m
l
n
I
RAI
ZEELAND
DOOR WATER EN VUUR
ES
KALODERMA
Terug uit Amerika bracht ds H. J. Buddingh
de rest van zijn leven in Goes door.
Energieverbruik in 1960 bijna het
dubbele van eigen productie*
tentoonstelling-person
In twee jaar tijds 66 millioen nodig
voor Nieuw Guinea*
Roofmoord in
verduisterde auto
Pagina 4
catiën
irin
i!
HIER
Twee manieren
om op koffie
ce besparen
Ongeëvenaard in kwaliteit!
Q
Oer1i9s*e
enautomobielet
Nationale Raad Welzijn
Militairen in oprichting.
24 Februari 1852 24 Februari 1952
Omstreeks 1860 stichtte hij een Chr. school en enkele jaren later
een tehuis voor weduwen en wezen.
j Zeeuwse Wandelingen
MARNIX D'HONTENISSE
GEMEENTERADEN
Donderdag 28 Februari 1952
ZEEUWSCH DAGBLAD
J. geh met D. de
met M. Zwemer:
de Willigen; Th.
Hulsenboom; f
'auwelse; J. gtop;
gthart Schenlc.
irnelia P. J., v
Rozinga; Alpho'n.'
Ertvelde en E. de
rbeeke, 26 j. en S.
j. te Waarde en
M. van den Dun-
r> 24 j. te Herwen
j. te Baarland en
8 j. weduwn. van
z.v. J. J. Pleune
M. P. Bevelander,
ikke, 75 j., echtg.
icoba, d.v. F. Ha-
iana M., d.v. W.
2 j. te Kapelle en
ïklin A. Jf. z.v. A.
feuwis, z.v. F. van
Tanneke, d.v. T.
iendt; Cornelia H.
stiane L. P d.v.
>bijn; Eliza E. J„
Bockstal.
'A. A. Veretraeten.
en G. J. F. A.
19 j. en G. M.
A. M. de Bruyn,
M. Bont, 19 j,
elden, 48 j. echtg.
iw, 73 j. wed. van
78 j., echtg. van
jiove, 78 j. echtg.
78 j., I. R. van
brengen ter open-
- secretarie ter in-
?en van de Schiet-
n Ontspanning"
jddelburg om ver-
xploiteren van een
oefeningen in per-
t-g, kadastraal be
is voormiddags 10
m bezwaren tegen
:e brengen en deze
te lichten,
die bezwaren heb-
dagen, vóór het
itarie der gemeen-
ingekomen schrif-
1.V.
Dordiger,
langer
Telefoon
irzending
gdragen.
Pagina 5
Zal de wind Nederland uitkomst bieden?
Invoer van steenkool en omschakeling op olie
is noodzakelijk.
In een rapport van de commissie voor de bestudering van het vraagstuk
der energievoorziening in Nederland is berekend, dat het energieverbruik in
1960 26 millioen ton standaard-steenkool zal bedragen. De eigen productie
aan steenkool, aardolie en aardgas zal de 14 millioen ton standaard-steenkool
niet te boven gaan, zodat 12 millioen ton zal moeten worden ingevoerd. Wan
neer hierin wordt voorzien, zonder dat verschuiving optreedt van kolen
naar olie oi omgekeerd, dan wordt verwacht, dat ongeveer 4 millioen ton
door vloeibare brandstoffen zal kannen worden gedekt.
De commissie acht het onwaarschijn
lijk, dat de steenkool-exporterende
landen van Europa, die buiten de Rus
sische invloedsfeer vallen, de resteren
de 8 millioen ton zullen kunnen dek
ken. De Schuman-organisatie zal daar
aan weinig kunnen veranderen.
Voldoende energie-aanvoer is dus
niet te verwachten, tenzy steenkool nit
Amerika wordt geïmporteerd, van het
stoken op steenkool op olie wordt over
gegaan en de beschikbare energie zo
efficiënt mogeiyk gebruikt wordt.
Indien de mijn Vlodrop spoedig aan
gelegd wordt, zal deze over 15 jaar
in volle productie zijn. 1.25 millioen
ton per jaar zou daar kunnen worden
gehaald. De totale productie van eigen
bodem zou hiermee op peil gehouden
kunnen worden. Zelfs bij aansluiting
van Nederlandse mijnzetels op Duits
gebied zal de totale jaarproductie
waarschijnlijk niet hoger dan 13 mil
lioen ton komen.
