de loupe
Volgende week wordt in Utrecht de
christelijk-sociale conferentie gehouden.
DUITSE U-BOOT SCHOOT IN 1937 BRITS
TOESTEL NEER!
Belangwekkende referaten.
Grondslag en grondmotieven van
christelijk-sociaal handelen.
Ongeveer 80 pCt genas in de
grotten van Klutert (Did*)
Een vliegtuig verdween...
Een „sensatie-film" onthulde, dat de
Engelsen op de hoogte waren.
Chefarine „4"
doet wonderen
Niet tweemaal*
Op reis*
Vlissingcn*
Duitse socialisten willen
conventies van Bonn herzien,
Woensdag 29 October 1952
JWSCH DAGBLAD
Pagina 3
Onder
Vele mensen maken zich ongerust
over de drieste wijze, waarop in
Duitsland gewezen Nazi's, S.S.-ers en
dergelijke lieden, de kop opsteken. En
ab men leest hoe de vroegere para
chutisten-generaal Ramcke tekeer is
gegaan, toen hij als eregast op een
congres van oud-S.S.-ers het woord
voerde, kan men die ongerustheid be
grijpen. Deze man gaf blijk, dat hij de
redenaarskunst van Hitier terdege
heeft begrepen en zijn vraag en ant
woordspel leidde er tenslotte toe dat
men generaal Eisenhower als een
„Schweinhund" betitelde en het een
eer noemde op de zwarte lijst te staan.
En daarna hebben deze lieden weer
eens met fikse pas door de straten
gemarcheerd en hun liederen gezongen.
Natuurlijk moet er tegen dezerge-
lijke excessen met kracht worden op
getreden maar men behoeft het
naar ons gevoelen ook weer niet al
te serieus te nemen. „De geschiedenis
herhaalt zich", zegt men en het is
waar. Maar nooit tweemaal op precies
dezelfde wijze. Napoleon heeft op een
heel andere wijze Europa getyranni-
seerd dan zijn voorgangers, de zonne
koningen b.v.: een Bismarck heeft het
weer heel anders gedaan dan Hitier.
Het is zeker niet onmogelijk, dat
nog eens een Duits nationalisme de
kop zal opsteken en onrust in Europa
zal vërwekken. Maar heel waarschijn
lijk zal het dan weer anders zijn, geen
Bismarck en geen Hitier maar aange
past aan de nieuwe omstandigheden.
Voor een eventuele Duitse overheer
sing in de diverse gemeenschappen,
die men bezig is te stichten of al heeft
gesticht of een al te leidende rol in
een eventuele overkoepelend orgaan
voor Europa, koesteren wij in wezen
meer angst dan voor die brallende S.
S.-ers, die een verleden terug willen
roepen dat onherroepelijk verleden
Prins Bernhard is zijn derde reis
naar Zuid-Amerika begonnen. Een
belangrijke reis, gezien het wel heel
zware programma dat hij te verwer
ken zal krijgen. En dat hij zijn ver
plichtingen op een zeer serieuze wijze
zal vervullen, daaraan zullen zij, die
hem tijdens zijn werkbezoek aan Z.
Vlaanderen hebben gadegeslagen, ze
ker niet twijfelen.
Men is nogal eens geneigd om deze
„goodwill-reizen" als „uitjes" te zien
en de publiciteit die eraan gegeven
wordt, is daar voor een deel de schuld
aan. In de verslagen wordt meestal
slechts gesproken over de feesten die
ter ere van het bezoek worden ge
geven en de filmpjes, die worden op
genomen, wekken de mdruk, dat er
voor werken weinig tijd overschiet.
Men moet dit goed zien: Prins Bern-
hards taak is tweeledig, want hij
moet zorgen dat in de landen die hij
bezoekt over Nederland gesproken
wordt en hij moet, voorzover dat mo
gelijk is, munt uit deze publiciteit
over Nederland trachten te slaan. De
eerste opgave bestaat voor het be
langrijkste deel uit het waarnemen
van allerlei officiële plichten, het bij
wonen van diners en feesten en het
zich vertonen in het openbaar. Dat is
stof voor de krantenverslagen en de
cineasten. Het tweede deel voltrekt
zich binnenskamers, in gesprekken en
conferenties. Er is niets spectaculairs
aan en daarom valt er minder nadruk
op. Bovendien wordt over de afloop
van die gesprekken maar zelden iets
gepubliceerd.
