De toerist heert het goedt maar de Britse huismoeder is minder opgetogen* BAAYENS UW OPTICIEN I DUITSLAND EN HET WESTEN. f ©ie fricAfrelft oiKeAuunt Zo is het in Engeland. Weinig nylons en een sigaar is onbetaalbaar. TELEVISIE VRIJ ALGEMEEN VERBREID H. M. DE KONINGIN IN DE NIEUWE KERK TE AMSTERDAM WEK DE GAL IN UW LEVER OP Precies 400 jaar geleden verscheen de Kroniek van Reijgersbergh* ONS FEUILLETON. Zaterdag 15 September 1951 ZEEUWSCH DAGBLAD Pagfna 3 nuttig geconstrueerde toonkasten uit De toerist, die in de loop van dit seizoen Engeland, en met name Londen, heeft bezocht, zal er een indruk van hebben medegenomen welke niet geheel en al als maatgevend beschouwd kan worden voor de normale levensomstan digheden. Voor degene, die gemeend had te komen in een land van behoefte, speciaal wat de voedselvoorziening aangaat, moet hetgeen hem in de goede hotels geboden werd, een alleszins aangename ..ontnuchtering'' zijn geweest. De toerist in het Verenigd Koninkrijk komt niets te kort, aldus menen de Nederlandse journalisten, die enkele weken de gast van de Britse regering zijijn geweest, wel te mogen vaststellen. Er mag dan al weinig vleeskost op het menu prijken en slechts een schaars eitje worden geserveerd, maar met gevogelte, vooral kuikens en vis wordt dit tekort ruimschoots aangevuld. De eierschaarste staat natuurlijk met de grote slachting onder de kuikens in nauw verband. Van ile Britse huismoeder, voor wie het inkomen van het gezin de begren zing der mogelijkheden vormt, kan men een minder opgetogen geluid ver nemen. Ken aanzienlijk en onevenredig groot deel van haar weekgeld moet worden geofferd in het bijzonder aan groente en fruit. Ook het gerantsoeneerde vlees is niet goedkoop. Koffie is niet gerantsoeneerd doeh dit valt juist te verklaren uit het feit, dat de Britten over het algemeen thee- en geen koffie drinkers zijn. De sigaar is in Engeland een vrijwel onbetaalbare luxe en de prjjs van sigaretten is gemiddeld zeker tweemaal zo hoog als in Nederland. De prijzen van de textielgoederen in de étalages geven bjj vergelijking met die in Nederland geen ongunstig beeld. Schoenwerk ligt iets hoger. De Neder landse dames, die nylonkousen reeds als een normale levensbehoefte z(jn gaan beschouwen en dit product VI'ij in de winkels kunnen kopen, doet het vreemd aan te horen, dat in Engeland moeilijk nylons te krijgen zijn. Overigens trekke men niet de con- tentoonstelling te Brussel van voor de clusie, dat de levensomstandigheden in het Verenigd Koninkrijk „slecht" zou den zijn. Men aanschouwe slechts de opmerkelijk vele televisie-antennes, die juist in de woonwijken van arbeiders en middenstanders de daken „sieren". De prijs van een T.V.-toestel is enkele goedkopere merken daargelaten ongeveer gelijk aan die van het Ne derlandse product. Natuurlijk is het ook hier het systeem van koop op af betaling, dat voor velen de aanschaf fing van een dergelijk duur apparaat mogelijk maakt. In dit verband kan gewezen worden op het feit, dat volgens de mening onder vakbondsleiders de levensstan daard van de Britse arbeider thans aanzienlijk hoger is dan voor de oor log. Hierbij moet niet alleen gezien worden naar de ontwikkeling in de verhouding tussen index van nominale lonen en prijzen de loonindex blijkt namelijk minder te zijn opgelopen dan die van de prijzen doch ook reke ning worden gehouden met de nieuwe sociale voorzieningen zoals het oor spronkelijk van Lord Beveridge stam mende systeem van nationale verzeke ring van wieg-tot-graf, aldus werd nader aangeduid. HET FESTIVAL. Dit voert met een zijsprong naar een ander onderwerp, dat mede de grond vormt voor de inleidende opmer king van deze algemene schets: het „Festival of Britain", de grote factor, die in dit seizoen de aanblik van Lon den vooral beïnvloed