DE R.K. KERK IN CIJFERS
Twentse textielindustrie ongerust over
toenemende concurrentie van Japan.
New-Yorkse doktoren hebben
radio op zak*
Zeeuwse predikanten werkten
mede aan de Statenvertaling*
MATR0ZENSHAG
VAART DER STILTE
Litwinof overleden»
rrnden
;hten
„Pius-Almanak", symbool ener machtige organisatie.
Pror.
broenman tot
de boerenzoons i
In België worden kolen en
sigaretten duurder.
Confectie-industrie leed onder kopersstaking.
Romeinen kenden reeds een-
trale verwarming.
ONS FEUILLETON.
>1
Pagina 2
Donderdag 3 Januari 1952
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
ns voorspelling
ng gebracht of
Hg van pag. 1)
eindigt bij de
ant. Er wordt
van 10 tot 12
toewijzing niet
zal de grond
jht. Er wordt
ikstuinbouwcon-
proef gehouden
tteelt zich ont-
hten is, dat de
net de andere
de bouw van
>r de fruitteelt
ijk zullen de
(oord-Oost Pol-
worden gesteld
itichten. Voorts
d, dat er mo-
istaan om over
bepaalde voor-
joerderijen aan
iERDE 45 H.A.
gehouden ca.
len gemeld, dat
pn gevoegd bij
öf zal worden
van te kleine
d in de onmid-
!e polder. De
drie percelen,
;swegen liggen.
Walcheren en
geen geval in
een lap grond
de definitieve
idelijk worden
dat de nieuwe
waterschap zal
illes in onder-
at.
angaat verna-
drie tot vijf
indijking. De
in de nieuwe
ien tot twaalf
over zijn.
:ester.
en, keurmees-
t voor Waren
besloten kring
;m mogen her-
veeden is van
geweest aan
veel bijgedra-
le in het keu-
te de leerling-
J. A. B. uit
ivendijke zijn
e een val van
liep een her-
naar zijn wo-
gedood,
een 58-jarige
n gisteravond
3e electrische
eronder en
in Duitsland.
itsland door
nillioen mark
van 2 Jan.:
limers 11,10;
1 kg; Fruit:
49; Goud-
ielicious 25
■71; Gronin
gse de Paris
lan 3642;
I; Bloemkool
idem C 18
kool 716;
i kool 78;
>—25; Witlof
Prei 8—24;
.,34; Veldsla
lospeen 19
n kg 22—23;
roenten: Sprui-
Yitlof A 45—50;
Jroene kool 7.50
>1 6; Boerekool
0.50—8Peen
Hes per 100 kg.
ÏRTENTE
ving.
en kalm
Behuwd-,
Ier
TEN
78 jaar.
Ie familie,
BOVEN
(Van onze Utrechtse correspondent).
Als laatste in de reeks van kerkelijke handboeken is onlangs verschenen de
„Pius-Almanak, adresboek van Katholiek Nederland". Dit formidabele boek
werk van 958 pagina's doet zjjn ondertitel geen oneer aan: er staat letterlijk
alles In wat men maar van de r.k. kerk hier te lande zou willen weten.
Deze „turf, volgestopt met namen, adressen en andere gegevens, kan men
beschouwen als het symbool van een machtige organisatie. Hoe iemand als
irotestant denken mag over de rooms-katholieke kerk, dit zal leder moeten
oegeven.
De uitgeverij N.V. Drukkerij De Tijd ten toch niet teveel nadruk op de pre-
tc
van de Pius-almanak deed verschijnen,
en de heer Henri Overhoff, welke zich
met de samenstelling belastte, hebben
eer van hun werk. Geen enkele andere
kerkformatie kan met haar jaarboek
tippen aan dit vademecum.
Met dit laatste is niets ten nadele
van die andere kerken gezegd. Het feit
ligt er nu eenmaal, dat de eenheid van
de r.k. kerk het uitgeven van een hand
boek als dit ten zeerste vergemakke
lijkt.
DE ZIELSZORG.
Wjj moeten er uiteraard voor oppas
«en bedwelmd te worden door de geur,
die een grote en hechte organisatie
verspreidt. Het is niet alles goud wat
er blinkt. Uit de mededelingen, die de
Sint Willibrordsvereniging onlangs aan
gaande de r.k. kerk publiceerde, blijkt,
dat de afval bij Rome heel wat groter
is dan de cijfers uit de Pius-Almanak
doen vermoeden. We lezen wel onder
de parochie-indeling achter elke plaats
naam het aantal inwoners en het aantal
katholieken (b.v. Heerlen 60.000 in
woners, 51.000 katholieken), maar wij
lezen uit dat laatste cijfer niet hoeveel
practiserende gelovigen er bij zijn.