De commissie verwacht een afnemen
van de productie van het olieveld
Schoonebeek van 700.000 ton thans tot
450.000 ton in 1060 en 125.000 ton in
1970.
GETIJBEWEGING EN WIND
KRACHT.
Zij kwam verder tot de conclusie, dat
energiewinning uit getijbeweging, zo
als aan de Franse en Britse Atlanti
sche kusten wordt voorbereid, voor
Nederland niet mogelijk is.
m over 4e grenzen
De mogelgke terugroeping van Merle
H. Cochran, de ambassadeur van de
V.S. in Indonesië, is het onderwerp ge
weest van een bespreking op het Ame
rikaanse departement van Buitenland-
re Zaken, aldus een bericht uit
Washington ln de „New York Times".
De kapitein-luitenant ter zee A. N.
baron de Vos van Steenwijk is benoemd
tot stafofficier, tevens liaisonofficier bü
het geallieerd Kanaalcommando.
De besprekingen tussen Japan en
Nationalistisch China over een vredes
verdrag zijn afgebroken. Het struikel
blok by de besprekingen vormde het
feit, dat Japan niet de nationalistische
souvereiniteit over het Chinese vaste
land wil erkennen.
Na een byeenkomst tussen Malcolm
Macdonald, de Engelse commissaris in
Zuld-Oost-Azië en de Siamese premier
Fubul Songgram, heeft Siam besloten
de rijstuitvoer naar Engelse gebieden
te staken.
Vertegenwoordigers van 31 landen
en van de Wereldbank zullen vandaag
te Londen een conferentie beginnen
over de regeling van de vooroorlogse
buitenlandse schulden van Duitsland.
Volgens de Paryse correspondent van
D.P.A. zal de voor de vergadering van
der Ver. Naties te Parijs by het Paleis
Chaillot gebouwde vleugel mogelijk
het secretariaat-generaal van de Navo
ter beschikking worden gesteld.
Engeland zal tenminste een derde
van de luchtmacht van 4000 vliegtui
gen, die de Navo dit jaar wil vormen,
voor zyn eigen rekening nemen, aldus
is van gezaghebbende zijde te Lissabon
vernomen.
Energie uit windkracht wordt in in
ternationaal overleg onderzocht. Ne
derland onderzoekt, of tot dit doel op
grotere hoogte dan waarop metereologi-
sche waarnemingen worden gedaan,
bruikbare windsnelheden gevonden
worden.
Een eerste electrische centrale, aan
gedreven door kernenergie, zal, naar
ln wetenschappelijke kring verwacht
wordt, over 10 tot 15 jaar tot stand
komen. De energie uit een kilogram
uranium of thorium komt overeen met
die uit 2500 ton steenkool. Vele tech
nische en chemische problemen moe
ten nog worden opgelost, voordat de
eerste stoom voor het aandrijven van
turbines in electrische centrales door
kern-energie verhit zal worden.
(Ingez. mededeling, adv.)
Eerst0 manter: Zing een
toontje lager en ga over op
een andere kwaliteit, die
mtnder kost.
Maar prettig tuit U
dat wel niet vinden, icant
waar blijf je. als je ook op
dat kléine dagelijkse ge
noegen van een lekker
kopje koffie moet gaan be
knibbelen?
Tweede manier: Houd U
aan de beste koffie die
er te krijgen is. Neem
voortaan De Gruyter's
Roodmerk met 10%
korting. Dat scheelt
U ruim 20 cent op een
half pond en U hebt bo
vendien de luxe van de
geurigste koffie die U zich
denken kunt! 't Is maar
een weetf
„Stichting Technisch Landbouw-
jongerenwerk" opgericht.
Een „Stichting Technisch Lhndbouw-
jongerenwerk" is door de R.K. Ned. Boe
ren- en Tuindersbond, de Plattelands
Jongeren Gemeenschap Nederland en
de Chr. Jonge Boeren- Tuindersorga
nisatie in het leven geroepen.
Deze stichting beoogt door het ge
ven van richtlijnen en subsidies,
technische wedstrijden onder jonge
boeren, tuinders en landarbeiders te
bevorderen. Hierdoor wil men bij
dragen tot grotere vakbekwaamheid
en technische vaardigheid van deze
jongeren.
(Ingezonden Mededeling adv.)
