MacArthur's optreden moest worden
beperkt tot Korea
r
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Generaal Marshall voor Senaatscommissie:
Het eind van de Koreaanse oorlog
nog niet in zicht
J)
Zending in 195L
Nekkramp in Pijnacker.
Geen regeringssubsidie voor
televisie
SNIPPER
NIEUWSk
Eind Mei opheffing
bouwstop
Nieuw-Guinea
krijgt 24 millioen
Reeds in de Ijstijd werd Zeeland
bewoond
Afdamming der zeegaten practisch
uitvoerbaar
Voorzichtige gemeentepolitiek is geboden
Middelburgse Academiedagen
begonnen
Uitgave
Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 2439, bij geen gehoor voor
advertenties 2970, voor redactie
2435. Giro 274289. Kantoren
Vlissingen: Van der Manderestr.
40, Tel. 2754, Middelburg Korte
Noordstraat 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Terneu
zen Dijkstraat 2628.
ZEEUWSCH DAGBLAD
7e JAARGANG No. 1859
WOENSDAG 9 MEI 1950
Abonnementsprijs 4,55 p. kwartaal Hoofdredacteur: Drs C. GROEN Directeur: JACQ DE SMIT
Franco per post ƒ4,65 Medewerkers: Mr W. F. E. baron v. d. Feltz, Middelburg; Ds A. Grappen, Biezelinge; Ds J. S. Hartjes,
Advertentieprijs 19 cent per m.m. Vlissingen; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; Dr K. Huizenga, Middelburg; J. Huijssen, Terneuzen;
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord Ds J. Karelse, Goes; J. Laport, Goes; Ds C. Metselaar, Goes; Ds B. G. A. v. d. Wiel, Tholen; R. Zuidema, Goes
Op- en oudergang van
Zon en Maan.
Donderdag: Zon op 4.56 u., onder
20.18 u. Maan op 7.02 u., onder
0.34 u.
Hoogwater op Donderdag 10 Mei;
Vlissingen: 4.24 u. 1.87 m., 16.44
u. 1.72 m. Terneuzen: 4.49 u. 2.04
m., 17.13 u. 1.89 m. Wemeldinge:
6.08 u. 1.58 m., 18.32 u. 1.41 m.
Zierikzee: 5.54 u. 1.32 m., 18.16 u.
1.16 m.
Generaal Marshall, de Amerikaanse minister van Defensie, heeft gisteren
opnieuw verklaringen afgelegd Inzake het aan Generaal MacArthur gegeven
ontslag. H(j verklaarde dat aan MacArthur het bevel was gegeven de militaire
operaties tot Korea te berperken en onder geen omstandigheden operaties aan
de andere zyde van de Mandspoeryse grens uit te voeren. Verder had MacArthur
de waarschuwing ontvangen geen eenheden binnen een afstand van 25 kilo
meter van de KoreaansSiberische grens te laten optreden.
De beperkingen hadden geen betrek- den aangevallen, en wel in deze zin, dat
king op vlootoperaties langs de kust
van Korea, maar de vlootacties waren
wel beperkt met betrekking tot de kus
ten van Mandsjoerije en de rest van
China en in het bijzonder met betrek
king tot de Noordoostelijke punt van
Korea nabü de Russische grens.
Deze beperkingen, welke door de ver
enigde stafchefs en de nationale veilig
heidsraad waren goedgekeurd, zouden
verzacht worden, indien de troepen der
Verbondenen buiten Korea zouden wor-
Parelen voorde kippen.
vV..
De kippen van de 58-jarige Ha
genaar A. P. T. kregen bezoek
van enige rechercheurs. Zelden
zal men bij hoenders zulk een
rijke buit hebben binnengehaald.
Het was een parelsnoer ter waar
de van 20.000 gulden, dat door de
eigenaar als verloren of gerold
was opgegeven bij de politie.
Het bleek, dat T. het snoer zelf
in het hok had gestopt en bij de
verzekering het geld had opge
ëist. Hij meende zo zijn financiële
zorgen te kunnen oplossen zon
der zijn vrouw van haar kostelijk
halssnoer te beroven.
T. is nu van zijn kostelijkste
bezit, de vrijheid, beroofd. Hij
zit in arrest wegens poging tot
oplichting.
ii.
