r
r..*
Zuid-Afrika trekt zijn delegatie in de
Ver, Naties terug
Gratie voor de „beul van Amersfoort
Mijnendienst van de Marine heeft
taak volbracht
zijn
Minister in 't Veld acht huuiv
verhoging noodzakelijk
'SNIPPER
NIEUWS
Reorganisatie van de Prov* Stoom
bootdiensten op komst
Beheerskwestie Zuid-West-Afrika oorzaak
„Ik ben bezeten van
de idee Irian V*
Vlootrevue en détail
Aanvaring voor
Hoedekenskerke
Laatste operatie vond plaats voor de
Walcherse kust
Pagina
volle,zuivere
een kostbaar
ie gespreide
eenoog met
j|elaar. Band-
9 functies.
hoger
|üIS ANNEX
VTS TE KOOP,
tddellijke omge-
ïoes, werkplaats
I voor alle doel-
Ichikt. Te aan-
1 jaar. Br.
Eur. van dit
Middelburg
Ieente
tENDSKERKE.
m het gemeen-
's-H. Arends-
t bekend, dat
Staten dezer
aebben goed-
plan tot herzie-
plan van uit-
het dorp 's-H.
plan ligt in
kaarten uitge-
ecretarie dezer
bor een ieder
hden, die be;
het plan bij
iben ingediend,
en een maand
de Koningin
;n.
dskerke,
fcr 1951.
van het Ge-
Jtebestuur,
slenbaas.
Missingen.
SOOP:
blEUWE
4SWONING
um der stad.
aanvaarden-
ïschikbaar Tf
jtaris Mr E*
aai 11, Mld*
Uitgavp;
Stichting „Zeeuwsch Dagblad",
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Te!. 2438, bij geen gehoor voor
advertenties 2970, voor redactie
2135. Giro 274289. Kantoren j
Vlissingen: Van der Manderestr.
40. Tel. 2754, Middelburg: Korte
Noordstraat 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Terneu-
zen; Dijkstraat 2628.
ZEEUWSCH DAGBLAD
ie JAARGANG No, 3045
Abonnementsprijs 4,55 p. kwartaal
Franco per post ƒ4,65
Advertentieprijs 19 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
DONDERDAG 13 DEO. 1951
Op- en ondergang van
Zon en Maan.
Vrijdag: Zon op 8.42 u., onder
16.26 Maan or
10.15 u.
Maan
u.,
>p 16.47 u., onder
Hoofdredacteur: J. D. TROOSTHEIDE Medewerkers: Directeur: JACQ DE SMIT
Mr W. F. E. baron v. d. Feltz, Middelburg; Ds A. Gruppen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes, Vlissingen; J. S. Hoek,
Middelburg; 3. Hommes, Nieuwdorp; Dr K. Huizenga, Middelburg; J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse Goes;
Drs 3. Kwekkeboom, Goes; J. Laport, Goes; Ds C. Metselaar, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel, Tholen; R. Zuidema, Goes
Hoogwater op Vrijdag 14 Dec.:
Vlissingen: 2.21 u. 1.96 m., 14.38
u. 1.95 m.; Terneuzen: 2.52 u. 2.15
m., 15.06 u. 2.14 m.; Wemeldinge:
4.09 u. 1.68 m., 16.23 u. 1,67 m.;
Zierikzee: 3.56 u. 1.42 m., 16.12 u.
1.41 m.
De Zuid-Afrikaanse regering heeft besloten haar delegatie in de Algemene
Vergadering der Ver. Naties terug te trekken. Dit besluit blijft van kracht zo
lang de klacht van Zuld-Afrika tegen het optreden van de beheerschapscom-
missie inzake het vraagstuk van het beheer over Zuid-West-Afrika niet op
bevredigende wjjze is behandeld.
Premier Malan zei, dat eveneens be
sloten is het hoofd van de delegatie, dr
Doenges, minister van Binnenlandse
Zaken, terug te roepen voor het uit
brengen van een mondeling rapport en
voor verder overleg.
Hij verklaarde, dat de Unie smadelijk
behandeld en beledigd was. „In strijd
Ili—
V De toekomst van
dit gewest*
I. Oorzaak en gevolg.
I-JET LEVEN gaat vandaag de dag
1 zo snel!" ziehier een uitdruk
king, die ieder van ons wel eens in de
mond neemt en die juist door dit vele
gebruik het gevaar loopt versleten te
raken. We zeggen het, maar de grote
waarheid ervan dringt nog maar nau
welijks tot ons door.
