FILO FOP
Zeldzame Plant
Pagina 4
De restauratie van het Abdij-complex.
KORTE BERICHTEN
en de
Prov* Griffie komt in de Abdij*
Predikbeurten
Geheimschrift bij de Spoorwegen,
Zaterdag 13 Januari 1951
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Maandblad „Forum" wijdt er
een geheel nummer aan.
Het Novembernummer van
„Forum", het maandblad voor
architectuur en gebonden kunsten,
ls geheel gewijd aan de restaura
tie van de Abdijgebouwen en de
Lange Jan te -Middelburg. Deze
publicatie is verzorgd door ir H.
de Lussanet de la Sablonière, de
man, die de leiding heelt bi) de
restauratiewerkzaamheden.
Dit nummer is, zoals uit het bo
venstaande wel al duidelijk blijkt,
niet alleen van belang voor vak
mensen, maar voor allen, die be
langstelling hebben voor het her
stel van deze nationale monu
menten.
In het voorwoord wijst de re
dactie van „Forum" erop, dat het
besef van de noodzaak tot herstel
en herbouw van het Abdijcomplex
heeft geleid tot diepgaande stu
die van de bouwgeschiedenis. Het
resultaat van deze studie vindt
men in deze aflevering van het
maandblad. Niet alleen echter
wordt op de geschiedenis inge
gaan. maar ook de toekomstplan
nen worden ontvouwd. De archi
tecten, aan wie het ontwerpen der
plannen was toevertrouwd, zo
wordt verklaard, hebben niet ge
schroomd, bij alle eerbied voor
De Amerikaanse regeringsin
stantie, die belast is met het toe
zicht op de industriële productie,
heeft natuurrubber en syntheti
sche rubber geplaatst op de lijst
van artikelen, die niet mogen
worden gehamsterd.
Het blad „Chicago Daily News"
schrijft, dat Washington generaal
Mac Arthur de bevoegdheid om
vrij over de Koreaanse oorlog te
spreken, heeft ontnomen. Deze
zou thans berusten bij generaal
Ridgway.
De Australische minister voor
de immigratie heeft besloten, dat
vele geallieerden of statenlozen
in Nederland thans ook naar
Australië kunnen emigreren, zon
der dat zij daarbij behoeven te
worden gesteund.
Koningin Juliana en Prinses
Beatrix hebben in gezelschap van
een groot aantal Nederlandse toe
risten 'n ski-wedstrijd te Lechen-
Arlberg bijgewoond.
Een 80-tal Inwoners van Putten
op de Veluwe heeft zich in een
schrijven tot de minister-presi
dent gewend, waarin zij proteste
ren tegen de plannen tot herbe
wapening van West-Duitsland.
De brief werd verzonden door
leden van de C.P.N., E.V.C. en
Ned. Vrouwenbeweging.
De wolscheer van één jaar is
thans meer waard dan drie-vierde
gedeelte van de totale Australi
sche opbrengst aan goud geduren
de 100 jaar. Wanneer de laatste
baal wol van de scheer uit dit
jaar verkocht is, zullen de scha
penfokkers naar raming 508 mil-
lioen pond Sterling hebben ont
vangen. De opbrengst van de
goudwinning bedraagt in een
eeuw tijd 644 millioen pond Ster
ling.
Aan Nederland wordt thans
overgelaten wanneer de onder
handelingen over Irian weer ge-
open worden, aldus heeft de, In
donesische minister-president, mr
Moh. Natsir, aan het dagblad „Pe-
doman" mededgeeld.
Engelse en Amerikaanse ver
tegenwoordigers zullen deze
maand op Malta bijeenkomen om
de vraagstukken van de verdedi
ging van het Middellandse Zeege
bied in geval van nood, te be
spreken.
16 Januari wordt op uitnodi
ging van de Deense minister van
Buitenlandse Zaken te Kopenha
gen een conferentie gehouden van
de Scandinavische ministers van
Buitenlandse Zaken.
het verleden, terdege met de eisen
van het ogenblik rekening te
houden.
Er wordt ook zeer terecht op
gewezen, dat het er alle schijn
van heeft, dat tengevolge van de
financiële positie van ons land, de
verdere herbouw op een zijspoor
is gerangeerd. Dit zou kunnen be
tekenen, dat de toestand van ge
deelten van de Abdijgebouwen,
die thans nog overeind staan, In
die mate zou verergeren, dat deze
afgebroken zouden moeten wor
den. Uitstel van werkzaamheden
kan het herstel dan ook slechts
bemoeilijken en de kosten daarvan
evenredig verhogen.
Maar bovenal zou het beteke
nen, zo wordt verklaard, dat in
het hart van Middelburg een ga
ping zou blijven bestaan als een
tastbaar bewijs van Nederlands
onvermogen, een ereschuld t.o.v.
de Zeeuwse hoofdstad ln te los
sen.
Wij onderschrijven daarom van
harte de wens, dat dit nummer
van „Forum" ertoe moge bijdra
gen, dat het besef voor de bete
kenis der Abdijgebouwen en niet
minder ook voor onze nationale
verplichtingen, worde verdiept.