Onze Prins heeft tijdens zijn voor
gaande reizen bewezen, dat hij voor
de hem opgedragen taak uitstekend
geschikt is. Wij hopen van ganser har
te én voor hemzelf én voor ons ge
hele volk, dat hij ook deze derde reis
succes zal hebben!
De havenstad Vlissingen raakt ook
het restant van haar lijndienst op En
geland kwijt, nu de stoomvaartmij
„Zeeland' besloten heeft ook een
einde te maken aan de zomerdiensten.
Voor een havenstad is het een kwaad
ding en voor Vlissingen geldt dit te
meer, daar deze in een uithoek van
Nederland gelegen stad daardoor ge
heel buiten de gangbare routes komt
te liggen. Men kan echter de beslissing
van de „Zeeland" begrijpen, want wat
heeft men aan een onrendabele lijn?
En men kan begrijpen, waarom deze
dienst onrendabel was, want wie wil
eerst zo ver reizen om de boot te
kunnen nemen, als men die boot ook
veel dichter bij huis heeft? Nog afge
zien hiervan, dat de vliegdiensten op
Engeland steeds meer reizigers trek
ken.
Laat men in Vlissingen hierom ech
ter niet treuren. De scheepswerf oogst
steeds meer roem en die pijler van de
welvaart is heel wat belangrijker dan
het altijd wat onstabiele toeristen
verkeer, dat de scheepslijnexploitatie
meebracht. Nog meer dan voorheen
zal men zich op industrialisatie moe
ten toeleggen. Dan zal het leed over
dit verlies snel geleden zijn!
In de komende week wordt te Utrecht de Christelijk-Sociale confe
rentie 1952 gehouden en wij achten deze gebeurtenis van het allet-
grootste gewicht voor de ontwikkeling van de sociale en maatschappe
lijke verhoudingen in Nederland. Want niemand zal het ontkennen:
in christelijke kring bestaat er op dit punt zo weinig eenstemmigheid,
zo weinig eensgezindheid van visie, dat het nauwelijks verwondering
kan wekken, dat men klaagt over de weinige stootkracht van het
christelijke volksdeel op het sociale en maatschappelijke erf.
Tijdens deze conferentie wordt de gehele christelijk-sociale gedachte
als het ware „op de helling gezet". Tot zelfs de fundamenten toe
worden aan een grondige inspectie onderworpen en dat is verblijdend,
want als wij willen komen tot die fantasie en durf temidden van de
politieke, sociale en economische feitelijkheden, waarvan Dr Berkhof
in zijn referaat spreekt, dan zal een nauwkeurige beschouwing van
gronaslag en het opgetrokken gebouw noodzakelijk zijn.
Referaten van dr Berkhof en niteit in eigen kring> de door Kuyper
tot een leidend beginsel is verheven.
prof. Herman Ridderbos.
De referaten, die tijdens deze con
ferentie gehouden zullen worden, zjjn
thans reeds in druk verschenen en - er
is toestemming verleend, deze aan het
Nederlandse volk door te geven (uiter
aard zonder ze aan een critische be
schouwing te onderwerpen, daar dit
een vooruitlopen zou zjjn op het werk
van deze conferentie!)
Wij menen er goed aan te doen een
korte weergave te verstrekken van de
belangrijkste inleidingen. En wij vol
gen daarbij de indeling, zoals die ook
ter conferentie wordt gehandhaafd, n.l.
die in secties, In de eerste sectie zal
gesproken worden over de betekenis
van de Bijbelse boodschap voor het so
ciale leven, in sectie II over Mens,
massa en gemeenschap en in sectie Hl
over de organisatie van de maatschap
pij. Voor ditmaal volstaan we met de
rapporten, die aan sectie I zullen worden
uitgebracht.
Als eerste rapporteur in deze sectie
treedt op Dr H. Berkhof, Ned. Herv.
predikant in algemene dienst en rec
tor van het Ned. Herv. semnarium. Zijn
referaat is getiteld: „Grondmotieven van
Christelijk-sociaal handelen".
