsheld" Chur
chill? Kan men in Duitsland, in Italië, in
Japan van werkelijke democratie spre
ken? Voert niet in elk van deze landen
een bepaalde groep een opportuniteitspoli-
tiek, die door de oppositie niet doorbro
ken kan worden, omdat zij er eigenlijk
niets beters tegenover weet te stellen?
Maar regeren in overeenstemming met de
volkswildat is toch heel wat anders?
met graagte los, omdat het hem alles
te moeilijk valt.
Dat is in strijd met Gods ordinantie.
Hoort ge het. Christen? Dat is in strijd
met Gods ordinantie! Als ge U onttrekt
aan het leven van staat en maatschappij,
als ge „die anderen maar laat kletsen",
omdat ge „zelf wel wat beters te doen
hebt dan naar al die vergaderingetjes te
gaan", dan onttrekt ge U aan de verant
woordelijkheid, die Christus, Wiens naam
gij draagt, U op de schouders gelegd
heeftl
Dat is de ene zijde, er is nog een an-
waardeloos. Ieder mens zal daarmee be
zig moeten zijn, zal er zijn gedachten
over moeten laten gaan, zal zelfs een
oordeel moeten vormen. Zo goed als men
er niet komt met het vage gevoel van
„Ik moet mijn naaste liefhebben", maar
men dat in concrete vormen moet uit
denken, zo moet men ook niet volstaan
met een „Europees gevoel", maar intense
belangstelling tonen voor de wijze, waar
op men die eenheid tracht te concretise
ren.
Daarvoor zijn juist in de afgelopen
weken plannen gemaakt en men voor
spelt de mogelijkheid dat er binnen twee
jaar gestemd zal moeien worden voor een
Europees parlement. Als het net zo gaat
als op het ogenblik bij de verkiezingen
voor de nationale parlementen, n.l. dat
men eigenlijk niet weet, waarom men
Iemand kiest of dat men maar gedachten-
Een gevaar?
DIT ALLES te moeten constate
ren doet mij pijn. Omdat ik geloof dat
deze ontwikkeling een stap terug be
tekent en daarom de mensheid on
waardig is. De mens is door God als
een koning geschapen: God stelde hem
in de hof om die te bouwen en te be
waren en God bracht alle dieren tot
Adam opdat hij hen een naam zou
geven. Adam was koning en op hem
rustte de /verantwoordelijkheid. En
juist deze verantwoordelijkheid blijkt
de mens van. heden niet meer te wil
len dragen. Hij onttrekt zich liever
daaraan, laat die liever aan een an
der over. De mogelijkheid om via het
parlement, zijn vertegenwoordiging,
mede te regeren laat hij los, laat hij
Dit alles zal alleen mogelijk zijn als
U ons blijft steunen. Met Uw abonne
ment in de eerste plaats (en als 't wer
kelijk helemaal niet anders kan: met Uw
medelezerschap) maar daarnaast door
Uw (eventuele) critiek op ons en Uw
(op zijn tijd gesproken) „goed woord
je" bij anderen, die nog geen abonnee
zijn op ons blad. Slechts als we samen
bouwen, kunnen we in Zeeland een
protestants christelijk blad hebben,
dat aan alle concurrentie van neu
trale kranten het hoofd kan bieden.
En als we samen in eendracht bou
wen, zal God ons Zijn zegen zeker
niet onthouden!
HEEL DE WERELD heeft in
Januari van het afgelopen jaar,
toen stormen de scheepvaart teis
terden, meegeleefd met het lot
van kapitein Kurt Carlsen, de
Deen, die zijn schip niet wilde
verlaten, ook toen het gevaarlijk
slagzij maakte. Ondanks de po
gingen van de „Turmoil" ging
Carlsens „Flying Enterprise" ten
onder. Hijzelf werd als een held
gehuldigd in Engeland en
Amerika.