Ir de Lussanet, ir A. Rothuizen
en ir H. van der Kloot Meyburg
schrijven over de voormalige Ab
dij van Middelburg, ir de Lussa
net over de Rijks-Abdijgebouwen,
prof. ir J. F. Bei^hoef en ir de
Lussanet over het gebouw van
de Prov Griffie, ir Rothuizen en
ir van de Kloot Meyburg over de
Abdijkerken en tenslotte archi
tect Jan de Meyer over de spits
van de Lange Jan. Het is wel tra
gisch, dat dit het laatste artikel
van de heer De Meyer is geweest.
Enkele dagen, nadat hij de druk
proef had gecorrigeerd, overviel
hem plotseling de dood.
Het blad is keurig uitgegeven
op kunstdrukpapier en bevat vele
fraaie foto's bij de artikelen. Het
is een uitgave van de uitgever G.
van Saane te Amsterdam, Heren
gracht 406, en verkrijgbaar voor
f 2,10.
De oesterexport in het afge
lopen seizoen.
Grote achteruitgang bij het
jaar daarvoor.
De oesterexport bedroeg dit sei
zoen vanaf 15 Augustus tot 31
December 1950 nog geen 10 mil
lioen C9.989.087) tegenover het
vorige seizoen 11.605.680, een ach
teruitgang dus van 1.600.000. On
ze beste afnemer is en blijft Bel
gië, dit seizoen met 7.977.687
stuks (vorig jaar met 8.261.612),
een verschil dus van bijna 300.000.
Duitsland viel erg tegen tenge
volge van de bekende betalings
moeilijkheden, maar was nog heel
wat beter dan Engeland. Dit land
nam het vorige seizoen ruim
1.150.000 oesters af en dit seizoen
nog geen vierde daarvan. Het zal
zachtaan tijd worden voor de
goede gang van zaken, dat we
een volgend seizoen open markt
zoeken in Engeland. De alleen
verkoop geven aan een importeur
is niet bevredigend.
Ook de afzet in het binnenland
is sinds 1947, maand voor maand
en jaar voor jaar achteruitgegaan.
Dit is een gevolg van de zware
belastingdruk. Men is verheugd
over de goede afname van oesters
door onze Zuiderburen, maar een
afnemer van 80 procent van onze
gehele productie is een zwak punt.
Het ware over het algemeen ge
wenst de exportmarkt meer ver
deeld te hebben. Moeilijk zal een
ander terrein te vinden zijn, zo
lang de grenzen niet vrij zijn.
Mochten we geen buitengewone
ongelukken hebben voor het sei
zoen 1951-1952, dan is een goede
markt nodig voor kleinere soor
ten Zeeuwse oesters, daar er van
'lit soort veel zal zijn.
Juist in dit verband heeft men
grote zorg voor de import van
Franse oesters. Nu hebben de
kleine kwekers plus 95 procent
van alle exporteurs aan de auto
riteiten gevraagd deze op de
Zeeuwse markt niet toe te laten.
Het is dus onwaarschijnlijk, dat
deze zullen komen. Export zou dit
voorjaar wenselijker zijn dan im
port.
121. „Dat is een goed idee", zei Filo, „in die grot zullen we
goed beschermd zijn tegen de storm". „Juist!" antwoordde Dr
Spriet, „maar let op; het is donker en er liggen hier overal stenen!"
Tastend betraden zij de duistere spelonk en ineens klonk er
'n akelig gegrom, om niet te zeggen gebrul!! Filo schrok hevig en
gelijk met Dr Spriet maakte hij rechtsomkeert en rende de grot
weer uit, naar buiten!
„Juist!" hijgde de geleerde, „h-het is een beer! H-h-maar ik weet
niet wat voor soort-h-h!" De beer was zeker erg kwaad omdat hij
in zijn rust gestoord was, want hij zette een fikse achtervolging in
en een boze beer kan ontzettend hard lopen, wees daar zeker van!
Daarom liep Filo, zo snel als hij kon recht op een dikke boom
af en klom er als de weerga in. Dr Spriet vergat echter om zich tot
het uiterste in te spannen omdat hij erover liep te denken, of ie nu
met 'n Grauwe of met 'n Bonte Bergbeer te doen had. Totdat het
monster vlakbij hem was!De goede man besefte plotseling
het gevaar en wilde óók in de boom klimmen. Daarvoor was het
echter të laat!Hij kon slechts schielijk achter de dikke stam
duiken
Keten van rijstpellerijen
in Korea.
Amerikaanse burgers, ingescha
keld bij de hulpverlening aan de
Koreaanse bevolking, zijn begon
nen met de exploitatie van rijst
pellerijen, teneinde te voorkomen
dat verscheidenen duizenden Ko
reaanse vluchtelingen van honger
zouden omkomen, meldt een cor
respondent van Reuter.
De eerste rijstpellerij is Donder
dag in een stad in West-Korea,
die dicht achter de frontlinie is
gelegen, in werking gesteld. Ver
scheidene families van vluchte
lingen, die naar het Zuiden trek
ken,' blijven lang genoeg bij de
rijstpellerijen om, na van mond
voorraad te zijn voorzien, er enige
uren in te werken, zodat er voor
raad is voor nieuwkomers. Het
plan is een keten van dergelijke
rijstpellerijen in te stellen langs
de weg naar Poesan.