REFERAAT Dr BERKHOF.
„Er is alle reden zo schrijft Dr H.
Berkhof om zich juist nu meer in
het bijzonder mét de grondslagen van
het christelijk-sociaal handelen bezig
te houden. De opkomst van de dialec
tische theologie, de nieuwe koers der
Hervormde Kerk, de doorbraak op het
politieke terrein, de sterke sociale ver
schuivingen in en na de oorlog geven er
volop aanleiding toe. Maar ook schijn
baar minder verstrekkende feiten doen
dat: de diseusse over de souvereiniteit
in eigen kring", de afstand tussen het
C.N.V. en verscheidene christelijke ge
leerden en politici, de onzekerheid en
onenigheid onder de protestantse chris
tenen over allerlei maatregelen (be-
lastingpolitiek, geleide economie, P. B.
O. e.a.); al deze en nog meerdere fei
ten raken niet alleen het practische
beleid, maar ook de grondslagen waar
op het steunen moet.
De referent ontwikkelt dan zijn ge
dachte over het christelijk-sociaal han
delen en als leidraad daarvoor geeft
hij, dat de mens geroepen is tot na
volging Gods. Hoe God die navolging
ziet heeft hij neergelegd in zijn samen
vatting der geboden: God liefhebben
boven al Uw naaste als Uzelve. Het
één zowel als het ander: God liefhebben
is niet mogelijk zonder de naaste lief te
hebben!" zo betoogt Dr Berkhof.
Die liefde tot de naaste (lielfhebben
ziet Dr Berkhof in dit verband als
het goede zoeken) dient zich te uiten
in woord en daad. Voorop gesteld dient
dan te worden, wat men met die daad
moet beogen. De referent stelt het zo,
dat de aandacht voor het sociale leven
geen doel in zichzelf mag zijn. Gods
redding omvat mede het sociale aspect
van het mens-zijn.
Maar ook de meest volmaakte sociale
verhoudingen zijn op zichzelf nog niet
het geredde bestaan dat God beoogt.
Ja het is zelfs mogelijk, dat ze juist
door hun volmaaktheid de ware redding
zouden belemmeren. De sociale verhou
dingen dienen beoordeeld te worden
naar de mate waarin zjj de verwezen-
Ijjke en totale redding van de mens
Gods helpen of hinderen.
ORDENINGEN EN
RELATIEVE BEGINSELEN.
Ordeningen zijn vaste regels, die we
in het christelijk-sociale handelen heb
ben te respecteren. Het huwelijk, het
gezin, de arbeid, de eigendom, de
maatschappij, het volk, de staat, deze
alle kan men onder ordeningen reke
nen. Dr Berkhof onderzoekt nu de
vraag hoe wij deze ordeningen als uit
drukking van Gods wil kennen. Zijn
conclusie is, dat er in de Bijbel geen
sprake is van een wettisch en statisch
hanteren van bepaalde „ordeningen
Gods". De ordeningen worden realis
tisch genomen zoals ze in een bepaalde
tijd worden gevonden en de gelovige
dient ernaar te streven in die ordenin
gen God na te volgen. Dan is de huwe
lijksliefde beeld van Gods liefde, ouder
schapsbeeld van Gods vaderschap, ons
overheden beeld van Gods koning
schap, enz. Thans stellen ons de nieu
we vormen van samenleven, die door
de industrialisatie zijn en worden ge
schapen, voor ongekende en zeer zware
en ethische vragen. Wij hebben daarbij
niet te dromen van een volmaakte
maatschappij, maar als navolgers van
God te staan in déze maatschappij.
Waarschijnlijk zullen wij dan beurte
lings conservatief, progressief en re-
volutionnair hebben te zijn!
Daar het er vandaag om gaat die
gestalten op te sporen, die nu, in 1952,
voor de navolging Gods het meest ge
schikt zijn, krijgt men te maken met
de zgn. relatieve beginselen. Naar de
mening van Dr Berkhof blijken wij
voortdurend geneigd om het relatief,
het uiisselend karakter deze beginse
len, te vergeten. „Bijna alle échecs
zo zegt hij van het christelijk-soci
aal handelen zijn tot dit vergeten te
herleiden!" In dit verband wijst de
schrijver op de leer van de souverei-
Dr Berkhof bestrijdt de waarde van die
opvatting voor onze tijd. „Een twee
heid van staat en maatschappij wordt
steeds meer een fictie!" zo zegt hij.
