Noordelijken willen conferentie te Kaesong
op de 38ste breedtegraad
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Generaal Ridgway ontving antwoord
Besprekingen pas over tien dagen
Olieraffinaderij te Abadan op
halve productie
Onlzettend verkeersongeval
bij Westkapelle
k SNIPPER
NIEUWSk
A
Arj'
Rode Kruiswedstrijden te
Middelburg* Koudekerke en Goes
Staatsgreep van marine in
Thailand mislukt
Internationale schiet
wedstrijden te Terneuzen
>tHaak~In" tentoonstelling Zeeland
werd daverend succes
Vorming van dijkringen in
Zeeland bepleit
Zeeuwse Volkshogeschool startte
haar actie
Uitgave
Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 243S, bij geen gehoor voor
advertenties 2970, voor redactie
2435. Giro 274289. Kantoren
Vlissingen: Van der Manderestr.
40, Tel. 2754, Middelburg Korte
Noordstraat 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347: Terneu-
zen Dijkstraat 2628.
ZEEUWSCH DAGBLAD
7e JAARGANG No. 1804
Abonnementsprijs 4,55 p. kwartaal
Franco per post ƒ4,65
Advertentieprijs 19 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
MAANDAG 2 JULI 1851
Medewerkers! Directeur: JACQ DE SMIT
Mr W. F. E. baron v. d. Feltz, Middelburg; Ds A. Grappen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes, Vlissingen; J. S. Hoek,
Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; Dr K. Huizenga, Middelburg; J. Huijssen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes;
Drs 3. Kwekkeboom, Goes; J. Laport, Goes; Ds C. Metselaar, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel, Tholen; R. Zuidema, Goes
Hoogwater op Dinsdag 3 Juli:
Vlissingen1.24 u. 1.71 m., 13.43
u. 1.83 m., Terneuzen: 1.49 u. 1.90
m., 14.11 u. 2.02 m., Wemeldinge:
3.00 u. 1.51 m. 15.26 u. 1.59 m.,
Zierikzee: 2.48 u. 1.26 m. 15.12 u.
1.33 m.
De bevelhebbers van de Noord-Koreanen en van de Chinese vrijwilligers
hebben in een gemeenschappelijke boodschap aan generaal Ridgway ingestemd
met z(jn voorstel een conferentie over het staken van het vuren te houden en
wel tussen 10 en 15 Juli te Kaesong op de 38ste breedtegraad.
Kaesong ligt 65 km. ten Noord-Wes
ten van Seoel. Het was één van de eer
ste steden, die door de communisten
veroverd werd, toen zij Zuid-Korea
binnenvielen.
Het bericht over het antwoord werd
op het hoofdkwartier van het achtste
leger in Korea te middernacht ontvan
gen van een vijf minuten durende korte-
golfuitzending voor de strijdkrachten te
Tokio.
Hoewel de meeste officieren en man
schappen reeds sliepen, ging het nieuws
aïs een lopend vuurtje door de kampen
en verder naar het front.
De productie van de grote olieraffina
derij te Abadan werd gisteren ongeveer
gehalveerd, aldus heeft de algemene di
recteur van de Brits-Iraanse Oliemaat
schappij, Ross, medegedeeld. Per dag
zal slechts 37 millioen liter In plaats
van 67 Vi millioen liter olieproducten
(grotendeels benzine) worden geprodu
ceerd.
Volgens Ross was deze maatregel on
vermijdelijk, omdat de tankschepen de
producten van de raffinaderij niet weg
halen tengevolge van het geschil over
de ondertekening der ontvangstbewij
zen. In het huidige tempo zouden de
voorraadtanks in twintig dagen vol zijn,
doch de productie kan nog verder be
perkt worden. Ongeveer 130 personeels
leden zouden werkeloos worden, doch
hun loon blijven ontvangen. De vermin
dering van de productie wordt verkre
gen door drie van de tien installaties te
sluiten en op de andere de productie
te verminderen. De maatregel volgde op
een Engelse nota, waarin de waarschu
wing werd geuit, dat de Perzische po
litiek, indien op dezelfde wijze voort
gezet, spoedig zou leiden tot sluiting
van de olieraffinaderij.
TRANSPORTVLIEGTUIGEN
STAAN GEREED.
