Vandaag is het Koppermaandag*
Hoe beviel het hun bij Rome
De galeislaaf
Pagina 2
Oudtijds de luie dag der typografen.
Situatie op vervoergebied niet
onrustbarend*
Conferentie voor morele herbewapening.
KORTE BERICHTEN
Bekeerlingen geven hun oordeel»
R 12
West-Europa's grootste bunker krijgt
vreedzame bestemming.
'bed is ook voor U ideaal!^--
Gezond
èn
lekkerl
Onder de iou^e.
AÖAMSON
De klapsigaar.
Maandag 8 Januari 1951
PROTESTAN TS CHRISTELIJK DAGBLAD
(Van onze Utrechtse correspondent).
1% anneer het gildewezen zich tot heden had gehandhaafd, zouden
de lezers van ons blad deze avond geen krant In huis hebben ge
kregen. ant dan zouden degenen, die zich anders op zetterjj en
drukkerij beijveren om het dagblad te laten verschijnen, hun jaar
lijks vrijaf hebben genoten. Vandaag immers Is het Koppermaandag!
Koppermaandag is een begrip,
dat weinigen iets zegt. Maar in
eik geval leeft er nog één groep
onder ons volk, die weet, wat Kop
permaandag is, al viert zij hem
vrijwel nergens meer: de groep
werkers in het grafische bedrijf.
Niemand kan met zekerheid
zeggen wanneer het gebruik van
Koppermaandag is ontstaan. Zo
lang het gildewezen intact was,
heeft men de jaarlijks terugke
rende luie dag in het drukkers-
gilde met enthousiasme gevierd.
Steeds op de eerste Maandag na
Driekoningen (6 Januari); dit
jaar valt Koppermaandag dus op
8 Januari.
Gelijk de oorsprong van dit
drukkersfeest onbekend is, bleef
ook de naam vaag. Men heeft er
allerlei gissingen naar gedaan. De
veronderstelling, dat kopper af
komstig is van het werkwoord
kopperen hetgeen zoiets bete
kent als met kop (drinkglas) ge
zellig bijeen zijn lijkt het aan-
nemelijkst.
Anderen hebben gemeend, dat
men eigenlijk moest spreken over
Koppel-Maandag en wel, omdat
volgens voorschrift van het ker
kelijk jaar op de Zondag volgende
op Koppermaandag in de kerken
het evangelie van de bruiloft te
Kana werd voorgelezen:
Deze verklaring is bijna even
gezocht als de uitleg die men in
Frankrijk wel placht te geven van
de betiteling drukkersmaandag.
Bij de Fransen heet deze dag
Lundi Perdu, oftewel Verloren
Maandag. Aangezien wederom
volgens de orde van het kerkelijk
jaar op de Zondag er aan voor
af het evangelie werd gelezen van
de 12-jarige Jezus in de tempel,
die door zijn ouders verloren was.
NIEUW BEGIN.
Zo goed als voor de landbou
wers Vrouwedag (Maria Licht
mis, 2 Februari) het teken is om
uit de winterslaap te ontwaken,
zo was oudtijds voor drukkers de
Koppermaandag het sein voor een
nieuw begin.
Immers was aan de donkere pe
riode rondom Kerstmis een eind
gekomen. De dagen gingen zicht
baar lengen en daardoor werden
ook de arbeidsmogelijkheden gro
ter. Zo luidden de drukkersgezel
len op de Maandag na Driekonin
gen het Nieuwjaar van de arbeid
in. Voor hen was deze dag een
Verloren Maandag, want er werd
immers niet gewerkt. Ziehier der
halve een redelijker verklaring
van de Lundi Perdu.
Maar behalve Koppermaandag
of Verloren Maandag, duidde men
deze dag ook wel als Verzworen
Miaandag aan. Dit schijnt verband
te hebben gehouden met de om
standigheid, dat sommige stede
lijke overheden op die dag haar
dienaren opnieuw de ambtseed
lieten zweren.
Voor menigeen dus een nieuw
begin op de Maandag na Drieko
ningen! Daar moest op gedronken
worden. Vrolijk feestvierend trok
ken de drukkersgezellen door de
stad en zij lieten in hun blijdschap
ook anderen delen. Het werd een
algemeen volksfeest. Te Amster
dam mochten op Koppermaandag
de leprozen, op sleden gezeten,
door de stad rijden. De burgerij
zorgde er dan voor, dat de bedel
nappen, door deze melaatsen me
degevoerd, gevuld werden.