„De drooglegging van de Zuiderzee,
overheids- en semi-overheidsbedrijven,
regeringsbeleid bij internationaal ruil
verkeer, industrialisate, emigratie, enz.
zijn voor ons vanzelfsprekend en op
zichzelf van christelijk standpunt ge
heel aanvaardbaar. „Bet gaat er niet
om een grens voor overheidsbemoeiing
te zoeken, maar de overheid aan haar
doel te herinneren: ervoor te zorgen,
dat het op aarde menselijk toega en
een ieder onbelemmerd zijn roeping
kan volgen om God en zijn naaste te
dienen. Wanneer bepaalde maatrege
len van de staat tot gevolg hebben,
dat het op de wereld menswaardiger
toegaat dan zonder deze maatregelen
het geval zou zijn geweest, dan zijn die
maatregelen goed. Anders niet.
Tot slot handelt Dr Berkhof nog over
het christelijk geweten, waarbij hij
erop wijst, dat een beroep hierop
soms tot gebrokenheid zal leiden, maar
men zal deze gebrokenheid dienen te
aanvaarden. Wij hebben geen belofte
van God, dat de Gemeente ook in
deze zin één zal zijn en dus ook geen
gebod, dat ze in deze zin één moet zijn.
REFERAAT PROF. RIDDERBOS
Volgens afspraak met Dr Berkhof
heeft Prof. Dr Herman Ridderbos,
hoogleraar aan de Theologische Hoge
school der Geref. Kerken te Kampen
in de exegese van het N.T., zich in
hoofdzaak beziggehouden met de exe
getische zijde en daarom staat er ook
boven zijn referaat: „De BIJBELSE
boodschap en de sociale verhou
dingen".
Prof. Ridderbos stelt voorop, dat de
Bijbel geen handboek is in sociale
wetenschappen of staathuishoudkun
de; er wordt een visie op het leven
en dus ook op de sociale verhoudin
gen in gegeven onder het drieërlei ge
zichtspunt van schepping, zonde en
verlossing. Volgens deze punten heeft
de referent dan ook zijn betoog in
gedeeld.
In de schepping heeft God de wereld
gemaakt zoals Hij wil dat die is en
daarmee heeft men rekening te hou
den. God schiep alles „naar zijn aard"
en daarom zal in heel de beschouwing
van het maatschappelijk leven slechts
dan in overeenstemming met de
Schrift zijn als men niet slechts de
gemeenschapsgedachte, maar ook de
verscheidenheid in die gemeenschap
en in heel het bestel van het maat
schappelijk leven tot zijn recht doet
komen. En als men pleit voor christe
lijk sociale actie met een beroep op
de schepping van de mens naar Gods
beeld, dan zal men niet in de eerste
plaats moeten denken aan wat de
mens toekomt aan aardse goederen,
aan zijn recht op een minimum aan
welstand of maatschappelijke rechts
zekerheid, maar voor alles aan de
band der gemeenschap, die de mens
aan zijn naaste bindt: man en vrouw,
kind en ouders, baas en knecht, werk
gever en werknemer.
In dit Goddelijk bestel is de zonde
gekomen en als gevolg hiervan tracht
de mens de hem door God gegeven
gaven, talenten, mogelijkheden, enz.
niet voor de gemeenschap te gebrui
ken maar slechts voor zich zelf. Die
zonde kleeft de enkeling aan maar
ook een instelling als de staat b.v.
Want ook het overheidsgezag kan ont
aarden en Prof. Ridderbos haalt hier
voor de bewijzen uit het boek der
Openbaringen.
Door de verlossing in Christus is
er een mogelijkheid tot verbetering en
vernieuwing. Maar er is geen waar
achtige vernieuwing van de verhou
ding van mens tot mens als er geen
waarachtige vernieuwing van de ver-
1 mding van de mens tot God aan
vooraf gaat.