heeft. Dit festi val, nationaal georganiseerd met ten toonstellingsterreinen, concerten e.d., was oorspronkelijk opgezet als feeste lijk sluitstuk voor de na-oorlogse krachtsinspanning, waardoor de natio nale welstand volgens de gedane be rekening weer op peil zou zijn gebracht. De herbewapening, opgevat naar aan leiding van de toespitsing der interna tionale verhoudingen in de laatste jaren en de ontbranding van de strijd in Korea, gaf echter een onverwachte draai aan de economische ontwikke ling, waardoor de oorspronkelijke be tekenis van het festival in het gedrang kwam. Degenen, die in Londen iets dach ten te zullen zien zoals de wereld- Ir.g.-z. mededeling, adv.) U zult 's morgens „kiplekker" uit bed springen. Elke dag moet uw lever een liter gal in uw ingewanden doen stromen, anders verteert uw voedsel niet, het bederft. U raakt verstopt, wordt humeurig en loom. Neem de plantaardige CARTER'S LEVERPILiLEtJES om die liter gal op te wekken en uw spijsvertering en stoelgang op natuurlijke wijze te regelen. Een plantaardig zacht middel, onover troffen om de gal te doen stromen. Eist Carter's Leveroilletjes. HET RIJK KRIJGT EEN AANMANING. De Kamer van Koophandel en Fa brieken voor Amsterdam is van plan aan de voorzitter van de Ministerraad een adres te zenden, waarin verzocht wordt te bevorderen, dat Kijk, provin cies en gemeenten op zo kort mogelijke termijn aan hun financiële verplichtin gen tegenover particuliere bedrijven zullen voldoen. Doordat de overheid op voorheen on gekende schaal als opdrachtgeefster optreedt gewezen behoeft slechts te worden op de omvangrijke openbare werken en de woningbouw spelen de geldelijke aanspraken op haar een grote rol in de financiering der bedrij ven. De bezwaren, welke voor het be drijfsleven hieruit voortvloeien, zijn aan deze uitgebreide overheidsbemoeiing evenredig en laten niet nu hun uitwer king over het gehele gebied van handel en nijverheid te doen gevoelen. Immers, de crediteuren der overheid, wier aan spraken niet met voldoende spoed wor den gehonoreerd, zien zich op hun beurt verplicht hun betalingen aan hun schuldeisers uit te stellen de zeer beperkte liquiditeit, waarmede vele za ken heden ten dage worstelen, noopt hen daartoe en dit uitstel stelt die schuldeisers dan weer voor financiële problemen, enz. Versperringen tussen Oost- en West-Berlijn. Van de 190 doorgangsplaatsen tus sen Oost- en West-Berlijn zijn er 178 thans voor het wegverkeer gesloten. De meeste hebben aan beide zijden slechts een nauwe doorgang voor voetgangers. De Oostberlijnse politie heeft Donderdag een Westberlijns politie-inspecteur gearresteerd, toen hij één van de versperringen onder zocht. De Tsjccho-Slowaakse trein, die op illegale wijze door de grenspost naar Duitsland is gereden, is thans aan de Tsjecho-Slowaakse autoriteiten aan de grens overgedragen. 77 reizigers reden mee, die terug wensten te keren. oorlog, werden teleurgesteld. Sommigen achtten het karakter van de tentoon stelling ietwat tweeslachtig: niet uit gesproken Brits en niet wereldomvat tend. Wat in elk geval geboden wordt en dit geldt voornamelijk voor de inhoud van de „koepel der ontdekkin gen", de wonderlijke reuzenpadden- stoel van staal en beton is een uit gebreide kijk op de Britse bijdrage aan de wereldbeschaving door de eeuwen. De meest uiteenlopende onderwerpen betreffende mens, dier en het rijk der de doeken gedaan. Een andere trekpleister van de ten toonstelling is het televisiegebouw, waar de Britse vorderingen op het ge bied van dit nieuwste „speelgoed" voor het publiek worden getoond. Bij bin nenkomst van de hall der teleeinema ziet men zichzelf, tussen de anderen, op het scherm van een gewone T.V.