Amerikaanse voorstellen aan Perzië?
Geen samenspreking met de Geret. Kerken
Engeland stelt Egypte voor alle
schade verantwoordelijk
v SNIPPER
NIEUWS1
A
Nationaal Coöperatieve Raad
maakt excursie door Zeeland
Vlissingens beiaard op 3 Novem
ber in gebruik
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Gewijzigde Engelse resolutie wordt
bestudeerd
Irak wil verdrag met
Engeland herzien
Luif.-Gen. C. A. Rijndcrs
overleden.
Dodelijk ongeluk op de
Hoogovens.
Zij zou ongeoorloofd, zinloos en vruchte
loos zijn
Dc R.T.M. blijft bij haar
besluit
Mens tegen machine
in de Bathpolders
Uitgave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad".
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 2438, bij geen gehoor voor
advertenties 2970, voor redacüe
2435. Giro 274289. Kantoren:
Vlissingen: Van der Manderestr.
40, Tel. 2754, Middelburg: Korte
Noordstraat 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Terneu-
zen: Dijkstraat 2628.
ZEEUWSCH DAGBLAD
7e JAARGANG No. 1993
Abonnementsprijs 4,55 p. kwartaal
Franco per post 4,65
Advertentieprijs 19 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 et. per woord
VRIJDAG 13 OCT. 1951
Medewerkers: Directeur: JACQ DE SMIT
Mr W. F. E. baron v. d. Feltz, Middelburg; Ds A. Gruppen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes, Vlissingen; J. S. Hoek,
Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; Dr K. Huizenga, Middelburg; J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes;
Drs J. Ewekkeboom, Goes; J. Laport, Goes; Ds C. Metselaar, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel, Tbolen; R. Zuidema, Goes
Op- en ondergang van
Zon en Maan.
Zaterdag: Zon op 7.01 u., onder
17.52 u. Maan op 17.07 u., onder
4.57 u.
Hoogwater Zaterdag 18 Oct.:
Vlissingen: 0.34 u. 1.96 m., 12.48
u. 1.85 m. Terneuzen: 1.00 u. 2.14
m., 13.18 u. 2.02 m. Wemeldinge:
2.10 u. 1.77 m., 14.31 u. 1.55 m.
Zierikzee: 1.57 u. 1.56 m., 14.12
u. 1.32 m.
Volgens berichten uit New Vork werken ambtenaren van het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken aan een plan, dat als basis zou kunnen
dienen voor een regeling van het BritsPerzische oiiegescliil. Het voorlopige
ontwerp van dit plan zou premier Mossadeq reeds zjjn medegedeeld door de
onder-minister voor het Nabije Oosten, MceGhee.
In Perzische kringen verbergt men
niet, dat men concrete plannen van de
zijde van Amerika toejuicht.
Men neemt aan, dat Engeland bereid
zou zijn met de Perzische regering in
onderhandeling te treden, als de Vei
ligheidsraad daartoe het verzoek doet.
Op deze wyze zou het gemakkelijker
voor de Britse regering zijn haar gewij
zigde politiek te rechtvaardigen.
Alle leden van de Veiligheidsraad,
met uitzondering van de Sowjet-Unie,
wachten instructies af van hun rege-
De olievlek breidt zich uit.
Irak heeft zich tot de Britse regering
gewend, teneinde een herziening van de
betrekkingen tussen beide landen, wel
ke In het verdrag van 1980 zjjn neer
gelegd, te verkrijgen.
Het BritsIraakse verdrag heeft een
looptyd van 25 jaar. Het verleende En
geland terrein voor twee luchtmacht
bases en het recht om in haar nabijheid
troepen te legeren. Irak verplichtte zich
z(jn defensiemaatregelen te nemen in
overleg met Engeland.
Bronbeek rouwt.
