AKKERTJE
Verschillende oorzaken werkten de beelden
storm in de hand.
jHHl
De galeislaaf
APAMSON
De beeldenstorm op Walcheren. I.
Beeldenverering werd beelden
aanbidding»
Onderwijzer moet „herder" zijn»
GEMEENTERADEN
N* Ce Ge Ve telt 41*350 leden*
Sportbeoefening en levensbeschouwing,
t)ndzc de- Coupe-,
6en meesterschot.
GELUKKIG NIEUWJAAR.
ORANJEBOOM BIER!
Dtnierdag 4 Januari 1951
PROTESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD
Pagina 2
Vrijwel Iedereen heeft In z\jn schooljaren gehoord van de beelden
storm. Begonnen ln Vlaanderen sloeg hjj over naar de Noordelijke
Nederlanden. Te Antwerpen b.v. werden ln enkele uren al de
beelden ln de Roomse kerken vernield. Als gevolg hiervan zond
Koning Flllps de hertog van Alva met een leger naar ons land om
de Nederlanders te straffen. Meer werd op school niet verteld,
omdat de onderwijzer er ook niet meer van wist.
Mogelijk kwam later bij menigeen de vraag op: Hoe heeft de
beeldenstorm ln ons dorp, ln onze stad gewoed, daar de eeuwen
oude kerk vroeger een Rooms bedehuis is geweest?
Met het schrijven van dit artikel willen w(| die vraag enigszins
beantwoorden voor zover het Walcheren betreft.
DE OORZAKEN VAN DE
BEELDENSTORM.
Deze zijn niet met enkels woor
den op te sommen, daar verschei
dene oorzaken genoemd kunnen
worden. Eerst de toenemende af
keer van de beeldendienst. In de
loop der tijden was in de Roomse
krrk de beeldenverering een grote
plaats gaan innemen. Ofschoon
het eerst niet in de bedoeling lag,
werd de beeldenverering bij velen
een beeldaanbidding, daar voor 't
beeld het hoofd werd ontbloot,
neergeknield en gebeden. De beel
den waren vaak prachtig aange
kleed en versierd met vele kost
baarheden. Bij processies werd
zo'n beeld, vooral dat van Maria
met veel eerbetoon rondgedragen.
Het publiek knielde en sloeg een
kruis.
Als strijdig met de Heilige
S-hrlft kregen de eerste Hervor
mers een afkeer van een derge
lijke beeldendienst. Waar botsin
gen niet uitbleven, werden de
beelden in de Roomse kerken ver
nield, zoals reeds in 1531 ln Zwit
serland. Toen de Hervorming ook
in de Nederlanden langzaam maar
zeker doorwerkte, was er bij vele
verlichte personen een afkeer te
gen de beelden gekomen.
Behalve de beelden waren er in
vele kerken de relequiën, waar
aan bijna'goddelijke eer werd be
wezen. Relequiën zijn voorwerpen,
die afkomstig zijn van heilige per
sonen. Zij werden bewaard in
prachtige kostbare kastjes en ook
in de processies meegedragen.
Zeeuwse relequiën.
In Middelburg en in Sluis was
een stuk van 't kruis van Jezus en
in Aardenburg zelfs het heilig
bloed. Te Brugge wordt nog jaar
lijks de heilige bloedprocessie ge
houden. In Veere bewaarde men
het hoofd van een heilige. De eer
bied voor processies werd in 't
midden der 16e eeuw mede door
de doorwerking der Hervorming
minder. Zo werd te Veere bij een
processie geroepen: „Ik voel aan
mijn beurs, dat het mis is". Met
d,Yz<vi;:,f '^F."vA Hof u
Een andere oorzaak van de
beeldenstorm was het slechte le
vensgedrag van vele geestelijken.
Dat was verre van onberispelijk.
Bezoek aan herbergen, dronken
schap, samenleving met vrouwen,
bij wie zij kinderen hadden, waren
aan de orde van de dag. Zeer be
grijpelijk konden weldenkende
personen voor dezulken geen eer
bied hebben. Daarbij kwam, dat
de rederijkers in hun spelen vaak
de kerk en de geestelijkheid onder
grote hilariteit van het volk he
kelden. Spot echter verbetert niet,
maar verbittert.
Hagepreken debet aan
beeldenstorm.
Ook hebben sommige hagepre-
dikers wel een weinig schuld aan
de beeldenstorm. Bij velen, de
goede niet te na gesproken, was
het prediken meer een schelden
op de Roomse kerk dan het bren
gen van het Evangelie. De beken
de predikers Dathenus en Modet,
die ook op Walcheren optraden,
waren nog al revolutionnair van
karakter.