Christus heeft de mens vrij gemaakt
en In het geloof in deze vrijmaking
ligt het uitgangspunt van heel de
christelijk-sociale gedachte. Dat is haar
maatschappelijk evangelie, in onder
scheiding van hen, die de wortel van
deze vrijheid ln eigen rechten en
waardigheid van de mens zoeken. De
Schrift ontkent deze niet, als oor
spronkelijke gaven van de mens. Zij
predikt echter h't herstel en de terug
gave daarvan alleen in Christus.
Met niet minder kracht zal dit ech
ter de christelijk-sociale beweging er
toe nopen zich principieel teweer te
stellen tegen iedere inrichting van het
sociale en maatschappelijke leven,
waarin voor de mens in zijn eigenheid
nauwelijks plaats meer overblijft,
waarin over zijn arbeid, loon en le
vensinrichting zonder hem beschikt
wordt en waarin het besef van eigen
maatschappelijke- en geestelijke ver
antwoordelijkheid steeds meer wordt
afgestompt. De christelijk-sociale be
weging zal er de ogen voor geopend
moeten hebben, dat, ook al is de sla
vernij in de gangbare zin van het'
woord overwonnen, de moderne maat
schappij niet minder door de slavernij
bedreigd wordt, vanwege de daarin op
tredende demoniën (als van de macht
van het geld en van de staat) en zal
daartegenover vanuit haar christelijke
visie de vrijheid van de individuele
mens hebben te handhaven en te ver
dedigen.
Als zij maar aan de macht
komen
In een communiqué van het partijbestuur
van de Westduitse socialistische partij over
de tweedaagse bijeenkomst te Berlijn is an
dermaal uiting gegeven aan krachtig socia
listisch verzet tegen het Verdrag van het
Europese Leger, de Conventies van Bonn en
de politiek van Kanselier Adenauer in de
Saarkwestie.
Over de deelneming van West-Duits-
land aan de Europese defensie wordt
gezegd, dat het soort van deelneming
dat thans wordt voorgesteld een ver
dere stap is naar de volkomen schei
ding van Duitsland en Europa.
De Saarpolitiek van Adenauer wordt een
volkomen mislukking genoemd. Zij was te
haastig en onhandig geweest.
De voorzitter van de partij, Ollenhauer,
zei op een na de vergadering gehouden
persconferentie dat zijn partij er op zou
staan dat men geen definitieve verplichtin
gen in Europa op zich zou nemen zolang
in de Saarkwestie geen vorderingen worden
gemaakt.
Indien de verdragen inzake het Europese
leger en de conventies van Bonn zouden
worden bekrachtigd en indien de socialisten
volgend jaar bij de verkiezingen aan de
macht zouden komen, zo voegde hij er aan
toe, dan zou zijn partij trachten het verdrag
met de Westelijke mogendheden te herzien.
Incident in krijgsgevangenenkamp
in Zuid-Korea.
De leiding van de krijgsgevangenenkam
pen in Zuid-Korea heeft bekend gemaakt,
dat een communistische krijgsgevangene om
het leven gekomen en 75 gevangenen ge
wond werden in het kamp Kojedo tenge
volge van een incident dat zich Zondag
heeft voorgedaan.
Ingezonden Mededeling (adv.)
N.V. GLIMFABRIEK
AMBONEES VERZETSLEIDER
IN NIEUW-GUINEA
GEARRESTEERD.
Ir J. A. Manusama, één van de leiders
van het verzet der Ambonezen tegen de
Republiek Indonesië, die op Nieuw-Guinea
asyl had verzocht en verkregen, is in hech
tenis genomen. De heer Manusama behoor
de tot de Ambonezen, die op het eiland Ce-
ram de strijd bleven voortzetten van de zich
noemende „Republiek der Zuid-Molukken"
en die later naar Nederlands territoir zijn
uitgeweken. Hun verzoek om asyl op Ne
derlands Nieuw Guinea werd toegestaan
onder uitdrukkelijk beding, dat zij de plech
tige belofte zouden afleggen zich op Neder
lands gebied van elke politieke activiteit te
zullen onthouden. Ook de heer Manusama
legde deze belofte af.
