t&iÊk-
de louse
r
Nederlandse Regering deed de Ambonezen
onrecht, maar kon niet anders!"
Openhartige woorden namens Minister van Oorlog tijdens proefproces.
Chefarine „4"
doet wonderen
Duitslands eenheid slechts mogelijk
door integratie*
Ambonezen uit Zeeuwse kampen
aan het werk*
ft
Over het ontslag der Ambonese militairen.
„Onderlinge ruzies aan de orde van de dag,
herscholing wordt gesaboteerd,"
Onder
Voldoende werkgelegenheid
in Noord-Zeeland.
Dr Adenauer ontzegt de Kerken het recht om
over deze kwestie te spreken.
Eerste Ned. Coöp. Kunstmest-
fabriek maakte een winst
van ruim f 500.000.
Scholen worden bezocht, cursussen gevolgd.
HIÉR
ONS FEUILLETON.
Die, qi
ou-euuini
Woensdag 7 November 1951
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 2
„De souvereiniteitsoverdracht aan Indonesië heeft een omwenteling; te
weeg gebracht in de verhoudingen tussen Nederland en dit land, waarbij
de Ambonezen in de knel zijn geraakt. Hun zelfbeschikkingsrecht is niet ge
ëerbiedigd, zoals de Regering herhaaldelijk heeft erkend. Nederland kan
echter geen doeltreffende maatregelen nemen zonder Nederlandse belan
gen te schaden!" Deze openhartige bekentenis kwam Maandag uit de mond
vande advocaat, die namens de minister van Oorlog optrad in een
rechtsgeding voor het militair ambtenarengerecht te Den Haag tussen een
aantal Zuujmolukse K.N.I.L.-militairen en de Staat der Nederlanden tegen
het hun bij aankomst in Nederland verleende ontslag uit de tijdelijke
dienst der Koninklijke Landmacht.
Deze advocaat was mr D. J. Veegens.
Voor de Ambonezen trad mr K. van
Rijckevorsel op. Er bestond voor dit
roefproces een enorme belangstelling;
e grote zaal van de Hoge Raad was
geheel gevuld voornamelijk met Am
bonezen en andere Zuid-Molukkers.
Uit elk der Ambonese woonoorden
hadden twee Ambonezen verlof ge
kregen de zitting bij te wonen.
In zijn toelichting op het bezwaar
schrift tegen het ontslag verklaarde mr
van Rijckevorsel, dat de aanhangig ge
maakte procedure ten doel heeft de
Zuid-Molukse oud-KNIL militairen te
brengen in dezelfde rechtspositie ten
opzichte van het Koninkrijk der Ne
derlanden als waarin zij waren ten
tijde van hun verblijf op Java na 26
Juli 1950. De raadsman zette uiteen,
hoe de Zuid-Molukse oud-KNIL-mili-
tairen, die op 26 Juli 1950, de dag van
opheffing van het KNIL, nog niet wa
ren afgevloeid, van die dag af de status
Van tijdelijk K.L.-militairen hebben
verkregen, waarvoor zij onder de ver
antwoordelijkheid van de minister van
oorlog kwamen. Van afvloeiing dezer
militairen binnen het door de repu
bliek gedeeltelijk bezette gebied der
Zuid-Molukken, kon, aldus de raads
man, niets komen. Hun leven en vrij
heid zou daardoor in gevaar worden
gebracht. Demobilisatie in de door de
militairen zelf gekozen landstreken,
het vrjje gebied der Zuid-Molukken of
Nieuw-Guinea, kon de goedkeuring der
regering niet wegdragen. Daardoor, zo
vervolgde mr van Rijckevorsel, zijn de
Zuid-Molukse oud-KNIL-militairen
tijdelijk naar Nederland overgebracht.
De regering was immers verplicht op
Uiterlijk 1 April 1951 alle onder Neder-
tands bevel staande troepen uit het ge-
>ied der Republiek Indonesië af te
voeren. Bij hun aankomst in Neder
land zijn zij, in strijd met de toezeggin
gen van hun militaire bevelhebbers,
aldus de raadsman, onmiddellijk uit de
tijdelijke K.L. dienst ontslagen. Tegen
dit ontslag richt zich thans het beroep
van da oud Zuid-Molukse militairen.