ZWELGPARTIJ.
Natuurlijk was het eind van het
Koppermaandagliedje een zwelg
partij. Wel zagen de vroedschap
pen doorgaans op deze dag wat
door de vingers, maar de geeste
lijke voorgangers van het volk
dachten er anders over. Bekend
is het verzet van de calvinistische
hoogleraar te Utrecht, Gijsbertus
Voetius, die in een dispuut met
één zijner studenten op 7 Fe
bruari 1635, onder de door hem
afgewezen vasten- en zwelgpar
tijen ook de Koppermaandag
noemt.
Van lieverlede verdween de
Koppermaandag als een volks
feest en werd hij teruggebracht
tot zijn normale proportie; feest
dag voor de typografen. De op
heffing der gilden leidde tot ver
val van de eertijds zo befaamde
dag. In de 19e eeuw herleefde de
Koppermaandag hier en daar als
een tam binnenhuisfeestje.
In die tijd was het namelijk ge
woonte, dat het drukkeryperso
neel in de eerste week van het
jaar bij de cliëntèle van de zaak
kalenders ging aanbieden. Men
ontving dan een aantal fooien en
van dat geld werd op de Maandag
na Driekoningen een gezellige
avond georganiseerd. Bij de ka
lenders bood men een gedrukte
nieuwjaarsgroet aan. Van deze
zogenaamde Kopperprenten zijn
er nog veel in omloop.
Men kan wel zeggen, dat het
gebruik van de Koppermaandag
momenteel vrijwel is uitgestorven,
Iedere drukker wordt geacht te
weten wat met de Koppermaan
dag wordt bedoeld, maar schaars
zijn zjj, dieViem als beroepsfeest
hebben gevierd.
Zodoende mist de lezer dus op
de Maandag na Driekoningen zijn
dagblad niet. Jammer, dat we de
traditie wel moeten missen!
Semie-overheidsbedrijven hebben geen voorkeur.
De vaste commissie voor ver
keer en waterstaat der Tweede
Kamer heeft omtrent het wets
ontwerp „regeling van het ver
voer van goederen met vracht
auto's" met de minister monde
ling overleg gepleegd.
Op een vraag omtrent de hui
dige structuur van het wegver
voer antwoordde de minister,
dat aan het beroepsgoederen-
vervoer met vrachtauto's wordt
deelgenomen door ca. 9500 be
drijven van verschillende grootte
en karakter. Deze onderscheiden
zich naar de grootte als volgt:
499 bedrijven met 1 wagen, 2367
bedrijven met 2 wagens, 981 be
drijven met 3 wagens, 1161 be
drijven met 4 t.m. 10 wagens,
113 bedrijven met meer dan 10
wagens.
De vervoercapaciteit van deze
bedrijven is rond 100.000 ton. De
indruk bestaat, dat deze capa
citeit ruimschoots toereikend is
om aan de vraag te kunnen vol
doen en dat zelfs gesproken kan
worden van een zekere over
capaciteit. Hierbij dient echter
in aanmerking te worden geno
men, dat de vraag naar ver-
voergelegenheid sterk onder
hevig is aan seizoensinvloeden.
Het staat wel nagenoeg vast,
dat in bepaalde seizoenen de be
schikbare capaciteit ongeveer
Deelname uit 22 landen.
Op 29 December is in het Sho-
reham-hotel te Washington een
conferentie voor morele herbe
wapening begonnen, waarop 22
landen vertegenwoordigd zijn.
Doel van de conferentie is, de
Amerikaanse staatslieden en po
litici te helpen bij het zoeken
naar een oplossing voor de ideo
logische spanningen.
Alle leden van het Ameri
kaanse Congres werden voor
deze conferentie uitgenodigd.
Ook een Nederlandse delegatie
is aanwezig, waartoe behoren ir
F. J. Philips, vice-president van
de Philips-gloeilampenfabriek te
Eindhoven, mr H. C. Hintzen?
firmant van de bankiersfirma R.
Mees en Zoonen te Rotterdam, de
heer Ch. Redele, directeur van
de Victoria beschuitfabrieken te
Dordrecht en mevrouw Ch. van
Beuningen-Fentener van Vlis-
singen uit Wassenaar. Onder
meer zijn er ook enkele voor
malige communistische leiders
uit het Ruhrgebied en de streek
van Parijs ter conferentie geko
men.