Doch dit terzijde gelaten kunnen we
vaststellen, dat de zielszorg bij Rome
de eerste plaats inneemt en dat alles
in het werk gesteld wordt om de ge
lovigeu zo goed meeeliik bij elkaar te
houden,
De r.k. kerk heett in Leu xiaag d.v.
21 parochies, allen met een eigen bede
huis en een pastoor naast wie door
gaans verscheidene kapelaans werken.
Voor Hervorm^. x_>en ,aag zijn dertig
predikanten .,cmKoaai- cn voo, r.K.
Den Haag mt, „unuer uan 91 priesters
Er is m Den rxaag één parochie met
400 zielen, waarover een priester als
herder is gesteld. Deze priester mag
zien wet bijzonder bevoorrecht voelen,
want zijn collega's in dezelfde stad heb
ben als regel elk voor ongeveer 1500
gelovigen te zorgen. Gemiddeld tellen
de parochies 6000 zielen en worden ze
bediend door een pastoor met drie ka
pelaans.
In de practijk blijkt het parochie
stelsel de beste bearbeiding op te le
veren. In tegenstelling met de Herv.
Kex-k (onder de oude kerkorde) hebben
de Gereformeerden er altijd naar ge
streefd dit stelsel in practijk te bren
gen. Het ideaal „één predikant op 800
1000 zielen'' hebben zij op tal van
plaatsen bereikt.
1520 PAROCHIES
De r.K. sa,, jn Nederland is onder
verdeeld in vijf bisdommen, 'n.l. het
aartsbisdom Utrecht met 394 parochies,
de bisdommen Haarlem met 340,
's-Hertogenbosch met 358, Roermond
met 296 en Breda met 132 parochies.
Wat in de Hervormde Kerk een ring
heet, noemt men in de r.k. kerk een
dekenaat, d.w.z. een groep van in el-
kaars nabijheid gelegen parochies. De
meeste dekenaten beslaan ongeveer 17
parochies, al komen er ook wel grotere
en kleinere voor. Het bisdom Breda,
dat westelijk Brabant en Zeeuwsch-
Vlaanderen bestrijkt, heeft dekenaten,
die variëren tussen 8 en 15 parochies
Voor de gewone zielszorg zijn 3572
priesters te werk gesteld, een respec
tabel aantal! Voor de gewone zielszorg
in de protestantse kerken (dus bijzon
dere diensten, geestelijke verzorging
van leger en vloot e.d. niet meegeteld!
haalt men het cijfer 3572 op geen stuk
ken na, terwijl het aantal protestanten
in Nederland het aantal rooms-katho-
lieken ruim overtreft. Toch blijft het
aantal dominés vele honderden beneden
het aantal parochiegeestelijken.
Toch moeten wij hieruit geen te som
bere conclusies trekken. Ongetwijfeld
zou, inzonderheid in de steden, het aan
tal drastisch vermeerderd dienen te
worden, althans in de Hervormde en
Gereformeerde Kerken. Maar wij moe-
„Beroepscontinuïteit kan niet
worden voortgezet".
Tijdens de jaarvergadering van het
Nederlands Genootschap van Land
bouwwetenschappen hield de Utrecht
se hoogleraar, prof dr S. Groenman,
een voordracht over het verband tus
sen de uitgifte van gronden en de
sanering van het oude land.
De vraag van het te kiezen koloni-
satiebeleid van het Zuiderzeegebied
was volgens hem niet gemakkelijk te
beantwoorden. Hiermede zijn ten
nauwste verbonden het vraagstuk van
het kleine boerenbedrijf en dat van
de vele boerenzoons, die door gebrek
aan cultuurgrond niet zelfstandig
kunnen worden. Het cijfer van 60.000
op kleine bedrijven werkende boeren
zoons groeit nog steeds. De opper
vlakte van het Zuiderzeegebied, daar
bij inbegrepen de reeds uitgegeven
gronden van de Noordoostpolder, is
bij lange na niet voldoende om het
surplus aan boerenzoons te vermin
deren.
Prof. Groenman betoogde, dat de
boerenzoons dienen te beseffen, dat
de oude beroepscontinuïteit niet voort
gezet kan worden. Naast de emigra
tie en industrialisatie wordt grote
aandacht besteed aan de noodzakelijk
geachte beroepsovergangen, welke 'n
verantwoorde aanpassing aan nieuwe
omstandigheden nastreven. Het voor
beeld van Walcheren leert ons, aldus
spr., dat alleen sanering van de gron
den de bestaande nood niet lenigt.
