M
„WESTELIJK VOORSTEL STROOIT DE
WERELD ZAND IN DE OGEN
Toezicht op het credietwezen.
'9
15
15
15
!5
19
18
!5
Wrange rede van de Russische
afgevaardigde
Groenten- en fruitexport krijgt
een hardë klap
Heeft Eden voorstel van Perzië
en Amerika verworpen?
Minister Lieftinck praatte bijna
vier uur lang
Christelijke onderwijzers bezonnen
zich op hun taak*
jave
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Wysjinsky lachte
f
Besluiten van
Agenda-commissie
Pagina 4
breid»
olade-
r «tik
'ens van
jieken mei
EZINNEN
ïRBRUIK,
ZEN.
ige cijfers
nten-publi-
lie-bureau
pert,
ravenhaga
Uitgave:
Stichting „Zeeuwseh Dagblad".
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 2438, bij geen gehoor voor
advertenties 2970, voor redactie
2435. Giro 274289. Kantoren:
Vlissingen: Van der Manderestr.
40, Tel. 2754, Middelburg: Korte
Noordstraat 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Terneu
ren: Dijkstraat 2628.
ZEEUWSCH DAGBLAD
7e JAARGANG No. 2016
Abonnementsprijs 4,55 p. kwartaal
Franco per post ƒ4,65
Advertentieprijs 19 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 et. per woord
VRIJDAG 9 NOV. 1951
Hoofdredacteur: J. D. TROOSTHEIDE Medewerkers: Directeur: JACQ DE SMIT
Mr W. F. E. baron v. d. Feltz, Middelburg; Ds A. Gruppen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes, Vlissingen; J. S. Hoek,
Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; Dr K. Huizenga, Middelburg; J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes;
Drs J. Kwekkeboom, Goes; J. Laport, Goes; Ds C. Metselaar, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel, Tholen; R. Zuidema, Goes
'Op- en ondergang van
Zon en Maan
Zaterdag: Zon op 7.52 u., onder
16.57 u.; Maan op 15.26 u., onder
4.03 u.
Hoogwater op Zaterdag 11 Nov.
Vlissingen: 11.35 u. 1.59 m.,
u. m.; Terneuzen: 12.04 u.
1.78 m., u m.; Wemel-
dinge: 0.48 u. 1.61 m., 13.10 u.
1.41 m.; Zierikzee: 0.36 u. 1.42 m.,
12.50 u. 1.20 m.
„Di heb tijdens de rede van Acbeson geen moeite gehad om wakker te
blijven, zo hartelijk heb ik steeds om deze afgevaardigde moeten lachen", zo
zei do Russische afgevaardigde Wysjinsky gisteren in de Algemene Verga
dering van de Ver. Naties te Parijs. De ontwapeningspoging van de Weste
lijke mogendheden noemde hjj een poging om de wereld zand in de ogen te
strooien.
De publieke- en perstribune was afgeladen toen Wysjinsky op betrekkelijk
rustige toon zjjn toespraak hield. In de morgenuren had minister Stikker
nog het woord gevoerd, die zich met kracht tegen de opvatting keerde dat
de oorlog alleen maar verdaagd kan worden, als de proletarische revolutie
in Europa voltooid zal zjjn.
Acheson had voor deze rede de voorstellen van Truman bepleit en gevraagd
deze onmiddellijk te behandelen.
De internationale toestand, zo zei
Wysjinsky, was slechter geworden als
rechtstreeks gevolg van de agressieve
daden van de Ver. Staten en de landen,
die de Amerikaanse leiding zjjn gevolgd.
De wereldeconomie en de aard der we
reldinflatie hadden een ongezond ka
rakter tengevolge van de bewapenings
wedloop en de ingestelde beperkingen
bij de binnenlandse economie.
„Ik verzoek met klem niet het invoe
ren van beperkingen en vermindering
van de bewapening, doch een onvoor
waardelijk verbod van alle atoombom,
men".