„Regeren is vooruitzien" is ook zon
uitdrukking en die gebruiken we maar
al te graag, als we hen, die tot regeren
geroepen zijn, eens ter verantwoording
menen te moeten roepen over gemaak
te fouten.
Tussen deze beide uitdrukkingen is
een zeer direct verband. Juist omdat
we zo snel leven is het vooruitzien meer
dan ooit de taak der regeerders. Opdat
zij niet op het onverwacht tegenover
een situatie komen te staan, die zij
niet hadden zien aankomen en waar
tegen zij geen maatregelen hebben ge
nomen. Maar juist ook, omdat we zo
snel leven, is dat vooruitzien, dat re
geren, zo moeilijk geworden.
Neem ons eigen land tot voorbeeld:
een mensenleeftijd geleden nog maar
was Nederland grotendeels een agra
risch land, was er b.v. nog geen sprake
van een industrie als Philips, die nu
aan vele tienduizenden mensen werk en
brood verschaft en die één der steun
pilaren is van 's lands economie. Hoe
zal het er over nog een mensenleeftijd
uitzien, als onze kinderen mannen ge
worden zijn en onze kindskinderen op
het punt staan hun intrede te doen in
de maatschappij 7 En dat is toch niet
zo'n verre toekomst. Men mag toch wel
aan een generatie de eis stellen, dat zij,
voor zover mogelijk, zorgt voor haai-
kinderen en' kindskinderen.
Het is een zware eis, ongetwijfeld!
Hoe zal men in een tijd als deze, waar
in men minder nog dan vroeger zeker
ls van de dag van morgen, een mensen
leeftijd ver vooruit kunnen zien? Dat
kan niemand. Maar desalniettemin rust
op ons allen de taak, en speciaal op
de schouders der regeerders, dusdanige
plannen op te zetten, dat de toekomst
van onze kinderen, naar menselijke be
rekening althans, verzekerd lijkt.
T N DIT BLAD is de vorige week een
drietal artikelen gepubliceerd onder
het opschrift „Om de toekomst van
onze provincie", Interessante en leer
zame artikelen, want hier werden cij
fers en feiten gegeven en conclusies ge
trokken, die tot nadenken stemmen.
Daar was allereerst het verloop dei-
bevolking in dit gewest. Sn acht jaar
tijds hebben ruim tienduizend bewoners
meer de Zeeuwse eilanden veriaten ('ar,
er zich hebben gevestigd. Waarbij
mag worden opgemerkt, dat dit ver
trekoverschot in de laatste jaren een
afnemende tendens vertoont. Daar staat
tegenover, dat in die acht jaar tijds er
een geboorteoverschot was van bijna
24.000 of 1,15 procent, een cijfer, dat
laag ligt vergeleken bij de rest van
Nederland.
Wanneer men deze cijfers op zich laat
inwerken, doemen tal van vragen voor
de geest op. Hoe komt het, dat Zeeland
een zo groot vertrekoverschot heeft en
hoe komt het, dat er in de laatste jaren
een dalende tendens is waar te nemen?
En hoe komt het, dat het geboortecijfer
in deze provincie zo laag ligt? Deze
vragen heeft de schrijver van de ge
noemde artikelen zich niet gesteld, om
dat hij zich meer verdiept heeft in een
nabije toekomst dan in datgene wat nog
achter de gezichtseinder verborgen ligt.
En toch is het zaak, hierop een ant
woord te vinden, dat de waarheid zo
dicht mogelijk benadert, wil men tot
'n toekomstpolitiek-op-de-iange-afstand
komen. En dat is toch noodzakelijk,
Natuurlijk is het voor ons allemaal be
langrijk, dat Tholen b.v. nu al tobt met
'n structurele werkloosheid, maar min-
Jtens zo belangrijk is het een antwoord
le vinden op de vraag, of er niet de
kans bestaat, dat over zeg 50 jaren,
geheel Zeeland in deze toestand zal ver
keren en of niet nu al maatregelen ge
nomen moeten worden om dat te voor
komen!
met het Handvest der V.N. en de pro
cedureregels is over ons hoofd heen
contact gemaakt met personen uit Zuid-
West-Afrika en Michael Scott, een al
gemeen bekend vijandig en fanatiek
buitenlander, die een agitator is".
Rechten, volgens het Verdrag van
Versailles toegekend, waren geschonden
en de organisatie der V.N. had zich aan
agressie tegenover Zuid-Afrika schuldig
gemaakt.