Galea: tubes -.85,1.25 en 1.85 Actiefcrème: tube 1.65 en
Dagcrème: tube 1.65 en pot 3.50 Scheercröme: grote tube
pot 3.50
1.95
(Ingezonden Mededeling adv.)
Ie Dag opening 14 uur
29 FEBRUARI t/m 9 MAART
Geopend van 10-17 en 19-22 uur
ENTREE f 1.50 INCL. BEL.
RAI-Gebouw Amsterdam
Dezer dagen wordt in het leven ge
roepen de „Nationale Raad Welzyn Mi
litairen", onder voorzitterschap van
Prins Bernhard.
Deze raad beoogt een hoog niet-
ambtelijk trefpunt te zijn, waarin mi
litaire- en burger-ambtelijke instanties
samenkomen met de kerken, maat
schappelijke organisaties en het be
drijfsleven, om in algemene zin het
welzün te behartigen van de militairen
en gedemobiliseerden. Behalve aan ont
wikkeling, ontspanning en vrije tyds-
besteding, zal vooral ook aandacht
worden geschonken aan de sociale be
langen van de militair, die als gevolg
van de langere diensttijd in het ge
drang kunnen komen. De behandeling
van individuele gevallen zal worden
overgelaten aan de daarvoor aangewe
zen militaire, civiele, kerkeiyke en
maatschappelijke instanties.
Als vice-voorzitters hebben In de
raad raad zitting genomen prof. dr J.
E. de Quaij en de heer M. A. Reinalda,
Commissarissen der Koningin in de
provincies Noord-Brabant en Utrecht.
De Raad zal morgenmiddag in de
Prinses Julianakazerne in Den Haag
worden geïnstalleerd door minister
Staf.
In het vorige artikel over Ds Buddingh hebben we gezien, dat hij uit de
gevangenis verlost werd door het vragen van vrijheid. Nu was de twist
appel met de Afgescheidenen dus gedeeltelijk opgeruimd en ze beschouw
den hem weer als een der hunnen voor zolang het duurde.
Op een beroep hoefde hij niet lang te wachten: in 1844 werd hij predi
kant te Groningen.
Opstandcb'ngen in Indo-China
blazen brug op.
Dinsdag hebben opstandelingen van
de Vietmin de voornaamste verkeers-
en spoorbrug van Saigon naar Zuid-
West-Cochln-China opgeblazen. Ruim
de helft van de brug, die de grootste
is in Zuid-Indo-China, stortte in. Men
verwacht, dat het drie weken zal du
ren, voordat de brug hersteld is. Het
wegverkeer naar de rijkste rijstvelden I besluit genomen. Zonder zijn zaken te
van Indo-China is afgesneden. regelen liet hij de hofstede aan ande-
Bijzonder naar zyn zin had hy het
in Groningen niet, zyn hart trok naar
Zeeland. Maar terugkeren naar waar
hij ontslagen was, dat was te veel
voor de onbuigzame Buddingh. Hy
liep al geruime tijd met een ander
plan rond: hy wilde naar Amerika. In
1848 liet hij zyn Groningse gemeente
in de steek en vergezeld van zeventig
Nederlanders uit verschillende gedeel
ten van ons land, vertrok hij naar de
Nieuwe Wereld, 's Zondags preekte
hij, maar de opkomst was niet groot.
Hij vond er weinig ware vroomheid,
wel veel sleur en gewoonte. Behoefte
om ergens vast predikant te worden
gevoelde hy helemaal niet. Daarom
werd hij boer. Het boeren beviel hem
echter evenmin, hij had er trouwens
ook niet veel verstand vanl Hy ver
langde terug naar Holland, vanwaar
de roepstemmen steeds dringender
werden. En toen de weduwe met wie
hij boerde liet merken, dat ze graag
zijn vrouw wilde worden, iets waar
hy helemaal geen zin ln had, was zyn
Bodemonderzoek door professoren van de
Technische Hogeschool.
Gelgktydig zyn thans'ingediend de begrotingen voor 1951 en voor 1952
voor Nieuw-Guinea. Voor wat 1951 betreft Is er op de gewone dienst een
tekort van ruim 16 millioen gulden en voor 1952 van byna 13 millioen gul
den. Daarnaast zal 33 millioen gulden aan kapitaalsuitgaven moeten worden
besteed, welke zullen moeten worden gedekt uit door Nederland te verstrek
ken leningen. In totaal zal Nederland voor Nieuw Guinea in deze beide jaren
dns een bedrag van omstreeks 62 millioen gulden moeten opbrengen.
ren over en in 1851 stond hy weer in
ons land.