De plannen zijn ontworpen.
In „Forum", het maandblad
voor architectuur en gebonden
kunsten, dat geheel is gewijd aan
de restauratie van de Abdijgebou
wen en de Lange Jan te Middel
burg, komt o.m. een artikel voor
van prof. ir J. F. Berghoef en Ir
H. de Lussanet de Ia Sabionière
over het gebouw van de Prov.
Griffie, tot het ontwerpen waar
van zjj opdracht ontvingen, even
als voor het Rijksarchief.
Zij schrijven, dat het nieuwe
gebouw voor het Prov. Bestuur
geprojecteerd is tegenover de
Commissariswoning aan de Oost
zijde van het Abdijcomplex. Na de
verwoesting van de particuliere
panden aan de Westzijde van de
St Pieterstraat bestond de ge
legenheid om aan dit te ontwer
pen gebouw meer diepte te geven,
n.l. vanaf het grote plein tot aan
deze straat. Uitbreidingsmogelijk-
heid voor de toekomst is open ge
laten door aan die zijde van het
gebouw aan te sluiten tot tegen
de Gistpoort.
Op dezelfde wijze als bij dit
Griffiegebouw kan deze uitbrei
ding gevonden worden voor het
Rijksarchief, n.l. naar de Oostzijde
tot aan de nieuwe rooilijn van de
St Pieterstraat en de Balans.
Met deze uitbreiding zou het
Abdijcomplex een grotere omvang
krijgen dan dit oudtijds gehad
heeft. Om dit in de bouw tot uit
drukking te brengen zijn de nieu
we uitbreidingen in het algemeen
lager ontworpen dan de gebouwen
aan de Abdijzijde, die nagenoeg de
oorspronkelijke afmeting zullen
behouden.
DE INDELING.
Het Griffiegebouw zal in het
ontworpen plan dan bestaan uit
een vertegenwoordigend gedeelte,
waarin op de hoofdverdieping zijn
ondergebracht hal, vergaderzaal
voor Ged. Staten met Commissie
kamer, de vertrekken voor de
Commissaris der Koningin en de
Griffier der Staten.
Aan de achterzijde zullen twee
vleugels, waarin dienst- en kan
toorruimten komen, de verbinding
vormen met een nieuw kantoor
gedeelte langs de St Pieterstraat
Op deze wijze zullen enige binnen
hoven ontstaan, n.l. aan de Noord
zijde een open binnenhof tot aan
de reeds genoemde rooilijn, die de
gelegenheid geeft om vanaf de St
Pieterstraat een inzicht te krijgen
van de groepering der oude en
nieuwe Abdijgebouwen. Voorts 'n
omsloten hof, met een ronde lage
traptoren voor de hoofdtrap van
het gebouw en aan twee zijden
aangebouwde gangen. Aan de
Zuidzijde tenslotte het overschie
tende binnenterrein tussen Gist
poort, Giststraat en kantoorge
bouw. De binnenhoven zullen op
deze wijze een eigen karakter
krijgen.
De voorgevel aan de pleinzijde
zal ongeveer 60 meter lang wor
den. Gezien de bestemming van
het gebouw leek het de ontwer
pers niet juist het hoofdgebouw
een onderverdeling te geven, zoals
destijds hotel „De Abdij" en het
Polderhuis hadden bezeten. Om
nu de lange voorgevel het zo no
dige verticalisme te geven is deze,
behalve van de weer op te trek
ken flanktorentjes, voorzien van
een aantal grote dakkapellen,
ZONDAG 14 JANUARI 1951.
Ned. Heiv. Kerk.
St. Annaiand; 10 ds v. d. Wiel,
2.30 leesd. Aagtekerke: 10 en 2.30
ds Theunissen. Arnemuiden: 10 en
b dhr Smit te Charlois, 2 ds van
Woerden. Bergen op Zoom: 10 ds
Wisse, 5 ds Elseman. Burgh: 10
ds Enklaar. Borssele: 10 en 2.30
ds Vrijlandt. Brulnisse: 11 en 5 ds
v. d. Brink. Brouwershaven; 10
ds Eckenhausen. Colijnsplaat: 2
en 6.30 ds van Dalen. Gapinge: 2
ds den Boer (H. A.). Geersdijk:
10 en 2.30 dhr Kraak. Goes: 10
ds Odé (H. A.), 2 ds Metselaar
(H. A.), 5 ds Strating. 's-Graven-
polder: 9.30 ds Metselaar, 2 ds
Kluiver. Haamstede: 10 en 6.30
ds van Vliet. 's-H. Abtskerke: 10
en 2 ds van der Werf. 's-Heer
Arendskerke: 10 en 2.30 ds Tal-
ma. 's-Heerenhoek's-H. Hen
drikskinderen: 10 en 2 ds de Roos
(H. A.). Kamperland: 10 ds Post-
ma (H. A.), 2.30 ds Postma. Kat-
tendijke: 10 en 2.30 ds Breek.
