Verdeeldheid van Duitsland
is verdeeldheid van Europa
ONTWIKKELING VAN DE OVERZEESE
GEBIEDSDELEN VAN EUROPA
Eindelijk toch gered
Minimum defensiekracht van Europa
nog niet bereikt
SNIPPER
1 Vj NIEUWS1'
Britse oorlogsbodems snelden
veerboot te hulpl
Centrale Zeeland te Vlissingen
wordt in 1954 in bedrijf gesteld
Straatsburg nam een belangrijk besluit, maar Nederland
als ex-koloniale mogendheid telde niet meer mee
iFROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Voormalig Verzet protesteert
tegen gratie voor Lages.
Directeur van kledingfabriek
te Groningen gearresteerd.
s
Vuurgevecht met Chinese kustbatterijen.
Om onafhankelijk te worden van de V, S.
Uitgave s
Stichting „Zeeuwsch' Dagblad".
Hoofdkantoor Goes, L. Vorststr.
00, Tel. 2438, bij geen gehoor voor
advertenties 2970, voor redactie
2435. Giro 274289. Kantoren
Vlissingen: Lammenc traat 17,
Tslef. 2754, Middelburg; Korte
Noordstraat 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Ter-
neuzen Dijkstraat 2628.
ZEEUWSCH DAGBLAD
Se JAARGANG No. 2285
VRIJDAG 26 SEPT. 1952
Abonnementsprijs 0.44 per week,
1.85 p. maand, 5.45 p. kwartaal
Losse nummers 13 cent
Advertentieprijs 20 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 et. per woord
Hoofdredacteur: 3. D. TROOSTHEIDE Directeur: JACQ DE SMIT
Medewerkers: Ds W. O. v. Burgeier, Kruiningen; A. 1. Catsman, Aardenburg; Mr W. F. E. Baron v. d. Feltz, Mid
delburg; Ds A. Gruppen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes, Vlissingen; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp;
3. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; Drs 3. Kwekkeboom, Goes; J. Laport, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel,
Tholen; R. Zuidema, Goes.
Op- en ondergang van
Zon en Maan.
Zaterdag: Zon op: 6.34 u., onder
18.28 u. Maan op 15.56 u., onder
23.08 u.
Hoogwater Zaterdag 27 Sept.:
Vlissingen: 6.58 u. 1.41 m., 19.39
u. 1,44 m. Terneuzen: 7.27 u. 1.62
m., 20.04 u. 1.64 m. Wemeldinge:
8.26 u. 1.35 m„ 20.59 u. 1.40 m.
Zierikzee: 8.06 u. 1.18 m., 20.42
u. 1.24 m.
Een program van tien punten om in een gezamenlijke Westeuropese
inspanning de overzeese gebieden verder tot ontwikkeling te brengen en
daardoor Europa minder afhankelijk te maken van de Verenigde Staten,
Is gisteravond door de Straatsburgse Assemblee welhaast met algemene
stemmen aanvaard. Het program zou in de vorm van een aanbeveling aan
het comité der ministers worden overgelegd en omvat o.m. de stichting van
een investeringsbank, overeenkomsten tot stabilisatie der grondstoffenmarkt
en wederzijdse preferentiële rechten voor de Europese landen en.... Het
Gemenebest.
De Britse delegatie heeft de ver
dediging van het voorstel gemaakt tot
een ondersteuning van baar met zo
veel kracht verdedigde inzicht, dat
continentaal Europa en Engeland
nauw bij elkaar moeten zijn.
„In de strijd tegen communisme en
economisch verval zullen Europa en
het Britse Gemenebest samengaan",
zo riep de Britse conservatief Amery
de vergadering toe.
Slechts enkelen gaven hun stem
niet aan het voorstel, aangezien niet
aan hun wens kon worden voldaan
om ook de politiek in de overzeese
gebieden in het schema op te nemen.
De heer Lannund, een vooraan
staande figuur in de commissie der
Verenigde Naties, wees er op, dat
Nederlanders mede geroepen zouden
zijn een belangrijke rol te spelen
bij de uitvoering van plannen tot
ontwikkeling der overzeese gebie
den. „Nederland, dat zovele genera
ties koloniale ervaring heeft en dat
thans nauwelijks nog koloniën over
heeft, moet hieraan medewerken",
zo zei hij.