- ontvanger; terstond daarop ontdekt men ter/.ijilc het opnametoestel. De meoesten reageren op dezelfde wijze met een lach en gebaar van verrassing. Een halve minuut later, de zaal betre dend, bemerkt ge pas, dat het daar reeds aanwezige publiek zojuist harte lijk om uw gebaren heeft zitten lachen, want hier wordt de scène op een film doek van normale afmeting geprojec teerd. De droge Britse humor viert vooral hoogtij in het paviljoen van de „leeuw en de eenhoorn" waar a-rationele din gen als het ontwerp voor een „rook- vermalingsmachine" de aandacht vra gen. TOEKOMST. Over de toekomstige bestemming van de gebouwen der tentoonstelling uitgezonderd de als permanent concert gebouw opgetrokken „Royal festival hall" is nog geen beslissing geno men. Het Londense gemeentebestuur overweegt herplaatsing van de „koepel der ontdekkingen" op de plaats van het Crystal Palace. Verder is er een plan om voor te stellen, het terrein van de huidige ten toonstelling in te richten voor hef- schroefvliegtuigen, die de verbinding tussen de vliegvelden aan de rand van Londen en het centrum van de stad zouden moeten verzorgen. OP 15 SEPTEMBER 1551. Naast vele gebreken ook vele verdiensten. Juist 400 jaar geleden verscheen de kroniek van Reijgersbergh, de eerste kroniek van enige omvang, die uitsluitend aan Zeeland was gewijd. Om het precies te zeggen: op 15 September 1551 zag „Dye Cronycke van Zeelandt" het licht. Omdat er in die tijd in Zeeland geen drukkers of uitgevers woonden, die een dergelijk werk konden uitgeven, moest de schrijver buiten Zeeland iemand zoeken. Hij kwam in Antwerpen terecht bij de weduwe van Hendrik Petersen, die daar een drukkerij had. De volledige naam van de schrijver was Jan Jansen Reijgersbergh, die om streeks 1510 te Kortgene werd geboren. Door de grote overstromingen van 1530 en 1532 liep niet alleen Kortgene, maar geheel Noord-Beveland onder water. Het heeft tot het eind van die eeuw geduurd, voordat men weer begon het eiland droog te leggen. Deze overstro mingen hebben ook doen ontstaan wat men tegenwoordig het Verdronken land van Zuid-Beveland noemt en zijn het begin geweest van de ondergang van Reimerswaal. Reijgersbergh was dus verplicht zijn geboorteplaats te verlaten. Hij ging in Veere wonen, waar hij zich als apothe ker vestigde. In 1532 werd hij als burger aangenomen. Jan Reijgersbergh was Rooms, wat ons niet verwondert, als we letten op de tijd, waarin hij leefde, slechts kort na de Kerkhervorming, toen er nog maar weinig „ketters" in ons land waren. Zijn oudste zoon Jan was echter „de nieuwe leer" toegedaan en vluchtte daarom bij de komst van Alva in 1567 naar het buitenland. Zijn vader, de kroniekschrijver dus, was toen reeds een paar jaar dood. Later kwam Jan terug en vestigde zich ook in Veere als apotheker. Zijn tweede zoon Pieter is vele jaren burge meester van Veere geweest. Diens dochter is de bekende Maria van Reij gersbergh, die in 1608 met Hugo de Groot is getrouwd, de vropw van de boekenkist, waarin zij haar man uit het slot Loevestein liet ontsnappen. Uit de schrijfwijze van haar naam ziet u, dat de kleinkinderen begonnen „van" voor de achternaam te schrijven. Zijn collega-kroniekschrijver Smalle- gange beweert, dat Reijgersbergh ge sproten is uit „een gans oude en zeer adelijke Duitse stam" uit Beieren. Voor deze bewering bestaat geen enkele grond en ze zal vermoedelijk wel op fantasie van de schrijver berusten. OVER DE KRONIEK. Reijgersbergh droeg zijn kroniek op aan Maximiliaan van Bourgondië, heer van Veere. Door zijn betrekking tot hem zal hij vermoedelijk wel toegang gehad hebben tot het archief van het kasteel Zandenburg (waar Maximiliaan woon de), waaruit hij tal van bijzonderheden kon putten. Met oude kronieken moeten we voor zichtig zijn. Niet alle gegevens kunnen we als evangelie aannemen. De schrij vers geven soms onwaarschijnlijke ver halen, die ze ontleend hebben