Ned* Herv* Kerk voor de wereldlijke
rechter te Den Haag*
Plö fflac
INDIA VOOR DE KEUZE.
2),£e yLcAtyetfa cHWuuitvt
Om de Kerkorde.
Prof. Severijn en anderen trokken zich terug.
Hervormde kerk te Westkapelle
eind October in gebruik*
Maandverslag Nutsspaar-
banken.
Een gorilla
liep over het strand
HOOFDPIJN?
Mosselvisserij weer in normale
banen*
KORTE CIÜERELDKR0NIEK
w*
ONS FEUILLETON.
Cc
Zaterdag 8 September 1951
ZEEUWSCH DAGBLAD
Voor het Gerechtshof te Den Haag diende Donderdag in hoger
beroep de zaak, die een groep ouderlingen-kerkvoogden en predikanten
tegen de Nederlands Hervormde Kerk aanhangig had gemaakt. Voor
de appellanten pleitte Mr W. H. Vermaas uit Middelburg. Namens
de Ned. Herv. Kerk voerde Jhr Mr J. H. de Brauw het woord. Nadat
Mr Vermaas in zijn repliek voorgesteld had belijdenisdeskundigen te
horen, werd de uitspraak bepaald op 25 October.
Uit het betoog van Mr de Brauw bleek, dat een derde gedeelte van
de oorspronkelijke eisers, o.w. prof. Severijn, de procedure in appèl
niet wilden voortzetten.
Zoals bekend eiste de eiser, dat het besluit tot Invoering van de Kerkorde
op 7 December 1950 door de Generale Synode genomen, in strijd werd verklaard
met de reglementen van de Nederlands Hervormde Kerk en mitsdien onrecht
matig ongeldig en onverbindend was. Men eiste dat de Nederlands Hervormde
Kerk zou worden veroordeeld zich te onthouden van iedere invoering of poging
tot invoering van de Kerkorde (hetgeen inmiddels is geschied) op straffe van
het betalen van een dwangsom van f 100.000 voor elke overtreding ten behoeve
van de eisende partij. Bjj de behandeling voor de arrondissements-reehtbank
werden de eisers niet ontvankelijk in hun eisen verklaard.
Mr W. H. Vermaas uit Middelburg zien op juiste handhaving der
zeide in zijn betoog, dat de Geir. Synode menten in aile opzichten.
regie-
niet representatief is voor de gemeen
ten welke toestand ook in de Nieuwe
Kerkordo wordt gehandhaafd.
Hjj wees erop, dat de propaganda
voor de Kerkorde sterk uitgaat van de
bezoldigde functionarissen der Synode
en memoreerde dat er reeds een plan
bestaat om alle predikantsplaatsen op
te heffen ln gemeenten met minder dan
730 zielen, wat hij een ramp voor de
Hervormde Kerk zou achten.
Juist hierom behoort het centrale ap
paraat der Hervormde Kerk binnen re
delijke grenzen te blijven en de Her
vormde gemeenten niet in haar bestaan
te bedreigen.
KERK EN STAAT.
Mr Vermaas zei, dat de opvatting
van de tegenpartij, dat de rechter zich
van ieder oordeel moet onthouden, niet
strookt met de Nederlandse rechtsorde
en evenmin met de structuur der Her
vormde Kerk, doch past in de rechts
toestand der middeleeuwen, waarin men
naast wereldlijke overheden en recht
banken geestelijke overheden en rech
ters had. Ditonderscheid is in de Re
formatie vervallen, daar de tegenstel
ling geestelijkwereldlijk onbekend is
in de Schrift en niet Gereformeerd doch
Rooms-Katholiek is. Voor de structuur
der Hervormde Kerk beriep pleiter zich
op de Ned. Geloofsbelijdenis, meer spe
ciaal op de daaraan voorafgaande brief
aan Philips n en het bekende art. 36,
terwijl daarnaast aandacht werd ge
schonken aan de approbatie der Staten-
Generaal op de besluiten der Dordtse
Synode van 1619.
Het bewijs, dat men de belijdenisge
schriften heeft willen afschaffen wordt
geleverd door de tekst der Kerkorde en
door het feit, dat een voorstel om over
eenstemming met de belijdenis uit te
spreken werd verworpen en eveneens
een voorstel om de belijdenisgeschriften
der vaderen als de Belijdenis der Kerk
te erkennen.
TIEN JAAR UITSTEL.