Eén van hen verklaarde, dat
de voorzitter van de Duitse com
munistische partij de morele
herbewapening een voor de
communistische partij gevaar
lijke ideologie had genoemd.
De industrieel John Nowell uit
Cheshire in Engeland zeide met
nadruk, dat „evenals Marxisten
ook de ondernemers zich veran
deren moeten", en dat „het re-
volutionnair materialisme van
links is voortgekomen uit het
egoistisch materialisme van
rechts".
Karl Arnold, de minister-pre
sident van Noordrynland-West-
falen, drukte in een boodschap
aan dr Frank Buchman, de
grondlegger van de beweging
voor morele herbewapening, er
zijn leedwezen over uit dat hij
niet ter conferentie aanwezig
kon zijn.
Ook werd voorlezing gedaan
van een boodschap uit Japan,
ondertekend .jjoor drie leden van
de Japanse Rijksdag en andere
vooraanstaande figuren in Ja
pan. De Japanse afgevaardigde
ter conferentie, Soemi Mitsoei,
voorzitter van de gelijknamige
stichting, deelde mede, dat op
14 Januari in de Japanse Rijks
dag een bijeenkomst voor mo
rele herbewapening zal worden
gehouden.
Ir F. J. Philips, vice-president
van het Nederlandse Philips-
concern, verklaarde dat het,
zonder dat het werk in de fa
brieken door een ideologie wordt
beheerst, niet mogelijk is een
oplossing te vinden voor de pro
blemen, waarvoor de Nederland
se industrie zich met betrekking
tot de bewapeningscontracten en
de bestemming der winsten, ziet
gesteld.
geheel wordt benut, waaruit de
conclusie kan worden getrokken,
dat een mogelijk bestaande
overcapaciteit geen onrustbarend
karakter heeft en eerder als on
vermijdelijk moet worden aan
vaard.
Er zijn geen aanwijzingen, al
dus de minister, die er op dui
den, dat de toestand van solva
biliteit van de vervoerbedrijven
zodanig is, dat van een ernstige
situatie kan worden gesproken.
Weliswaar zijn er vervoerbedrij
ven vooral onder de kleinere
bedrijven die met financiële
moeilijkheden te kampen heb
ben, doch de oorzaak hiervan
schuilt in vele gevallen in een
ondeskundige en ondoelmatige
bedrijfsvoering.
Verschuivingen.
Terzake van de stabiliteit der
ondernemingen merkte de mi
nister op, dat zich nog steeds
belangrijke verschuivingen voor
doen, zowel wat de capaciteit
van de bedrijven als de bedrij
ven zelf betreft.
De verschuivingen hadden in
het tijdvak van 1 Januari 1949
tot heden als gevolg een afne
ming van de vervoercapaciteit
in de districten provincies).
Groningen met 500 ton, Dren
the met 170 ton, Zuid-Holland
met 1260 ton, Noord-Brabant
met 140 ton, totaal 2070 ton.
In de volgende districten nam
dientengevolge de capaciteit toe.
Friesland met 90 ton, Overijssel
met 120 ton, Gelderland met 540
ton, Utrecht met 250 ton, Noord-
Holand met 100 ton, Limburg
met 590 ton, Zeeland met 380
ton, totaal 2070 ton.
De semie-overheids
bedrijven.
De verhouding tussen het
vervoer door semi-overheidsbe-
drijven en het vervoer door
particuliere bedrijven, aldus de
minister, is deze, dat beide op
voet van volkomen gelijkheid
zullen worden behandeld.
Er zijn maatregelen getroffen
om te verhinderen, dat de N.V.
A.T.O. v.h. v. Gend en Loos door
subsidiëring door de N.S. in
staat zou worden gesteld de
particuliere vervoerbedrijven
concurrentie aan te doen door
middel van onder kostprijs lig
gende tarieven.
Aan de N.V. Nederlandsche
Spoorwegen zijn vergunningen
verleend voor beroepsgoederen-
vervoer met motorrijtuigen,
welke uitsluitend geldig zijn
voor trekauto's met opleggers,
voorzien van een speciale laad-
en losinrichting, de z.g. D.A.F.-
lossers.
De N.S. beschikken thans
over 80 van deze opleggers met
een gezamenlijke tonnage van
480 ton.
Alle Westduitse radiostations
zullen voortaan dagelijks aan het
eind van de uitzending de nieuwe
„Hymne aan Duitsland" laten ho
ren. Dit lied, dat Duitsland prijst
als „Land van vertrouwen, hoop
en liefde", werd het eerst ge
speeld na de Nieuwjaarsrede van
de Westduitse president Heuss.