Inmiddels is echter gebleken en ook
door hem zelf erkend dat ir Manusama
de voorwaarde, waaronder hem in Neder-
lands-Nieuw-Guinea asyl was verleend,
niet is nagekomen. Onder meer heeft hij ln
het ln Nederland onder de Ambonezen ver
spreide maandblad „Mena Muria" een
boodschap doen opnemen, waarbij de Am
bonezen worden aangespoord, de strijd voor
de onafhankelijkheid voort te zetten.
Nieuwe hoop voor asthmalijders.
Nu overweegt men de bouw van een onderaards
sanatorium.
Vaak komt iets, dat wij „toeval" noemen de wetenschap te hulp en soms
wordt uit grote nood iets goeds geboren. Toen het Roergebied onder een bom
menregen lag, zoals de geschiedenis nimmer had gekend, toen hl deze streek
van Duitsland de bevolking ln schuilkelders leefde, die niet bestand waren tegen
het oorlogsgeweld, gingen velen tussen Wuppertal en Hagen hun tenten opslaan
in Klutert, waar Immers een ondergronds rotsenlabyrint afdoende beschutting
bood. Wie in deze periode het eerst ontdekt heeft, dat de lucht in deze gangen
en grotten een heilzame uitwerking had, is niet bekend. Een. feit is echter, dat
vele asthmapatiënten na enige uren verlichting voelden; Een feit is ook, dat ln
deze moeilijke en angstige dagen vele asthmapatiënten, na dagenlang in de grot
ten geschuild te hebben, van hun ziekte waren genezen. Wat was dat?
Er werden allerlei mogelijkheden ge
opperd. De schok, veroorzaakt door de
bombardementen en de angsten in de
rotsen uitgestaan zouden een indirecte
invloed hebben. Na de oorlog bleek ook
deze theorie onhoudbaar. Tot in verre
omtrek was het geheim van het laby
rint bekend geworden en ook na de oor-
Het was op de 16e Februari 1938 ruim anderhalf jaar voordat
de tweede wereldoorlog zou uitbreken dat in de vroege morgen aan
de Zuidkust van Engeland, in de omgeving van Farnborough, een
vliegtuig uit een hangar werd gerold. Men kon het de militairen, die
hierbij' aanwezig waren, aanzien, dat zij tot de Royal Air Force be
hoorden. Dat een en ander in het grootste geheim moest gebeuren,
kwam doordat het vliegtuig een spiksplinternieuwe Vickers was, die
met zijn twee motoren zulk een enorme snelheid kon ontwikkelen, dat
men zelfs van een geheim wapen sprak.
Na de inspectie stegen kapitein G. D. D. Thompson en luitenant F. S.
Gardiner in voor een korte rondvlucht. Om kwart over negen die dag
startten ze opnieuw en kwamen nimmer terugDe Britse Marine
en de Royal Air Force speurden dagenlang naar het vermiste vliegtuig,
echter zonder resultaat1
Ongeveer een jaar na dit voorval ductie van deze film een geheel nieuwe
kwam in Engeland en de Verenigde
Staten onder de titel: „Clouds over
Europe" (Wolken boven Europa) een
nieuwe film uit, die een spionnage-
thriller van groot formaat bleek te
zijn. Het verhaal, dat aan deze op
zienbarende film ten grondslag lag was
het verdwijnen van Britse vliegtuigen
tijdens oefenvluchten. De film onthulde
dat in Londen een Duitse militaire ge
heime dienst werkte, waar verschillen
de berichten over de Royal Air Force
binnenkwamen. Men zag op deze film
enkele uiterst geheime proefvluchten
van Engelands nieuwste toestellen en
het verbinding zoeken van Duitse ra
diotelegrafisten met op de Noordzee
koersende Duitse U-Boten om aan de
ze de route van de Britse vliegtuigen
door te geven. Kwamen de toestellen
in het schootsveld van de -Duitse oor
logsbodems, dan werden ze neerge
schoten, de bemanning gevangen ge
nomen en met de overblijfselen van
hun vliegtuig via de kortste weg naar
een Duitse haven getransporteerd. Een
alleszins goed gegeven dus voor een
spionnage-fïlm. Zelfs het happy end
ontbrak niet, want tenslotte zag
men dat een aantal R.A.F.-vliegboten
een Duitse duikboot overweldigden en
de bemanning uitleverden aan de
British Secret Intelligence Service....
