Vandaag is het Koppermaandag* Hoe beviel het hun bij Rome De galeislaaf Pagina 2 Oudtijds de luie dag der typografen. Situatie op vervoergebied niet onrustbarend* Conferentie voor morele herbewapening. KORTE BERICHTEN Bekeerlingen geven hun oordeel» R 12 West-Europa's grootste bunker krijgt vreedzame bestemming. 'bed is ook voor U ideaal!^-- Gezond èn lekkerl Onder de iou^e. AÖAMSON De klapsigaar. Maandag 8 Januari 1951 PROTESTAN TS CHRISTELIJK DAGBLAD (Van onze Utrechtse correspondent). 1% anneer het gildewezen zich tot heden had gehandhaafd, zouden de lezers van ons blad deze avond geen krant In huis hebben ge kregen. ant dan zouden degenen, die zich anders op zetterjj en drukkerij beijveren om het dagblad te laten verschijnen, hun jaar lijks vrijaf hebben genoten. Vandaag immers Is het Koppermaandag! Koppermaandag is een begrip, dat weinigen iets zegt. Maar in eik geval leeft er nog één groep onder ons volk, die weet, wat Kop permaandag is, al viert zij hem vrijwel nergens meer: de groep werkers in het grafische bedrijf. Niemand kan met zekerheid zeggen wanneer het gebruik van Koppermaandag is ontstaan. Zo lang het gildewezen intact was, heeft men de jaarlijks terugke rende luie dag in het drukkers- gilde met enthousiasme gevierd. Steeds op de eerste Maandag na Driekoningen (6 Januari); dit jaar valt Koppermaandag dus op 8 Januari. Gelijk de oorsprong van dit drukkersfeest onbekend is, bleef ook de naam vaag. Men heeft er allerlei gissingen naar gedaan. De veronderstelling, dat kopper af komstig is van het werkwoord kopperen hetgeen zoiets bete kent als met kop (drinkglas) ge zellig bijeen zijn lijkt het aan- nemelijkst. Anderen hebben gemeend, dat men eigenlijk moest spreken over Koppel-Maandag en wel, omdat volgens voorschrift van het ker kelijk jaar op de Zondag volgende op Koppermaandag in de kerken het evangelie van de bruiloft te Kana werd voorgelezen: Deze verklaring is bijna even gezocht als de uitleg die men in Frankrijk wel placht te geven van de betiteling drukkersmaandag. Bij de Fransen heet deze dag Lundi Perdu, oftewel Verloren Maandag. Aangezien wederom volgens de orde van het kerkelijk jaar op de Zondag er aan voor af het evangelie werd gelezen van de 12-jarige Jezus in de tempel, die door zijn ouders verloren was. NIEUW BEGIN. Zo goed als voor de landbou wers Vrouwedag (Maria Licht mis, 2 Februari) het teken is om uit de winterslaap te ontwaken, zo was oudtijds voor drukkers de Koppermaandag het sein voor een nieuw begin. Immers was aan de donkere pe riode rondom Kerstmis een eind gekomen. De dagen gingen zicht baar lengen en daardoor werden ook de arbeidsmogelijkheden gro ter. Zo luidden de drukkersgezel len op de Maandag na Driekonin gen het Nieuwjaar van de arbeid in. Voor hen was deze dag een Verloren Maandag, want er werd immers niet gewerkt. Ziehier der halve een redelijker verklaring van de Lundi Perdu. Maar behalve Koppermaandag of Verloren Maandag, duidde men deze dag ook wel als Verzworen Miaandag aan. Dit schijnt verband te hebben gehouden met de om standigheid, dat sommige stede lijke overheden op die dag haar dienaren opnieuw de ambtseed lieten zweren. Voor menigeen dus een nieuw begin op de Maandag na Drieko ningen! Daar moest op gedronken worden. Vrolijk feestvierend trok ken de drukkersgezellen door de stad en zij lieten in hun blijdschap ook anderen delen. Het werd een algemeen volksfeest. Te Amster dam mochten op Koppermaandag de leprozen, op sleden gezeten, door de stad rijden. De burgerij zorgde er dan voor, dat de bedel nappen, door deze melaatsen me degevoerd, gevuld werden. ZWELGPARTIJ. Natuurlijk