Kerkwerve: 2 ds v. d. Grift. Kle-
verskerke: 2 ds Otte. Kloëtinge:
10 en 2.30 ds Jellema. Kortgene:
10 en 2.30 ds v. Schuppen. Krul-
nlngen: 10 ds v. Burgeier, 2.30 ds
Engelse. Lewedorp: 9 dhr v. Sab-
ben. St. Laurens: 10 en 2.30 ds
Keyzer (Bed. H. A. en Dankz.).
St. Maartensdijk: 9.30 en 2 ds de
Bres; Rehoboth: 7 ds Brongeest,
Haarlem. Donderdag 18 Jan., 6.30
ds de Bres. Mellskerke: 10 ds
Oosthoek, 2.30 dhr Barnard.
Nieuw- en St. Joosland: 10 en
2 30 ds Pynacker Hordijk. Nieuw-
dorp: 10 en 2.30 ds v. d. Made.
Nlsse: 9.30 ds Renting (H. A.),
6 ds Talma. Noordgouwe: 10 ds
Barendrecht. Nleuwerkerk: 9.30
ds Westerhof. Oostkapelle: 10 en
2.30 ds Richard. Oosterland: 10
en 6 ds Radstake. Oud Vossemeer
10 en 2.30 ds van Putten. St. Phl-
llpsland: 10 ds de Lint (H. A.),
2.30 ds de Lint (H. D.). Poort
vliet: 10 ds Enkelaar, Stavenisse,
2.30 leesd. Rllland-Bath: 10 ds
den Engelse, 2.30 ds v. Burgeler.
Rltthem: 10 en 2.30 ds Muller.
Scherpenlsse: 10 leesd., 2.30 ds
Brons. Serooskerke (W.): 10 en
2.30 ds v. d. Wind. Souburg: 9.30
3 Spijkerboer, 11 ds Hartjes, 7
Veere: 10 ds Otte. Vllsslngen; St
Jacobskerk: 10 ds Kloosterman
(H. A.), 5 ds Maas (H. A.); Nieu
we kerk: 10 ds Sickesz; Noorder
kapel: 10 ds Maas; Havendorp:
10 dhr d' Olivat; Engelse kerk:
9.30 kerk voor jongeren. Vrou
wenpolder: 10 ds den Boer (H.
A.). Waarde: 10 ds Baardslag, 2
ds den Boer. Wemeldinge: 10 en
2.30 ds Oost. Westkapelle: 10 dhr
Barnard, 2.30 ds Oosthoek, 7 ds
Keyzer, jeugddienst. Wilhelmina-
dorp: 10 en 3 ds Nutbey. Wisse-
kerke: 10 en 2.30 ds Boonstra.
Wolfaartsdijk: 10 en 2.30 ds Pon
steen. Zlerikzee: 10 en 7 ds van
Roon. Verb, geb.: 10 ds Pynacker.
Zoutelande: 9.30 leesd., 7 ds van
Winterswijk, jeugddienst. Zonne-
malre: 2.30 ds van Wijk. Koude-
kerke: 10 en 2.30 ds v. Dijl (Bed.
H. A. en Dankz.), 10 jeugdkerk.
Middelburg: Oostkerk: 10 ds
Smits, 7 ds Smits (Dankz. H. A.)
Concertzaal: 10 ds v. Woerden
(Bed. H. A.); Barak wederop-
bouwkamp: de Griffioen: 10 ds v.
Voorst Vader; Engelse Kerk: 9.45
ds de Vries, jeugdkerk. 't Zand
10 en 7 ds Enker, 10.15 jeugd
kerk.
Geref Kerken.
Anna Jacobapolder: 2 x ds
Arntzen. Arnemuiden: 10 en 2.30
ds Veldhuyzen. Baarland: 9.30 en
2 ds Tiemersma. Bergen op Zoom
9.30 en 5.30 ds v. d. Stoel. Bors
sele: 10 en 2.30 ds v. Veen. Brul
nisse: 9.30 en 3 ds Bremmer.
Brouwershaven: 11.15 ds Brem
mer, 3.15 dhr Vreugdenhll. Co
lijnsplaat: 10 en 2.30 ds Retel (H.
A.). Domburg: vm. leesd., n.m.
ds Scheele. Gapinge: 9.30 en 2 ds
van Wouwe (H. A.). Geersdijk:
10 en 2.30 ds v. Aller. Goes: 10
en 5 dr Stam. Haamstede: 10 en
3 ds van Swigchem. Yerseke: 9.30
en 2 ds Booy. Kruiningen: 10 en
2.30 ds Koolstra. Lewedorp: 10.30
leesd., 4.30 ds Tiemersma. Sint
Laurens: 10 en 2.30 ds Boon. Me
llskerke: 9.30 en 2.30 ds van Til.
Middelburg: Hofpleinkerk: 10 ds
Zwanenburg, 2.30 dr Oussoren;
Noorderkerk: 10 dr Oussoren,
5.30 ds Zwanenburg. Nieuwdorp:
10 en 2.30 ds Beukema. Nleuwer-
Oostkapelle: 9.30 en 2.30 ds Pon
tier (H. A.). Oosterland: 10 en
2.30 ds Brinkman te Wassenaar.
