LUX TOILET ZEEP Hei dure leven veroorzaakt een van de omzet. daling Goede en slechte vrienden, die huiskamers rondspoken. in onze In Zeeland weinig interesse voor experimentele literatuur* HET BOEK Gooi ze er uit, die goddelozen! Hoe is de positie van de boekverkoper Over schrijvers en boeken „Het overvloedige van de witte im^JJk lüiaLtll geeft U een wondermooie huid" Dit zegt de beroemde filmster, die millioenen boeit door haar schoonheid. zo tfit zo zuiver «o zacht Voor huid Dinsdag 2 December 1952 ZEEUWSCH DAGBLAD Pagina 4 Hoe staat het met de positie van de boekverkopers? Kunnen zij hun be drijf exploitabel maken? Welke boeken verkopen zij vooral? Wordt er meer of minder verkocht dan een paar jaar geleden? Ziedaar een aantal vragen, die wij aan enkele Zeeuwse boekhandelaren hebben voorgelegd. Een samenvattend antwoord geven wij in dit artikel. ontstaan z.g. combinaties, groepen men sen die dezelfde werken nodig hebben en nu samen tot aanschaf overgaan, omdat zij het alleen niet meer kunnen betalen. DE ROMANS De laatste jaren is er in de boekwin kels een daling van de omzet te consta teren. De duurte van het leven is daar van de oorzaak. Toch is het zo, dat de goede boekhandel in ons land en ook in Zeeland zich geen zorgen behoeft te ma ken; leerboeken en wetenschappelijke boeken blijven altijd nodig. Bij een deel van het boekenkopende publiek is er een lichte omschakeling op de z.g. pocket- books, goedkope uitgaven van belangrij ke literaire werken in de moderne talen. Dat er nog altijd belasting op de boeken wordt geheven, wordt zeer be treurd. Zij bedraagt ongeveer vijf ct op een gulden. De regering staat op het (o.i. wdaze) standpunt, dat boeken een zekere luxe zijn. Ook buitenlandse boeken dragen een (extra) belasting. Mensen, die deze voor hun werk of beroep nodig hebben, worden daarvan de dupe. DE BELANGSTELLING. De belangstelling voor de verschillende genres heeft in vergelijking met voor de oorlog een wijziging ondergaan. Toen werden boeken over filosofie en litera tuur naar verhouding veel meer ge vraagd. Thans is er veel meer belangstel ling voor het populair-wetenschappelijke boek, voor kunst, voor biologie enz. Een volledige Shakespeare zal nu veel minder worden verkocht, mrar een werk als dat van Ceram, „Goden, graven en geleerden" met interessante beschouwingen over alle tot heden ontdekte culturen, wordt nu zeker zes maal zo veel verkocht als een soortgelijk werk voor de oorlog. GEEN GELD OM ,.BU" TE BLIJVEN! Om nog even op het dure leven terug te komen: Vele Intellectuelen (predikan ten, leraren, mefici, ingenieurs enz.), die het nieuwste op hun gebied moeten lezen om „bü" te blijven, zijn niet meer in staat datgene aan te schaffen, dat zij nodig hebben. Uiteindelijk zal dit ten koste gaan van het wetenschappelijke peil on zer mensen, terwijl aan de andere kant het risico voor schrijver en uitgever te groot kan worden, zodat minder weten schappelijke werken gaan verschijnen en de ontwikkeling der wetenschap door het boek wordt geremd. Dat dit ook met het oog op het buitenland zeer bedenke lijk ls, ligt voor de hand. Er zijn nog mensen, die ten koste van offers op ander gebied hun literatuur bij houden, maar dat wordt in sommige ge vallen toch wel moeilijk. Steeds meer De verkoop van de romans is ook min der geworden. Wij hoorden, dat de smaak van het Zeeuwse publiek over het alge meen goed is. ,,De Zeeuwen moeten niet veel hebben van experimentele litera tuur", zo werd gezegd. Naar verhouding