Rusland maakt alleen maar atoom
bommen om zich te verdedigen en is
niet van plan het Westen aan te vallen.
Het was een publiek geheim, dat de
Ver. Staten de stoot gegeven hadden tot
het plan-Schuman en het plan-Pleven,
die alleen tot doel hadden het militaire
potentieel van Duitsland te herstellen.
Daarom hadden de drie Westerse mo
gendheden de conferentie van de Grote
Vier in Juni doen mislukken.
i.
TERWIJL, wjj dit schrijven zjjn in de
Tweede Kamer de debatten begon
nen over het door Minister Lieftinck
ingediende wetsontwerp „Toezicht op
het credietwezen".
Dit wetsontwerp heeft veel beroering
en reacties teweeggebracht. Een stroom
van requesten en dagbladartikelen
ook in ons blad is hieraan meermalen
aandacht geschonken zjjn aan dit
ontwerp gewijd. De critiek die vooral de
finantiële bladen hebben geuit, is niet
bepaald vleiend over ons overheidsbe
leid.
Misschien zijn sommigen van mening,
dat dit wetsontwerp een aangelegen
heid is voor de staat en het bankwezen,
doch niets is minder waar dan dat. Dit
raakt het gehele Nederlandse volk, om
dat bij aanvaarding van dit wetsont
werp het gevoerde finantiële beleid van
de staat en het credietwezen ingrijpen
de verandering zal ondergaan. Wjj mo
gen dus aannemen dat de debatten en
het commentaar daarop met meer dan
gewone belangstelling zullen worden
gevolgd.
In enkele vervolgartikelen willen wij
zeer in het kort de aanleiding tot de
indiening van dit wetsontwerp, alsook
de voor. en nadelen, bespreken.
VOORSTELLEN.
Wysjinsky diende het volgende vijf
ledige voorstel in:
1. De Algemene Vergadering verklaart
dat deelneming aan het agressieve At
lantische blok en de inrichting van
Amerikaanse bases door dergelijke lan
den in andere landen onverenigbaar is
met bet lidmaatschap der Ver. Naties.
2. Landen, die deelnemen aan de oor
log op Korea moeten de vijandelijkhe
den staken en zich binnen tien dagen
hierna op de 38ste breedtegraad terug
trekken.
3. Alle buitenlandse troepen, met in
begrip van vrjjwilligersformaties moe
ten binnen drie maanden uit Korea te
ruggetrokken worden.
4. Alle leden staten van de Ver. Na
ties en andere staten buiten deze or
ganisatie moeten voor 1 Juni 1952 een
conferentie beleggen ter bespreking van
een werkelijke beperking van de bewa
pening, het verbod van het atoomwapen
en een internationale controle.
5. De Ver. Staten, de Sowjet-Unie,
Frankrijk, Engeland en China moeten
een vredespaot sluiten waaraan alle an
dere staten zich moeten honden.
Wysjinsky verklaarde voorts, dat de
strjjd voor de vrede zou eindigen met
een volledige overwinning van de vre
de, zoals maarschalk Stalin had gezegd.
ACHESON.
Toen Acheson het spreekgestoelte be
klom werd hij begroet door een lang
durig applaus. Hjj zei, dat indien het
ontwapeningsprogram aanvaard werd
het binnen 10 jaar mogelijk zou zjjn de
productiviteit van de wereld met 10
procent te verhogen en de hele wereld
behoorlijk eten te geven. "Tijdens deze
uitspraak schoven Wysjinsky en Malik
elkaar notities toe.
De Ver. Staten zjjn er trots op in
staat te zijn geweest een leidende rol
te spelen in de grote demonstratie van
collectieve veiligheid in Korea, aldus
Acheson.
Voorts verklaarde hij, dat in het af
gelopen jaar geen enkele daad van de
Sowjet-Unie heeft aangetoond, dat zjj
bereid is met de rest van de wereld sa
men te werken om spanningen en oor
logsgevaar te verminderen.
STIKKER.
