Het Processie-vraaptuk.
Overeenstemming in Pan Moen Djon over
wapenstilstandslinie
De invloed
de man
van de moderne techniek op
van buiten
Minister Teulings kreeg heel wat
te verwerken
Nederlandse handel eist tegen
maatregelen
k SNIPPER
NIEUWS'
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Een stap vooruit in Korea
Russisch voorstel aanvaard
Wapenarsenaal vloog
de lucht in
Arabische staten zijn
het niet eens
De eenheid van Europa
Rusland prijst Egypte's
houding.
Probleem werd besproken
op Volkshogeschool
Uitgave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad".
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 2438, bi] geen gehoor voor
advertenties 2970, voor redactie
2435. Giro 274289. Kantoren:
Vlissingen: Van der Manderestr.
40, Tel. 2754, Middelburg: Korte
Noordstraat 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Terneu-
zen: Dijkstraat 2628.
ZEEUWSCH DAGBLAD
ïe JAARGANG No. 2029
t
Abonnementsprijs 4,55 p. kwartaal
Franco per post ƒ4,65
Advertentieprijs 19 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
ZATERDAG 24 NOV. 1951
Hoofdredacteur: J. D. TROOSTHEIDE Medewerkers: Directeur: JACQ DE SMIT
Mr W. F. E. baron v. d. Feltz, Middelburg; Ds A Gruppen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes. Vlissingen; J. S. Hoek,
Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; Dr K. Huizenga, Middelburg; J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes;
Drs J. Kwekkeboom, Goes; J Laport, Goes; Ds C. Metselaar, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel, Tholen; R. Zuidema, Goes
Op- en ondergan gvan
Zon en Maan
Zondag: Zon op 8.17 u., onder
16.37 u.; Maan op 3.35 u., onder
14.30 u.
Hoogwater op Zondag 25 Nov.:
Vlissingen: 10.59 u. 1.34 u., 23.34
u. 1.64 m.; Terneuzen: 11.26 u.
1.53 m., u. m.; Wemel-
dinge: 0.02 u. 1.44 m., 12.28 u.
1.23 m.; Zierikzee: 12.08 u. 1.04
m., u. m.
(Slot)
P EGEN HET RAPPORT inzake het
processieverbod, op verzoek van
het C.C. van A.R.-kiesverenigingen door
de commissie -De Wilde uitgebracht,
heeft ds Landsman in „De Hervormde
Kerk,, ernstige bezwaren ontwikkeld.
Hij is van oordeel dat deze voorstellen
geen aanbeveling verdienen, en dat de
bestaande toestand te verkiezen is boven
wat hier wordt geboden.
Hierbij wordt echter uit het oog ver
loren, dat er thans, gezien de jurispru
dentie, sinds 1848 practiseh processie
vrijheid is. Dat hiervan, althans boven
de Moerdijk, niet meer gebruik wordt
gemaakt is uitsluitend te danken aan
zekere gematigdheid bij het Episcopaat.
Aan de andere kant kan niet worden
ontkend, dat het voorstel van de com
missieDe Wilde, tot ernstige beden
kingen aanleiding kan geven.
Een eerste bezwaar is zeker wel, dat
de kans bestaat, dat op deze wijze tel
kens weer een ware processiestrijd zal
ontbranden, waardoor de tegenstellingen
worden verscherpt en de gemeentepoli
tiek op gunstige wijze wordt beïnvloed.
Ongetwijfeld zal de in het rapport
voorgestelde procedure een einde maken
aan het optreden van sommige R.K.-
autoriteiten, die doen en ook zonder
gevaar kunnen doen alsof er geen
processieverbod vestaat. En het feit dat
een eventueel verzoek, voor B. en W.
daarover beslissen, ter openbare kennis
moet worden gebracht en dat beroep bij
Ged. Staten en zelfs bij de Kroon moge
lijk is, zal zeker remmend kunnen wer
ken. Maar ook niet meer dan remmend.
Er is gezien de verhoudingen, een grote
kans, dat de meeste processie-aanvra
gen uiteindelijk zullen worden toege
staan
DE VRAAG komt daarom op of een
meer concerte bepaling niet ge
wenst moet worden geacht.