In het hospitaal van de missie
te Tsjoembe in de Belgische Kon
go, is onlangs op 80-jarige leeftijd
overleden het stamhoofd der
Opombo's, Sjoengoenkoy. Voordat
hij zich tot het Christendom be
keerde, had hij een harem van 34
vrouwen. Zijn oudste zoon, een
zijner 59 kinderen, is hem opge
volgd. Bij de begrafenis werden
meer dan 2000 geweerschoten als
salvo gelost en meer dan 1000 gei
ten en schapen geslacht.
Volgens de uitslagen van de
prijsvraag, die door het Brusselse
blad voor boekenliefhebbers, De
Periscoop, werd uitgeschreven,
worden de volgende werken be
schouwd als de vijf beste Vlaamse
romans sedert 1920: Boerenpsalm
van Felix Timmermans, Maria
Speermalie van Herman Teir-
linck, Joachim van Babylon van
Marnix Gijsen, Houtekiet van
Gerard Walschap, Komen en gaan
van Maurice Roelants.
De Westberlijnse Christen-De
mocraten en Vrije Democraten
hebben besloten een „klein coa
litie" stadsbestuur te vormen zon
der de Sociaal-Democraten, de
sterkste politieke partij van West-
Duitsland.
De Amerikaanse regering heeft
het voornemen een verordening te
publiceren, volgens welke elke
firma, die haar prijzen wil ver
hogen, dit een maand tevoren
moet aankondigen. Tijdens die pe
riode moeten de prijzen ongewij
zigd blijven.
Volgens het Jeruzalemse dag
blad „Jeruzalem Post" zouden er
op initiatief van Engeland weder
om pogingen gedaan worden om
tot besprekingen te komen over
een vredesvedrag tussen Jordanië
en Israël.
Het aantal doden tengevolge
van de dynamiet-ontploffing in
Noord-Peru is tot over de honderd
gestegen. Veertig arbeiders en
ook leden van de reddingsploeg
worden nog vermist.
Alle scheepvaart in de haven
van Philadelphia ligt stil als ge
volg van een staking van 250 man
sleepbootpersoneel. De stakers
wensen loonsverhoging. 6500 ha
venarbeiders staken uit sympa
thie. Philadelphia is op eer. na de
grootste haven van de Verenigde
Staten.
De Sowjet-gedelegeerde naar de
V.N. Jakob Malik heeft de voor
zitter van de Algemene Vergade
ring Nazrollah Entezam verzocht
zijn bemiddeling te verlenen, ten
einde het leven te redden van Pa-
naitis Kokkinos, een functionaris
van de Griekse vakvereniging van
telefoonemployé's. Kokkinos is
volgens een in de desbetreffende
brief ingesloten telegram uil
Griekenland ter dood veroordeeld.
(Ingez. mededeling, advert.)
KOU GEVAT...
Bedek keel en borst met de
pijnstillende Thermogènede
weldadige warmte verjaagt ver
koudheid.
(Van onze Utrechtse correspondent).
Er is indertjjd een boek verschenen onder de titel „Pelgrims naar
de Una Sancta". Het trok zeer de aandacht, omdat deze pelgrims
mensen bleken te z(jn, die voortgekomen uit andere kring
zich by de Rooms-Katholieke Kerk hadden aangesloten.
Thans hebben 27 bekeerlingen opnieuw hun ervaringen op
schrift gesteld. Ditmaal echter geen bekeringsgeschiedenis, maar
het verhaal van hun bevindingen b(j Rome.
Deze openhartige getuigenissen
zijn gebundeld en gaan nu het
land door onder de titel: „Gy zijt
niet langer Pelgrims" (uitgeverij
liet Spectrum, Utrecht). Dr N.
G. M. van Doornik, die ook de re
dactie van 't vorige werk op zich
nam, heeft aan het eind van het
boek een nabeschouwing geschre
ven.
Of men nu rooms Is of protes
tant: wie dit boek leest, zal er blij
om zijn, dat het verscheen. Want
van hoeveel betekenis de bekering
(welke dan ook) moet worden ge
acht, niet minder gewichtig is de
levenspractijk, die op elke beke
ring zal volgen.