Minister Stikker deed een vurig be
roep op de menseljjke waardigheid om
deze de haar toekomende plaats te ge
ven. Hij deelde mee, dat de Nederland
se regering het betreurt, dat Italië nog
niet als lid van de Ver. Naties is toe
ft*
DE VERSCHILPUNTEN.
De verschilpunten tussen de ont
wapeningsvoorstellen der Westelij
ke drie grote mogendheden en de
voorstellen, die Wysjinsky thans
gedaan heeft, zijn:
1. De Westelijke mogendheden
stelden een onmiddellijke bijeen
komst van de staatshoofden van
de Sowjet-Unie, de Ver. Staten,
Engeland en Frankrijk voor. Wys
jinsky wil een vjjfmogendheden-
conferentie voor het sluiten van
een niet-aanvalsverdrag, waaruit
blijkt, dat de status van China nog
een belangrijk geschilpunt is tus
sen Oost en West
2. De Westelijke mogendheden
stellen internationale contróie van
atoomwapens voor, doch de Sow
jet-Unie wil algeheel verbod.
3. De Westelijke stellen de ge
vechtslinie in Korea als grens voor
een wapenstilstand voor, Wysjin
sky de 38ste breedtegraad.
heim van Frankrijk is. En moge onze
arbeid de, in diepe nederigheid gevraag
de zegen ontvangen van Hem, die in
Zijn handen het lot van volken en na
ties geborgen houdt", besloot mr Stik
ker zijn toespraak.
De agendacommissie van de Algeme
ne Vergadering der Ver. Naties heeft
gisteren met negen tegen drie stemmen
en twee onthoudingen (Engeland en
Noorwegen) een voorstel van de Sow
jet-Unie verworpen, waarin verzocht*
werd een aanklacht van nationalistisch
China tegen Rusland inzake verdrags
schendingen niet op de agenda der Al
gemene Vergadering te plaatsen.
Mohamed Farozi Bey drong erop aan
het voorstel van de Arabische staten
inhoudende een verzoek tot bestudering
van de schending van de Marokkaanse
rechten door Frankrijk op de agenda
te plaatsen.
IN KOREA GESNEUVELD.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen tijdens gevechten op 10
October j.l. in Korea is gesneuveld de
soldaat R. F. Parijs, afkomstig uit Soe-
rabaja.
Verder maakt de regering bekend,
dat tot haar leedwezen tengevolge van
op 10 October tijdens actie In Korea be
komen verwondingen, op 11 October Is
overleden de soldaat J. Duinmayer, af
komstig uit Hoorn.
Bespreking van Adenauer met
Westelijke Grote Drié.
Adenauer zal op 21 en 22 November
te Parijs een bespreking hebben met de
ministers van Buitenlandse Zaken van
de Ver. Staten, Engeland en Frankrijk.
Adenauer is het met de drie partijen
van zijn coalitie-regering eens gewor
den, dat voor een verenigd Duitsland
wanneer het in een verdrag met de drie
Westelijke grote mogendheden verplich
tingen op zich zou nemen, dezelfde
voorwaarden zouden moeten gelden, als
voor West-Duitsland in het voorgeno
men verdrag met de Westelijke mo
gendheden zullen gelden.
VERBONDENEN VERWERPEN
VOORSTEL VAN DE
COMMUNISTEN.
Te Panmoendjon is bekend gemaakt,
dat de verbondenen Donderdag het
jongste communistische voorstel voor
een wapenstilstandslinie langs de hui
dige frontlijn vierkant hebben verwor
pen.
De commissie is tweemaal in to
taal vijf uur bfleen geweest. Na de
ochtendzitting verklaarde generaal-
majoor Hodes van de Ver. Naties-dele
gatie: „Wij trachten er achter te ko
men, wat dit (communistische) voor
stel precies inhoudt".
De verwerpingen betekenen niet dat
de onderhandelingen in het honderd
zijn gelopen.
Woensdag is een heftige slag geleverd
tussen communistische en geallieerde
tanks.