In Groningen wilde men hem wel
terug hebben, mits hy beloofde in het
vervolg de ordelyke weg te bewande
len en de gemeente niet in de steek
te laten, zoals hij hier gedaan had.
Buddingh wilde echter deze verkla
ring niet geven en voor de tweede
keer verbrak hy de gemeenschap met
de Chr. Afgescheiden Gemeenten.
1...
Medegedeeld wordt hoe na de sou-
vereiniteitsoverdracht deze onderwer
pen allereerst de aandacht opeisten:
P.T.T., scheepvaart, het havenwezen,
luchtvaart, mijnbouw, veeartseny-
kunde, geld- en deviezenverkeer,
volksgezondheid, onderwijs, boswezen
en belastingen. Tevredenheid wordt
betuigd over de vorderingen van post,
telegraaf en telefoon en over de
scheepvaartverbindingen met Neder
land.1 De kustvaart, die door de K. P.
M. wordt verzorgd, laat echter wel
wat te wensen over; met de bouw van
een aantal nieuwe vaartuigen (waar
onder patrouillevaartuigen voor de
politie) zal dan ook bijna 3 millioen
gemoeid zyn.
Ook over de luchtverbindingen is
men tevreden; de K.L.M. onderhoudt
een bjndienst, terwijl voor binnen
lands verkeer een dakota beschikbaar
is. Een tweede dakota van de K.L.M.,
die gebruikt zal worden voor karte
ring, is dan nog in reserve voor de
binnenlandse dienst. De verbetering
der vliegvelden zal echter ook een
aanzienlijk bedrag vorderen.
Het mynbouwkundig-geologisch on
derzoek zal dit jaar ter hand worden
genomen ln samenwerking met de mijn-
bouwkundige faculteit van de T. H. te
Delft; de leiding zal berusten by een
tweetal hoogleraren.
Maar wacht dan eens even afl Opnieuw grijpen de don
kere massa's elkander aan, opnieuw begint het te grom
men en het wordt donkerder dan het geweest is. Het kan
dan een korte poos zo dreigend stil zyn, dat mens en dier
tich angstig bergen. En je weet dan wel, wat er komen
gaat. Volgens het besef van De Wilde ziet het er nu ook
to boven Europa uit. Zyn vrouw, die altijd een beetje op
timistischer kyk op die dingen heeft, zegt: Jij ziet het
altijd zo donker in, ze zullen het toch niet op een tweede
wereldoorlog laten aankomen? Ze hebben daar genoeg mee
geleerd. Ze hebben niets geleerd, de mensen leren nooit
lets, let er eens op, zegt hij. De volgende dag komt de Jood,
Hammelburger, de slager van het dorp, de bestelling thuis
brengen en mevrouw zegt: „Het ziet er met de toestand
toch een beetje beter uit, vind je niet, Hammelburger?".
De Jood gebaart druk, terwijl hy haar aankijkt op een
manier, alsof hy zeggen wil: hoe kom je toch zó onnozel?
Geloof d'r maer niks van, zegt hij grimmig, ik ken
dat. Ik heb ie al meer gezeid ik heb femielie in Duitsland.
Ja hoort 'r noe netuurlijk niks meer van, ze benne waer-
8chieniyk allang gecrepeerd, maer die zoue je wat aeres
kennen vertelle. Doch ie nou, dat Hitler tevreje is vóór ie
heel Europa heb? Geen spraeke van. Wacht maer is, hie
kriegt ons land oak nog. Hie zal niet rusten eer ie net
als Haman alle Jode an de galg heit hange....
Ze kijkt hem verschrikt aan.
Wat ben jij somber, Hammelburger. Wat denkt je
wel, Hitler is alleen geen baas! En je kent de geschiedenis
van Haman toch ook wel verder. Als er een Haman is,
ml God wel zorgen, dat er ook een Mordichai is.
De tieje benne niet as vroeger, daer mot je niet op
rekene. Ik denke wel is met zurg an mien wief en kien-
ders, wat zal d'r nog bove d'r hoofd hange
Hij slaat het deksel van zijn fietsmand met een harde
klap dicht en tikt aan zijn pet.
