c
,?8^iiirili
o
(j
Het drama van Liefkenshoek.
f1 O O rri w
%i>
r^Ps C j£
O ^mn3S
J*
t£ v*>
Vjooa on#e qieJlcm
ÖJtideA Ze£juw^e> lucttteti
e»
03
"3
j*
a
Dd
9
(U i> U w rl
3 IS - -5 S-s
-w «ft
M "S
c-^ JU'n K3 Ei '*P ti jj fi j2
c§® iif&assa|«:
H n. a'S o P 8 -2 c .2P 3 Jd
^oS|Sd«"ig|-3||'aS
^§!sSs|l|ii|l!"|l
CN[^cö>>Qïi;Ë^c^ü ^4 6 ;q
Se8h23fc,^i©ï2
£O03üfflHSï!f
o S g S h bc
s SP £3'
®e 5si
««„H &f=
dj
4ïgl5
J5 -O -S
a 0)
°n-5
SQ
e0
gsd>
"M l tl fi
3
Cx! 5 5
§„-> '3 g
:s? cö ti
P< W) 2
g-O Ö-O 4,
3 r* *_»-»->
C 4-> Jh t-«
CU .y CO cö
n ■M'O >x;
g M
5 &CO o? O
80 «feSS'
<35
a
aa^ö'ü'S
rln O iO W> 0
SCS.2 Ï5.2 m 8"3-2v, M'3 "2
2c<iw acvi21/a"™ Be»§*>ri a g
öopjS B aa E £m S
Ïm-J5q o Pb «hJ|£
3 c c^ 13 jj o o
S iO O T5 W Q CxJ'O^
49 fl S O "*-l W
gSl^^S'S-n.^
•II«o|5||
r* r3 co .x;
tC^4 N
co 5
■a js «B 2-3
S.3,gS,,l..S
ss^>ï-sgh
gcj.'O'ajjQg
M s
2,^» 00
5 m S
m C aj eO d>
1£ JS££"-°
js s2«o
s -e s.p 2
5§~I^Sa
«i s
t. g"Q J; 0J
q§I a#?
T-gygü£
2 3,® Sr
i w s di a y
hJ>.HCcöf
?HT
■S"i m >2 1
'•tiSso-E S.fia»„
rt tio«
jC fl
ÖJO
G »M
©+j
o
3» |*3»
N
Jo'ri'a^'rSM." ti
gg^^WiJïglJflr'H
£>3 3 c'ft+3 ti3-S q-S-g
la-SlgS-SIaliS-SS-S
sJ-8 i •^P"e'q5'33
c3jc 3'TÏ?C.«H,Ie
SoSJt»
otjq »Mu
5h^ ®3 ««"o g c
S 2||gQ« .S^g
N {J n 3 Or« te S
m
"^TTI
M rt
JtS»
O
yï -H
h u -??t
*T§
i§:
ag-i
"fgi®
SIS
3£.gS§
-w v a je
iP.g
S?<i 3 u 5;
gt,-0:
iSwï J> gg So S"3
j sa? i« g^S^„-5 2
j "G
J 3
O S)
so «g co o
msf
Sg"*§«'P5j""g
ft ti C
H-2 S
ipS'^l
i »i
~S 641 4) 01 l
51 O $ft
l slfj?:
8S*l182^tfS'dB
S h> ti "S wn -g# ai 3'«-M on
is illli M-êÊi
Vrijdag 23 November 1951
T ZEKUWSCH WEEKEND
Pagma 2
Vrijdag 23 Korember Ï951
T ZEEUWSCH WEEKEND
Pagina 3
De praktische huisvrouw.
Deze week raak ik helemaal verzeild
naar de puur huishoudelijke hoek.
Daarin ben ik terecht gekomen door...
een man. Nee, niet door het hoofd *des
gezins, maar door een zakenman in
wiens winkel ik een inkoop deed. Ik
vroeg namelijk om een gaspook. Die
mijnheer keek lichtelijk verbaasd, en
aei toen: „Die verkoop ik er geen twee
in een winter, maar dat komt omdat
de dames van het bestaan niet afweten.
Ze moesten het eens inen hij
noemde toen de naam van een dames-
tijdschrift, „zetten". Nu dan komt na
tuurlijk ineens ons eigen Zeeuwsch
Weekend je dadelijk in de gedachte.
Waarom zouden we huishoudelijke
nieuwtjes ook niet eens daarin zetten.