IKE WINS! Het belangrijkste feit, naar menselijke berekening althans,
van het afgelopen jaar was de verkiezing van generaal Eisenhower tot
president van de Ver. Staten van Amerika. Er was een heftig duel,
eerst met senator Taft en later met de democratische candidaat, Adlai
Stevenson, aan voorafgegaan. Zijn verkiezing werd, vooral in Europa,
met een zekere gereserveerdheid ontvangen. Het ziet er echter naar
uit, dat die reserve spoedig zal verdwijnen, nu Elsenhower zich toch
niet in de ultra-republikeinse hoek laat dringen!
dere. Want de vraag komt op of deze ont
wikkeling niet een vreselijk gevaar in
zich bergt voor deze wereld. Want die
genen, op wier schouders men de verant
woordelijkheid afwentelt, die generaals
of die partijleiders, zijn ook maar men
sen. In het allergunstigste geval kennen
en erkennen zij die verantwoordelijkheid
en handelen zij slechts onder biddend op
zien tot God. Maar is de kans niet veel
groter dat zij onder die last bezwijken,
dat zij hun macht gaan aanwenden voor
verkeerde doeleinden, idealen gaan na
streven,' waarvan zij zelf de draagwijdte
niet kunnen overzien en dat zij dus
doende hun volk en de mensheid in het
verderf storten?
Wij stellen onze verwachtingen op
mensen als Eisenhower en Churchill- Wij
hopen dat Eisenhower er in zal slagen
de vrede op Korea te herstellen en wij
zien uit naar Churchill of hij nog niet
een plan heeft om de ontwrichte wereld
economie, de gesel der mensheid ook in
het afgelopen jaar. te herstellen. En het
is gelukkig, dat er zulke mensen zijn, die
door grote' wijsheid en brede visie de
mensheid willen helpen. Maar beter was
het als wij allen, elk volk langs de weg
van zijn parlement, werkten aan de vrede
op Korea en aan een betere wereldhuis
houding.
Is dat onmogelijk? Zoals de toestand nu
is, Inderdaad. Omdat wij de gewone nuch
tere wijsheid van de kleine man met een
glimlach terzijde stellen: „Wat weet je
ervan! Hoe kun jij iets oplossen, waar
mee zovele groten geen raad weten!" Zo
als de kleine man Finay, die Frankrijks
bankroet wilde voorkomen op dezelfde
wijze als hij een bankroet in zijn eigen
huishouden zou vermijden, terzijde werd
werd geschoven. Heel gewoon, nuchter
denken is dwaasheid in deze wereld!
„Meer eenheid" een oplossing?
„Laten we toch zoeken naar meer een
heid!" dat is ook een van de leuzen die
in het afgelopen jaar opgeld hebben ge
daan. En zo streeft men naar een Euro
pese eenheid, naar een Atlantische een
heid, naar een wereldeenheid.
De leuze is mooi en het doel is mooi,
want inderdaad kan door meer eenheid
het levensgeluk der mensheid ten zeerste
gediend worden. Maar laat men toch be
seffen, dat niet eenheid, maar eendracht
macht' maakt! Anders gezegd: dat men
niets heeft aan een kunstmatige eenheid,
tot stand gebracht door ministers van Bui
tenlandse Zaken en een leger deskundi
gen. Slechts uit een eendrachtige wil tot
samenwerken, van alle mensen en van al
le volkeren kan een werkelijke eenheid
tot stand komen.
En dan nogmaals en hier belooft
mijn verhaal eentonig te worden die
wil tot samenwerken moet maar niet 10
een vaag gevoel zijn, een Delfts of Bols-
warda referendum: „Bont U voor een
Europese eenheid?want dan nog is het
loos achter bepaalde voormannen aan
loopt, dan krijgen we misschien wel een
Europese Federatie, maar eenheid, een
zich allen voelen, de een verantwoordelijk
voor de ander neen, dat kan men op
deze wijze niet bereiken!
Dit zoeken naar eenheid is misschien
wei nuttig in de hoge politiek en het zal
misschien Europa wat meer invloed
schenken in het wereldgebeuren maar
het zal dan niet Europa zijn, maar be
paalde Europese mensen, die de verant
woordelijkheid dragen voor een massa,
die zelf die verantwoordelijkheid schuwt!