In „Pelgrims naar de Una
Sancta" vond men vaak geest
driftige liefdesverklaringen aan
het adres van de roomse kerk. In
dit tweede boek heeft de geest
drift plaats gemaakt voor bezin
ning. Dikwijls voelden degenen,
die rooms waren geworden, zich
aanvankelijk ontnuchterd. Vrijwel
altijd zitten zij nog vol bezwaren.
Maar wanneer zy zich hun stap
realiseren, dan komen ze toch tot
de conclusie, dat hun eens geno
men besluit goed is geweest.
Men dient dit terdege in het
oog te houden by het lezen van
Gij zijt niet langer Pelgrims".
Want er wordt hier behoorlijk
critisch over de roomse kerk ge
sproken. Doch deze critiek geldt
niet de hoofdpunten van het ge
loof. Men treft in de getuigenis
sen geen wapens aan om de kerk
van Rome te doorboren.
Goede herinneringen.
Onder degenen, die hun beleve
nissen in de roomse kerk mede
deelden, zyn er, bij welke men
(Ingez. mededeling, advert.)
tegen rheumatlek
Doeltreffend
Onschadelijk
Gemakkelijk in ie nemen
Practisch smakeloos
Tegen spier-, zenuw- en gewrichts-
rheumatiek, spit, ischias, lumbago, ver
koudheden en pijnen. Het feit, dat
in R 12 (Salicylamide) de voor de
nevenverschij nselen verantwoordelij ke
zuurgroep ontbreekt, maakt het mo
gelijk de voorgeschreven dosis zonder
bezwaar in te nemen.
Kuurverpakking, inh. 48 tabletten
Gld. 3.20. Verkrijgbaar bij apothekers
en drogisten*
Kalkzandsteenfabriek in onder-
zeebootbunker.
Na de bevrijding is er enige
tijd gedelibereerd over de vraag
of de grote Duitse onderzeeboot
bunker ten Zuiden van de
IJmuidense haringhaven de
grootste in West-Europa op
geblazen diende te worden. Ten
slotte bleef de bunker op grond
van allerlei overwegingen ge
spaard: één ervan was, dat hij
een ideale opslagplaats voor
zoute haring zou vormen. De
sleuven, waarin de onderzeeërs
hebben gelegen, werden dicht
gegooid met puin van een nabu
rige kleinere bunker, die de
Schnellboote" tot huis diende
en wel werd opgeblazen, en er
kwam een hechte kade voor. De
tweede stap naar een volkomen
„demilitarisatie" zal dit jaar
worden gezet. Er komt namelijk
een grote kalkzandsteenfabriek
in de „IJ-bunker", die het be
nodigde zand uit de IJmuidense
haven zal betrekken. Daar wor
den namelijk jaarlijks door de
Rijkswaterstaat honderdduizen
den kubieke meters zand opge
baggerd, die een geschikte
grondstof vormen voor de kalk-
zandsteenfabricage en tot nu toe
buitengaats in zee werden ge
stort. Niet alleen de nieuwe fa
briek zal hiermee gebaat zijn,
(ingez. mededeling, advert.)
r Lekker warm en volkomen geruisloze vering.
FEUILLETON.
Vrij naar het Engels van
JOSEPH STEPHENS.
83)
Ik moi. h eg vóór ik
bezwijm, dacht Deze man is
mijn vijand, een duivel in men
sengedaante. Een uitweg zag zij
niet, want zij was er absoluut
zeker was, dat Corbulo doen zou
wat hij gezegd had. Indien zij
niet toestemde in zijn sadistiscn
alternatief: getuige te zyn van de
geseling van haar eigen man,
dan zou zjj de man, die nu de
handen wrong in de Rivier-ge
vangenis en die zij meer liefhad
dan het leven, nooit meer zien
tenzij dan in de arena als
speelbal van Rome. Zy kronp
ineen bij het zien van Corbulo's
wrede gelaat, waarin een men
geling van hoogmoed, lust en
hardheid te lezen was. Haar ge
dachten vlogen terug naar die
vreselijke nacht op de Paladijn-
se heuvel en zij verachtte zich
zelf opnieuw. Maar zij voelde nu
"ook te scherper, wat macht was.
en vernedering en vrijheid en
liefde. En deze kennis werd bit
ter duur gekocht
Uitgeput door de emoties der
laatste uren en boven alles ver
langend, hier weg te komen,
leed Io onder het zelfverwijt:
waarom, o waarom heb ik hem
niet gehouden op Tranquilitas of
op Ionos? Zij hoorde op de deur
kloppen, stemmen wisselen,
voetstappen, en was er zeker
van, dat Corbulo zyn netten
uitzette. Hy liep terug naar zyn
zetel en keek haar doordringend
aan. Zij huiverde bij die aan
blik en was op haar hoede. Zyn
methodes van kwelling en pijni
ging waren haar bekend, ze wa
ren echt Romeins.