was het eind van het Koppermaandagliedje een zwelg partij. Wel zagen de vroedschap pen doorgaans op deze dag wat door de vingers, maar de geeste lijke voorgangers van het volk dachten er anders over. Bekend is het verzet van de calvinistische hoogleraar te Utrecht, Gijsbertus Voetius, die in een dispuut met één zijner studenten op 7 Fe bruari 1635, onder de door hem afgewezen vasten- en zwelgpar tijen ook de Koppermaandag noemt. Van lieverlede verdween de Koppermaandag als een volks feest en werd hij teruggebracht tot zijn normale proportie; feest dag voor de typografen. De op heffing der gilden leidde tot ver val van de eertijds zo befaamde dag. In de 19e eeuw herleefde de Koppermaandag hier en daar als een tam binnenhuisfeestje. In die tijd was het namelijk ge woonte, dat het drukkeryperso neel in de eerste week van het jaar bij de cliëntèle van de zaak kalenders ging aanbieden. Men ontving dan een aantal fooien en van dat geld werd op de Maandag na Driekoningen een gezellige avond georganiseerd. Bij de ka lenders bood men een gedrukte nieuwjaarsgroet aan. Van deze zogenaamde Kopperprenten zijn er nog veel in omloop. Men kan wel zeggen, dat het gebruik van de Koppermaandag momenteel vrijwel is uitgestorven, Iedere drukker wordt geacht te weten wat met de Koppermaan dag wordt bedoeld, maar schaars zijn zjj, dieViem als beroepsfeest hebben gevierd. Zodoende mist de lezer dus op de Maandag na Driekoningen zijn dagblad niet. Jammer, dat we de traditie wel moeten missen! Semie-overheidsbedrijven hebben geen voorkeur. De vaste commissie voor ver keer en waterstaat der Tweede Kamer heeft omtrent het wets ontwerp „regeling van het ver voer van goederen met vracht auto's" met de minister monde ling overleg gepleegd. Op een vraag omtrent de hui dige structuur van het wegver voer antwoordde de minister, dat aan het beroepsgoederen- vervoer met vrachtauto's wordt deelgenomen door ca. 9500 be drijven van verschillende grootte en karakter. Deze onderscheiden zich naar de grootte als volgt: 499 bedrijven met 1 wagen, 2367 bedrijven met 2 wagens, 981 be drijven met 3 wagens, 1161 be drijven met 4 t.m. 10 wagens, 113 bedrijven met meer dan 10 wagens. De vervoercapaciteit van deze bedrijven is rond 100.000 ton. De indruk bestaat, dat deze capa citeit ruimschoots toereikend is om aan de vraag te kunnen vol doen en dat zelfs gesproken kan worden van een zekere over capaciteit. Hierbij dient echter in aanmerking te worden geno men, dat de vraag naar ver- voergelegenheid sterk onder hevig is aan seizoensinvloeden. Het staat wel nagenoeg vast, dat in bepaalde seizoenen de be schikbare capaciteit ongeveer Deelname uit 22 landen. Op 29 December is in het Sho- reham-hotel te Washington een conferentie voor morele herbe wapening begonnen, waarop 22 landen vertegenwoordigd zijn. Doel van de conferentie is, de Amerikaanse staatslieden en po litici te helpen bij het zoeken naar een oplossing voor de ideo logische spanningen. Alle leden van het Ameri kaanse Congres werden voor deze conferentie uitgenodigd. Ook een Nederlandse delegatie is aanwezig, waartoe behoren ir F. J. Philips, vice-president van de Philips-gloeilampenfabriek te Eindhoven, mr H. C. Hintzen? firmant van de bankiersfirma R. Mees en Zoonen te Rotterdam, de heer Ch. Redele, directeur van de Victoria beschuitfabrieken te Dordrecht en mevrouw Ch. van Beuningen-Fentener van Vlis- singen uit Wassenaar. Onder meer zijn er ook enkele voor malige communistische leiders uit het Ruhrgebied en de streek van Parijs ter conferentie geko men. Eén van hen verklaarde, dat de voorzitter van de Duitse com munistische