T~Ae hernieuwde samenwerking tus-
LJ sen de Indonesische en Neder
landse kerken voor de Evangeliepre
diking is het grote wonder van de
Heilige Geest in deze dagen, zo schre
ven wij gisteren.
De Nederlandse zendingsarbeiders,
die nu in Indonesië werken, rapporte
ren telkens hoe welkom ze zijn.
Dat neemt echter niet weg, en dat
is een ander element waarop ik wijzen
wil, dat in 1951 en volgende jaren de
zending in Indonesië met grote moei
lijkheden zal te kampen krijgen, zoals
in heel het Oosten.
De macht van het Westen in het
Oosten is verdwenen of bezig te ver
dwijnen. En al was het Westers be
stuur vaak ook niet in alle opzichten
een zegen voor de zending, toch bood
zijn aanwezigheid een zekere steuu.
Het gaf ook subsidie voor allerlei zen-
dingsarbeid in scholen en hospitalen.
Wel geeft ook thans het Indonesisch
Gouvernement nog subsidie aan een
aantal Christelijke scholen en hospita
len, maar wij zijn er niet zeker van
welke voorwaarden daar straks aan
verbonden zullen worden. De Isla-
mietische gemeenschap begint zich hoe
langer hoe meer bewust te worden
van zijn overweldigende meederheid.
In heel de wereld van het Oosten zijn
allerlei dreigende machten. Alle vol
ken in de wereld gaan in deze eeuw
van de atomaire energie langs de af
grond van de chaos. Het Oosten lijdt
aan een ontstellend gebrek in stabili
teit. Niemand weet hoelang ons de
kansen nog gegeven worden het evan
gelie te brengen aan de 70 millioen
mensen in Indonesië. Nog is het dag.
Alleen het evangelie kan Oost en West
redden van de chaos. Daarom worden
de kerken van Nederland geroepen te
werken zolang het dag is, eer de nacht
komt, waarin niemand werken kan.
God zet nu de deur open, opdat wij
er door binnengaan.
Zo zal het jaar 1951, ook op het ko
mende Pinksterfeest, een tijd van
grote krachtsinspanning moeten zijn
voor de Christenen in Nederland. Mijn
ervaring is, dat er in allerlei kringen
wel belangstelling is voor het werk
der zending, ook wel bereidheid ervoor
te bidden en ervoor te geven. Maar
het is er ver vandaan, dat de kerk van
Jezus Christus in Nederland als ge
heel en ten volle ontwaakt is tot haar
zendingsroeping. Daartoe moeten de
kerken op en door het Pinksterfeest
opnieuw worden opgewekt.
IJ et jaar 1951 is tenslotte het jaar
van de Paulus-herdenking.
De positie van kerk en zending in
het Oosten is in veel opzichten gelijk
aan de tijd van Paulus. Als het evan
gelie zijn weg in de wereld begint, ook
in de wereld van het Westen, dan
worden de apostelen belasterd, be-
lachen, verjaagd, in de gevangenis ge
zet, en straks als martelaar gedood.
Maar uit dit uitzichtloze begin is toch
in eeuwen van vervolging en strijd een
gekerstend Europa gegroeid. Zou God
dan niet machtig zijn uit het eenvou
dige begin van de evangelieprediking
in Indonesië en het Oosten van heden
ook Zijn kerk te bouwen, al zal het
gaan door eeuwen van vervolging en
strijd?
De wereldsituatie is misschien nu
nog dreigender dan in de eerste eeuw.
in vele landen wordt de kerk ver
volgd. De bewegingen dragen nu een
rog sterker apocalyptisch en eschato
logisch karakter. Maar ook nu strijdt
lezus Christus zelf op het wereldfront
rijn strijd tegen de demonen. En ook
n de uitzichtloze wereldsituatie van
:hans leidt God niet minder dan toen,
mee door ons gebed, ons werk, ons
rffer, alle dingen tot de overwinning
/an Zijn Koninkrijk.
A. POS.
MacArthur dan gemachtigd zou zijn
vergeldingsbombardementen uit te voe
ren.