Reuter tekent hierbij aan, dat de
vroegere kolonie van Duitsland, Zuid-
West-Afrika, nog steeds de status heeft
van mandaatgebied. Zuid-Afrika, dat
sinds 1920 de mandaatmogendheid is,
deelde in 1947 de V.N. mede, dat het
van plan was het gebied in te lijven. De
Alg. Vergadering verzette zich echter
hiertegen.
Een resolutie in de beheerschapscom-
missie van de huidige Alg. Vergadering,
ingediend door acht mogendheden, ver
zoekt Zuld-Afrika de onderhandelingen
over het betwiste gebied te hervatten.
PRESIDENT SOEKARNO:
„Onze delegatie naar Nederland on
der leiding van prof. Soepomo moeten
wij niet beschouwen als een loopjongen,
die we naar de pasar sturen om een
kain (31 kledingstuk) te kopen, terwijl
wij intussen rustig op zijn terugkomst
wachten", aldus president Soekarno in
een rede in zijn paleis te Djakarta voor
3000 personen t.g.v. de herdenking der
geboorte van Mohammed.
„Er is geen enkele Indonesische lei
der, die niet zegt, dat Irian vast en ze
ker tot Indonesië zal terugkeren. Wij
geloven, dat Irian eenmaal tot het
grondgebied der Republiek zal behoren.
Maar waarop baseren wij dit? God be
loofde de profeet Mohammed glorie en
overwinning, doch desondanks zette hij
de strijd voort. Ik ben bezeten van de
idee Irian en ik verlies het voorbeeld
van de profeet Mohammed niet uit het
oog!"
Onderhandelingen te Panmoendjon
weer op gang.
De onderhandelaars der Verbonde
nen hebben Woensdag te Panmoendjon
Ingestemd met het Noordelijke voorstel
voor inspectie achter de linies door neu
trale waarnemers na het sluiten van een
wapenstilstandsovereenkomst. Dé waar
nemers zouden echter onder een mili
taire wapenstilstandscommissie moeten
staan.
De Verbondenen hebben de Noorde
lijken toegegeven, dat een vliegtuig van
het commando der V.N. de neutrale
zöne van Kaesong Dinsdag door onacht
zaamheid van de piloot heeft geschon
den.
STICHTING BESCHERMING
BEVOLKING IN OORLOGSTIJD.
Op het departement van Binnenland
se Zaken heeft ir Groothoff, directeur
van de Staatsmijnen, gisteren het be
stuur van een stichting geïnstalleerd,
welke uit particulier initiatief geboren
is en die zich ten doei stelt de bevor
dering van de voorlichting van ons volk
inzake de bescherming der bevolking In
oorlogstijd.
Begin van deze week zijn de Nobel
prijswinnaars 1951 in Stockholm de
Nobelprijzen ter hand gesteld.
Prins Wilhelm feliciteert de schrijver
Per Lagerkvist met het winnen van de
literatuurprijs 1951.
Op de Rijksweg MiddelburgGoes is
gistermorgen tegen tal van automobi
listen door de Rijkspolitie proces-ver
baal opgemaakt wegens het lijden zon
der groot licht, De Rijkspolitie zal ook
in de toekomst streng optreden tegen
hen, die zonder licht bij mistig weer rij
den.
en
Kotalla had „een ziekelijke stoornis'
is dus verminderd toerekeningsvatbaar!
Bij wijze van gratie is de aan
Kotalla opgelegde doodstraf ver
anderd in levenslange gevangenis
straf. De „beul van Amersfoort" is
niet geheel toerekeningsvatbaar
verklaard.
Op 16 November 1948 begon het
Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam
met de behandeling van de zaak te
gen de ondercommandant van het
concentratiekamp „Laan 1914" te
Amersfoort, Kotalla.
In de dagvaarding tegen deze man,
die van 1943 tot 1945 In het concen
tratiekamp was, stond onder meer
vermeld, dat hij 100 gevangenen zou
hebben neergeschoten. Het eindresul
taat van het proces was, dat de tegen
hem geëiste doodstraf door dc Bij
zondere Raad van Cassatie werd be
vestigd.
Hoewel een naar aanleiding van ge-
„ZEELAND IS ER NOG NIET ZO SLECHT
AFGEK OMEN".
(Van onze parlementaire redacteur).
Minister in 't Veld heeft gisteravond in de Tweede Kamer medegedeeld, dat
het wenselijk en nodig is-de huren op 145 tot 150 van het vooroorlogse peil
te brengen. Dit was zjjn persoonlijke mening. Het regeringsstandpunt moet
echter nog worden bepaald.
