Woonkern en weg Oost-West in
het centrum van de Braakman*
Kill l VU
De galeislaaf
ADAM SON
Koortsig
".AKKERTJE
Planologische Dienst concludeert in rapport:
Groeiende behoefte aan recreatie
gebied»
Krimpen van pijn
V.V.V. te Axel heeft grote plannen»
Technisch onderwijs behoeft herziening.
(/Mice de Coupe.
[)e val klapte dicht!
MORGEN
ORANJEBOOM BIER!
Uitgestelde wedstrijden
nu aan de beurt.
Vrijdag 19 Januari 1951
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 2
De Provinciale Planologische Dienst voor Zeeland te Middel
burg heeft een rapport samengesteld over de sociaal-economische
en ruimtelijke aspecten van de Braakmaninpoldering. Het onder
zoek hiervoor uitgevoerd, heeft zich in eerste instantie gericht
op de sociaal-economische structuur van het gebied rond de
Braakman, met name de gemeenten Biervliet, Hoek en Phi
lippine en met de resultaten ervan werd tenslotte een concept
plan voor de ruimtelijke vormgeving van het in te polderen
gebied ontworpen. De voornaamste conclusies zijn: een woon
kern in het hart van de Braakman; een nieuwe weg van Oost-
naar West-Z.-Vlaanderen langs deze woonkern en aanleg van
een recreatiegebied bij de Kreekarmen even ten Noorden van
de nieuwe weg.
Het rapport behandelt de so
ciaal-economische structuur en
ontwikkeling van het gebied di
rect rond de Braakman, de land
bouw in dit gebied en de visserij.
Voorts de ruimtelijke aspecten en
de vormgeving.
In een inleiding wordt opge
merkt, dat enerzijds een juist in
zicht noodzakelijk zal zijn in de
wijze waarop het nieuwe gebied
het best kan worden ingeschakeld
in het economische leven van dit
gewest, ten einde het treffen van
technische voorzieningen zo doel
matig mogelijk te kunnen doen
geschieden. Anderzijds betekent
de inpoldering van dit gebied, dat
eeuwenlang een scheiding vormde
tussen Oost en West Zeeuwsch-
Vlaanderen in vele opzichten een
wijziging in de structuur van ge
heel Z.-Vlaanderen. Het streek
plan voor geheel Z.-Vlaanderen,
dat momenteel bij de Plan. Dienst
in voorbereiding is, zal in meer
dan één opzicht dienen te zijn een
basis voor een zo gezond mogelijke
ontwikkeling van het sociale en
economische leven in het Zeeuw
se „vasteland". Dit doel kan ech
ter alleen verwezenlijkt worden,
indien het nieuw te winnen gebied
in het hart van Z.-Vlaanderen
hiervan een harmonisch in het ge
heel passend deel zal gaan uit
maken.
In het eerste hoofdstuk wordt
een globaal inzicht gegeven in de
structuur en ontwikkeling van het
economische leven in het gebied
rond de Braakman, waarbij de
drie gemeenten in dit gebied als
Volgt gekarakteriseerd worden.
Biervliet: zuiver agrarische ge
meente met een uiterst geringe
differentiatie der bestaansbron-
nen en een beperkt aantal in
dustrieforensen. Hoek: zuiver
Igrarisch met een belangrijk aan
tal forensen met name in de in
dustriële beroepen.
Philippine: semi-agrarische ge
meente met als belangrijke neven
bestaansbron de visserij en boven
dien een belangrijk aantal foren
sen in industriële beroepen.
-Mogelijkheden In de
Landbouw.
T.a.v. de landbouw wordt op
gemerkt, dat de inpoldering van
de Braakman, die voor elk van de
drie gemeenten een vrij belang
rijke gebiedsuitbreiding met zich
zal brengen, weliswaar is absolute
zin een toeneming van de agra
rische beroepsbevolking tot ge
volg zal hebben, omtrent de vraag
of hier ook grond beschikbaar zal
komen voor de vestiging van boe
ren uit de drie plaatsen, zijn ech
ter nog geen beslissingen geno
men. Wel is het aannemelijk, dat
de nieuwe landbouwbedrijven in
de Braakmanpolder werkgelegen
heid zullen bieden voor de land
arbeiders van het omringende
oude land. Daarnaast biedt ook de
arbeidsintensievere fruitteelt gun
stige perspectieve voor een uit
breiding van de agrarische werk
gelegenheid. Verwacht mag wor
den, dat een deel van de Braak-
mangronden voor de fruitteelt be
stemd zal worden.
Vaargeul voor vissers niet
verantwoord.