Oud Vossemeer: 10 en 2.30 ds v.
d. Loo, Dordrecht. Poortvliet: 10
leesd., 2.30 ds v. Halsema. Rilland
ds Spijkerboer (H. A.). Stavenis
se: 10 leesd., 6 ds Enkelaar. Tho-
len: 10 ds Brons, 3 ds v. d. Wiel.
Ned. Prot. Bond: 10 en 5 ds Metz.
Bath: 10 en 2.30 ds le Colntre,
Amsterdam. Souburg: 9.30 en 2.30
drs v. d. Berg. Tholen: 10 en 5 ds
v. Halsema. Vrouwenpolder: 10.45
en 4 ds Kapteyn, Amsterdam.
Wemeldinge: 10 leesd., 2.30 ds de
Bruin. Westkapelle: 10 ds Scheele
2.30 leesd. Wissekerke: 10 en 2.30
ds van Anker. Wolfaartsdijk: 10
en 2.30 ds Bos, Breda. Zlerikzee:
10 en 5 ds Greving. Koudekerke:
9.30 en 2.30 ds Elshout.
Geref. Gemeenten.
St. Annaiand: 9.30, 2 en 6 stud.
I-lage, 's-Gravenhage. Donderdag
18 Jan., 6.30 ds Mallan, Brulnisse.
Arnemuiden: 9.30, 2 en 6 leesd.
Zaterdag 13 Jan., 7 ds Bel. Bie-
zellnge: 9.30, 2 en 6 leesd. Bors
sele: 10, 2 en 6 ds Dielman. Brul
nisse: 10 en 5 ds Mallan. 's-Gra-
venpolder: 9.30, 1.30 en 5.30 lees-
dlenst. Haamstede: 2.30 leesd.
Yerseke: 9.30, 2 en 6 ds Rijksen,
Leiden. Kruiningen9.30, 2, 6 lees-
d. St. Maartensdijk: 9.30, 2 en 6
leesd. Middelburg: 9.30, 2 en 6.30
ds de Wit. Nleuwerkerk: 10, 2.30
en 6 leesd. Nlsse: 9.30, 2 en 5.30
leesd. Oostkapelle: 10 en 2.30
leesd. Oosterland: 9.30, 2 en 6
leesd. St. Philipsland: 3 x leesd.
Poortvliet: 10, 2 en 6 leesd. (Za
terdagavond 7 dhr Hage). Scher
penlsse: 10, 2 en 6 dhr Wijting.
Stavenisse: 9.30, 2 en 6 leesd.
Tholen: 10, 2.30 en 6.30 leesd.
Waarde: 9.30, 1.30 en 5.30 leesd.
Wemeldinge: 10, 2 en 6 leesd.
WestkapeVe: 9.30, 2 en 6 leesd.
Wolfaartsdijk: 9.30, 2 en 6 leesd.
Zlerikzee: 9.30, 2 en 6 leesd. Zou
telande: 10 en 2.30 leesd.
Christelijk Geref. Kerken.
Blezelinge: 10 en 2.30 ds Grap
pen. Haamstede: 10 en 3 ds Mey-
ering (H. A.). Kerkwerve: 3 ds
v. d. Kils. Middelburg: 10 en 3
ds Kraan, Baarn. Oud Vossemeer:
10, 2.30 en 6.30 leesd. Tholen: 10,
2.30 en 6.30 dhr Gebraad. Vllssln-
kerk: 11 en 6 dhr Vreugdenhll. gen: 9.30 en 5 ds Henstra, Broek
welke op ongeveer regelmatige af
standen over het dakschild zijn
verdeeld.
CENTRAAL KETELHUIS.
In het Griffiegebouw is een cen
traal ketelhuis ontworpen voor de
verwarming van het gehele Abdij
complex, de kerken inbegrepen.
De noodzakelijke zeer hoge
schoorsteen is geplaatst op de
knik van de gebouwen aan de St
Pieterstraat.
Hoewel het in de bedoeling lag
met de bouw van het Griffiege
bouw in 1950 een begin te maken,
is dit werk voor een aantal jaren
uitgesteld. Ook zullen de plannen
herziening behoeven uit een' oog
punt van bezuiniging.
Ook het ontworpen Rijksarchief
zal een binnenhof omsluiten, die
aan de schaduwzijde in verbinding
staat, door een poort, met de
eerste binnenhof van de Griffie.
Aan de Balanszijde bestaat de be
bouwing uit twee bouwlichamen
in Oost-West-richting met trap
torentje, ongeveer op de plaats,
waar ook voorheen een torentje
stond. In deze vleugel zijn de lees
zaal en de werkkamers geprojec
teerd. Voor het overige bevat het
geheel depóts voor archiefstukken.
Het tegenwoordige archiefge
bouw komt dus t.z.t. vrij voor
huisvesting van een nader aan te
wijzen dienst.
Wat brengt de Radio?
De „Grote Beer" weer thuis.
Straks emigrantenschip voor
Australië.
Gistermorgen begon de debar-
katie van de ruim 900 militai
ren, die het troepentransport
schip „Groote Beer" naar ons
land heeft gebracht. Dit was zijn
zestiende en tevens laatste reis
als troepentransportschip. Het
schip vervoerde ongeveer 11.000
militairen naar Indonesië en
bracht circa 16.000 militairen
weer naar het vaderland onder
wie ongeveer 2000 zieken.