Daarna werd uiteengezet, hoe een
uitstel van tien jaar tenaanzien van
da handhaving van de tucht op predi
king en catechese in strijd is met de
Ned. Geloofsbelijdenis. Pleiter wees ln
dit opzicht op de verschillen tussen de
procedure van thans en de processen
uit de tijd der Doleantie, toen sommige
gemeenten meenden zich te kunnen los
maken, welk standpunt de rechtspraak
verwierp. Hier tegenover stellen appel
lanten, dat wanneer losmaking niet is
toegestaan, de rechter behoort toe te
Ten aanzien der dwangsom verklaren
appellanten deze niet voor een eigen,
maar voor een Hervormd Kerkelijk doel
te willen aanwenden.
Jhr Mr DE BRAUW.
Na de advocaat der appellanten voer
de namens de Nederlands Hervormde
Kerk jhr mr J. H. de Brauw het woord.
Mr de Brauw wees er op, dat ge
streefd is naar een constructie van de
kerk waarin het presbyteriaal karakter
van de Christus belijdende gemeenschap
beter tot zijn recht zou komen en waar
door de eenheid der kerk en haar ge
zamenlijke verantwoordelijkheid voor
de uitvoering van haar veelomvattende
taak krachtiger tot uitdrukking zou
komen.
RECHTER NIET BEVOEGD
leer van de kerk moet zijn en hoe die
gehandhaafd moet worden. Van over
schrijding van door goede trouw, rede
lij heid en bilUjkheid gestelde grenzen
ten aanzien van de vaststelling van de
leer is in de Kerkorde geen sprake.
Spr. zei in dit verband dat de door
de appellanten gecritiseerde bewoordin
gen in de Kerkorde, waardoor deze niet
zou staan op de bodem der belijdenis
geschriften, door de grote meerderheid
zowel in de Synode als in de Classis
zijn aanvaard en gehandhaafd en dat
het naar maatstaf van burgerlijk recht
bij dit bezwaar gaat over leerstellige
nuances waarbij het doen van een keus
zeker niet de grenzen van het wezen
van de Ned. Herv. Kerk doet over
schrijden.
LEERTUCHT.
Tenslotte weerlegde pleiter het be
zwaar der appellanten, dat, in strijd
met de belijdenisgeschriften, de leer-
tucht niet streng genoeg zou zijn en
niet ver genoeg zou gaan, met de op
merking dat de Nederlandse geloofs
belijdenis van 1561, waarop appellanten
zich beroepen, niet inhoudt hoever de
leertucht moet gaan en dat de vastge
stelde Kerkorde wel degelijk leertucht
heeft met inbegrip van ontzetting uit
ambten en uitsluiting bij onchristelijke
belijdenis en wandel. Ook kent zij toe
zicht op de Dienst des Woords en de
catechese.
Slechts is ter voorkoming van wel
licht lichtvaardige beslissingen tot 1961
de afzetting van predikanten onmoge
lijk opdat de kerk, niet, zonder zich
daarop te hebben voorbereid en te heb
ben bezonnen over zal gaan tot zulke
hoogst ernstige maatregelen. Het zich
voorlopig nog willen beperken tot min
der verstrekkend ingrijpen mag volgens
pleiter gezien worden als teken van
de ernst, die de kerk met haar toezicht
en tuchtoefening wil maken en houdt
In de zomer van 1952 komt het orgel gereed.
Nog slechts enkele weken en de Herv. Gemeente van Westkapelle zal tijdens
een plechtige dienst het nieuwe bedehuis in gebruik kunnen nemen. De pre
dikant ds W. Oosthoek, de kerkvoogdij, de kerkeraad en natuurlijk ook de ge
meenteleden zien met verlangen uit naar de dag, dat de noodkerk kan worden
verlaten en met Zondag aan Zondag, terwijl de klok in de toren van het kerk
gebouw nodend klept, kan opgaan om het Woord te horen.
Ds Oosthoek verwacht, dat de kerk op Zaterdag 20 October a.s. in gebruik
kan worden genomen. Het orgel zal ln de zomer van volgend jaar gereed zijn.
Het staat volgens pleiter niet aan de geenszins in, dat het nodige toezicht
burgerlijke rechter te beslissen, wat de 1 en de nodige leertucht zal ontbreken.
Er wordt meer ingelegd dan
opgenomen.