Het was opvallend, dat onder de
deskundigen, die het rapport hadden
opgesteld, geen enkele Nederlander
was.
Ook in de sub-commissie, die de
OPDRACHT VOOR VORMING
VAN OOSTDUITS LEGER.
De Sowjet-controlecommissie heeft
aan de Oostduitse minister van bin
nenlandse zaken opdracht gegeven de
organisatie van een Oostduits leger
voor te bereiden. De richtlenen heb
ben betrekking op de nieuwe registra
tie van alle gewezen Duitse officieren,
het gadeslaan van de gewezen officie
ren, die geen positief standpunt voor
het Sowjetregiem innemen en het
werven en de scholing van progressief
ingestelde gewezen officieren.
voorstellen aan de Assemblee had uit
gewerkt, was Nederland niet ver
tegenwoordigd.
Tenslotte is ook in het debat over
de voorstellen geen enkele Neder
landse afgevaardigde naar voren ge
komen. De Britse delegatie heeft het
leeuwenaandeel in de discussie ge
nomen.
De vereniging Nationale Federatieve
Raad van het Voormalig Verzet in Ne
derland heeft gisteren 'n telegram ge
zonden aan de minister-president dr
Drees waarin met klem geprotesteerd
wordt tegen gratieverlening aan de ter
dood veroordeeld Duitse oorlogsmisda
diger, Willy Lages. In het telegram
wordt dit voornemen van de regering
„verkrachting van het recht" genoemd
en wordt gewezen op „de duizenden na
bestaanden, wier onherstelbaar leed
een gevolg is van het optreden van
deze misdadiger."
Op de jaarvergadering van de Neder
landse Uitgeversbond, die gisteren te
Den Haag is gehouden, heeft de voor-
ziter, de heer E. Lefebre, in zijn ope
ningswoord aangedrongen op vrijstel
ling van omzetbelasting voor het boek
teneinde een zo ruim mogelijke ver
spreiding van boeken mogelijk te ma
ken.
Over de „kernproblemen der Neder
landse hotelier" heeft gisteren in Den
Haag, op de jaarvergadering van de
„Horecaf', de bondsvoorzitter Meijer
het woord gevoerd en daarbij vooral
aangedrongen op het werven van meer
toeristen.
In de ouderdom van 83 jaar is gis
ternacht te Maartensdijk overleden de
heer J. B. Vesters, oud-hoofdredac
teur van de Volkskrant.
AFSCHEID VAN RIDGWAY OP SCHIPHOL
„De verdediging van geheel West-Europa is ons doel. Op dit ogenblik
mogen wij niet hopen, dat te kunnen doen met de beschikbare strijdkrachten,
maar elke dag die verstrijkt wordt de mogelijkheid hiertoe groter", zo zei
generaal Ridgway op Schiphol voor zijn vertrek naar Parijs tegen Neder
landse journalisten.
Ridgway betreurde elke speculatie in enige gesuggereerde richting en wel
om twee redenen: 1. Geen sterveling kan op dit ogenblik voorspellen op
welke wijze een aanvaller zijn plannen ten uitvoer zal brengen. 2. Wij
hebben geen keus. Indien wij morgen aan de dag worden aangevallen, zul
len wij zonder twijfel aanvankelijk in de verdediging worden gedrongen.
„Wij hebben nog in gene dele zelfs ook maar de minimum kracht, die wij
nodig hebben, bereikt. Het is echter mijn overtuiging, dat wij deze tijdig
zullen bezitten", aldus Ridgway.
De vooruitgang, die er in de laatste
twee jaar gemaakt is, noemde Ridg
way uiterst groot. „Het resultaat is
verbazingwekkend. Als een agressor
thans zal trachten ons aan te vallen,
zal hij een geheel verschillende graad
van weerstand tegenover zich vinden
van die hij b.v. een jaar geleden zou
hebben ontmoet."
„Als een voorrecht heb ik het be
schouwd met uw mannen in Korea zij
aan zij te hebben mogen strijden. Uw
regiment is toegevoegd aan de tweede
Amerikaanse infanteriedivisie, die met
niets en niemand te vergelijken is.