Deze beperkingen werden noodzake
lijk geacht, niet alleen ,om een breuk
met de Verbondenen te vermijden', maar
ook met het oog op mogelijke repres-
sailles door de communisten.
Het zou ,een zeer ernstige zaak' zijn,
als Russische militaire vliegtuigen aan
de Koreaanse oorlog zouden gaan deel
nemen want de Russen hadden een aan
zienlijke luchtmacht in de nabijheid van
Wladiwostok, Port Arthur en Charbin.
Hij voegde hier aan toe, dat er rappor
ten waren binnengekomen over troepen
concentraties hoofdzakelijk uit com
munistische georiënteerde Japanners
bestaande op de Zuidpunt van Sa-
chalin, dat niet ver van het Japanse
eiland Hokkaido is gelegen.
GEEN SPOEDIG EINDE.
Op de vraag of de Verbondenen de
oorlog in de naaste toekomst zouden
kunnen winnen, verklaarde hy hier
moeilijk een antwoord op te kunnen ge
ven, aangezien dit in feite op ,het ont
hullen van een oorlogsplan' neerkwam.
Naar zijn mening was een snelle en be
slissende oplossing van deze strijd niet
mogelijk. De politiek van de V.S. bleef
daarom gericht op het op alle mogelijke
manieren tegengaan van agressie. Dit
vereiste buitengewoon veel geduld en
vastberadenheid.
Hij was er volkomen van overtuigd,
dat Rusland de atoombom bezat. De
Russen zouden echter, naar zijn mening,
wat de productie hiervan betreft bij de
V.S. achter staan, tenzij zij een geheel
nieuw procédé ontdekten. Hoewel de
sterkte van de strijdkrachten in Euro
pa thans nog niet groot genoeg was
om een verovering door Rusland te
voorkomen, zouden de Russen zich eerst
wel bedenken voor zij hiertoe over zou
den gaan. Bovendien waren zij zich be
wust van de Amerikaanse voorsprong
op het gebied der atoomwapenen, aldus
Marshall.
In Pijnacker is nekkramp geconsta
teerd bij de 16-jarige dochter van een
gemeentewerkman aldaar. De patiënte
is in de barak voor besmettelijke ziekten
van het St. Hippolytusziekenhuis te
Delft opgenomen. Haar toestand liet
zich eerst zeer ernstig aanzien, maar
thans gaat zij vooruit. Haar 11-jarig
zusje, dat eveneens enige ziektever
schijnselen vertoonde, is uit voorzorg in
hetzelfde ziekenhuis opgenomen. Bij
haar is de ziekte echter niet geconsta
teerd. De openbare school is in verband
met het laatste geval Maandagmiddag,
na overleg met het geneeskundig toe
zicht, gesloten en geheel ontsmet.
Omroepverenigingen trekken zich ook terug
De regering is niet bereid ln de tegen
woordige omstandigheden een subsidie
beschikbaar te stellen voor de verwe-
zeniyking der televisie in ons land. Ook
Is zij niet bereid enige garantie te geven
voor een eventuele subsidie in de eerst
volgende jaren. Wel is de regering be
reid, de exploitatiekosten van de zender
te Lopik voor haar rekening te nemen.
Aldus is medegedeeld in het departe
ment van Verkeer en Waterstaat te
's-Gravenhage waar gisterochtend een
bespreking werd gehouden over de
kwestie der televisie, tussen vertegen
woordigers van de Nozema (Nederland
se omroep zender maatschappij) en de
minister van Verkeer en Waterstaat, de
heer H. H. Wemmers. Bij deze bespre
king waren voorts aanwezig de direc
teur-generaal der P.T.T. de heer Neher
en de staatssecretaris van O., K, en W.
mr Cais.
Na een vergadering van de Federatie
van Omroepverenigingen, werd medege
deeld dat de omroepverenigingen beslo
ten hebben haar toezegging tot deel
neming aan het T.V.-experiment voor
lopig terug te nemen. Zij zullen zich
na ontvangst van nadere inlichtingen
opnieuw beraden of haar partner
schap in een experiment nog zin heeft.