Volgens het rapport bestaat er een
goede grond voor een processie-verbod.
Deze: dat de processie een ander ka
rakter draagt dan straatprediking of
rakter draagt dan straatprediking of
politieke optocht, dat zij anders dan
deze de burger niet meer vergunt in de
sfeer der vrijheid openbaar zijn beslis
sing te nemen, maar de cultus in ab
solute zin op straat brengt en daarmee
de vrijheid van godsdienst aantast.
Of zoals de Synode der Ned. Herv.
Kerk het in haar herderlijk schrijven
uitsprak: „De processie is geen vorm
van verkondiging. Ze stelt niet voor 'n
beslissing. Ze is de vorm waarin een
reeds gevallen beslissing de ruimte van
het publieke leven wil vullen. Hier
wordt het allerheiligste feestelijk rond
gedragen. Daarbij wordt geen keuze
meer varwacht en zeker geen afwijzing
verdragen, maar slechts op knielende
aanbidding gerekend. Hier komt de
Kerk op straat. Hier wordt de straat
tot Kerk. Het R.K. geloof legt zich hier
absolutistisch op, en wel op het terrein
dat alle burgers gemeen is".
En verder:
„Van R.K. zijde wordt wel opgemerkt,
dat men ook ten opzichte van de straat
processie zijn vrijheid behoudt. Men
kan, zo wordt gezegd, tegenover dit ge
beuren innerlijk en uiterlijk neutraal
staan of wel het geheel negeren. Deze
mogelijkheid kan echter niet verder
reiken dan bij een deelneming aan een
kerkdienst. Want de straat is hier in
een onzichtbaar kerkgebouw herscha
pen. Het eenvoudige R.K. kerkvolk
voelt beter aan waarom het gaat en
neemt meermalen een dreigende hou
ding aan tegenover toeschouwers die
zich aan de aanbidding onttrekken. Wie
de processie afwijst en geen aanstoot
wil geven, is genoopt een andere weg
te kiezen. Want de straten waarin het
allerheiligste wordt rondgedragen zijn
niet meer voor hem".
P\ OOR de openbare processei, met
ti'-' name de sacramentsprocessie,
wordt de vrijheid van godsdienst aan
getast".
Indien deze stelling uit het A.R.-rap-
port juist is, en m.i. is dat het geval
dan zal de conclusie moeten zijn, dat
het processie-verbod, zij het met behoud
van verkregen rechten, wordt gehand
haafd.
G. Z.
De onderhandelaars van de V.N. en van de commissie te Pan Moen Djon zijn
het Vrjjdag na een half uur eens geworden over een algehele oplossing van
de kwestie der afbakeningslijn voor een staken van het vuren.
Tot op heden had de V.N.-delegatie geweigerd een permanente bestandslijn
vast te stellen uit vrees, dat dit een militaire druk zou opheffen die zij nood
zakelijk achtte om rekken van de besprekingen op andere punten te voorkomen.
De woordvoerder van de V.N., generaal Nuckols, heeft echter verklaard, dat
de gisteren bereikte overeenstemming de V.N. alles zou geven, wat zjj sedeTt
het begin van de onderhandelingen in Juli J.I. hebben geëist.
Er werden in Pan Moen Djon twee
besprekingen gevoerd. In de éne tent
besprak de subcommissie de laatste bij
zonderheden van een overeenkomst
voor de wapenstilstandslinie, in een an
dere tent bogen tien stafofficieren van
beide partijen zich over kaarten om de
huidige frontlinie vast te leggen.
De V.N.-afgevaardigden hebben het
communistische voorstel aanvaard om,
als een wapenstilstandsovereenkomst
niet binnen dertig dagen zal zijn bereikt
de bestandslijn pas te herzien op het
ogenblik dat de delegaties klaar zijn om
de bestandsovereenkomst te tekenen.
Vele doden te Kopenhagen.
Minstens zestien personen kwamen
om het leven en honderd werden er ge
wond, toen een wapenopslagplaats van
de Deense marinebasis te Kopenhagen
gisteravond de lucht in vloog.