partij de morele herbewapening een voor de communistische partij gevaar lijke ideologie had genoemd. De industrieel John Nowell uit Cheshire in Engeland zeide met nadruk, dat „evenals Marxisten ook de ondernemers zich veran deren moeten", en dat „het re- volutionnair materialisme van links is voortgekomen uit het egoistisch materialisme van rechts". Karl Arnold, de minister-pre sident van Noordrynland-West- falen, drukte in een boodschap aan dr Frank Buchman, de grondlegger van de beweging voor morele herbewapening, er zijn leedwezen over uit dat hij niet ter conferentie aanwezig kon zijn. Ook werd voorlezing gedaan van een boodschap uit Japan, ondertekend .jjoor drie leden van de Japanse Rijksdag en andere vooraanstaande figuren in Ja pan. De Japanse afgevaardigde ter conferentie, Soemi Mitsoei, voorzitter van de gelijknamige stichting, deelde mede, dat op 14 Januari in de Japanse Rijks dag een bijeenkomst voor mo rele herbewapening zal worden gehouden. Ir F. J. Philips, vice-president van het Nederlandse Philips- concern, verklaarde dat het, zonder dat het werk in de fa brieken door een ideologie wordt beheerst, niet mogelijk is een oplossing te vinden voor de pro blemen, waarvoor de Nederland se industrie zich met betrekking tot de bewapeningscontracten en de bestemming der winsten, ziet gesteld. geheel wordt benut, waaruit de conclusie kan worden getrokken, dat een mogelijk bestaande overcapaciteit geen onrustbarend karakter heeft en eerder als on vermijdelijk moet worden aan vaard. Er zijn geen aanwijzingen, al dus de minister, die er op dui den, dat de toestand van solva biliteit van de vervoerbedrijven zodanig is, dat van een ernstige situatie kan worden gesproken. Weliswaar zijn er vervoerbedrij ven vooral onder de kleinere bedrijven die met financiële moeilijkheden te kampen heb ben, doch de oorzaak hiervan schuilt in vele gevallen in een ondeskundige en ondoelmatige bedrijfsvoering. Verschuivingen. Terzake van de stabiliteit der ondernemingen merkte de mi nister op, dat zich nog steeds belangrijke verschuivingen voor doen, zowel wat de capaciteit van de bedrijven als de bedrij ven zelf betreft. De verschuivingen hadden in het tijdvak van 1 Januari 1949 tot heden als gevolg een afne ming van de vervoercapaciteit in de districten provincies). Groningen met 500 ton, Dren the met 170 ton, Zuid-Holland met 1260 ton, Noord-Brabant met 140 ton, totaal 2070 ton. In de volgende districten nam dientengevolge de capaciteit toe. Friesland met 90 ton, Overijssel met 120 ton, Gelderland met 540 ton, Utrecht met 250 ton, Noord- Holand met 100 ton, Limburg met 590 ton, Zeeland met 380 ton, totaal 2070 ton. De semie-overheids bedrijven. De verhouding tussen het vervoer door semi-overheidsbe- drijven en het vervoer door particuliere bedrijven, aldus de minister, is deze, dat beide op voet van volkomen gelijkheid zullen worden behandeld. Er zijn maatregelen getroffen om te verhinderen, dat de N.V. A.T.O. v.h. v. Gend en Loos door subsidiëring door de N.S. in staat zou worden gesteld de particuliere vervoerbedrijven concurrentie aan te doen door middel van onder kostprijs lig gende tarieven. Aan de N.V. Nederlandsche Spoorwegen zijn vergunningen verleend voor beroepsgoederen- vervoer met motorrijtuigen, welke uitsluitend geldig zijn voor trekauto's met opleggers, voorzien van een speciale laad- en losinrichting, de z.g. D.A.F.