Tot dit feit geeft voornamelijk aan
leiding het feit, dat de regering voorals
nog generlei verantwoordelijkheid wenst
te aanvaarden op het gebied der tele
visie en bovendien geen perspectief
wenst te openen voor diegenen, die zich
onder deze onzekere omstandigheden
aan een televisie experiment durven
wagen.
j'J
De Anglo-Iraanse Oliemaatschappij
heeft arbitrage voorgesteld inzake het
geschil met de Iraanse regering over de
nationalisatie van de olie-industrie. In
het Perzische parlement heeft men geen
overeenstemming kunnen bereiken over
de benoeming van 5 afgevaardigden, die
het nationaiisatiepian zouden moeten
uitvoeren. In Australië wordt deze
week een grootscheepse Tasman-herden
king gehouden. 309 jaar geleden ontdek
te Tasman het tegenwoordige Tasmanië.
Donderdag zal in het Engelse Lager
huis een debat worden gevoerd over de
Britse uitvoer naar het communistische
China. Begin Juni zullen in Londen
besprekingen beginnen over de regeling
van de vooroorlogse Duitse schulden.
De besprekingen over de regeling van
de 10.8 milliard dollar grote lend-lease
schuld van Rusland aan Amerika zijn
gestaakt. Het gehele regeringsappa
raat van Italië was gisteren ontwricht
tengevolge van een algemene staking
waaraan alle regeringsambtenaren deel
namen. Het Deense koningspaar is
gisteren in Dover aangekomen voor een
officieel bezoek aan Engeland. In Til
burg hebben zich gisteren geen nieuwe
gevallen van pokken voorgedaan.
Bijna 100.000 Brazilianen hebben een
beiaardconcert bijgewoond dat de Delft-
se stadsbeiaardier gaf op een carillon
van Nederlandse oorsprong, dat hangt
in een kerk big Santos. Het was het in
wijdingsconcert vari de eerste beiaard
van Zuid-Amerika. Voor de Bredase
rechtbank diende gisteren de zaak Ber
tha Hertogh. Geëist werd de nietig ver
klaring van het huwelijk van Bertha
met Mansoer Adabi omdat Bertha niet
volgens artikel 86 van het burgerlijk
wetboek, de vereiste ouderdom had be
reikt toen zij in het huwelijk trad.
De nieuwe Bijbelvertaling van het
N.B.G. zal waarschijnlijk tegen het ein
de van dit jaar verkrijgbaar zijn. Het
manuscript zal op 21 Juni aan het
hoofdbestuur worden aangeboden.
Generaal Eisenhower is gisteren in ons
land aangekomen voor een inspectiebe
zoek. Hg bracht na zijn aankomst op
schiphol en voordat hij naar Den Haag
ging een bezoek aan de bloemententoon
stelling „Keukenhof" bij Lisse.
Zoals bekend is, hadden de omroep
verenigingen te kennen gegeven, dat zij
wel bereid waren de televisieprogram
ma's gedurende de eerste twee jaren te
verzorgen, waarvoor iedere vereniging
een bedrag van f 300.000 zou uittrek
ken, maar verdere risico's in de volgen
de perioden wensten zij niet te dragen.
In radiokringen acht men het niet uit
gesloten dat Philips, nu het standpunt
van de regering bekend is geworden, de
televisie-experimenten op groter schaal
zal voortzetten.
Of dit in samenwerking met de om
roepverenigingen zal geschieden is nog
niet definitief. Daarover zullen verte
genwoordigers der omroepverenigingen
een bespreking hebben met de directie
van Philips.
Op het congres van het Katholiek In
stituut voor de Volkshuisvesting, dat in
Den Bosch wordt gehouden heeft mi
nister In 't Veld gisteren medegedeeld
dat het niet in de bedoeling ligt om geen
huizen meer te bouwen voor grote ge
zinnen. Dit hangt echter ten nauwste
samen met de situatie, die in elke ge
meente anders is. Volgens de minister
is de gemiddelde woninggrootte thans
op vooroorlogs peil.
Er is momenteel een tekort van twee
honderdvijftigduizend woningen. In
Maart j.l. waren 55.000 woningen in
aanbouw.
De minister kon de afgekondigde
bouwstop niet beschouwen als een te
ken van onrust, althans voor wat zijn
beleid betreft, Eind Mei zal geleidelijk
aan de bouwstop worden opgeheven.