De visserij is uitstekend gecon
centreerd in Philippine en de ach
teruitgang in deze tak van nijver
heid is oorzaak, dat een vrij groot
aantal vissers in Philippine (fo
rensen) elders in de visserij werk
zaam zijn. Indien de dijk, die de
nieuwe polder zal afsluiten, voor
lopig zodanig gelegd zal worden,
dat het grootste deel van de
Braakmanmonding nog net bulten
de nieuwe polder zal vallen, zal
Verdere uitoefening van de mos-
zelvisserij hier waarschijnlijk mo
gelijk blijven. De mosselexport
Van de Belgische Braakmanvissers
ls niet groot. In 1948 bedroeg de
waarde hiervan f 30.000, terwijl
de totale Nederlandse mosselex
port naar België en Frankrijk in
1948 f 4.304.000 bedroeg. De vraag
of door het handhaven van een
scheepvaartverbinding van het
Belgische vissersplaatsje Bon-
chaute en Philippine een opleving
van de oude welvaartsbron op dit
ogenblik nog te verwezenlijken is,
wordt in het rapport beantwoordt
met de opmerking, dat de waarde
van de opbrengst van deze visserij
zeker niet groot genoeg is om een
kostbare verbinding van de haven
van Philippine met de Schelde in
stand te houden. De wenselijkheid
om ten behoeve van de mossel
visserij een kanaal naar de haven
van Bouchaute te handhaven, is
twijfelachtig, gezien bovenstaande
argumenten. Gewenst is dan ook
de Bouchauter vissers een andere
losplaats aan te wijzen. In eerste
instantie zou Terneuzen hiervoor
in aanmerking komen.
De nieuwe polder.
Uitgaande van bovengeschetste
bestaande toestanden, geeft het
rapport van de Plan. Dienst aan
welke vorm de nieuwe Braakman
polder het best zal kunnen krij
gen.
De landbouw zal het hoofdmid
del van bestaan vormen. Door de
inpoldering wordt een landaan-
winst van ca 1300 ha verkregen,
terwijl een wateroppervlak van
ca 200 ha binnen de polder zal
overblijven. Bovendien zal onge
veer 200 ha ongeschikt zijn voor
cultuurgrond, zodat 1100 ha
vruchtbare grond zal overblijven.
Omdat het niet bekend is hoe de
grond zal worden gebruikt n.l.
uitsluitend voor akkerbouw of ge-
Sowjet-Russische definities
van „bijbel" en „religie".
In een dictionaire van vreemde
woorden, uitgegeven door de
Staatsdrukkerij te Moskou, komt
de volgende definitie van „Bijbel"
men: „Een aan de fantasie ont
sproten verzameling van legenden
zonder wetenschappelijke basis".
Onder het woord „religie" vindt
men: „Een aan de fantasie ont
sproten geloof in God, engelen,
geesten enz., dat in geen enkel
opzicht wetenschappelijk gefun
deerd is. Religie werd bevorderd
in het belang van de reactionaire
klassen. Zij dient om de werkende
klassen te onderdrukken en de
burgerlijke klassen te versterken.
Opheffing van de Bourgeois-ge-
meenschap en invoering van het
communistisch stelsel vernietigt
de basis der religie en vervangt
haar leugens door de wetten van
de natuurwetenschappen".
A, Broen f.
Te Enschedé is in de ouder
dom van bijna 80 jaar overle
den de heer A. Broen, die tal
van jaren in de Chr. sociale be
weging een vooraanstaande
plaats heeft ingenomen. Hjj nam
deel aan de stichting van het dr
J. Th. de Visserhuis en de Ge-
sina Ida-stichting, beide to
Lunteren,
20 tabletten 45 ets
deelteiijk ook voor fruitteelt,
noemt het rapport t.a.v. de ar-
beidsbezetting twee mogelijkhe
den. Is het uitsluitend akkerbouw,
dan zullen minimaal 200 agrari
sche beroepspersonen in de nieu
we polder werkgelegenheid kun
nen vinden. Het aantal landbouw
bedrijven wordt gesteld op 45 a
55. Mocht het daarvoor geschikte
gedeelte grond voor fruitteelt be
stemd worden en de rest voor ak
kerbouw, dan zal de polder een
bestaan bieden aan 100 bedrijfs-
hoofden (75 fruitteelt- en 25 ak
kerbouwbedrijven) en 200 arbeids
krachten. In liet eerste geval zul
len op het land in de polder 50
woningen voor bedrijfshoofden
met 50 daarbij behorende arbei
derswoningen geplaats worden en
in het andere geval resp. 100 en
25 woningen. Voor de overblijven
de groep arbeiders zal elders
woongelegenheid gevonden moeten
worden. Minimaal zullen dit 200
en maximaal 400 personen in to
taal zijn (bij een gemiddelde ge
zinsgrootte van 4 personen). Deze
zouden een landarbeiderskern
kunnen vormen met op beperkte
schaal enkele verzorgende bedrijf
jes ten behoeve van de polderbe
volking. Het rapport acht zo'n
kern, die minimaal 50 woningen
met ca 200 a 250 inwoners zal
hebben, gewenst.