In de buurt van Singapore was
op de heenreis het St. Nicolaas-
feest gevierd en de grote ver
rassing was, dat de Sint in eigen
persoon een bezoek aan het
schip bracht en nota bene nog
Maleis sprak ook.
Op de terugreis bracht het
schip voornamelijk leden van de
Kon. Marine naar het vader
land. Aan boord werden Kerst
mis en de jaarwisseling gevierd
en men had grote bewondering
voor de keukenstaf van de
Groote Beer", die 8500 olie
bollen bakte en tweemaal voor
elke opvarende een staaf ban
ket, een speculaaspop en een
groot stuk borstplaat maakte.
De „Groote Beer" zal nu ver
bouwd worden en zal medio Fe
bruari emigranten naar Austra
lië brengen.
op Langendijk. Zlerikzee: 10 en 6
as v. d. Klis.
Vrije Evangelische Gemeenten.
Bath: 10 en 2.30 ds Allnk te
Apeldoorn. Goes: 10 en 6 ds Ka-
relse. Wemeldinge: 10 en 2.30 ds
de Goede.
Geref. Kerken (art. 31 K.O.)
Brouwershaven: 9,30 en 1.30 ds
Kouwenhoven. Goes: 2 leesd., 6
ds Hordijk. Middelburg: 8.30 en
4.30 ds Verhey (H.A.). Souburg:
9.45 ds A. H. Algra, Waardhui
zen. Vllsslngen: 4.45 ds Algra.
Wolfaartsdijk: 10.15 en 2.15 ds
Hordijk. Zoutelande: 9.30 leesd.,
2.15 ds Verhey.
Oud Geref. Gemeente.
Brulnisse: 11 en 5 leesd. 's-Gra-
venpolder: 9.30, 1.30 en 5 leesd.
Sint Maartensdijk: 9.30, 2 en 6
leesd. Oosterland: 10, 2.30 en 6
leesd. St. Philipsland: 3 x ds van
Leeuwen. Zlerikzee: 10, 2 en 6
leesd.
Doopsgezinde gemeenten.
Goes: 10 dr Bakker. Middel
burg: geen dienst.
Leger des Hells.
Zierikzee: 10 Heiligingsdienst,
.30 Openluchtsamenkomst, 7.30
Verlossingssamenkomst.
De orgelfabriek van de Fa. B. Pels te Alkmaar heeft een orgel
gebouwd voor de Gereformeerde Kerk te Bandoeng. Dezer
dagen werd dit orgel in tegenwoordigheid van een aantal be
langstellenden, onder wie de heren Dr D. K. Wielenga, Em.
Predikant te BandoengDs H. L. Hoorweg en Dr J. Ozinga, of
ficieel overgedragen. Dr J. Ozinga, oud-organist te Djakarta,
bespeelt tijdens de overdracht het nieuwe orgel.
Oók amusementslectuur.
(Van onze Utrechtse
correspondent.)
Hebt u u)el eens een Hpismk
ontmoet of een Motkbsf! En
maakte u al eens kennis met een
Vlampsm, een Vuurkls of een
Rispr?
U denkt natuurlijkdat
schrijver dezes aan het ijlen is
of dat hij met deze vragen niet
bij u, maar bij een Pools publiek
moet aankloppen.
Maar dan vergist u zich. Wer
kelijk, er lopen in Nederland
mensen rond, die de functie van
Hpismk, Motkbst, Vlampsm,
Vuurkls of Rispr vervullen!
Achter deze onuitspreekbare
titels verschuilen zich n.l. de
volgende heren: Hulpinstru
mentmaker, Motorkarbestuurder,
Vlampijpsmid, Vuurkistlasser en
Rijksinspecteur van het verkeer.
Deze „Poolse" aanduidingen
zijn in gebruik bij de Neder
landse Spoorwegen. Voor elk
van de honderden functies, be
namingen en stations bezigt de
N.S. een verkorting. Ogen
schijnlijk een dwaas bedrijf,
Doch in de praktijk uiterst nut
tig. Denk eens aan de tijd- en
papierbesparing op de corres
pondentieafdelingen van bet
grote administratie-apparaat der
Spoorwegen. Inplaats van de
langademige titels, die onop
houdelijk -gebruikt moeten wor
den, volstaat men met het noe
men. van de verkorting.
Aangezien wellicht geen en
kele functionaris alle verkor
tingen uit het hoofd kent er
zijn er immers, die in bepaalde
afdelingen nooit voorkomen
heeft de N.S. een L.V. samen
gesteld, oftewel een lijst van
Verkortingen. De lectuur van
dit geschrift zjj ieder aanbevo
len, die een paar amusante
ogenblikken wil hebben!
Men doet allerlei ontdekkin
gen bij de verklaringen van de
reeksen verkortingen. Sommige
termen uit het „geheimschrift"
worden niet alleen in de cor
respondentie toegepast, maar
zijn ook ingeburgerd in het
spraakgebruik der N.S. Eon
echte spoorman noemt zijn hoog
ste chef nimmer „de president"
of zo, maar altijd de PDa. Men
spreekt over een Tast, als een
Tweede assistent bedoeld wordt
en over een Hopz, wanneer men
een Hoofdopzichter wil aandui
den.