Samenspreking over Europees leger
Te Londen is bekend geworden, dat
de chefs van staven van de 12 landen
van het Atlantisch Pact te Rome zul
len. bijeenkomen, enkele dagen voordat
de ministerraad on 24 November sa
menkomt.
De militaire commissie zal de wijzi
ging- van de verdedigingsplannen van
het Atlantisch Pact en de voorgestelde
versnelde opbouw van de Atlantische
strijdmacht bespreken.
gelaten.
TIJDENS de bezettingsjaren hebben Mr Stikker sprak vervolgens de hoop
X i^,rir. uit) dat het confiict in Korea tot een
spoedige oplossing zal komen.
Over het vluchtelingenvraagstuk
sprekend gewaagde mr Stikker van de
brief die H.M. de Koningin onlangs aan
de president van de Verenigde Staten
heeft gericht.
Met de woorden: „Moge de arbeid
van de zesde zitting van de Algemene
Vergadering de gelukkige invloed on
dergaan van die combinatie .„van vin
dingrijkheid en realisme, die het ge-
de bezetters de bankbiljettenpers
druk werk verschaft. Milliarden guldens
aan bankpapier zijn in omloop gebracht,
zonder dat hiervoor de vereiste dekking
aanwezig was. Na de bevrijding moest
al dit bankpapier worden ingeleverd
waarvan zoals wij ons nog zullen
herinneren een groot gedeelte werd
geblokkeerd. Rente van enige betekenis
werd hiervoor niet vergoed, zodat Mi
nister Lieftinck een goedkope geldpoli
tiek kon voeren. Doch van lieverlede
geraakte het geblokkeerde geld op,
deels door terugbetaling in vrij geld,
deels door vereffening van belasting
aanslagen.
Omdat wij de eerste jaren na de be
vrijding nog weinig of niets met ons
geld konden doen, deponeerden wij dit
weer bij een bankinstelling, die daar
ook geen emplooi voor had en het tegen
een matige rente leende aan de staat
of bij de Nederlandsche Bank in bewa
ring gaf. De staat gebruikte deze gel
den voor de financiering van zijn schul
den en uitgaven.
Doch toen we weer konden gaan bou
wen en goederen konden kopen en han
del en industrie weer behoefte kregen
aan bedrijfscrediet, werden de aan de
banken toevertrouwde gelden geleidelijk
aan teruggevraagd. De banken konden
rendabeler geld lenen aan handel en
industrie dan aan de staat en dus wer
den ook de aan de staat geleende gelden
geleidelijk aan teruggevraagd.
De regering moet nu maar zien om
op andere wijze aan de benodigde gel
den te komen. De overheid heeft dit
probleem nu afgewenteld op de ge
meenten en er zal wel niemand onder
ons zijn die niet weet hoe groot daar
door de moeilijkheden voor de gemeen
tebesturen zijn geworden. Dagelijks
trekken zij er op uit om geld te kunnen
lenen en soms worden daarbij prak
tijken toegepast, die niet door de beu
gel kunnen. Toch willen wij deze prak
tijken niet al te hard veroordelen, om
dat de gemeentebesturen coüte que
coüte geld dringend nodig hebben om
aan de allernoodzakelijkste verplichtin
gen te kunnen voldoen.
]V/T ET DIT AL neemt het vertrouwen
in de finantiële gegoedheid van de
staat en de gemeenten niet toe. Inte
gendeel, in het buitenland gaat men
wantrouwig staan tegenover het fian-
ciële beleid van onze overheid en ook
in het binnenland ziet men reeds een
financiële crisis naderen.
In grote lijnen ligt hier de aanleiding
tot de indiening van het hierboven ge
noemde wetsvoorstel.
G.
VEERBOOT VASTGELOPEN.
De veerboot ZierikzeeKatse Veer
is gisteren op de Zandkreek vastgelo
pen, doordat de radarinstallatie niet
functionneerde. De bemanning slaagde
er in de veerboot na een half uur weer
vlot te krijgen.