aan onbetrouwbare bronnen. De latere bewerker Boschorn zegt van het werk van Reijgersbergh: „de kroniek is gans gebrekkelijk, maar ver dient toch niet het schamprig en spijtig oordeel", dat sommige schrijvers over de kroniek hebben uitgesproken. De kroniek heeft ook veel verdien sten. Naast geschiedkundige feiten be vat ze hoofdstukken over bedijkingen, overstromingen, de opkomst der steden, handel en visserij, kleding, gewoonten, spijs en drank van de oude Zeeuwen. In 1634 verscheen een tweede druk, vermeerderd met de figuren van de graven van Zeeland. Verder was er weinig in veranderd. DE KRONIEK VAN BOXHORN. In 1644 verschijnt er opnieuw een herdruk van de kroniek, bewerkt door Boxhorn. Daarom wordt dit boek meestal genoemd de kroniek van Boxhorn. Het is echter de oorspronke lijke kroniek van Reijgersbergh, waar Boxhorn bij de verschillende hoofd stukken zijn eigen toelichting en uit breiding geeft, „bijvoegsels" noemt hij ze. In het boek, dat hier voor me ligt, is het oorspronkelijke gedrukt in oude Gothische letters (de z.g. Bijbeldruk) en de bijvoegsels in nieuwe prent. Het is gedrukt „tot Middelburg bij Zacharias en de Michiel Roman, boekverkopers, Wonende op de Burcht in de vergulde Bijbel" (het uithangbord van, de zaak). Boxhorn's grootvader, Ds Jacobus Zueris, was getrouwd met Anna Boxhorn, zijn vader nam beide namen aan (Ds Henricus Zueris Boxhorn) en bij de kroniekschrijver Marcus Zueris (Ingez. mededeling, advert.) LANGE VORSTSTRAAT 106 GOES TEL. 2159 H.M. Koningin Juliana heeft Donderdagmiddag in de Nieuwe Kerk te Amsterdam de herden kingsbijeenkomst ter gelegen heid van het 50-jarig bestaan van de Centrale Bond voor In wendige Zending en Christelijk Maatschappelijk Werk bijge woond. V JJ Voor wie nog steeds niet weten mocht, dat het Westen zijn eigen gang gaat en de Sowj et-Unie links laat liggen, is het door enige gebeurtenis sen van de afgelopen week nu wel duidelijk geworden, dat de breuk volledig en definitief is: Japan kreeg een vredesverdrag en de toekomst van West-Duitsland wordt door de Grote Drie bepaald. Het „grootmoedige en edelmoedige" verdrag met Japan werd niet door Rusland, Polen en Tsjecho-Slowakije ondertekend. Vele andere landen zijn over hun bezwaren heengestapt en tekenden, om maar niet de schijn te wekken, dat zij aan de kant der Rus sen stonden. Zo werd het verdrag ge dicteerd door de machtsstrijd in het Verre Oosten. Feitelijk verandert er niet veel. De Amerikaanse troepen blijven en Japan zal steeds meer tot een anti-communistisch bolwerk wor den gemaakt. Het verdrag is een overwinning van het democratische Westen, maar een overwinning, die voor de toekomst grote gevaren in zich bergt. Dat Rusland met betrekking tot de toekomst van Duitsland nu volledig is uitgeschakeld, bewijzen de bespre kingen in Washington tussen de mi nisters van Buitenlandse Zaken van Amerika, Engeland en Frankrijk. Niet alleen Duitsland is daar aan de orde geweest, maar ook Korea, Italië en nog meer onderwerpen. Maar Duitsland was toch wel een zeer be langrijk onderwerp. De drie landen zijn het nu volkomen eens over de toekomstige gemeenschappelijke poli- litiek, die zij t.a.v. W.-Duitsland zul len voeren. Ook en vooral wat de in schakeling in de verdediging van het Westen aangaat. Eigenlijk werd reeds een jaar geleden hiertoe in principe Boxhorn zien we ook de dubbele ach ternaam. Hij was getrouwd met Su- zanna Duvelaar, de dochter van een Middelburgse burgemeester en van zijn 21e jaar tot zijn dood in 1653 (hij was toen nog maar 41 jaar) was hij Profes sor in de welsprekendheid en geschiede nis te Leiden. Boxhorn was geen Zeeuw van ge boorte (uit Bergen op Zoom), maar door zijn huwelijk met een Zeeuwse vrouw had hij hier veel vrienden. Hier van moet vooral genoemd worden de Dichter-Burgemeester