Het moet voor u juist zo'n gevoel van
trots zijn als het voor mij is, dat het
uw mannen zijn, die enige van de
hardste proeven van de strijd hebben
doorgemaakt", aldus Ridgway.
Door de politie te Groningen is ge
arresteerd de heer K., directeur van de
N.V. Menko kledingfabriek aldaar, na
hem op heterdaad te hebben betrapt
by diefstal van rollen stof, waarvan hjj
er zeker 133 heeft verduisterd en ver
kocht.
De laatste dag van Juli werd de re
cherche ter kennis gebracht dat er rol
len voeringstof waren verdwenen. Een
onderzoek leverde geen resultaat op.
De zaak leek raadselachtig, want alle
deuren waren op slot geweest en er
was geen spoor van inbraak te beken
nen.
Toen in Augustus de balans werd
opgemaakt bleek bij de inventarisatie,
dat 133 rollen stof waren verdwenen ter
waarde van f 14.000. De directeur was
toen met vacantie.
Begin September kreeg de politie van
de recherche te Hilversum een tip dat
een verdacht heerschap uit deze ge-
meeflte in Groningen zou komen om
duizend meter voeringstof af te halen.
De man werd geschaduwd en zijn spoor
leidde naar het huis van de directeur.
Samen gingen zij naar de fabriek en
toen de Hilversummer, B. genaamd,
met K. terugkeerde, bleek de auto af
geladen te zijn met voeringstoffen.
Na aanrijding overleden. Op de de
la Reyweg hoek Heilbronstraat in
Den Haag is gisteren een vrachtauto
in botsing gekomen met een brom
fiets, bestuurd door de 31-jarige ver
pleegster E. de B., wonende aan de
de la Reyweg. De verpleegster over
leed ter plaatse.
GROTE
BRAND TE
Aanzienlijke materiële schade.
Gistermiddag om twaalf minuten
over vijf ontdekte men op één van
de grootste scheepswerven aan het
Winschoterdiep, n.l. die van Bodewes-
Scheepswerven N.V. te Marentshoek,
begin van brand. Als gevolg van de
straffe wind, stond dë grote construc
tiewerkplaats van de werf snel in lich
ter laaie. Met veel stralen bestreed men
het vuur, maar men kon niet verhin
deren, dat de grote werkloods een
prooi der vlammen werd. Een op sta
pel staande kustvaarder kon worden
behouden. Omtrent de oorzaak van de
brand tast men nog in het duister.
De schade is niet te schatten, omdat
ook al de tekeningen voor het in aan
bouw zijnde schip en voor de daarna
te bouwen schepen in vlammen zijn
opgegaan. De grote materiële schade
wordt door de verzekering gedekt.
CONGRES VAN DUITSE SOCIALISTEN
VIERMOGENDHEDENCONFERENTIE ONMIDDELLIJK
GEWENST
In een gisteren gehouden rede op het vijfde naodrlogse congres van de
Westduitse socialistische partij te Dortmund, heeft de waarnemend voorzitter
van de partij, Ollenhauer, aangedrongen op een onmiddellijk te houden
viermogendhedenconferentie over Duitsland, omdat de verdeling van Duits
land de verdeling van Europa en de wereld betekent.
Ollenhauer verzocht om een onmiddellijke hereniging van Duitsland en
verwierp drie oplossingen voor Duitsland. In de eerste plaats sowjetisering
van Duitsland, verder het voortbestaan van twee onafhankelijke staten op
Duitse bodem, en tenslotte het herstel van de Duitse eenheid door eenvoudig
de Sowjet-zone bij West-Duitsland te voegen.
Ook zei hij nog, dat het een nood
lottige fout in de Amerikaanse poli
tiek was, toen in 1950 de Amerikanen
voorstelden een krachteloos verdeeld
Duitsland in te schakelen in de mili
taire verdediging van de Westelijke
wereld.
Ollenhauer keerde zich tegen het
plan-Schuman voor een Europese
kolen- en staalgemeenschap: „Wij ver
werpen dit kleine Europa, omdat wij
een heel Europa verlangen."