Volgens de R.T.C.-regeling der land
strijdkrachten en dienstvoorwaarden
van het K.N.I.L., die in het Neder
landse recht zijn opgenomen, mocht
het ontslag slechts geschieden, zo
meende de raadsman, gelijktijdig met
de afvloeiing. Dit is niet gebeurd. De
sociale rechtspositie van deze beroeps
militairen, zo vervolgde de raadsman,
ls beschermd tot op het tijdstip, waar
op zij hun uiteindelijke bestemmings
plaatsen hebben bereikt, zodat de re
gering hen niet tussentijds in de toe
stand van armlastige ontheemde bur-
fers had mogen brengen door hen uit
e dienst te ontslaan. Mr van Rijcke
vorsel bestreed ten slotte het beroep
van de regering op de onbevoegdheid
van het militair ambtenarengerecht.
Indonesische politiek, heeft hier een
uitlaatklep gevonden, zo zei mr
Veegens.
Het spel van deze krachten heeft
onze 13.000 Ambonezen in een dood
lopend slop gedreven, zo vervolgde
de raadsman. De regering werd door
de beslissingen in kort geding gedwon
gen hen naar Nederland te laten
overkomen.
Daarvoor was de toestemming van
de republikeinse regering noodzakelijk,
die internationaal aansprakelijk is voor
deze Indonesische staatsburgers. Die
toestemming is verleend op voorwaar
de, dat de Ambonezen niet als militai
ren operationeel zouden worden ge
bruikt, waar ter wereld ook. Hun huis
vesting, voeding, kleding enz. kosten
per hoofd, mannen, vrouwen en kinde
ren dooreen, f 2000.k f 2500.-— per
jaar, hetgeen meer is dan het grootste
deel van het Nederlandse volk ver
dient.
Mr Veegens vervolgde: „De Ambo
nezen zelf zijn ieder begrip voor de
verhoudingen kwijtgeraakt. Zij heb
ben zich door de heren van „Door
de eeuwen trouw" laten meeslepen In
een duister avontuur met Sweerts en
Westerling. Deze oud-militairen er
kennen de door de regering aangestel
de leider van de woonoorden, de
generaal-majoor Scholten, niet als zo
danig. „De tijd, dat de Ambonees voor
een generaal stokstijf In de houding
springt, is voor altijd voorbij", aldus
ex-sergeant-majoor Aponno op 13
September j.l. in den Dierentuin.
Onderlinge ruzies en vechtpartijen
zijn aan de orde van de dag. Als een
kampleider tegen aanmatiging van
gezag door Ambonese leiders optreedt,
wordt hij met messen bedreigd, zoals
de luit.-kolonel Navis op 31 October
j.l. te Bameveld is overkomen. De
herscholing wordt gesaboteerd door
een onmogelijke beroepskeuze (ieder
een bankwerker) en zelfs normale
kampcorvees worden geweigerd.
De raadsman besloot met de opmer
king, dat de Ambonezen, die niet te
rug willen, beter zouden doen het
woord van de Koningin ter harte te
nemen, uit haar brief van September
j.l. aan president Truman over het in
ternationale vluchtelingenprobleem.
In deze brief schrijft de Koningin, dat
verlossing van het gevoel van onvrede
en mislukking en herwinning van on
afhankelijkheid en zelfrespect slechts
kunnen worden verkregen door in
schakeling in het economische leven,
waardoor zij wederom zelf de verant
woordelijkheid kunnen dragen voor
hun gezinnen.
UITSPRAAK OP 26 NOV.
Mr van Rijckevorsel in zijn weer
woord bestreed de door mr Veegens
geuite beschuldiging dat de Ambone
zen in de kampen moeilijkheden ver
oorzaken. Als er moeilijkheden zijn.
dan worden ze veroorzaakt door het
onoordeelkundig optreden van de re
gering, zo zei hij.
Mr van Rijckevorsel verklaarde
tenslotte nog, dat de Ambonezen niet
het slachtoffer wensen te worden van
de „angstpsychose" van de Neder
landse regering, die aldur de raads
man, uit vrees voor verwikkelingen
de rechtvaardige eisen van de Ambo
nezen inzake hun zelfbeschikkings
recht bij de Republiek Indonesia niet
durft te ondersteunen.
De uitspraak werd hierna bepaald op
26 Nov. a.s.
(Ingez. meiedeling, advert.)
TEGEN PIJNEN EN GRIEP 20 TABLETTEN i f 0.7S
Terwijl het vraagstuk van het herstel der eenheid van Duitsland nu is over
gebracht naar het iliveau van de Ver. Naties te Parijs gaat de interne strijd
in Duitsland om het probleem voort. De „Choc des opinions", die dan in Koe-
nigswinter tussen dr Adenauer en de leiders der Evangelische Kerken in Duits
land heeft plaats gehad, is wellicht de belangrijkste ontwikkeling ln het op
lange afstand gevoerde debat tussen de beide Duitse regeringen. De afgevaar
digden van de kerken hebben het standpunt verdédigd, dat de hereniging van zo
overheersende betekenis geacht moet worden, dat rechtstreekse besprekingen
hierover met de Oostduitse machthebbers niet alleen gerechtvaardigd doch ook
geboden zijn.