De nieuwe kern.
De plaats van deze nieuwe kern
wordt in de eerste instantie be
paald door z(jn Ligging ten opzich
te van het thans „onverzorgde ge
bied" in de polder, dus ongeveer
in het midden Braakman, ter
hoogte van een verbindingslijn
tussen de hoek van de Koudepol-
der en de voormalige Koninginne-
haven.
De gunstige vestigingsvoor
waarden voor de industrie langs
het kanaal GentTerneuzen kun
nen alleen dan worden benut,
wanneer ook de arbeidsmarkt als
sluitsteen van de behoefte der be
drijven, zijn taak naar behoren
kan vervullen. Enerzijds zal een
ontwikkeling dus aanleiding kun
nen geven tot forensen-verkeer in
de Braakman met omgeving en de
kanaalzone, anderzijds zal hieruit
na verloop van tijd vestiging uit
dit gebied naar de kanaalzone
voortvloeien.
Bovendien dient nog eens gewe
zen te worden op de omstandig
heid, dat het gebied door zijn lig
ging beschouwd kan worden als
organisch behorend tot het ka
naalzone-gebied. Verdere uitbrei
ding van de industriële activiteit
onmiddellijk langs het kanaal zal
de betekenis van Hoek en Philip
pine als woongemeenten voor de
arbeiders doen toenemen. Hier
door vindt dan tevens de zo ge
wenste scheiding tussen woon- en
werkgemeenten een natuurlijke
oplossing.
Verbinding Oost-West.
De barrière, die de Braakman
op dit ogenblik tussen Oost- en
West-Zeeuwsch-Vlaanderen vormt
had tot gevolg, dat het gehele
verkeer tussen deze beide gebie
den plaats vindt langs de provin
ciale weg IJzendijke-Philippine.
Het verkeer naar en van Oost-
Zeeuwseh-Vlaanderen blijkt zich
in hoofdzaak te bewegen naar
twee belangrijke concentratiepun
ten, nl. Terneuzen en omgeving en
het gebied van Sas van Gent, Axel
en Hulst.
Op grond hiervan is het dan ook
gewenst voor de nieuwe provin
ciale weg een zodanig tracé te
kiezen, dat een juiste aansluiting
in deze beide richtingen te ver-
wezenlijkeu zal zjju. Een verbin
ding Oost-West Zeeuwsch-Vlaan-
deren door het centrum van de
Braakman acht het rapport de
meest wenselijke
Recreatiegebied.
De centrale ligging van de nieu
we polder in de onmiddellijke na
bijheid van de kanaalzone doet de
vraag rijzen, of mogelijk in dit
gebied een oplossing voor een
recreatiegebied voor iiet achter
land (ook België), kan worden
gevonden. In overig Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen zijn wel is
waar tal van kreken aanwezig, die
voor deze recreatievorm mogelijk
heden bieden, doch deze zijn voor
het hier beoogde doel minder ge
schikt.
De uitkomsten van het bodem
onderzoek in de Braakman heb
ben echter aangetoond, dat b|j de
kreek, die in de nieuwe polder zal
blijven bestaan, vrjj belangrijke
stukken zandgrond zijn gelegen,
die minder geschikt zjjn voor
agrarische doeleinden en mogelijk
voor bebossing in aanmerking ko
men.
De ligging van dit gebied op een
afstand van circa 10 kilometer
van Terneuzen en 15 kilometer
van Sas van Gent maakt het ge
makkelijk bereikbaar voor wiel
rijders uit het kanaalzonegebied,
terwijl ook de ligging van overig
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen en het
aangrenzende Belgische gebied
gunstig genoemd kan worden. De
zandige kreekoever kan met een
beschermende beplanting tot een
geschikte zwemgelegenheid wor
den omgevormd, terwijl tevens
watersport op beperkte schaal in
de gehele kreek tot de mogelijk
heden behoort.
(Ingez. mededeling, advert.)
door rheumatiek, spit, ischias,
hoofd- en zenuwpijnen is on
nodig. Togal bevrijdt U snel en
afdoende van die pijnen. Togal
baat waar andere middelen
falen. Togal zuivert de nieren,
is onschadelijk voor hart en
maag. Bij apoth. en drog. ƒ0.83.