GEEN SENSATIE.
Achter het vertonen van deze kost
bare en Interessante film zat echter
iets anders dan alleen een op sensatie
belust publiek te amuseren. Het viel
insiders al direct op, dat voor de pro
maatschappij was opgericht. Twee be
kende financiers werden als de geld
schieters genoemd, doch acnter de
schermen hield zich nog een derde fi
nancier op, namelijkLord Robert
Vansittard, onderstaatssectretaris van
Buitenlandse Zaken en daarnaast hoofd
van de Britse Geheime Dienst!
Lord Vansittard wist maar al te
goed waar het op de 16e Febr. 1938
verdwenen Vickers-vllegtulg zich be
vond. HU was uitstekend geïnformeerd
over het feit, dat het toestel op een
Duitse marine-werf door officieren en
ingenieurs van Görlngs Luftwaffe tot
in de kleinste onderdelen werd bestu
deerd ennagemaakt.
Lord Vansittard wist ook, dat het
de Duitse Geheime Dienst van admiraal
Canaris was, die de Britse vliegtuigen
'had laten neerschieten. En om de Duit
sers aan het verstand te brengen, dat
men in het hoofdkwartier van de Bri
tish Secret Intelligence Service op de
hoogte was van de practijken van ad
miraal Canaris, had men de film ge
produceerd.
GOED GEORIëNTEERD.
Lord Vansittard wist uiterst nauw
keurig, hoe zich het noodlot van kapi
tein Thompson en luitenant Gardiner
had voltrokken:
Op 12 Februari 1938, dus vier dagen
voordat de proefvlucht zou plaats heb
ben, werd de order hiervoor zeer ge
heim afgegeven in een verzegelde enve
loppe van het Britse Ministerie van Oor
log aan de commandant van het vlieg
veld Farnborough. De order mocht pas
een half uur voor de start aan de beide
officieren worden bekendgemaakt. Niet
temin was het hoofdkwarties van admi
raal Canaris' Abwehrstelle 24 uur na
het afgeven van de orde precies op de
hoogte van hetgeen te gebeuren stond.
Door middel van een verrader op het
Britse ministerie was een Duits ge
heim agent van één en ander verwit
tigd. De diplomatieke koerierdienst tus
sen Londen en Berlijn werkte maar al
te goed!
Admiraal Canaris gaf via de Duitse
Marinestaf een U-Boot-commandant op
dracht zich met zijn schip naar een
bepaald punt op de Noordzee te bege
ven waar het Britse toestel op 16 Fe
bruari 1938 zou vliegen. De U-Boot was
bewapend met het meest moderne af
weergeschut, dat overvliegende toe
stellen tot op een hoogte van 6000 me
ter doeltreffend kon bereiken. Thomp
son en Gardiner vlogen echter op de
hun voorgeschreven hoogte van 2000
meter. Toen zij in de nabijheid van de
Duitse duikboot kwamen werden ze
neergeschoten, alsof het volop oorlog
was!
GEEN GETUIGEN.
De commandant van de U-Boot had
opdracht, hoewel het volle vredestijd
was, eventueel overlevende slachtoffers
„kalt zu stellen", Levende getuigen van
de begane misdaad impliceerden immers
een dodelijke bedreiging. En zo kon het
gebeuren, dat, gebruikmakende van de
mistige korte Februaridag, de duikboot
met het wrak van Engelands nieuwste
vinding op vlieggebied in aller ijl in de
richting van het Duitse Marinecentrum
Kiel verdween.
De British Secret Intelligence Service
wist spoedig, wie de regisseur van dit
wreed gebeuren was: admiraal Canaris
en niemand anders. Lord Vansittard
verzocht Neville Chamberlain met klem
ten aanzien van deze allerschandelijkste
affaire de nodige stappen te onderne
men b(j de Duitse regering. Doch
Chamberlain, bang om de Duitsers te
prikkelen en nog steeds bezeten van
de Idee dat hjj de vrede kon redden,
schoof de zaak op de lange baan.