Het aantal rekeningen van de Nuts-
spaarbank te Middelburg beweegt zich
in stijgende lijn. Was het aantal in Au
gustus 1950 6815, Januari 1951 telde
reeds 10269 rekeninghouders. Een ver
meerdering van 39 in de maand Augus
tus bracht het aantal op 10.503. Het
tegoed vermeerderde met f 13.805.08 en
bedroeg per 1 September f 7.402.645,99.
Ook de afgelopen maand werd dus meer
ingelegd, dan opgenomen.
Het bijkantoor Oostburg voegde
f9.583,51 aan het totaal toe en bracht
dit bedrag op f777.865,18. Dit tegoed
bedroeg een jaar geleden f 698.135,18.
De schoolkinderen waren minder ijverig
in het sparen. Zij legden een bedrag van
f 35,in, maar namen weer f 1.918,30
op. Het tegoed was f 30.710,92. De va-
cantie heeft dus kennelijk een rol ge
speeld. Voor f994,99 loste men aan ef
fecten af.
NUTSSPAAKBANK
TE VLISSINGEN.
De* Vlissingse Nutsspaarbauk noteer
de een tegoed van 17.611.035,38. Dit is
f 65.094,97 meer dan per 1 Augustus.
Men opende 74 nieuwe rekeningen meer
dan werden afgesloten.
Het hoofdkantoor boekte een tegoed
van f 5.716.901,35 en incasseerde
f 56.099,84 meer, dan werd terugbe
taald.
Souburg noteerde een tegoed van
f 450.146,13. Per 1 Augustus was dit
bedrag f447.365,23. Ook Goes zag het
tegoed vermeerderd en wel met
f20.182,41. Eindbedrag f 1.037.535,42.
Het saldo van effecten van de Nuts-
spaarbank was f 3.951.057,33.
(Ingez. mededeling, adv.)
er was echter
geen gevaar.
Een strandstoel maakte de indruk
van een Gorilla en die hollende men
sen waren gewoon aan het voetballen.
Die straaljager was niets anders dan
een zeemeeuw. Zó zagen zijn vacantie-
foto's eruit. Nu hij een Philips Flits-
camera heeft gekocht, mislukt er
geen enkele meer, want de bediening
is uiterst eenvoudig. Overdag de
mooiste opnamen zonder flitslamp
en 's avonds of binnenshuis even bril-
lante snapshots met flitslicht.
(Ingez. mededeling, advert.)
Mijnhardr's Hoofdpynpoeders. Doos 45 ct.
De haven van Bruinisse is leeg.
Exportcijfers stijgen nog steeds.
De lege haven, waaruit overdag alle schepen zijn vertrokken om mosselen
te vissen of andere werkzaamheden op de Zeeuwse Stromen te verrichten,
vormt een gelukkige tegenstelling met het vorige jaar en is het bewjjs, dat
de mosselvisserjj weer normaal is en dat het wekelijkse exportcijfer de laatste
t(jd een stijging vertoont.
Ondertussen betekent dit nog niet,
dat nu alle mosselkwekers weer wer
kelijk aan de levering deelnemen. De
helft van alle Zeeuwse kwekers heeft
nog geen mossel verkocht. Te Bruinisse
is dit aantal ongeveer een derde. Wel
is te voorzien, dat hierin geleidelijk ver
betering zal komen, maar er zullen toch
kwekers blijven, die vorig jaar zulke
grote verliezen hebben geleden, dat van
aflevering in het seizoen 1951/52 niets
zal komen.
Wanneer deze „normale gang van
zaken" nog enige tijd blijft aanhouden,
zullen anderen spoêdig door hun voor
raad heen zijn. Want dat er mosselen
tekort zullen zijn, wanneer de vraag
even groot blijft, is wel zeker.
Het steeds beter worden van het
gewicht, dus de niet verwachte kwali
teitsverbetering der mosselen, was voor
het Aan- en Verkoopkantoor reeds aan
leiding, de in Mei opgestelde leverings
voorwaarden op dit punt te herzien.
Begrijpelijk is dan ook, dat men niet
veel voelt voor het verzoek van enkele
mosselhandelaren uit het Noorden des
lands, om, teneinde hun afzetgebied in
Engeland en Duitsland te behouden,
hun een toeslag te verlenen uit het
Mosselkwekersfonds, daar zij tegen de
thans vastgestelde prijzen niet kunnen
leveren op de genoemde markten.
In feite zou dit betekenen, dat En
geland en Duitsland de mosselen goed
koper kregen dan België en Frankrijk,
iets wat in deze landen een ongunstige
indruk zou maken, terwijl men niet be
vreesd behoeft te zijn dat er dit seizoen
mosselen zullen overblijven.