De nationale vlag op Bronbeek hing
gistermorgen halfstok. Luitenant-gene
raal b.d. van het K.N.I.L., C. A. Rijn-
ders, die van 1932 tot 1 Juni 1946
commandant van Bronbeek geweest is,
is namelijk overleden. Hij was Ridder
vierde klasse der Militaire Willems
orde, drager van de ere-sabel, Ridder
ln de Orde van de Nederlandse Leeuw
en werd in 1901 tot officier bij het K.
N, I. L. beëedigd. Bij K.B. van 26 Octo
ber 1906 werd hij benoemd tot Ridder
vierde klasse der Militaire Willems
orde, na grote dapperheid en beleid bij
een actie op Flores in 1905. Kort voor
zijn pensionnering en terugkeer naar 't
vaderland was hij commandant van
Atjeh.
In 1932 werd hjj benoemd tot com
mandant van Bronbeek. Op Bronbeek
verkreeg hij de titulaire rang van Lui
tenant-Generaal. In de oorlogsjaren
Wist hij door een wijs beleid Bronbeek
te behoeden voor schending door de be
zetters. Na de bevrijding bleef hij nog
in functie tot Juni 1946.
ringen met betrekking tot het ontwerp
van een gewijzigde resolutie, die door
Engeland Maandag bij de Veiligheids
raad zal worden ingediend.
Economische situatie in West-
Duitsland gunstiger dan ooit.
De West-Duitse minister van'Econo
mische Zaken, Erhard, heeft verklaard,
dat de economische situatie in West-
Duitsland thans beter is dan ooit te
voren. Van het crediet van 500 miilioen
dollar, verstrekt door de Europese Be-
talings Unie, heeft Duitsland tot dus
verre slechts 170 miilioen dollar ge
bruikt. Terwijl het land geen dollar
schulden in het buitenland heeft, be
schikt het over credieten van ruim 500
miilioen dollar voor reeds uitgevoerde
goederen.
120 miilioen voor bouw van
woningwetwoningen
Minister in 't Veld heeft gisteren te
Heerlen t.g.v. het 40-jarig bestaan van
de Woningverenigingencentrale „Ons
Limburg" verklaard, dat de regering be
sloten heeft tot einde 1952 120 miilioen
gulden beschikbaar te stellen voor de
bouw van woningwetwoningen. Dit is
echter niet voldoende voor de bouw van
15.000 woningwetwoningen, die ge
bouwd moeten worden bij een totaal
van 40.000 woningen. Er is 150 miilioen
gulden tekort. Dit geld moet worden
verkregen door kapitaalvorming, het
geen neerkomt op meer sparen. Alleen
op deze manier zijn de huidige moeilijk
heden op te lossen, aldus de minister.
Nieuwe waterstofbom 1000 maal
krachtiger dan atoombom.
William Laurence van de „New York
Times", een vooraanstaand schrijver op
atoomgebied, heeft voorspeld, dat de
Ver, Staten binnen twee jaar kunnen
beschikken over een waterstofbom, die
1000 maal krachtiger zal zijn dan de
atoombommen, die op Hirosjima en Na
gasaki werden geworpen.
Het vergelijken van Russische atoom
wapens met die van de Ver. Staten was
het naast elkaar stellen van een „ka
potte fiets en een luxe auto van 1951".
In de Staalfabriek van de Hoog
ovens te IJmuiden is gistermorgen een
lid van de veiligheidsdienst van het be
drijf, de 35-jarige R. B. uit Haarlem,
van tien meter hoogte uit een kraan
gevallen en onmiddellijk daarna over
leden. Zijn val werd veroorzaakt door
een schok by het tegen elkaar stoten
van twee kranen. Het laatste komt
meermalen voor en het materiaal is
hierop berekend. De „veiligheidsman
nen", zoals de leden van bovenvermelde
dienst worden genoemd, hebben tot
taak de bemanningen van de kraan
voor dergelijke schokken te waarschu
wen. Dit had B. dan ook tevoren ge
daan, zodat de mannen op de beide
kranen zich tijdig konden vastgrijpen.