Een woordvoerder van het Britse le
ger te Fayid in de Suez-kanaalzöne
deelde Zondag mede, dat Britse trans
portvliegtuigen aldaar gereed staan
om zo nodig een bataljon volledig uit
geruste soldaten te vervoeren om Brit
se levens en eigendommen waar dan
ook in het Midden-Oosten te bescher
men.
De Perzische politie heeft het winter
verblijf van de Britse hoofdvertegen
woordiger van de „Anglo Iranian" in
Teheran doorzocht op een geheime ra
diozender en geheime documenten.
Zaterdag kwam het Internationaal
Gerechtshof te Den Haag bijeen, ten
einde de mondelinge uiteenzettingen te
horen van de partijen in het geschil.
Het betrof niet de eigenlijke zaak, die
op 26 Mei door de Britse regering aan
het Hof werd voorgelegd, maar het op
22 Juni gedane Britse verzoek voorlopi
ge maatregelen aan te geven om de
rechten van beide partijen te bescher
men, totdat het Hof een beslissing heeft
genomen in de eigenlijke zaak. Er wa
ren geen Perzische vertegenwoordigers
aanwezig.
„VOORWAARDELIJK".
Regeringsfunctionarissen te Washing
ton leggen de nadruk op het „voor
waardelijk" karakter van de aanvaar
ding van Ridgways voorstel door de
Noord-Koreanen en Chinezen. Men
hecht betekenis aan de keus van een
andere plaats voor de bespreking, n.l.
Kaesong in plaats van Wonsan en op
het Deense schip „Jutlandia". Volgens
de laatste berichten schijnt Kaesong
voor de practische doeleinden „nie
mandsland" te zijn, doch zijn de geal-
lieërde troepen in Kaesong de baas zon
der deze stad evenwel in feite in bezit
te hebben.
Functionarissen van de Ver. Naties
toonden zich voor het merendeel opti
mistisch. Enigen verkeerden echter in
het onzekere over de voorwaarden van
het antwoord. Allen waren teleurge
steld over het feit, dat de besprekingen
tenminste tien dagen zouden worden
uitgesteld.
De Zuid-Koreaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Pjon Jong Tai, heeft
bekend gemaakt, dat de Zuid-Koreaan
se regering de volgende „minimum
eisen" heeft gesteld als basis voor vre
desonderhandelingen:
1. De Chinese communistische legers
moeten zich geheel uit Korea terug
trekken tot in Mandsjoerije zonder eni
ge physieke en materiële schade toe te
brengen aan de burgerbevolking van
Noord-Korea.
2. De Noord-Koreaanse communisten
moeten ontwapend worden
3. De V.N. moeten overeenkomen el-
Jong gezin omgekomen
Gistermiddag omstreeks kwart over
één is op de provinciale weg tassen
Domburg en Westkapelle bjj deze laat
ste gemeente een verkeersongeval ge
beurd, dat bijna een geheel gezin het
leven heeft gekost.
Er woedde omstreeks die tijd in de
duinen bij Westkapelle eer klein brand
je, waardoor veel rook werd ontwik
keld. Door de zwakke Noordenwind
dreef de rook laag over de weg. Het
moet hieraan te wijten zijn, dat de heer
W. Bimniel, horlogemaker uit Dom
burg, die met zijn echtgenote en een 2-
jarig kind op de motor uit Domburg
naderde, de zeven autobussen, die uit
Westkapelle kwamen, niet heeft zien
aankomen. Vermoedelijk verblind door
de rook botste de motor met vrij grote
snelheid tegen de voorste bus, die Bel
gen vervoerde. De slag was zo hevig,
dat zowel de bestuurder als de vrouw
en het 2-jarige kind op slag werden ge
dood. De resten van de slachtoffers wa
ren ernstig verminkt. Het jonge echt
paar had nog een jonger kind, dat reeds
in Westkapelle bij familie van de uit
deze gemeente afkomstige vrouw ver
toefde.
Het verkeer tussen Westkapelle en
Domburg was gedurende het onderzoek
door de Rijkspolitie lange tijd gestremd.
Kruis zullen komen. De winnende da
mes- en herenploegen zullen uitkomen
in de landelijke wedstrijd.
r
Zaterdag a.s. kringwedstrijd te Oostburg.