De Raad der Evangelische Kerken
in Duitsland heeft sedert lang ge
tracht een standpunt te formuleren,
dat boven de politieke strijd zou kun
nen uitgaan. Hij heeft zich sedert de
instelling der beide Duitse republie
ken steeds de belangrijkste verbin
dingsschakels genoemd, die tussen de
beide helften van het land is blijven
bestaan.
In het bijzonder in het laatste jaar
HET STANDPUNT VAN I beeft de regering van de Oost-Duitse
republiek de Evangelische Kerk in
deze houding aangemoedigd door on
dermeer haar volle medewerking te
/erlenen aan de onlangs in Oost-Ber-
ijn gehouden kerkendag, die presi-
lent van Thadden-Trieglaff van de
laad der Kerken gebruikte als een
jodium om tot eenheid den Duitse
.roeders aan beide zijden der grens
p te roepen. De houding der Evan-
elische Kerken wordt mede bepaald
.oor het feit, dat zij haar zwaarte-
unt heeft in Oost-Duitsland. Op de
eden gehouden conferentie waren
an ook vier afgevaardigden uit Oost-
uitsland, waaronder de bisschop van
aagdenburg, W. Kreyssig, aanwezig.
Vooraanstaande vertegenwoordigers
an de Evangelische Kerken, zoals ds
iemöller en odd-minister Heinemann,
bben herhaaldelijk de herbewapening
an West-Duitsland op religieuze gron-
sn afgewezen. By de jongste verlde-
'ii gen in enkele Duitse landen is ge
leken, dat deze actie geleid heeft tot
en sterk verval van de Christeljjk-De-
loeratiseho party in de protestantse
.treken.
DE REGERING.
Namens de minister van Oorlog be
streed mr Veegens de bevoegdheid van
de militaire ambtenaren-rechter. Naar
het standpunt van de minister behoort
deze zaak bij de burgerlijke rechter
thuis. Mr Veegens betoogde, dat hel
gegeven ontslag niet ongeldig is, war.
neer de gewenste afvloeiing niet heef'
plaats gevonden. Naar zyn inzicht heb
ben de Zuid-Molukse oud KNIL-mil-
tairen geen absoluut recht kunne
doen gelden op afvloeiing naar Cerar
of Nieuw-Guinea. Deze afvloeiin
mocht de regering op grond van mi'
taire of staatkundige overwegin-
weigeren. Mr Veegens verwees daarbij
naar de terzake gedane uitspraak v
de Hoge Raad.
DE HOUDING DER AMBONEZEI
Mr Veegens besloot zijn pleidot
met enige opmerkingen over het Am
bonese vraagstuk in het algemee-
waarbij hij vroeg, te bedenken, dat d
Uitroeping van een zelfstandige R.M.S
bij de R.I. overeenkomstige reactie:
beeft teweeggebracht als een beslui,
van Finsterwolde zich aan te sluiter
by Oost-Duitsland in Nederland zoi:
veroorzaken.
Dr Adenauer heeft deze conferen
tie willen benutten om de oorzaken
voor de steeds verder gaande poli-
Men had van de Ambonese oud-mi- tieke scheiding tussen protestanten en
litairen begrip voor de werkelijkheid i
mogen verwachten zo vervolgde de
raadsman. Twee wegen stonden voor
hen open: óf terugkeren naar hun va- f
derland, hoe zwaar dit besluit hun ook
moge vallen, óf ernstig trachten in de
Nederlandse samenleving te worden
katholieken te onderzoeken. Dit
neemt echter niet weg, dat bisschop
Dibelius van Berlijn en president
Thadden-Trieglaff bij hun interventie
in Bonn zijn gestuit op een resolute
afwijzing van hun gezichtspunten
door dr Adenauer.
De kanselier heeft ook tegenover de
kerkleiders het standpunt verdedigd,
dat een hereniging van Duitsland al
leen aanvaardbaar zou zyn langs de
weg van een integratie van de bonds
republiek in het Westen. Hp heeft ove
rigens het recht van medespreken der
kerk in deze politieke kwestie betwist.