Opmerkelijk was b.v. dat te
Axel en te Hulst de beeldenstorm
uitbrak op de dag na de prediking
van Caspar van der Heyden. Het
was de plicht der overheid om al
de beelden en de gehele Sante-
kraam op te ruimen. Zo predikte
men.
Er waren genoeg voorbeelden
van afgoden ln de Bijbel aan te
wijzen. De vrome koningen van
Juda werden ten voorbeeld ge
steld. Als de overheid het niet
deed, dan werden de toehoorders
opgehitst zelf de Baal uit te
roeien.
Verder moeten wij niet verge
ten, dat aan de tachtigjarige oor
log een veertigjarig martelaar
schap om 't geloof vooraf ging.
Ook op Walcheren heeft het bloed
van vele martelaren gevloeid. Het
sterven van vele gelovigen maak
te op de brede lagen van het volk
grote indruk.
Sociale wantoestanden.
Als laatste en wellicht meest
directe oorzaak van de beelden
storm kan genoemd worden de
sociale toestand van 't land.
Naast rijkdom was er ook grote
armoede. De lonen in de textiel
industrie in Vlaanderen waren
erbarmelijk laag. Heel jonge kin
deren moesten reeds mee helpen
verdienen. Daarbij kwam in 1565
en 1566 een graancrisis. De Deen
se koning had de Sont afgesloten,
zodat het broodkoren uit de Oost
zeelanden niet kon worden inge
voerd. De Nederlanden hadden
geen koren genoeg van zichzelf.
De roggeprijs steeg binnen enkele
maanden tot het drievoudige. Er
kwam hongersnood. Het jaar 1566
wordt daarom ook het hongerjaar
genoemd. Het dreigend onweer
ontlaadde zich in de beeldenstorm.
Hierin kwam de opgekropte woe
de tot uiting. De gezeten burgerij
zag ook liever dat de opgewonden
volksmassa een aanval deed op de
kerken dan op haar particuliere
bezittingen. Zij deed dan ook wei
nig of niets om de beeldenstorm
té beletten. In sommige steden
wisten de regeringspersonen, hoe
wel zij de storm niet konden be
zweren, nog enkele kerkschatten
te redden.
R. de M.
(Ingez. mededeling, advert.)
neem een
Nieuwjaarsrumoer in
Den Haag,
De Haagse politie heeft op di
verse plaatsen in de stad moeten
Ingrijpen bij de viering van de
aarwisseling. In een zekere
straat had men zo'n „vreugde
vuur" gemaakt van Kerstbomen,
dat de brandweer er aan te pas
moest komen, in een andere
straat, de Ravensteinstraat, werd
op de deur met flessen, stenen
en stukken ijs gegooid. Een 16-
jarige jongedame liep bij een
charge van de politie een klap
met een gummistok op; een 22-
jarige korporaal liet een slag
koord ontploffen waardoor van
een zestal woningen en van een
auto de ruiten vernield werden.
Er ls dezer dagen een begin ge
maakt met de export van bewaar-
kool naar West-Duitsland. Hoewel
ook andere soorten in aanmerking
komen bestaat tot heden hoofd
zakelijk vraag naar rode kool. De
verwachting is, dat ook België
deze week nog aan de markt zal
komen.
Maar mag eigen zielzorg niet
nalaten.
(Van onze Utrechtse
correspondent).
Het Christelijk Paedagogisch
Studiecentrum, dat ln 1950 met
zoveel succes zijn taak heeft ver
richt, ls ln het pas begonnen jaar
aanstonds gestart met een con
ferentie voor de hoofden van
scholen op Woudschoten bij Zeist.
De heer P. van Duyvendijk,
voorzitter van het Studiecentrum,
verklaarde, dat men niet uit on
democratische overwegingen al
leen de hoofden der scholen bijeen
riep. Gebleken is, dat men de
beste resultaten heeft, wanneer
zig- fsncr-warofl-'drahaat aMVt:ex
liefhebbers, dat de conferentie
herhaald moest worden, terwij]
men nog diverse aanvragers
moest teleurstellen.
Aan de conferentieleider, de
heer Joh. Tigchelaar, was opge
dragen een inleidend woord te
spreken. Deze lichtte de bedoeling
van de conferentie toe. Het zou
gaan om de drie aspecten in de
kind-beschouwing, het psycholo
gische, het geestelijke en het
sociaal aspect. De heer Tigchelaar
sprak de wens uit, dat ondanks
verschil van aanpak der vraag
stukken toch de eenheid van sa
men denken en samen spreken
merkbaar zou zijn.
De goede Herder.
Als eerste inleider trad op prof.
dr K. Dijk, die sprak over de pas
torale zorg van het onderwijs.