DIEREN, VROUWEN,
BEDDEN.
Koe, Rat en Vlo zijn geen on
bekende verschijningen bij de
Spoorwegen. Hierbij heeft men
echter geen beesten op het oog,
maar de stations Koedijk, Raalte
en Venlo (Oostsingel). Aaf, Bet
en Co behoren niet tot het vrou
welijk personeel der N.S.; met
Aaf pleegt men de chef der af
deling Boekhouding en Finan
ciën dood te verven, Bet is de
plaats Best en onder Co ver
staat men 3e klas-rijtuigen,
„aan één einde op een gemeen
schappelijk draaistel opgelegd",
Ha is 's Heer Arendskerke,
maar HA wil zeggen: een platte
wagen van 10 ton draagvermo
gen. Bed heeft niets te maken
met een slaapwagen, doch be
tekent Bosch en Duin; een Holl
bed daarentegen is een Holle-
rithbedienster.
Een Ach behoeft in 't geheel
geen beklagenswaardig persoon
te zijn: hij bekleedt de functie
van Adjudant-chef. Imi is bij de
Spoorwegen geen schuurmiddel,
doch de chef der Afdeling In
koop van de Centrale Inkoop en
Magazijndienst.
Bij het woordje AVE denkt de
spoorman niet aan Maria, maar
aan het „Algemeen reglement
aanleg electrische sterkstroom
installaties". En ORT mag bij de
Joden „onder rabbinaal toezicht'
betekenen, de N.S. bedoelt er
het Overzicht Regelmatige
Treinversterkingen mee.
De Kon. Mil. Academie is geen
onderafdeling van de Spoorwe
gen, al komen de letters Kma
in de verkortingen voor. Ze be
tekenen daar KrommenieAs
sendelft. Voor Tb vrezen de
spoorlieden niet, want het is
Tilburg maar! Zoals Wc Wychen
aanduidt, Ega Enschedé-Zuid,
Sap St. Annaparochie en Tzum
niet Tzum maar Tzummarum.
Wij besluiten dit bloemle
zinkje. Een Bra (Bureelambte
naar) van de N.S. verklaarde
ons, dat hij bij wijze van tijd
verdrijf graag eens puzzelt met
deze L.V. Wij achten dat AV
(alleszins verklaarbaar!)
Nieuwe atoomproeven in
Amerika.
In de Ver. Staten is men met
plannen bezig voor de eerste
proef met atoomwapens sinds de
atoomontploffingen in Nieuw-
Mexico in 1945.
De Amerikaanse commissie
voor de atoomenergie heeft Don
derdagavond bekend gemaakt, dat
president Truman haar gemach
tigd heeft hiervoor gebruik te
maken van een streng bewaakt
terrein van 12.950 vierkante kilo
meter in de buurt van Las Vegas
(Nevada).
Deskundigen geloven, dat men
nieuwe uitvindingen heeft gedaan
up het gebied van materialen, die
bij 't vervaardigen van de atoom
bom worden gebruikt. Volgens de
officiële bekendmaking zuilen
proeven worden genomen met het
vrijmaken van kernenergie. Vol
gens de deskundigen zou dit eer
der wijzen op proeven met een
nieuw mechanisme om de uitwer
king van de bom te verhogen dan
op geheel nieuwe bommen.
Nog 50.000 Amerikanen
onder de wapenen.
In verband met verliezen in Korea
Een functionaris van het Ame
rikaanse ministerie van Oorlog
heeft bekend gemaakt, dat de le
gerleiding heeft voorgesteld 50.000
miliciens meer onder de wapenen
te roepen, dan aanvankelijk was
bepaald, zulks i.v.m. de in Korea
geleden verliezen.
Zondag 14 Januari 1951.
HILVERSUM I, 402 m. VARA:
8.00 Nieuws en weerberichten.
8.15 Gram. 8.30 „De verzorging
van konjjnen", causerie. 8.40 Voor
militairen. 9.15 Verzoekprogram
ma. 9.45 „Geestelijk leven", cau
serie. VPRO: 10.00 Voor de jeugd
IKOR: 10.30 Ned. Herv. kerk
dienst. AVRO: 12.00 „Muzlek-
étalage". 12.40 Voor de jeugd.
33.00 Nieuws en weerberichten.
13.16 Mededelingen of gram.
13.20 Amusementsmuziek. 13.50
„Even afrekenen, heren!" 14.00
Gram. 14.05 Boekenhalfuur. 14.30
Radio Philharmonlsch orkest.
15.46 Fllmpraatje. 16.30 Sportre-
vue. VPRO: 17.00 Gesprekken
met luisteraars. 17.20 „Een Kerk
lied", causerie. VARA: 17.30 „De
dood van Apotheker Dekklnga"<
hoorspel. 17.50 Pianospel. 18.15
Nieuws en sportuitslagen. 19.00
Radlolympus. 19.30 Amusements
muziek. AVRO: 20.00 Nieuws.