*k Heb de gaspook, (die wel voorradig
was) maar even laten rusten en heb
gevraagd, of hij nog meer handige huis
houdelijke nieuwtjes verkocht, waarvan
we het bestaan nog niet vermoeden. En
ja, daar liet hij een cirkelvormig rub-
foerplaatje zien, ter grote van een niet
te groot theeschoteltje. Bovenop zat 'n
knopje, om het te kunnen oppakken.
Een simpel dingetje, dat niet zo duur
kost. Een paar dubbeltjes maar geloof
ik, maar dat je in het huishouden goe
den diensten kan bewijzen. Je kunt het
namelijk gebruiken om er het goot
steengat even mee af te sluiten, of de
wastafelbak of het bad. We weten maar
al te goed, dat de daarbij behorende af
sluitingen heel vaak dienst weigeren.
Dat rübberplaatje sluit de zaak herme
tisch af. Je trekt het weg en de zaak
loopt weer.
Een andere handigheid zijn de „plak-
haken". Ik geloof, dat dit een nieuwtje
is, dat dooi' onze mannelijke huisgeno
ten het meest zal worden toegejuicht,
want als je een serie plakhaken aan
schaft behoef je zeker in geen jaar een
lid van de mannelijke bevolking van je
huis in het geweer te roepen om „toch
eens even gauw daar of daar een haak
je te slaan in die harde muur", omdat
je zo'n ding daar nu feeslist nodig hebt.
Je doet nu in het vervolg alles zelf.
Gebruiksaanwijzing: je neemt een plak-
haak, houdt die even in warm water,
plak dat ding, waar je het nodig hebt,
laat het verder na deze operatie twee
dagen met rust en geen mannenkracht
krijgt het ding weer van zijn plaats. Ik
zag zo'n haak geplakt op glas, in die
winkel. De mijnheer gaf me de vrijheid
het er af te trekken. Ik deed mijn best,
doch zonder resultaat. Je kunt ze in
wit en zwart krijgen. Koop van elke
kleur wat en je bent altijd klaar. Het
geeft je beslist ook nog een onafhanke
lijk gevoel, als je niet voor „ieder wisse
wasje", zoals een oude familielid placht
te zeggen, om hulp moet bedelen bij
het sterke geslacht.
Verder zijn er ook nog haarvangers
te koop. Dat klinkt raadselachtig, maar
bet geval is enkel maar heel practises.
Het instrumentje plaats je op de afvoer
van je wastafelbak. Alle „haarlijke"
ongerechtigheden worden hierin opge
vangen, waardoor je niet de risico be
loopt van een verstopte afvoer. Ik keek
even bedenkelijk, toen ik hoorde dat het
iets boven de drie gulden kostte, maar
de kwieke zakenman merkte op, dat 'n
verstopte leiding je aan een loodgieter
misschien het dubbele kost.
Nu heb ik mijn gaspook maar even
laten rusten, maar nu neem ik dat ding
toch even ter hand, met zeer vreedzame
bedoelingen natuurlijk. Een gaspook
kun je gebruiken om je kachel aan te
maken zonder dat er petroleum, hout,
papier of houtskool aan te pas hoeft
te komen. Een gaspook is een soort buis
met aan 't einde kleine gaatjes. Je moet
verder een gasleiding met een opening
voorzien van een kraantje niet te ver
uit de buurt hebben. Het steekt niet zo
heel nauw, want er moet toch een gas
slang aan te pas komen. Is de leiding
dus wat verder uit de buurt dan neem
je de slang wat langer. Wil je de
kachel aanmaken, dain stop je die maar
vol met de brandstof, houdt onder in de
kachel de gaspook, draai het gaskraan-
tje open, houdt nu even een lucifer bij
het einde van de gaspook en een flinke
vlam kan ook de inhoud van de kachel
in vuur en vlam gaan zetten. Geen ri
sico's meer van een nukkige kachel.
Nu moet ik toch even mijn eigen
paadje schoon vegen, want nu denkt
misschien menigeen dat het bij mij
maar een koude boel is, doordat ik per
manent mijn kachel iaat uitgaan, en
ik nu ten einde raad 'een gaspook ben
gaan kopen. Neen, maar we lezen elke
dag dat we moeten bezuinigen en nog
eens bezuinigen. Nu weet een ieder,
dat je een haard zeker niet voor een
paar uurv moet laten uitgaan om wat
brandstof uit te sparen, want 'n haard,
wil je die weer aanmaken, moet uitge
haald worden endaarna zonder het
remmende laagje as en heel kleine slak
jes, brandt onze kachel immers dubbel
zo hard enverslindt meer dan een
dubbele portie van de nu zo kostbare
brandstof. Daarom is het maar het zui
nigst een haard te laten doorbranden,
ook al zou er een dag of nog wat langer
tijd zijn, dat niemand er profijt van
heeft. Maar nu met een gaspook kun
je gerust de kachel zelfs voor een hal
ve dag laten uitgaan. Daarna schudt
je vluchtig wat as weg, doet even de
gasslang met pook aan de leiding en
in een paar minuten brandt de kachel,
dat het een lieve lust is.