Wanneer wij door allerlei om
standigheden genoopt zijn ons op
nieuw te bezinnen op het karakter
van het christelijk onderwijs, zo
begon prof. Dijk, dan kunnen we
er nooit genoeg de nadruk op leg
gen dat we bij dit onderwijs te
doen hebben met de christelijke
zielzorg voor het kind.
Als wij het Evangelie van Jezus
Christus in het middelpunt van
ons onderwijs plaatsen, dan staat
dat Evangelie ook in het middel
punt van de opvoeding, die door
het onderwijs wordt gegeven.
De taak van de school is anders
dan die van de kerk. Wij moeten
bijv. de catechese wel onderschei
den van het godsdienstonderricht
op de scholen. Maar wij zien toch
deze overeenkomst: de onderwij
zers dienen, evenals de predikan
ten, het voorbeeld te geven van
de goede Herder.
Zij behoren altijd herder te zijn,
dus ook wanneer zij les geven.
Dit herderschap bestaat niet hier
in dat men de behandelde leerstof
overdekt met een geestelijk saus
je. In heel het onderwijs moet die
pastorale zorg uitkomen.
Van grote betekenis moet het
persoonlijk gesprek met de leer
ling worden geacht. Wanneer een
onderwijzer niet van tijd tot tijd
onopzettelijk met elk van zijn
leerlingen heeft gesproken, aldus
prof. Dijk, dan acht ik, dat hij
zijn taak niet voldoende heeft ver
zorgd.
Bij de pastorale zorg is van be
lang de kennis van de volksaard
in de streek, waar men werkt.
Daarnaast moet men de bestude
ring van het sociale milieu der
leerlingen niet verwaarlozen.
Al deze dingen zijn evenwel
zèr" de 1ëlgeri"zielzcjfg Jnalaaf."'KÏs
een kind op school niet weet van
zijn onderwijzer, dat hij de Heer
Jezus liefheeft, dan klopt er iets
niet. De herder moet de schapen
kennen, maar de schapen moeten
óók de herder kennen. Anders
strooien we wel, maar zaaien we
niet.
Aan het eind van zijn Inleiding,
waarop een drukke bespreking
volgde, sprak prof. Dijk als zijn
mening uit, dat er bij de onder
wijzersopleiding meer met de pas
torale zorg worde gerekend en dat
er op de ouderavonden en in per
soneelsvergaderingen ook over
gesproken worde.
Dewey beschuldigt Trumans
regering.
Ti.„mas Dewey, de republikein^
se gouverneur van New York,
heeft in zijn jaarlijkse boodschap
bij de opening van de zitting van
het wetgevend orgaan van de
staat erop aangedrongen, dat er 'n
noodtoestand als in oorlogstijd in
de staat zou worden ingevoerd.
Hij verordende strenge bezui
nigingen en beperking van func
ties die niet betrekking hebben
op de verdediging.
Hij beschuldigde de regering
van Truman van „ernstige zwak
heid en weifeling".
„De federale regering heeft nog
geen geschikte plannen voor de
burgerverdediging bekend ge
maakt. Totdat zij dit gedaan heeft
moeten de staat en haar gemeen
ten voor hun eigen heil zorgen",
aldus Dewey, die verklaarde, dat
de V.S. bedreigd worden door de
„werkelijke mogelijkheid" van
een aanval, van een buitenlandse
vijand, „voor het eerste sedert de
vroegste dagen van onze natie".
KORTE BERICHTEN
Radio Vaticana riep Dinsdag
om, dat in Moskou dertig millioen
pamfletten zijn gedrukt, waarin
zes manieren worden aangegeven
om de R.K, kerk te bestrijden. De
pamfletten worden thans in de
Sowjet-Unie en in de andere
volksdemocratieën verspreid.
115 Amerikaanse firma's te
Sjanghai zijn thans gesteld onder
toezicht van de militaire controle
commissie van Oost-China.
De Amerikaanse oUemaat-
schappijen, die in Saoedi-Arabië
werkzaam zijn hebben met de re
gering van dit land een overeen
komst gesloten, krachtens welke
zij zich verbinden een som van 44
millioen dollars te betalen en de
royalty te verhogen- van 30 tot 50
dollarcents per vat olie.
De Amerikaanse gezant in Boe
dapest, Nathaniel Davis, zal uit
Boedapest naar de V.S. vertrek
ken voor een verblijf aldaar van 6
weken.
De Franse president, Vincent
Auriol, wordt op 28 Maart in
Washington verwacht voor een
statiebezoek als gast van Truman.