Wel Io?
Even schrok zy. Maar dan
deed de toon van eisende bezit
ter in zijn stem haar verzet
met obstinate heftigheid door
breken. Zij stond op en beet
hem toe:
Indien de Gouverneur-
Generaal volstrekt geen besef
van rechtvaardigheid heeft, zal
ik heengaan.
Mijn schone Io, je bent
wreed. Met een lieve verschij
ning als jij in mijn armen, zal :k
wel terdege begrip van recht
hebben. Luister naar mijn voor
stel, Io. Morgenochtend worden
enige misdadigers gegeseld in
het Forum. Nu, als je my de
eer wilt aandoen, dat bij te wo
nen in de Gouverneurs-loge, zul
je een zuivere indruk ontvan
gen van de techniek, welke
wordt ,toegepast door onze ge
selaars. En dan zul je misschien
enig berouw krijgen en uit de
volheid van je goede hart mij
een voorstel doen.
Het duivels accent in deze
toespraak ontnam Io de rest van
de moed, welke zij nog had ver
zameld. Met een vernietigend
„Neen" wees zy zijn uitnodi
ging af.
Met geveinsde verbazing ging
hij daarop in:
Neen? Ik heb een mooie
villa op de helling van de Sli-
pius, met een prachtig uitzicht.
Hij zweeg even. Io sprak geen
woord. Toen vervolgde hy:
Dan zal ik mijn koets mor
genochtend zenden om je naar
het Forum te brengen.
Met een snerpende gil keerde
Io zich bruusk om en snelde de
kamer uit.
HOOFDSTUK XX.
In Virginius' kamer was Io er
zich nu ten volle van bewust,
dat zij niet de minste hoop meer
hebben mocht. Zij was op zijn
bed gaan zitten en haar blik
dwaalde door de kamer, waar
hij zyn rijkste en schoonste vi
sioenen gehad had. Het was op
en top een herenkamer, maar
zij was vervuld met de sfeer van
liefde en vrede en goedheid. De
wanden waren lichtgroen, het
bed wit en enkele sierlijke va
zen stonden op kast en schoor
steenmantel. Zij nam een beker
in de hand, waaruit hij gedron
ken had. Bedroefd keek zy naar
de kinderfiguren, die hy erin
verwerkt had....
Van slapen was geen sprake.
Zij lag wakker tot de eerste
ochtendschemering de omtrek
ken der meubelen vaag deed
uitkomen. Zij huiverde; de ge
beurtenissen van de vorige dag
stelden zich in onbarmhartige
scherpheid voor haar op. Hoe
zou het nu met hem zijn? Zou
hy gerust hebben? En was er
wel een behoorlijke ligging voor
hem? Zou hij een cel hebben
of opgesloten zijn met misdadi
gers van allerlei soort? Eindelyk
viel zy, overmand door ver
moeidheid, in een doffe slaap.
(Wordt vervolgd.)
maar tevens de Rijkswaterstaat,
die op deze manier de kosten
van het baggeren in de haven
mond aanziejilijk naar beneden
zal zien gaan.
De kalkzandsteenfabricage be
gint in Nederland steeds meer
op moeilijkheden ten opzichte
van de grondstoffen te stuiten:
De duinen mogen niet verder
worden afgegraven en ook an
dere zandwinningsmogelijkheden
geraken zo langzamerhand uit
geput. Deze nieuwe fabriek
heeft het voordeel, dat voor de
export van haar product de weg
over zee voor de deur begint.
Export ligt zeker in de lijn dei-
verwachtingen, daar de weder
opbouw over de hele wereld
behoefte heeft aan dit materiaal
voor binnenmuren.
De productie zal voorlopig ge
baseerd worden op 100.000.000
stenen per jaar, die door tien
grote steenpersen vervaardigd
zullen worden.
Een jaar geëist tegen corrupte
ambtenaar.
Voor het Haagse Gerechtshof
diende het beroep van de 32-ja-
rige ambtenaar A. R. H. S. uit
Den Haag, adjunct-commies bij
het ministerie van Marine, die
wegens verscheidene corrupte
handelingen tot 8 maanden ge
vangenisstraf is veroordeeld.