Toen de kranen tegen elkaar stootten,
verloor hijzelf het evenwicht, hetgeen
zijn val tengevolge had. Het slachtoffer
was gehuwd en vader van twee kin
deren.
Nederlands meisje in Duitsland
wordt aan haar moeder terug
gegeven.
Het Amerikaanse Gerechtshof te
Würzburg (Duitsland) heeft bepaald,
dat het zesjarige Nederlandse meisje
Maria Dommek aan de zorgen van haar
pleegouders ontnomen en naar haar
moeder in Nederland gezonden zal wor
den.
Het meisje werd kort na de geboorte
door haar moeder in 1945 toevertrouwd
aan de zorgen van het kinderloze echt
paar Burkert in Schweinfurt en nog in
'49 in brieven verzocht zij 't kind nooit
te vertellen, dat de eigen moeder in een
vreemd land woonde. De familie Bur
kert wenste niet meer van het meisje
te scheiden.
De Amerikaanse rechtbank gaf Maria
echter aan de moeder terug op grond
van haar verklaring, dat zij het kind
indertijd aan de Burkerts had overge
dragen, omdat zij vreesde, dat men de
baby „in het één of andere Duitse ge
sticht" zou onderbrengen. Waar haar
moeder verblijft, is niet bekend.
De raad van plaatsvervangers van
het Atlantisch Pact heeft de onderte
kening van het protocol, waarin de be
slissing om Griekenland en Turkije als
leden tot het Pact toe te laten wordt
vastgelegd, uitgesteld.
Gemeentebesturen vragen bouw
van tenminste 50.000 woningen
in 1952.
Ruim 1600 vertegenwoordigers van
785 Nederlandse gemeenten hebben gis
termiddag op een buitengewoon congres
te Utrecht van de Ver. van Ned. Ge
meenten een tweetal resoluties aange
nomen. In de eerste resolutie, die op
de woningbouw betrekking heeft, wordt
er bij de regering op aangedrongen de
voorschotverlening door het Rijk op de
basis van de Woningwet ten spoedigste
te hervatten (d.w.z., dat het Rijk voor
schotten verleent aan de gemeenten bij
de financiering van de bouw van wo
ningwetwoningen) en voorts maatrege
len te nemen, welke het in uitvoering
nemen in 1952 van tenminste 50.000
woningen mogelijk maken.
De tweede resolutie aan de Tweede
Kamer dringt erop aan in het aanhan
gige wetsontwerp financiële verhouding
tussen Rijk en gemeenten zodanige wij
zigingen aan te brengen, dat het ge
vreesde verlies van de financiële zelf
standigheid der gemeenten wordt voor
komen.
GENERALE SYNODE GEREF. KERKEN ART. 31 K.O. BESLOOT:
De commissie, die tot opdracht liad aan de Generale Synode der Geref.
Kerken onderh. art. 81 K.O., welke te Kampen vergadert, te rapporteren
over de by de Synode Ingekomen stukken omtrent samenspreking met de
Geref. Kerken, heeft In liaar rapport de Synode voorgesteld niet te voldoen
aan het verzoek van de Generale Synode der Geref. Kerken van Den Haag
en samenspreking te houden.
Dit voorstel is gisteravond na enige bespreking door de Synode aanvaard.
Het 17 pagina's tellende rapport geeft
allereerst een overzicht van de stukken,
die over deze aangelegenheid binnen-
LUCHTBRUG NAAR DE KANAALZONE?
„Engeland heeft Egypte een nota doen toekomen, waarin de Egyptische
regering verantwoordelijk wordt gesteld voor alle schade aan Britse eigen
dommen in Egypte.
Het zal voorts alle nodige maatregelen treffen om zyn garnizoen in de zone
van het Suez-kanaal te handhaven", zo heeft een woordvoerder van het Britse
ministerie van Buitenlandse Zaken verklaard.
Naar aanleiding van een bericht, dat Soedan onder de Egyptische kroon te
Engeland desnoods een luchtbrug zal
organiseren om het garnizoen in stand
te houden, deelde de woordvoerder me
de, dat geen noodzakelijke regelingen
zouden worden veronachtzaamd.