WILDE MOSSELEN.
Evenmin voelde men iets voor het
verzoek van de noordelijke handelaren
De predikant is zeer tevreden over
het tempo, waarin de bouw heeft plaats
gevonden. Bij de aanbesteding was men
immers uitgegaan van de gedachte, dat
het kerkgebouw omstreeks Kerstmis
van dit jaar in gebruik zou kunnen wor
den genomen, doch de aannemer Oord
uit Vriezenveen en de werklieden heb
ben er een eer in gesteld om zo spoedig
mogelijk met de bouw gereed te komen.
De aannemer komt in de komende da
gen met het werk klaar, eind deze
maand komen de vurenhouten banken
in de kerk en in de tweede week van
October zal de preekstoel worden aan
gebracht.
Men is deze week begonnen met het
droogstoken van de kerk. De centrale
verwarming is dus al in gebruik geno
men. Daarbij is een unieke methode ge
volgd. De verwarmingsbuizen zorgen er
n.l. voor, dat de tegels onder de banken
worden verwarmd. De tegelvloer wordt
a.h.w. een grote stoof.
TE KLEIN f
Aanvankelijk was het de bedoeling
in de kerk 500 zitplaatsen te maken.
Later bleek, dat 450 plaatsen beter uit
kwam, doch dit stelt kerkvoogdij en
kerkeraad voor problemen. Men heeft
een enquête gehouden voor het verhu
ren van de plaatsen. Daarbij is geble
ken, dat er niet minder dan 650 lief
hebbers zijn! Hoe dit vraagstuk moet
worden opgelost en of misschien alle
plaatsen vrij zullen zijn, moet nog wor
den bezien.
De kerk is geheel uit baksteen opge
trokken, het dak rust op twee pilaren,
eveneens van baksteen. Daardoor ont
stonden er aan weerszijden van de zui
len een tongewelf.
De binnenmuren zijn met cement be
streken .Voor in de kerk is een ruime
tuin, zodat ongeveer 40 personen tege
lijk aan de Avondmaalstafel kunnen
plaats nemen. Er komt een vast na
tuurstenen doopvont. De preekstoel
wordt gemaakt van red-wood, een rood-
om hun wilde mosselen te laten weg-
vissen van het Groninger Wad en deze
dan tegen gereduceerde prijzen te laten
afleveren.
Op het Groninger Wad is de laatste
jaren al zoveel weggehaald, dat van een
geregelde aanvoer en een geregelde
verzending toch geen sprake zou kun
nen zijn, terwijl dan toch het prijsver
schil tussen Engeland en Duitsland
enerzijds en Frankrijk en België ander
zijds blijft bestaan. Veel beter zou zijn,
wanneer men ziet aankomen, dat de
mosselvoorraad niet toereikend is, als
nog te trachten wilde mosselen, even
eens voor zo hoog mogelijke prijzen te
verkopen. Maar niet voordat de ge
kweekte en op gepachte percelen bijeen
gebrachte mosselen zijn verkocht.
Aan de andere kant moet weliswaar
worden getracht op de Engelse en
Duitse markten met onze mosselen te
blijven, maar dit mag toch zeker niet
worden gedaan tegen een prijs, die on
der de huidige omstandigheden te laag
is.
Van de Waddenzee komen van be
paalde groepen percelen berichten over
uitstekende groei van daar uitgezaaide
jonge mosselen. Van de oudere con
sumptiemosselen kan dit niet worden
gezegd, maar dat was normaal ook niet
te verwachten. De consumptiemosselen
die op sommige percelen in de Wadden
zee bijeen zijn gebracht, zijn van een
zodanige ouderdom, dat veel groei niet
meer kon worden verwacht.
achtige houtsoort. Boven de preekstoel
komt een ovaal klankbord. De ramen
krijgen glas-in-lood.
Het ligt in de bedoeling de luidklok
in de toren niet alleen des Zondags te
luiden, maar ook bij trouwplechtighe
den en begrafenissen. Deze wordt elec-
trisch bediend. Het orgel komt op een
verhoging achter in de kerk te staan.
Het instrument wordt gebouwd door de
Gebr. van Leeuwen te Leiderdorp, die
hebben toegezegd, dat de volgende zo
mer het instrument in de kerk zal wor
den geplaatst. Tot die tijd zal het or
gel uit de noodkerk gebruikt worden.