S. was op het minist. van Mar.
belast met de behandeling van
verzoeken om schadevergoeding
voor goederen, die marineperso
neel tijdens de oorlogsjaren had
verloren. Volgens de tenlaste
legging zou hy eenmaal voor het
opmaken van de benodigde for
mulieren 268 gulden hebben aan
genomen en tweemaal geld daar
voor hebben bedongen. Boven
dien zou hy opzettelijk onjuiste
opgaven hebben ingevuld.
De advocaat-generaal, Mr Zaa-
yer, was van oordeel, dat de ge
tuigenverklaringen het bewys
opleverden. Mr Zaayer vroeg
verhoging van de gevangenis
straf tot één jaar; „ambtelijke
corruptie moet op spectaculaire
wijze worden gestraft", zo zei hy,
dergelyke dingen komen nog
veel te veel voor."
Inpoldering van Lauwerszee
en Wadden in voorbereiding.
De landbouwkundige afdeling
van de 'irectie van de Wierin-
germeer (Noord-Oost-Polderwer-
ken) verleende in 1950 assisten
tie bij een door de studiedienst
van de landaanwinning uitge
voerde verkenning van de Lau
werszee met het oog op inpol
dering. Aldus het dezer dagen
verschenen „driemaandelijks be
richt betreffende de Zuiderzee
werken".
In 1950 werd aangevangen met
ern verkenning van het Wad
dengebied. De werkzaamheden
worden uitgevoerd ln samenwer
king met de Rykswaterstaat. Be
gonnen werd op het Balgzand.
of
weinig sporen terugvindt van de
belijdenis, die zy vroeger omhels
den. Maar by de meesten herkent
men onmiddellyk 't milieu, waar-
In zy voorheen verkeerden. De ge
dachte daaraan ls hun trouwens
geenszins onaangenaam. Over het
algeiheen wordt in dit boek niet
denigrerend over het protestantls
me gesproken.
Integendeel, de „bekeerlingen'
bewaren niet zelden goede herin
neringen aan hun protestantse
tyd. Een zekere hunkering naar
elementen uit de reformatorische
eredienst ontbreekt in hun getul
genlssen niet. Velen missen de
preek. Of zy denken terug aan
het lied der gemeente; verschil
lende keren vinden wy citaten uit
psalmen of gezangen ln hun pen
nevruchten. Anderen hebben waar
dering voor het vrye gebed
voor de Schriftlezing thuis.
Daarby komt nog, dat zy zich
doorgaans maar matig kunnen
vinden ln allerlei roomse gebrul
ken. De gebrulkelyke bezwaren
tegen de stylloosheld by Rome
die protestanten altijd tegen de
borst stuit, worden ook hier ge
uit: het afraffelen der gebeden
het slechte zingen, de geldopha
lerij zelfs onder de hoogtepunten
van de eredienst, de te late komst
ln de kerk en het voortijdige ver
trek en de oppervlakkige prac
tijk van het geloofsleven.
Menigeen voelt zich niet echt
katholiek", maar blyft zich be
schouwen als een soort „roomse
calvinist", Eén schrijver verklaart
onomwonden, dat hy nooit ge
bruik maakt van wywater, dat
hy niets voelt voor reliquiever-
erlng, dat hij nimmer een rozen
hoedje bidt. Een ander houdt niet
erg van biechten.
Waardevol element.
Toch raken deze dingen meer
de buitenkant. Eén van de mede
werkers aan het boek heeft zyn
verhaal in twee delen gesplitst:
1. Katholieke mensen; 2. De ka
tholieke kerk. De mensen ziende,
heeft hy zich na zijn overgang
tot Rome niet altyd byster ge
lukkig gevoeld. Maar de kerk zelf
verschaft hem dagelyks vreugde.
Dr van Doornik maakt zich niet
ongerust over de critische instel
ling van degenen, die eerst op ge
vorderde leeftijd rooms zijn ge
worden. Integendeel, hy acht hun
aanwezigheid een waardevol ele
ment ln de kerk. Hy vindt het he
lemaal niet storend, dat een ze
kere gehechtheid aan het oude
milieu waarneembaar ls. Niet alle
bezwaren van de Reformatie te
gen het enigszins oppervlakkige
gemeenschapsleven bij Rome zyn
ongegrond. Dat is ook de mening
an elke roomse die zyn geloof
dieper beleeft dan de anderen.