Ziezo onze huishouding kan weer
verder draaien en bij mij brandt de
kachel, dat we er aan alle kanten warm
van worden.
EEN KAASRECEPT.
Overgenomen uit het receptenblad
van de Voedingsraad, Koninginnegracht
42, Den Haag.
Kaasragóut. liter melk of water
met bouillonblokjes of bouillon, 50 gr.
dat is 5J4 eetlepel) bloem, boter of
margarine, 75 a 100 gram in blokjes
gesneden kaas, zout, peper, aroma.
De bloem met 1 dl melk of water
of bouillon aanmengen. Het overige
vocht aan de kook brengen en binden
met de aangemengde bloem. De bouil
lonblokjes toevoegen. Van het vuur af,
de boter of de margarine en de in blok
jes gesneden kaas toevoegen. De saus
verhitten tot de blokjes kaas zacht zijn
(doch niet zo lang, dat ze smelten).
De ragout, indien nodig afmaken met
zout, aroma en peper. Men kan deze
ragout b.v. op warm geroosterd brood
geven. Maakt men de ragout iets dik
ker,dan kan ze in schelpen (in de oven
van een bruin korstje voorzien) opge
diend worden.
Mijn beste nichtjes en neven,
Deze keer komt er weer een deel
van de brieven, de rest komt vol
gende week weer. Ik zal dus mijn
brief ditmaal maar heel kort maken,
zoveel te meer brieven krijgen een
beurt. Dat moet wel, want er ligt
nog een hele stapel te wachten voor
de volgende week. Veel groeten voor
allemaal.
Jullie Tante TRUUS.
De Zandtanger te Mussel (Gr.). Het
is werkelijk een verrassing voor me
van een echte Zeeuw uit Groningen
een brief te krijgen. Natuurlijk is het
best, dat je meedoet. "Wat je leeftijd
betreft, kun je nog gerust een jaar
of drie met ons meedoen. Ik weet
heus niet wat Zandtanger betekent.
Maar ik wil je toch nog vertellen,
dat ik één keer in mijn leven door
Mussel ben heengereden. Dat dacht je
niet hé? Zeeuw uit Mussel. Ook wel
kom in onze raadselfamilie. Waarom
vinden de mensen het raar dat Oma
de Zeeuwse kap draagt. In Groningen
en Friesland worden toch ook nog
wel klederdrachten gedragen al is
het niet veel meer. Ik vind de grote
kap van Beveland in ieder geval heel
mooi. Toch leuk, dat jullie elk jaar
nog weer naar Zeeland komen voor
een paar weekjes. Hoe vind je het op
school? Bellefleurtje te St.-Laurens. Je
prijs heb je wel gauw benut. Wel een
bewijs, dat het boek naar je zin was.
Gezellig om het aan je Opoe voor te
lezen. Dat Bartje is toch een rakker.
Maar ik denk, dat je toch nooit boos
op hem worden kunt. Gelukkig dat
het met je vingers weer zo vlug in
orde was. Mijn verjaardag duurt nog
even hoor. Als ik het je nu al ver
telde was je het tegen die tijd weer
vergeten. Ik zou je best eens willen
zien in die jurk met die mooie parels
er bij. Klaverbladje is hartelijk wel
kom, moet je haar maar vertellen.
Jullie ktrnt je brieven wel in één
couvert doen. De jonge professor te
Colijnsplaat. Dank je voor je raadsels,
maar wie ze naar mij stuurt moet
er ook de oplossingen bij zetten.
Schrijf me die de volgende keer maar
eens, dan krijgen ze vast een plaats
in ons hoekje. Leuk, dat moeder je
prijs ook zo mooi vindt. Doe maar
trouw mee, dan kom je zeker weer
eens aan de beurt. Heb jij het boek
al uit? Nou vind ik het dubbel jam
mer, dat ik met Flipje geen kennis
maakte. Waffie te Yerseke. Je treft
het, dat zo dicht in je buurt een Ulo
is. Nee, ik ben niet op een Ulo ge
weest, maar toch wel op een school,
waar ik stapels huiswerk had. Ik weet
er dus van mee te praten. En ik
moest er wel een eind voor reizen.
Welke vakken doe jij het liefst?
