ZEELAND
DOOR WATER EN VUUR
3 90 24-26 5.90
27-30 6.90
31 -35 7.90
Het lezen van de krant en het luisteren naar de
radio moet geleerd worden.
Wie zal de democratische concur
rent van Eisenhower worden?
ren.
5N
Volksopvoeding en moderne publiciteit
Televisie behoeft de zelfwerkzaamheid niet
uit te schakelen.
Federatie van Oranjevereni
gingen opgericht.
Over 417'/2 stemmen is nog niets bekend.
MARNIX D'HONTENISSE
Nieuwe aanwinst Holland-Amerika-Lijn.
KERK EN ONDERWIJS
VEILINGBERICHTEN
Dinsdag 15 Juli 1952
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
Journalisten, film-, radio- en televisiedeskundigen zijn vorige week in de Volks
hogeschool te Bergen (N.-H.) bijeen geweest met mensen uit het volksopvoedings
werk om van gedachten te wisselen over de verhouding tussen de volksopvoeding
en de moderne publiciteitsmiddelen. De voornaamste vragen, die daarbij gesteld
werden, waren: „Welke invloed hebben pers, film, radio en televisie op de publieke
opinie, wat kunnen zij, 't aij ten goede of ten kwade, betekenen voor de volks
opvoeding?"
Over pers en volksopvoeding sprak de
hoofdredacteur van de N.R.C., mr. M.
Jtooy, die in 't bijzonder het dagblad tot
onderwerp van zijn beschouwingen maak
te. Bij de krant, zei hij, gaat het om de
grote massa, maar laten wij niet vergeten
dat ook de leidende groepen voornamelijk
met 'behulp van de pers hun inzicht in
de problemen des tijds verdiepen. Op de
vraag, of de mening van de pers nu de
publieke opinie vormt of omgekeerd, zou
men niet met een simpel ja of nee kun
nen antwoorden. Er is tussen die twee een
wisselwerking. Heel moeilijk is voor de
krant de directe beïnvloeding van de gro
te massa, doordat de problemen zo In
gewikkeld zijn, dat men ze haast niet op
het peil van de massa kan behandelen.
Van meer betekenis is dan ook wellicht
de vraag, hoe zich de opinie vormt van
hen, die de massa leiden, zoals b.v. de
vakverenigingsleiders.
Aan de mensen uit het volksopvoedings
werk, die zich immers de opvoeding tot
jtaatsburger ten doel stellen, vroeg h(j
breng de jongelui begrip bij voor de
functie van de krant, leer hun hoe ze
de krant moeten lezen, bedenk dat ieder,
behalve staatsburger, ook krantenlezer is.
DE RADIO.
Over het onderwerp „Radio en volks
opvoeding" sprak mr. K. van Dijk, mede
werker aan de Reg. Omroep Noord en
secretaris van het bureau van het Drents
Genootschap.
Bij het personeel van een aantal be
drijven in Groningen, dat voor een onder
zoek was ingedeeld in twee leeftijdsgroe
pen, van gemiddeld 35 en gemiddeld
20 jaar, bleek, dat de ouderen meer dan
de jongeren luisteren naar de uitzendin
gen, waarmee de volksontwikkeling be
oogd wordt en bij een aantal H.B.S.- en
kweekscholen bleek, dat velen daar een
belangrijk deel van hun algemene ont
wikkeling aan de radio danken.
He radio kan veel betekenen voor de
volksopvoeding, maar dan moet er strijd
geleverd worden tegen haar gebruik als
„accoustiseh ornament", een ding, dat de
hele dag geluid geeft zonder dat er be
wust naar geluisterd wordt. De school
radio kan voor die strijd van veel belang
zijn, zij kan de jeugd eritisch leren luis
teren. Ook de volkshogeschool he'eft hier
een taak. Ook hier geldt: leer de jonge
lui naar de radio luisteren.
Voor de radio is alles geschikt, als het
maar in een actuele en aantrekkelijke
vorm voor de microfoon komt. Laat de
geleerden en deskundigen liever niet zelf
voor de microfoon komen. Laat ze hun
medewerking geven bij het samenstellen
van klankbeelden e.d., maar laat de men
sen, iie de radio kennen, het in de vorm
gieten, waarin de luisteraar er het meest
aan heeft.