Feestweek
van 11 18 Augustus a.s.
Dinsdagavond hield de V.V.V.
te Axel een matig bezochte
ja. "vergadering in Hotel „De
Graanbeurs" o.l.v. de vice-voor-
zitter, de heer J. van Damme,
daar de voorzitter, de heer A.
van Maale, wegens ziekte ver
hinderd was.
De secretaris, de heer A, P.
Esselbrugge, schetste 1950 als
een stil jaar voor de V.V.V.
De door de winkeliersvereni
ging ontworpen plannen voor
een winkelshow konden niet
doorgaan en de poppententoon-
stelling, welke V.V.V. hieraan
had willen verbinden, moest zo
doende ook worden afgelast. De
eerste Paasvee-tentoonstelling
werd een groot succes, evenals
de winkelweeek. De hoeren
kamer mag zich in een stijgend
bezoek verheugen.
De penningmeester, de heer
A. van Sabben, meldde een
batig saldo van f220.het be
zit der vereniging is ruim f 1300.
Het ledental steeg met 23 en
bedraagt 88.
In de kascommissie werden
gekozen de heren J. de Coninck
en M. IJsebaert.
Er was een bestuursvoorstel
om bij het zilveren jubileum 'n
receptie te houden en de leden,
donateurs en gezinsleden op 6
Februari a.s. een feestavond aan
te bieden in „Het Centrum". Er
zal een verloting worden gehou
den tot dekking der kosten. Deze
voorstellen werden m.a.s. aan
genomen.
Plannen voor 1951.
V.V.V. heeft het plan deze
zomer in het kader van het zil
veren jubileum een feestweek
te organiseren en wel van 11 tot
18 Augustus a.s. Het beknopte
schema luidt:: op 11 Aug. voet
balwedstrijd in samenwerking
met V.V. „Axel" en concert; op
15 Aug. wielerwedstrijd in sa
menwerking met „W.S.C. Axel"
en concert. De laatste dag (18
Augustus) een concert door een
bekend muziekgezelschap; na
afloop vuurwerk; een poppen-
tentoonstelling w.o. zo mogelijk
een collectie van Kon. Huis; 15
18 Aug. een folkloristische
tentoonstelling, waarbij de hoe
renkamer wordt ingeschakeld.
In samenwerking met de
Winkeliersver. „Axel Vooruit"
wil men ook een winkelweek
met attracties organiseren. De
medewerking van alle daarvoor
in aanmerking komende plaatse
lijke verenigingen zal worden
verzocht om ook de overige
dagen met festiviteiten te vullen.
Moh. V'amin, lid van de parle
mentaire Irian-missie zal een
tournée door Indonesië maken,
„om het volk in te lichten over de
strijd om West Irian". Hij is van
mening, dat het parlement tot an
nulering van de R.T.C. had moe
ten besluiten.
FEUILLETON.
Vrij naar het Engels van
JOSEPH STEPHENS
63) o_
Hij brak af, greep een vel
papier en doopte zijn veder in
rode inkt.
Ik had besloten, dat hij
volgende week gekruisigd zou
worden. In plaats daarvan wil
lk hem laten geselen, maar nu
ter dood.
Met een gil brak Io's angst
zich baan.
Nee! Nee! O, dat niet! Dat
niet weer!
Goed, Io! ik zal hem om
jouwentwil de geseling bespa
ren. In plaats daarvan zal hij
opgehangen worden tussen twee
zwijnen, met een haak door z'n
kin, evenals bij slachtvee.
Io zonk, een bezwijming na
bij, op een divan neer. En Nero
ging voort:
«-Je moest me dankbaar zijn,
Io, maar ik vermoed, dat je het
wel niet zult zijn.
Mijn hart is gebroken. Ik
ben niet dankbaar, maar ik ver
vloek u niet. Weet u, waarom?
Wel, daar ben ik werkelijk
nieuwsgierig naar, Io?
Omdat Virginius u niet
vervloekt. Hij kan zo gemakke
lijk vergeven, omdat hij groot
van hart is. Ook mij heeft hij
mijn wreedheid vergeven. Vir
ginius heeft u nooit iets in de
weg gelegd, Sire. Hij geeft de
Keizer wat des Keizers is, maar
ook Gode, wat Gods is. En dat
doende is hij als loyaal onder
daan van Caesar in zjjn recht.
Hij gelooft, dat God alleen ver
heven is en hem alleen aanbidt
hij. Caesar dient hij. Het spijt
mij voor u, dat u zich vermeit
in het uitdenken van vreugde
en smart; dat u speelt met
mensenlevens als een caricatuur
van Gods almacht.