koopt men hier liever een opbouwende roman dan een afbrekend of existentia listisch werk, zoals dat bv. in de grote steden het geval is. Merkwaardig is ove rigens de ontwikkeling in de belangstel ling van de mensen. Na de, oorlog was het verzets- oor- logs- en spionnagelectuur, wat de klok sloeg. Daarna volgde een overgang naar de psychologische roman, die weer werd gevolgd door een verschui ving in de richting van Sartre. Toen kwam er een zekere bezadigdheid, een zekere rust. De aandacht werd meer bepaald bij de kunst, de geschiedenis, de godsdienst, de verschillende tak ken van psychologie (en dan meer in positieve zin, n.l. de betekews daar van voor het leven). NIET OVERAL GELIJK. Uiteraard ligt dit niet overal gelijk. In Holland zijn bv. heel wat meer „eenzame avonturen" verkocht dan in Zeeland! Typerend is ook, dat van Ritters „Zeeuw se Mijmeringen" de eerste druk al is uit verkocht en een tweede op stapel staat; ook buiten Zeeland was de belangstelling voor dit werkje zeer groot. Een klacht, die wij van een boekver koper hoorden, was, dat er veel te veel over het huwelijk en de liefde verschijnt. Van werkelijk alle mogelijke en onmoge lijke kanten worden deze zaken bekeken. Vaak gaat het daarin om tot in de fines ses uitgewerkte problemen, maar verge ten wordt, dat er gelukkig nog duizenden normale gevallen zijn. GEEN GEMAKKELIJKE TAAK. De taak en de positie van de goede boekverkoper is niet gemakkelijk. Hij is een belangrijk man in het culturele le ven, al wordt dat niet altijd ingezien. Hij moet bovendien een goede koopman zijn. Of hij veel of weinig verkoopt, zijn orga nisatie moet voor elkaar zijn. En daar aan zit heel veel vast- Hoge bedrijfson- kosten blijven altijd bestaan. Vaak blij ven minimale winsten over. Inkopen is een vak op zichzelf. Altijd zullen er boe ken zijn, waarvan hij denkt, dat ze wel zullen gaan, maar die het niet „doen". Dan zit zijn kapitaal erin! Tegenwoordig komt er nog iets bij. Steeds meer mensen gaan er n.l. toe over boeken op crediet te kopen. Dat maakt een nog grotere kapitaalsinves tering noodzakelijk en kost bovendien een enorme massa administratief werk: aan de ene kant de boekhouding voor de uitgevers, aan de andere kant die voor de klanten. En uiterlijk na drie maanden wil de uitgever zijn geld zien! Dat er wel eens een post blijft openstaan is een zorg van iedere boek verkoper. En dan is er tenslotte nog iets, dat de Zeeuwse boekhandel niet prettig vindt. Er zijn nl. mensen, die graag ingaan op aanlokkelijke advertenties van zaken in Holland en die denken, dat zij daarmee goedkoper uit zijn. Dat is niet zo. Ais zij zich tot hun eigen boekhandel wenden, zal die hun dezelfde diensten bewijzen Uit de wereid van Dr L. Praamsma: „De Belijde nis in de crisis". N.V. Gebr. Zo mer Keunings Uitg. Mij., Wa- geningen. 151 blz., ing. f 4.25. Wanneer we dit boek met zijn weinig originele titel ook weinig origineel van inhoud noemen, bedoelen we daarmee niet iets onvriendelijks te zeggen. Het is namelijk niet de bedoeling van Dr praamsma geweest, origineel te zijn. Dit in tegenstelling tot een scribent die Ge reformeerden en Gereformeerde jeugd meende te moeten oproepen tot een hou ding die door Dr. Praamsma bestreden wordt! Het onderhavige werk is van belang voor een groter kring dan hen die lid van de Gereformeerde Kerken zijn. Het bevat veel dat bij de gehele Gerefor meerde gezindte instemming zal vinden, al zullen Hervormd-Gereformeerden an ders over de Afscheiding denken en zul