Te Middelburg, Goes en Koudekerke zjjn Zaterdag wedstrijden gehouden,
waaraan 30 ploegen van het Ned. Rode Kruis uit diverse Zeeuwse gemeenten
deelnamen. De bedoeling was niet zozeer een moeilijke opgave te laten uit
voeren, dan wel de puntjes eens op de i te zetten, zoals de Middelburgse ge
meente-geneesheer, de heer P. J. C. v. d. Sllkke, het uitdrukte. Het is een
goede wedstrijd geworden en over het algemeen liggen de prestaties niet zo
veel uiteen.
De opgave luidde: door de botsing
van een jeep tegen een boom zijn twee
personen uit het voertuig geslingerd. De
één ligt tegen een boom en klaagt over
pijnen. De tweede gewonde is over de
weg geslingerd en ligt met het hoofd
gedeeltelijk in het water. Zowel pols
slag als ademhaling zijn nauwelijks
waarneembaar. Je herenploegen kre
gen het vervoer te behandelen, de da
rnels het te bed leggen en de verdere
behandeling der patiënten. De opgaaf
moest in 20 min. zijn afgewerkt.
In Middelburg won Souburg I bij de
heren; 2. Wemeldinge II; 3. Vlissingen;
4. Koudekerke; 5. Wemeldinge I en 6.
Goes III, Te Koudekerke won Goes II;
2. Arnemuiden; 3. Goes I; 4. Koudeker
ke; 5. Souburg H en 6. Souburg I. Te
Goes bleek Arnemuiden I winnaar te
zijn geworden; 2, Kruiningen; 3. Mid
delburg II; 4. Arnemuiden II; 5. Tho
len; 6. Vlissingen. Het hoogste punten-
aantal voor de leiders der deelnemende
ploegen behaalde die van Arnemuiden
I. No. 2 was de leider van Goes II.
Waren er 18 herenafdelingen, de da
mes waren met 12 ploegen aamvezig,
verdeeld over de verschillende plaat
sen, In Middelburg won Goes I; 2. Sou
burg III en 3. Vlissingen. In Koudeker
ke was de uitslag: 1. Goes II; 2. Sou
burg I; 3. Arnemuiden en 4. Souburg
II. Te Goes luidde de einduitslag: 1.
Middelburg II; 2. Tholen; 3. Vlissingen,
terwijl Arnemuiden en Middelburg I de
4e en 5e plaats deelden.
Zaterdag a.s. zal te Oostburg de gro
te kringwedstrijd plaatsvinden. De win
nende dames- en herenploegen zuilen
elkaar daar bekampen. Men trekt voor
deze wedstrijden naar West Zeeuwsch-
Viaanderen, om ook in dit gebied pro
paganda te maken voor het Rode Kruis.
Het is niet onmogelijk, dat ook uit Bel
gië vertegenwoordigers van het Rode
ke derde mogendheid af te houden van
het verlenen van militaire, financiële of
andersoortige bijstand aan de Noord-
Koreaanse communisten.
4. Een officiële vertegenwoordiger
van de Koreaanse republiek moet deel
nemen aan alle internationale confe
renties of bijeenkomsten
In het Zaterdag geëindigde belas
tingjaar hadden de V.S. tegen de ver
wachting in een begrotingsoverschot,
dat naar raming ongeveer 3.3 milliard
dollars bedraagt. Een vliegtuig van
de „United Airlines", dat op weg was
van San Francisco naar Chicago, is bij
Fort Collins neergestort. Alle inzitten
den, veertig personen, zijn om het leven
gekomen. Volgens een officiële Ar
gentijnse verklaring zijn 15 personen
gearresteerd, o.w. een kolonel en een
majoor van het leger i.v.m. een complot
tegen het leven van president Peron.
De Engelse regering zal de prijscontro
le verscherpen en drastische maatrege
len nemen tegen prijssyndicaten. In
de afgelopen week zjjn 50 leden van de
Oost-Duitse volkspolitie, o.w. twee
commissarissen, naar West-Berlijn uit
geweken. De liberale Griekse minis
ter-president Venizelos heeft Zondag
het ontslag van zijn Kabinet aangebo
den. Deze ontslagaanvrage volgde op
het aftreden van de vice-premier en lei
der der democratische socialisten.