De voorzitter van de socialistische
partij van het Saargebied, Kurt Con
rad, was zeer heftig gekant tegen
Europeanisatie van het Saargebied.
KOOS VORRINK.
Koos Vorrink, voorzitter van de
Partij van de Arbeid, prees de S.P.D.,
dat zij „de Moskouse barbaren ver
hindert hun overheersing tot de Rijn
uit te breiden".
Het Amerikaanse vliegtuigmoeder
schip „Wright" is gisteren de haven
van Rotterdam binnengelopen voor
een bezoek aan de stad. De re
gering van Birma heeft gisteren^ de
noodtoestand afgekondigd in de Sjan-
staten, waar ondergrondse communis
tische opstandelingen een boeren
opstand proberen te ontketenen.
Door het weigeren der remmen is te
Wohwinkel in het Ruhrgebied een
tram ontspoord. 27 personen werden
min of meer zwaar gewond. De
Amsterdamse stadsreinigingsdienst be-
staat 75 jaar.
Volgens Vorrink is de Westerse be
schaafde wereld collectief schuldig aan
het feit, dat Hitler in Duitsland aan
de macht kwam, daar zij de Duitse
socialisten in de steek heeft gelaten.
Met algemene stemmen is de vol
gende motie aangenomen:
„De Westduitse sociaal-democrati
sche partij zal, indien de huidige
Bondsdag de door de bondskanselier
ondertekende verdragen goedkeurt,
zeer beslist strijden voor een grondige
herziening dezer verdragen."
NIEUWE SOWJET-AMBASSA
DEUR IS ERG VRIENDELIJK.
De nieuwe Sowjet-ambassadeur in
de V.S., G. N. Zaroebin, heeft giste
ren zijn geloofsbrieven op het Witte
Huis overhandigd.
Hij gaf president Truman de ver
zekering, dat de Sowj et-Unie te
zamen met Amerika voor wereld
vrede en goede betrekkingen tussen
beide landen zou streven. De Sow
jet-Unie koestert volgens Zaroebin,
een oprecht gevoel van vriendschap
voor de Verenigde Staten. Presi
dent Truman antwoordde, dat de
Verenigde Staten slechts gevoelens
van de meest vriendschappelijke
aard voor de Sowjet-Unie hebben.
Na het onderhoud, dat drie minuten
duurde, zei Zaroebin slechts tot ver
slaggevers: „Het is niet waar, dat de
Sowjet-Unie een haatcampagne tegen
de V.S. voert".
Eindelijk is men erin geslaagd 12 per
sonen, die werden gedwongen met
hun transporttoestel van htc type
Hastings een noodlanding te maken
op het 2400 meter hoge ijsplateau van
Groenland, te bereiken. Van 16 Sep
tember af hebben deze mannen zon
der voldoende beschermd te zijn tegen
de koude, en met een beperkte hoe
veelheid levensmiddelen gevangen ge
zeten op het plateau. Er werden vele
plannen geopperd om de mensen te
redden, en nu is er een Amerikaans
amphibie-vliegtuig in geslaagd drie
mannen van het plateau f te halen.
Alle drie waren zij licht gewond. Onze
foto laat zien een luchtopname van
het plateau, en het kamp, dat de vlie
gers hadden ingericht.
De Perzische premier Mossadeq
heeft aan Churchill en Truman voor
gesteld, dat de eisen van de Brits-
Iraanse oliemaatschappij worden voor
gelegd aan het Internationaal Ge
rechtshof te Den Haag.
Een wereldregering na radicale
wijziging van het handvest
der V.N.
Op de Londense conferentie van
parlementsleden uit 25 landen over
de mogelijkheid van een wereldrege
ring is een plan ingediend, waarin
wordt voorgesteld het handvest van
de Verenigde Naties radicaal te wij
zigen om zodoende een wereldregering
mogelijk te maken.
Het plan, dat is uitgewerkt door
een commissie van de conferentie
voorziet in een politiemacht van de
V.N. om de naleving 1 an besluiten
van internationale rechtbanken en de
bepalingen van het handvest te ver
zekeren, een wereldtribunaal van ar
bitrage en een wetgevende macht voor
de gehele wereld. Geopperd wordt, dat
iedereen zowel burger van de Ver
enigde Naties als van zijn eigen land
is. Een productieverbod voor atoom
wapens en een algehele en snelle ont
wapening wordt aanbevolen.