DE TELEVISIE.
„Televisie en volksopvoeding" werd
besproken door de radio- en filmcriticus
Piet Beishuizen, die in de televisie, be
halve een adembenemende nieuwe vorm
van journalistiek die krant noch radio
overbodig zal maken, ook mogelijkheden
zag voor volksopvoeding en onderwijs.
Toch moet men die mogelijkheden, ge
zien de technische en economische be
perkingen van de televisie, niet over
schatten. Een andere beperking ligt in
het feit, dat de televisie appelleert aan
het oog, terwijl het bij da volksopvoeding
toch meer gaat om geestelijke, dus on
zichtbare processen. Op dit gebied zag
hij voor de televisie dan ook niet zo zeer
een docerende als wel een animerende
rol, b.v. op het gebied van de kunst. De
enige mogelijkheid voor een concrete
functie van de televisie als opvoedster
zag hjj daar, waar een straffe organisatie
bestaat, dus op de scholen.
Dat de televisie de zelfwerkzaamheid
uitschakelt is volgens de heer Beishuizen
niet nodig. Zij kan immers ook activeren.
En het gevaar voor een schadelijke in
vloed op het huiswerk van de jeugd
achtte hij in Nederland niet zo groot als
in Amerika, omdat de Nederlandse ou
ders zich daar wel sterker tegen zouden
verzetten dan hun Amerikaanse collega's.
E HUISVROUW VAN .EEN GEZIN MET
4 PERSONEN
Tijdens de tweede dag van het Oranje
congres, dat in Breda werd gehouden, is
besloten tot oprichting van een Federatie
van Oranjeverenigingen met de bedoeling
de Oranjegeest over het gehele land te
stimuleren en uit te dragen. De 83 ver
enigingen sloten zich spontaan achter het
Bredase idee aan en zegden hun volledige
medewerking toe. Voor zover, mogelijk
werd per provincie een vertegenwoordi
ger in de Federatie opgenomen.
Deze personen zullen weer contact op
nemen met de Oranjeverenigingen uit
hun provincie om te trachten langzamer
hand de 1000 verenigingen in dit nieuwe
federatieverband op te nemen. De grote
plaatsen, t.w. Rotterdam, Den Haag, Am
sterdam en Utrecht zijn afzonderlijk in
de federatie vertegenwoordigd. Contact
zal ook worden gezocht met de Federatie
van Chr. Oranjeverenigingen en met de
Oranjegarde.
IN DE LEK VERDRONKEN.
Zaterdagmiddag is de achttienjarige B.
Rouwhorst uit Amersfoort bij het vissen
in de Lek verdronken. De jongen, die in
gezelschap was van een 16-jarig neefje,
gleed uit, waarbij zijn hengel in het water
viel. Hoewel hij niet kon zwemmen, be
gaf hij zich te water. Plotseling ver
dween hij in de diepte. Zijn neefje, die
wel zwemmen kon, heeft getracht hem
te redden, maar zijn pogingen faalden.
Enkele passerende schippers hebben nog
gedregd, maar zonder resultaat.
Ingezonden Mededeling (Adv.)
Snijdt per jaar 138m
broodtjpljl
M^|||i WW/M
Partijconventie van de democraten te Chicago.
Kort na het vertrek van de laatste republikeinen zijn de eerste democraten in
het „conventie-hoofdkwartier", het grote Conrad Hilton Hotel te Chicago, aan
gekomen om voorbereidingen te treffen voor de bijeenkomst, waarop de officiële
candidaat van de democratische partij zal worden aangewezen.
Woensdag zal de vergadering worden
geopend met de behandeling van het
partijprogram. Waarschijnlijk zal hierbij
het vraagstuk der burgerrechten voor
negers aanlèiding worden tot scherpe
meningsverscnillen tussen de Noordelijke
en Zuidelijke democraten.