van Zierikzee, Adriaan Hoffer, die hem hielp met het corrigeren der druKproeven. In zijn bijvoegsels laat de Calvinist Boxhorn duidelijk uitkomen, dat hij het niet altoos eens is met de meningen van de Roomse Reijgersbergh, die nogal goedgelovig is ten opzichte ven oude oorkonden. Boxhorn zet hier meerma len een vraagteken en hij moet niets hebben van wat uit de kloosters komt en wat de monniken geschreven hebben. Ook de z.g. mirakelen van heiligen ver werpt hij. Hij laat geen gelegenheid voorbijgaan om aan te tonen, dat hij vrij is van het Roomse bijgeloof. besloten. Maar het heeft lang ge duurd, voordat er overeenstemming werd bereikt over de vraag, hoe dat in zijn werk moest gaan. Een apart Duits leger wilde Frankrijk in geen geval en minister Pleven lanceerde zijn plan voor een Europees leger. Oorspronkelijk voelde Engeland daar niets voor, maar de laatste tijd is Londen bijgedraaid. En Eisenhower heeft onlangs verklaard de vorming van een Europees leger van ganser harte toe te juichen. Dat Frankrijk de militaire inscha keling van West-Duitsland afhanke lijk stelt van de vorming van dit Eu- X KORTE ^IOERELDKRONIEK ropese leger is licht te begrijpen. Want als daarin krachtige Duitse een heden zijn opgenomen, voorkomt dat het ontstaan van een eigen leger en het gevaar van opleving van het Prui sische militairisme is dan v el ge ringer. In feite wordt daarmede dus de Duitse herbewapening geneutrali seerd en gecamoufleerd. Amerika maakt zich over een mogelijke her leving van het militairisme niet zo bevreesd. Het gaat er in Washington voor alles om van heel West-Europa een bolwerk tegen het communisme te maken. Maar voor West-Europa zelf; dat de Duitse terreur nog niet vergeten is, komt daar nog wat bij De rol, die Engeland speelt, is ook nu weer halfslachtig. Want Londen gaat wel accoord met de idee van een Europees leger, doch zal niet daad werkelijk aan de verwezenlijking daarvan medewerken. Het is voor de Engelsen n.L „politiek en psycholo gisch niet aanvaardbaar", dat een boven-nationaal lichaam (zoals voor zien in het planPleven) toezicht zou uitoefenen. Bovendien maken de betrekkingen met het Gemenebest deelneming onmogelijk. Engeland zal dus geen troepen leveren. Het planPleven komt in grote trekken hierop neer: elk deelnemend land levert een bepaald contingent troepen, die even groot zullen zijn, vermoedelijk 10.000 man. De voor delen zijn: eenheid in opleiding en bewapening, één systeem van op bouw en gelijke diensttijd. De vorming van dit leger moet komen te ressor teren onder een Europese minis ter of commissaris. (Let wel: de vor ming, niet de aanvoering, die daar van los staat en waarin is voorzien door de benoeming van Eisenhower tot opperbevelhebber van alle gealli eerde troepen in Europa). Ook de op leiding zou in één hand komen. Ver der voorziet het planPleven in de opstelling van één Europees defen siebudget en een centrale materieël- voorziening. De bevoegdheden van de afzonderlijke ministers van Defensie der deelnemende landen zullen uit eindelijk verdwijnen. Men ziet: een Ze zijn nog zo jong, woorden zeggen nog zo weinig. De hemel lijkt ver trouwd en dichtbij in het dagelijkse leven. Maar als de dood iemand weg neemt, die zij goed gekend hebben is het vreemd en verschrikkelijk. Daar helpen de woorden van de volwasse nen niet aan. En Geert rilt, deze vroege, koude winterochtend. Het kan niet waar zijn: Jannie, met wie hij zo vaak stil letjes speelde, die als een eigen zusje voor hem was, nu dood. Hij wil zich indenken, dat zij straks hem weer toe zal roepen, als hij voorbij komt op weg naar school. Maar verder ko men zijn gedachten niet. Ze is dood. Het wordt een sombere dag in het gezin van Slot. Allen zijn onder de in druk van dit sterven. „Geef toch, dat wijzelf ééns in vrede mogen