De protestantse afgevaardigden van
de Bondsdag, die de conferentie bij
woonden, onder wie dr Gerstenmaier,
hebben getoond het standpunt
van de kanselier te delen. Zij hadden
de bijeenkomst gewenst om te trach
ten tot een betere verstandhouding
tussen de C.D.U. en de Evangelische
Kerken te komen, doch het laat zich
aanzien dat de afloop der discussie
eerder tot nieuwe spanningen zal lei
den. Deze zullen te duidelijker merk
baar worden wanneer de Raad der
Evangelische Kerken ook met de
Oost-Duitse autoriteiten over het
eenheidsvraagstuk contact gaat op
nemen.
In de te Vlaardingen gehouden alge
mene vergadering der Eerste Ned.
Coöp. Kunstmestfabriek, herdacht de
vorzitter, de heer D. W. Lindenbergh
uit 's-H. Arendskerke, met enkele ge
voelvolle woorden de chemicus van de
fabriek, de heer D. Leijdens, die en
kele weken geleden plotseling over
leed.
De winst bedroeg f 557.652.40. Aan
leden afnemers zal worden uitgekeerd
f 17.17 per 1000 kg., zijnde het ver
schil tussen de ledenprijs en de ge
middelde wereld marktprijs 1950-51.
Voor ieder aandeel zal f 10 worden
gestort op de „ledenrekening", terwijl
een bedrag van f211.202.40 zal wor
den toegevoegd aan de vernieuwings
reserve.
Het ledenkapitaal bedraagt thans
f5.196.750. Hierin wordt deelgenomen
door de Zeeuwse Coöp. Kunstmest
fabriek voor f3.277.500 en door de
Noord-Nederl. C. K. voor f 1.919.250.
De reserve is groot f 1.822.838.95,
de vernieuwingsreserve f 853.377.95
(voor de bijvoeging), de pensioenre
serve f250.000, de ledenrekening
(voor de bijschrijvng) f 692.168.70. In
het afgelopen boekjaar werd ruim 10
H.A. terrein bijgekocht. Spoorwegen,
gereedschappen en inventarissen, als
mede tankschepen, staan op de balans
voor f 1.
De balans sluit met f 14.241.311.
De productie bedroeg 276.000 ton
superfosfaat. Hiervan werd aan de
leden geleverd 36.200 ton. De gepro
duceerde 53.600 ton zwavelzuur wer
den in eigen bedrijf verwerkt.
De nieuwe fabriek voor fosfaatver
bindingen kwam in de loop van het
boekjaar gedeeltelijk in bedrijf. In
Mei 1952 hoopt men op volle capaci
teit te werken. De behoefte aan su
perfosfaat is in het buitenland nog
St66uS zeer ffroot. ^aam z.xjx1, cvcxiccxxa uijuxdck v/xxx "t» iT 7 - i
De kostprijs van het product zal een i gehele jaar een toestand op de ar- konden met anders, omdat zy de rug
stijging ondergaan door de stijging beidsmarkt te handhaven, waarbij het Wie tzijtt centenver
van grondstoffen en zeevrachten. laanhnd nimmer de vraas overtrof. I boemeid heeft, die kan dan tot zyn
V „WAAR NIET IS...."
„Waar niet is verliest zelfs de kei-
I zer zijn recht!" zegt het spreekwoord
en hierop beroept zich de Nederlandse
regering om het aan de Ambonezen
en aan de Indonesische minderheden
in het algemeen begane onrecht te
rechtvaardigen. Dat dat onrecht ge
pleegd is, wordt toegegeven. Mr Vee
gens heeft het tijdens het proefproces
De arbeidsmarkt in Noord-Zeeland over de aan hei Ambonese K.N.I.L.-
vertoont het gehele jaar 1951 een zeer versoneel gegeven ontslagen, erkend,
gunstig beeld ^Werkloosheid is de I ksprak daar namens de minister
laatste negen maanden praktisch on- van oorlog. Maar heeft hij gezegd
hekend Ook nu ie er hehalve en- Nederland kon niet anders, zonder
kele inschrijvingen uit' de bouwvak- zijn belangen ernstig te schaden!
ken, van werkloosheid nog geen Dlt ^aatste 1S volkomen juist. Neder-
sprake lana was waarschijnlijk in moeilijk-
Verschillende oorzaken hebben I keden geraakt als het de Ronde Tafel
hiertoe geleid. In de eerste plaats was Conferentie had doen mislukken, want
er in de landbouw van April af het onze regering stond toen onder zware
gehele jaar door zoveel werk, dat van van buitenlandse, speciaal Ame-
het opeenzetten der suikerbietenplan- nk?™Se betweters.