Noodzakelijk gevolg zal zjjn, aldus de minister, dat 20 tot 25 van die huren
zal worden afgeroomd voor nieuwbouw. Zonder compensatie zal deze huur
verhoging echter niet voltrokken kunnen worden. Eventueel zal zjj in étappes
moeten plaatsvinden. Onoverkomelijk vond hjj een huurverhoging niet, want
zij betekent niet meer, bjj een volledige compensatie, dan een verhoging van
het loon met ongeveer 8
AAR ONZE MENING zijn zowel
het grote vertrekoverschot als het
lage geboortecijfer te wijten aan het
gebrek aan industrie. En dat er nauwe
lijks industrie is, is voor een deel
let wel: voor een deel! te wijten aan
de behoudende aard van het Zeeuwse
volk, dat met een zekere koppigheid
vasthoudt aan deze gedachte„Onze
provincie is een agrarische provincie en
dat moet zo blijven!" Terwijl het toch
niet zo heel moeilijk is te begrijpen, dat
het niet zo k a n blijven! Op het ogen
blik (bij een groot vertrekoverschot en
een laag geboortecijfer dus!) is er een
jaarlijkse bevolkingsaanwas van rond
1750 zielen. Dat betekent in een tijd
perk van een mensenleeftijd een toe
name van omstreeks 100.000. Hoeveel
men in die jaren ook nog zal inpolderen,
men zal er deze toename niet mee kun
nen opvangen. Daartoe zal het nodig
zi)n, dat Zeeland zich in de toekomst
minder van de rest van het land zal
afsluiten en dat het industrie gaat aan
trekken.
In enkele volgende artikelen hopen
WÜ dit nader uit te werken.
De minister heeft op vrij felle wijze
zijn beleid verdedigd. „Men doet, alsof
ik er de laatste jaren maar op los ge
bouwd heb. Uiterst links en uiterst
rechts ontmoeten elkaar als het gaat
om afbrekende critiek. Men 'acht het
oorbaar om de resultaten van mijn be
leid als strikt onvoldoende te kwalifice.
ren, zonder dat men daarvoor een
zweem van bewijs heeft. Ik meen er
recht op te hebben mijn beleid in deze
moeilijke jaren in een goed daglicht te
plaatsen", zo zei hij.
De minister vertelde, dat er in de
vier jaar van zijn beleid 180.000 wonin
gen zijn gebouwd en daarenboven nog
10.500 duplexwoningen, terwijl er ook
nog 5500 wooneenheden verkregen zijn
door woningsplitsing. Gemiddeld zijn er
dus 49.000 eenheden per jaar gereed ge
komen. Ook de woningbezetting daalt
weer. Deze bedroeg in 1938 voor het ge
hele land 4,11 en thans 4,45.
Voor Zeeland geldt het cijfer van 3,75,
zowel voor 1988 als voor 1950. Een be
wijs, aldus de minister, dat deze provin
cie er niet zo slecht is afgekomen.
Het volgend jaar zal het aantal ge
bouwde woningen dichter bij de 50.000
dan bij de 40.000 liggen. Wat betreft de
burgerzin-acties, zei de bewindsman,
A
De Hoge Commissaris voor de V.S.
McCloy, heeft medegedeeld, dat West-
Duitsland in plaats van een tekort te
hebben aan zijn eigen in het binnenland
geproduceerde kolen dit jaar bijna 11
millioen ton meer zal hebben voor bin
nenlands verbruik dan vorig jaar. De
nemarken zal een parate troepenmacht
krijgen van één divisie van 18.000 man.
Onder auspiciën van de Unesco zal te
Parijs van 17 tot 21 December een con
ferentie gehouden worden voor de stich
ting van een centrum van atoomonder
zoek in Europa. Het Russische schip
tmandra" heeft de bemanning van het
Belgische vaartuig „Jean Marie" aan
boord genomen. De „Jean Marie" ver
keerde in moeilijkheden in de Botnische
Golf. Het wensbedrag van drie ton
bij de inzameling voor de slachtoffers in
de Po-vlakte is niet alleen bereikt, doch
reeds met f25.764.overschreden.
De bouw van het nieuwe stadhuis te
's-Gravenhage heeft tot nu toe volgens
een raming ruim 17 millioen gekost.