De wanhopige trek op het Jodengezicht blijft haar de
gehele dag bij. Het is met meer dan gewone belangstelling,
dat ze de internationale berichten volgt. In November moet
Henk onder de wapenen komen. Hy heeft al een paar keer
uitstel gekregen, maar dat is nu afgelopen. En Henk Is
helemaal geen jongen voor de dienst. Hij ^eeft zich moei
lijk en een goed soldaat wordt hij nooit. Onder een massa-
discipline weet hy zich niet te buigen. De vorige malen
heeft hij zijn diensttyd in verbetenheid volbracht en naar
zyn militaire spullen heeft hy sinds niet meer omgekeken.
Maar zyn vader zegt, dat de dienst hem goed doet. De
jongen leert er omgaan met andere mensen.
't Zijn me er nogal mensen, moppert Henk dan.
Maar als Henk op een trieste Novemberdag gepakt en
gezakt het hek uitloopt, vergezeld van Dina en Gerda, die
hem naar het station brengen, slaakt toch ook De Wilde
een zucht en hij zwaait, naast zyn vrouw staande op de
stoep van de voordeur, naar de jongen zo lang als zij hem
zien kunnen.
De volgende dag krijgen ze uit Tilburg een briefkaart,
waarop hij met een paar onduidelijke potloodkrabbels ver
telt, dat hy is ingelijfd bij een regiment, dat by Mill in
Noord-Brabant in stelling ligt. Zo vlak bij de grens
zucht moeder De Wilde.
En op de avond van die zelfde dag luistert het gezin,
dat maar uit vader, moeder en de twee meisjes bestaat,
weer naar de radio, die mededeling doet van de moord
aanslag, welke een zeventienjarige Jood, Crynszpan, ge
pleegd heeft op de secretaris der Duitse legatie te Parijs,
Von Raht genaamd.
Deze geschiedenis brengt de hele wereld weer in span
ning en menigeen houdt de adem in, wanneer Hitler in
eén radiorede wraak toezegt.
Op 9 November sterft Von Raht en een nooit gehoorde
progrom breekt los over gans Duitsland. Duizenden Joden
worden gevangen genomen en in koele bloede vermoord.
Synagogen worden in brand gestoken en alle Joden uit
het bedrijfsleven uitgestoten. Bovendien wordt hun een
boete opgelegd van één milliard Mark.
Nederland houdt een nationale collecte voor de stakkers.
Deze brengt ruim vier honderd duizend gulden op. Het
geld Is bestemd voor de slachtoffers, wie het gelukt Is de
grens over te komen. Maar inmiddels zijn de grenzen ge
sloten. Hoe hartverscheurend het ook is, minister Cohjn
moet mededelen, dat niet eindeloos vluchtelingen uit
Duitsland in Nederland kunnen worden toegelaten. Ont
roerende taferelen spelen er zich aan de grens af. Vele,
wanhopigen jagen zich zelf de dood in, liever dan in de
inferno, welke de vroegere „Heimat" voor hen geworden
is, terug te keren.
(Wordt vervolgd.)
Voor het onderwijs zal beide jaren
omstreeks 3% millioen gulden worden
uitgegeven. Opgemerkt wordt, dat
men zal afstappen van het systeem,
dat het onderwijs ten laste komt van
de staat. Men zal de vooroorlogse
status: onderwijs in handen van zen
ding en missie, weer invoeren. Bestu
deerd wordt of men in het zuidelijk
deel van het eiland Nederlands op de
scholen zal kunnen invoeren.
Aan de volksgezondheid wordt bij
zondere aandacht besteed. In Mano
kwari en te Sarmi zijn ziekenhuizen
in gebruik genomen, terwijl gelden
zijn uitgetrokken voor de bouw van
een centraal ziekenhuis in Hollandia.
De U.N.A.C. schonk hiervoor een kin
derzaal.
Ter bevordering van de visserij is
in Nederland een kotter en een to
nijnjager besteld. De jager wordt in
April a.s. afgeleverd.
Slachtoffer lag reeds een week in
een greppel, daders thans gegrepen.
Twee ongeveer 30-jarige inwoners
van Zutphen, S. P. en Van S. hebben
hun stadgenoot, de 61-jarige voorma
lige brandstoffenhandelaar J. A. Boer,
in een verduisterde auto met een dun
riempje gewurgd, waarna zy het stof
feiyk overschot in een greppel naast
de weg wierpen.