Een zestal kronen zal voor de verlich
ting zorgen. Voor het kerkgebouw komt
een plein, deels betegeld, waarschijnlijk
ook nog gedeeltelijk beplant.
Ds Oosthoek stelt zich voor, om, als
de inwijding inderdaad op Zaterdag 20
October a.s. zal plaats vinden, Zondag
21 October de gewone diensten, terwijl
in de twee daaropvolgende Zondagen
resp. het Avondmaal zal worden be
diend en een doopdienst gehouden. Ook
zal er een oecumenische dienst worden
belegd.
COMPLEX GEBOUWEN.
Het kerkgebouw maakt deel uit van
een complex gebouwen. Naast de kerk
staat het verenigingsgebouw, dat door
schotten in drie delen kan worden ge
splitst. In twee van deze lokaliteiten is
reeds de Chr. kleuterschool gevestigd.
Deze heeft reeds thans meer dan 100
leerlingen. Men zal binnenkort over
gaan tot benoeming van een derde leer
kracht, een helpster. Als de schotten
eruit zijn, kan het verenigingsgebouw
ongeveer 350 mensen bergen. Er is een
fraai podium, met coulissen, die in alle
mogelijke standen kunnen worden ge
plaatst. Bovendien kan alles zo worden
gezet, dat het podium ook dienst kan
doen als consistoriekamer. Achter het
podium bevindt zich de kamer voor de
predikant, daarachter de keuken voor
het verenigingsgebouw en tenslotte de
(Ingez. mededeling, advert.)
Geld uit Oost-Duitsland
ERNSTIGE STAKING IN
WEST-DUITSLAND.
De staking van metaalarbeiders, die
een week geleden in Hessen begonnen
dreigt nu uit te groeien tot liet
grootste arbeidsconflict, dat sedert 1945
in West-Duitsland Is uitgebroken. Er
zijn tlians bijna honderdduizend stakers.
Tot gisteren had de staking 50.000 om
vat. Nadat de onderhandelingen over de
door de arbeiders op grond van de ge
stegen levenskosten geëiste loonsverho
ging van twaalf penning per uur wa
ren mislukt, heeft de staking zich gis
teren uitgebreid tot Kassei, waar 16.000
arbeiders het werk hebben neergelegd.
Ook de 20.000 arbeiders van de O.P.L.
fabrieken in Rüsselsheim zijn tot sta
king opgeroepen en het bedrijf was
reeds deels stil gelegd.
De socialistische regering van Hessen
heeft nog tevergeefs getracht de uit
breiding der staking te voorkomen. De
premier heeft de eisen der stakers niet
ongerechtvaardigd genoemd. De vak
bond had zich principiëel bereid ver
klaard de Woensdag afgebroken be
sprekingen te hervatten.
Het werkgeversverbond heeft de
vrees uitgesproken, dat van communis
tische zijde getracht zou worden invloed
op de staking te krijgen. Zo zou de com
munistische partjj trachten de staking,
met de hulp van geldmiddelen uit O.
Duitsland, ook uit te breiden tot het
Ruhrgebied.
De vakbond heeft evenwel verklaard
dat zij krachtig zal optreden tegen alle
pogingen van de communisten om de
staking voor hun politieke doeleinden
uit te buiten.
De regering van Hessen heeft aan
gekondigd, dat zij de volgende week
wettelijke maatregelen wil treffen om
de staking te beëindigen indien dan nog
geen overeenstemming zou zijn bereikt.
woning voor de koster, een eenvoudig,
doch geriefelijk huis. Alles is centraal
verwarmd. Naast de ruimte voor de
verwarmingsketel is plaats voor de ar
chieven.
Er ligt tussen de eerste en de tweede
samenkomst van de leiders der wereld
In het operagebouw te San Francisco
een tijdvak van zes Jaren. Zes bewogen
jaren, waarin de schaduwen van een
nieuwe dictatuur steeds duidelijker over
de aarde vielen. Zes jaren, waarin het
een zekerheid werd, dat de vrede niet
is gewonnen, maar een steeds verder
wijkend ideaal blijft. Het optimisme van
die eerste samenkomst, toen de over
winnaars hun handtekeningen zetten
onder een Handvest, dat de vrijheden
samenvatte, waarvoor de grote staats
man Roosevelt en vele honderdduizen
den hun leven gaven, is vervlogen. Nog
zijn, voor de de tweede maal, in San
Francisco de overwinnaars van toen bij
een, maar hoe geheel anders is nu de
verhouding. Het tweede San Francisco
is de erkenning, dat het gemeenschap
pelijke overleg voor het heil der wereld
is mislukt. Hier is de botsing tussen
twee ideologieën en alleen een gebed
aan het begin der conferentie, in stilte
uitgesproken, geeft nog uitzicht en
perspectief, nu menselijkerwijze gespro
ken de wegen tot het bereiken van over
eenstemming zijn afgesloten.