De gemeente Vlist in Zuid-Holland telt
491 inwoners. Deze hebben voor de wo
ningbouw hijeengebraebt niet minder
dan f 32.000.—, d.i. per inwoner f 65.17.
dat het hier gaat om een laatste red
middel. Al zün andere pogingen, ook in
het Kabinet, om gelden te verkrijgen,
hebben gefaald. Er is nog een tekort
van 100 millioen gulden, maar door de
activiteit van de gemeentebesturen zal
dit een heel eind kunnen worden weg
gewerkt.
SOCIALE ZAKEN.
In de middagvergadering vertelde
Staatssecretaris Van Rhijn bij de be
groting van Sociale Zaken, dat er geen
reden is ongerust te zijn over de drei
gende werkloosheidscrisis.
De heer Suurhof (Arb.) diende nog
een motie in om ook de ouden van da
gen en de rentetrekkers in aanmerking
te laten komen voor de jongste loon-
ronde. Om de administratieve bezwaren
te ondervangen vond hij het gewenst,
dat men voor iedereen een gelijk be
drag uitkeert. Deze motie was mede on
dertekend door de AR. en de C.H.U.
rezen twijfel aan de toerekeningsvat
baarheid van Kotalla op last van deze
Raad uitgebracht psychiatrisch rap
port concludeerde, dat er geen ter
men aanwezig waren ham geheel of
gedeeltelijk als ontoerekeningsvat
baar te beschouwen, heeft de veide-
diger na de uitspraak aanleiding ge
vonden een nieuw psychiatrisch rap
port te doen uitbrengen, in verband
waarmede de toenmalige minister van
Justitie aan andere deskundigen ook
zijnerzijds een rapport heeft verzocht.
De gratieverlening is uitsluitend ge
grond op de omstandigheid, dat deze
beide, na de einduitspraak van de Bijz.
Raad van Cassatie uitgebrachte psychi
atrische rapporten, concludeerden tot
verminderde toerekeningsvatbaarheid,
resp. tot een zodanige ziekelijke stoor
nis zijner geestvermogens, dat de hem
ten laste gelegde en gepleegde feiten in
het algemeen slechts in verminderde
mate kunnen worden toegerekend.
Op deze grond ls, ondanks de onmen
selijkheid der gepleegde feiten, de ten
uitvoerlegging van de zwaarste straf
niet langer verantwoord voorgekomen.
DIRECTEUR G. J. DE JONGE MET PENSIOEN.
Gaan de tarieven op de Wester-Schelde omhoog?
In hun antwoord op de vragen, die werden gesteld in de afdelingsvergadering
der Prov. Staten over de begroting 1952 hebben Ged. Staten enkeie belangrijke
mededelingen gedaan over de Prov. Stoombootdiensten. Zo werd meegedeeld,
dat de directeur, de heer G. J. de Jonge, op 31 December a.s. met pensioen gaat.
Stappen in de richting van een nieuwe benoeming kunnen nog niet worden
ondernomen, omdat nog met het Rijk wordt gecorrespondeerd over de organi
satie van de Stoombootdiensteii. Op een vraag over verhoging van de tarieven
van de veerdiensten over de Wester-Schelde werd geantwoord, „dat er iets
gaande is''. Concrete mededelingen konden nog niet worden gedaan.
getrokken.
Er wordt momenteel hard gewerkt
aan een overzicht van kosten en moge
lijkheid van uitvoering van een vaste
oeververbinding.
'Breskens
Veerdienst Vlissingen-
in de mist.
Tengevolge van de mist is de veer
dienst tussen Vlissingen en Breskens
zeer ongeregeld uitgevoerd. Ofschoon de
boot met radar is uitgerust, kon men de
haven van Breskens niet binnenvaren,
doordat de toegang tot deze haven te
nauw is. Vooral in de eerste avonduren
heeft de boot slechts enkele malen ge
varen.
De kwestie van de verbindingen met
Schouwen is uitvoerig besproken, waar
bij o.m. werd medegedeeld, dat voor het
goederenvervoer op de diensten Katse-
veerZierikzee en KortgeneWol-
phaartsdijk per 1 Januari niet langer
betaald zal moeten worden.
I.v.m. de geschillen met de R.T.M.
werd erop aangedrongen het veer Anna
Jacoba PolderZfjpe aan de provincie
te trekken. Volgens GR. stuit dit op
zoveel practische bezvvaren, dat daar
van wel nimmer iets zal komen, om nog
maar te zwijgen van de financiële con
sequenties. G.S. delen echter mede, dat
zij diligent blijven t.a.v. de verbindingen
van Schouwen met overig Nederland.