Overigens, aldus de minister, houdt
de bouwstop geen enkele beperking in
van het bouwprogramma. Er was alleen
niet voldoende kapitaal.
Voor de bouw van woningen met fi
nanciering volgens de wet op de mate
riële oorlogsschaden (z.g. herbouw)
worden met ingang van 8 Mei j.l. alleen
rijksgoedkeuringen verleend, indien de
voorlopige financiering is geregeld,
d.w.z. indien ten aanzien van deze wo
ningen door de directeur-generaal van
de wederopbouw en de volkshuisvesting
een voorlopig financieringsvoorstel is
gedaan.
Bouw van 200 woningen voor
Europeanen.
„De Nederlandse Staat zal aan Nieuw-
Guinea een lening van 24 millioen gul
den verstrekken voor een bouwplan ln
de eerstkomende jaren", aldus vernam
het A.N.P. van bevoegde zgde. De mi
nisterraad heeft deze lening reeds goed
gekeurd en binnenkort zal een desbe
treffend wetsontwerp aan de Staten-
Generaal worden aangeboden.
Het bouwplan voorziet in de bouw van
200 woningen voor Europeanen in Hol-
landia, ter verbetering van de slechte
woningtoestand. Naast 200 huizen zal
een hospitaal worden gebouwd en voorts
kantoorruimte en bestuursvestigingen.
Verder zal de haven van Hollandia wor
den verbeterd evenals de overslaghaven
Sorong. In Merauke aan de Zuidkust
zal de aanlegsteiger worden verbeterd.
De drie vliegvelden van Hollandia zul
len worden hersteld en gemoderniseerd.
Het plan van de bouw van een nieuwe
stad Hollandia is voorlopig op de achter
grond geschoven aangezien het nog een
open vraag is welke plaats in de toe
komst als hoofdplaats van het gebied
zal worden gekozen. Men zou immers
gaarne een plaats uitkiezen die meer in
het middelpunt ls gelegen.
Argentijn verstoord over een
uitlating van Prins Bernhard.
Het enige conservatieve lid, Reynaldo
Pastor, heeft ln de Argentijnse kamer
van afgevaardigden een resolutie inge
diend, waarin de verklaring van Prins
Bernhard op zijn persconferentie te Den
Haag, dat, als er vrije verkiezingen in
Argentinië zouden worden gehouden,
waarschijnlijk 70 procent voor de hui
dige regering zou stemmen, wordt ge
laakt.
In de resolutie wordt „groot misnoe
gen" uitgesproken over Prins Bern-
hard's „openlijke inmenging" ln de bin
nenlandse aangelegenheden van Argen
tinië.
Pseudo-vogelpest als bron van
inkomsten.
Een gevangenisstraf van 4 maanden
eiste de officier van justitie te Rotter
dam tegen de 30-jarige vertegenwoor
diger J. K. K. uit Poortvliet, die een
winkelier van Brlelle onder valse voor
wendselen een middel tegen de pseudo-
vogelpest zou hebben verkocht. Hij zou
verteld hebben het patent te bezitten
van het middel, dat gemaakt was door
een zekere dr Bom. Het preparaat zou
hij aan veel pluimveehouders hebben
verkocht en een assistent-veearts con
troleerde het. Ook het risico zou voor
hem zijn.
De winkelier, die getuigde, vertelde
voor f207.van het middel te hebben
gekocht
Verdachte, die geen raadsman had, zei
het recept voor het middel uit een boek
je te hebben gehaald.
Uitspraak over 14 dagen.
VIJF JAAR WEGENWACHT.
Vijf jaar geleden, in April 1946, toerd door de Algemene Nederlandse Wiel-
rijdersbond de „Wegenwacht" ingesteld, welke op de grote wegen pa
trouilleren om gestrande motorvoertuigen weer op gang te helpen. Gedu
rende deze vijf jaar hebben de „Gele Rijders" hun onmisbaarheid bewezen
en vele malen konden zij hulp bieden ook als het niet een defect aan een
auto of motorfiets betrof. De slagzin „Gele Rijders pechbestrijders" is
dan ook ten volle verdiend. De foto toont het verlenen van eerste hulp bij
een verkeersongeval.