Zondagavond is op de van Heutzboule-
vard (Europese wijk) te Djakarta een
Nederlander doodgeschoten. Even tevo
ren haden zij de auto van het slacht
offer gestolen. Een andere Nederlander
werd bij dit incident gewond. Te
Bussum is Zaterdagmiddag het bijna
2-jarige meisje v. d. B. in een met zeep
sop gevulde wastobbe verdronken. In
Oldebroek zijn weer vier nieuwe geval
len van pseudo-vogeipest geconstateerd.
Een groep Tiiailands marine-perso
neel heeft Vrydag een staatsgreep on
dernomen en de minister-president, Pi-
boel Songgram, ontvoerd. Het Thai-
landse leger en de politie traden geza
menlijk tegen de opstandelingen op.
Onder de ogen van honderlen buiten
landse diplomaten, regeringsleiders en
leden van de gewapende macht werd
Songgram, juist toen hij de loopplank
van een overgedragen baggermachine te
Bangkok wilde opgaan, door een uit de
menigte naar voren gekomen groep ma
rinemannen overvallen en met 't pistool
op de borst, gedwongen aan boord te
gaan van een marinebark, die daarna
snel de rivier opvoer.
Het leger ging over tot het bombar
deren van het hoofdkwartier van de
marine, nadat niet was geantwoord op
een voorstel om de president vrij te la
ten. Men slaagde er in, volgens berich
ten uit Melbourne, het vlaggeschip „Sri
Ayudua" in brand te gooien. De marine
nam de residentie van de premie onder
vuur. Aan beide zijden werden verliezen
geleden.
Gisteren maakte de Amerikaanse am
bassade in Bangkok bekend, dat de pre
mier door de opstandelingen onvoor
waardelijk was vrijgelaten en de leiding
van de regering weer in handen had
genomen.
BADMEESTER EN TWEE
KINDEREN VERDRONKEN.
Badmeester Jacob Plat van Nes
(Ameland) en twee leden van de Geref.
Knapen- en Meisjesvereniging van
Grootegast (Friesland), de 15-jarige
Anna Smith en de 14-jarige Roelof Nie-
meyer, zijn Zaterdagmiddag bij Nes ver
dronken. Dit was het rampzalig einde
van het ééndaags uitstapje, dat een
groep van 60 kinderen uit Grootegast,
o.l.v. 15 ouderen Zaterdag ondernam
naar Ameland. Eén der leiders en nog
een jongen van de groep werden bewus
teloos uit het Water gehaald. Bij hen
konden de levensgeesten worden opge
wekt.
Het ontzettende ongeluk gebeurde,
teen het meisje Smith zich te ver in
zee had begeven en anderen haar te
hulp wilden komen.
De Politiesportverenlging Terneuzen
organiseerde haar jaarlijkse internatio
nale schietwedstrijden, welke door het
mooie weer on de grote deelname bij
zender goed geslaagd genoemd mogen
worden. De honderden Belgische en Ne
derlandse schutters werden door de
burgemeester van Terneuzen, mr P.
Tellegen, verwelkomd, waarna hij door
het lossen van het eerste schot de wed
strijden opende.
Deze duurden de gehele dag en des
avonds om half zes kon inspecteur K.
Rijnders de uitslag bekend maken en
de prijzen uitreiken. De uitslagen wa
ren:
Pistoolschieten: Groepsprijzen: Wis
selbeker, Gemeentepolitie Middelburg
I; 2. Politie Gent; 3. Douane Sas van
Gent. Individuele prijzen: 1„ W. Kort-
smith (I. en A. Vlissingen II); 2. C.
Kastelein (Gemeentepolitie Vlissingen
II); 3. A. Delamije (Politie Gent); 4.
W. Hey (Gemeentepolitie Vlissingen I)
5. K. Intjes (I. en A. Vlissingen I); 6.
A. van Wijngen (Gemeentepolitie Vlis
singen I); 7. W. A. de Romph (Luctor
I); 8. P. Koekkoek (Gemeentepolitie
Middelburg I); 9. H. C. van Dam (I. en
A. Terneuzen); 10. W. Kersten (Mare
chaussee I); 11. P. Suurland (Gemeen
tepolitie Middelburg I); 12. G. Beniest
(Politie Gent).