De roofmoord werd gepleegd tussen
Enschede en Hengelo. Het stoffelijk
overschot werd Dinsdagmiddag bij
toeval door een voorbijgangster ge
vonden. Het had daar reeds een week
gelegen, want de vermoorde bracht
op 18 Februari j.l. een bezoek aan een
kennis te Enschede. Sindsdien was
niets meer van hem vernomen. Het is
nu gebleken dat P. en Van S. de heer
de Boer in Enschede hebben getrof
fen. Zij boden aan hem met de auto
naar Zutphen te brengen. Op weg
daarheen hebben ze de heer de Boer
vermoord.
Door snel recherchewerk heeft de
Hengelose politie de daders gisternacht
kunnen horen. Beiden, door de Am
sterdamse politie, op verzoek van de
Apeldoornse politie, gearresteerd we
gens verduistering en heling van een
auto, legden een volledige bekentenis
af. Roof was de opzet van de gruwe
lijke daad. De buit viel echter zeer
tegen, want het slachtoffer had slechts
f20 by zich en een gouden horloge.
Het geld en het horloge hadden de
daders zich toegeëigend.
Nieuwe Hongaarse uitvinding ter
besparing van benzine.
Kapitein Endre Suranyi van het Hon
gaarse Volksleger heeft patent gekregen
op een apparaat, dat volgens de Hon
gaarse autoriteiten 15 tot 40 benzine
bespaart zonder dat de prestaties van een
auto worden verminderd. Volgens het
vakverenigingsblad „Nepszava" kan het
nieuwe apparaat worden aangebracht aan
de carburator van iedere soort auto. De
benzineaanvoer wordt automatisch ver
minderd of geheel stopgezet wanneer de
belasting van de motor wordt vermin
derd, wanneer er geremd of wanneer
men een heuvel af rijdt.
TERUG IN GOES.
In zyn dierbaar Zeeland' hoopte hy
rust te vinden en hy vertrok naar Goes,
waar hy door bakker De Jonge weer
gastvry ln zyn woning werd opgeno
men.
Hier predikte hy weer ais voorheen
voor het gedeelte, dat niet by de Chr.
Afgescheidenen kerkte, de groep die de
oorsprong werd van de Vrye Evange
lische Gemeente, juist een eeuw gele
den.
Enkele jaren later ontstond ook by
deze kleine groep onenigheid, toen
Ds Buddingh het in zyn hoofd kreeg
de psalmen op hele en halve noten te
laten zingen. In 't begin gaf dat nogal
verwarring, zodat de gemeente gere
geld moest „overdoen".
Een andere nieuwigheid was de
wekelijkse viering van het H. Avond
maal, zoals hy dat in Engeland had
gezien.
De grootste scheuring ontstond ech
ter tengevolge van Buddinghs afwij
king van de leer. Hy verwierp de
goddelijke Drieëenheid, had een an
dere opvatting over het geloof en
oefende scherpe critiek uit op de Ca
techismus. Vroeger predikte hy altijd
zeer dogmatisch en zonder voorbe
houd de absolute predestinatieleer, nu
ging hy overhellen naar de algemene
verzoeningsleer, (plm. 1860).
Zijn bezwaar was echter meer tegen
de theologische termen gericht dan
tegen de zaak zelf. Of zoals Dr Gun
ning (die een dik boek over hem
heeft geschreven) het uitdrukt: „De
dwalingen zitten meer in zijn hoofd
dan in zijn hart. En tot zijn dood toe
heeft Buddingh niet anders gepredikt
dan Jezus Christus en dien gekruist".
EEN KLEINE GEMEENTE
BLIJFT OVER.
Aan waarschuwingen heeft het hem
niet ontbroken en in déze tijd had
Buddingh het vaak zeer moeilijk met
zichzelf. Vele leden verlieten zijn
kerkgemeenschap, waaronder de meest
vermogenden. Maar zij, die bleven,
gingen na zijn preken niet ongezegend
huiswaarts. Want als hij eenmaal aan
't preken was, gaf hij ondanks zijn in
consequent en zonderling gedrag zie-
levoedsel mee aan heilbegerige hoor
ders.
Hoewel de financiële draagkracht
der gemeente nu kleiner werd, gebrek
werd er niet geleden, schuld werd er
niet gemaakt: de offervaardigheid der
gemeenteleden was groot. Dit bleek
ook bij de stichting van een Christe
lijke school, die geheel door eigen le
den bekostigd was en waarvan mid
den 1861 de laatste rekening betaald
kon worden. Als hoofdonderwijzer
werd benoemd de heer Bloemendaal;
men kon hem geen bepaald salaris
garanderen, hij moest het maar met
God wagen. En 't heeft hem aan
niets ontbroken.