Blonde lelie te Goes. Dat ben ik met
je eens, dat die kleine zus een vlug
gertje is, als ze nu al twee tandjes
heeft. Heeft ze nog erg gehuild toen
die kwamen? Dat heb je wel dikwijls
hé? Ik ben al net als jij, en houd heel
veel van lezen, ennet als jij, heb
ik aardig wat boeken. Wees er maar
heel zuinig op. Vertel me eens, welk
je al hebt. Klaverbladje te St.-Lau-
ren. Daar schreef ik al aan Bellefleur
tje, dat je welkom was, maar nu heb
ik een brief van je zelf, dat is aar
diger. Wat kun jij gezellig vertellen
van de boerderij. Met zoveel dieren
hoef je je nooit te vervelen. Een hele
drukte hé, als er geslacht wordt, maar
ook fijn, want dan komen de lekkere
hapjes op tafel. Daar houd je zeker
wel van. Nee ik houd ook helemaal
niets van manen. Ja, ik ken het wel.
Naar de radio luister ik niet zo veel,
te weinig tijd. Ben je al aan de wan
ten begonnen? Appelbloesem te R. Je
ziet, ik heb aan je verzoek voldaan,
maar wil je er zelf om denken, dat
je dan naast je eigen naam in je brief,
het ook steeds naast je schuilnaam
zet. Ik mocht het eens vergeten. Ik
heb zoveel familie zoals je ziet. Ik kan
je verzoek best begrijpen. Net als jij,
vind ik deze tijd van het jaar heer
lijk. Troost je maar, in de week heb
ik ook niet zoveel tijd voor lezen.
Welke boeken lees je het liefst? Mei
bloem te Zaamslag. Een paar van
onze raadselnichtjes zijn op de huis
houdschool en die hebben het er alle
maal zo best naar haar zin. Maar ze
vertellen allemaal van die heerlijke
dingen, die ze er koken, dat ik er
soms trek van krijg. Ik begrijp er alles
van, dat het nu zo'n modderboel is,
nu die straten vernieuwd worden. Wij
hebben die pret pas gehad hier. Ik
ben wel eens in Zaamslag geweest
hoor, dus weet ik best, dat het er
fijn is. Maar waar jij woont, weet
ik niet. Jammer. Welk boek lees je
nu? Ruwaert te Lewedorp. Wat was
dat een keurige brief in blokletters.
Kun je het al vlug? Ik had het niet
gezien van je zuster. Wat is dat erg.
Hoe is het nu met haar? Van harte
beterschap gewenst. Nee, ik heb zelf
die narigheid nooit meegemaakt. Krijg
jij twee keer cadeaux in de Sinter
klaastijd? Je maakt zeker wel een
lange verlanglijst. Adri S. te Scher-
penisse. Jij krijgt het eerst de beurt
van de dubbele brief. Ik vind het heel
verdrietig, dat je weer naar bed moest.
Ik hoop zo, dat het nu maar voor heel
even is. Wat heb je een massa vak
ken he op een Huishoudschool. Ik
denk, dat je over een poosje al heel
mooie dingen kunt maken. Mag je nu
thuis nog wat doen? Kees S. te Scher-
penisse. Jij bent de jongste neef in
onze familie. Dat is leuk hoor. Ik vind
het zo fijn, dat Adri je heeft laten
schrijven. Doet dat poesje Cobi geen
kwaad als ze het zo raar vasthoudt?
Ik heb geen klein poesje, maar wel
een kleine hond. Die zou vast wel
mopperen, als ik hem zo raar beet-
GODS BEDOELING MET ONS.
Van tijd tot tijd luisteren we allemaal
wel eens naar de radio en ongetwijfeld
heb je dan wel eens dat bekende lied
gehoord:
Wat God doet, dat is welgedaan.
Zijn wil is wijs en heilig!
't Is misschien wel eens gebeurd dat
je geërgerd je koptelefoon weggooide?
Immers hiermee van harte instemmen
is gemakkelijker gezegd dan gedaan.
Dat gaat wel als de dokter je goede be
richten geeft omtrent je toestand. Als je
b.v. een kuurvordering krijgt, zodat je
binnenkort weer gezond en wel, naar
huis kunt terugkeren. Als alles voor
spoedig en naar wens verloopt tijdens
je ziek zijn en je prettige dingen mee
maakt in je leven. Dan gaat dat wel.
Maar, zeg het eens als jaren en nog
eens jarenlang ziekte je deel is en je
misschien veel pijn moet lijden. Als je
hopeloos in de war zit met jezelf, zo
diep in de put, dat het leven haast geen
waarde meer heeft en je geen uitweg
meer ziet. Ais de mensen je niet meer
begrijpen en tegenslag op tegenslag je
deel is. Dan is het heus niet zo gemak
kelijk om te belijden, dat wat God doet
welgedaan is. En tochhet kan!!