A. Delarije uit Gent was de beste Bel
gische pistoolschutter. De Politie Gent
1 was de beste Belgische pistoolgroep.
De beste oistoolsehutter van de offi
cieren was de kapitein W. H. van Bal-
legoyen de Jong uit Middelburg. Hij
werd gevolgd door de hoofdinspecteur
M. de Valk uit Middelburg en adj.-com-
mandant van de Politie Gent, de heer
F. Pauwels.
Karabijnschieten: Groepsprijzen; Wis
selbeker, Kon. Marechaussee Terneuzen
II; 2. Rijkspolitie te Water II (prijs
Zeeuwsch Dagblad); 3. Gemeente
politie Middelburg I. Individuele prij
zen: 1. J. F. Oele (Kon. Marechaussee
II); 2. P. Vogelaar (Rijkspolitie te Wa
ter II); 3. M. A. Legierse (Kon. Mare
chaussee II); 4. M. Broecke (Politie St.
Niklaas); 5. C. Zwartele (Douane Sas
van Gent); 6. A. Boon (Verkeerspolitie
Terneuzen); 7. H. Enklaar (C.C.D.
Oostburg); 8. K. Entjes (I. en A. IJzen-
dijke); 9. A. v. d. Brand (Rijkspolitie
te Water Wemeldinge); 10. J. S. Roest
(I. en A. Vlissingen); 11. P, Driedijk
(Rijkspolitie Westdorpe); 12. J. Ris-
seeuw (I. en A. IJzendijke).
De heer M. Broecke uit St. Niklaas
was de beste Belgische schutter op
pistool en karabijn. De beste Neder
landse schutter op pistool en karabijn
was de heer K. Entjes uit IJzendijke,
die daarmede de gcuden kogel voor een
jaar overnam van heer Koekkoek uit
Middelburg. -
8300 bezoekers - en daarmee staat Zeeland aan de spits
Zelfs de grootste optimist zou de moed hebben gemist om Zaterdagmorgen
te voorspellen, dat er die dag een dikke 5000 bezoekers de controle der „Haak-
In" expositie zouden passeren. Toch is dat het geval geweest, want toen om
streeks 10.30 de laatste bezoeker binnenkwam, was dat welgeteld de 5308ste
van die dag. Daarmede steeg het totaal aantal bezoekers tot 8300.
f 5000 naar het Kon. Wilhelminafonds
Er is zwaar gewerkt door de vele hel
pers en helpsters, daarbij kranig geas-
sisteetd door de Goese politie. Dit corps
van werkers verdient een ere-saluut.
Ook het publiek verdient een pluim,
want ais zo nu en dan de deuren voor
een kwartiertje moesten gesloten wor
den om de grote stroom van bezoekers
over de zalen te spreiden, werd dat
sportief „verwerkt" en bleef men gedul
dig wachten op de volgende ronde.
Goede zaken konden voor de „Haak-
In" worden gedaan. Alleen de Zaterdag
avond bracht bijna f2000 in het laadje.
Er was bij de diverse attracties geen
slag aan de bak te krijgen. Soms gin
gen tien handen tegelijk in de grabbel
ton en de werptent was dè goudmijn.
gaan en daarmede staat Zeeland voor
lopig aan de spits van de reeds gehou
den exposities.
Zaterdagmorgen bezochten een 500
scholieren de expositie o.l.v. een aantal
leerkrachten.
't „Zeeuwsch Dagblad", dat deze ten
toonstelling organiseerde, is dankbaar
voor het bereikte resultaat en wij be
sluiten met een dankwoord aan alle
Zeeuwen voor deze zo gulle en spontane
Zeeuwse „Haak-In".
ZATERDAGMIDDAGVOETBAL.
Uitslagen van Zaterdag j.l.: Hoek I
Wemeldinge I 15; Krabbendijke I
Ierseke I 21; Krabbendijke IIIer-
Op z'n minst zal een bedrag van seke II 55 (vriend, wedstrijd).