Benoeming bij de Provinciale
Planologische Dienst,
Tot bureelchef der Provinciale Pla
nologische Dienst voor Zeeland is be
noemd de heer L. Everaars, ambtenaar
bij de Provinciale Dienst voor de We
deropbouw en Volkshuisvesting.
De heer Everaars volgt de deze zo
mer ontslagen bureelchef J. de Blieck
op.
In Terneuzen werd gisteren aanbe
steed de afbouw van het Prot. zieken
huis aldaar. De laagste inschrijvers wa
ren D. Certyn en Zn en A. J. de Haan,
beide te Amsterdam voor f 1.560.000.
DE ENGELSE IMPORTBEPERKINGEN.
OOK DE BANQUE DE FRANCE VERHOOGT DISCONTO OM
DEVALUATIE TEGEN TE GAAN.
In Nederlandse exportkringen houdt men rekening met een flinke terug
gang van de uitvoer naar Engeland nu dit land zijn import heeft beperkt.
De beperking komt voor de Nederlandse groenten- en fruitsector tamelijk
hard aan, aldus verklaart men in Nederlandse tuinbonwkringen. Vooral de
uitvoer van appels en van groenten en fruit in blik zal er moeilijkheden van
ondervinden.
Indien het appelencontingent voor Nederland alleen berekend wordt over
de leveranties in 1951 (de basis is 1950—1951), dan kunnen de moeilijkheden
ook nog meevallen. Betrekt men er 1950 (nihil) in, dan ziet de zaak er
donker uit.
Ten aanzien van de uitvoer van an
dere tuinbouwproducten maakt men
zich minder zorgen met het oog op het
seizoen. De uitvoer van uien en toma
ten valt niet onder de restricties en kan
dus rustig doorgaan. Kool en peen zul
len aan bijzondere vergunningen zijn
gebonden.
De omvang van deze uitvoer is ech
ter niet groot.
WALLSTREET.
In New York verklaarden handelaars
uit Wallstreet dat de Engelse maatre
gelen om een eind te maken aan de
goud- en dollaronttrekkingen ertoe zul
len leiden, dat het vertrouwen in het
pond sterling hersteld wordt. Zij waren
van mening, dat een verbetering van
de waarde van het pond sterling ech
ter waarschijnlijk nog geruime tijd op
zich zal laten wachten.
Na een onderbreking van 19 jaar
heeft de Bank of England thans weer
de regulering van het volume der geld
circulatie en van de rentevoet hervat.
In volledige overeenstemming met de
regering heeft het bestuur van de Bank
besloten, dat het aanbod op de geld
markt voortaan door de Bank zal wor
den bepaald en niet meer, zoals tot dus
verre geschiedde, door de behoefte van
de geldmarkt. Dit betekent, dat er een
eind is gekomen aan de periode van
goedkoop geld, die in 1932 is begonnen.
OPENBARE MENING.
De Engelse openbare mening, zoals
deze tot uiting wordt gebracht In de
ochtendbladen van gisteren, kan wor
den omschreyen als een grimmige vast
beslotenheid om alle mogelijke lasten
te dragen teneinde de strijd tegen de
economische ondergang te' winnen.
Het oliegeschil
Volgens een bericht uit Washington in de „New York Times" heeft de Britse
minister van Buitenlandse Zaken, Eden, een voorgestelde oplossing van het
BritsPerzische oliegeschil, dat in Washington door de Perzische premier,
Mossadeq, en de Amerikaanse assistent minister van Buitenlandse Zaken,
McGhee, was uitgewerkt, verworpen. Volgens de „New York Times" was het
voorstel door Acheson te Parijs aan Eden voorgelegd.
In diplomatieke kringen in Washington zou zijn gezegd, dat Eden een op
vallend gebrek aan belangstelling toonde en Acheson meedeelde, dat h(j tegen
zou steimmen als ooit over dit voorstel door het Engelse kabinet zou worden
gestemd.