De Here heeft een boodschap voor ons
en wel deze, dat Hij met ons allen per
soonlijk een bedoeling heeft. Hij wil ons
zeggen dat we niet ziek zijn, zo maar
bij geval, omdat we uit een zwakke
familie stammen, of ergens besmetting
hebben opgelopen. Neen, het is Zijn wil
en Die wil alléén is wijs en heilig en
goed! Deze bedoeling van God kan heel
verschillend zijn. De één krijgt veel
meer moeilijkheden en beproevingen te
verwerken dan de ander. Denk b.v. eens
aan die Vaders en Moeders, die met heel
hun gezin in een zieken-inrichting ver
pleegd moeten worden (die gevallen
zijn er!) Of aan jongens en meisjes voor
wie beterschap uitgesloten schijnt.
Natuurlijk valt dat niet mee, maar
God wil ons iets leren met Zijn bedoe-
pakte. Dag jonge neef. Janco van B. te
Bergen op Zoom. Jij bent het eerste
familielid, dat ik in Bergen op Zoom
krijg. Dat vind ik fijn. Je schrijft een
echt gezellige brief. Die kleine Marjo
is zeker jullie speelpop. Is ze nu al
jarig geweest? Vertel daar dan eens
wat van, of ze heel blij was met de
cadeaux. Maria K. te St. Laurens. Nu
heb ik al een paar nichtjes in St.-
Laurens. Dat wordt gezellig, tenminste
als jullie elkaar kennen. Die andere
zijn vriendinnetjes. Doe maar trouw
mee. Dan komt de beurt voor een
prijs vast. Bloemknop te Heinkens-
zand. De andere nichtjes en neven
schrijven ook niet elke week hoor.
Dat is dus niets erg. Hoe ver ben je
nu met je orgellessen? Stel je voor
dat vader een boekenkast moet laten
maken alleen voor jouw prijzen. Je
bent een grappenmaakster hoor. Maar
ik denk niet, dat het nodig zal zijn
of ben je van plan heel lang mee te
doen.
ling. Hij wil ons beproeven op de kracht
van ons geloof.
Een gelovig Christen hoorde ik eens
zeggen „In de leerschool van Jezus zijn
de banken soms erg hard!"
Een grote waarheid, maar God weet
precies wat we nodig hebben, omdat
Hij ons allen persoonlijk kent. Het kruis
dat Hij ons oplegt is nooit te zwaar.
Het gaat er alleen maar om wat ons
antwoord zal zijn op Zijn bedoeling met
ons. Als we standvastig blijven in ons
geloof en ons daar door niemand af la
ten brengen, dan gaan we met hart en
ziel belijden:
Wat God doet dat is welgedaan.
Zijn wil is wijs en heilig
'k zal aan Zijn hand vertrouwend gaan,
Die hand geleidt ons veilig.
Dat kost ons strijd dagelijks, elk uur,,
elk ogenblik. We zullen steeds in het
volle geloof tot onze Hemelse Vader
moeten bidden om kracht. Doch dan
mogen we er van overtuigd zijn, dat
Hij ons nooit in de steek laat, want:
God kent ons hart
Geen ramp, geen smart.
Is ooit voor Hem verborgen
Hij zal ais Vader zorgen
Dan kunnen we zelfs vrolijk en blij
moedig zijn, tijdens onze ziekte-periode.
Winterjasmijn.
Ver in het Westen, waar de schei
ding tussen volken en water niet
meer te zien was, nam de zon af
scheid van de aarde. Rondom haar
was de kolking van gloeiend oranje
en vonkend rood, waarin een klein,
goudgerand wit wolkje traag verder
schoof, alsof het niet scheiden kon
van de rossig gouden lucht, vol speel
se, zacht violette, lijnen.
Tegenover dit stil makende kleu
renspel, stond, onaandoenlijk en nog
wat bleekjes, 'n bijna volle maan op
de nacht te wachten. Die kwam toen
het lawaai van een, op 'n late thuis
komer scheldende kraaienkolonie, ver
stomde en verborg in z'n donkere
cape de geschonden schoonheid van
kleuren en rust.