Er is naar zijn mening nog wel een
mogelijkheid door sanering tot een
oplossing te komen. Daarvoor is no
dig een plan van grootse landbouw
politiek op lange termijn, gericht op
indirecte bevordering van het alge-
Ween belang. Wanneer men uitgaat
van het standpunt, het aantal bedrij
ven niet te vermeerderen, dan dient
Wen in het nieuwe land alleen kolo
nisten te plaatsen, die al een bedrijf
«ebben en dit achterlaten, waardoor
dit dus vrijkomt, aldus prof. Groen
man.
dikanten leggen. Bij Rome hangt de
zielszorg vrijwel uitsluitend van de
priester af. Men kent wel het leken-
apostolaat, dat van elke gelovige een
zekere missionaire activiteit vraagt,
doch over het algemeen is in de r.k.
kerk de medewerking van leken bij de
zielszorg zeer gering.
Naar de uiterlijke organisatie toont
Rome zich machtig.
Men staat bij het doornemen van de
Pius-Almanak verbaasd over de gewel
dige omvang van het zendingswerk. Tot
in alle hoeken van de wereld werken
Nederlandse geestelijken als missionaris.
En wist u, dat Nederland een paar
duizend kloosters bezit? In niet minder
dan 727 plaatsen komen ze voor, soms
bij een dozijn tegelijk. Men denke bij
een klooster echter niet uitsluitend aan
woonplaatsen voor monniken in sombe
re gebouwen met cellen. Het woord
klooster is een verzamelnaam voor een
instituut (soms gevestigd in een groot
gebouw, soms in een woonhuis), waar
religieuze broeders of zusters verblij
ven, die aan een bepaalde sector van
de philantropie hun leven wijden.
Margarine wordt goedkoper.
De Belgische regering heeft de kolen
mijnen toestemming verleend hun prij
zen voor alle categorieën steenkool van
1 Januari af met frl2 per ton te ver
hogen. De mijndirecties hadden i.v.m.
de nieuwe loonronde in de mijnen van
2.5 pet., welke op 1 Januari ingaat, aan
gedrongen op een verhoging van fr80
per ton. Teneinde de onkosten te ver
kleinen zouden de Belgische mijnen in
plaats van Amerikaans mijnhout meer
inlands mijnhout gaan gebruiken. Elke
ton steenkool zou hierdoor fr25 tot
fr36 goedkoper komen. In dit verband
is er sprake van de hoeveelheid mijn
hout, die thans aan Nederland wordt
geleverd (125.000 kub. meter) in 1951
te beperken.
In 1952 zal België buiten het kader
van de internationale broodgraanover
eenkomst ter dekking van zijn behoefte
nog ongeveer 200.000 ton tarwe extra
op de vrije markt moeten aankopen, d.
w. z. tegen vrij hoge prijzen. De rege
ring heeft daarvoor een subsidie van
fr200 millioen toegekend.
De prjjs der binnenlandse sigaretten
zal naar het zich laat aanzien binnen
kort met fr 1 tot fr 11 per pakje wor
den verhoogd. Anderzijds zou ter on
dersteuning van de sigarenindustrie de
belasting van 5 tot 1 procent worden
verlaagd. Margarineprijs is met fr 1 per
kg. verlaagd.
Zaterdagmiddag is in het gemeente
ziekenhuis „Zuidwal" te 's-Gravenhage
in de leeftijd van 76 jaar overleden de
heer J. E. Stokvis, oud-lid der Tweede
Kamer en bekend journalist.
Besparingen bijna niet meer mogelijk.
„De Twentse industriëlen kunnen bij de huidige uitdelings- en belasting-
poUtiek geen besparingen van enige omvang verrichten. Men is aangewezen
op zelf-financiering, doch wanneer men in aanmerking neemt, dat het tijdvak
van hoge winsten voorbij is> dat van de behaalde winsten thans een aan
merkelijk hoger percentage aan belasting moet worden betaald dan vroeger,
dat zelfs de schijnwinsten uit het hoger prijsniveau van de voorraden voort
vloeiende, in het algemeen aan deze belasting onderworpen zijn en dat de
belastingen steeds sneller en nu ook reeds bij vooruitbetaling worden geïnd,
dan behoeft het geen betoog, dat hetgeen In het bedrijf blijft niet ver zal
kunnen strekken". Aldus karakteriseerde de heer H. van Heek Hzn. de toe
stand in de Twentse industrie in de vergadering van de Kamer van Koophandel
gistermiddag.
Ten aanzien der textielindustrie, al
dus de heer van Heek, is op de binnen
landse markt de laatste tijd een on
miskenbare kentering te bespeuren.