Vrijdag komt de commissie voor de
geloofsbrieven bijeen, die de kwestie van
de „betwiste candidaten" uit Mississippi
en Texas moet oplossen. Men verwacht,
dat het hierbij niet zo fel zal toegaan
als op de republikeinse conventie. Het
democratische nationale comité heeft n.l.
aan meer dan 3.000 afgevaardigden en
functionarissen „waarschuwingsbrieven"
gezonden, waarin de betrokkenen eraan
herinnerd worden, dat onbeheerste woor
den of gebaren, die door millioenen op
het televisiescherm kunnen worden ge
volgd, bij de kiezers een slechte indruk
maken. In dit verband is de afgevaar
digden' op het hart gedrukt geen verveeld
gezicht te zetten of kauwgum te gebrui-
ONOFFICIELE RAMING.
Volgens de jongste onofficiële raming
kan tot dusver geen van de gegadigden
op grond van de voorverkiezingen reke
nen op de 166 stemmen, die nodig zijn
voor de benoeming tot partijcandidaat.
De stand is thans;
1. Senator Estes Kefauver uit Ten
nessee 252 stemmen.
2. De zuidelijke „dixecraat" Senator
Russel L. uit Georgia 117 »/2 stem.
3. De directeur der M.S.A., Averell
Harriman 1011/2 stem.
Gouverneur Stevenson van Illinois, die
president Truman als zijn opvolger zou
wensen, hoewel hij zelf herhaaldelijk
heeft gezegd, dat hij zich niet candidaat
wil stellen, heeft 54 stemmen.
ANDERE CANDIDATEN.
Andere candidaten zijn o.m.Senator
Kerr, Senator McMahon, vice-president
Barkley en de voorzitter van het Huis
van Afgevaardigden, Sam Rayburn. Zij
beschikken over 259% stem. Het aantal
stemmen, dat nog niet is bepaald, of
waarover een geschil bestaat, bedraagt
417%.
De belangrijkste politieke kwestie op
de democratische partijconventie zal zijn
het punt betreffende de burgerrechten.
President Truman heeft verklaard, dat
hij alles in het werk zal stellen, dat de
op dit punt door hem ingeslagen weg
wordt voortgegaan.
In 1948 behaalde Truman de overwin'
ning, niettegenstaande de zuidelijke de>
mocraten hem wegens deze kwestie hun
steun onthielden.
115.
De Wilde zag ze komen. Eerst de verkenner in de lucht,
die met een kalm vaartje laag over Beveland vloog, alles
opnemend en doorgevend aan de stoottroepen, die naderbij
kwamen. Toen volgden de eerste Canadese tanks en daarop
de infantrie. Het ging alles zo kalm en rustig, nadat de
laatste nacht de omgeving nog een hel geweest was van
inslaande granaten en fluitende kogels.
De storm was uitgeraasd en er was voor deze omgeving
vredevrijheid
De Canadese troepen trokken verder Westwaarts. Slechts
weinigen, die tot het civiele bestuur behoorden, bleven
achter.
De bevolking van het anders zo rustige dorp was buiten
zichzelf. Duitse verkeersborden werden weggerukt en alles
wat herinnerde aan de Duitse tyrannie moest er aan ge
loven. En toen kwamen de eerste gevangen genomen
N.S.B.'ers.
Maar waar was Sanders?
Hij werd gezocht. Zijn schuldenlast was zo groot en de
haat was verschrikkelijk.
De Wilde stond op de weg voor zijn woning en zag de
jongemannen met het witte lint om de arm in druk beweeg
zoeken naar de schuldigen. Maar Sanders vond niemand.
Het werd avond en stiller in het dorp.
Hier en daar flikkerde aan de verre horizon de rossige
gloed van brandende huizen en schuren. De strijd bij Wal
cheren was in volle gang.
Als naar gewoonte maakte De Wilde voor men ter ruste
ging een wandeling over het erf en langs de schuur.
Hij staarde naar de vlammende plekken aan de gezichts
einder en verzonk in droeve gedachten. Hij dacht aan zijn
beide jongens. De één was vermoord en beleefde de bevrij
ding niet, de ander, waar was die? Hij had in zo lang niet
meer van hem gehoord en zijn stille hoop, dat hij bij de
eerste bevrijdingstroepen zou zijn, was vervlogen, want zijn
jongen was niet met het Canadese bevrijdingsleger mee
gekomen.