Geschonden schoonheid, die vinden
we nu elke dag meer in de tuin waar
de beukende vuisten van het najaar
met sadistische wreedheid, alles ver
nielen wat daar van bloem en blad
nog overbleef. Wanneer we dan door
de bijna winterse vaalheid gaan, ko
men we soms de vriendelijke bloe
metjes tegen van een heester, die de
gele kelkjes als kleine lichtjes laat
schijnen. Het is de uit Noord-China
komende Winterjasmijn, al meer dan
een eeuw geleden beschreven door
Lindley, maar nog al te veel onbe
kende gebleven. Gedeeltelijk komt
dat, omdat men deze milde bloeister
eerst tot de kasplanten rekende. Maar
zelfs nu men meer dan 60 jaar weet,
dat ze volkomen tegen ons winter-
klimaat bestand is, vinden we Jasmi-
num nudiflorum, nog maar in enkele
tuinen.
Winterjasmijn, die naam wekt wel
licht herinneringen aan zomers avon
den van Juni of Juli, toen de geur
van jasmijnen, de tuin vulde. Maar
die hebben op de naam Jasmijn,
eigenlijk geen recht, 'tls er mee als
met de Pelargonium's, die we hard
nekkig Geranium blijven noemen en
de Robinia, die ondanks alles toch als
Acacia bekend blijft. Kruidje-roer-me-
niet, is draagster van de naam Mi
mosa, maar dat zeggen we nog altijd
tegen de uit Frankrijk komende Aca
cia, met de gele wollige balletjes. Dat
zijn zo maar 'n paar voorbeelden van
naamsverwisselingen, die de ras bo
tanicus wel eens dwars zitten maar
slechts kleinigheden zijn vergeleken
bjj de naamsveranderingen die op zijn
gebied blijvend voorkomen en hem
heel wat meer last bezorgen. Om een
nog verdere afdwaling te voorkomen,
geven we daar geen voorbeelden van.
De Winterjasmijn doet haar best
voor een rare chinees door te gaan.
Dan weten we, dat God getrouw is en
Zijn plannen en bedoelingen met ons
nooit falen.
Willen we daar samen eens over na
denken?
Van harte beterschap en sterkte toe
gewenst
H. de K.
Dikwijls heeft ze zoveel haast haar
bloemen te tonen, dat ze die opent
voor ze geheel bladerloos is. Dat ze
bij al die vlugheid ook nog erg achter
lijk is, lijkt onwaarschijnlijk, 'tls
toch zo, Want ze kan niet eens op
eigen benen staan. Veel last veroor
zaakt ze ons daar niet mee en omdat
er verder, zelfs door de meest roddel-
grage niets afkeurenswaardigs over
haar te zeggen is, stappen we daar
gemakkelijk over heen. Wie voor het
eerst met dit heestertje kennis maakt
krijgt de indruk, dat het te zwak is
om de ranke dunne takken recht op
te houden.
'tls dan heel natuurlijk wanneer
men tracht er iets aan te ontdekken,
waaruit blijkt, dat ze een klimmer is.
Men merke dan spoedig, dat ze daar
niet onder gerangschikt kan worden
en we zullen haar dus het best een
plaatsje geven, dat geschikt is tot
steunverlening. Wat is daarvoor beter
geschikt dan een muur of schutting.
Als die dan ook nog op het Zuiden
staat is de Winterjasmijn volkomen
tevreden, 'tls echter geen dringende
eis, want ook op het Oosten gaf ze
meermalen blijk zich thuis te voelen.
Daarbij komt, dat ze niet kieskeurig
is wat de grond betreft. Wel moet er
voldoende voeding aanwezig zijn,
want deze volgelingen van de slanke
lijn, heeft een gezonde eetlust.
De bloempjes van de Winterjasmijn
zijn nu al weer te zien en dat blijft
zo totdat de vorst er 'n einde aan
maakt. Ook de verst gevorderde knop
pen gaan dan verloren. Maar zodra
luwere dagen komen, zien we de
kleine knoppen zich ontwikkelen en
dat gaat zo door tot een nieuwe vorst
periode. Willen we er in huis van
genieten, dan zetten we wat geknop
te takjes in een vaasje. Ook de klein
ste knopjes gaan in de warme kamer
na enkele dagen open en we kunnen
ons zeker een week lang in hun ont
plooiing verheugen.
Veel vroeger bloeit Jasminum Bee-
sianum met donker wijnrode bloem
pjes. Die komen van Juni tot Sept. en
gaan dan 'n beetje verloren in de
weelde, die hen omringt. Er is dan
ook J. fruticans met gele bloemen,
ook bekend als J. collinum en
J. heterophyllum. Maar geen van al
len brengt ons de vreugde die de
Winterjasmijn schenkt. Dit is 'n beeld
van het eeuwige levenswonder, dat
overal is, ook al denken we soms dat
het er niet is. VARIABILIS.