Op 3 April vertrekt hij naar Ca
nada.
dagT"niè5W?'iftrJStM^Jena™nT),iief
kader van haar zuivering van
communisten en sympathisanten
uit belangrijke functies in open
bare dienst.
Generaal de Lattre de Tassigny,
de nieuwe Franse opperbevelheb
ber in Indo-China, Is voornemens
nieuwe moderne forten in Noord-
Tonkin te doen bouwen, waardoor
een nieuwe krachtige frontlinie
zal worden geschapen.
(Ingez. mededeling, advert.)
tr
WINTER
HANDEN?
ST.-PHILIPSLAND.
Uitbreidingsplan vastgesteld.
Vorige week vergaderde de
raad. De heer K. Goudzwaard was
zonder kennisgeving afwezig. De
voorzitter deelde mede, dat het
secretariepersoneel het zo druk
had met de voorbereidende werk
zaamheden voor de doorlichting
op t.b.c., dat er geen notulen wa
ren gemaakt.
Voorts deelde hij mede thans
een woning te hebben in Anna-
Jacobapolder, zodat hij eerlang in
de gemeente komt wonen.
De haven- en kadegelden wer
den opnieuw vastgesteld.
De verzoeken van de Bond te
gen het Vloeken om subsidie en
van de C.B.T.B. om subsidie voor
de stichting van een landbouw-
winterschool werden voor ken
nisgeving aangenomen. Het ver
zoek van het schoolbestuur en van
de heer Rijstenbil tot demping
van een sloot werden afgewezen.
Er zijn nog andere sloten te dem
pen, die al jaren een onhoudbare
toestand opleveren. Ook om fi
nanciële redenen kan het niet.
Een schrijven van de Land- en
Tuinbouwarbeiders tot steunver-
hoging en extra uitkering werd
voor kennisgeving aangenomen.
Over het voorstel tot vaststel
ling van het uitbreidingsplan B 2
bestond enig bezwaar. De heer L.
C. Clarisse wilde een weg van de
Voorstraat langs de bakkerij naar
de Achterstraat. Het bestuur der
Ned. Herv. Kerk wilde de weg
VoorstraatSchoolstraat zo laten
daar anders het plantsoen ge
schonden wordt. De raad was het
daarmede eens. In het uitbrei
dingsplan is ook opgenomen de
verbreding van de opril Oostdijk-
Emmastraat en de straatverbre
ding Oude school-Hoek plantsoen.
De uitvoering van het plan zal en
kele jaren duren.
In een schrijven vanXied. Sta
ten werd gevraagd, welke bezwa
ren de raad had om toe te treden
tot de gemeenschappelijke rege
ling schooltandverzorging. De
voorzitter zei, dat in beginsel
hiertoe reeds werd besloten, maar
dat dit door de kring Tholen nog
steeds niet is doorgegeven. Thans
werd officieel tot toetreding be
sloten.
Daarna volgde de behandeling
van de begroting 1951. Namens
een raadscommissie rapporteerde
de heer Guiljam, dat deze zeer
sober is en de post onvoorzien
laag. Er werden geen algemene
beschouwingen gehouden. De heer
Stormezand wilde de presentie
gelden van f 3.op f 4.bren
gen en nieuwe stoelen voor de
raadszaal aanschaffen. Geen reke
ning is gehouden met vak U en
de uitbreiding van het 8e leerjaar.
De brandblusmiddelen zijn ook
niet in orde. De voorzitter ver
klaarde, dat B. en W. voor de
brandblusmiddelen f 3000 op de
begroting zullen plaatsen, voor
vak U f 500 voor de Chr. school
te Anna Jacobapolder en de pre
Jk3'7os?D onder
houd woningwetwoningen wilde
de heer Stormezand op f 38 per
woning per jaar brengen. De
voorzitter zal dit met opzichter
Kloet bespreken. De begroting
werd vastgesteld op ontv. en uitg.
f 146.679.71, onvoorzien f 1532,56
I" aaldienst ontv. en uitg.
f -2,52. Bedrag per leerling
f <0. De rekening over '49 van
het B.A. geeft in ontv. en uitg.
f 2545,52 en de begroting '51 van
het B.A. f 4503,75. Onvoorzien
f 105,65.
Bij de rondvraag vroeg de heer
Quist, of er bij gladheid zand ge
strooid kan worden in de Anna
(Van onze Utrechtse correspondent).
Sportbeoefening heeft te maken met levensbeschouwing. W(J
hebben géén christelijk verbond omdat we niet op Zondag willen
turnen. Ons doel is positiever. Helaas, dit wordt niet Ingezien door
de christelijke leidslieden. Deze weten ln pers en radio steeds
scherpe ljjnen te trekken. Maar zodra de sportbeoefening in het
geding ls, vervagen hun grenzen.