A.F.P. meldt uit Port Said, dat 25.000
Egyptische arbeiders, die in de Britse
kazernes werkzaam zijn, voor de keus
gesteld zullen worden, hun arbeid neer
te leggen of als verrader beschouwd en
aan strenge straffen blootgesteld te
worden. Meer dan 60.000 personen zou
den door deze maatregelen getroffen
worden, daar de meeste arbeiders met
hun gezinnen in de kanaalzone wonen.
Het wetsontwerp tot annulering van
het verdrag met Engeland zal met
spoed door het parlement behandeld
worden. Verwacht wordt, dat reeds
Maandag beide Kamers het zullen aan
vaarden.
DE SOEDAN.
De Oemma-party, die streeft naar de
onafhankelijkheid van de Soedan, heeft
besloten de Soedan tot onafhankelijke
souvereine staat te verklaren, zodra het
wetsvoorstel tot opzegging van het ver
drag is aangenomen.
De partij, die blijk heeft gegeven van
anti-Egyptische en pro-Britse gezind
heid, is de grootste politieke groepering
bi de Soedan. In haar verklaring zegt
zij: „De pogingen van Egypte om de
Uitgebreide agenda van de
Algemene Vergadering der V.N.
De voorlopige agenda van de Alge
mene Vergadering der Ver. Naties, die
6 November te Parijs bijeen zal komen,
omvat 58 punten en beslaat ongeveer
alle vraagstukken, die het gezag van de
Ver. Naties aangaan.
Behalve de verslagen der diverse on
derdelen van de Ver. Naties (Veilig
heidsraad, speciale commissies enz.) ko
men aan de orde:
De onafhankelijkheid van Korea de
maatregelen voor het handhaven 'van
de vrede, de internationale controle
van de atoomenergie, de toelating van
nieuwe leden, het voorstel van Trygve
Lie tot het sluiten van een „vredesver
drag" van twintig jaar, de Palestijnse
kwestie, het plan voor de economisch
ten achter gebleven gebieden en het be
heer van de niet-autonome gebieden.
Syrië heeft de Algemene Vergadering
verzocht „de schending van de begin
selen van het Handvest en de algemene
verklaring van de rechten van de mens
door Frankrijk in Marokko" te behan
delen.
brengen en het land een grondwet te
geven zonder het volk te raadplegen is
de grootste belediging, die Egypte ooit
tegen de Soedan heeft geuit".
r f
i i
Het Amerikaanse Senaatslid Henry
Cabot Lodge heeft voorgesteld in Korea
gebruik te maken van atoomwapens
met beperkte actieradius. President
Truman heeft Averell Harriman be
noemd tot directeur van de organisatie
voor wederzijdse beveiliging, welke toe
zicht moet houden op het nieuwe pro
gram van militaire en economische hulp
aan het buitenland. De Amerikaanse
recherche heeft nog 30 personen aan
gehouden wegens verduistering van
oorlogsmateriaal. Het aantal arrestan
ten bedraagt nu 120. Belastingambte
naren hebben te Hongkong beslag ge
legd op goudstaven en Amerikaanse
gouden munten ter waarde van onge
veer 170.000 gulden aan boord van het
Nederlandse motorschip „Van Heutsz".
Vice-admiraal Graaf Mountbatten,
een neef van Koning George, is m.i.v.
Mei a.s. benoemd tot Brits opperbevel
hebber in de Middellandse Zee, ais op
volger van admiraal Sir John Edelsten.
Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-
Afrika zullen zich aansluiten bij het
commando voor het Midden-Oosten,
aan de vorming waarvan thans door de
Ver. Staten, Engeland, Frankrijk en
Turkije gewerkt wordt. Donderdag
avond zyn in de vlakte van Salisbury
de grootste legeroefenlngen in het na
oorlogse Engeland begonnen. 55.000
manschappen en 15.000 tanks en voer
tuigen nemen eraan deel. Peru zal de
toelating van Spanje tot de Ver. Naties
voorstellen, wanneer de Algemene Ver
gadering in November bijeenkomt.