Nero stond driftig op en
maakte een gebaar van ver
stoordheid. Tevergeefs zocht hij
naar een afdoend antwoord.
Haar laatste krachten verza
melend, sleepte Io zich naar
haar koets. Alle hoop was ver
loren!
HOOFDSTUK XXIII.
In het middernachtelijk uur
na een prachtige Octoberavond
haastte Io zich, verkleed als
herdersjongen, naar het huis
van Nereus, die met zijn zuster
een huis bewoonde, dat door de
Christenen uit het Subura-
kwartier te Rome als plaats van
samenkomst werd gebruikt
Door middel van geheime teke
nen hield men elkander op de
hoogte van dag en Uur, waarop
samenkomsten plaats hadden.
Ditmaal zou Lucas spreken en
tevens zou men tezamen de mo
gelijkheid overwegen om Vir
ginius te bevrijden. Nadat Lucas
de talrijke broeders en zusters
bepaald had bij de kracht, waar
over men kon beschikken in de
vervulling van Jezus' woord:
„Waar twee of drie in Mijn
Naam vergaderd zijn, daar ben
Ik in het midden", lichtte Aris-
tarchus toe, welke de kansen en
de gevaren waren, wanneer men
van bepaalde huizen en tuinen
gebruik maakte om de gevan
genis van Virginius te bereiken.
Na de algemene besprekingen
nam Lucas Io terzijde en deelde
haar mede, dat hij goed nieuws
had.
Breng je vrienden mee,
dan zullen we in een kamer
apart overleggen, wat gedaan
kan worden. Zo kwamen Lucas,
Aristarchus, Claudia en nog een
paar vrienden van Io in een ka
mer boven bijeen
Lucas achtte de bevrijding
mogelijk, mits zij niet met ge
weld gepaard ging. Io volgde ge
spannen de gedachtewisseling,
maar nam er geen deel aan.
Haar weerstand was slechts
heel gering en zij moest al haar
krachten sparen voor de komen
de gebeurtenissen.
Nadat Lucas een brief van
Paulus had voorgelezen, die de
bevrijding van Virginius van
het hoogste belang achtte voor
de verbreiding van het Evan
gelie in zijn geboorteland en
omgeving, vestigde Montanus
de aandacht op de macht van
het goud over de Romeinse
ambtenaren.
En denk je dan werkelijk,
vroeg Poly, dat leden vgn de
Pretoriaanse wacht het zouden
aandurven voor goud een kans
te geven aan gevangenen van
de Caesar?
Ik denk het niet, ik wéét
het! riep Montanus met zóveel
overtuiging, dat de aanwezigen
gespannen ophoorden. Als door
een flitslicht was plotseling de
hoop in Io's hart herleefd.
O Montanus! Heb je dan
werkelijk al een plan?
Hij knikte haar bemoedigend
toe en zei:
Over moeilijkheden met de
wacht behoeven wij absoluut
geen zorg te hebben.
Maar kun je dan alles op
alles zetten in de zekerheid, dat
er op hen te rekenen valt?
Ja. Geld vermag soms meer
dan de pijnbank. Wees niet be
zorgd. Ik heb hun een groot be
drag in goud uitgekeerd, om er
zeker van te zijn, dat wij on
gestoord het in schijn dode
lichaam van een aan ontbering
bezwekene gevangene kunnen
uitdragen.
Maar wanneer kan dat ge
beuren? vroeg Io ademloos.
(Wordt vervolgd.)
Nota van minister van O., K. en W.
aan Tweede Kamer.
Industrialisatie moet momenteel als een belang van de eerste
orde worden gekenmerkt. Daarom zal aan de voorzieningen die tot
verwezenlijking van dat doei onmisbaar zijn, noodzakelijkerwijze
voorrang boven andere moeten worden verleend. In dat verband
trekken thans meer dan ooit de organisatie en de inrichting van
het technisch onderwijs de belangstelling. Dit onderwijs immers zal
een belangrijke bijdrage kunnen vormen tot bet slagen van de in
dustrialisatie, aldus constateert de minister van O., K. en \V„ mi
nister Rutten, in een nota aan de Tweede Kamer betreffende de
stand van zaken betreffende het Technisch onderwijs.
Op 1 Janu? 1950 volgden in
totaal 50.800 leerlingen het Am-
bachts. en vakonderwijs. Dat
aantal komt vrijwel overeen met
de ruimtecapaeiteit der bestaan
de scholen. In 1950 werden in
totaal 27.300 nieuwe leerlingen
geplaatst terwijl er voor 30.300
leerlingen plaats was. Het aantal
getuigschriften dat werd uitge
reikt, bedroeg 17.800.