Met het ljjnvliegtuig uit New York z(jn enige van de onlangs in de Verenigde
Staten gebrevetteerde dertig vliegers van de Nderlandse luchtmacht op Schip
hol aangekomen.
lr S. Herweijer sprak te Haamstede
In een buitengewoon boeiende en Interessante lezing, die h(j Zaterdagochtend
hield tijdens de jaarvergadering van de Zeeuwsche Polder- en Waterschaps-
bond te Haamstede, heeft ir S. Herweijer, directeur Landbouwherstel, ge
sproken over de investeringen van de landbouw in het algemeen en van de
waterschappen in het bijzonder, gezien in het licht van onze nationale economie.
Hij pleitte daarbij krachtig voor de vorming van dijkringen In Zeeland en stak
de polder- en waterschapsbestuurders een pluim op de hoed voor hun zeer
zuinige investeringspolitiek, ln tegenstelling tot die van vele gemeenten en
provincies.
Ir Herweijer merkte op, dat de her- Ir Herweijer drong erop aan de kas-
stelperiode in Zeeland op landbouwge
bied bijna voorbij is. Uitvoerig ging hij
daarna in op de nationale economische
politiek. Hij zei, dat vele met spaar
zaamheid bijeengebrachte en belegde
kapitalen geliquideerd zijn, mede voor
het herstel van de landbouw. Van 1945
—1948 ontwikkelde de landbouw zich in
stijgende lijn, waarna in 1948 de con
crete landbouwpolitiek van de regering
erop gericht werd meer te exporteren,
de kwaliteit op te voeren en de kost
prijs zo mogelijk te verlagen. De invoer
van veevoeder kon worden beperkt, het
geen een besparing van 50 pet. oplever
de. De export werd opgevoerd tot f 2500
millioen per jaar. Ondanks deze gun
stige ontwikkeling zal verdere produc
tieverhoging nodig zijn.
INVESTERINGEN.
Bij de investeringspolitiek, die wordt
gevoerd, komt de woningbouw niet in
het gedrang. Voorts zal de uitbreiding
van werkgelegenheid in de sectoren ver
keer, industrie en handel niet mogen
worden belemmerd. De investeringen in
de landbouw zullen f 300 tot f 400 mil
lioen bedragen, waarbij het oog wordt
gericht op verbetering van de werkge
legenheid. Voorts is f 80 millioen uit
getrokken voor boerderijenbouw en f 80
millioen voor aankoop van landbouw
werktuigen. Daar het totaal in Neder
land te investeren bedrag 11 pet. van
het nationale Inkomen bedraagt en dit
percentage in andere landen meestal
niet hoger komt dan 5, is het duidelijk,
dat beperking noodzakelijk is. Dit klemt
temeer, daar de ontsparing toeneemt.
De provincies en gemeenten deden gro
te aanvallen op het beschikbare kapi
taal, waardoor ernstige moeilijkheden
ontstonden, ook voor de waterschappen.
„Problemen rond de Scheldemonden"
Interessante lezingen van ir M. A. Geuze en de heer H, G. L. Schouten
De actie, om meer bekendheid te geven aan doel en streven van de in op
richting zqnde Zeeuwse Volkshogeschool, Is Zaterdag j.l. te Middelburg gestart
met een bijeenkomst in het Schuttershof. Diverse autoriteiten gaven blijk van
hun belangstelling voor het werk der Volkshogeschool, o.m. het lid van Ged.
Staten, de heer A. Schout, de burgemeester van Middelburg, mr dr N. Bolke-
stein, de wethouders A. J. Berenpas en L. J. Geers van Middelburg, wethouder
M. J. v. Poelje van Vlissingen, ir T. Michielsen, directeur van de N.V. P.Z.E.M.,
de heer J. C. Corver, directeur van het Gew. Arbeidsbureau e.a. Voorts waren
aanwezig verschillende vooraanstaande personen uit de landbouwkring, uit de
vakbeweging, personeelsleden van de P.Z.E.M. enz.
De bijeenkomst, die het motto droeg:
„Problemen rond de Scheldemonden",
werd des morgens geopend door de heer
H. d'Olivat, voorzitter van de commis
sie tot voorbereiding van een Zeeuwse
Volkshogeschool.
Ir M. A. Geuze was de eerste spreker.