In Roosendaal is de opleiding van de
jongste groep Korea-vrijwilligers (80
man) beëindigd. De vrijwilligers zullen
binnenkort ons land veriaten. De
chef van de afdeling personeels- en so
ciale zaken van een Zaandamse olie- en
kunstharsfabriek heeft enige duizenden
guldens verduisterd. - Op de Waal
voor Tiel is gistermorgen het sleep-
schip „Archimedes" in aanvaring ge
komen met het sleepschip „Deo Gloria",
tengevolge waarvan de 36-jarige schip
persvrouw F. Krans over boord sloeg
en verdronk.
kwamen, o.m. de brief der Haagse Sy
node van 1949, waarin om een samen
spreking verzocht werd. De voornaam
ste motieven, die in brieven van kerk
leden en niet-kerkleden werden ge
noemd om op dit verzoek in te gaan,
waren, dat een weigering niet zou zijn
overeenkomstig Gods Woord en de eis
der liefde, dat zij niet verantwoord zou
zijn met het oog op de misleide schare
en dat de nood in de wereld, de kerk
en tal van families groot is, zodat tot
het uiterste naar eenheid moet worden
gestreefd. Bovendien werd aangevoerd,
dat sedert de Synode van Amersfoort
der Vrijgem. Kerken een ander inzicht
en kentering in de geesten bij de Geref.
Kerken is ontstaan.
GEEN BEKERING.
Met droefheid constateert de com
missie echter, dat de Haagse Synode
niet gekomen is tot wat Amersfoort
vroeg en vragen mocht, n.l. bekering
van binding aan valse leeruitspraken
en andere daden van kerkscheuring.
Uitvoerig wordt de samenspreking met
ds B. A. Bos c.s. gememoreerd en ge
concludeerd wordt, dat voor de Haagse
Synode hereniging hierin bestaat, dat
erkend wordt de onaantastbaarheid
van de normativiteit van wat in de
Geref. Kerken geldigheid heeft of an
ders gezegd, dat de confessionele en
kerkrechtelijke uitspraken der laatste
jaren worden geaccepteerd en geleerd.
De basis door de Haagse Synode ge
noemd, aldus de commissie, n.l. de Hei
lige Schrift en de Drie Formulieren van
Enigheid, lijkt wel goed, maar men
moet niet op de schijn afgaan. Uit haar
handelingen bij de herenigingspogingen
van ds Bos c.s. blijkt n.l., dat zij een
andere basis voor kerkelijke hereniging
heeft dan de Schrift en genoemde For
mulieren. Reeds hierom is samenspre
king ongeoorloofd, zinloos en vruchte
loos.
EéN OPDRACHT.
Over de motieven, waarom sommigen
samenspreking vroegen, zegt de com
missie, dat er voor de Synode maar één
allesbeheersende opdracht is, n.l., dat
zij zich in alles zal richten naar het
zuivere Woord Gods. Voorgesteld wordt
de handelwijze van de kerkeraad van
Kampen, die niet voldeed aan de sug
gestie een vervroegde Synode bijeen te
roepen, goed te keuren. Zij overweegt
verder, dat de Here Christus de een
heid dergenen, die de Vader Hem ge
geven heeft, bindt aan het blijven in de
waarheid en dat zij, die de Naam des
Heren aanroepen, maar niet vasthouden
aan de onfeilbare regel van Gods Hei
lig Woord en niet najagen de eenheid
des geloofs om 's Heren wil, het onmo
gelijk maken kerkelijke gemeenschap te
oefenen. De Here blijft, aldus de com
missie, de Geref. Kerken oproepen zich
vrij te maken van de valse leeruitspra
ken en tevens van het opheffen der bin
ding daaraan. Een hereniging niet naar
het Woord en het recht des Heren is
op grond van al de genoemde feiten on
geoorloofd, zinloos en onvruchtbaar,
weshalve samenspreking geen zin heeft.