Met deze woorden lichtte de
heer J. C. van Asch uit Rotter
dam de richtlijnen toe, die de
technische commissie van het
Ned. Chr. Gymnastiekverbond
heeft opgesteld. Hij deed dat in de
jaarvergadering van het N.C.G.V.
te Utrecht.
Wij moeten loskomen zo ver
volgde de heer Van Asch van
de Griekse en Roomse opvatting
als zou de zondeval slechts het
geestelijke hebben aangetast.
Daarom spreken wij van christe
lijke lichamelijke opvoeding.
Als christelijke organisatie die
nen wij minder betekenis te hech
ten aan de show. De nadruk van
ons werk moet liggen op de oefen
avonden. Alle narigheid van on
derlinge naijver komt voort uit
het wedstrijdwezen. Natuurlijk
zijn wedstrijden niet minderwaar
dig maar zij mogen geen einddoel
van ons verenigingswerk worden.
Ook in dit opzicht geldt, dat
christen-zijn „dienen" is. Elk ach-
te de ander uitnemender dan zich
zelf.
Nader verklaarde de heer Van
FEUILLETON.
Vrj) naar het Engels van
JOSEPH STEPHENS.
Maar waarom moet je daar
over tobben, lieve? Wij hebben
niet één wet van Caesar overtre
den. Toe, wees vrolijk en tob niet!
Maar jij tobt zelf, Virgi
nia! Ik lees het in je ogen, ik
zie het aan de rimpels in je
voorhoofd. Denk je weer aan de
Publieke Dienst?
Ik ben geen slaaf van de
staat meer, ik ben nu slaaf van
de liefde.
Zij kuste hem en legde haar
hand op de zijne:
En het is Corbulo's gelaat,
dat je niet loslaat. En 't is zo, wij
mogen niet vergeten, dat alle
legergroepen van het Oosten on
der zijn bevel staan. Hij kan op
alle manieren je belagen, door
samenzwering, door verraad,
door je deelname aan de Chris
telijke godsdienst aan te voeren.
Een Romeins generaal heeft niet
veel :oodig, om iemand aan te
klagen, die hem dwars zit. En
laat fooral die manuscripten
open liggen voor je
huispersoneel, waaronder spion
nen kunnen zitten. Berg ze ach
ter slot en grendel. En vooral,
breng ze niet op dezelfde plaats,
waar je je juwelen bergt.
Virginius zag, hoe bleek zij ge
worden was terwijl zij voortging:
O liefste, zie je niet in, dat
er geen alternatief is. Corbulo is
er volkomen van op de hoogte,
dat de meeste, zo niet al je
vrienden volgelingen van Chris
tus zijn. Dat alleen al geeft hem
bewijs genoeg in handen. Vir
ginius, je ziet het toch ook zo?
Zij bracht haar gelaat dicht
bij het zijne. Haar ogen waren
vol tranen en zó vol angst, dat
zijn hart dreigde te bezwijken.
Ik heb je zo lief. Io. Wat
wil je, dat ik doen zal?
In de eerste plaats moeten
wij Syrië verlaten. Corbulo zal
ons nooit met rust laten en ze
ker niet in een provincie, die hq
bestuurt. Luister liever en versta
mij alsjeblieft niet verkeerd,
want ik zou mijn aderen ope
nen, voordat ik iemand toestond
mij aan te raken: Corbulo is ge
vaarlijk door zijn beestiale lus
ten. Vandaag ik, morgen een Jo
din. Hij weet, dat ik jou boven
alles lief heb, dat alles wat ik
ben, alles wat ik hoop te wor
den, onafscheidelijk bij jou be
hoort. Ik heb hem dat gezegd
in duidelijke taal. Ik voel me
ellendig van angst angst voor
wat hij doen kan.
Door haar beslistheid van toon
geschokt, had Virginius haar
hand gegrepen en hij herhaalde:
Jij moet maar zeggen, waar
we heen zullen gaan, Io.
Buiten het bereik van zijn
macht. Naar Ionos, of naar
Tranquilitas, of naar* mijn
buitengoed bij Narbonensis.
Terwijl zij nog sprak, werd
hun koets aangehouden door
twee Romeinse officieren. Eeu
hunner kwam voor het portier
en vroeg:
Catar Virginius, slaaf van
Io van Ionos?
Virginius knikte. Hij was zo
dra hij de legionaires ontwaard
had, bleek geworden en Io greep
ontzet zijn arm. Een rol uit zijn
overkleed trekkende en die aan
Virginius ter hand stellende,
vervolgde de officier:
Een sommatie van het Tri
bunaal.