De ontploffing werd veroorzaakt door
een brand, die bij een mjjnenvoorraad
was uitgebroken.
De ontploffing was zo hevig, dat ve
len op dertig kilometer afstand te
Malmö in Zweden uit hun bed geslin
gerd werden. In Kopenhagen zelf werd
een man op een kilometer afstand ge
wond door rondvliegende brokken.
Dertig brandweerwagens waren bin
nen een half uur op het terrein aan
wezig. Even na half twaalf brak een
tweede grote brand uit. Een gebouw is
geheel verwoest, verschillende andere
gebouwen werden zwaar beschadigd,
w.o. een nieuwe zeevaartschool.
Men vreest, dat zich nog meer slacht
offers onder de puinhopen bevinden.
Het smokkelen van auto's en
motorfietsen.
Vragen van de heer Verkerk.
Het Tweede Kamerlid, de heer Ver
kerk, (AR.) heeft minister Lieftinck
schriftelijk gevraagd of het hem bekend
is, dat nog steeds in niet onbelangrijke
hoeveelheden frauduleus motorrijtuigen
en motorrijwielen in Nederland worden
ingevoerd, hetgeen mogelijk is mede
doordat de werking van het nationali-
teitsbewijs is beperkt tot de grens
strook?
„Is de minister niet van oordeel, dat
dit euvel zou kunnen worden bestreden
door de samenvoeging van het nationa-
liteitsbewijs met het kentekenbewijs?"
zo vraagt hij voorts en is de minister
bereid met zijn collega van Verkeer en
Waterstaat In overleg te treden over
de samenvoeging van nationaliteits- en
kentekenbewijs en c.q. over het treffen
van een overgangsmaatregel ter be
scherming van de belangen der bona
fide bezitters van motorrijtuigen en mo
torrijwielen?
AMERIKAANS VLIEGTUIG
door Russen neergeschoten.
De Amerikaanse marine heeft giste
ren bekend gemaakt, dat een toestel der
Amerikaanse marine met een bemanning
van tien leden wordt vermist. Deze be
kendmaking werd gedaan in antwoord
op vragen van perszijde over een Rus
sisch protest.
In dat protest zegt Rusland dat de
Siberische grens door een Amerikaans
vliegtuig werd geschonden en dat Rus
sische jagers op het vliegtuig hebben
geschoten.
Een tweemotorige bommenwerper,
„op patrouille voor de weerdienst der
V.N.", wordt sinds 6 November vermist
en als verloren beschouwd, aldus de
marine, die niet spreekt over neerschie
ten van het vliegtuig. „De zaak wordt
nog steeds onderzocht".
Men acht het te Washington zeker,
dat dit toestel het toestel is, waarover
in het Russische protest wordt gespro
ken.
Hierdoor hebben de partijen in beginsel
overeenstemming bereikt over punt
twee van de agenda voor de wapenstil
standsbesprekingen.
De voltallige delegaties zullen de door
de subcommissie bereikte overeenkomst
en de nog vast te stellen contactlijn
formeel moeten bekrachtigen. Daarna
zullen zij overgaan tot de behandeling
van de volgende agendapunten: verze
kering van de naleving van de wapen
stilstandsbepalingen, de uitwisseling
van krijgsgevangenen en aanbevelingen
aan de politieke autoriteiten van beide
partijen.
De huidige contactlijn in Korea zal
de militaire wapenstandslinie worden,
mits beide delegaties binnen dertig da
gen een uiteindelijke bestandsovereen
komst tekenen. Is dit niet geval, dan
zal de linie in overeenstemming met
veranderingen van de frontlijn worden
herzien even voor het ondertekenen van
de volledige bestandsovereenkomst,
doch niet vroeger. Totdat de bestands
overeenkomst zal zijn getekend zullen
de vijandelijkheden voortduren.
Het Westerse voorstel.
De vertegenwoordigers van de zeven
Arabische staten hebben Vrjjdag te Pa-
rijs het Westerse voorstel aangaande
een commando voor het Midden-Oosten
en de kwestie Marokko besproken. Een
besluit over dit voorstel wordt op de
volgende bijeenkomst, Maandag, ver
wacht.