In de gistermiddag in het kader van
de Akademiedagen te Middelburg ge
houden lezingen is o.m. gesproken over
het feit, dat in de ijstijd in Zeeland men
sen hebben geleefd. Aan de hand van
overblijfselen is dit kortgeleden vastge
steld. In een tweede lezing, waarby de
dichting der dijkgaten op Walcheren aan
de orde werd gesteld, heeft Prof. Jan
sen meegedeeld, dat zonder veel risico
een poging zou kunnen worden gedaan
om het plan tot afdamming der zeegaten
uit te voeren.
De eerste die een lezing hield was
Prof. dr J. N. Bakhuizen van den Brink
over: „Een wereldhistorische bekering)
Constantijn de Grote". Hij wees er daar
bij op, dat deze keizer ondanks zijn be
kering tot het Christendom een open
oog bleef houden voor de cultuurwaar
den van het heidendom en dan ook niet
overging tot het afbreken van de hei
dense tempels.
Prof. dr I. M. van der Vlerk hield te
gelijkertijd in de grote zaal een lezing
over: „Zeeland in het gstijdvak". Hij be
Vergadering van A.R?
gemeentebestuurders te
Yerseke
Dinsdag vergaderde de vereniging van
A.R. Gemeentebestuurders in Zeeland in
Hotel „De Oesterbeurs" te Yerseke.
De voorzitter, Burgemeester A. A. van
Eeten van Nieuwerkerk, herdacht na
opening met Schriftlezing en gebed de
overleden leden, oud-Burgemeester L.
Simonse van Biggekerke en het Raads
lid M. Goudswaard van Zierikzee en fe
liciteerde Burgemeester Bosselaar van
Aagtekerke en Wethouder Kögeler van
Middelburg met de Koninklijke onder
scheiding. Hg herinnerde voorts aan het
100-jarig bestaan der Gemeentewet en
aan het feit dat de vereniging van Bur
gemeesters, Secretarissen en Wethou
ders „Groen van Prinsterer" eerstdaags
haar 25-jarig bestaan hoopt te vieren.
De secretaris, Burgemeester H. U.
Bouwman van Grijpskerke bracht het
Jaarverslag uit, waaruit bleek, dat het
ledental toenam van 96 tot 99.
Besloten werd via het Prov. Comité
van A.R. Kiesver. een bijdrage ts vra
gen van alle Kiesverenigingen. Tot be
stuursleden werden herkozen de aftre
dende heren A. A. van Eeten van Nieu
werkerk, H. U. Bouwman van Grijps
kerke, A. I. Catsman van Aardenburg
en R. Zuidema te Goes.
GEMEENTEPOLITIEK.
Burgemeester J. C. Haspels van Bus-
sum sprak over: „Hedendaagse Gemeen
tepolitiek". Na gewezen te hebben op
de in de laatste jaren zeer gewijzigde
taak van de Gemeentebesturen wees Z.
Ed. Achtbare er op hoe dit veelal uit
viel in het nadeel der gemeenten in ver
band met de financiële regeringspolitiek.
Voorts brengen vele kleine dingen moei
lijkheden, b.v. de toewijzing van wonin
gen. In den brede stond spreker stil bij
de afschaffing van de ondernemingsbe
lasting en hoe in het algemeen het ge
meentelijk belastinggebied werd over
geschakeld naar het Rijk.
De gemeenten hebben zeer hoge vor
deringen op het Rijk. In verband hier
mede wees spr. op de vele noodzakelijke
behoeften en de moeilijke taak van de
gemeentebesturen. Hij meent dat steeds
als no. 1 op het programma moet staan
voorziening in de woningnood. Hij
spoorde aan tot samenwerking van klei
ne gemeenten en voorzichtig finantieel
beleid.
De heer A. I. Catsman beëindigde de
ze goed geslaagde vergadering met
dankgebed. Na afloop werd onder lei
ding van de heer Sinke van Yerseke een
excursie gemaakt naar de oesterputten.
Prof. Berghoef sprak over Middelburg's wederopbouw
Gistermorgen is door de voorzitter
van de Konlnklyke Nederlandse Akade-
mie van Wetenschappen, Prof. dr A. J.