Wanneer men tot koplading zou kun
nen komen op het veer ZijpeAnna Ja
coba Polder, zouden de grootste ver
keersmoeilijkheden opgelost zijn.
WESTER-SCHELDE.
Hoewel het aantal klachten vermin
dert, werd de aandacht gevraagd voor
de verbinding VlissingenBreskens.
Men wilde wijziging brengen in de
dienstregeling, doch G.S. hebben uitge
rekend, dat verschuiving van de ver
trektijden met een half uur zou mee
brengen, dat o.m. vrijwel alle aanslui
tingen te Breskens worden gemist, als
mede vele treinverbindingen. Gelijk
reeds herhaaldelijk is meegedeeld, laten
de treinaansluitingen te Vlissingen te
wensen over. Ondanks dat tal van in
stanties hebben gezocht naar een op
lossing ls deze nog niet gevonden, zon
der dat het gehele verbindingssehema
wordt ontwricht. Over de trage gang
van zaken bij de kaartverkoop is even
eens geklaagd.
Men wilde rittenboekjes of -kaarten,
doch volgens G.S. is zulks practisch niet
uit te voeren. De uiteenlopende tarieven
zjjn een bezwaar, doch G.S. pogen in
het kader van de samenspreking met de
regering' over de organisatie van de
Stoombootdiensten tevens te geraken
tot de vroeger bestaande uniformiteit
der tarieven.
NOORD-BEVELAND.
Aan de verbinding Wolphaartsdjjk
Kortgene is eveneens ruimschoots aan
dacht geschonken. I.v.m. de bouw van
de nieuwe boot, die in Juli 1952 in de
vaart wordt gebracht, werd geïnfor
meerd naar verbetering van het laden
en lossen. Het voorzien van de boot van
grote kleppen blijkt op grote bezwaren
af te stuiten.
Men zoekt thans een oplossing in de
richting van het construeren van een
beweegbare brug aan de steigers in
Kortgene en Wolphaartsdjjk. Om zo
spoedig mogelijk met de uitvoering van
deze plannen, die nog in bewerking zjjn,
te kunnen beginnen, hebben G.S. voor
een brug te Wolphaartsdjjk f 90.500.
en voor die te Kortgene f 99J500.uit-
Verdi's Requiem klonk in
Middelburgse Concertzaal.
„Een liturgisch' werk gecomponeerd
op de manier van een opera", zou men
van Verdi's Requiem kunnen zeggen. Eq
dan bedoelen we dit niet uiterlijk, maar
dezelfde hartstocht, de dramatische fan
tasie, die aan Verdi's beste opera s ten
grondslag liggen, maken ook dit, werk
tot één van de prachtigste voortbreng
selen van de romantiek. Ze maken ech
ter ook duidelijk, dat deze „dodenmis"
niet voor de ltiurgie bedoeld is, maar
voor de concertzaal.
Maar ook daar kan men de ontroe
ring ervaren, die zulk een meesterwerk
opwekt. De Middelburgse zangvereni
ging „Tot Oefening en Uitspanning"
bracht het gisteravond in de Concert
en Gehoorzaal te Middelburg. De bege
leiding berustte bij de Ver. voor Instru
mentale Muziek te Middelburg, ver
sterkt met leden van het Gelders or
kest. Als solisten traden op Corrie Bijs
ter, sopraan, Watty Krap, mezzo-só-
praan, John van Kesteren, tenor, en
Peter de Vos, bas. Het koor had het
hierin niet gemakkelijk. De geweldige
dynamische effecten, die Verdi niet alt
leen van het orkest, maar ook vein hei
koor vraagt vergen de uiterste pres
taties. En over het algemeen waren die
prestaties ook goed. Heel mooie mo
menten waren er, zoais bijv. het Sanc-
tus en Libera me. Jammer was, dat lil
sterke gedeelten het orkest zo domlr
neerde, dat het koor practisch niet meer
te horen was. De begeleiding was trou
wens meermalen te sterk; jammer,
want de prachtige toon van hout. en
koperblazers was overigens bewonde
renswaardig. En dan de solisten. Het
hoge peil van de avond is zeker voor
een groot deel aan hen te danken. Zoq-
der aan één van hen tekort te doen,
mogen we toch zeker wel de sopraan
Corrie Bijster noemen, die een prachtig
timbre heeft en een verbluffend volu
me. En we zouden zeker niet mogeh
eindigen zonder een woord van waar
dering voor de nog immer vitale diri
gent, de heer Caro, die koor en orkest
eenvoudig, maar strak leidde, B.