Wil de lagere technische school
in de toekomst aan de te stellen
eisen blijven voldoen dan zal zij
haar koers moeten wijzigen. Zij
zal meer aan de algemene vor
ming moeten bijdragen en de
methodiek en didactiek van
haar onderwijs moeten wijzigen.
Momenteel zoekt men de oplos
sing in de vorm van een voor
bereidend leerjaar dat aan de la
gere technische school zou wor
den verbonden. Aan enkele Am
bachtsscholen zijn daartoe expe
rimenteerklassen verbonden. De
ze hadden ten doel:
a. een leerprogramma uit te
werken en te beproeven, dat
richtlijnen zal kunnen geven
ten aanzien van een vorm van
onderwijs, die geëigend is voor
vele jongens tussen 12 en 15
jaar;
b. na te gaan in hoeverre een
voorbereidend leerjaar kan bij
dragen tot de verbetering van de
(tweejarige) vakopleiding.
Het eigenlijke vakonderwijs
zou om verschillende redenen,
o.a. om voldoende grondslag van
algemene vorming te hebben,
niet vroeger dan na 7 leerjaren
mogen aanvangen. Tussen het
einde van het elementaire onder
wijs der lagere school en het be
gin van het vakonderwijs moet
tenminste één jaar liggen, waar-
derwijs in de traditionele zin, noch
derwijs in de tradionele zin, noch
vakonderwijs in de strikte zin
behoort te worden gegeven.
Hierover bestaat geen verschil
van mening, zoals de minister
reeds herhaaldelijk heeft gezegd
behoort het volgen van dit voor
bereidende leerjaar nooit ver
plicht te worden gesteld.
DE UITBREIDING.
De jaarlijkse groei van het
technisch onderwijs ondervindt
momenteel nog hinder van een
aantal remmende factoren. Zo is
er een g'oot tekort aan goede di
recteuren en leerkrachten. Het
grote aantal onbevoegde leer
krachten dat werkzaam is,
spreekt in dit verband een dui
delijke taal. Ook de hoge kosten
spreken een woordje mee. De
kosten per leerling per jaar be
dragen f 430 terwijl de investe
ringskosten per leerling f 3000
f 3500 bedragen. Bij stichting van
nieuwe scholen moet er ook op
worden gelet dat deze nieuwe
scholen met te veel leerlingen
aan bestaande scholen worden
onttrokken. Aan nieuw te stich
ten scholen worden daarom ver
schillende eisen gesteld.
LEERLINGENSTELSEL.
Ook het leerlingenstelsel heeft
de ministeriële aandacht. Dit
stelsel beoogt een voortgezette
opleiding in het bedrijf. Naast
deze opleiding is de leerling ver
plicht aavullend onderwijs te
volgen. Na de oorlog heeft het
nijverheidsonderwijs zich sterk
ontwikkeld, het omvat thans
meer dan 20.000 leerlingen. Toch
zijn er factoren die tot nadenken
stemmen. Op 1 Januari 1949
hadden n.l. van de 15.700 leer
lingen slechts 5600 een eindge-
tuigschrift van een lagere tech
nische school. Daar in 1948 16.100
leerlingen met eindgetuigschrift
de lagere technische school had
den verlaten volgt dat ongeveer
2/3 deel der Ambachtsschoolleer
lingen geen leerlingovereen
komst bezat.
Een belangrijke verbetering
zou worden verkregen, indien
de leerling op grond van zijn
leerovereenkomst gedurende b.v.
één dag per week door de pa
troon in de gelegenheid werd
gesteld de school te bezoeken.
De medewerking van de bedrij
ven is hiertoe onontbeerlijk.
Voorts verdient het in sommi
ge bedrijfstakken overweging om
naast het theoretisch onderwijs
ook enig aanvullend praktisch
onderwijs te geven, vooral in die
gevallen, waarin de opleiding in
het bedrijf tekort schiet. Dit zou
dan moeten geschieden buiten
de uren, die nodig zijn voor het
theoretisch onderwijs.
Het ligt in het voornemen bin
nenkort een commissie in het
leven te roepen tot bestudering
van de ontwikkelingsmogelijkhe
den op het gebied van de oplei
ding in het bedrijf en het aan
vullend onderwijs, e#n de maat
regelen, dié daartoe geëigend
zouden zijn.
Het uitgebreid lager tech
nisch onderwijs.