- lossers. De N.S. beschikken thans over 80 van deze opleggers met een gezamenlijke tonnage van 480 ton. Alle Westduitse radiostations zullen voortaan dagelijks aan het eind van de uitzending de nieuwe „Hymne aan Duitsland" laten ho ren. Dit lied, dat Duitsland prijst als „Land van vertrouwen, hoop en liefde", werd het eerst ge speeld na de Nieuwjaarsrede van de Westduitse president Heuss. In het hospitaal van de missie te Tsjoembe in de Belgische Kon go, is onlangs op 80-jarige leeftijd overleden het stamhoofd der Opombo's, Sjoengoenkoy. Voordat hij zich tot het Christendom be keerde, had hij een harem van 34 vrouwen. Zijn oudste zoon, een zijner 59 kinderen, is hem opge volgd. Bij de begrafenis werden meer dan 2000 geweerschoten als salvo gelost en meer dan 1000 gei ten en schapen geslacht. Volgens de uitslagen van de prijsvraag, die door het Brusselse blad voor boekenliefhebbers, De Periscoop, werd uitgeschreven, worden de volgende werken be schouwd als de vijf beste Vlaamse romans sedert 1920: Boerenpsalm van Felix Timmermans, Maria Speermalie van Herman Teir- linck, Joachim van Babylon van Marnix Gijsen, Houtekiet van Gerard Walschap, Komen en gaan van Maurice Roelants. De Westberlijnse Christen-De mocraten en Vrije Democraten hebben besloten een „klein coa litie" stadsbestuur te vormen zon der de Sociaal-Democraten, de sterkste politieke partij van West- Duitsland. De Amerikaanse regering heeft het voornemen een verordening te publiceren, volgens welke elke firma, die haar prijzen wil ver hogen, dit een maand tevoren moet aankondigen. Tijdens die pe riode moeten de prijzen ongewij zigd blijven. Volgens het Jeruzalemse dag blad „Jeruzalem Post" zouden er op initiatief van Engeland weder om pogingen gedaan worden om tot besprekingen te komen over een vredesvedrag tussen Jordanië en Israël. Het aantal doden tengevolge van de dynamiet-ontploffing in Noord-Peru is tot over de honderd gestegen. Veertig arbeiders en ook leden van de reddingsploeg worden nog vermist. Alle scheepvaart in de haven van Philadelphia ligt stil als ge volg van een staking van 250 man sleepbootpersoneel. De stakers wensen loonsverhoging. 6500 ha venarbeiders staken uit sympa thie. Philadelphia is op eer. na de grootste haven van de Verenigde Staten. De Sowjet-gedelegeerde naar de V.N. Jakob Malik heeft de voor zitter van de Algemene Vergade ring Nazrollah Entezam verzocht zijn bemiddeling te verlenen, ten einde het leven te redden van Pa- naitis Kokkinos, een functionaris van de Griekse vakvereniging van telefoonemployé's. Kokkinos is volgens een in de desbetreffende brief ingesloten telegram uil Griekenland ter dood veroordeeld. (Ingez. mededeling, advert.) KOU GEVAT... Bedek keel en borst met de pijnstillende Thermogènede weldadige warmte verjaagt ver koudheid. (Van onze Utrechtse correspondent). Er is indertjjd een boek verschenen onder de titel „Pelgrims naar de Una Sancta". Het trok zeer de aandacht, omdat deze pelgrims mensen bleken te z(jn, die voortgekomen uit andere kring zich by de Rooms-Katholieke Kerk hadden aangesloten. Thans hebben 27 bekeerlingen opnieuw hun ervaringen op schrift gesteld. Ditmaal echter geen bekeringsgeschiedenis, maar het verhaal van hun bevindingen b(j Rome. Deze openhartige getuigenissen zijn gebundeld en gaan nu het land door onder de titel: „Gy zijt niet langer Pelgrims" (uitgeverij liet Spectrum, Utrecht). Dr N. G. M. van Doornik, die ook de re dactie van 't vorige werk op zich nam, heeft aan het eind van het boek een nabeschouwing geschre ven. Of men nu rooms Is of protes tant: wie dit boek leest, zal er blij om zijn, dat het verscheen. Want van hoeveel betekenis de bekering (welke dan ook) moet worden ge acht, niet minder gewichtig is de levenspractijk, die op elke beke ring zal volgen. In „Pelgrims naar de Una Sancta" vond men vaak geest driftige