heengaan en troost de be droefde ouders", bidt vader Slot aan tafel. En na het eten gaat moeder Slot weer naar het buurhuis. Vrouw De Vries ligt nog op bed. Een zuster van haar, die in alle haast over is geko men, scharrelt beneden wat rond. „Rustig laten liggen, tot zij uit zichzelf ergens naar vraagt", heeft de dokter geadviseerd en die raad wordt opgevolgd. Ze laten haar rustig lig gen in haar verdriet, dat- nog geen uitweg en geen tranen kent. Om half 3 wordt er gebeld. Vrouw Slot maakt open. Meertens staat op de stoep. „Zo, ik ben blij, dat uw buurvrouw niet zelf open doet, want ik heb geen mooi bericht", begint hij. Moeder Slot schrikt. Komen er nog meer onheilen? „Vertel het mij maar, Meertens", Nog gelukkig, anders had het wel weken kunnen duren eer we hadden geweten waar hij was. Maar hoe moet het aan die vrouw gezegd wor den? Wat een ellende bij elkaar! En dominé is vandaag uit, anders zou hij wel gekomen zijn om het te vertel len." Vrouw Slot staat na te denken. *17 door WIJMIE FIJN VAN DRAAT. a. jrdt ze. „Buurvrouw ligt boven. Ze begrijpt nog niets van haar ver driet. De stakker, straks als ze goed bij komt, dan zal het wat worden". „Ja. En het is nog veel erger. Er is bericht gekomen van de politie uit Rotterdam. De Vries heeft in een café gevochten en ligt nu in het zie kenhuis. Hij schijnt gestoken te zijn." Vrouw Slot moet zich aan de deur post vasthouden, eer ze dit verwerken kan. De Vries in een café! En dan gevochten? Het klinkt ongelooflijk. „Kan het geen vergissing zijn..?", begint ze aarzelend. „Er zijn er zo veel van die naam." „Onmogelijk", antwoordt Meertens stellig. „Hij had een brief in zijn zak, waar zijn naam en adres op stond. Zelf zou ze het niet durven vertellen. Die vrouw had toch al genoeg te dra gen. En nu dit„Vraag het aan meester Tuinder", zegt ze ineens. „Die zal het wel willen doen. En hij is ouderling, dus het ligt op zijn weg". Meertens is het met dit plan eens. Hij gaat meteen naar meester toe en vrouw Slot gaat het nieuws aan haar man vertellen. Verslagen zitten ze in de kleine werkplaats bij elkaar. Het is teveel om ineens te verwerken. Twee dagen geleden was alles bij de buren nog goed. En nu Meester Tuinder is meteen bereid om te gaan, maar eerst wil hij van de dokter weten, of vrouw De Vries deze tijding kan dragen. „Ze zal toch naar hem vragen. We kunnen er moei lijk omheen draaien", zegt hij. „U moet het maar vertellen. Ik kom van avond nog wel eens langs." Laat in de middag ontwaakt vrouw De Vries uit haar verdoving. „Waar is mijn man? Is mijn man nog niet thuis?" vraagt ze aan haar zuster die in de kamer is. „Neeantwoordt zij aarzelend. „Wat is er toch? Jullie verzwijgen wat. Ilc wil het weten.." De vreuw wordt onrustig. Ze wil er af komen Een wurgend angstig voorgevoel van nog meer onheil komt over haar. „Blijf nu rustig liggen. Je hoort het meteen wel." Haar zuster duwt haar weer in bed. Dan haalt ze meester Tuinder. In weinig woorden vertelt de mees ter wat hij weet. Het zijn ook maar enkele bijzonderheden die bekend zijn. En hij verzacht die zoveel moge lijk. Vrouw De Vries begrijpt het niet. „Mijn man gewond. Maar hoe dan? Waar was hij dan? Hij had toch hier moeten zijn? Jannie is gestorven. Hij had er toch bij moeten zijn? Waar was hij dan vannacht? Hij had hier moeten zijn", ze herhaalt deze woor den telkens weer in een pijnigend rhythme. 