Hoe de discussies over het Japanse
vredesverdrag tenslotte zullen eindigen,
is op het ogenblik, waarop we dit schrij
ven, nog niet te zeggen. Het zal wel ge
tekend worden door bijna alle landen,
die er zijn vertegenwoordigd, ook na het
zware geschut, dat de Russische afge
vaardigde, Gromyko, op de Westerse
mogendheden richt. Het lijkt erop, dat
San Francisco de laatste proef op de
som ls, hoe ver de Sowjet-Unle haar In
vloed, kan doen gelden. Als dit grote
duel is afgelopen, wat dan 7 Het Wes
ten groeit in kracht en dat kan het mid
del zijn om de Russische agressie
niet verder te doen komen. Maar "er-
geten wij nooit, dat naast de kracht der
wapens vooral de kracht van de geest,
de waarachtig christelijke geest, dat zal
moeten doen.
Het is bekend, dat drie landen niet ln
San Francisco aanwezig zijn. Het zijn
India, Burma en Joego-Slavlë. Vooral
India heeft ernstige bezwaren ontwik
keld tegen het ontwerp-verdrag. Deze
bezwaren, vooral wat de blijvende aan
wezigheid van Amerikaanse troepen in
Japan betreft, zijn een gevolg van de
instelling van India tegenover het Wes
ten. Nehroe, de minister-president, ziet
de kwestie-Japan als een zuiver Azia
tische aangelegenheid en wordt daarom
wel vergeleken met één der vroegere
Amerikaanse presidenten, James Mon
roe, die ln 1823 zijn befaamde leer pro
clameerde: „Amerika voor de Amerika-
nen". Deze hield niet alleen in, dat Ame
rika zich niet In de aangelegenheden
van een ander land zou mengen, maar
ook, dat het inmenging In eigen zaken
niet zou dulden. Voor dat laatste be
stond in Monroe's dagen wel gevaar.
Het bestaat ln onze tijd ook voor India.
Maar de dreiging van een imperialisti
sche overheersing komt voor dit land
niet uit het Westen, maar van de Sow-
jet-Unie. En nu ls dit het tragische, dat
Nehroe dat niet wil zien. Hij droomt
van een veilige neutraliteit en denkt de
steun van het Westen niet nodig te heb
ben, totdat het misschien te laat ls.
Nehroe vertrouwt uitsluitend op de
kracht van zijn geestelijke overtuiging
en hij verzuimt die om te zetten In een
positieve daad. Ja, alleen als er honger
is in India, dan roept hij de steun van
het Westen ln.
Nehroe wil ook niet begrijpen, dat hij
door deze houding Rusland in de kaart
speelt. In Washington noemde men In-
dia's bezwaren zelfs de echo van Rus-
lands bezwaren en koren op de Russi
sche propagandamolen. Waarop Nehroe
verklaarde, dat hij had gehandeld zon
der overleg met het Kremlin en dat hij
in de overtuiging verkeerde, dat Rus-
(Ingez. mededeling, adv.)
STOPHOEST /rWWft
„De kleine meid is ziek", vertelt
De Vries. „Ze heeft hoge koorts en
de dokter trekt een zorgelijk gezicht.
Hij vertrouwt de zaak niet helemaal".
„Dat is slecht nieuws. Ik heb je
vrouw vandaag nog niet gezien. Ze
was natuurlijk bij de kleine meid.
Maar ga zitten, dan schenk ik je even
koffie in". Moeder Slot staat al be
drijvig op, om haar buurman koffie
te schenken. De Vries gaat bij tafel
zitten. „Ik blijf maar even", zegt hij.
„Ik wil Marie liever niet alleen la
ten, ze maakt zich meteen zo zenuw
achtig".
„Natuurlijk. Maar een kopje troost,
daar knap je van op". Moeder Slot
giet het bruine vocht, dat zachtjes
op een lichtje stond te pruttelen, iri
een kopje. Dan hete melk van de
kachel, met een flink velletje erin.