Nu begon Buddingh te denken aan
de zorg voor weduwen en wezen. Aan
de Westwal te Goes had men een huis
gekocht, maar de bewoners wilden het
niet verlaten, het was een Rachabshuis,
een huis van ontucht. Zonder dreiging
of dwang, alleen door aanhoudend bid
den, verlieten ze het na vier maanden
geheel vrywillig.
Nu werden er bidstonden gehouden
om het geld voor de nieuwe inrich
ting bijeen te krijgen en het is er ge
komen. Naast de oude naam werd de
steen „Rehoboth" in de gevel gemet
seld en later by de uitbreiding nog
„Eben Haezer".
EEN EIGENAARDIGE DOMrNEE.
Talrijk zyn de anecdoten die over
Ds Buddingh verteld worden. Hij
hield er dan ook eigenaardige manie
ren op na. Soms kon hy niet preken,
„de dominé heeft de Geest niet",
fluisterden, dan de mensen elkaar eer
biedig toe en ze vonden dat zeer
stichtelyk. Hy zat dan te luisteren
naar het preeklezen van een ouder
ling. Dit was b.v. het geval als er
iemand in de kerk was tegen wie hij
iets had of als er slecht gezongen
werd. Of als er volgens zyn mening
„een ban in het leger" was; dan wierp
hy zyn preekmantel over de preekstoel
en liet de gordynen voor de ramen schui
ven, de kerk was in de rouw. De ban
werd dan weggebeden of weggezongen.
Een vrouw die eens 'n openbaring had
gekregen, dat ze met hem moest trou
wen, probeerde hy uit de kerk te
bidden, een al te opgedirkt meisje be
strafte hy midden onder de preek,
vrouwen die haar kleine kinderen
meebrachten verweet hij dat ze thuis
niet voldoende gebeden hadden wan
neer die kinderen gingen huilen. Geen
wonder dat de mensen wel eens on
rustig in de kerk zaten, want plotse
ling kon je zonde beschreven of je
naam genoemd worden.
Talrijk zijn ook de voorbeelden van
gebedsverhoring. Kakelende kippen
werden stil op zijn gebed toen hij
eens in een schuur predikte; de wand
luizen in zijn gevangeniscel verdwe
nen; een arme vrouw die alleen ka
potte stoelen had werd op zijn gebed
geholpen, daar er juist een stoelen-
matter langs kwam
Een onverkwikkelyke geschiedenis
was de verwydering met zijn trouwe
vriend De Jonge. De aanleiding was
alleen maar het woord van diens
vrouw, toen Ds Buddingh enkele we
ken op reis geweest was: „Wel domi
né, wat zijt ge toch lang weggeble
ven." Dit argeloos uitgesproken woord
viel verkeerd. Toen ze toch bij hem
ter kerk bleef komen, probeerde hij
haar uit de kerk te bidden en toen
dit niet hielp, trachtte hij haar er uit
te vloeken door de vloekpsalmen over
haar hoofd uit te storten, maar de
vloek is niet gekomen. Tenslotte werd
bakker De Jonge met heel zijn gezin
geschrapt uit het lidmatenboek. Hij
legde zijn ambt als ouderling neer en
is overgegaan naar de Ned. Hervorm
de kerk.
In 1870, het sterfjaar van Buddingh,
is het nog tot verzoening gekomen,
waarvoor de onbesuisde dominé de
eerste stap heeft gezet op 't liefelijk
pad der verbroedering.
Op 10 November 1870 is Ds Bud
dingh ontslapen en 6 dagen later on
der geweldige belangstelling begraven.
Vele goede woorden zijn er bij het
graf gesproken, bijzonder liefelijk wa
ren de woorden van bakker De Jonge
in de Goese Courant ter zijner ge
dachtenis. L. v, W.
Een Hagenaar zag Dinsdag ln een por
tiek een pakje liggen, dat bewoog. De
inhoud bleek te zijn een jongetje, dat
één dag oud was. Het kindje ia naar een
ziekenhuis overgebracht
ARNEMUIDEN.
Verdwijnt de
naam „Roomsestraat"?