Na enige opmerkingen te hebben -ge
maakt over het doel der Volkshoge
school, stelde de heer Geuze vast, dat
Nederland geen optelsom is van politie
ke partijen of confessies en evenmin
van werkgevers en werknemers of van
rijken en armen, doch dat ieder lid van
onze volksgemeenschap meer is dan een
cijfer in die optelsom. Inderdaad zijn
er scheidslijnen en niemand mag het
bestaan van de antithese ontkennen,
doch wij moeten vooropstellen hetgeen
ons als leden der volksgemeenschap
bindt en niet wat ons verdeelt.
De vorming in eigen kring loopt door
de Volkshogeschool geen gevaar, want
zij erkent die en neemt er afstand van,
aldus ir Geuze. Vandaar ook, dat zij
cursorisch werkt en zich tot jonge vol
wassenen richt. Nationale opvoeding is
in eigen kring alleen niet te bereiken,
omdat daar het gesprek mqt andere
groepen ontbreekt. Daarom is een rich
ting-Volkshogeschool een paradox.
GODSDIENST EN PLATTELAND.
Vervolgens besprak ir Geuze ver
schillende algemene problemen. H(j
achtte het bezijden de waarheid, ais in
de literatuur het platteland wordt af
geschilderd als de hoedster der religie.
Want ook van vele plattelandsehriste-
nen, ook in Zeeland, heeft de materia
listische geest bezit genomen. Wij moe
ten de schuld daarvan niet bij de pre
dikanten zoeken, maar bij de gemeen
ten, waarvan vele leden uit gewoonte en
traditie leven. Al mag men niet gene
raliseren, gezegd moet helaas worden,
dat in vele plaatsen op het platteland
de kerk niet meer is dan een ornament
en dat de gemeente meer met dan door
het geloof leeft. Het feit, dat ook op
het platteland de techniek haar intrede
heeft gedaan, heeft dit zeer ernstige
geestelijke probleem mede doen ont
staan.
Ir Geuze noemde daarna als algemeen
probleem de verhouding middenstand-
coöperatie. De verwijten van de mid
denstand aan de coöperatie over brood
roof zijn er nog altijd. Toch moeten bei
den dienende elementen zjjn in onze
volkshuishouding. De coöperatie is in
de meeste gevallen uit de nood geboren.
INDUSTRIALISATIE.
Als derde probleem stelde ir Geuze
de industrialisatie in Zeeland aan de
orde. Onze provincie heeft een geringe
bevolkingsgroei, terwijl een kwart der
bevolking afvloeit naar elders. De Zeeu
wen tussen 0—30 jaar trekken het
meest weg. Vandaar de relatief oude
bevolking en het lage geboortecijfer.
Vandaar ook het relatief lage werk
loosheidscijfer. Voor Zeeland moeten wij
van de industrialisatie niet teveel ver
wachten. Niettemin moeten wij de mo
gelijkheden, die er zijn, benutten. Onze
opgroeiende jeugd moet een bestaan
vinden. En dat zal grotendeels in de
industrie moeten zijn. In dit verband
moet men helaas constateren,' dat de
Zeeuwse jeugd het veelal in de admi
nistratieve richting zoekt. De instituten
voor algemene ontwikkeling b.v. rijzen
als paddestoelen uit de grond. Reeds
nu zijn er tallozen, die met diploma's
zonder enige waarde in hun zak lopen.
Op de duur wordt dit een „witte-boord-
proletariaat". En ontstaat ontevreden
heid. Dat de ouders dit niet meer in
zien, moet ieder verbazen.
Ir Geuze behandelde ook enige aspec
ten van de emigratie, waarvoor de be
langstelling in Zeeland gering is. Toch
zal deze nodig zijn. En niet minder, dat
de boeren-ouders er hun zoons op wij
zen, dat zij ook een ander dan alleen
het boerenvak moeten leren. Daarvoor
moet echter bij ons allen iets verande
ren. Wij moeten n.l. de betrekkelijkheid
van de rangen en de standen inzien.
In het slot van zijn rede sprak de
heer Geuze nog over de Benelux en het
belang daarvan voor Zeeland, over de
grotere verbanden, die zich thans gaan
aftekenen, over de federalisatie van
West-Europa, die dringend noodzakelijk
is en over de individuele verantwoor
delijkheid, die wij allen in dit opzicht
hebben.