De voornaamste adviseur van
Eisenhower, Sherman Adams, heeft
de democratische candidaat voor het
presidentschap, Stevenson, uitgedaagd
verantwoording af te leggen van de
betalingen, de uit het voor hem ge
vormde fonds in Illinois zijn verricht.
De beschuldigde Nixon blijft candi
daat van de republikeinse partij voor
het vice-presidentschap.
Geref. Gemeente te Goes wil
nieuwe kerk bouwen.
Indien de financiën bijeen gebracht
kunnen worden zal de Geref. Gemeente
te Goes een nieuwe kerk gaan bou
wen aan het Beatrixplein. Op een,
daartoe gehouden vergadering is be
sloten te trachten bij de leden dezer
gemeente leningen te sluiten. Het
tuidige gebouw, dat, zoals bekend,
aan de J. A. v. d. Goeskade staat, is
te klein geworden.
Twee Britse oorlogsschepen, het fregat „Mounts Bay" en de torpedojager
„Consort" hebhen gisterochtend een kort vuurgevecht geleverd met Chinese
kustbatterjjen op het eiland Lafsami nadat zij een veerboot te hulp waren ge
sneld, die door een Communistische kanonneerboot was geënterd.
Op vier mijl van Lafsami werden drie
granaten op de schepen afgevuurd door
een kustbatterij op het eiland en de
oorlogsschepen beantwoordden het vuur
onmiddellijk.
De Franse duikboot „Sybille", die tijdens oefeningen in de Middellandse
Zee is vergaan. Een uitvoerig verslag van deze ramp publiceren we elders
in ons blad.
Het eilandje Lafsami ligt ongeveer 35
mijl ten Zuidwesten van Hongkong van
waar de veerboot, de „Tak Sing", een
dienst onderhoudt met de Portugese
kolonie Macao.
De boot, die op weg was naar Hong
kong werd buiten de Chinese territo
riale wateren door de kanonneerboot
aangehouden en beschoten, toen ze niet
.vilde bijdraaien. Daarna werd de Tak
I Sing naar Lafsami gebracht, waar de
communisten twee passagiers van boord
j. haalden. De twee Britse schepen, die
<*|op het verzoek om hulp, dat de veer
boot radiografisch had gedaan, nader
bij snelden kwamen juist aan, toen de
Tak Sing weer de haven van Lafsami
kwam uitvaren.
EEN COMPLEX VAN BETON, STAAL EN STEEN
De nieuwe centrale voor Zeeland te Vlissingen van de N.V. P.Z.E.M.,
wordt in de loop van 1954 officiëei in gebruik genomen. Dit betekent, dat
dan het gehele complex op het 6 ha grote terrein aan de Edisonweg to
Vlissingen gereed zal zijn. De eerste eenheid met een capaciteit van 23.000
kWh komt het volgende jaar klaar en de tweede volgt spoedig. De bouw
van het ketelhuis en de machinehal vorderen snel. Gistermiddag hebben
we in gezelschap van de directeur van de P.Z.E.M., ir T. Michielsen, het
in aanbouw zijnde grote werk bezichtigd.
vonden (het terrein van de oude cen
trale is slechts 2 ba groot) zijn de
bouwplannen niet gewijzigd.
Het nieuwe ketelhuis biedt ruimte
voor de twee ketels. Tussen de ketels
en de muren is slechts een beperkte
ruimte voor het normale onderhoud.
De machinehal schiet ook al op en
op 1 November a.s. zal de gehele hal
glas- en waterdicht zijn. Dan kan in
snel tempo worden gewerkt aan de
installatie van de machines, waarvoor
momenteel reeds de voorbereidingen
worden getroffen.
We hebben een wandeling door
de machtige gebouwen gemaakt.