len zij (met velen uit afgescheiden ker ken) Kuyper in sommige opzichten niet zien als de man die het oude Calvinisme tot nieuw leven wekte. Met de hoofd strekking van dit boek zullen ze zich echter eens verklaren! Het geeft een eer lijke uiteenzetting over het standpunt der Gereformeerden t.o.v. de Belijdenis en hoe ze protest moeten aantekenen tegen al wat die Belijdenis tracht te relative ren. Terecht acht de schrijver de devalu atie van heden uit den boze: Altijd is het de bedoeling van de kerk geweest, zo duidelijk en zuiver mogelijk zijn geloof te belijden. Dubbelzinnigheden verving men door nadere preciseringen! En de gemeente heeft recht op de betekenis van de woorden der Belijdenis zoalé ze door de opstellers bedoeld zijn! Hoe nodig een duidelijke Belijdenis is, blijkt pas in de huidige situatie: Vrijzinnigen onder- Het lezen van een boek is een eenzijdige bezigheid. Het is een in contact staan met de schrijver. En dit contact is eenzijdig, want de schrijver is alleen aan het woord en wij luisteren slechts. Nu eens is die schrijver een saaie schoolmeester, die zijn onont beerlijke wetenschap opdist, of een docent, die ons zijn wijsheden openbaart, dan weer een bewogen ver teller, die zijn ervaringen, belevenissen, ontdekkin gen, ja zelfs zijn zielsgeheimen doorgeeft. Wij heb ben alleen, zij het met de intense inspanning, de lezer eigen, te luisteren naar wat hij verhaalt. Wij zijn in gesprek met de schrijver en in dit gesprek kunnen we slechts zwijgen en de schrijver spreekt. Die schrijver spreekt, die we in onze huiskamer, in de leeszaal, in de trein, zelfs soms in ons bed ge nodigd hebben. Vele schrijvers zijn huisvrienden van ons geworden. Vrienden, die we niet graag zouden missen. Dikwijls kunnen we niet meer buiten deze vrienden en zijn we aan deze huisgenoten verslaafd geraakt. Wij, die soms zo kieskeurig zijn in onze verhoudingen tot vrienden, wij hebben vele schrij vers-vrienden aan onze haarden genodigd. Goede vrienden, maar ook slechte vrienden. Bar slechte vrienden soms, die zich niet generen de slechtste dingen te vertellen en de gemeenste theorieën te ver kondigen. Zij zien er niet tegen op al het mooie om ons heen lelijk te maken en het lelijke, het vuile als een paradijs te schilderen. Ook zijn er, die er geen been in zien om in be paalde situaties de weg van de zelfmoord als die ter zaligheid aan te wijzen. Anderen weer prediken ons de normloosheid, de bandeloosheid en de wetteloos heid als het hoogste goed van de vitale vrijheid. Zij menen de wijsheid in pacht te hebben. Gooi ze er uit die vagebonden, die verleiders, die goddeloze duivels, die in alle hoeken van ons huis als een pest rondspoken Maar er zijn ook goede vrienden die geworsteld hebben met hun problemen en ons deelgenoot wil len maken van hun verworven heil. Zij tekenen het leven zoals het is en zoals het moet zijn. In deze gebroken wereld staan zij en zij trachten ons door middel van hun kunst de juiste richting te wijzen. Deze vrienden willen er weet van hebben, dat tenslotte alles ijdelheid is en zij zeggen de Prediker na: „Er is geen einde aan het maken van vele boeken; en veel doorvorsen is afmatting voor het lichaam". Deze goede vrienden, en gelukkig zijn er niet weinig, we ten dat van al het gehoorde het slotwoord is: Vrees God en onderhoud zijn geboden, want dit geldt voor alle mensen. Want God zal elke daad doen komen in het gericht over al het verborgene, hetzij goed, hetzij kwaad". Deze goede schrijvers-vrienden