„Zo! Dat zal je goed doen. En vertel
nou eens, wanneer is Janny ziek ge
worden?"
„Vanmorgen eigenlijk. Ze huilde
vannacht een beetje. Ze had wat
oorpijn, maar och, kinderen hebben
zo vaak iets. Maar vanmorgen zag ze
zo rood en ze was zo onrustig. Toen
hebben we meteen de dokter gehaald.
En vanavond is hij weer geweest. En
nu kwam ik eigenlijk hulp vragen
we moeten vannacht bij haar waken.
Ik kan het eerste stuk van de nacht
wel, maar morgen moet ik naar Rot
terdam. Er wordt daar een partijtje
afbraak van een huis verkocht en ik
heb gehoord, dat ik daar wel goed
koop wat op de kop kan tikken. Je
begrijpt, dat ik die kans niet kan la
ten schieten. Nu wilde ik eigenlijk
vragen of buurvrouw het eerste deel
Als hij weg wil gaan, komt Geert
binnen. „Buurman", groet hij.
„Zo, jongen", antwoordt De Vries
verstrooid. Dan kijkt hij scherper.
„Je wordt al een flinke vent", zegt
hij dan, meer om nog een praatje te
beginnen, dan omdat zijn buurjongen
hem zoveel belang inboezemde. Ze
hebben allemaal kinderen, hij heeft
21.
door WIJMIE FIJN VAN DRAAT.
van ue nacht samen met m'n vrouw
wou waken. Alleen maakt ze zich zo
overstuur".
Moeder Slot is meteen bereid om
te gaan. „Hoe laat zal ik komen?"
„Als je er zo tegen een uur of tien
bent, is het vroeg genoeg. En om twee
uur zal ik jullie wel aflossen. Dan
heb ik tenminste nog een paar uur
geslapen, want het is hard werken
op het ogenblik". De Vries is een
kleine aannemer. Hij verdient niet
veel. Wat hij onderhanden heeft, zijn
altijd prutswerkjes, maar zo, al schar
relend, ziet hij toch kans zijn vrouw
en vier kinderen te onderhouden.
De buren blijven nog even praten,
terwijl De Vries zijn koffie drinkt.
zelf een zoontje van Geert's leeftijd,
en het is geen gewoonte onder de
Heidorpers, om erg op eikaars kin
deren te letten, behalve wanneer er
iets bijzonders mee is. Maar hij mag
Geert graag. De jongen komt vaak bij
hem spelen en is dan erg goed voor
de jongere kinderen. Vooral Janny is
dol op hem. Niemand zou achter de
driftige, wilde Geert zoeken, dat hij
zo prettig met een klein meisje van
vier kan spelen. En hijzelf wil dat
voor geen geld weten. Alleen als hij
denkt dat niemand op hem let, kan
Janny hem overhalen met haar te
spelen. Als de jongens het merken
plagen ze Geert. „Hè ,jo, je moest je
als kindermeisje gaan verhuren", zei
laatst op het schoolplein een jongen
tegen hem. Daar is toen die vecht
partij om geweest, waar Harmen van
gehoord had.
„Janny is ziek", vertelt De Vries
ook aan Geert. „Ja", knikt hij wijs,
had het al gehoord, maar hij had er
thuis niets over verteld. Ziekte is zo
iets vreemds en hij praat er liefst
zo weinig mogelijk over.
„Ze heeft naar je gevraagd", gaat
De Vries verder. „Ze had zo'n koorts
en toen riep ze een paar keer, of jij
met d'r kwam spelen".
Geert vindt het vervelend, dat zijn
heimelijke spelen met Janny hier zo
openlijk verteld wordt. Zijn moeder
heeft altijd gedaan, alsof ze er niets
van wist en ook buurvrouw De Vries
liet nooit merken dat zij het zag,
wanneer Geert in de achtertuin Jan
ny op zijn rug droeg en paardje met
haar speelde of zich geduldig voor
haar karretje liet spannen en haar
voorttrok.
„O ja?" antwoordt Geert weer een
beetje stuurs.
„Toch een wonderlijke jongen",
denkt De Vries, maar hardop zegt
hij: „Jij moest later maar bij mij in
de zaak komen. Ik kan volgend jaar
best een knechtje gebruiken en Jan
heeft er toch geen zin in". Jan is zijn
eigen zoon, die alles liever doet dan
werken.