Het belangrijkste.
Sommigen zullen over dit buitenlandse
jaaroverzicht ontevreden zijn. Zij hadden
Crematie
Generaal H. G. Winkelman.
Dinsdagmorgen heeft een klein aan
tal vrienden en belangstellenden het
stoffelijk overschot van de oud-opper
bevelhebber van land- en zeemacht,
generaal H. G. Winkelman, naar het
crematorium te Velsen uitgeleide ge
daan. Aanwezig waren o.m. admiraal
C. E. L. Helfrich en de generaals Th.
Mathot en J. D. Schepers en een de
putatie van de stichting nationaal le-
germonument Grebbeberg.
Nadat de met de Nederlandse drie
kleur en vele o.a. een krans van
witte chrysanten van H. M. de Konin
gin en Z.K.H. de Prins der Neder
landen bedekte kist was opge
baard, heeft de dochter van de over
ledene woorden van afscheid gespro
ken. Zij tekende haar vader als een
mens In wiens hart een grote liefde
voor het vaderland leefde, een man,
die stond als een rots, en de ver
antwoordelijkheid heeft gedragen voos
eon heel volk. Nadat de kist ondes
orgelspel van het Wilhelmus was ge
daald, heeft zij de aanwezigen dank
gezegd voor de getoonde belangstel
ling.
PIRATEN BIJ BORNEO
IN ACTIE.
Van Brits Noord-Bornéo wordt gemeld,
dat vreemde zeelieden, naar men aanneemt
piraten, aan de Oostkust van genoemd ge
bied zijn geland en daar valse Amerikaan
se dollarbiljetten hebben achtergelaten.
Men meent, dat de zeelieden afkomstig
waren van de Sulu-eilanden, die Philip-
pijns gebied vormen. Zij landden met
kleine zeilschepen onder leiding van een
motorboot. Volgens een ander bericht zag
men op een andere plaats zeelieden landen
in kleine bootjes, afkomstig van een on
derzeeër. Het vorige jaar werd de klein#
kustplaats Kuala Penyu overvallen.
misschien verwacht, dat ik in grote lijnen
in de grote politiek zou aangeven; het
communisme enerzijds en de Westerse de
mocratieën anderzijds. En daartussen een
opkomend Arabisch blok en een eenheid
zoekend Aziatisch blok.
Dat alles is belangrijk, ik weet hetl
Maar belangrijker acht ik de lijn, dia
ik nu getrokken heb. Omdat deze lijn,
dit afschuiven van verantwoordelijk
heid, direct afvoert van God en van
Zijn geboden. Omdat deze ontwikke
ling, hoewel zij niet noodzakelijk naar
een catastrofe behoeft te leiden God
kan immers de leiders der wereld da
haast bovenmenselijke kracht geven
om zich van hun grote verantwoor
delijkheid te kwijten omdat deza
ontwikkeling het evenwicht in de we
reld wel zeer labiel maakt. Naar da
mens gesproken kan één ondoordachta
daad van een van deze „sterke man1
nen" een wereldbrand veroorzaken.
Dan mogen we God bidden dat Hij
ons daarvoor beware maar door een
bewuster meeleven en meewerken zul-\
len we aan dat gebed ook de daad
moeten voegen. En dat past zeker da
Christen in deze wereld!
DAGEN VAN ROUW. Op 6 Februari van het afgelopen jaar ging de droeve
tijding door Engeland en door gans de wereld: de Koning is dood. Het aan
vankelijk herstel waarin Koning George VI zich mocht verheugen, was plots
doorbroken. Millioenen brachten hem de laatste eer toen zijn stoffelijk over
schot lag opgebaard in Westminster Hall en toen het daarna door London naar
zijn laatste rustplaats werd overgebracht. Prinses Elizabeth volgde hem op;
in het komende jaar zullen de kroningsfeesten plaats vinden.