zoe ken naar de sluitrede van alle situaties, alle ijdele dingen, alle ijdele boeken. Zij zoeken de sluitrede, Christus namelijk. „Er is geen einde aan het maken van veel boeken!" Een stroom van lectuur kwam de laatste maand onze redactie binnen en onze redactie-secretaresse had handen vol werk om al deze „goede en slechte vrien den" te registreren. Op deze pagina vertellen we U iets over enkele van deze boeken en willen we een kleine poging doen U de keuze van vrienden te ver gemakkelijken. graven kerken met hun „symbolisch" verstaan der Belijdenis-woorden en de middenorthodoxie wisselt waarheidsele menten uit in gesprekken: Men moet niet wijzer willen zijn dan de Schrift en dan Paulus: Schriftuurlijk is: de dwaalleer bestraffen en indien dit geen resultaat heeft: de breuk! Unionisme leidt tot re lativisme: zie de Wereldraad! In de We reldraad wordt de eenheidsvraag voorop gesteld. De waarheidsvraag wordt niet gesteld. Daarom meende Dr Praamsma een oproep te moeten doen om gehoor zaam te zijn in het bewaren van de klas- siek-Geref. Belijdenis, een oproep die ze ker eerst de Gereformeerde Kerken be treft, maar even zeker de gehele Gere formeerde gezindheid! Wij, onzerzijds, hopen dat velen zich op deze oproep bezinnen zullen- Voor „meelevende kerkleden" en voor „onze verenigingen", zoals dat heet, een zeer aanbevelenswaardig boek dat goede voor lichting geeft! „Ik ben er nu achter, waarom Lux Toilet Zeep zo ongelofelijk goed is. Het zit 'm in het weelderige, actieve schuim, 't Is zacht als een liefkozing en tegelijk ook zo opwekkend en verkwikkend. Doe net als ik, koester Uw huid met het zuiverwitte schuim, dat diep in de poriën doordringtgebruik elke dag Lux Toilet Zeep." VTZ 195.H0.45 Drie van die geurige, zuiverwitte tabletten in vrolijk feestgewaad. Een lust voor 't oog, een streling voor de huid. Daar zal ieder U dankbaar voor zijn. GEEF DIT GESCHENK, DAT ZEKER WELKOM IS. Een enkele vraag nog: Meent de schrij ver vanuit zijn religieuze overtuiging bij bezinning op het wezen der kunst! werkelijk te kunnen spreken van „de grote romanschrijver Vestdijk" (blz 142)? Of is deze kwalificatie gelijk wij ho pen in een kort moment van achte loosheid neergepend J. Kw. Dr K. Dijk, „De dienst der Kerk". J. H. Kok N.V., Kam pen. 1952. Prof. Dijk heeft de gave ontvangen om overzichtelijk en duidelijk te schrijven. Deze gave treedt niet alleen in zijn populaire, maar ook in zijn we tenschappelijk werk aan de dag. Tot deze laatste categorie mag ongetwij feld zijn jongste boek „De dienst der Kerk" worden gerekend. Het is een bundel redevoeringen, die Prof. Dijk als hoogleraar aan de Theol. Hoge school van de Geref. Kerken bij ver schillende gelegenheden heeft gehou den. Achtereenvolgens komen de predi king, de catechese, het huisbezoek, de liturgie, de dienst der barmhartigheid aan de orde, onderwerpen, die alle tot het terrein van de ambtelijke vak ken horen. De behandeling van deze onderwerpen wordt voorafgegaan door een tweetal hoofdstukken, waarin Prof. Dijk zijn positiekeuze met betrekking tot het geheel der ambtelijke vakken bepaalt: „Het object der kerkelijke diaconia" en „De belijdende kerk". Wij achten dit boek een betrouw bare gids voor ieder predikant, ouder ling en diaken, die zich in de actuele vragen op het gebied der ambtelijke vakken wil verdiepen. Ook voor ver enigingen is het een waardevol bezit. Het is zó geschreven, dat ieder het betoog kan volgen. R. A. F. „Vergeef ons." Lloyd C. Dou glas. Uitgave J. Philip