ONS KORT VERHAAL
In het jaar 1727 wordt Renatus Sten-
huys, zoon van Johan Stenhuys en Tol-
lijna Huizinga, als student ingeschreven
aan de Groningse Universiteit.
Na een studie van zes jaar legt hij
met glans het candidaats-examen af en
dan wordt hij op 14 October 1733 be
roepbaar gesteld.
Spoedig wordt hij hulpprediker te
Goes.
Een der predikanten in dit Zeeuwse
•tadje is geregeld ziek en er is behoefte
aan assistentie.
Renatus beschouwt dit werk als een
goede oefenschool voor de toekomst.
Hij krijgt in Zeeland bekendheid.
Op 16 Januari 1736 beroept de kerk
van Liefkenshoek hem en op 17 Juni
wordt hij door ds T. Smith van Lillo
dat aan de andere zijde der Schelde
ligt bevestigd in zijn ambt.
Enkele jaren brengt hij als vrijgezel
te de pastorie door, maar dan huwt hij
op 30 Maart 1742 Suzanne de la Rue
uit
Zij hopen beide op gelukkige jaren...
't Mag helaas niet zo zijn.
Het beleg van Bergen op Zoom ia
1747 bezorgt ds Stenhuys allerlei moei
lijkheden.
De forten Lillo en Liefkenshoek lig
gen in de frontlinie.
Doorlopend is er inkwartiering in de
pastorie.
Geregeld wordt hij ontboden, om als
tolk te fungeren. y
Maar de grootste slag treft de leraar,
ais zijn jonge vrouw, na een gelukkig
huwelijk van zeven jaar sterft, hem met
twee kinderen achterlatend.
Nu breekt er een treurige tijd voor
hem aan.
Zó erg, dat we in de Zeeuwse kerk
archieven tevergeefs naar een tweede
voorbeeld moeten zoeken
't Valt niet te ontkennen, dat ds
Stenhuys zij het ter goeder trouw
aanleiding heeft gegeven tot moeilijk
heden.
Hij is belast met de administratie der
diaconale goederen te Liefkenshoek.
Op 11 Juni 1750 is er controle.
Het Collegium Qualificatum consta
teert een tekort van 674 gulden.
Voor het ontbrekende geld heeft de
dominee een schuldbekentenis neerge
legd:
„Ondergetekende, Renatus Stenhuys,
verklaart hierbij, ais voorschot op zijn
tractement, uit de kas der Diaconie te
hebben genomen f 674 en geeft de be
lofte, het geld direct terug te storten,
zodra hij zijn tractement ontvangen
heeft".
Ditzelfde is al eens eerder gebeurd.
De leraar van Liefkenshoek heeft, in
verband met de roerige tijden, in geen
anderhalf jaar tractement ontvangen.
Hij heeft meer dan 1000 gulden te
vorderen, en moet toch met zijn gezin
leven!
Hij meent, dat deze oplossing geoor
loofd is.
De kerkeraad van Liefkenshoek, die
bij het onderzoek aanwezig is, vindt
goed, dat dominee het geld zal terug
storten, als hfj zijn tractement krijgt.
„Zodra ik dit ontvang, zal ik het be
drag aanzuiveren", belooft de dominee.
Maar de leden van het Collegium
Qualificatum gaan daar niet mee ac-
coord.
„Er is gestolen!" is hun oordeel.
„Maar ik moet toch met mijn kinde
ren kunnen leven?" verweert ds Sten
huys zich.
„U zult er meer van horen!", met
deze toezegging vertrekken de heren
naar Middelburg, de arme pastor met
bitter weinig troost achterlatend.
Prompt wordt ds Stenhuys aange
klaagd.
Niet bij de Classis zoals het be
hoort maar bij Gecommiteerde Ra
den van Zeeland.
Een burgerlijke instantie dus!
De Classis gaat niet accoord met deze
handelswijze omdat het hun inziens een
zuiver kerkelijke tuchtzaak is.
Om deze redenen stuurt ze op 20 De
cember een brief naar de Staten, waar
in o.a. staat, dat de handelswijze van
het Collegium Qualificatum in deze vol
komen tegenstrijdig is met de Zeeuwse
kerkenordening.
Wel heeft de Classis van hef Colle
gium Qualificatum kennis gekregen van
de gang van zaken en bet is niet een
voudig het „geval Stenhuys" te behan
delen.
De klachten zijn in drie punten on
dergebracht.