liefdesverklaringen aan het adres van de roomse kerk. In dit tweede boek heeft de geest drift plaats gemaakt voor bezin ning. Dikwijls voelden degenen, die rooms waren geworden, zich aanvankelijk ontnuchterd. Vrijwel altijd zitten zij nog vol bezwaren. Maar wanneer zy zich hun stap realiseren, dan komen ze toch tot de conclusie, dat hun eens geno men besluit goed is geweest. Men dient dit terdege in het oog te houden by het lezen van Gij zijt niet langer Pelgrims". Want er wordt hier behoorlijk critisch over de roomse kerk ge sproken. Doch deze critiek geldt niet de hoofdpunten van het ge loof. Men treft in de getuigenis sen geen wapens aan om de kerk van Rome te doorboren. Goede herinneringen. Onder degenen, die hun beleve nissen in de roomse kerk mede deelden, zyn er, bij welke men (Ingez. mededeling, advert.) tegen rheumatlek Doeltreffend Onschadelijk Gemakkelijk in ie nemen Practisch smakeloos Tegen spier-, zenuw- en gewrichts- rheumatiek, spit, ischias, lumbago, ver koudheden en pijnen. Het feit, dat in R 12 (Salicylamide) de voor de nevenverschij nselen verantwoordelij ke zuurgroep ontbreekt, maakt het mo gelijk de voorgeschreven dosis zonder bezwaar in te nemen. Kuurverpakking, inh. 48 tabletten Gld. 3.20. Verkrijgbaar bij apothekers en drogisten* Kalkzandsteenfabriek in onder- zeebootbunker. Na de bevrijding is er enige tijd gedelibereerd over de vraag of de grote Duitse onderzeeboot bunker ten Zuiden van de IJmuidense haringhaven de grootste in West-Europa op geblazen diende te worden. Ten slotte bleef de bunker op grond van allerlei overwegingen ge spaard: één ervan was, dat hij een ideale opslagplaats voor zoute haring zou vormen. De sleuven, waarin de onderzeeërs hebben gelegen, werden dicht gegooid met puin van een nabu rige kleinere bunker, die de Schnellboote" tot huis diende en wel werd opgeblazen, en er kwam een hechte kade voor. De tweede stap naar een volkomen „demilitarisatie" zal dit jaar worden gezet. Er komt namelijk een grote kalkzandsteenfabriek in de „IJ-bunker", die het be nodigde zand uit de IJmuidense haven zal betrekken. Daar wor den namelijk jaarlijks door de Rijkswaterstaat honderdduizen den kubieke meters zand opge baggerd, die een geschikte grondstof vormen voor de kalk- zandsteenfabricage en tot nu toe buitengaats in zee werden ge stort. Niet alleen de nieuwe fa briek zal hiermee gebaat zijn, (ingez. mededeling, advert.) r Lekker warm en volkomen geruisloze vering. FEUILLETON. Vrij naar het Engels van JOSEPH STEPHENS. 83) Ik moi. h eg vóór ik bezwijm, dacht Deze man is mijn vijand, een duivel in men sengedaante. Een uitweg zag zij niet, want zij was er absoluut zeker was, dat Corbulo doen zou wat hij gezegd had. Indien zij niet toestemde in zijn sadistiscn alternatief: getuige te zyn van de geseling van haar eigen man, dan zou zjj de man, die nu de handen wrong in de Rivier-ge vangenis en die zij meer liefhad dan het leven, nooit meer zien tenzij dan in de arena als speelbal van Rome. Zy kronp ineen bij het zien van Corbulo's wrede gelaat, waarin een men geling van hoogmoed, lust en hardheid te lezen was. Haar ge dachten vlogen terug naar die vreselijke nacht op de Paladijn- se heuvel en zij verachtte zich zelf opnieuw. Maar zij voelde nu "ook te scherper, wat macht was. en vernedering en vrijheid en liefde. En deze kennis werd bit ter duur gekocht Uitgeput door de emoties der laatste uren en boven alles ver langend, hier weg te komen, leed Io onder het zelfverwijt: waarom, o waarom heb ik hem niet gehouden op Tranquilitas of op Ionos? Zij hoorde op de deur kloppen, stemmen wisselen, voetstappen, en was er