Virginius, te verward om door
te denken, nam het stuk en las:
,De slaaf van Io van Ionos,
voorheen in de Publieke Dienst,
thans domicilie hebbende in het
huis van Tan Tanna in de Nica-
torstraat en bekend als Catar
Virginius, glasmaker, moet zich
onmiddellijk na ontvangst van
dit bevel melden bij het Tribu
naal voor Caius Itius, keizer
lijk legaat van de provincie Sy
rië, toegevoegd aan Domitius
Corbulo, gouverneur-generaal
van de provincie Syrië." -
Hebt u enig Idee, wat dit
alles te betekenen heeft? vroeg
Virginius uiterlijk kalm.
De twee schudden het hoofd.
Met een slaaf, die voor het Tri
bunaal gedaagd was, te onder
handelen, behoorde niet tot de
taak van Romeinse officieren.
Io vroeg nu:
Is er iets tegen, dat ik mijn
man vergezeld?
Volstrekt niet, Domina. Wij
betreuren de oorzaak van onze
order. Maar het ls onze plicht.
Wij kunnen u alleen nog zeggen
dat de legionaires de stad door
zoeken naar Christenen. Het is
Caesar's bevel.
Denkt Nero dan, dat die
rustige, onschadelijke mensen
belangrijk genoeg zijn, om legio
naires uit hun taak te velde te
halen, waar zij zoveel nuttiger
werk kunnen doen? vroeg Io.
De keizer vertelt ons niet,
wat hij denkt Domina, ant
woordde een der officieren met
een grijns.
Hiermee was het voorspel af
gelopen en werden Virginius en
Io geleid naar de Basiliek van
Tiberias, waar zij de brede,
marmeren trappen bestegen en
door hooggewelfde gangen de
zaal van de Legaat bereikten, die
al de aangehouden personen aan
een eerste verhoor moest on
derwerpen.
(Wordt vervolgd.)
Asch, dat hij geen voorstander
was van sport, voor zover daarin
het strijdelement zou overheersen,
Liever koos hij uitsluitend voor
het spel-element.
In de discussie over deze richt
lijnen kwam vooral het vraagstuk
van de turnkleding voor dames
naar voren, een jaarlijks terugke
rend punt op de vergadering van
het N.C.G.V. Naar de heer Van
Asch mededeelde, handhaaft de
technische commissie haar stren
ge voorschriften op dit stuk, al
thans voor het optreden naar bui
ten.
Groei in de breedte.
Aan het begin van de vergade
ring had de voorzitter van het
N.C.G.V., de heer J. J. Adriaanse
uit Amsterdam met genoegen ge
wag gemaakt van de groei der or
ganisatie (het Verbond telt 41.350
leden, verdeeld over 152 vereni
gingen).
Wij groeien uit, constateerde de
voorzitter. Het gevaar is echter
niet denkbeeldig, dat met de groei
een zekere vervlakking intreedt.
Veel hangt van de leiding af. De
laatste jaren stonden in het teken
van het 40-jarig bestaan, dat met
Pinksteren 1950 te Deventer is
gevierd. Nu moet er weer bezin
ning zijn, want de groei mag niet
alleen in de breedte gaan.
De vergadering behandelde in
de morgensamenkomst een aantal
zaken van interne aard af. De
jaarverslagen van de heren J. ter
Steege te Groningen en M. Z. de
Pagter te 's-Gravenhage, resp.
secretaris en penningmeester van
het Verbond, kregen na enige dis
cussie de goedkeuring der aanwe
zigen.
Voorts nam men kennis van het
voornemen van de bondspropa-
gandist, de heer C. A. de Bruyn
uit Leiden om deze functie neer
te leggen. Tal van jaren heeft de
heer De Bruyn zich met volle toe
wijding gegeven aan de propagan
da van het Verbond, zeide de heer
Adriaanse. Zolang geen opvolger
is aangewezen, zal da heer De
Bruyn zijn werk blijven doen.
De vergadering besloot weder
om een zomerconferentie in Over-
veen te beleggen. Tot zeer lang
durige discussie gaf nog aanlei
ding het agendapunt: „Mededelin
gen Stichting N.C.G.V.-belangen".
De dirigent van het door de
Russen gecontroleerde Berlijnse
radio symphonia orkest, prof.
Hermann Abendroth, is als eerste
Duitse gastdirigent na de oorlog
naar de Sowjet-Unie vertrokken.
Jacobapolder. Er was zand ge
noeg, maar het was direct op, zo
verklaarde de voorzitter. Er zal
wegenzout gekocht worden. Op
verzoek van de heer Verwijs zal
het tegeltrottoir aan de Chr.
school verbeterd worden. Over de
demping van de sloot in het Kar-
reveld zal in overleg met het Pol
derbestuur worden getreden.