ten tot en met het aardappelen- en Daarom is die in de practijk waar-
bietenrooien continu in het landbouw- I d ?e, bepaling betreffende het zelf-
bedrijf kon worden doorgewerkt. De beschikkingsrecht uit de bus gekomen.
tijdelijke overbrugging werd gevormd \Maar als men weet hoe die overeen-
door de zilveruien (wieden en pluk- komst uiteindelijk tot stand kwam, dan
ken). Ook thans geeft de landbouw m07et me™ e,r de regering thans toch
nog aan velen werk, nu aardappelen efn keel ernstig verunjt van ma-
en uien worden gesorteerd. Toen de keji dat zy er zich nu op beroept dat
mosselvisserij weer opleefde en men die bepaling onuitvoerbaar is. Immers,
percelen ging bezaaien in de Wad- de da}um van d/ slotzitting der
denzee, gaf ook deze bedrijfstak volop R-T.C. reeds was vastgesteld, moesten
werk én kwam men dikwijls arbei- ^ee 'punten geregeld worden:
ders te kort zelfbeschikkingsrecht en de finan-
Voor de grondwerkers en hulpar- «ète verhoudingen tussen beide lan-
beiders in deze branche waren de Iden- ls Joen een soort koehandel
door de Ned. Heide Mij. en andere gedreven: Nederland deed t.o.v. het
aannemers uitgevoerde werken in de zelfbeschikkingsrecht wat water m de
Polder Vier Bannen (Ruilverkave- en Indonesië deed hetzelfde t.o.v.
ling) objecten, waaraan het gehele de financiën. En zo kwam men tot een
jaar kon worden gewerkt, terwijl ook ac??°rd\
de verbetering van Rijksweg no. 18, L a"d niet andersm-
waar momenteel nog 40 mensen werk- ^rdaad! De mensen die voor ons deze
zaam zijn, eveneens bijdroeg om het onderhandelingen gevoerd hebben
- lnr\mrifinn nn i rtt rt-ytrlOf
gehele jaar een toestand op de ar
beidsmarkt te handhaven, waarbij hi
aanbod nimmer de vraag overtrof.
Er verbiyven op dit ogenblik 1150 Ambonezen in Zeeland. Zy zyn onder
gebracht in D.U.W.-kampen op Walcheren, Schouwen en in West Zeeuwsch-
Vlaanderen. Er zyn 147 gezinnen bp. De lust tot werken is groot, daar men
beseft, dat leeglopen geen pretje is en bovendien door werken een aardige by-
verdienste wordt verkregen boven het zakgeld. De wil om te werken is dus
volop aanwezig, maar de werkgelegenheid is uiterst klein. Een aantal jongeren
bezoekt de scholen, de ouderen volgen cursussen, die melt medewerking van
het ministerie van O., K. en W., deels in de kampen, worden georganiseerd
schuldeiser zeggen: „Ik heb niet en
waar niet is, verliest de keizer zijn
recht!" Maar de vraag is: „Hoe komt
het dat er wet is?" En aan de Neder
landse regering mag men de vraag
stellen: „Hoe komt het dat ge niet an
ders kon?" En dan blijkt toch wel,
dat de Ambonezen in de knel zijn ge
raakt door futloosheid van de rege
ring en niet door onafwendbare om
standigheden!
Waarbij we met dit alles niets wil
len zeggen ten voordele van de vele
Ambonezen, die nu een grenzenloze
ondankbaarheid tonen.maar dat is
een geheel andere zaak!
De jeugd gaat naar school, zowel in
Middelburg, Vllssingen, Oostburg als
Zierikzee of, wat het lager onderwijs
betreft, naar de dorpsscholen. Een aan
tal meisjes bezoekt de Huishoudschool
en raakt op deze wijze vertrouwd met
het huishouden in ons land, dat zo ge
heel anders is ingesteld dan op Ambon.
De technische vakken hebben de be
langstelling van de jongeren. De Tech
nische en Machinistenschool te Middel
burg trekken leerlingen aan en in het
Vlissingse kamp verblijvende jongens
gaan naar de „de Ruyterschool".
Aan de Zeevaartschool te Vlissingen
is nu een speciale leraar verbonden. Er
wordt daar voor 26 jongens een motor-
drijverscursus gegeven. De radiotelegra-
fistenopleiding wordt door 15 jongens
gevolgd. Verder studeren er hier voor
seheepswerktuigkundige en stuurman
op de grote en kleine vaart.
De Middelburgse M.U.L.O. en H.B.S.
worden ook door Ambonezen bezocht,
terwijl dit eveneens het geval is met
deze onderwijsinstellingen in Zierikzee,
Oostburg en Vlissingen.