Zo heeft djt boek waarde voor
de geestelyke leidslieden in de
roomse kerk. Daarnaast is het
r.let zonder betekenis voor ons
protestanten, die maar niet kun
nen begrypen hoe het mogelyk ls,
dat iemand naar de kerk van
Rome overstapt.
Het leert ons namelijk een
beetje op te passen met een op
pervlakkige veroordeling van
Iemand, die deze stap deed. Voor
zover dit althans na ernstig over
wegen geschiedde en niet uit ma
terialistische overwegingen of ln
verband met een huweiyk bijvoor
beeld.
Aan de andere kant wekt het
ons op om datgene, wat wy door
de Reformatie verwierven, telkens
beter te beleven. Want het ls wer-
kelyk niet zo, dat Luther en Cal-
vyn het mensdom een rykdom aan
Innerlijke schatten hebben ontno
men, gelyk een schrijfster durft
beweren. Ze voegt er de excla
matie aan toe: „Wat hebben ze
de wereld verarmd ln hun waan-
wysheid!"
Nu gaat het erom, dat we de
dwaasheid van een dergelyke be
wering kunnen aantonen. Daar
ontbreekt veel aan ln protestant-
sche kringen. De getuigenissen
van hen, die vroeger tot onze
kring hebben behoord, dwingen
ons dus tot herziening van ons
eigen standpunt. Dat kan heil
zaam zyn.
(Ingez. mededeling ndwert.i
ROOSENDAAL HOLLAND - TURNHOUT BELGIË
EN ONDER DE DOUCHE.
Een koude douche, dat moet
voor Jhr van der Goes van Na-
ters wel geweest zijn de onvrien
delijke reactie in Indonesische
politieke kringen op zyn royale
voorstel West-Nieuw-Guivea
toch nog maar aan de Republiek
over te doen. Dat in Nederland
de waardering voor deze ge
dachte niet bijster groot zou zijn,
zal hij wel vermoed hebben.
Maar, dat ook zijn vrienden
overzee er niet veel goede woor
den voor over zouden hebben,
zal hem toch wel wat hebben
onthutst. „Veel te laat", was he;
laconieke commentaar van
niemand minder dan de voor
zitter van het Indonesische par
lement. En toen men hem vroeg:
„Maar put U dan geen hoop
voor een Indonesië bevredigende
oplossing uit dë mogelijkheid
van een kabinetscrisis in Neder
land?", antwoordde hij letter
lijk: „Wij kennen maar al te goed
de tot eigen nadeel leidende
uiterst behoedzame politiek van
Nederlandse politici, ook die
van de zogenaamde progres
sieve partij in Nederland".
Hieraan hebben tuij niets meer
toe te voegen.
(Ingez. mededeling, advert.)
Ze Lebben 98 vishandelaren
(evraagd: Wat rookt U het
iefst
87 hebben geantwoord: Zalm
lOhebben geantwoordPaling
1 heeft geantwoord:
Bond Street.
In alle ernst: De sigaret
met de record omzet I
Amerikanen moeten op 18-j.
leeftijd in dienst.
Het Amerikaanse ministerie
van landsverdediging heeft me
degedeeld, dat het Congres is
verzocht machtiging te verlenen
voor het inlyven van 18-jarige
Amerikaanse mannen. Ook wil
het ministerie minder vrystellin-
gen en uitstel van opkomst ver
lenen aan dienstplichtige Ame
rikanen van 19 tot 25 jaar.
De duur der eerste oefening is
thans 21 maanden. Het ministe
rie wil deze termijn tot 27 of 30
maanden verlengen. Dit plan zal
echter mogelyk nog worden ge
wijzigd, voor het het Congres
bereikt.
Op 1 Juli a.s. worden 1.200.000
Amerikanen achttien jaar. Hier
van zullen, naar schatting 800.000
voor de militaire dienst worden
goedgekeurd.
Avondklok in Djakarta.
In verband met de toenemen
de criminaliteit in gebieden van
het militaire commando-Djakar-
door personen in militaire
uniformen, die als camouflage
legervoertuigen en registratie
nummers van het leger gebrui
ken, heeft het militaire com
mando een avondklok ingesteld.
Deze geldt voor alle leden van
de landmacht en heeft tevens be
trekking op het gebruik van mi
litaire motorvoertuigen. Zij gaat
in om 18.00 uur des avonds.