zeker van, dat Corbulo zyn netten uitzette. Hy liep terug naar zyn zetel en keek haar doordringend aan. Zij huiverde bij die aan blik en was op haar hoede. Zyn methodes van kwelling en pijni ging waren haar bekend, ze wa ren echt Romeins. Wel Io? Even schrok zy. Maar dan deed de toon van eisende bezit ter in zijn stem haar verzet met obstinate heftigheid door breken. Zij stond op en beet hem toe: Indien de Gouverneur- Generaal volstrekt geen besef van rechtvaardigheid heeft, zal ik heengaan. Mijn schone Io, je bent wreed. Met een lieve verschij ning als jij in mijn armen, zal :k wel terdege begrip van recht hebben. Luister naar mijn voor stel, Io. Morgenochtend worden enige misdadigers gegeseld in het Forum. Nu, als je my de eer wilt aandoen, dat bij te wo nen in de Gouverneurs-loge, zul je een zuivere indruk ontvan gen van de techniek, welke wordt ,toegepast door onze ge selaars. En dan zul je misschien enig berouw krijgen en uit de volheid van je goede hart mij een voorstel doen. Het duivels accent in deze toespraak ontnam Io de rest van de moed, welke zij nog had ver zameld. Met een vernietigend „Neen" wees zy zijn uitnodi ging af. Met geveinsde verbazing ging hij daarop in: Neen? Ik heb een mooie villa op de helling van de Sli- pius, met een prachtig uitzicht. Hij zweeg even. Io sprak geen woord. Toen vervolgde hy: Dan zal ik mijn koets mor genochtend zenden om je naar het Forum te brengen. Met een snerpende gil keerde Io zich bruusk om en snelde de kamer uit. HOOFDSTUK XX. In Virginius' kamer was Io er zich nu ten volle van bewust, dat zij niet de minste hoop meer hebben mocht. Zij was op zijn bed gaan zitten en haar blik dwaalde door de kamer, waar hij zyn rijkste en schoonste vi sioenen gehad had. Het was op en top een herenkamer, maar zij was vervuld met de sfeer van liefde en vrede en goedheid. De wanden waren lichtgroen, het bed wit en enkele sierlijke va zen stonden op kast en schoor steenmantel. Zij nam een beker in de hand, waaruit hij gedron ken had. Bedroefd keek zy naar de kinderfiguren, die hy erin verwerkt had.... Van slapen was geen sprake. Zij lag wakker tot de eerste ochtendschemering de omtrek ken der meubelen vaag deed uitkomen. Zij huiverde; de ge beurtenissen van de vorige dag stelden zich in onbarmhartige scherpheid voor haar op. Hoe zou het nu met hem zijn? Zou hy gerust hebben? En was er wel een behoorlijke ligging voor hem? Zou hij een cel hebben of opgesloten zijn met misdadi gers van allerlei soort? Eindelyk viel zy, overmand door ver moeidheid, in een doffe slaap. (Wordt vervolgd.) maar tevens de Rijkswaterstaat, die op deze manier de kosten van het baggeren in de haven mond aanziejilijk naar beneden zal zien gaan. De kalkzandsteenfabricage be gint in Nederland steeds meer op moeilijkheden ten opzichte van de grondstoffen te stuiten: De duinen mogen niet verder worden afgegraven en ook an dere zandwinningsmogelijkheden geraken zo langzamerhand uit geput. Deze nieuwe fabriek heeft het voordeel, dat voor de export van haar product de weg over zee voor de deur begint. Export ligt zeker in de lijn dei- verwachtingen, daar de weder opbouw over de hele wereld behoefte heeft aan dit materiaal voor binnenmuren. De productie zal voorlopig ge baseerd worden op 100.000.000 stenen per jaar, die door tien grote steenpersen vervaardigd zullen worden. Een jaar geëist tegen corrupte ambtenaar. Voor het Haagse Gerechtshof diende het beroep van de 32-ja- rige ambtenaar A. R. H. S. uit Den Haag, adjunct-commies bij het ministerie van Marine, die wegens verscheidene corrupte handelingen tot 8 maanden ge vangenisstraf is