(Vervolg op pag. 3).
geldleningen niet te lang te laten lopen,
doch spoedig tot consolidatie over te
gaan. In dit verband zei hij, dat de wa
terschappen geen biaam treffen.
Vele gemeenten en provincies, aldus
ir Herwejjer, voeren een veel te grote
investeringspolitiek en nemen te veel
hooi op de vork. In grotere gemeenten
worden werken uitgevoerd, die eigen
lijk niet kunnen plaats vinden l.v.m. de
financiële toestand.
Van groot belang is, dat er op korte
termijn verlichting komt in de moeilijk
heden van de waterschappen, die de
oeververdediging ter hand moeten ne
men en de strijd tegen de verzilting
moeten voortzetten.
Vervolgens besprak ir Herweijer de
mechanisatie van de landbouw, die hij
gezond noemde. Er waren in Nederland
eind 1950 1100 maai-dorsers en 2000
tractoren. Ook de ruilverkaveling
maakt overal goede voortgang. Hij wees
de waterschapsbesturen erop, dat goede
wegen en bruggen mede in het belang
zijn van een productieopvoering in de
landbouw.
PACHTPRIJZEN.
Wat de pachtprijzen betreft zei ir
Herweijer, dat een stijging van f 30 tot
f 40 per ha. niet onrustbarend genoemd
kan worden, wanneer men de stijgin
gen in de kostprijs van de producten
nagaat.
Ook de waterschapslasten zijn niet te
hoog en de waterschappen voeren eer
der te weinig werken uit dan teveel.
Wanneer men weet, dat alle kapitaals-
werken 2 tot 3 maal duurder zijn, dan
is het duidelijk, dat de lasten sterk
moeten stijgen. Wanneer men deze stij
ging bekijkt, in de sfeer van de prijs
stijging, dan is de verhouding tot de
stijging der lasten zeker niet hoog. Wel
zitten de grondeigenaren op hoge lasten
door de lage pachtprijzen.
Bjj de pachtprijzen is te lang vastge
houden aan het niveau van 1940, Daar
door bleef men achter bjj de prijsstij
gingen. Men speculeerde op een prijs
daling en hetzelfde ls gebeurd met de
vaststelling der huren. De tijd van vol
komen vrije pachten zal zeker niet te
rugkeren. Ir Herweijer toonde zich
voorstander van een dynamisch pacht-
beleid, waarbij steeds rekening wordt
gehouden met prijssehommelingen. Bo
vendien meende hij, dat de pachtver-
schlllen voor goede en slechte gronden
te gering waren. Hij drong aan op meer
differentiatie ln de pachtprijzen.
Ook zullen, wanneer grondverbete
ring plaats vindt, de lasten daarvan in
de pacht moeten v.orden doorberekend.
Ir Herweijer meende, dat de pachtprij
zen in het Noorden op een beter peil
liggen dan in het Zuiden. Hij toonde
aan, dat, wanneer de pachtprijs t.o.v.
1940 met 100 pet. zou stijgen, de tar-
weprijs met f 2.50 tot f 3.per 100 kg.
zou moeten worden verhoogd, de bieten
met f 2.tot f 3.per ton en de melk
met 1.3 tot 1.8 ct. per 1. Een verdubbe
ling van de pachtprijs t.o.v. 1940 is niet
onoverkomelijk voor de export.
DIJKRINGEN.
Sprekend over de reorganisatie van
de waterschappen deed ir Herweijer een
beroep op G.S. met durf en doortastend
heid over te gaan tot de vorming van
dijkringen. Hij verzekerde, dat de wa
terschappen bij de uitvoering van wer
ken, waarbij economische belangen op
het spel staan, weinig zullen merken
van de investeringsmaatregelen. De ge
meenten zullen alleen zo nu en dan ook
sociaal en cultureel verantwoorde wer
ken mogen uitvoeren.
DE BILT ZEGT:
Weersverwachting geldig tot van
avond: Droog weer met slechts enkele
overdrijvende wolkenvelden, hoofdzake
lijk weinig wind, later in het Noorden
matige Westelijke wind. Opnieuw iets
warmer.