DE BILT ZEGT:
Droog weer.
Weersverwachting geldig tot vanavond.
Aanvankelijk lichte tot matige vorst
en op vele plaatsen mist. In de middag
enkele verspreide opklaringen en tem
peraturen oplopend tot iets boven het
vriespunt. Zwakke tot matige wind tus
sen Zuid en Zuidoost.
Duitse matroos vrij ernstig gewond
Gistermiddag omstreeks half vier is
op de Wester-Schelde 500 meter uit de
kust voor Hoedekenskerke het Noorse
s.s. „Bengasi" in aanvaring gekomen
met het Duitse s.s. „Olara Hugo Sti-
nes". Het Duitse schip werd midscheeps
geraakt juist ter hoogte van de machi
nekamer en maakte snel water. Het
werd op de plaat van Hoedekenskerke
vastgezet. Bij de aanvaring werd één
der opvarenden van het Duitse schip,
de matroos Heinrich Thiedtje uit Ham
burg, vrjj ernstig gewond. Hjj werd on-
middelljjk naar het ziekenhuis Oostwal
te Goes vervoerd. Zjjn toestand ls rede
lijk.
De „Bengasi" behoort aan de rederij
Fred Olsen te Oslo. Het schip meet 2193
brt. Het kwam van Antwerpen. De
„Clara Hugo Stines", 2623 brt. groot,
is eigendom van de rederij Hugo Stines
uit Hamburg en was op weg naar Ant
werpen. Aan boord bevond zieh een
aantal passagiers voor Mexico.
het Noorse schip werd omstreeks vijf
uur de haven van Terneuzen binnenge
bracht. Het had ernstige schade aan de
boeg opgelopen en kon zodoende het an
ker niet gebruiken. De sleepboten „John
F. Best" en „Walvisch" van de rederij
Muller verleenden assistentie bjj het
binnenvaren. Bjj het Duitse schip waren
ter assistentie aanwezig de sleepboten
„Schelde" en „Zuiderzee". Over de oor
zaak van de aanvaring kon men ons
niets mededelen. Er was geen mist.
In de longroom, het offlciersverbljjf yan de mijnenveger „Vllestroom", lag
een Engelse vertaling van „De Graaf van Monte Christo'' .op een broodrooster.
Wjj houden niet van die graaf, maar we bannen ons voorstellen, dat hjj het
prettig vond op deze broodrooster. Want, laten we het eerlijk bekennen, op de
brug van de „Vllestroom'' was het gisteren blèr koud, zelfs ondanks het dubbel
stel ondergoed, waarmee we ons speciaal voor deze tocht hadden omgord. De
commandant van de „Vllestroom'', lt. ter zee H J. H. Over, was dan ook een
goed gastheer, toen hjj ons naar beneden stunrde om een kop warme thee te
nuttigen. Knus was het in deze longroom, waar een electrische kachel een
heerljjke gloed verspreidde en waar de hete thee ons verkwikkend In de maag
zakte. En op de brug stond de commandant, mat de afstand, die hem van de
andere schepen scheidde en gaf zijn orders naar de roerganger beneden in de
stuurhut.
Vegen is een zeer eentonig bedrijf.
Wie dat niet gelooft, moet maar eens
een dag met een mijnenveger mee gaan.
„De jongens zijn blij, als ze een mijn
zien", zei de commandant ons en we
kunnen ons dat voorstellen. Er viel ove
rigens genoeg te vegen na de oorlog en
nog. Wie weet, dat tijdens de oorlog van
de Middellandse Zee tot aan de Witte
Zee zo'n 616.000 van die gevaarlijke
monsters zijn gelegd, zal dat begrijpen.
Na de oorlog hebben dan ook alle
oorlogvoerende naties afgesproken, dat
ieder van hen de mijnen voor een ge
deelte zou opruimen. Ook Nederland
kreeg zijn taak en de marine veegde.
Voor de Nederlandse kust van België
tot aan Terschelling een strook van 20
mijl breed en benoorden Terschelling
een vaargeul van 3 mijl breed. Niet
minder dan 350 zeemijnen en 8350 anti-
landingsmijnen werden er opgeruimd.
Als nu dan nog een schip op een mijn
loopt, bestaat er 99 kans, dat dit
schip buiten de geveegde route is gaan
varen, bijv. om een hoek af te snijden.
VLOOTREVUE.