(Wordt vervolgd.)
land niet op de conferentie vertegen
woordigd zou zijn. Een verklaring, die
wel juist zal zijn, maar die het Ameri
kaanse verwijt niet ontzenuwt. En de
mededeling van Nehroe, dat zijn hou
ding de vriendschappelijke betrekkingen
tussen zijn land en de Ver. Staten niet
nadelig behoeft tt beïnvloeden, nam
men in Washington voor kennisgeving
aan. Ja, de zaak werd zelfs zo hoog op
genomen, dat zowel democratische al»
republikeinse Senatoren van plan zijn
voor te stellen India van economische
hulp uit te sluiten. Hetgeen betekent,
dat het land geen 65 mlllioen dollar
krijgt. Dat het India niet tegen een vre
desverdrag met Japan als zodanig gaat,
bewijst het feit, dat het zelf zo spoedig
mogelijk vrede wil sluiten.
Uit dit alles moet men de conclusie
trekken, dat, hoe begrijpelijk het ook lsx
dat Nehroe een derde en neutrale Azia
tische macht wil vormen, zijn pogingen
niet kunnen slagen, juist omdat Azië de
grote twistappel Is tussen West en Oost
en In dit werelddeel beslissingen van
wereldbetekenis zullen vallen.
In Kaesong is nog altijd geen over
eenstemming over de wapenstilstands
voorwaarden ln Korea bereikt. De be-
sprelüngen zijn afgebroken en of ze nog
zullen worden hervat ls niet te zeggen.
Dagelijks regent het beschuldigingen
van communistische zijde over schen
dingen van de neutraliteit der onder
handelingsplaats. Generaal Rldgway wil
de knoop nu doorhakken en stelde be
sprekingen voor aan boord van een neu
traal schip. Er is een theorie, die voor
al ln Amerika opgeld doet en die Kae
song in verband brengt met San Fran
cisco. Het ls niet meer dan een theorie,
maar interessant genoeg om hier weer
te geven. Rusland, zo redeneert men,
wilde wél een wapenstilstand ln Korea,
maar de daarop volgende vredesonder
handelingen rekken, teneinde de Ver.
Staten, vooral op aandringen van En
geland, te bewegen wat water in de
wijn te doen wat Japan betreft en te
zoeken naar een compromis met de Rus
sische voorstellen. Maar midden in de
wapenstilstandsbesprekingen werd het
Amerikaanse ontwerp-verdrag voor Ja
pan gepubliceerd, hetgeen de Russische
plannen lelijk doorkruiste. Rusland kon
nu niet meer verwachten, dat Amerika
ook spoedig over vrede ln Korea zou
beginnen en moest om zijn houding te
redden de wapenstilstandsbesprekingen
doen mislukken. Is dit alles zo, dan is
duidelijk, dat de Russen nooit vrede voor
Korea op het oog hebben gehad en dat
zy hun vredesduif alleen oplieten om
met Japan iets te bereiken. Deze hele
theorie gaat ervan uit, dat Rusland en
communistisch China één lijn trekken
en dat achter iedere Chinese handeling
het Kremlin zit. Of dit waar ls, weet
echter niemand.
De Perzische ollekwestle heeft een
min of meer vermakelijke wending ge
nomen. De Engelse regering besloot
niets meer te doen, maar rustig af te
wachten tot de Perzen weer wilden pra
ten. In het begin dachten die daar niet
aan, maar nu schijnt dat toch te gaan
veranderen. Misschien, dat zij hebben in
gezien, dat het zelf produceren van olie
toch heus nog niet meevalt? En dat zij
wel met olie kunnen leuren, maar dat
er daarmede nog geen kopers zijn?
Want al willen Polen en Tsjecho-Slowa-
kije (Russische satellietstaten!) dan
graag olie, zq kunnen niet meer dan
een fractie van de gehele productie af
nemen en bovendien is de grote vraag,
of zij voldoende tankschepen hebben om
de olie te komen halen.
Intussen neemt het verzet tegen Mos-
sadeq toe. Dat kan in Perzlë op een
ernstige crisis uitdraaien. Men kan aan
nemen, dat, indien Mossadeq van het
toneel verdwijnt, de chaos voor de deur
staat. Het wordt hoe langer hoe duide
lijker, dat de geesten, die Mossadeq c.s.
in hun overdreven nationalistische ijver
hebben opgeroepen, steeds moeilijker te
bezweren zullen zijn. Als wij net goed
zien, gaat Perzlë een zeer moeilijke tijd
tegemoet. T.