veroordeeld. S. was op het minist. van Mar. belast met de behandeling van verzoeken om schadevergoeding voor goederen, die marineperso neel tijdens de oorlogsjaren had verloren. Volgens de tenlaste legging zou hy eenmaal voor het opmaken van de benodigde for mulieren 268 gulden hebben aan genomen en tweemaal geld daar voor hebben bedongen. Boven dien zou hy opzettelijk onjuiste opgaven hebben ingevuld. De advocaat-generaal, Mr Zaa- yer, was van oordeel, dat de ge tuigenverklaringen het bewys opleverden. Mr Zaayer vroeg verhoging van de gevangenis straf tot één jaar; „ambtelijke corruptie moet op spectaculaire wijze worden gestraft", zo zei hy, dergelyke dingen komen nog veel te veel voor." Inpoldering van Lauwerszee en Wadden in voorbereiding. De landbouwkundige afdeling van de 'irectie van de Wierin- germeer (Noord-Oost-Polderwer- ken) verleende in 1950 assisten tie bij een door de studiedienst van de landaanwinning uitge voerde verkenning van de Lau werszee met het oog op inpol dering. Aldus het dezer dagen verschenen „driemaandelijks be richt betreffende de Zuiderzee werken". In 1950 werd aangevangen met ern verkenning van het Wad dengebied. De werkzaamheden worden uitgevoerd ln samenwer king met de Rykswaterstaat. Be gonnen werd op het Balgzand. of weinig sporen terugvindt van de belijdenis, die zy vroeger omhels den. Maar by de meesten herkent men onmiddellyk 't milieu, waar- In zy voorheen verkeerden. De ge dachte daaraan ls hun trouwens geenszins onaangenaam. Over het algeiheen wordt in dit boek niet denigrerend over het protestantls me gesproken. Integendeel, de „bekeerlingen' bewaren niet zelden goede herin neringen aan hun protestantse tyd. Een zekere hunkering naar elementen uit de reformatorische eredienst ontbreekt in hun getul genlssen niet. Velen missen de preek. Of zy denken terug aan het lied der gemeente; verschil lende keren vinden wy citaten uit psalmen of gezangen ln hun pen nevruchten. Anderen hebben waar dering voor het vrye gebed voor de Schriftlezing thuis. Daarby komt nog, dat zy zich doorgaans maar matig kunnen vinden ln allerlei roomse gebrul ken. De gebrulkelyke bezwaren tegen de stylloosheld by Rome die protestanten altijd tegen de borst stuit, worden ook hier ge uit: het afraffelen der gebeden het slechte zingen, de geldopha lerij zelfs onder de hoogtepunten van de eredienst, de te late komst ln de kerk en het voortijdige ver trek en de oppervlakkige prac tijk van het geloofsleven. Menigeen voelt zich niet echt katholiek", maar blyft zich be schouwen als een soort „roomse calvinist", Eén schrijver verklaart onomwonden, dat hy nooit ge bruik maakt van wywater, dat hy niets voelt voor reliquiever- erlng, dat hij nimmer een rozen hoedje bidt. Een ander houdt niet erg van biechten. Waardevol element. Toch raken deze dingen meer de buitenkant. Eén van de mede werkers aan het boek heeft zyn verhaal in twee delen gesplitst: 1. Katholieke mensen; 2. De ka tholieke kerk. De mensen ziende, heeft hy zich na zijn overgang tot Rome niet altyd byster ge lukkig gevoeld. Maar de kerk zelf verschaft hem dagelyks vreugde. Dr van Doornik maakt zich niet ongerust over de critische instel ling van degenen, die eerst op ge vorderde leeftijd rooms zijn ge worden. Integendeel, hy acht hun aanwezigheid een waardevol ele ment ln de kerk. Hy vindt het he lemaal niet storend, dat een ze kere gehechtheid aan het oude milieu waarneembaar ls. Niet alle bezwaren van de Reformatie te gen het enigszins oppervlakkige gemeenschapsleven bij Rome zyn ongegrond. Dat is ook de mening an elke roomse die zyn geloof dieper beleeft dan de anderen. Zo heeft djt