Waar was de jongen? Omgekomen net als de ander. Was
nu van beide zoons beroofd? Hij durfde er thuis niet over
te praten, maar hij wist, dat zijn vrouw dezelfde hoop had
gekoesterd en daarom nu ook niet zo blij was, als ze geweest
zou 2ijn by deze bevrijding, wanneer haar jongen er maar
°U geweest was.
Ze hadden opnieuw hun leed.
Toen opeens hoorde hij uit het duister bij de hoek van
de schuur een zachte stem:
Baes.
De Wilde keerde zich verbaasd naar de plaats, vanwaar
de stem kwam.
Baes asjeblieft, wil je me hellepe?
De Wilde ging naar de hoek van de schuur en daar zonk
op zijn knieën voor hem.Sanders.
Hij kon geen woord uiten, toen hij geconfronteerd werd
met deze man, die zoveel ellende over het dorp gebracht
had.
Hij zweeg.
De man aan zijn voeten kroop dichterbij en omarmde
zijn benen.
Baes, asjeblieft, as jie mien niet hellept ben 'k ver
loren. Ze slaen me dood, baes.
De handen, die om zijn benen geslagen waren, beefden
en De Wilde staarde in een bleek gelaatsprofiel, dat op een
doodskop leek.
Sta op, Sanders, gebood hij.
Maar de man bleef kruipen aan zijn voeten.
Het hinderde hem verschrikkelijk.
Hij rukte zich los en greep de man bü zijn arm.
Sta op, zeg ik je, lafaard, die je ben.
Baes, asjeblief, hellep me toch.
De man sidderde.
Een ogenblik had De Wilde de impuls de man van zich
weg te slingeren. Maar terstond daarop had hij zichzelf in
zijn macht.
God, wat wilt Gij, dat ik doen zal? prevelde hij.
Het was een moment stil tussen beide mannen. Toen
hoorde hij Sanders snikken.
Ik zal de schuur openmaken en daar blijf je vannacht.
Morgen zal ik zorgen, dat je ongehinderd bij de Canadese
officier komt, die zal wel verder voor je zorgen, zei De
Wilde.
Baes, ze zalle me toch niet vermoorden?
De Canadezen zijn betere mensen dan jouw bazen
geweest zijn, Sanders, zei De Wilde.
Hij opende de schuur en liet de man binnen gaan. Daarna
sloot hij de schuur achter hem en ging naar huis. Eerst in
de slaapkamer vertelde hij zijn vrouw wat er gebeurd was,
Je hebt goed gedaan, zei ze heel gewoon, maar ze
begreep wat het hem gekost had. Het was een zelfoverwin
ning geweest.
Ja, ik denk dat Versendaal het niet anders gewild had,
zei De Wilde, die zich een houding trachtte te geven.
(Wordt vervolgd)
Een opname van het nieuwste schip van de Holland Amerika Lijn, de
„Maasdam", dat binnen enkele dagen zijn technische proeftocht zal maken.
De eerste reis naar de Nieuwe Wereld zal de „Maasdam" op 11 Augustus a.s.
beginnen.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te De Bilt, H. Brouwer,
cand. te Groningen; te Nieuwe Tonge,
G. M. van Dieren te Ede.
Bedankt voor Hagestein, J. Arend-
sen te Blauwkapel.
Geref. Kerken.
Beroepen te Uithoorn, G. Th. Rot
huizen, vlootpredikant te Den Helder;
te Mechelen, P. A. E. Sillevis Smitt,
cand. te Den Haag; te Den Haag-West,
R. Ypma te Groningen; te Rotter-
dam-Charlois, J. Kremer te Utrecht.
Aangenomen naar Vrouwenpolder,
O. Jager, cand. te Delft, die bedankte
voor Bljja, Borne, Capelle a. d. IJssel,
Heinkenszand, Numansdorp, Roosen
daal, Schermerhorn, Tijnje, Warns en
voor Witmarsum; naar Paesens, D.
Brilman te Borger.
Bedankt voor Zuilichem, A. Nagel-
kerke, cand. te Wolf aartsdijk.
Chr. Geref. Kerken.