De lessen zijn voor de meeste leer
lingen moeilijk te volgen, omdat het
leerplan op vele punten afwijkt van
hetgeen zij gewend waren. Men heeft
echter alle mogelijke medewerking van
onderwijskrachten, ook om te helpen bij
avondstudie. De jongelui werden inge
deeld bij de verschillende takken van
onderwijs op grond van de opleiding,
die zij reeds in Indonesië hadden ge
noten.
CHR. ONDERWIJS.
Over geheel Zeeland genomen bezoe
ken 160 jongens en meisjes de lagere
scholen. Aangezien het grootste deel
van de hier verblijvende Ambonezen
protestants is, zijn deze kinderen op
chr. scholen voor l.o. geplaatst. Boven
dien zijn er twee kampscholen, t.w. één
in Koudekerke en één in Oostburg.
voor te plaatsen barak in het kamp te
Vlissingen een omscholingscursus wor-
Daar wordt les gegeven in de Maleise I den gegeven. Voorts worden in de kam-
taal door leerkrachten, die aangesteld I pen, waar gezinnen zijn gehuisvest, brei.
zijn door het ministerie van O., K. en en naaicursussen gehouden voor vrou-
W. Een moeilijkheid is, dat vooral de wen en meisjes. Er bestaat daarvoor
kampen op Walcheren nogal eens van goede animo. In het kamp te Middel
bevolking wisselen. Serooskerke en I burg begint deze week ook zo'n cursus,
Grijpskerke moeten worden ontruimd, I Wat de ontspanning betreft, kan wor-
het kamp te Koudekerke wellicht even- den opgemerkt, dat de zendingen van
eens. Er wordt echter naar gestreefd, het RodeKruis overal in grote dank-
de leerlingen, die nijverheids- of mid- I baarheid zijn aanvaard,
delbaar onderwijs genieten, in Middel- Toch heeft men nog wel gebrek aan
burg of Vlissingen te houden. De kam- enkele spelen. Op muzikaal gebied zijn
pen in Zeeland zijn zeer in trek bij de I de Ambonezen ook tot één en ander in
in Nederland gehuisveste Ambonezen, staat, gezien de twee goed geleide
ook al omdat zij vrij dicht bij steden bands, die overal veel succes oogsten,
met verschillende onderwijsinstellingen Bovendien is er medewerking van vele
liggen, hetgeen elders in ons land niet verenigingen verkregen, die de Ambo-
het geval is. Tal van aanvragen voor nezen in de kampen een gezellige avond
plaatsing in Zeeland moeten dan ook I komen aanbieden. Ook voor de geeste-
worden afgewezen. I lijke verzorging wordt het nodige ge-
nnrpirriri wwiwufTr» daan. Een Ambonees predikant verblijft
WERKGELEGENHEID het kamp tg Middelburg en bezoek{
Een aantal Ambonezen heeft vast van daaruit alle kampen in Zeeland,
werk gevonden Te Middelburg werken Hy heeft een aantal assistenten, men
ze bij verschillende firma s. Dit heeft I zou ze ouderlingen kunnen noemen,
een zeer behoorlijk verloop. dje jn alie kampen te vinden zijn. Re-
Het aantal, dat vast werk heeft, is I gelmatig houdt de predikant besprekin-
slechts klein en bedraagt momenteel 15. gen mej; deze ouderlingen over het werk
Een groter aantal wordt bij diverse der geestelijke verzorging,
werkzaamheden ingezet. Zo heeft men
deze week voor het betonstorten by de
sluiswerkzaamheden te Veere voor 3
dagen 50 man nodig. Er is een beroep
gedaan gedaan op de Ambonezen en
Sowjet-Unie eiste zetel in V.N,
voor Peking-China.
De Sowjet-Unie heeft Maandag op
dit slaagde volledig. Zo zijn ze ook en- de sluitingsvergadering van de Alge-
kele dagen bezig geweest met kabel- mene Vergadering der V.N. de eis
trekken en landbouwwerkzaamheden, I gesteld, dat Peking-China een zetel
zoals aardappelrooien e.d. Er is echter I krijgt. Jacob Malik verklaarde, dat
te weinig werkgelegenheid om allen de kwestie van de vertegenwoordi-
doorlopend aan werk te helpen. Ook in ging van communistisch China één
Zeeuwsch-Vlaanderen, evenals op van de belangrijkste van het ogenblik
Schouwen, heeft een klein aantal van was.
de daar in de kampen verblijvende Am
bonezen vast werk gevonden. Het Gew.
Arbeidsbureau verleent alle mogelijke
medewerking.