Kruse- man's Uitgeversmij N.V., 's-Gra- venhage. Lloyd C. Douglas is een Amerikaan se schrijver, die veel opgang heeft ge maakt. Zijn romans „Obsessie", „Ver geef ons" en „Het groene licht" wor den veel gelezen. En niet zonder re den. Douglas heeft een felle pen, die maatschappelijke misstanden en con venties hekelt. Zijn werken moeten het publiek wel pakken. Zijn held in „Vergeef ons", waarvan de tweede druk in het Nederlands ver schenen is, is Ferdinand, die vol haat tegen zijn omgeving alles met min achting becritiseert in opruiende blaad jes. Deze criticaster, geladen met ver gift, die zoveel onrecht heeft onder vonden, vindt de weg terug door de woorden uit het Onze Vader „Vergeef ons", zich toe te eigenen. Deze weg terug, de missietocht van Ferdinand, ig in het overigens aangrijpende boek minder overtuigend geschreven en we hebben de indruk, dat Douglas te haas tig is geweest in het beëindigen van zijn roman. Niettemin, „Vergeef ons" is een waardevol boek, boeiend van stijl en gegeven en vooral impone rend door de goede compositie. De J. „Herinneringen aan Leo Tol stoi", Maxim Gorki. L. J. Veen's Uitgeversmij. N.V., Am sterdam. f 3,90. Tijdens zijn verblijf in Aleiza maakte Gorki enkele aantekeningen over Leo Tolstoi. Deze achteloos op een stukje papier geschreven notities en een onvoltooide brief verschenen in druk als Gorki's herinneringen aan Tolstoi. Uit deze aantekeningen leren we, welk een onbegrijpelijke figuur Tolstoi is geweest. Wijze aphorismen van Tolstoi geeft Gorki door en veel eigenaardigheden worden van hem verteld. Maar het vreemde zieleleven van deze man met al haar roerselen blijft ons vreemd, zoals dit zieleleven Gorki ook vreemd is gebleven. J. M. Meyer vertaalde dit boek, dat we al leen critische lezers" willen aanbeve len. He J. Dit is Parijs, door J. C. C. v. d. Doef; uitgave van A. G. Schoon- derbeek, Laren. Wie dit boekje ter hand neemt met de gedachte „gekke dingen" over Parijs te lezen vergist zich heel erg. Want de schrijver van dit boekje is er op sublie me wijze in geslaagd veel goeds en heer lijks over de échte stad Parijs te ver tellen 't Is een uitnemende gids voor een ieder, die voor het eerst of bij vernieu wing Parijs bezoekt. Als men eerst dit boekje leest en daarna van Parijs gaat genieten, geniet men dubbel en zal men zich voor veel miserabele dingen die er ook in Par«s zijn, vrijwaren Alle lof voor de schrijver, die deze schoonste al ler steden op z'n duimpje kent. Verschil lende ^illustraties verluchten de tekst. „Vliegende Storm", door Klaas Toxopeiis. Uitg. Het Wereld venster. Het reddingswezen, één der vele facet ten van de Nederlandse kustbeveiliging, is in de loop van de geschiedenis nogal geromantiseerd. Dichters en schrijvers uit de voriga eeuw (we denken bijv. aan Haspels en J. P. Heye) beschreven en bezongen deza „wakkre jongens", die „Hollands trots" waren en die in duistere stormnachten hun leven waagden waarbij ze „vrouw en kind" vergaten. Een soort aureool van heldendom werd om deze mensen gewe ven, dat voor die tijd overigens volko men begrijpelijk was. Degene, die dit in 't boek van schipper K, Toxopeus zullen verwachten, komen ech ter verkeerd uit. Hier is één van die Wak kre jongens" zelf aan 't woord. Hij vertelt zijn eigen belevenissen en alle romantiek is hem hierbij vreemd. Nuchtere feiten relazen, sobere zinnen, het waarschuwen in het begin, dat al is de ,,ik-trant" ge bruikt, dit boek bedoeld is als weergave van het gehele reddingswezen, maken