DE SYNODEZITTING.
Gisteravond heeft de Synode de be
handeling van het rapport reeds vol
tooid en na enige discussie de conclu
sies m.a.s. aanvaard. Geen der sprekers
vocht het rapport principieel aan, maar
allen betuigden daarmede hun instem
ming, terwijl verscheidene sprekers re
dactiewijzigingen aan de hand deden.
De rapporteur, ds J. A. Vink, beant
woordde de opmerkingen. Van een
tweede ronde in het debat werd afge
zien. Ds G. Visée, de praeses, vertolkte
in het slotwoord de ernst van de geno
men beslissing en sprak de bede uit,
dat God daarop Zijn zegen zal doen
rusten.
Bakkersgezellen in Den Bosch
nemen collectief ontslag.
Nu geen regeling getroffen kon wor
den met de bakkerspatroons te Den
Bosch over de uitkering van vacantie-
toeslag aan de gezellen, hebben deze
laatesten tot staking besloten in de
vorm van collectief ontslag, dat morgen
zal worden aangezegd.
Om de broodvoorziening geen gevaar
te doen lopen, zal deze maatregel tot
drie aan te wijzen bedrijven worden be
perkt.
Ruim 100.000 bloemkolen worden dagelijks op de groentenveiling te Groote
broekBovenkarspel geveild. Kopers uit binnen- en buitenland doen hier hun
aankopen. Zo kocht Woensdag het Amerikaanse bezettingsleger ln Duitsland
een aanzienlijke partij.
De herfst-bloemkoolcampagne brengt enorme hoeveelheden bloemkool aan op
de los- en laadplaats.
Bezoeken aan Krabbendijke, Kortgene en 's-Heer Hendrikskinderen.
Onder leiding van de heer H. D. Lou-
wes, voorzitter van de Stichting voor
de Landbouw, en begeleid door autori
teiten uit het Zeeuwse bedrijfsleven,
zijn de leden van de Nationaal Coöpe
ratieve Raad gisteren aan een twee
daagse excursie door Zeeland begonnen
om zich op de hoogte te stellen van het
coöperatiewezen in Zeeland.
Het gezelschap, groot zestig perso
nen en bestaande uit voorzitters en di
recteuren van coöperaties in geheel Ne
derland, begon zijn trip ln Bergen op
Zoom. Onder hen bevindt zich ook de
directeur van de Nationaal Coöp. Raad,
prof. dr H. J. Frietema uit Rotterdam.
Omstreeks één uur bezocht het gezel
schap in Krabbendijke de veiling, waar
men werd rondgeleid door de directeur,
de heer Nooteboom. Vervolgens werd,
via de Wilhelminapolder, naar Wol-
phaartsdijk gereden en overgevaren
naar Kortgene, waar men een bezoek
bracht aan de silo. Hier werd men ver
welkomd door de heren P. J. J. Bom,
J. M. Mullié en C. J. J. van Arenthals,
waarna laatstgenoemde een uiteenzet
ting gaf over de totstandkoming en
werkwijze van de silovereniging.
Toen ging de reis naar 's-Heer Hen
drikskinderen, waar het Centraal Stie
renstation werd bezocht van de Ver.
voor K.I. in Zeeland en waar dr Groo
tenhuis, adjunct-directeur van de Ge
zondheidsdienst voor Dieren, van voor
lichting diende.
In hotel „De Korenbeurs" te Goes,
Gisteren hebben vertegenwoordigers
van de gemeentebesturen van Burgh,
Haamstede, Renesse en Noordwelle en
het comité van actie van de ouders uit
Westelijk Schouwen aan de Rijksin
specteur van het Verkeer In Zeeland
gevraagd zijn bemiddeling te verlenen
om, hangende de beslissing, de R.T.M.
te verzoeken de verbinding en tarief
regeling van vóór 7 October 1951 te
handhaven.