CURSUSSEN.
Binnenkort zal in een speciaal daar-
Een resolutie van Malik om de
kwestie naar de nieuwe zitting te
verwijzen, werd verworpen met 20
stemmen tegen 11 bij 11 onthoudin
gen. Egypte, I lia en Zweden be
hoorden tot de voorstemmers, Enge
land, Israël "n Brazilië onthielden
zich.
(Ingez. mededeling, advert
UH.AUEMAAL ZWAWE/VBERS'S ROOKWORST..KOEOSSAAL.
EEK 0E2EU/0EPA0 tS PAS
SMAKEl'JK BESTEED. ..AISH
2MNEN8£M'$
ROOKWORST
Bsgsag BUHWMAtnjDENeET! m
„Jawel", antwoordt Tootje.
0 Ze gaan naar de gang, en hij helpt
ingeschakeld.Wij zien noch het een I haar in haar mantel. En dan stappen
noch het ander gebeuren door twee I ze naar buiten, het prachtige herfst
oorzaken. weer in. Ofschoon het al bijna Novem
Vooreerst wordt het politieke pro- I her is, is het nog heel zacht. De laatste
bleem van de verhouding van de Zuid- I bladeren, in alle schakeringen van
Molukken tot de R.I. doorkruist door hruin, geel en rood, dwarrelen langs
het sociale probleem van de positie van de straten. De wind is bijna zoel, het
deze mensen- in de maatschappij. De I ?ou een lentewind kunnen zijn. Er zit
Ambonezen hebben sinds jaren een 'eis van verwachting in de atmosfeer,
stand van beroepssoldaten gevormd, ne^ alsof niet de winter, maar de zo-
geboren en getogen in de militaire I mer 'n het verschiet lag. Of komt het
kampementen. Zij gevoelen zich diep door Geerts stemming, dat hij dit zo
verongelijkt, doordat deze loopbaan aanvoelt?
verder voor hen gesloten is; de K.L.
heeft voor hen geen emplooi. Zij ver-
feten daarbij, dat tal van Nederlan- j
ers, b.v. K.N.I.L.-personeel (gedeel
telijk), ambtenaren, planters, om over
eenkomstige redenen een nieuw be
staan moeten zoeken.
Bovendien heeft het streven
Herinner je je nog, dat we samen
hebben geschaatst?"
„Ja, dat weet ik nog best."
„En toen mocht 't opeens niet meer,
hé?"
„Nee, toen mocht 't niet meer."
Bah! wat is dit een onbenullig ge
sprek. En dat terwijl Geert zich hoe
zelfstandigheid van de Zuid-Molukken ^.a"ger meer vervuld voelt van
hier te lande in bepaalde kringen steun 4?. ene. zijn openbloeiende liefde voor
gevonden. De zaak van Ambon spreekt dlt me^je-
ln twee opzichten tot het Nederlandse .m'we moeten terug zegt Too-
volk, zo meende spr. Uit humanitaire I tje. „Anders blijven we te lang weg.
overwegingen zijn velen bereid partij "^egl „otje
te kiezen voor de Ambonezen, alleen "t'ó".
omdat zij de onderliggende partij zijn. Heidorp?" vanavond ook nog in
De „traditioneel-koloniale instel- „Natuurlijk!"
ling" van een andere groep, die is „Zullen we dan vanavond eens een
prachtig weer."
Het weer doet er eigenlijk niets toe,
al stortregende het, dan zou Geert het
haar ook hebben gevraagd. Maar dit
is een goede aanloop.
„Jazegt Tootje, wat aarzelend.
„Hoe laat had je gedacht?"
„Nou, om acht uur. Hier bij deze
lantaarn
van verliefden. Want dat hy ook aan
Tootje niet onverschillig is, merkt
Geert al spoedig.
Haar hand ligt in de zyne, terwijl
ze lopen. Hij voelt die warme, stevi
ge werkhand als iets heel kostbaars,
Het is de hand van een mens. Het is
de hand van een vrouw, wier leven
zich naar het zijne toe gaat buigen,
72.
door WIJMIE FIJN VAN DRAAT.
Ze belooft, dat ze er zal zijn. Geert
voelt, dat zijn voorhoofd klam is van
zweet. Hoe is het mogelijk! Het is toch
eigeniyk niets bijzonders, dat hij een
afspraakje met Tootje maakt. Niets
bijzonders? Het komt hem voor, dat in
enkele ogenblikken de wereld volko
men veranderd is. Hij, die rustig elke
dag met zoveel mensen kan omgaan,
is door dat ene meisje geheel van zijn
stuk gebracht. Maar dat kan Tootje niet
helpen. Dat doet de liefde, dat won
derlijke en prachtige gevoel, dat de
mens en alles om hem heen betovert.