Reeds lang heeft het bedrijfs
leven behoefte aan arbeidskrach
ten, die een opleiding hebben
genoten welke die van een ge
wone lagere technische school te
boven gaat, zonder het niveau
van een middelbare school te be
reiken. In de loop der jaren zijn
daarom op verschillende plaat
sen scholen voor uitgebreid la
ger nijverheidsonderwijs ont
staan. Dit onderwijs is een tus
senvorm tussen lager en middel
baar onderwijs en heeft tot taak
de opleiding van lager kader te
verzorgen. De opleiding duurt 2
jaar. Het is een vorm van onder
wijs, die zich nog in een begin
stadium bevindt, maar waarvan
men nog veel verwacht. Van ver
schillende zijden wordt verder
nog angedrongen op stichting
van 4-jarige U.L.N.O.-scholen.
Het middelb: technisch
onderwijs.
Over het algemeen hebben de
middelbare technische scholen
tot op heden goed aan hun doel
stellingen voldaan, aldus de no
ta. Toch zijn er symptomen, die
er op wijzen dat het schema van
opleidingen zal moeten worden
gewijzigd. Da.rtoe zal binnen
kort een commissie van onder
zoek worden ingesteld die een
ruime opd-aeht zal' worden
verleend.
Het Ministerie van Economi
sche Zaken heeft onIan;,s een
voorlopig onderzoek ingesteld
naar de plaatsingsmogelijkheden
van de afgestudeerden van de
middelbare technische scholen
Daaruit is gebDken, dat in het
algemeen vraag en aanbod vrij
wel met elkaar in evenwicht
zijn, met uitzondering van de
bouwkundige en de chemische
sectoren, waarin de vraag het
aanbod overtreft. Ook kunnen
meer physici geplaatst worden.
Daarop zij er op gewezen, dat
voor de bouwkunde en de schei
kunde de aanmelding aan de
scholen in de afgelopen jaren
veel te wensen overliet. Voorts
is een belangrijke factor dat 50
a 60 van de afgestudeerden
na het verlaten van de school
in militaire dienst gaat, waar
door het aanbod tot nu toe sterk
werd gedrukt.
In Zeeland.
Aan de nota is toegevoegd 'n
lijst van meningen van de col
leges van Gedeputeerd Staten
over het technisch onderwijs in
hun provincie. Betreffende Zee
land wordt het volgende ver
meld:
Hier heeft de Stichting voor
Maatschanpelijk en Cultureel
werk in samenwerking met het
Economisch Technologisch In
stituut een onderzoek ingesteld
naar de stand van het nijver
heidsonderwijs. Er zijn thans
scholen in Middelburg, Goes,
Zierikzee, Oostburg, Terneuzen,
Hulst en Vlissingen. Het bezoek
is over het algemeen bevredi
gend. Het aantal jongens, dat
op de verschillende eilanden de
lagere technische scholen be
zoekt, bedraagt voor 1949: Tho-
len en St.-Philipsland 4,2 o
van de totale mannelijke bevol
king, Walcheren 13,5 %o, Zuid
en Noord-Beveland 9,8 °l0o,
Schouwen en Duiveland 13,8
°/oo, Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen
12,3 °/oo, West-Zeeuwsch-Vlaan-
deren 9,3 %o-
Door de geïsoleerde ligging
van sommige delen van de pro
vincie is het bezoeken van een
drgnijverheidsschool zeer be
zwaarlijk (Noord-Beveland, St.-
Philipsland). Het is moeilijk te
zeggen of Tholen (15.500 inwo
ners) dat thans op Bergen op
Zoom is aangewezen, voor een
ambachtsschool in aanmerking
behoort te komen. Het aantal
jongens vart dit eiland dat dag-
nijverheidsonderwijs volgt, is
relatief gering, doch het is niet
onmogelijk dat ook sociaal-psy
chologische factoren daartoe bij
dragen.
De scholen te Goes, Terneu
zen en Zierikzee hebben uitbrei
ding van het gebouw nodig
Confessioneel onderwijs in
Zeeland is slechts in een enkel
gebied te verwezenlijken, omdat
de relatief lage bevolkingsdicht
heid, de moeilijke verbindingen
en de verscheidenheid van le
vensrichting onvoldoende be
staansmogelijkheden opleveren.
ER IS GEVAAR!
De toestand in de wereld is
hachelijk. Er is alle reden om
zich af te vragen, of met de com
munistische aggressie in Korea
in feite de derde wereldoorlog
reeds is ingeluid. In Amerika ts
men zich dit zeer wel bewust en
bereidt men zich dienovereen
komstig voor.
Hoe staat het echter in Euro
pa en met name in Nederland?