Grondslag van de Amerikaanse bemiddelingspoging was de mening, dat de
regering-Mossadeq de komende verkiezingen niet zou overleven, als Mossadeq
niet met een bruikbare regeling om de genationaliserde olie-industrie te drij
ven, naar Perzië terugkeerde, aldus het blad.
In welingelichte kringen te Teheran is vernomen, dat de Sjah aan premier
Mossadeq een telegram zou hebben gezonden, waarin hjj verklaart, dat het
De Banque de France heeft gisteren
het disconto verhoogd van 8 tot 4 pro
cent.
REACTIES TE AMSTERDAM.
- Financiële kringen zijn in Amster
dam van mening, dat de disconto-ver-
hogingen door de Bank of England en
de Banque de France, zuiver en alleen
moeten worden opgevat als maatregelen
van verdediging tegen de op deze va
luta's gerichte recente aanvallen. Uit
deze disconto-verhogingen blijkt dat de
beide centrale banken bereid zijn het
pond resp. de franc te verdedigen te
gen de devaluatie-invloeden.
De heer J. M. v. d. Linde te Souburg
is benoemd tot sluiswachter te Vlis
singen.
IDeze enorme ravage is het gevolg van het kapseizen van twee toren- I
kranen op de werf van Versehure en Co te Amsterdam. Eén der kraan
voerders werd ernstig gewond en is later in het ziekenhuis overleden.
TOEZICHT OP HET CREDIETWEZEN.
Over patiënten, verpleegsters en operateurs
Bijna is er weer een record gebroken. Minister Lieftinck bleef slechts drie
minuten onder zijn spreekrecord van 3 uur en 51 minuten. Het is zo de ge
woonte van deze minister om lang te praten. Hjj vervalt in alle mogelijke
theoretische beschouwingen die de Kamerleden eigenljjk maar matig inte
resseren. Niemand keek dan ook verwonderd, toen de heer Schouten bjj de
replieken daarop wees. „Hoe is het mogelijk om op zo'n beschouwing in te
gaan"' zo riep hjj uit.
Hoewel de redevoering van de minis
ter dus erg lang was, kan men niet
zeggen dat ze nieuwe gezichtspunten
opende. Fel verzette hij zich tegen de
bewering van de heren Oud en Schou
ten, dat deze wet noodzakelijk was ge
worden door zjjn eigen politiek. In alle
moderne landen doet men aan crediet-
contróle, die een noodzakelijk middel is
om de betalingsbalans in evenwicht te
kunnen krijgen. Hoewel hij er niet diep
op inging was het wel duidelijk, dat de
minister het K.V.P.-amendement om de
werkingsduur van deze wet met een
jaar te verminderen niet erg prettig
vond.
Voor de rede van de minister voerde
ook prof. Romme (K.V.P.) het woord.
Hij wees erop dat hij met vier kettin
gen aan dit ontwerp was gebonden, t.w.
het regeringsprogramma, de bankwet
1948, het program van de K.V.P. en zijn
herinneringen aan het lidmaatschap
van de R.K.S.P. In het regeringspro
gram wordt gesproken van een con
sumptie- en investeringsbeperking.
Naar zijn mening vloeit daaruit voort
een credietsbeperking. Toch kon hij het
de heer Oud niet kwalijk nemen, dat
deze zich van het regeringsprogram
heeft gedistancieerd. Dit was een nood-
program, dat moest gelden voor tijde
lijke moeilijke omstandigheden. De re
gering kwam echter plotseling met een
definitieve regeling voor de dag. Hij
vroeg of er geen trucjes achter zaten
nu dit wetsontwerp een tijdelijk karak
ter heeft gekregen. De minister ver
klaarde dit niet te hebben gedaan. Een
definitieve regeling van de credietcon-
tröle achtte hij niet in strijd met het
regeringsprogram omdat de wetgeving
niet behoeft stil te staan. Dit ontwerp
is mede een uitvloeisel van de bankwet
1948.