Volgens Reuter zouden niet alle dele
gaties het eens zijn over de vorm van
net antwoord, dat zij aan de Westerse
mogendheden willen geven.
Naar verluidt zijn sommige Arabische
staten van mening, dat het voorstel
„hun aangesmeerd' is en zouden zij een
Middeilandse-zeebond in de geest van
het Atlantische Pact, met landen als
Griekenland, Italië en Spanje erbij,
méér verkiezen.
GEEN OVEREENSTEMMING
TE STRAATSBURG.
De besprekingen te Straatsburg zijn
geëindigd zonder dat men tot overeen
stemming kwam over het vraagstuk der
Europese eenheid. Vijf dagen hebben de
veertien Amerikaanse congresleden en
de twintig vooraanstaande Europese
parlementariërs oveT dit probleem ge
sproken.
Om in het kort de meningen samen
te vatten: sommige Amerikanen wilden
snel 'n volledige Europese federatie, an
dere een geleidelijke totstandkoming.
Ook de Scandinaviërs en de Engelsen
voelen meer voor de geleidelijke weg, de
Fransen, Italianen en sommige Duitsers
zijn voorstander van een volledige fede
ratie.
De Nederlandse afgevaardigde Van
de Kieft hield de gasten voor, dat dè
problemen niet kunnen worden opgelost
door de Europeanen eenvoudig een co-
pie te geven van de Amerikaanse onaf
hankelijkheidsverklaring en constitutie.
Hij liep ook in de voorste gelederen van
hen die een stormloop inzetten tegen
de Amerikaanse tariefmuren.
Het was alles goed en wel om via de
E.C.A. de export naar de Verenigde
Staten te propageren, doch toen Neder
landse kaasboeren er in slaagden vaste
voet te krijgen op de Amerikaanse
markt werden prompt de invoerrechten
verhoogd. In een humoristisch speechje
stelde Van de Kieft, dat er geen enkele
mogelijkheid bestaat om het dollarte
kort te overwinnen zolang Europa niet
in staat wordt gesteld zijn import uit
de Verenigde Staten door eigen expor
ten naar dat land te betalen.
De slotbijeenkomst werd gekenmerkt
door een woordenstrijd tussen Ameri
kaanse en Europese afgevaardigden.
Tot slot zei Paul Henri Spaak, voor
zitter van de raadgevende vergadering
van de Raad van Europa, dat het pro
bleem der Westduitse herbewapening
niet kon worden opgelost zonder een
Europees leger. Wanneer dit en 'het
plan-schuman verwerkelijkt zouden zijn,
zou iedereen zien, dat een of andere
soort van politieke eenheid in Europa
tot stand moet komen.
OPNIEUW LEVENSLANG
TEGEN HAAGSE TUINDER.
In hoger beroep is gisteren levens
lang geeist tegen de 26-jarige Haags
tuindersknecht J. B.
Beschuldigd van moord op zijn echt
genote, gepleegd op 8 Juli 1950 hoorde
B. zich vorig jaar door de rechtbank
in Den Haag tot levenslang veroordelen,
B. beeft zijn 25-jarige echtgenote in
de avond van 8 Juli in de gang van
een pas gehuurde woning aan net West
einde te Den Haag door wuiging om
het leven gebracht en haar stoltëlijk
overschot onder de vloer van de gang
begraven.
Het hof zal over veertien dagen in
deze zaak uitspraak doen.
In het kanaal door Walcheren, dat in 1870 is aangelegd, worden twee moderne
sluizen gebouwd, één te Vlissingen en één te Veere. Beide sluizen waren tijdens
de oorlog beschadigd. Te Veere werkt men aan het vernieuwen van het buiten-
sluishoofd, dat dezelfde doorvaartbreedte als de oude krijgt. Een kijkje in de
bouwput, waarin de betonnen vloer is gestort.
Tweede Kamer over Binnenlandse Zaken
Minister Teulings nam gisteren plaats achter de Regeringstafel om de be
groting van Binnenlandse Zaken te verdedigen. Drie punten stonden in het
middelpunt der belangstelling en dat waren hoe kan het anders de „Friese
kwestie', de B.V.D. en de burgerlijke verdediging.