het werk zeer sympathiek. Men zou haast geneigd zijn, te dénken, dat de schrijver bedoeld heeft: „Maak van ons geen romanhelden; wat we de den was niet zo veel bijzonders, het lag in hoofdzaak aan prima vakmanschap en de deugdelijkheid van de boot". En me de daardoor bereikte Toxopeus volkomen zijn doel: het aankweken van een diep respect voor de mannen, die toch wel een bewonderenswaardig beroep hebben: het redden van mensen, die in doodsnood ver keren. Schipper Toxopeus is een geboren ver teller, en het lezen van dit, daardoor zeer aantrekkkelljk boek, zal bij menig een sympathie wekken voor de reddings maatschappijen (i.e. de N.Z.H.R.H.) en hun personeel. C. B. „Duikelaartje'', G. E. van Nes— Uilkens. Van Holkema en Warendorf N.V., Amsterdam, f 5,90. Verschenen is een keurig verzorgde uitgave van „Duikelaartje" van G. E. van NesUilkens ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van de schrijfster. De schrijfster heeft deze dag niet meer mogen beleven. Zij overleed op 8 Juli. We kunnen deze 25ste druk van dit bekende boek nu beschouwen als een posthume hulde aan de schrijfster, dia zoveel jaren honderdduizenden lezers heeft geboeid met haar romans. De J. Julius Caesar, De Koopman van Venetië, Macbeth, Koning Lear. William Shakespeare's To neeluitgaven in de vertaling van dr L. A. J. Burgersdijk. A. W. Sijthoff's Uitgeversmij N.V., Leiden. Het is een goede gedachte geweest van A. W. Sijthoff's Uitgeversmij. N.V. om de bekendste toneelwerken van Shakespeare in een vertaling van dr L. A. J. Burgersdijk te doen verschij nen. Velen kunnen nu nader met deze wereldliteratuur in contact komen. De vertaling van dr Burgersdijk is uit stekend. Alleen deden ons de ge dichtjes, die zich in de kastjes be vinden het bekende verhaal uit de Koopman van Venetië wat St. Nicolaasachtig aan. De toneelwerken zijn alle voorzien van een beknopt overzicht. De J. De verloren melodie. 2e druk door Sanne van Havelte. Uitgave Van Holkema en Warendorf N.V. te Amsterdam. Prijs f 4.90. Een ernstige meisjesroman, die een ern stige waarschuwing bevat. De hoofdfi guur is een meisje, dat in haar H.B.S- tijd in een wat al te vlot gezelschap ver zeild raakt. Ondanks de waarschuwingen van een van haar weinige echte vrienden. Op het beslissend moment echter, als een van die „vrienden" haar mee naar huis genomen heeft, vlucht ze weg. Er volgen dan allerlei verwikkelingen waarvan het slot is, dat een tante met haar naar Frankrijk zal gaan, waar ze dan Frans zal studeren. Aan de universiteit ontmoet ze dan weer haar echte vriend en het slot afijn, dat is wel duidelijk Het is ver heugend dat dit boek een tweede druk beleeft, want het is het waard. Het heeft niet de vaart die gewoonlijk Sanne van Havelte's boeken kenmerkt, maar dat is in dit geval eerder een verdienste dan een afkeuring! „Poespas", 2e druk, door Si mon Carmiggelt. Uitgave N.V. De Arbeiderspers, Amsterdam. Prijs f 2.50. Carmiggelt is één der grootsten onder de humoristische schrijvers die Nederland rijk is. Zijn humor is niet wrang, qok niet badinerend hij is meer de beschrijver van het gewone, het alledaagse, dat ypor ieder mens zijn licht- en schaduwzijden heeft. En daaruit licht hij net datgene, wat een situatie zo grappig kan maxen. Dit boekje „Poespas", een verhaal poesen en een kater, is er een treffend voorbeeld van. Een verhaal waarvan ieder kan genieten, of zij nu een poesenliefheb- ber is of niét!

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1952 | | pagina 4