boek waarde voor de geestelyke leidslieden in de roomse kerk. Daarnaast is het r.let zonder betekenis voor ons protestanten, die maar niet kun nen begrypen hoe het mogelyk ls, dat iemand naar de kerk van Rome overstapt. Het leert ons namelijk een beetje op te passen met een op pervlakkige veroordeling van Iemand, die deze stap deed. Voor zover dit althans na ernstig over wegen geschiedde en niet uit ma terialistische overwegingen of ln verband met een huweiyk bijvoor beeld. Aan de andere kant wekt het ons op om datgene, wat wy door de Reformatie verwierven, telkens beter te beleven. Want het ls wer- kelyk niet zo, dat Luther en Cal- vyn het mensdom een rykdom aan Innerlijke schatten hebben ontno men, gelyk een schrijfster durft beweren. Ze voegt er de excla matie aan toe: „Wat hebben ze de wereld verarmd ln hun waan- wysheid!" Nu gaat het erom, dat we de dwaasheid van een dergelyke be wering kunnen aantonen. Daar ontbreekt veel aan ln protestant- sche kringen. De getuigenissen van hen, die vroeger tot onze kring hebben behoord, dwingen ons dus tot herziening van ons eigen standpunt. Dat kan heil zaam zyn. (Ingez. mededeling ndwert.i ROOSENDAAL HOLLAND - TURNHOUT BELGIË EN ONDER DE DOUCHE. Een koude douche, dat moet voor Jhr van der Goes van Na- ters wel geweest zijn de onvrien delijke reactie in Indonesische politieke kringen op zyn royale voorstel West-Nieuw-Guivea toch nog maar aan de Republiek over te doen. Dat in Nederland de waardering voor deze ge dachte niet bijster groot zou zijn, zal hij wel vermoed hebben. Maar, dat ook zijn vrienden overzee er niet veel goede woor den voor over zouden hebben, zal hem toch wel wat hebben onthutst. „Veel te laat", was he; laconieke commentaar van niemand minder dan de voor zitter van het Indonesische par lement. En toen men hem vroeg: „Maar put U dan geen hoop voor een Indonesië bevredigende oplossing uit dë mogelijkheid van een kabinetscrisis in Neder land?", antwoordde hij letter lijk: „Wij kennen maar al te goed de tot eigen nadeel leidende uiterst behoedzame politiek van Nederlandse politici, ook die van de zogenaamde progres sieve partij in Nederland". Hieraan hebben tuij niets meer toe te voegen. (Ingez. mededeling, advert.) Ze Lebben 98 vishandelaren (evraagd: Wat rookt U het iefst 87 hebben geantwoord: Zalm lOhebben geantwoordPaling 1 heeft geantwoord: Bond Street. In alle ernst: De sigaret met de record omzet I Amerikanen moeten op 18-j. leeftijd in dienst. Het Amerikaanse ministerie van landsverdediging heeft me degedeeld, dat het Congres is verzocht machtiging te verlenen voor het inlyven van 18-jarige Amerikaanse mannen. Ook wil het ministerie minder vrystellin- gen en uitstel van opkomst ver lenen aan dienstplichtige Ame rikanen van 19 tot 25 jaar. De duur der eerste oefening is thans 21 maanden. Het ministe rie wil deze termijn tot 27 of 30 maanden verlengen. Dit plan zal echter mogelyk nog worden ge wijzigd, voor het het Congres bereikt. Op 1 Juli a.s. worden 1.200.000 Amerikanen achttien jaar. Hier van zullen, naar schatting 800.000 voor de militaire dienst worden goedgekeurd. Avondklok in Djakarta. In verband met de toenemen de criminaliteit in gebieden van het militaire commando-Djakar- door personen in militaire uniformen, die als camouflage legervoertuigen en registratie nummers van het leger gebrui ken, heeft het militaire com mando een avondklok ingesteld. Deze geldt voor alle leden van de landmacht en heeft tevens be trekking op het gebruik van mi litaire motorvoertuigen. Zij gaat in om 18.00 uur des avonds.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1951 | | pagina 2