Ook de heer Schouten leverde bij de
replieken critiek op de rede van prof.
Romme. Vooral waar hij gesproken had
van een pijnlijke operatie. Deze beeld
spraak gaat mank, aldus de A.R. woord,
voerder, die in deze gedachtengang de
credietnemer de patiënten, de credietin-
stellingen, de verpleegsters, de Neder
landse Bank en de minister van Finan
ciën de operateurs noemde.
Gisteravond zjjn de replieken nog-
niet beëindigd. Zij worden heden voort
gezet, terwijl tevens de artikelen en
enkele amendementen in behandeling
worden genomen.
Eden sprak met Acheson.
De Britse minister van Buitenlandse
Zaken, Eden, heeft gisteren op de Brit
se ambassade te Parijs een bespreking
gevoerd met zjjn Amerikaanse ambt
genoot, Dean Acheson.
De directeur van het Amerikaanse
hulpprogram voor het buitenland, Har-
riman, en de Amerikaanse ambassadeur
te Londen, Walter Gifford, woonden de
besprekingen bij. Er werd o.a. gespro
ken over het Perzische oliegeschil.
OPENBARE LAGERE SCHOOL
TE MIDDELBURG GEOPEND.
Gistermiddag heeft de burgemeester
van Middelburg, mr dr N. Bolkestein,
de nieuwe openbare lagere school aan
t Zand officieel geopend.
Mr Bolkestein uitte zijn waardering
voor de samenwerking tussen Bijzonder
en Openbaar lager onderwijs, vooral tij
dens de samenwoning In het gebouw:
aan 't Zand, waar de Chr. school thans
gehuisvest blijft. Wanneer de plannen
voor de bouw van een R.K. lagere
school zjjn verwezenlijkt, aldus de bur
gemeester, dan heeft Middelburg vol
doende scholen en is het tekort weg
gewerkt. Verder voerden het woord de
wethouder van Onderwijs, de heer J. W.
Kögeler, de heer A. A. Leenhouts, in
specteur van het L.O., de heert W.
Spinnaay namens de vakvereniging en
de architect ir A. van der Steur. Na
mens de oudercommissie sprak mevr.
Geertse die de school een schoolradio
aanbood. De heer Joosse dankte na
mens de Ohr. school voor de aangename
samenwerking, waarna de heer R. van
der Velde, voorzitter van Volksonder
wijs een fraaie electrlsche klok aan
bood. Het hoofd van de school, de beer
W. L. Groet, sprak een dankwoord.
Hierna werd de school bezichtigd. Van
de 7 lokalen zullen er voorlopig 4 wor
den gebruikt.
C.V. O.-Schooldag te Goes.
Twee meningen over de verhouding tussen
kerk en school.
Leerkrachten uit de gehele provincie^ leden van de Vereniging voor Chr.
Volksonderwijs, waren gisteren naar Goes gekomen om daar de schooldag bjj
te wonen en zich te bezinnen op hun taak. Een tweetal referenten was daartoe
uitgenodigd, n.l. ds R. Dijkstra, lid van het hoofdbestuur van C.V.O. te Putten,
die sprak over „De Christelijke school nu!", en de heer B. v. d. Kolk, inspecteur
C.V.O. te Amersfoort, die het woord voerde over „De taak der schoolbesturen".
L. nuttig zou zijn, indien de premier zijn terugkeer naar Teheran bespoedigt.
Na de gebruikelijke opening sprak de
Inspecteur van het C.V.O. in Zeeland,
de heer D. van der Hoop van Slochteren
uit Driewegen, een welkomstwoord,
waarin hij in dankbaarheid het werk
herdacht van wijlen de heer Dun, in
specteur L.O. en voorzitter van het
college van L.O.-inspecteurs, die vooral
in Goes als oud-schoolhoofd bekendheid
genoot.
REDE Ds DIJKSTRA.