Kuyver, de openingsrede uitgesproken
ter gelegenheid van de in Middelburg
te houden Akademiedagen voor Zuid-
Holland en Zeeland. In de morgenby-
eenkomst sprak Prof. ir J. F. Berghoef
over: „Stedebouwkundige en architec
tonische aspecten van Middelburg's
wederopbouw".
De Akademiedagen worden georgani
seerd door de Kon. Ned. Akademie van
Wetenschappen in samenwerking met
het Zeeuwsch Genootschap der Weten
schappen te Middelburg, het Bataafsch
Genootschap der Proefondervindelijke
Wijsbegeerte te Rotterdam, de Maat
schappij Diligentia, het Nederlandsch
Genootschap voor Internationale Zaken
en de Zuidhollandsche Gewestelijke Ver
eniging „Vigilate Deo Confidentes" te
Den Haag. In zijn openingswoord heette
Prof. Kluyver de talrijke aanwezigen
welkom, in 't bijzonder de burgemees
ter van Middelburg, mr dr N. Bolke-
stein. Hij uitte zijn vertrouwen, dat de
Akademiedagen zouden slagen en bracht
dank aan de voorzitter van het
Zeeuwsch Genootschap, dr B. D. H.
Tellegen, aan de secretaris, dr W. S.
Unger, en de heer E. Smit, die gedrieën
de regelingscommissie vormen.
WEDEROPBOUW.
Hierna sprak de bekende architect
Prof. ir I. F. Berghoef over de aspecten
van de wederopbouw van Middelburg.
Hij begon met te herinneren aan de be
wogen geschiedenis van Middelburg; be
sprak daarbij het ontstaan van de stad.
In het midden van de 13e eeuw werd de
stad belangrijk uitgebreid. Men heeft er
gulden jaren gekend, tot in de de 19e
eeuw het verval kwam en Middelburg
werd tot wat het thans nog is, een be
stuurscentrum. De stad bleef practisch
gaaf bewaard, mede doordat er weinig
uitbreidingen plaats vonden, tot 17 Mei
1940. Prof. Berghoef sprak er zijn blijd
schap en tevens zijn verbazing over uit,
dat men zo ijlings de herbouw van de
stad ter hand heeft genomen. Aange
zien Middelburg vroeger ontoegankelijk
was voor het moderne verkeer werd
met de herbouw daarin verandering ge
bracht. Spr. uitte zijn bewondering voor
het werk van Ir Verhagen, die bij de
herbouw van de stad ieder plastisch en
optisch gegeven heeft uitgebuit. Het
Abdijcomplex en het stadhuis vormden
daarbij de uitgangspunten. Vervolgens
wees Prof. Berghoef op de verrassende
doorkijkjes die men op vele punten
heeft. Ook besprak hij de stadhuisres
tauratie, alsmede de restauratie der
kerken en de Abdij. Hij roemde het
werk van Ir H. de Lussanet de la Sa-
bloniere.
De nieuwbouw bij het Abdycomplex,
aldus spr., is wel voorgoed van de baan,
en het Rjjls heeft de belofte tegenover
Zeeland wei zeer schriel ingelost wat
betreft het onderbrengen van de Prov.
Griffie in een nieuw gebouw.
De schoonheid van het Abdijcomplex,
zo zei Prof. Berghoef wordt thans ver
stoord en evenzo het karakter van de
Abdij als bestuurscentrum. Wat de we
deropbouw der gewone panden aangaat,
zei spr., dat Ir Verhagen al het moge
lijke heeft gedaan om de karakteristie
ke oude gevels te handhaven; daarin is
de architect echter niet altijd geslaagd.
Het is daardoor dat Middelburg veel
van de bekoring van vroeger mist, aldus
Prof. Berghoef.
Voorts betreurde hij het, dat de Lan
ge Jan een nieuwe spits is toegedacht,
die bijna een reprise is van de vroegere.