Hoewel de „kopersstaking" diepe spo
ren heeft achtergelaten, kan met enige
reserve worden gezegd, dat in vele sec
toren de ommekeer gekomen is. Er is
een zekere gerustheid t.o.v. de katoen
markt ingetreden, d.w.z., dat het laag
ste niveau waarschijnlijk bereikt is. Het
schijnt, dat deze gerustheid ook bij het
publiek begint door te werken, zodat
men met een zeker optimisme op een
geleidelijke verbetering van de handel
binnen afzienbare tijd mag rekenen.
JAPAN.
De uitvoer van katoenen manufactu
ren van andere landen besprekende, zei
de heer van Heek, dat Japan het ex
portcijfer van het vorige jaar niet ge
haald heeft. Op langere termijn gezien
testaat er echter aanleiding tot grotere
ongerustheid. De politieke en economi
sche expansiedrang van Japan in de
dertiger jaren ligt nog vers in het ge
heugen.
De Twentse textielindustrie staat hier
voor een probleem van niet te bepalen
omvang. De textielexportkoek zal, op
langere termjjn bekeken, tengevolge
van de huidige afzetgebieden, de nei
ging hebben eerder kleiner dan groter
te worden. Wanneer dan telkenjare een
groter part daarvan door Japan zou
worden opgegeten, opent dit voor de
rest van de wereld uiteraard geen pret
tige perspectieven.
Japan heeft gelukkig reedc begrip ge
toond voor het feit, dat het zijn belang
beter dient met het verkopen van zijn
textielen tegen wereldmarktprijzen.
Het ware te hopen, dat Japan nu ook
gaat inzien, dat een te grote en snelle
capaciteitsuitbreiding vroeg of laat
weer tot ernstige evenwichtsstoringen
zowel in de internationale als in de Ja
panse nationale economie zou moeten
leiden.
DE BEDRIJFSTAKKEN.
Da spinners ondervinden grote moei
lijkheden bij de afzet van garens op de
binnenlandse markt. In de weverijsector
viel een verminderde bedrijvigheid te
constateren. In de wolindustrie zag men
een sterke terugslag door de catas-
trophale daling der wolprijzen. De jute-
spinnerij ging het verkrijgen van grond
stoffen nog steeds met moeilijkheden
gepaard, terwijl de tricotage-industrie
een geweldige terugslag in de afzet on
dervond. De confectie-industrie leed
onder de kopersstaking. De militaire
orders brachten weinig verlichting,
daar de kwantiteiten tot nu toe gering
zijn in verhouding tot de productie
capaciteit, terwijl bovendien het prijs-
bederf bij deze orders zeer ver is voort
geschreden.
Niets nieuws onder de zon.
In de Saaiburg, 'n vesting in het Tau-
nusgebergte in de buurt van Frank
fort, die eens als hoofdkwartier van
een Romeinse legereenheid fungeerde,
is de centrale verwarmingsinstallatie,
die de Romeinen daar in het jaar 200
aanlegden, weer in werking gesteld.
Ingenieurs en archeologen, die zich
met dit experiment hebben bezig ge
houden, verklaarden, dat de oude in
stallatie evengoed werkt als de tegen
woordige.
De Romeinen hadden blijkbaar geen
gebrek aan brandstof, want er waren
zestig kilo houtskool nodig om de ka
mertemperatuur tot 16 graden celcius
op te voeren.
De „vuurhaard" bevindt zich in een
bijgebouw van de Saaiburg, waar ver
moedelijk het bataljon was gelegerd.
Alleen de bureaux, de badkamers en
officiersverblijven werden centraal ver
warmd.
In de vloer is een opening aange
bracht, waardoor warme lucht bin
nenstroomt. De stookgelegenheid is
van basalt gebouwd en twee meter
hoog. Zij kan met hout en met houts
kool worden gestookt.
ZWARTE DAG VOOR
AMERIKAANSE
LUCHTMACHT.
Bij Little Valley (staat New York),
is een vliegtuig met veertig personen
aan boord verongelukt. Het toestel was
sinds Zaterdag vermist. Volgens de eer
ste berichten zijn er veertien overleven
den. Vanuit de lucht is op een berg bij
Phoenix (Arizona) het wrak van een
vliegtuig waargenomen. De waarnemer
geloofde, dat het hier een c-47 betreft,
die sedert Zondag j.l. met 28 personen
aan boord werd vermist. De waarnemer
had geen teken van leven gezien en
meldde, dat de machine vrijwel geheel
was vernield.
Een uitgezonden reddingsploeg heeft
vannacht het wrak bereikt. Zij meldde
geen overlevenden gevonden te hebben.
Aan boord van het vliegtuig bevonden
zich o.m. 19 cadetten van de militaire
academie van West Point. Er wordt
voorts nog een Amerikaans legervlieg
tuig vermist.