Het wordt een lange wandeling, die
avond. De kleine maanschijf, de ster
ren, de zachtjes suizende wind al
les is er om een passende entourage
biyven mokken over onze na-oorlogse 1 echte wandeling maken? 't Is zulk te maken voor een eerste wandeling
3^
Welk een overweldigende gedachte is
dat! Is het niet te veel voor een mens
om dit te ervaren? Het mag dan
waar zijn, dat al honderden en hon
derden geslachten dit ervaren heb
ben, daarom is het niet minder over
weldigend.
Zelden heeft Geert zich zo ontroerd
gevoeld, zo dicht by de mensen en zo
dicht bij God. Niets bestaat op zich
zelf. Er is een band, die alles en allen
verbindt. Uit Hem is het voortgeko
men, tot Hem keert het terug. Altoos
durende kringloop, die liefde is. Ja,
liefde; God is liefde. Nu eerst voelt
hij het tot in de diepste diepte, dat
deze wereld zonder de liefde Gods en
haar weerglans in het menselijk hart
een woestenij zou zijn.
en over de grenzen
Volgens het gewoonlijk goed IngeUch-
I te Perzische blad „Dad" heeft de Itali
aanse ambassadeur te Teheran, dr
Cerulli, de Sjah vertrouwelijk medege
deeld, dat de Italiaanse regering bereid
j is in het oliegeschil tussen Perzië en
Als ze eindeliik voor haar deur Engeland te bemiddelen.
ais ze einaeüjK voor naai aeur q6 Canadese minister voor Defensie-
staan, is het laat en er loopt geen I pro(iuctie, Clarence Howe, heeft te New
mens meer buiten. Morgenochtend York verklaard, dat Canada hard werkt
gaat Tootje weer naar de stad en hy I aan de aanjeg van een reeks vliegvel-
de boer op. Begint dan het gewone I den jangS zyn 6.400 km lange noord-
leven weer? Onmogelijk! 1
„Ben je aanstaande Zondag weer in
Heidorp?" vraagt hij.
grens.
Generaal Eisenhower heeft bespre
kingen gevoerd met president Truman
en hoge Amerikaanse functionarissen
voor de defensieproductie.
Dr Roberto Urdaneta, tevoren Colum-
„Ja", antwoordt het meisje.
„Fijn. Dan.... dan zien we me
kaar wel weer.En hij laat er
op volgen: „Misschien schrijf ik jelbiaans minister van Binnenlandse Za-
nog vóór die tijd.I ken, is op een gezamenlijke bijeenkomst
Hij schryft niet dikwyls brieven, I van beide huizen van het congres als
maar nu voelt hij, dat hy het moet I president van Columbia beëdigd,
doen. Er zijn dingen, die je wel aan I De Portugese regering heeft een ver-
het papier kunt toevertrouwen, maar ordening het licht doen zien, volgens
niet in een gesprek uiten. I welke geen gemeentebestuur een loka-
„Zo jongen, je hebt een lange wan- liteit voor godsdienstoefeningen mag
deling gemaakt", zegt zijn vader, als I bouwen als het niet voor de R.K. kerk
Geert thuiskomt. is.
„Ja, 't is zulk mooi weer", antwoordt Het Israëlische parlement heeft
Geert zo onverschillig mogelijk. Maandag met 60 tegen 36 stemmen en
Zouden zijn ouders iets vermoeden? I zonder onthoudingen een motie goed-
Zou iemand hen hebben gezien? Hij gekeurd, waarin vertrouwen wordt uit-
gelooft van niet. Het zou prettig zijn, gesproken in de buitenlandse politiek
als dit nog even tussen hem en I der regering, welke streeft naar nau-
Tootje alleen bleef. were relaties met de V.S. en de andere
Als Geert de volgende morgen wak- „open landen", zoals premier Ben Goe-
ker wordt, blijkt dat wonderlijke ge- rion het uitdrukte.
voel niet weggeslapen te zijn. Het is I Maandagavond is de ongeveer veer-
in hem en om hem heen. De wereld tigja.rige P. Murris uit Meppel, terwijl
is zichzelf niet meer, by elke stap, die hij op zijn bromfiets in de omgeving
hy doet, ziet hy Tootje, denkt hij van de stad reed, door een achterop-
aan Tootje. komende vrachtauto gegrepen en mee
gesleurd. Het slachtoffer overleed korte
(Wordt vervolgd.) I tyd later.