Lord Vansittard was na de lauwe re
actie van Chamberlain hevig veront
waardigd. Wat hij ook probeerde en
wie hij ook inschakelde, de vredelie
vende Britse premier was niet tot an
dere gedachten te brengen. Dies besloot
de chef van de British Secret Intelli
gence Service ten einde raad tot de
productie van de spionnage-film. Hij
wenste de Duitse spionnage-chefs te
bewijzen, dat ze hem tenminste niet
om de tuin hadden kunnen leiden. Dit
laatste gelukte Vansittard meesterlijk,
dodfl het kwaad was toen reeds ge
schied.
log bleken tal van patiënten te genezen.
Klutert kreeg het er druk mee. Van
heinde en verre kwamen de zieken.
Opnieuw noteerde men opmerkeiyke
resultaten. Ongeveer tachtig pet. der lij
ders genas, andere zieken beweerden
daarentegen, dat hun toestand verergerd
was. Een buitenlands (Frans) professor in
de geneeskunde, die zelf as ijder
was, vertoefde negen dagen in _ngen
van Klutert en kon b(j zichzelf een be
langrijke vooruitgang constateren.
WETENSCHAPPELIJK
ONDERZOEK.
De stroom bleef en blijft aanhouden,
Klutert heeft naam gemaakt. Zelfs uit
het buitenland 'komen lijders aan asthma,
bronchitis en andere ademhalingsaandoe
ningen hier verlichting en beterschap
zoeken. Dat lucht en klimaat in de grot
ten een heilzame uitwerking hebben,
staat thans onomstotelijk vast en kort
geleden hebben diverse medische orga
nisaties een begin gemaakt met het we
tenschappelijk onderzoek van het waar
om en hoe. Het officiële „Gesundheits-
amt" van Schwelm heeft dezer dagen da
eerste resultaten in een medisch tijd
schrift gepubliceerd. Volgens de weten
schappelijke waarnemers en onderzoe
kers is het koolzuurgehalte in de onder
aardse gangen ongeveer acht tot tien
maal zo groot als in de buitenlucht. Het
natuurlijke adem volume wordt hierbij
belangrijk verhoogd. O.m. heeft dit een
uitstekende uitwerking op door zenuw
invloeden veroorzaakte ademhalingssto
ringen. Het hoge vochtigheidsgehalte van
lucht, ongeveer 95 pet., het geringe zout
gehalte en de gelijkmatige lage tempe
raturen veroorzaken voorts, dat het bloed
het koolzuur gemakkelijk en vlugger op
neemt. Nog meer belang moet waar
schijnlijk gehecht worden aan de radio
active werking van de steenmassa.
Het onderzoek staat nog in het be
ginstadium. Toch staat vast, dat al
tachtig van de honderd patiënten baat
hebben gevonden bij een Klutertkuur,
zodat het alleszins begrijpelijk is, dat
de grotten veel belangstelling trekken
en er plannen worden ontworpen om
t.z.t. hier een ondergronds sanatorium
te bouwen voor asthma- en bronchitis-
lijders. Voorlopig is de kuur gratis.
Men doet echter goed om voorzichtig
te zijn en de arts te raadplegen, om
dat gebleken is, dat ademhalingssto
ringen welke veroorzaakt worden door
hartkwalen, gebrekkige bloedsomloop
of verhoogde bloeddruk, door een ver
blijf in de grotten worden verergerd.
Ingezonden Mededeling (Adv.)
TEGEN PIJNEN EN GRIEP 20 TABLETTEN k F 0.7#
Verkiezingsstrijd in de V.S.:
FELLE AANVAL OP
EISENHOWER.
Senator Wayne Morse, die onlangs uit
de republikeinse partij trad om gouverneur
Stevenson te kunnen steunen, heeft te Min
neapolis verklaard, dat generaal Eisenhower
verantwoordelijk is voor het verspillen van
millioenen dollars in het program van de
N.A.V.O.
Op grond van een lange inspectiereis
langs bases van de NAVO ben ik van me
ning, dat het tijd is om een einde te maken
aan de mythe, dat Eisenhower een groot
bestuurder zou zijn, aldus de senator.