De Friese afgevaardigden in de Kamer toonden zich trouwe zonen van hun
volk. Zowel de heer Algera (A.R.) als de heer de Loor (Arb.), grepen deze
gelegenheid aan om de minister te wjjzen op het probleem dat hier ligt.
Beiden waren van mening, dat de Re- Tenslotte werd er nog o.a. gesproken
De Britse invoerbeperkingen
Velc fruitexporteurs leven op de rand van een faillissement
In Nederlandse kringen van handel en bedrijf is men van plan aandrang
op de regering te gaan oefenen om de Engelse invoerbeperkende maatregelen
met kracht te beantwoorden. Men denkt hierbij aan het niet langer kopen van
Engelse industrieproducten en het niet langer leveren van b.v. zuivel- en vlees
producten, welke men in Engeland graag wil hebben, doch die men elders ook
kwijt kan, zelfs tegen dollars. Het is nog niet te overzien in hoeverre door
Hringen van handel en bedrjjf aan deze pressie zal worden deelgenomen.
Nota van mr Cals.
TELEVISIEKIJKGELD ƒ2.50
PER MAAND.
Het is mogelijk dat meer omroepor
ganisaties tot de Nederlandse Televisie-
stichting worden toegelaten, als zjj be
reid zjjn de daaraan verbonden finan
ciële consequenties te aanvaarden. Het
bestuur van de N.T.S. heeft zich bereid
verklaard de daartoe nodige wijzigingen
in haar statuten aan te brengen.
Verder deelde staats-secretaris, mr
Cals de Kamer door middel van een
nota mede, dat de N.T.S. en de omroep
organisaties er naar streven haar pro
gramma's voor de Nederlandse bevol
king zo algemeen mogelijk aanvaard
baar te maken, omdat er geen keuze is
tussen meer programma's en er even
wél kijkgeld moet worden betaald. Dit
kijkgeld zal f2,50 per maand bedragen.
De staats-secretaris is van mening, dat
de kijkgelden alleen krachtens een wet
geheven kunnen worden. Een daartoe
strekkend ontwerp is in vergevorderde
staat van voorbereiding.
„MORRIS" EN „AUSTIN"
FUS1EËREN.
Da twee grootste Engelse Automobiel
maatschappijen, (de Morris- en de
Austin-maatschappij) hebben Vrijdag
bekendgemaakt, dat zij een fusie zullen
aangaan.
De 74 jaar oude lord Nuffield, stich
ter van de Morris maatschappij, wordt
president-commissaris van de nieuwe
Holding Company, die een kapitaal van
5 mlllioen pond sterling (ruim 53 mil-
lioen gulden) krijgt. Directeur wordt
Leonard Lord, thans directeur van de
Aus tinmaatschappij.
i\ri
ti i
- EEN WONINGBOUW-PREMIE van
honderdmillioen gulden met als kleinste
coupures die van f25 is door minister
In 't Veld aangekondigd op een open
bare bijeenkomst te Den Bosch. Op
de onderofficiersschool te Wezep hebben
gisteren 40Q jongelui van 16 tot 19 jaar
op hun eerste „ouderdag" getoond wat
ze waard zijn. Ze hadden anderhalve
maand opleiding achter de rug en
mochten nu ook voor het eerst met ver
lof. De stemming was bést. Naar
thans is komen vast te staan is 100 ha
bos in ons land voor ondergang behoed
doordat men in het begin van de zomer
per Vliegtuig bespuitingen heeft uitge
voerd tegen de larve van de dennen-
bladwesp. Dinsdagmiddag om 3 uur
zal de Commissaris der Koningin in N.
Brabant de eerste steen leggen voor het
sanatorium „De Klokkenberg" te Bre
da. Te Wageningen is gistermiddag
de eerste steen gelegd voor het nieuwe
gebouwencomplex van het Instituut
voor de Veredeling van Tuingewassen.
De V.S. hebben alle economische con-
sessies die aan Rusland en Polen waren
verleend, ingetrokken. Vijf personen
werden gedood en vijf gewond toen in
Japan een zeventien meter hoge rots
wand instortte en vijf huizen vernielde.