Spr. had liever een geheel nieuwe spits
gezien. Tenslotte pleitte Ir Berghoef
voor een monument, herinnerend aan de
bevrijding van Walcheren, in de unieke
achthoekige kapel onder de Lange Jan.
streed de misvatting, dat liet gstijdvak
een uitsluitend koude periode zou zijn
geweest. Dit is niet het geval; in het
gstijdvak onderscheidt men zowel war-
mere als koudere perioden. Eerstge
noemde periode wordt gekenmerkt door
de flora, laatstgenoemde door de fauna.
Als begin van het ijstijdvak is genomen
de tijd, waarin zich de eerste koude-
versehijnselen voordeden. Zeeland was
toen door de zee bedekt. Tijdens het
ijstijdvak is Zeeland land geworden. Het
gehele Zeeuwse gebied is op een kleine
uitzondering na vrij jong. Het gebied
rond Hulst is het oudste Zeeuwse ge
bied. Spr. vestigde er de aandacht op,
dat vooral de Zeeuwse vissers veel bij
dragen voor de onderzoekingen naar de
fauna uit het gstijdvak. Dikwijls worden
beenderen e.d. opgzvist. Honderden
beenderen konden op deze wgze worden
verzameld. Prof. v. d. Vlerk zei, dat het
waarschijnlijk is, dat in de ijstijd men
sen in Zeeland hebben geleefd. Tot da
dieren, die in die tijd leefden en waar
van overblijfselen zijn gevonden, beho
ren o.m. de grottenbeer en -leeuw, een
soort paard, olifanten, wild zwgn, reu-
zenhert, rendier, eland, walvissen en
walrussen. Prof. v. d. Vlerk besloot zijn
interessante lezing met het vertonen
van een aantal lichtbeelden.
DIJKDICHTING,
Over „Caissons en schepen in Wal-
cheren's dijken" sprak vervolgens da
grote man van de dichting der dijken,
Prof. ir P. Pli. Jansen. Toegelicht met
vele lichtbeelden en geprojecteerde fo
to's verhaalde Prof. Jansen over de dijk
doorbraken in 1944 en de grote moeilijk
heden, die zich bij de dichting der dijken
hebben voorgedaan. Hij toonde aan, dat
daar Walcheren zo spoedig mogelijk van
het water moest worden verlost, cais
sons en oude schepen moesten worden
gebruikt om de gaten te dichten. Spr,
zei, dat het ook zonder deze hulpmid
delen zou hebben gekund, doch dan had
het veel langer geduurd. Prof. Jansen
zei, dat de caissons grote horizontale
druk moesten weerstaan en hij wees
er op, dat bij de dichting van de Braak
man de caissons bij hoog water vermoe
delijk 3 m. moeten keren, waardoor een
60 m. lange sluitcaisson een horizontale
belasting zou moeten verdragen van
1200 ton. Tenslotte zei Prof. Jansen d^t
het plan om diverse zeegaten af te slui
ten, om daardoor land in te dijken en
de kustlijn te verkorten helemaal niet
onmogelijk is en dat men zonder al te
veel risico deze plannen zou kunnen uit
voeren. Langdurig applaus en woorden
van grote waardering voor zijn werk
vielen de hoogleraar aan het eind van
zijn lezing ten deel.
ONTVANGST,
Om vier uur werd het gezelschap in
de Statenzaal ontvangen door de Com
missaris der Koningin, Jhr. mr A. F. C,
de Casembroot, die de gasten een wel
kom toeriep. Hij herinnerde aan de hui-
;e en vroegere bestemming van de
Statenzaal en wenste de aanwezigen
prettige en gezellige dagen toe. Prof,
Kluyver sprak een dankwoord en zei,
niet zonder ontroering de Statenzaal te
zijn betreden. Het „Emergo" van het
Zeeuwse wapen, aldus spr, wordt hier
tastbaar. Hij bracht de beste wensen
over voor het stoffelijke en geestelijke
welzijn van Zeeland. Vervolgens ging
men met bussen naar Vlissingen, waar
o.l.v. Prof. Jansen een excursie werd
gemaakt naar de Nolledijk. De dag werd
besloten met een diner in het Strand-
hotel te Vlissingen.
DE BILT ZEGT
Weersverwachting geldig tot van
avond: Matige tot zwakke wind uit uit
eenlopende richtingen. Zwaar tot half
bewolkt en plaatselijke buien met een
kans op onweer. In het binnenland iets
zachter.