Ungez. mededeling, advert
Patiënten kunnen hen nu overal bereiken.
De nieuwste uitvinding van een New Yorkse telefoonantwoorddienst, n.l. een
persoonlijke radioverbindingsdienst, die „Air-Call" genoemd wordt, geeft de
doktoren grote bewegingsvrijheid in hun werk en In hun vrije tijd en is een
geruststelling voor hun patiënten.
Het hiervoor nodige toestel weegt wordt dit gesprek automatisch overge-
slechts 165 gram. De leden kunnen
hiermee binnen een straal van veertig
km van het centrum van New York
radioverbinding met de centrale heb
ben. Iedere particulier, voor wie het
van belang is, dat hij in nauw contact
blijft met een centraal punt, kan lid
worden van de „Air-Call" dienst. Tot
de leden behoren behalve doktoren nog
ingenieurs, monteurs, speciale bodes,
handelslieden en advocaten.
De leden dragen een 10 cm lange
zakradio met zich mee. Van tijd tot tijd
drukken zij een knop in en houden het
toestel aan hun oor. Dan horen zij een
serie codenummers, die gelezen worden
met een snelheid van één codenummer
per seconde. Als iemand nu zijn eigen
nummer hoort, weet hij, dat iemand
hem tracht te bereiken. Dan belt hij het
hoofdkantoor op, waar een telefoniste
hem het bericht doorgeeft van de per
soon, die vergeefs getracht heeft het
Air-Call"-lid te bereiken.
Als een patiënt het kantoor van een
dokter opbelt en geen antwoord krijgt,
bracht naar het „Air-Call" centrum.
Een telefoniste noteert daarna het co
denummer van de dokter op een film
band in een machine, die ongeveer 60
nummers per minuut uitzendt. Iemands
codenummer wordt weer uit de machi
ne verwijderd, zodra hij opgebeld heeft
of nadat het 60 keer in een uur uit
gezonden is.
De radioseinen die door een antenne
bovenop een New Yorkse wolkenkrab
ber uitgezonden worden, kunnen overal
zowel binnens- als buitenshuis opge
vangen worden, behalve ondergronds.
De plaatsvervangers der grote vier,
Engeland, Frankrijk, Amerika en de
Sowjet-Unie, zullen 21 Januari bijeen
komen om de besprekingen over een
vredesverdrag voor Oostenrijk te her
vatten.
Volgens gezaghebbende kringen in
Washington hebben Engeland, Frank
rijk en de V.S. een nieuw ontwerp vre
desverdrag opgesteld.
Meer dan drie eeuwen in gezinnen en in kerken.
Kanttekeningen bij Nieuwe Testament hoofdzakelijk
afkomstig van Antonius Walaeus.
Nu sedert enkele weken de complete nieuwe vertaling van het Ned. Bijbel
genootschap in de boekwinkels verkrijgbaar Is, gaan onze gedachten onwille
keurig terug naar dat andere indrukwekkende werk, de beroemde Statenbijbel,
die meer dan drie eeuwen in de Nederlandse gezinnen en kerken en voor het
persoonlijk Bijbelonderzoek Is gebruikt en die ook voor onze taal van de
grootste betekenis is geweest. Wjj noemden dat een Indrukwekkend werk,
nog oneindig moeilijker dan dat ten grondslag lag aan de vertaling van het
Bijbelgenootschap, omdat onze vaderen over veel minder kennis beschikten,
dan wij. In dit artikel willen wij iets vertellen over de Zeeuwse predikanten,
die hun aandeel by de arbeid voor de Statenbijbel ruimschoots leverden.
Vóór de Kerkhervorming (1517) wa- plaatsvervanger zijn voor het Oude
ren er geen volledige Nederlandse
Bijbels. Wel waren er gedeelten van de
Bijbel in onze taal verschenen. Het is
de grote verdienste van Luther ge
weest, dat hij de Bijbel in het Duits
vertaald heeft. En zijn werk vond
ook in ons land navolging.
In 1526 verschijnt de eerste vol
ledige Bijbel in de Nederlandse taal,
gedrukt bij Jacob van Liesveldt te
Antwerpen, daarom de Liesveldt-
Bijbel genoemd. Voor deze vertaling
is gebruik gemaakt van de Bijbel
van Luther en van andere bestaande
vertalingen van afzonderlijke Bijbel
boeken. De volgende jaren verschenen
er geregeld nieuwe drukken van.
Een andere bekende Bijbel was de
Emdenerbijbel, in 1562 te Emden ge
drukt. Deze werd dikwijls genoemd
de Deux-aes-Bijbel naar de kantteke
ning bij Nehemia 3 5, waarbij vreem
de woorden gebruikt zijn, ontleend
aan het dobbelspel, o.a. deux-aes.