Met dertien schepen werd gisteren
geveegd. Het was in de door de mist
heenbrekende zon een kleine vloot
revue, toen het 6e en 2e flottielje mij
nenvegers de haven van Vlissingen uit-
koerste om In de Deurloo de laatste mij
nen (die er overigens niet meer waren)
op te ruimen. Het 6e flottielje onder
commando van lt ter zee II G. Gieles
en bestaande uit de schepen Texel-
stroom, Marsdiep, Volkerak, Wester-
Schelde en Vliestroom ging voorop, ge
volgd door het 2e flottielje onder com-
Gisteren heeft de Mijnendienst van
de Kon. Marine zijn laatste veegdag
in internationaal verband gehouden.
Hiermede is een belangrijke na-oor-
logse taak voor de veiligheid van de
zeevaart afgesloten. Niet minder dan
2500 vierkante mijl water voor de
Nederlandse kust is gedurende de
laatste jaren door de Marine mijnen-
Vrij gemaakt. Eén onzer redacteuren
heeft de laatste operatie, die voor de
Walcherse kust plaatsvond, op uit
nodiging van de Marine meege
maakt. Hfj geeft hiervan een repor
tage.
mando van lt. ter zee II Cornelisse en
bestaande uit de Rozenburg, de Ame
land, Beveland, Texel, Marken en de
Terschelling. Het mijnenvegers-moeder-
schip Hr Ms „Douwe Aukes" (in de
marine zeggen ze „de ouwe Daukes",
maar dat moet U maar niet verder ver
tellen) bleef In Vlissingen liggen.
VLAGGEN EN SEINEN.
Daar stonden wij, landrotten, dan op
de brug en keken vol ontzag naar al die
vlaggen, die aan de mast werden gehe
sen en naar het razendsnelle seinen met
de seinlampen. Ach, dat gaat allemaal
héél vlot op zo'n veger. Koers bepalen,
mjjndetector uit, hamerapparaat uit,
zwarte vlag omhoog, rode vlag omhoog.
Dan weer een commando „koers wijzi
gen met behoud van formatie"
Het duizelt U? En toch is het een
voudig tenminste als men het
eenmaal wéét
Wij wisten het evenmin. Maar onze
gastheer verklaarde het. Er zijn twee
soorten mijnen. Eén soort reageert op
het geluid, dat de schroef maakt en een
reageert op het magnetisch veld, dat
een ijzeren vaartuig met zich mee torst.
Ze hebben echter beide de gemene
eigenschap precies te ontploffen als mén
er boven vaart. De eerste omdat het ge
luid van de schroef een ontstekingsap
paraat in beweging brengt en de tweede
omdat het magnetisch veld van Het
schip een stroompje in de mijn opwekt
dat eveneens een ontploffing tengevolge
heeft.
Snuggere koppen vonden een oplos
sing. Zij maakten een apparaat dat er
uitziet als een klok, doch waarin een
hamer het geluid van de schroef na
bootst honderd maal versterkt. Dit ge
luld loopt onder water ver voor het
schip uit en doet dan de zgn. „acous-
tische mijn" op 400 meter afstand voor
het schip ontploffen. Overigens bestaat
het risico, dat dergelijke mijnen wat
„doof" worden, een ouderdomskwaal;
die echter tengevolge kan hebben, dat
het ding vlak voor de boeg pas op het
sterke geluid reageert en dan ontploft.
Hetgeen natuurlijk niet zo prettig is!
Als zo'n hamerapparaat buiten boord
gehesen wordt, gaat een zwarte vlag
omhoog tot tweederde. Wordt dit sein
geheel gehesen, dan betekent het, dat
de hamer in werking is. Benedendeks
maakt dit apparaat een enerverend la
waai.
De magnetische nujnen pakt men an
ders aan. Die laat men nl. achter het
schip ontploffen. Daartoe wordt oen
lange rubber kabel uitgevierd. Door
deze kabel loopt een sterke electrische
stroom, die achter het schip een sterk
magnetisch veld opwekt van 125 yards
lang en 180 breed. Juist door met de
schepen in formatie te varen kan men
dan een zeer brede strook zee „afgra-
__.i" en steeds met succes. Het schip
zelf en een gedeelte van de kabel vlak
erachter worden dan meteen gedemag
netiseerd, zodat hier de nujnen niet op
kunnen reageren.
Nogmaals, het vegen is een eentonig
werk. Soms wordt een strook zee 13
maal bevaren, heen en weer tot men
geen water meer kan zien. Maar geloof
(Zie vervolg op pag 2.)