De moeilijkheden zijn voor ons land
dan ook wel zeer groot. Enkele spre
kende voorbeelden zijn die, welke door
een verwerkingsbedrijf van vet, door
een biscuitfabriek en door een honderd
tal fruitexporteurs worden onderwon
den.
Op contract in „open licentie" is voor
50.000 pond sterling aan „suikervet"
bestemd voor de Engelse biscuitberei
ding, op contract verkocht. Nu de le
vering in gang was kwam de Engelse
invoerstop. Het contract wordt niet er
kend. De firma mag slechts voor 18.000
pond sterling leveren. Een grote Neder
landse biscuitfabriek zette op contract
doorgaans de helft van de productie in
Engeland af. Nu zou slechts een gering
deel van de totale productie geleverd
mogen worden. Gevolg: verliezen voor
het bedrijf en ontslagaanvragen voor
vele arbeiders.
De fruitteelt.
Op afgesloten contracten met Enge
land liggen voor vele millioenen guldens
aan vers fruit in Nederlandse koelhui
zen. Dit fruit zou op afgesproken tijd
stippen tot ongeveer half Januari wor
den geleverd.
Alleen al aan peren ligt voor meer
dan 400.000 pond sterling opgeslagen.
Niet alleen wordt dit product door be
derf waardeloos, doch bovendien kan
In de nota, die Gromyko 22 Novem
ber de diplomatieke vertegenwoordigers
van de Arabische landen en Israël te
Moskou overhandigde, wordt het vol
gende verklaard:
,Het voorstel van de Ver. Staten,
Groot-Brittannië, Frankrijk en Turkije,
een commando voor het Midden-Oosten
in te stellen, heeft ten doel, de Arabi
sche landen en Israël in het agressieve
Atlantische blok op te nemen en mili
taire bases te vormen met als voor
wendsel de verdediging van het Mid
den-Oosten".
De regering der Sowjet-Unie spreekt
zich in deze nota waarderend uit over
de houding van de Egyptische regering
ten aanzien van de voorstellen der Ver.
Staten, Engeland, Frankrijk en Tur
kije. De Sowjet-Russisehe gezant in
Egypte heeft de gezanten van Saoedi-
Arabië en Vemen in Egypte 22 Novem
ber te Cairo soortgelijke nota's over
handigd voor de regeringen van hun
landen.
men het nergens anders kwijt. Van de
voornaamste andere afnemers zijn de
contingenten aan Zweden en Finland
reeds geleverd. Duitsland wil niets meer
opnemen. De Belgische koelhuizen zit
ten vol geleverde Nederlandse peren.
De enige uitweg zou verkoop tegen
afbraakprjjzen op de eigen markt zjjn.
Indien deze voorraden geheel in Ne
derland zouden kunnen worden opgeno
men, dan nog zou tenminste vjjftig
van de aankoopprijs verloren gaan,
waarmede het faillissement van vele
der betrokken exporteurs een feit zou
zijn.
gering verder moet gaan dan alleen
net gebeurde voor het Gerechtshof te
Beeuwarden te beoordelen. Zij moet de
achtergrond weten. Men wil in Fries
land niet ondergaan in de grauwe mas
sa. Men wil de taal ook op de officiële
plaatsen spreken. Deze taal- en cultuur
strijd is een strijd tegen de nivellering
en een belangrijke bijdrage voor het be
houd van een gezonde volkskracht.
De Burgerlijke Verdediging,
De laatste jaren was er nog al wat
critiek geuit op de voorbereiding van
onze Burgerlijke Verdediging. Minister
r'eulings neett zich daar in het bijzon
der mee bezig gehouden en algemeen
moest de Kamer erkennen, dat er voor
uitgang valt waar te nemen. Aan twee
voorwaarden is echter, volgens de heer
Verkerk (A.R.l niet voldaan: n.l. een
parate organisatie en het vertrouwen
in die organisatie bij de burgers. Heb-
Den we echter wel een voldoende ge-
zagsapparaat om de orde en rust te
nandhaven? Deze afgevaardigde be
pleitte vooral de inschakeling van de
Nederlandse industrie. De heer Rit
meester was de meest critische spreker.