Aan deze Bijbelvertalingen kleefden
vele gebreken, evenals trouwens aan
de I)uitse Bijbel van Luther. Van
daar, dat op verschillende synodes
het bewerken van een nauwkeuriger
vertaling ter sprake kwam. Aan Mar-
nix van St. Aldegonde werd op het
eind der 16e eeuw dit werk opge
dragen (hij had ook een nieuwe psalm
berijming gegeven naast die van Da
theen). Marnix verhuisde daartoe van
zijn. kasteel te West-Souburg naar
Leiden, maar heeft alleen het boek
Genesis kunnen voltooien. Zijn do
in 1598 maakte een eind aan zijn
werk.
Op de bekende synode te Dordrecht
(1618'19) hebben de Staten-Gene
raai opdracht gegeven tot een nieuwe
vertaling, die daarom Statenbijbel of
Statenvertaling heet.
GERSON BUCERUS
De afgevaardigden van Zeeland op
de Dordtse synode noemden vijf pre
dikanten uit hun provincie, die ze ge
schikt achtten voor het werk der Bij
belvertelling. Van hen werd Ds Bu-
cerus uitgekozen als één van de drie
vertalers van het Oude Testament (de
andere twee waren Johannes Boger-
man, voorzitter van de synode en pre
dikant te Leeuwarden, en Wilhelmus
Bandartus te Zutfen).
Ds Bucerus was geboren in Vlaan
deren en sinds 1588 predikant te
Veere. Hij stond bekend als een bui
tengewoon bekwaam kenner van het
Hebreeuws en de oudheidkunde; ook
in het Grieks was hij goed thuis. In
1608 had hij het huwelijk ingezegend
van Hugo de Groot met Maria van
Reigersberg, dochter van de burge
meester van Veere, en bij die gele
genheid een Grieks gedicht gemaakt.
In Veere wilde men hem eerst geen
ontslag geven gedurende de tijd, die
hij nodig zou hebben voor zijn ver
taalwerk, maar toen een plaatsver
vanger werd toegezegd, kreeg hij ver
lof.
In 1626 begonnen de drie vertalers
van het Oude Testament. Vermoede
lijk werd ieder boek in drieën ver
deeld en kreeg ieder een derde deel
voor zijn rekening. Waren ze hiermee
klaar, dan werd het boek in zijn ge
heel bekeken door alle drie gezamen
lijk. Van de profetische boeken kreeg
ieder een boek ter bewerking. Aan Ds
Bucerus werd Ezechiël toegewezen. Hij
heeft dit kunnen afmaken tot hoofd
stuk 21, toen stierf hij (Aug. 1631)
Men heeft geen plaatsvervanger voor
hem benoemd. De andere twee hebben
het werk in het volgend jaar vol
tooid.
HERMAN FAUKELIUS.
Tot vertalers van het Nieuwe Testa
ment werden eveneens drie predikan
ten benoemd. Eén van hen was Her
manus Faukelius, sedert 1599 predi
kant te Middelburg; hij zou tevens
odpiine. advert l
VAN ROSSEM-S
't Was moeilijk om er wijs uit te wor
den, alleen één ding was zeker: de
boer was rijk, schatrijk en dat wilde
hij laten merken. Het leek Karei een
droomwereld, waarin hij verkeerde.
Nooit was hij ergens zó welkom geweest
als hier. Nooit was er zoveel belang
stelling voor zijn werk geweest als nu.
„Goed", besloot hij, „ik zal kijken
hoe lang ik er over doe en ik blijf tot
alles in orde is."
Eenmaal dat besluit genomen voelde
hij zich tevreden. „Zo moet het zijn,
wanneer je je laat drijven op de
levenswind", meende hij. En tegen de
boer: „Als U maar weet dat het geen
plan van mij was, want ik ben bang
dat dit U behoorlijk geld gaat kos
ten."
't Zal best schikken hoor", stelde
die hem gerust, „de mensen hier zijn
na de hooibouw en na de oogst altijd
bereid om er een feestje van te ma
ken. De oogst zal goed zijn van 't
jaar, daarom zullen ze niet op een
paar guldentjes kijken. Als alles goed
voorbereid is ben ik niet bang."
Hij keek Karei lang en onderzoe
kend aan. „Je moet verder de zaak
maar met Nellie regelen", zei hü veel
betekenend, „zij is hier bekend en
jullie zullen het samen wel kunnen
vinden denk ik."