Dinsdagmiddag kwam de gemeenteraad
van Arnemuiden onder voorzitterschap
van de wnd. burgemeester, de heer J.
Polderdijk, bijeen. Aan het begin van de
vergadering deelde de voorzitter mede,
dat men bericht had ontvangen van de
benoeming van de heer J. v. d. Bos tot
burgemeester. De nieuwe burgemeester
zal binnen enkele dagen de gemeente be
zoeken. Voorts werd meegedeeld, dat de
burgerzinlening, die zou worden uitge
schreven, vooriopig niet doorgaat, gezien
de nationale woningbouwleningen. Het
verzoek van de Gerei. Gemeente tot het
in erfpacht krijgen van een strook grond
by het nieuwe kerkgebouw aan de Spoor
straat, werd goedgekeurd. De erfpacht
geldt voor 49 jaar. Er zal alleen een
pastorie mogen worden gebouwd of een
uitbreiding van het kerkgebouw.
Aan de Bijz. School werd een voor
schot verleend van ƒ21,52 per leerling.
Aan het verzoek van de heer F. Meertse
om in aanmerking te komen als timmer
man werk voor de gemeente uit te voe
ren, werd voldaan. Bij de rondvraag
bracht de heer J. Joosse de naam „Room
sestraat" ter sprake. Hij vond dat een
dergelijke naam niet past in een Prot.
gemeente. Hy deed een voorstel tot wij
ziging van deze naam. O.m. werd als
nieuwe naam gedacht aan Langebeeke-
straat, om daarmee de nagedachtenis van
wylen burgemeester J. Langebeeke te
eren. B. en W. zullen in de volgende ver
gadering een voorstel doen t.a.v. de
naamsverandering.
De heer La Soe bracht de woningbouw
ter sprake en vroeg B. en W. plannen
gereed te hebben om wanneer uit de na
tionale lening gelden voor woningbouw
worden toegewezen, waarop enige kans
bestaat, de plannen klaarliggen. In dit
verband werd gesproken over de moge
lijkheid van de bouw van duplexwonin-
gen waardoor meer gezinnen konden
worden geholpen, dan met de bouw van
woningwetwoningen.
ZIERIKZEE,
Bouwplan van circa 100 woningen
aangenomen.
Dinsdagmiddag vergaderde de Raad.
Afwezig waren de heren Weth. Gerrit
sen, en de raadsleden J. W. v/d Doel en
Groenendijk. De voorzitter herdacht het
verscheiden van het vroegere raadslid de
heer H. Minkema. Onder de ingekomen
stukken bevonden zich o.m. een schrijven
van het N.V.V., Besturenbond en P.v.d.A.
inzake de benoeming van een lid in de
Commissie van Advies Soc. Dienst. Het
schrijven werd in handen van B. en W.
gesteld om nader te worden bezien. Aan
genomen werd een voorstel van B. en W.
tot het aangaan van een lening ad 2 ton
bij de Bank van R. Koole Zn. ad 2 en
y8 provisie. De voorzitter deed mede
delingen omtrent de woningoouwlemng.
De gemeente kan wanneer voldoende ten
name van deze gemeente wordt inge
schreven, nog 26 woningen bouwen. Ier
.ergadering waren ir. rH. Klokke en
dt directeur van de Centrale Dienst, de
heer Argelo. Zij ontwikkelden een bouw
plan dat circa 100 woningen omvat.
De raad besloot, in principe dit bouw
plan te aanvaarden. Hierna hield de heer
M. Haverhoek, commandant Luchtbe
schermingsdienst, een causerie over het
doel en organisatie van de burgerbe
scherming en verdediging in oorlogstijd.
Na onderzoek der geloolsbrieven werd
de heer M. de Moor als opvolger van de
heer J. C. Linders als raadslid toegelaten.
Als lid der Industriecommissie werd be
noemd de heer A. J. Argelo als lid com
missie tot wering van scnooiverzuim en
heer Ir. C. Koning, als lid in de badhuis
commissie de heer J. Baas. Als leerkracht
aan de eerstdaags te openen Beatrix-
school (B.L.O.) werd benoemd mej. W.
M. van Duuren te Katwijk aan Zee. Een
voorstel van de heer Simmers tot het
verlenen van ƒ209,— subsidie aan tie
gymnastiekvereniging „Olympia" werd
verworpen, het voorstel van B. en W.
tot het geveu van 100,werd aange
nomen.