Naar zijn mening is er vrijwel niets ge
beurd. Wij zullen met de organisatie
gereed moeten zijn, voordat onze mili
taire plannen voltooid worden. De heer
Beerninck (C.H.) was van mening, dat
er wel degelijk iets gedaan is. Er zal
echter betere voorlichting moeten ko
men.
De B.V.D.
De jongste spionnageverhalen hebben
de lachspieren in beweging gebracht. Is
men er van uit gegaan, dat de Kamer
leden niet snappen, dat er in ons land
gespionneerd wordt? En waarom kwam
de publicatie juist voordat de begroting
behandeld moest worden? zo vroeg de
heer Beerninck. Geheimhouding is goed
en begrijpelijk, maar nu wordt het toch
wel bezwaarlijk om mee te werken om
de post „B.V.D." te verhogen.
De heer Verkerk (A.R.) vond dat de
minister ernstig moet overwegen of een
koerswijziging niet noodzakelijk is. Mis
schien zijn er ook wel veranderingen
aan de top noodzakelijk. Zo ja, dan zal
het landsbelang voor het persoonlijk be
lang moeten wijken.
over de burgemeestersbenoemingen.
Het waren de woordvoerders der twee
grote fracties, de heer Maenen (K.V.P.),
en de Loor (P.v.d.A.), die vinden dat
hun partijen nog te weinig burgemees
ters leveren. Voor de eerste was het al
thans niet moeilijk om dit aan te tonen,
terwijl de socialistische afgevaardigd^
vond, dat de achterstand te langzaam
werd ingelopen. Bij dit tweetal voegde
zich later de heer van Dis (S.G.P.).
De heer van Dis voerde de strijd te
gen het vloeken, terwijl ds Fokkema
uitvoerig sprak over de zedenverwilde
ring, die de minister met alle kracht
moet bestrijden. Desnoods door de wet
telijke bepalingen te verscherpen. Ook
de filmkeuring had de-aandacht van de*
ze spreker. Dinsdagmiddag zal minister
Teulings op deze Algemene Beschou
wingen antwoorden.
PROTESTVERGADERING
TE LEEUWARDEN.
„Zijn de Nederlanders dan gek ge
worden?!" zo riep gisteravond het
Tweede Kamerlid Scheps uit op 'n pro
testvergadering te Leeuwarden, die bij
een was geroepen door de strijdhond
„Friesland vrij", de Friese vereniging
voor een Federaal Europa en de Raad
van de Friese beweging.
Hij vergeleek de Friese strijd met die
van de Vlamingen, Ieren en andere
„minderheden', waarna hij opkwam
voor het recht van de Friezen de eed
in eigen taal te mogen afleggen. Vóór
hem voerden de heer P. v. d. Mark uit
Sneek en J. Piebenga, hoofdredacteur
van de „Leeuwarder Courant" het
woord. Tenslotte werd een protestmotie
aangenomen ter verzending naar de mi
nisters van Binnenlandse Zaken en Jus
titie, de Kamervoorzitter en de Com
missaris der Koningin in Friesland.
Het lid van de Tweede Kamer, dg
heer F. H. van de Wetering heeft bij
het Ministerie van Landbouw geprotes
teerd tegen een uitlating van ambtelijke
zijde, dat de prijs van het volksbrood
niet gewijzigd zou worden. Volgens dé
heer Van de Wetering maakt deze
kwestie nog steeds onderwerp van over
leg uit tussen Kamer en Regering.
Zeeland en de industrialisatie
Het debuut vau de Zeeuwse Volks
hogeschool is uitstekend geslaagd. Was
er Donderdagavond, voordat de cursus
begon, nog enige aarzeling daar in het
Domburgse Jeugdcentrum, het ijs was
spoedig gebroken en heel vlug vond
men elkaar. Hier was een burgemeester
In druk gesprek met een fabrieksarbei
der en even verder stond een huis
vrouw geanimeerd te praten met een
man uit de landbouw. Met het grootste
plezier (en gemak!) werden de corvee
diensten verricht en dat er tijdens de
maaltijden onderling heel wat van ge
dachten is gewisseld, spreekt wel van
zelf.