Beroepen te 's-Gravenzande, H. C.
v. d. Ent, cand. te Barendrecht.
EXAMENS.
Voor het Mulo-diploma A slaagden
Maandag te Goes: S. J. Risseeuw,
Groede; T. J. van Vooren, P. A. J.
Verploeg te Oostburg; F. v. Kampen
en G. T. Hamelink te Axel; D. J. Ver-
maire, Remzeke (B.); H. C. Scheffer,
C. J. Boeije, J. Clemminck en J. J. G.
Jonker te Terneuzen; E. M. de Visser,
Sluiskil; L. v. Belzen, Arnemuiden; J.
C. de Vos, E. P. Timmerman, M. W. de
Vries, M. D. v. Vessem, M. P. de Oude
en E. M. C. Stoutjesdijk te Zierikzee;
C. J. Steendijk en J. J. Brouwer te
Nieuwerkerk; J. J. Steur Renesse; J.
W. Bakker, Burgh en A. M. van Halst
te Wissenkerke. Afgewezen 4 candida
ten.
Aan de Rijksuniversiteit is geslaagd
voor het doctoraal examen rechten: A.
J. de Beer, Souburg.
MIDDELBURG, 14 Juli. Aardappe
len: Bonken 812; Grote 810.20;
Drielingen 47; Kriel 35; Doré gro
te 910; Blauwe Eigenheimers grote
12; Witte Eigenheimers grote 7; Bin
tjes grote 89. Aanvoer 45 ton. Fruit:
Tomaten 1847; Perziken 627; Yel
low Transparant 2853; Appels kroet
222; Kersen: Klerken 5167; Dubb.
Eierkriek 4648; Zure Morellen 63;
Meikersen 3436; Ananasmeloen 68;
Netmeloen 91106; Witte kruisbessen
1832; Rode kruisbessen 42; Rode bes
sen 3883; Druiven: Frankenthaler
180183; Frambozen per doos 1030;
idem per kg. 7988. Pruimen: Oran
jepruim 2533; Ruth. Gerstetter 14
28; Early Laxton 7588; Golden Ja
pan per stuk 513; Groenten: Sla 2
14; Stoofsla 10; Bloemkool A 3545;
idem B 2737; idem C 825; Kom
kommers A 1622 idem B 1122;
idem C 1119; idem kg. krom 1319;
Rabarber 621; Postelein 1641; An
dij vie 517; Prei 33; Snij biet 611;
Dubb. princessen 4768; Snijbonen 39
57; Doperwten 3443; Tuinbonen 34
36; Saxa's 5660; Wagenaars 36
52; Kroten kg. 512; Boskroten 28;
Bospeen 831; Spitskool 924; Sa-
voyekool 1017; Rodekool 1822;
Augurken 1244; Zilveruien 2637.
Alles per kg., bos of stuks.
Heden werd de eerste prei aange
voerd door de heer C. de Rijke te Sou
burg.
GOES, 14 Juli. Grote veiling. Rode
bessen 27.1029.10; Dubb. Princessebonen
I 47.9048.30; idem H 44.10. Kleine vei
ling. Yellow Transp. BC 41; idem I 42
46; idem keuken 31; idem kroet 411;
Klerken 5164; Zoete Morellen 3042;
Vleeskersen 3049; Eierkrieken 2745;
Messe de Mouland 59; Kruisbessen 922;
Rode bessen 42—50; Frambozen 5083;
Aardbeien 58; Blauwe druiven 180190;
Oranjepruimen 1123; Earley Laxton 20
62; Ruth Gerstetter 1839. Groenten:
Bloemkool 833; Komkommers 16; Krop
sla 610; Meloenen 63—68, per 100 st.;
Dubb. Princessebonen 4647; Snijbonen
„ZONNEGLOREN" 25 JAAR.
Het 25-jarig bestaan van het sanato
rium „Zonnegloren" te Soestduinen is
eergisteren herdacht met 'n kerkdienst,
die gehouden werd in een tent en
waar voorging dr K. H. E. Grave-
meyer, alg. gedelegeerde der Ned.
Herv. Kerk.
Ds A. A. Leenhouts geschorst.