De R.T.M. heeft echter medegedeeld,
dat zjj hiertoe niet kan besluiten en
dat zy niet wenst terug te keren tot de
oude toestand.
Intussen heeft het Tweede Kamerlid,
de heer Posthumus (Arb.) de minister
van Verkeer en Waterstaat schriftelijk
gevraagd, of hij bereid is een onderzoek
in te stellen naar de oorzaken van de
bezwaren der ouders en zo nodig maat
regelen te treffen, waardoor deze be
zwaren, voorzover gerechtvaardigd,
zouden kunnen worden geëlimineerd.
OUDE GLORIE HERRIJST.
Drie beiaardiers komen concerten geven.
Drie November a.s. zal het zeven jaar geleden zyn, dat de Scheidestad
werd bevrijd. Dit feit kan dit jaar luisterrijk worden gevierd, want Vlissin
gen kan op die dag de beiaard van de Sint Jacobstoren in gebruik nemen.
Vanaf die dag zullen vier maal in het uur de vroljjke wijsjes weer over de
stad klinken. Staf Nees, Ferdinand Timmermans en de stadsbeiaardier, Piet
Broerse, zullen op 8 November het carillon bespelen en de beroemde organist
Flor Peeters geeft in de Sint Jacobskerk een orgelconcert.
Zaterdagmiddag 3 November om
streeks kwart voor vier zullen de drie
grote luldklokken hun bronzen stem
men over de stad laten galmen en alle
Vlissingers zullen dit geluid, dat ze acht
jaar lang hebben moeten missen, met
vreugde vernemen. In 1943 immers heb
ben de Duitsers het carillon uit de Sint
Jacobstoren gehaald en weggevoerd. Zij
vernielden ook de speeltrommel en de
verbindingen. Op 24 November 1950
werd aan de Fa Petit en Fritzen te
Aarle-Rixtel opdracht gegeven een uit
47 klokken bestaande beiaard te ver
vaardigen. De vroegere beiaard bestond
uit 33 klokken en 1 luidklok.
DUIZENDEN KILO'S.
Het gehele carillon weegt ettelijke
duizenden kilo's. De grootste luidklok
alleen weegt al 1740 kg, de tweede
1218 kg en de derde ca. 800 kg. Deze
drie klokken zullen alle drie tegelijk ge
luid worden. Er wordt een actie ge
voerd om een electrische luidinstallatie
aan te schaffen, waardoor gezamenlijk
luiden mogelijk wordt. De klokken zyn
aangebracht in de z.g. galmgaten, on
der het carillon. Zij vormen echter wel
een onderdeel van de beiaard en wor
den bij de bespelingen ook gebruikt. De
uitbreiding van 33 tot 47 klokken be
stond hoofdzakelijk in het aanbrengen
van meer kleinere klokken, die tussen
10 en 20 kg per stuk wegen.
Niet minder dan 14 klokken dragen
een opschrift. Op de grote luidklok
staat: „Soli Deo Gloria. Eenmaal ver
stomd door ruw geweld, na acht jaar
in zijn eer hersteld, verkondt de toren
andermaal, de vrijheid in de klokken-
taal". De tweede luidklok bevat een
opdracht van B. en W. met de namen
van burgemeester, wethouders en ge
meente-secretaris en op de derde is ver
meld: „De levenden roep ik, de doden
betreur ik en de bliksem breek ik". De
overige elf klokken dragen grotendeels
Bijbelteksten.
FEEST IN DE STAD.
Het is niet te verwonderen, dat Vlis
singen feest viert bij de ingebruikname
van de beiaard. Na het luiden vindt om
4 uur een openingsconcert plaats door
Staf Nees en Piet Broerse. Ook de Rot
terdamse beiaardier Ferdinand Tim
mermans komt spelen.
Des avonds zal in de Sint Jacobskerk
de Belgische organist Flor Peeters een
orgelconcert geven. Staf Nees zal daar
na nog een beiaardconcert verzorgen.