Toen kwam ds Djjkstra aan het
woord. Zijn rede werd met teleurstel
ling ontvangen. Enkele vragenstellers
verweten hem zelfs „dat er geen ljjn in
zijn betoog was te vinden" en dat de
referent de christelijkheid van de
Christelijke school in twijfel trok. Men
had verwacht, zo zei men, geïnspireerd
te zullen worden. Men vond ook, dat
spr. meer voor de Openbare school dan
voor de Christelijke had gepleit.
Ds Dijkstra vond namelijk, dat de
doopbelofte geen propaganda-artikel
mag zijn voor de Chr. school, want dan
zou het van de mensen gaan afhangen,
of die school al dan niet zou bestaan.
De kerk maakt evenmin propaganda,
doch verkondigt het evangelie. De Kerk
weet ook, aldus spr., dat de doopbelofte
op de O.L. school net zo goed geldt als
op de Chr. school en ze spreekt zich
ook niet over het schooltype uit.
De ouders moeten vrij gelaten worden
in de schoolkeuze, als ze dat Christelijk
kunnen verantwoorden. Wel dienen zij
echter met de kinderen de Schrift te
onderzoekefi.
Ds Dijkstra wees er voorts op, dat
het hier gaat om het kind en niet om
de school. Bij de beantwoording van de
vele protesten ontkende spr. de posi
tieve waarde van de Chr. scholen niet,
doch hij bleef erbij, dat het paedago-
gisch verkeerd kan werken „om onze
dogmatiek rechtlijnig op de kinderen
los te laten".
ANDER GELUID.
Des middags sprak de heer B. v. d.
Kolk. Ook deze had, na het referaat
van ds Dijkstra, grote bezwaren en men
was daarom benieuwd wat hij zou
brengen. Deze spreker liet wèl een
ander geluid horen. Eerst ingaande op
hetgeen ds Dijkstra had verkondigd,
wees hij erop, dat het christelijk onder
wijs de oudste rechten heeft. Reeds on
der Karei de Grote kwam het onder
wijs onder de kerk en dit bleef zo tot temperatuur.
na de reformatie. Eerst de Franse re
volutie bracht ons het openbaar onder
wijs. Het Reveil heeft nadien de kerk
opgeroepen om zich met het onderwijs
te gaan bemoeien, doch de kerji was
verscheurd en zweeg. Toen gingen de
ouders, gedachtig aan hun doopbelofte,
„ploeteren" om hun kinderen christe
lijk onderwijs te laten geven.
Na herinnerd te hebben aan het ont
staan van de Vereniging voor C.V.O.,
wees de heer v. d. Kolk er met nadruk
op, dat „niet onze mening ons samen
bindt, doch het Gebod des Heren: „Op
dat zjj allen één zijn".
„Als leden van de Herv. Kerk zijn
wjj verplicht haar op te roepen, opdat
haar taak tegenover de christelijke
scholen verstaat".
Aan de hand van enkele voorbeelden
toonde spr. vervolgens aan, dat sommi
ge schoolbesturen hun taak wel wat al
te gemakkelijk opnemen en vaak hun
roeping vergeten. Met een bezielend
woord, waarin hij er de nadruk op leg
de, dat de christelijke scholen zo prach
tig de gelegenheid bieden om door de
kinderen het huisgezin te bereiken, be
sloot de heer v. d. Kolk zijn toespraak.
Na een gedachtenwisseling, waarin
mr Evenhuis, secretaris van C.V.O.,
nog enkele financiële punten belichtte,
sloot de heer Van der Kolk, nadat de
voorzitter een dankwoord had gespro
ken tot de leerlingen en leerkrachten
die voor wat ontspanning hadden ge
zorgd, alsmede tot mej. Everse, die en
kele liederen zong, de bijeenkomst met
dankgebed.
DE BIL* ZEGT:
Opklaringen.
Plaatselijk ochtendmist. Overigens
wisselende bewolking met enkele ver
spreide buien, zwakke tot matige Zui
delijke wind. Weinig verandering in
i •<:AJ
:9?
lii