De kerkeraad van de Geref. Kerk
van Soest en Amersfoort hebben ds A.
A. Leenhouts te Soest voor de tijd van
3 maanden geschorst. Reeds geruime
tijd bestaande moeilijkheden in de
ambtsbediening van ds Leenhouts, die
men niet tot een oplossing wist te
brengen, zijn aan deze beslissing niet
vreemd.
4867; Groene kool 1012; Andijvie 11
17; Rabarber 59; Postelein 1827; To
maten 1644; Augurken 59; Aardappelen
89; drielingen 78; kriel 5; Bospeen
14—17; Uien 1314; Kroten 69, per 100
bos.
KAPELLE, 14 Juli. Grote veiling:
Frambozen 6565.70; Duitse Zure bes
sen 29.70; Zure Morellen 37.2032.80;
Dubb. Princessebonen I 47.6048.20;
idem II 40, alles per 100 kg.
Kleine veiling: Kersen: Klerken 48
82; Krieken 19—44; Mierlose Zwarte
4954; Morellen 47; Zure Morellen 41
19; Vleeskersen 3446; Varikse
Zwarte 45; Citroenkersen 3139;
Zwarte Blanche 42; Diversen: Rode
bessen 2662; Frambozen 50100;
Bramen 80120; Tomaten 4146;
Kruisbessen 6—31; Pruimen: Early
Laxton 2880; Ruth Gerstetter 1052;
Oranjepruimen 728; Tollenaars 5
13; Citroenpruimen 718; Appels: Yel
low Transparant A 60; B 49; BC 39
46; C 36—38; I 35—50; K 23—31; F 15
23; val 314; Groenten enz.: Aard
appelen 78.5; Doperwten 44; Augur
ken 50; Snijbonen 20; Kropsla 8.5;
Kroten 55.5; Bosuien 10. Alles per
kg, bos of stuks.
KRABBENDIJKE, 14 Juli. Yellow
239; Early Laxton 462; Oranje
pruimen 1420; Prolific 2831; Fram
bozen 5066 Bonen 3645.
ST. ANNALAND, 14 Juli. Doré ge
wone 9.04; Eigenheimers gewone 8.21
11; Drielingen 7.86. Alles per 100 kg.
Aanvoer 15 ton.
SCHERPENISSE, 14 Juli. Eerstelin
gen gew. 8.31; Doré gew. 8.968.35;
Eigenheimers gew. 7.11—8.3; Drielin
gen gew. 7.47. Alles per 100 kg. Aan
voer 22 ton.
THOLEN, 14 Juli. Eerstelingen bonken
8.77; gewone 7.218.82; poters 6.526.57;
kriel 5; doré gewone 9.399.91; witte ei
genheimers gewone 8.028.29; blauwe
eigenheimers gewone 9.67. Aanvoer 45 t.
Stambonen zonder draad ƒ0.43 per kg.
GRAANBEURS.
ROTTERDAM, 14 Juli. Binnenlandse
granen (officieuze noteringen per 100 kg
franco Rotterdam): tarwe, onveranderd,
25.5027; Voedergranen, bij geringe om
zet kalm; Zomergerst 3133; Wintergerst
30—31.75; Haver 28—29.75; Rogge 28.50—
29.50.
VEEMARKT.
ROTTERDAM, 14 Juli. Aanvoer in
totaal 1310. Vette koeien en osen 837;
Varkens 473.
Vette koeien 2.752.90, 2.552.75,
2.202.40; Varkens (lev. gew.) 2.19,
2.17, 2.15.
VISMIJN.
VEERE, 14 Juli. 1497 kg. export gar
nalen 123146; 553 kg. handels gar
nalen 6570; 61 kg. schar 4050; 478
kg. rog 2756; 118 kg. tong 95159:
328 kg. bot 3150; 1 kg. visiever 339
494; 1.5 kg. tarbot 36.
Zeer solide wit leder
kindermolière met crêpe onderwerk.
Eporm voordelige aanbieding.
ts'
Seizoenopruiming
Filialen Ie Goes, Lange Kerkstraat 47Vlissingen,
Walstraat 68; Middelburg, Lange Delft 42