9
Op zijn beurt keek Karei nu de
boer aan, om te onderzoeken wat de
bedoeling van die woorden dan wel
mocht zijn. Ondoorgrondelijk stond
dat gezicht. Alleen het knipoogje zou
iets kunnen zeggen, maar dat knip
oogje kwam altijd op de meest onge
legen ogenblikken had Karei al ge
merkt. Hier zei dat daarom ook hele-
f
ook al niet maken."
't Was alles het werk van seconden.
Het gesprek stokte er nauwelijks door.
Toch leek de stemming er door ver
anderd. Meer spanning zat er nu in
het avontuur, want er zou eens een
verklaring gevonden worden voor de
door boer Dirksland en zijn vrouw
gemaakte plannen. Was het werkelijke
GO VERBURG
35.
maal niets.
Ook de boerin gaf geen verklaring.
Er leek een afspraak tussen die twee
te bestaan, die buiten de eigenlijke
plannen omging; een geheimzinnige
achtergrond moest er achter deze
dwaze gelduitgeverij zijn, maar dat
geheim was wel aan te voelen, niet
te doorgronden.
Karei zocht ten einde raad de ogen
van Nellie. Misschien dat zijZe
scheen even verbaasd als hijzelf.
Toen ze hem zag kijken kleurde ze
met een vluchtig rood, maar een lach
kwam op haar gezicht toen hij zijn
wenkbrauwen vragend optrok.
,Je bent mooi", stelde Karei voor
zichzelf vast, „maar wijzer kan je me
belangstelling?
Belangstelling voor de ballonsport?
Waren ze misschien door het avon
tuurlijke dat uit al zijn verhalen
bleek ook op avontuur belust? Wil
den ze met geld geuren? Of 'n werke
lijk feest voor het dorp verzorgen?
Of, was er nog een andere, diepere
grond voor hun plan?
Eindelijk gaf Karei 't raden op. 't
Hielp toch niet. De tijd die alles leert
zou ook hier klaarheid brengen.
Samen met Nellie zwierf hij die mor
gen op de boerderij rond en hij voel
de zich tevreden dat het leven deze
weg met hem ging. Voor 't eerst na
maanden raakte het denken aan Mari
anne op de achtergrond. Als een en
kele maal haar naam in zijn gedach
ten kwam duwde hij die terug. „Dat
is voorbij", dacht hij dan. „Zij wilde
niet. Nellie wil misschien wel en Nellie
is ook knap."
OOGST-FEEST.
Het dorp is popperig klein. Spottend
noemde Karei het; „Drie boerderijen
en een kerk". Dat was overdreven,
want er stonden minstens vijftig
boerderijen in de omtrek en er waren
drie kerken. Ook was er een markt
met een muziektent en 'n hotelletje.
De huisjes stonden overal gezaaid,
alsof een reus met een handvol ge
bouwtjes door het land gegaan was
en er van tijd tot tijd maar eens een
paar had laten vallen. Toch woonden
er meer mensen dan je zou denken,
want bij het dorp hoorden ook nog
de gehuchten die verspreid rond het
dorp gestrooid lagen.
Zo heel anders was dit dorp dan 't
dorp waar burgemeester Banning zijn
schepter zwaaide. Telkens betrapte
Karei zichzelf op die vergelijking. Hij
begreep daarin zichzelf niet. Zijn ge
negenheid voor Nellie groeide met de
dag, want zij was vrolijk en gul. En
voor alles probeerde ze het hem aan
genaam te maken. En toch was daar
steeds die twee-heid in zijn denken.
Nellie doet zo; Marianne zou dat an
ders gedaan hebben.
(Wordt vervolgd,
Testament. Een bekende figuur onder
de negen Middelburgse predikanten,
zeer ervaren in het Grieks en He
breeuws. Hij was de samensteller van
het bekende „Kort Begrip" en had in
1617 een verbeterde uitgave van het
Nieuwe Testament gegeven. De vol
gende jaren begon hij met het Oud#
Testament, waarvan hij de histori
sche boeken heeft klaar gekregen.
Zijn dood in 1625 maakte een eind aan
dit belangrijk werk. Hij heeft dan ook
niet aan de Statenvertaling meege
holpen, die met het Nieuwe Testa-
men eerst in 1628 begon. Maar de
overzetters hebben voortdurend ge
bruik gemaakt van het werk, waarmee
hij op eigen gelegenheid was begonnen.
ANTONIUS WALAEUS.
Als plaatsvervanger van Ds Fauke
lius werd gekozen Antonius Walaeus,
hoogleraar te Leiden. Ook in Zeeland
geen onbekende: vanaf 1602 tot zijn
benoeming in 1619 te Leiden was h(j
predikant geweest te Koudekerke en
Middelburg. Hij stamde ut een aan
zienlijk Gents geslacht en heeft o.a.
te Genève gestudeerd, waar hij de
bekende hervormer Beza nog haeft
ontmoet. Hij was algemeen geacht
wegens zijn geleerdheid en geliefd om
zijn innemende omgangsvormen.