De Kon. Harmonie „Ons Genoegen"
geeft des avonds eveneens een concert.
waar men ca. zes uur arriveerde e»
waar werd gedineerd, heeft de heer J,
M. van Bommel van Vloten, voorzitter
van de Coöp. Suikerfabriek „Dintel-
oord", een lezing gehouden over het
coöperatiewezen ln Zeeland. Tijdens het
diner werd het woord gevoerd door de
heer H. D. Louwes en een Belgische
landbouwkundige, ingenieur Criquelion.
De laatste prees o.m. de houding van
de Nederlandse landbouwers in deze
moeilijke ty'd.
Het gezelschap overnachtte in ver
scheidene hotels in Goes. Vandaag
wordt allereerst een bezoek gebracht
aan de Verbruikscoöperatie „Broeder
band" te Vlissingen. Met een bezoek
aan de Coöp. Suikerfabriek te Sas van
Gent wordt de excursie besloten.
Grote belangstelling voor
bietenrooidemonstratie.
Wie levert bjj het bietenrooien het
beste werk, de mens of de machine?
Het is bietentjjd. Overal in het lam)
ziet men de arbeiders gebukt werken
met de bietenspa peespaë zegt men
hier in Zeeland. Het was daarom geen
wonder, dat voor de landeljjke blettn-
rooi-demonstratie, die gisteren ln de
Bathpolders te Rilland werd gehouden,
grote belangstelling bestond, temeer,
omdat men hier, in afwyking van de ge
woonte, een aantal werkgangen demon
streerde, zodat de toeschouwers duide
lijk het verschil konden zien tussen vol
ledig handwerk, half-mechanisch werk
en volledig mechanisch werk. Welnu,
het bleek, dat er aan de machines nog
vele foutjes kleefden, maar ook, dat
het handwerk geen honderd procent
was.
Het rooien van de bieten geschiedde
bij het handwerk volgens de Zeeuwse
methode: de bieten worden opgestoken
met een bietenspa, opgetrokken bij het
loof en rondgelegd en vervolgens
schoon geklopt tegen de spa. Het kop
pen vindt dan plaats met het kopmes.
Halfmechanisch werden de bieten ge
licht met een speciale lichter en daarna
gekopt met het mes of eerst met een
z.g. kopschoffel gekopt en daarna me
chanisch met een lichter uit de grond
gehaald. Het laatste kan zeer snel gaan.
Tenminste, dat bewezen twee mensen
van het C.S.M.-proefbedrijf in Eist, die
met een z.g. Pommritzschoffel een snel
heid van 32 manuren/H.A. bereikten.
Het spreekt vanzelf, dat bij het lich
ten van de bieten verschillende lichter-
typen werden gebruikt. Men zag slof-
fenlichters, platenlichters, scharen- of
vleugellichtere en pennenlichters aan
het werk.
Aan het eind van de demonstratie
heeft ir Bakker Arkema uit Wagenin-
gen een samenvatting van de demon
straties gegeven. Rest nog te vermel
den, dat naast deze demonstratie ook
enkele hakselmachines gedemonstreerd
werden waarvoor eveneens grote be
langstelling bestond.
Morgen vertellen wij nog iets over de
kwaliteiten der afzonderlijke werktui
gen.
Inboedel van de kapper van Een
verkocht.
Te Een in Drente is gistermiddag de
huishoudelijke inboedel van de kapper
van Een, M. J. van Rooyen, executo
riaal bij opbod verkocht. De verkoop
geschiedde om de schuldeisers van de
failliet verklaarde kapper tenminste
nog enige financiële tegemoetkoming te
verschaffen. Er was_ veel belangstelling.
De opbrengst moet, in verhouding tot
de staat die de eigenaar der goederen
heeft gevoerd, zeer klein zijn.
DE BILT ZEGT: 4
Meer wind.
Droog weer met weinig bewolking en
ongeveer dezelfde temperaturen. Mati
ge tot vrij krachtige wind tussen Zuid-
Oost en Oost,