Ten eerste: het langdurig verwaar
lozen van zjjn dienst. Ten tweede: on
behoorlijke handelingen tegenover de
kerkeraad. Ten derde: Het openen van
de armenkist, die van drie sloten was
voorzien.
De predikant had er slechts één sleu
tel van. De twee andere sleutels be
rustten bij de oudste ouderling en bij
de diaken, die de kerkelijke boekhou
ding bijhield.
Ds Stenhuys dient daarop het volgen
de request bfj de Staten m:
De ondergeschrevene, Renatus
Stenhuys, predikant te Liefkenshoek,
neemt op het allerootmoedigst de
vrijheid zich met een oprechte schuld
bekentenis voor de voeten van UEd.
Mog. neer te werpen.
Hij betuigt, dat het hem van harte
leed doet, dat hjj UEd. Mog. zooveel
moeite veroorzaakt en door zijn on
voorzichtig gedrag, zich UEd. Mog.
billijke en rechtvaardige indignatie
op den hals gehaald heeft, hopende,
dat UEd. Mog. hem zijn misslagen
gunstig zult vergeven.
Voor het overige bidt de suppl. U
op het allerootmoedigst, dat het UEd.
Mog. gunstig en goedertieren moge
behagen, om na derzelven Hooge wijs
heid de zaken van den suppl. zoo ten
aanzien van de processen, als kosten
daarover, gelijk mede ten aanzien van
zijn tractement zoo te schikken, als
U het zal mogen goedvinden en be
houden de eere van zijn bediening kan
geschieden, aan welke uitspraak zich
de suppl. volkomen en van ganscher
harte zal onderwerpen, niet twijfe
lende of UEd. Mog. zullen zulke or
ders geven ten aanzien van zijn trac
tement, dat de suppl. met twee on
nozele kinderen in staat zal zijn, om
eerlijk te kunnen leven.
Hij belooft zich voortaan zóó te ge
dragen, dat UEd. Mog. nimmer recht
vaardige redenen van misnoegen te
gen hem zullen hebben.
't Welk doende enz.
RENATUS STENHUYS.
Hoewel dit alles doorgezonden wordt
naar het hol van de leeuw d.i. naar
de gedelegeerde rechters te Lillo en
Liefkenshoek die de zaak nu in han
den hebben heeft de uitslag, gelijk
te verwachten was, niet het minste ef
fect.
Hoewel de Classis al de tegen de do
minee ingebrachte bezwaren poogt te
ontzenuwen, houden zijn vijanden niet
op klachten over hem bij Gecommiteer
de Raden in te dienen.
Zonder de rechten der Classis te er
kennen schorsen ze hem in zijn dienst
en ontzetten hem op 24 October 1754
uit zijn ambtsbediening!
Zelfs drijven zij hun handelwijze te
genover hem zóver, dat ze hem op 24
Maart 1755 gevangen nemen en von
nissen.
De eis van dit vonnis, dat over hem
geveld wordt, is te eigenaardig, dan
dat we het niet zouden overnemen.
De eiser poseert waar te zijn, dat de
gedetineerde Renatus Stenhuys, ge
weest zijnde predikant te Liefkenshoek,
de administratie der penningen en gel
den, competerende de armen dier plaats
heeft gehad;
dat hij, gedetineerde, de elfde Juni
1750 te kort is gekomen f 760, acht
stuivers, twaalf penningen Brabants
geld;
dat hij, met geweld of list de kist ge
opend heeft, geld heeft genomen en
quasj daar een briefje heeft gelegd;
dat de gedetineerde zijn hooggaande
misdrijf schriftelijk heeft bekend aan
Gecommiteerde Raden;
dat hij dientengevolge, als predikant
is gedeporteerd en eerloos en onbe
kwaam verklaard, om ooit weer het
predikambt te bedienen;
Verder is gedetineerde veroordeeld in
de restituten der ontroofde armengel
den, met de kosten daarop gevallen.
Tevens is besloten, dat de gedetineerde,
bij vonnis van het Gerecht zal worden
gecondemneerd, om gebracht te wor
den ter plaatse, waar men gewoon is
criminele Justitie te doen, en aan een
paal gebonden, door de scherprechter
tscherpelijk met roeden gegeeseld zal
worden.
In open vierschaar moet hij, met ge
vouwen handen, op zijn knieën God en
de Justitie om vergiffenis bidden.
Voorts wordt hij voor altijd verban
nen uit Lillo en Liefkenshoek en ver
oordeeld in alle kosten, benevens een
geldboete van 200 ducaten 1200 gul
den ten behoeve der armen.
Ook moet hij in verzekerde bewaring
blijven, totdat er recht over hem be
schikt zal worden
(Slot volgt)