Verder vroeg de heer Verwijs,
hoe het staat met de uitkering
van vorstverlet. Onmiddellijk
werd een voorschot bij het Rijk
aangevraagd, doch dit mislukte.
B. en W. hebben zich toen tot de
Bank van Ned. Gem. gewend en
deze zal f 10.000 beschikbaar stel
len.
POORTVLIET.
Discussie over
gemeenschappelijke regeling
schooltandverzorging.
In de vorige week gehouden
raadsvergadering was burgemees
ter van Oeveren wegens ziekte
afwezig.
In een schrijven van Ged. Sta
ten over de schooltandverzorging
werd geadviseerd toe te treden
tot de gemeenschappelijke rege
ling. B. en W. stelden de raad
voor hieraan gevolg te geven. De
heren de Graaf, van Ast, Vroegop
en Van Houdt handhaafden hun
bezwaar van het niet vertegen
woordigd zijn van een raadslid in
de commissie. Weth. Krijger voer
de aan, dat een wethouder toch
ook raadslid is.
De heer van Ast vroeg, waarom
de Ver. van Burgem. en Secr. geen
stap terug doet. De raadsleden
moeten alles maar voor zoete
koek aannemen. Wordt er een bil
lijke eis gesteld, dan wordt die
afgewezen. De opzet van de rege
ling ls fout.
De voorzitter antwoordde, dat
de heer v. Ast toch ook voor
stander was van de oprichting van
een A.V.O.-werkplaats, die ook
uit de boezem van de vereniging
is voortgekomen.
Weth. Krijger vroeg de raad
Ged. Staten te rapporteren, dat
de raad wil deelnemen, mits men
een raadslid als vertegenwoordi
ger in de stichtingscommissie
neemt. Bij stemming waren de
reeds genoemde raadsleden tegen.
Alleen de wethouders en de heer
G. K. J. Krijger waren voor toe
treding.
Het aangehouden verzoek van
de School met de Bijbel om een
fietsenbewaarplaats te bouwen,
werd opnieuw in bespreking ge
bracht. De opzichter Blaas had
gunstig geadviseerd. De begroting
is f 614.Allen waren voor uit
voering.
Het Rijksschooltoezicht voor
Lager Onderwijs verzocht de post
leermiddelen en schoolbibliotheek
te verhogen tot f 8.per leerling.
Momenteel is zij totaal f 600.en
voor de bibliotheek f 30.B. en
W. waren bereid het bedrag voor
de leermiddelen tot f 880.-— te
verhogen, maar deze verhoging te
bezuinigen op de post verbetering
scnuoi. wat vu- umiiuthcok be
treft, Wilde men voorlopig van
verhoging afzien. De raad ging
met het voorstel accoord.
Besproken werd een schrijven
van de heer Chr. M. Bevelander
en omwoners om tot demping van
de sloot over te gaan en een ver
zoek van A. L. Groen, in de
Paasdijkstraat ongeveer 16 m.
sloot wil dempen.
De heer van Houdt merkte op,
dat, nu Bevelander de grond van
de gedempte sloot aan de gemeen
te wil afstaan, het hem gewenst
leek hierop in te gaan en de ge
hele sloot te dempen. De voorzit
ter antwoordde dat zulks niet
ineens kan. Weth, Krijger stelde
eveneens voor de gehele sloot te
dempen, evenwel bij gedeelten uit
te voeren, te beginnen met de 20
meter van de Groen, na overleg
met deze en Bevelander, waarbij
voorgesteld zal worden de buizen
te leveren en geëist, dat de grond
in zijn geheel aan de gemeente
komt. Dit voorstel werd m.a.s.
aangenomen.
Op een verzoek van C. P. van
der Slikke en G. Moerland om een
straatlantaarn in de Stoofstraat,
werd afwijzend beschikt.
De centrale Dienst Noord-Zee-
NEDERLANDERS IN
DEN VREEMDE.
Op Oudejaarsavond heeft mi
nister-president Drees zich ge
richt tot een groep Nederlan
ders, die voor de oorlog nauwe
lijks bestond: tot hen, die in
vreemde landen overzee een
nieuw bestaan hebben gezocht.
Wel waren daar vanouds de
overzeese delen van ons eigen
Koninkrijk, waar vele Neder
landers gevestigd tvaren, doch
de Nederlandse volksplantingen
in het werkelijke buitenland wa
ren, uitgezonderd Zuid-Afrika,
welks bewoners echter reeds
lang een eigen natie waren-gaan
vormen, slechts van geringe
omvang en meest van oudere
datum. Zij werden ook niet,
zoals thans, door een voortdu
rende stroom van nieuwelingen
aangevuld.