Hij heeft (in 1634) de vertaling tot
een goed einde gebracht; de kantte
keningen bij het Nieuwe Testament
zijn hoofdzakelijk van hem afkomstig.
DE STATENBIJBEL.
In 1637 verschenen de eerste nieu
we Bijbels. Verschillende boekdruk
kers hadden bezwaren ingediend te
gen het besluit der Synode tot het
vertalen van de Bijbel, omdat er toen
nog 80.000 Bijbels in de winkels la
gen. Tijdens het vertaalwerk (in 1629)
verscheen er zelfs te Amsterdam nog
een nieuwe druk van de Liesveldt-
Bijbel.
In de volgende jaren verschenen
enkele honderden uitgaven van de
Statenbijbel in allerlei formaat, met
en zonder kanttekeningen. Tot in on
ze tijd toe waarbij de taal en spelling
van drie eeuwen geleden is aange
past aan die van het tegenwoordig
geslacht.
Zoals het met alle nieuwigheden
gaat, vooral op theologisch gebied,
verging het ook de Statenvertaling.
Het heeft heel wat jaren geduurd,
voordat deze Bijbel in de kerken en
huizen algemeen gebruikt werd.
Meestal tengevolge van geldgebrek
om nieuwe Bijbels te kopen en van
conservatisme in de slechte zin van
het woord. In Amsterdam duurde het
tot 1641, omdat de magistraat het niet
verkroppen kon, dat de Bijbel niet
in de hoofdstad werd gedrukt. Maar
op het platteland, vooral van Gel
derland, heeft het nog veel langer
geduurd, In de classis Zutfen zelfs
tot 1653, vóór op alle kansels de Sta
tenbijbel lag.
Hoe lang zal het wel duren, eer de
juist verschenen nieuwe vertaling al
gemeen gebruikt wordt?
L. v. W.
Oud-minister van Buitenlandse
Zaken van Rusland.
Woensdagmorgen heeft RadioMos
kou bekend gemaakt, dat na langdurige
ziekte de vroegere Sowjetrussische mi
nister van Buitenlandse Zaken, Litwi
nof, op 31 December Is overleden.
Litwinof, die 75 jaar oud was, was
van 1929 tot 1939 minister van Buiten
landse Zaken. Hij was, buiten Stalin,
de laatste der oude Bolsjewieken.
Van 1941 tot 1943 was hij Russisch
ambassadeur in de Ver. Staten en Cuba
en van 1943 tot 1946 plaatsvervangend
minister van Buitenlandse Zaken.
Bij het uitbreken van de Russische
revolutie was Litwinof diplomatiek
agent in Groot-Brittannië, waar hij in
hechtenis werd genomen als gijzelaar
voor de Britse agent in Moskou, Bruce
Lochart. Later werden zij tegen elkaar
uitgewisseld.
Litwinof huwde de dochter van een
Britse advocaat, Sir Sidney Low, en
leerde vloeiend Engels spreken.
De K.N.Z.H.R.M. redde 76 mensen
in 1951.
Het afgelopen jaar zijn de boten van
Kon. Noord- en Zuidhollandse Red
dingmij 91 keer uitgevaren. In totaal
werden 76 mensen gered. Het aantal
geredde schipbreukelingen sedert de
oprichting van de maatschappij 1824
steeg hierdoor tot 7501. Met het red
dingmateriaal, dat bestaat uit: 25 mo
torreddingboten, één roeireddingboot, 2
roeireddingvletten, 16 lijnwerp- en wip
pertoestellen en 9 waterdichte tracto
ren, werden 147 oefeningen gehouden.
Missie van de Wereldbank in
Perzië,
Mossadeq heeft de missie van de We
reldbank, die in Perzië vertoeft, mede
gedeeld, dat hij verheugd is over het
verlangen van de bank om Perzië te
neipen, zo verneemt de „New York Ti
mes uit Teheran. Volgens het blad
heeft de missie Perzië ervan in kennis
gesteld, dat de bank de mogelijkheid
overweegt om een staf van technisch
personeel te vormen voor de exploitatie
van de raffinaderij en om de productie
en verkoop van de Perzische olie te fi
nancieren. Alvorens hiertoe kan worden
overgegaan, moet echter overeenstem
ming over de kwestie van de prijs wor
den bereikt.
Leden van de missie hebben uiteen
gezet, dat zij naar Perzië zijn gezonden
om inlichtingen in te winnen en dat zij
geen bevoegdheid hebben om onderhan
delingen te voeren of voorstellen te
doen.