20.05 Actualiteiten. 20.15 Strijk
orkest. 20.45 AVRO-allerlei. 20.50
„Paul Vlaanderen en het Madl-
son-mysterle", hoorspel. 21.30
Amusementsmuziek. 22.35 Orgel
en viool. 23.00 Nieuws. 23.15
24.00 Gram.
HILVERSUM II, 298 m. NCRV:
8.00 Nieuws en weerberichten.
8.15 Gram. 8.30 Morgenwijding.
9.15 Gram. KRO: 9.30 Nieuws en
waterstanden. 9.45 Gram. 9.55
Hoogmis. 11.30 Gram. 11.35 Ka
merorkest en solist. 12.15 Apolo
gie. 12.35 Gram. 12.40 Lunchcon
cert. 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws en weerberichten. 13.20
Maastrichts Stedelijk orkest en
soliste (Om 13.45 „Uit het boek
der boeken"). 14.35 Vijfstemmige
Mis. 15.00 Vragen van deze tijd:
De oorlog. 15.20 Blaas-ensemble.
15.50 Symphonette-orkest, klein
koor en solisten. 16.10 „Katholiek
thuisfront overal". 16.30 Vespers.
IKOR: 17.00 Ned. Herv. Jeugd
dienst. 18.20 Korte kerkdienst.
NCRV: 19.00 Gram. 19.15 „Kent
gij uw Bijbel?" 19.30 Nieuws en
weerberichten. KRO: 19.45 Actu
aliteiten. 19.52 Boekbespreking.
20.05 De gewone man zegt er 't
zijne van. 20.12 Gevarieerd pro
gramma. 22.45 Avondgebed en li
turgische kalender. 23.00 Nieuws.
23.15—24.00 Gram.
Maandag 15 Januari 1951.
HILVERSUM I, 402 m. AVRO:
7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymna
stiek. 7.30 Zenderslultlng. 9.00
Nieuws. 9.10 Morgenwijding. 9.25
Gram. 9.30 Waterstanden. 9.35
Gram. 10.30 Van vrouw tot vrouw
10.35 Gram. 11.00 „Op de uit
kijk". 11.15 Orgelconcert. 12.00
Gram. 12.30 Land- en tulnbouw-
mededelingen. 12.33 In 't spion
netje. 12.38 Planoduo. 13.00
Nieuws. 13.15 AVRO-allerlel.
13.30 Metropole-orkest. 14.00
Wat gaat er om iri de wereld?"
causerie. 14.20 Pianorecital. 14.50
Voordracht met harpspel. 15.05
Voor de vrouw. 15.54 „Musicalen
der". 16.30 Zendersluiting. 18.00
Nieuws. 18.15 Militair commen
taar. 18.30 Dansorkest. 18.50 Re
geringsuitzending: Ds F. C. Kam-
ma: „Toekomstverwachtingen bij
de Papoea's". 19.00 Discogram.
19.30 Muzikale causerie. 19.45 Re
geringsuitzending: Ir A. Rienks:
,Het urgentiegrogramma voor de
ruilverkaveling". 20.00 Nieuws.
20.05 Radloschaakwedstrijd Ne-
derland-Noorwegen. 20.06 AVRO-
allerlel. 20.10 Radioscoop. 22.30
Gram. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00
Gram.
HILVERSUM II, 298 m. NCRV:
7.00 Nieuws. 7.10 Sportuitslagen.
7.15 Een woord voor de dag. 7.30
Zenderslultlng. 9.00 Nieuws en
weerberichten. 9.10 Gram. 9.15
Voor de zieken. 9.30 Gram. 10.30
Morgendienst. 11.00 Gram. 11.15
Gevarieerde muziek. 12.30 Land
en tuinbouwmededeiingen. 12.33
Orgelconcert. 13.00 Nieuws. 13.15
Mandolinemuzlek. 13.45 Gram.
14.00 Schoolradio. 14.35 Gram.
15.00 Strijkkwartet. 15.30 Vocaal
ensemble. 15.45 Bijbellezing. 16.30
Zenderslultlng. 18.00 Voor de kin
deren. 18.15 Sport. 18.30 Verzoek
programma. 19.00 Nieuws en
weerberichten. 19.15 Engelse les.
19.30 Boekbespreking. 19.40 Ra-
liokrant. 20.00 Nieuws. 20.05 Ra-
oschaakwedstrijd Noorwegen—
Nederland. 20.06 Kamerkoor.
20.25 Strijkkwartet. 20.40 „Jan
Pieterszoon Coen", hoorspel. 21.30
Pianoconcert. 21.45 Gram. 22.00
Strijkorkest. 22.45 Avondoverden-
Uing. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00
Symphonieconcert.
Op- en ondergang van
Zon en Maan
Maandag: Zon op 8.42 u., onder
16.57 u.; Maan op 11.33 u„ onder
1.34 u„ Eerste kwartier 1.23 u.
Hoogwater op Maandag 15 Jan.:
Vlissingen: 7.08 u. 1.43 m„ 19.43
u. 1.47 m.; Terneuzen: 7.38 u.
1.66 m., 20.09 u. 1.71 m.; Wemel
dinge: 8.44 u. L25 m., 21.12 U.
1.40 m.; Zierikzee: 8.21 u. 1.05 m„
20.55 u. 1.20 m.