Is ons volk zich van de grote
gevaren bewust en doet de Re
gering het hare om dit bewust
zijn te wekken en te verster
ken? Het is verheugend, dat het
juist vertegenwoordigers van de
regeringspartijen waren, die oij
het Kamerdebat over de be
groting van Buitenlandse Zaken
deze vraag met nadruk hebben
gesteld. Zowel de R.K. mejuf
frouw Klompé, als de socialist
De Kadi hebben er by de Re
gering ten sterkste op aange
drongen ons volk van de ernst
van de toestand te doordringen
en de daaraan beantwoordende
maatregelen te nemen.
Die maatregelen zijn hoog no
dig, want aan onze militaire
kracht ontbreekt nog bijna alles.
En ook over de defensieplannen
voor de toekomst schijnt gene
raal Eisenhower by zijn pas ge
brachte bezoek aan Den Haag
zeer teleurgesteld te zijn. Zelfs
aan het einde van dit jaar zal
Nederland immers nog niet één
parate divisie hebben.
De oorzaak hiervan ligt ge
deeltelijk in het feit, dat men in
ons land het sociale welzijn nog
altijd belangrijker acht dan mi
litaire paraatheid. Daartegen
over moet Eisenhower er op ge
wezen hebben, dat dit welzijn
slechts verzekerd kan worden
door militaire veiligheid.
Volkomen terecht. Er wordt
in onze tijd zoveel over ofjers
gepraat, dat men dreigt te gaan
vergeten, dat offers ontberin
gen betekenen. Én toch zal het
met minder dan zulke wezen
lijke offers niet gaan, wil Ne
derland datgene tot stand bren
gen, wat wij NIET kunnen ont
beren: een voldoende strijd
macht.
Dat is ook Christenplicht. Want
in deze tijd van dodelijke be
dreiging mag alleen hij Gods
bescherming verwachten, die
eerst zelf daarvoor de van
Godswege aangewezen middelen
heeft verzameld. Help nu Uzelf,
zo helpt U God!
(Tngez. mededeling, advert.)
Sportnieuws
ZATERDAGMIDDAGVOETBAL.
De wedstrijden welke op 16 De
cember werden uitgesteld wegens
slechte weersomstandigheden, wij
gaven U hiervan op 15 Dec. een
voor-beschouwing, en welke ook
op 6 Januari moesten worden af
gelast, zullen nu a.s. Zaterdag ge
speeld moeten worden. Om het ge
heugen nog wat op te frissen ge
ven wij U hieronder het gehele
programma
le KLASSE: Arnemuiden I
Wemeldinge I; Kapeile IKloe-
t in ge I; Wolphaartsdjjk IKrab-
bendjjke I-
2e KLASSE A: Bevelanders I
Kats I; 's-Heer Hendrikskinderen
IWissekerke I; Nieuwland I
Serooskerke I; S.V.D. IVeere I.
2e KLASSE B: Oolijnpl. Boys II
Wolphaartsdjjk II; Krabbendjjke
IIKloetinge II; Wemeldinge II
Kapeile II; Veere IIBevelan
ders II.
2e KLASSE C: V.S.C. I—Arne
muiden II; V.C.K. IINieuwdorp
II; Serooskerke IINieuwland II
R.C.S. IMeeuwen I.
2e KLASSE D: Beren I—Drie
wegen I; Hoek ITern. Boys I;
Zaamslag IA.Z.V.V. I.
2e KLASSE E: Driewegen II—
(Ingez. mededeling, advert.)
De tewerkstelling
van gedemobiliseerden.
Van de Nationale Demobilisatie
Raad te 's-Gravenhage vernemen
wij, dat de tewerkstelling van de
gedemobiliseerden uit Indonesië in
1950 dank zij de grote mede
werking in alle lagen van het Ne
derlandse volk gunstig verliep.
Was het restant ingeschreven
werkzoekenden bij de gewestelijke
arbeidsbureaux aan het begin van
het jaar nog 3567, op 31 December
j.l. bedroeg dit, nadat in de loop
van het jaar ruim 74.000 militai
ren waren gedemobiliseerd, nog
slechts 2817. Hiervan waren 2577
volledig werkloos.
Behalve deze 2577 moeten in
1951 nog de volgende groepen in
het arbeidsproces worden opgeno
men:
2492 gedemobiliseerden, die
thans in de Rijkswerkplaatsen
worden geschoold.
Ca. 3500 militairen, die reeds in
Nederland zijn teruggekeerd, doch
nog niet zijn gedemobiliseerd.
Hieronder is ook een aantal zie
ken.
Ca. 4000 man, die op 1 Januari
j.l. nog varende of nog in Indonesië
waren. Totaal dus rond 12.500
man. Van de twee laatst genoem
de groepen heeft echter een groot
Spui U; Kloetinge IIIZaamslag gedeelte nog aanspraak op terug-
III; Tern. Boy» IBeren H. keer bij de oude werkgever.