'n Donkere dreun, 'n zinne loos herhalen van dezelfde vraag, waar haar gedachten op vast zitten. Jannie is gestorven en zij is alleen ge weest. Haar man was ver weg. (Wordt vervolgd.) pracht conceptie op papier. Maar onmiddellijk rijzen er vragen. Wie benoemt die minister of commissaris? De afzonderlijke parlementen? En aan welk lichaam is deze man ver antwoording schuldig? Momenteel is er zelfs nog geen orgaan. De Raad van Europa in Straatsburg kan (nog) niet als een parlement in de gebrui kelijke zin van het woord worden beschouwd. En hoe wordt verder de bijdrage der deelnemende landen ge regeld? Ziehier enige vragen, die nog heel wat stof zullen doen opwaaien. Er is nog niets gezegd over het standpunt der Duitsers zelf. Uit de reacties in West-Duitsland blijkt wel, dat men daar allerminst is ingeno men met het planPleven. De Duit sers hebben natuurlijk drommels goed door, dat zij nu nodig zijn voor de verdediging tegen Rusland. En dat zij trachten uit die wetenschap munt te slaan, kan niemand hen kwalijk nemen. Zij willen zeker wel mee helpen aan die verdediging, maar zij stellen hun eigen verdediging voor op. Dat betekent dus een apart leger met een aparte staf, die samenwerkt met de generale staven van andere landen. Men moet in dit licht ook de oprichting zien van de Bond van Duitse soldaten, waarin enige vroe gere Wehrmachtsgeneraals een lei dende rol spelen. Deze Bond is niet neo-nazistisch, maar noemt zich de mocratisch. De vriendelijkheid, waar mede de regeringAdenauer hem is tegemoet getreden, kan moeilijk an ders worden uitgelegd dan als een bewijs, dat zij de idee van een apart leger steunt. Men ziet dus wel, dat er met de Duitsers zelf nog geen overeenstem ming is. Het zal wel op een compro mis uitdraaien, waarna een soortge lijke overeenkomst als met Japan ge sloten kan worden, inhoudend een volledig militair en politiek deelge nootschap tussen de Westerse gealli eerden en West-Duitsland. Een gebeurtenis, die deze week sterk de aandacht trok,, was het af treden van Marshall als minister van Defensie der Ver. Staten. Het blijkt, dat aan dit aftreden geen bijzondere politieke betekenis moet worden toe gekend. Het was de persoonlijke be slissing van een staatsman, die de wereld aan zich heeft verplicht en die, nu zijn levensavond al geruime tijd is aangebroken, de fakkel in an dere handen overgeeft. Zijn werk is gedaan, de koers is bepaald van de gigantische krachtsontplooiing der vrije wereld. Maar zijn ontslagbrief aan Truman typeert hem: als de nood komt, zal Amerika opnieuw een be roep op hem kunnen doen. Mét Mar shall kunnen wij niet anders verlan gen dan dat dit nimmer nodig zal zijn. Perzië leverde deze week geen schokkend nieuws. De oppositie in de Perzische Tweede Kamer gaat zich steeds meer roeren. Of stil houden, want zij boycotte de besprekingen over het ultimatum, dat Mossadeq aan Engeland wilde zenden, door niet te verschijnen. Intussen is het ulti matum toch verzonden, alleen met toestemming van de Senaat. Er is weinig kans, dat de Engelsen erop zullen ingaan. Zij beschouwen de on derhandelingen niet als geschorst, maar als afgebroken en zij hebben Perzië onder zware financiële druk gezet. Het kan n.l. zijn sterlingtegoe- den niet meer omzetten in dollars. Deze Britse maatregelen schijnen reeds nu hun invloed op het Perzische economische leven uit te oefenen. Tenslotte Griekenland. De uitslag der verkiezingen heeft uitgewezen, dat de bevolking genoeg heeft van het geharrewar der politieke partijen, die niet in staat zijn een stabiel be wind te voeren. Zij heeft voor wat minder dan de helft haar stem uit gebracht op de grote, sterke man, generaal Papagos, die, evenals de Gaulle in Frankrijk, zijn oproep tot eenheid en tot het voeren van een sterke, duidelijke politiek, deed uit gaan. Papagos is nog maar kort in de politiek, n.l. sedert zijn breuk met het hof en zijn ruzie met de politici. Wat Papagos precies wil, heeft hij niet gezegd. Zijn program is even zwevend als dat van de Gaulle. Grie kenland is, met Frankrijk, het voor beeld van wat geschiedt, als de poli tieke partijen hun kracht verliezen in onderlinge strijd. T.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1951 | | pagina 3