Na een voor sommigen wel wat korte
nachtrust en na het ontbijt en wat cor-
veewerk stond er gistermorgen een extra
bus gereed om de cursisten naar Middel
burg te brengen, waar een bezoek werd
gebracht aan het Stadhuis en aan het
Kunstmuseum.
In het Stadhuis werd de koffie aan
geboden, terwijl de heer Louis Heymans
in het Kunstmuseum toelichting gaf.
Gistermiddag werd na de maaltijd
een excursie gemaakt naar het water
wingebied te Oranjezon.
Sociale problemen aan de orde.
Voorts hield ir L. A. L. Horstmann
een inleiding over „Sociale problemen
-bij de industriële ontwikkeling van
Zeeland als agrarisch gebied". De
enorme bevolkingstoename dwingt dik
wijls tot industrialisatie. De kapitalen,
die biervoor nodig zijn zullen door ar
beid moeten worden verkregen. Sociale
problemen mogen de arbeider niet
weerhouden, hieraan mee te werken. De
agrariër is niet alleen door de moderne
techniek veel dichter bij de stad komen
te staan, ook zijn zelfstandigheid is
kleiner geworden. Niettemin is zijn in
nerlijk nog weinig veranderd. Als de
man van het land industriearbeider
wordt, zal dat van onberekenbare in
vloed zijn op hemzelf en op zijn gezin.
De vrije tijd wordt zoveel mogelijk bui
tenshuis doorgebracht, terwijl de ar-
beidslust vaak gaat ontbreken. Hoe
kunnen wij aan al deze bezwaren tege
moet komen? Wij mogen nimmer de
ethische en sociale factoren verwaar
lozen! De industrialisatie gaat om de
mens, maar weten wij nog wat de mens
is? Er zal groter aandacht moeten wor
den besteed aan de scholing van de in
dustriearbeider, vooral aan die van de
bazen en werkmeesters. Zij zijn juist de
mensen, die moeten aanvoelen wat er
schort. Aan deze bazen bestaat in Zee
land een schromelijk tekort. Voorts
moet alles gedaan worden om het ge
zinsleven te handhaven. De drang naar
ontspanning is niet tegen te houden,
maar hij dient te worden geleid.
Gunstige factoren.
Ir Horstmann was van mening, dat
kleine en middelgrote bedrijven het
meest in aanmerking komen voor het
agrarisch gebied. Daarbij moet naar
differentiatie worden gestreefd om de
economische basis niet te smal te ma
ken. De grote dorpen en kleine steden
komen het meest in aanmerking. Mi
gratie naar de grote stad moet worden
afgekeurd. In Zeeland staan wij er wat
dit alles betreft zeer gunstig voor. In
Zeeuwsoh-Vlaanderen b.v. bestaat de
mogelijkheid werkgelegenheid over te
hevelen van Belgische aan Nederlandse
arbeiders. In 't algemeen is In de z.g.
landbouwindustrie nog ruimte.
Het platteland zal nieuwe maatsta
ven, waarden en gemeenschapsvormen
moeten vinden en op eigen w(jze inhoud
geven aan het nieuwe. Niet alleen eco
nomen en technici zijn daarbij nodig,
maar vooral mensen, die zich om de
mens bekommeren.
Daarbij zal voorop moeten staan, dat
de agrariër, die in de fabriek gaat wer
ken, schepsel Gods blijft. Een uiterst
leerzame discussie volgde op deze in
leiding. De vragen beantwoordend, wees
ir Horstmann erop, dat voor Zeeland de
industrialisatie niet urgent is, het ver-
trekoverschot groot is en tal van in
dustrieën nog vele arbeidskrachten kun
nen gebruiken.
DE BILT ZEGT
ZACHTER.
Overwegend zwaar bewolkt met nu
en dan regen. Aanvankelijk weinig wind
en plaatselijk nevel of mist. Later ma
tige tot krachtige en mogelijk harde
toenemende wind tussen Zuid en Zuid-
West. Zachter.