In het Nederland van na de
oorlog is de emigratie echter
een zo gewoon verschijnsel ge
worden, dat wij er al niets
vreemds meer in te zien.
„Nu wij het dichtst bevolkte
land van Europa zijn", aldus de
beschrijving van minister Drees
in zijn toespraak, „is de drang
om elders weer ruimte en gro
tere mogelijkheden te zoeken,
bijzonder sterk geworden. Zij, die
naar andere landen uitzwermen,
zullen vanzelfsprekend opgaan
in het volk, waarvan zij deel
gaan uitmaken, maar herinne
ringen aan hun afstamming en
hun moederland zullen nog ge
slachten lang blijven doonver-
ken."
Zo is het inderdaad. Wij zou
den het wel graag anders willen
en echt Nederlands nationale
volksplantingen vestigen over
zee, maar de kans daarop is
voorbij. De Britten zijn ons op
dat gebied voor geweest en er
zit voor onze landverhuizers,
willen zij in den vreemde ge
accepteerd worden, niets anders
op dan te gaan behoren tot da
naties, waaronder zij komen te
wonen.
Een verlies van alle Neder
landse cultuur behoeft dit ech
ter zeker niet te betekenen. Aan
ons, die hier blijven, de taak om
de banden met hen, die van ons
gingen, zo nauw mogelijk te blij
ven aantrekken, voor het bewa
ren van goede Nederlandse tra
dities in den vreemde niet al
leen, doch vooral van het gods
dienstige leven van reformato
rische stempel, zoals dat in deze
lage landen tot ontwikkeling is
gekomen
(Ingez. mededeling, advert.)
land adviseerde de minimum
hoogte der vertrekken terug te
brengen van 2.70 m. op 2.60 m.
Daarmee ging men accoord.
De heer Vroegop vroeg naar de
gunning van de aanbestede woon
huizen. De wnd. voorzitter ant
woordde, dat hierop eerst Rijks
goedkeuring moet worden verkre
gen.
Een der leden stelde voor het
werk vast te gunnen in afwach
ting van de Rijksgoedkeuring,
doch dit is niet mogelijk. Daarna
werd de begroting aangebeten.
Dajakkers naar
Brits Noord-Borneo?
Het Indonesische parlementslid
Djoko Prawiro heeft de regering
gevraagd, of het waar is, dat 5000
Dajakkers van de Apokajanstam
in Oost-Borneo bezig zijn van In
donesisch gebied naar Serawak
(Brits-Noord-Borneo) te eva
cueren en of het juist ls, dat deze
evacuatie voornamelijk veroor
zaakt wordt door een onrecht
vaardige behandeling van rege
ringszijde, die de christelijke in
woners beter behandelt dan de
heidenen.
Op de middenweg te Amster
dam ls Dinsdagavond een 33-
jarige wielrijder door een vracht
wagen aangereden. De man over
leed ter plaatse.
De Nederlandse vertegenwoor
diger in de Veiligheidsraad, de
heer D. J. von Balluseck, heeft
„De weerlozen" beste manus
cript uit romanprijsvraag.
De Romanprijsvraag, welke ter
gelegenheid van het 100-jarig be
staan van A. W. Sijthoff's uitge
versmij N.V. te Leiden werd uit»
geschreven en waarvoor 116 in
zendingen binnengekomen zijn i»
gewonnen door de heer Valeer
Kerkhoven uit Maldegem met de
roman „De Weerlozen".
Volgens het oordeel van de jury
kwam bij de beoordeling reeds di
rect vast te staan, dat zijn manus
cript ver boven alle andere in
zendingen uitsteekt. Zowel de
schrijfkunst als de bouw van het
boek zijn opvallend goed, terwijl
daarnaast de auteur de gave bezit
om de sfeer van het boek tot in
alle details uit te werken. Hij won
daarmede de prijs van f 2000.
Het boek zal binnenkort bij Sijt-
hoff worden uitgegeven. Aan twee
manuscripten vielen eervolle ver
meldingen ten deel t.w aan de ro
man „De hoogste verdieping" van
de heer F. J. M. G. Huijsmans te
Zandvoort en aan die van Jacque
line van Barghem te Blaricum,
getiteld „Als een ceder op Liba
non".
Dinsdagavond is minister van
Schaik voor een bezoek aan de
West vertrokken.
De torpedobootjager „Tjerk
Hiddes" zal op 11 Jan. a.s. uit
uc„ Nieuwediep naar Indonesië ver
zijn geloofsbrieven aan Trygve trekken om te worden overgedra-
Lie aangeboden. gen aan de Indonesische marine.