Langs de vele stalen trappen zijn
we vanuit de machinehal in het
ketelhuis geklommen en we hebben
er de werklieden bezig gezien by
■het lassen en andere montagewerk
zaamheden. Tenslotte zijn we ir
Michielsen gevolgd naar het dak
van het 35m. hoge ketelhuis. Daar
bij hebben we even gehuiverd, want
boven op dit dak staan de stalen
schoorstenen, die nog 10 m. hoog
boven het dak uitsteken en aan de
top 3 m. in doorsnee zijn. En dan
moet men weten, dat op een hoogte
van 45 m. boven de grond de werk
lieden hun werkzaamheden met
even veel gemak uitvoeren, alsof
ze in de huiskamer een kopje koffie
nuttigen.
Ir Michielsen deelde ons nog mee,
dat zodra de nieuwe centrale in wer
king treedt, de centrale te Westdorpe
geheel buiten bedrijf wordt gesteld.
Dit is niet het geval met de centrale
te Vlissingen.
De nieuwe centrale krijgt twee een
heden van 23.000 kWh. De oude cen
trale had als grootste eenheid 8000
kWh. Deze grotere eenheid is in ver
band met een economischer bedrijfs
voering gekozen. Men verwacht, dat
na in bedrijfstelling van de nieuwe
centrale de oude centrale nog min
stens 8 tot 10 jaar dienst zal blijven
doen als zgn „piekcentrale". Het zal
bij grote afname economisch beter
verantwoord zijn voor korte tijd een
eenheid van 8000 kWh in te schakelen,
dan één van 23.000 kWh.
Overigens is in alle opzichten reke
ning gehouden met een uitbouw van
de nieuwe centrale. De machinehal is
reeds op drie eenheden gebouwd en
het ketelhuis kan eenvoudig worden
uitgebreid tot drie eenheden. Het ter
rein biedt zonodig ruimte om tot een
drie- ovAige uitbreiding over te gaan,
aldus ir Michielsen.
Toen het plan rijpte om de oude
centrale te Vlissingen te doen ver
vangen door een geheel nieuw ge
bouwencomplex, is men uitgegaan van
de gedachte, dat de nieuwe centrale
de gehele provincie van electrische
stroom zou moeten voorzien.
Door een geheel nieuw systeem van
kabels en een koppelleiding met W.
Brabant zullen storingen in de toe
komst snel kunnen worden opgeheven
door wederzijdse hulp.
De eerste bouwplannen waren ge
bonden aan het terrein, waar de oude
centrale staat, n.l. aan de Konings
weg te Vlissingen. Later viel het oog
op het terrein, achter het door de
gemeente Vlissingen opgespoten ter
rein langs de Prins Hendrikweg. Op
de achterliggende 6 ha grote percelen
wordt nu in een bewonderenswaardig
tempo de nieuwe centrale gebouwd.
Wat men momenteel ziet verrijzen is
het ketelhuis en de machinehal. Men
behoeft slechts twee data in de her
innering terug te Toepen om te kun
nen constateren in welk snel tempo
de bouw en montage zich voltrekt.
Op 31 October 1950 heide men de
eerste paal in de grond, waarna met
de onderbouw werd begonnen. Op 12
November 1951 richtte men de eerste
stalen spant bovengronds op. Dit was
het begin van de constructie van de
bovenbouw van de centrale. Men vol
tooit momenteel het metselwerk aan
het ketelhuis. Tijdens de montage-
bouw van de hal zijn hierin de ketels
reeds geplaatst, omdat dit na de bouw
van de hal niet meer mogelijk was.
Hoewel er een ander terrein werd ge-
Op de Tak Sing, noch op de Mounts
Bay of de Consort, werd iemand ge
troffen. Slechts de Tak Sing liep en
kele kogelgaten op, bij de beschieting
door de kanonneerboot. In Hongkong
wordt verwacht, dat Engeland bij Pe
king zal protesteren.
De Consort heeft al meer een vuur
gevecht geleverd met Chinese kust
batterijen. Dat was toen het schip de
Amethyst te hulp kwam, die destijds
in de Chinese wateren werd beschoten.
DE BILT ZEGT:
Enkele buien.
Half tot zwaar bewolkt met enkele
buien. Matige tot vrij krachtige, langs
de kust af en toe harde wind tussen
Zuidwest en West. Ongeveer dezelfde
temperatuur als gisteren.
